GetPassage urn:cts:greekLit:tlg0012.tlg002.alpheios-text-grc1 urn:cts:greekLit:tlg0012.tlg002.alpheios-text-grc1 Odyssey (Greek). Machine readable textHomerPerseus Project, Tufts UniversityGregory CranePrepared under the supervision ofLisa CerratoWilliam MerrillElli MylonasDavid Smithabout 419KbTrustees of Tufts UniversityMedford, MA

This text may be freely distributed, subject to the following restrictions: You credit Perseus, as follows, whenever you use the document: Text provided by Perseus Digital Library, with funding from National Library of Medicine History of Medicine Division. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu/hopper/. You leave this availability statement intact.You use it for non-commercial purposes only.You offer Perseus any modifications you make.

Text scanned at U. Chicago in 1989. Basic SGML tagging by Lauren Burka and Chiara Thayer.HomerThe Odyssey with an English Translation by A.T. Murray, PH.D. in two volumesCambridge, MA., Harvard University Press; London, William Heinemann, Ltd.1919

This pointer pattern extracts line

This pointer pattern extracts line

ἄνδραμοιἔννεπε, μοῦσα, πολύτροπον, ὃςμάλαπολλὰπλάγχθη, ἐπεὶΤροίηςἱερὸνπτολίεθρονἔπερσεν:πολλῶνδ᾽ἀνθρώπωνἴδενἄστεακαὶνόονἔγνω,πολλὰδ᾽γ᾽ἐνπόντῳπάθενἄλγεαὃνκατὰθυμόν,ἀρνύμενοςἥντεψυχὴνκαὶνόστονἑταίρων.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςἑτάρουςἐρρύσατο, ἱέμενόςπερ:αὐτῶνγὰρσφετέρῃσινἀτασθαλίῃσινὄλοντο,νήπιοι, οἳκατὰβοῦςὙπερίονοςἨελίοιοἤσθιον: αὐτὰρτοῖσινἀφείλετονόστιμονἦμαρ.τῶνἁμόθενγε, θεά, θύγατερΔιός, εἰπὲκαὶἡμῖν.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντες, ὅσοιφύγοναἰπὺνὄλεθρον,οἴκοιἔσαν, πόλεμόντεπεφευγότεςἠδὲθάλασσαν:τὸνδ᾽οἶοννόστουκεχρημένονἠδὲγυναικὸςνύμφηπότνι᾽ἔρυκεΚαλυψὼδῖαθεάωνἐνσπέσσιγλαφυροῖσι, λιλαιομένηπόσινεἶναι.ἀλλ᾽ὅτεδὴἔτοςἦλθεπεριπλομένωνἐνιαυτῶν,τῷοἱἐπεκλώσαντοθεοὶοἶκόνδενέεσθαιεἰςἸθάκην, οὐδ᾽ἔνθαπεφυγμένοςἦενἀέθλωνκαὶμετὰοἷσιφίλοισι. θεοὶδ᾽ἐλέαιρονἅπαντεςνόσφιΠοσειδάωνος: δ᾽ἀσπερχὲςμενέαινενἀντιθέῳὈδυσῆιπάροςἣνγαῖανἱκέσθαι.ἀλλ᾽μὲνΑἰθίοπαςμετεκίαθετηλόθ᾽ἐόντας,Αἰθίοπαςτοὶδιχθὰδεδαίαται, ἔσχατοιἀνδρῶν,οἱμὲνδυσομένουὙπερίονοςοἱδ᾽ἀνιόντος,ἀντιόωνταύρωντεκαὶἀρνειῶνἑκατόμβης.ἔνθ᾽γ᾽ἐτέρπετοδαιτὶπαρήμενος: οἱδὲδὴἄλλοιΖηνὸςἐνὶμεγάροισινὈλυμπίουἁθρόοιἦσαν.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεπατὴρἀνδρῶντεθεῶντε:μνήσατογὰρκατὰθυμὸνἀμύμονοςΑἰγίσθοιο,τόνῥ᾽Ἀγαμεμνονίδηςτηλεκλυτὸςἔκταν᾽Ὀρέστης:τοῦγ᾽ἐπιμνησθεὶςἔπε᾽ἀθανάτοισιμετηύδα: πόποι, οἷον δή νυ θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται:ἐξἡμέωνγάρφασικάκ᾽ἔμμεναι, οἱδὲκαὶαὐτοὶσφῇσινἀτασθαλίῃσινὑπὲρμόρονἄλγε᾽ἔχουσιν,ὡςκαὶνῦνΑἴγισθοςὑπὲρμόρονἈτρεΐδαογῆμ᾽ἄλοχονμνηστήν, τὸνδ᾽ἔκτανενοστήσαντα,εἰδὼςαἰπὺνὄλεθρον, ἐπεὶπρόοἱεἴπομενἡμεῖς,Ἑρμείανπέμψαντες, ἐύσκοπονἀργεϊφόντην,μήτ᾽αὐτὸνκτείνεινμήτεμνάασθαιἄκοιτιν:ἐκγὰρὈρέσταοτίσιςἔσσεταιἈτρεΐδαο,ὁππότ᾽ἂνἡβήσῃτεκαὶἧςἱμείρεταιαἴης.ὣςἔφαθ᾽Ἑρμείας, ἀλλ᾽οὐφρέναςΑἰγίσθοιοπεῖθ᾽ἀγαθὰφρονέων: νῦνδ᾽ἁθρόαπάντ᾽ἀπέτισεν.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη: πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων,καὶλίηνκεῖνόςγεἐοικότικεῖταιὀλέθρῳ:ὡςἀπόλοιτοκαὶἄλλος, ὅτιςτοιαῦτάγεῥέζοι:ἀλλάμοιἀμφ᾽Ὀδυσῆιδαΐφρονιδαίεταιἦτορ,δυσμόρῳ, ὃςδὴδηθὰφίλωνἄποπήματαπάσχεινήσῳἐνἀμφιρύτῃ, ὅθιτ᾽ὀμφαλόςἐστιθαλάσσης.νῆσοςδενδρήεσσα, θεὰδ᾽ἐνδώματαναίει,Ἄτλαντοςθυγάτηρὀλοόφρονος, ὅςτεθαλάσσηςπάσηςβένθεαοἶδεν, ἔχειδέτεκίοναςαὐτὸςμακράς, αἳγαῖάντεκαὶοὐρανὸνἀμφὶςἔχουσιν.τοῦθυγάτηρδύστηνονὀδυρόμενονκατερύκει,αἰεὶδὲμαλακοῖσικαὶαἱμυλίοισιλόγοισινθέλγει, ὅπωςἸθάκηςἐπιλήσεται: αὐτὰρὈδυσσεύς,ἱέμενοςκαὶκαπνὸνἀποθρῴσκοντανοῆσαιἧςγαίης, θανέεινἱμείρεται. οὐδένυσοίπερἐντρέπεταιφίλονἦτορ, Ὀλύμπιε. οὔνύτ᾽ὈδυσσεὺςἈργείωνπαρὰνηυσὶχαρίζετοἱερὰῥέζωνΤροίῃἐνεὐρείῃ; τίνύοἱτόσονὠδύσαο, Ζεῦ;”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεύς:”τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων.πῶςἂνἔπειτ᾽Ὀδυσῆοςἐγὼθείοιολαθοίμην,ὃςπερὶμὲννόονἐστὶβροτῶν, περὶδ᾽ἱρὰθεοῖσινἀθανάτοισινἔδωκε, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν;ἀλλὰΠοσειδάωνγαιήοχοςἀσκελὲςαἰεὶΚύκλωποςκεχόλωται, ὃνὀφθαλμοῦἀλάωσεν,ἀντίθεονΠολύφημον, ὅουκράτοςἐστὶμέγιστονπᾶσινΚυκλώπεσσι: Θόωσαδέμιντέκενύμφη,Φόρκυνοςθυγάτηρἁλὸςἀτρυγέτοιομέδοντος,ἐνσπέσσιγλαφυροῖσιΠοσειδάωνιμιγεῖσα.ἐκτοῦδὴὈδυσῆαΠοσειδάωνἐνοσίχθωνοὔτικατακτείνει, πλάζειδ᾽ἀπὸπατρίδοςαἴης.ἀλλ᾽ἄγεθ᾽, ἡμεῖςοἵδεπεριφραζώμεθαπάντεςνόστον, ὅπωςἔλθῃσι: Ποσειδάωνδὲμεθήσειὃνχόλον: οὐμὲνγὰρτιδυνήσεταιἀντίαπάντωνἀθανάτωνἀέκητιθεῶνἐριδαινέμενοἶος.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη: πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων,εἰμὲνδὴνῦντοῦτοφίλονμακάρεσσιθεοῖσιν,νοστῆσαιὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε,ἙρμείανμὲνἔπειταδιάκτορονἀργεϊφόντηννῆσονἐςὨγυγίηνὀτρύνομεν, ὄφρατάχιστανύμφῃἐυπλοκάμῳεἴπῃνημερτέαβουλήν,νόστονὈδυσσῆοςταλασίφρονος, ὥςκενέηται:αὐτὰρἐγὼνἸθάκηνδ᾽ἐσελεύσομαι, ὄφραοἱυἱὸνμᾶλλονἐποτρύνωκαίοἱμένοςἐνφρεσὶθείω,εἰςἀγορὴνκαλέσαντακάρηκομόωνταςἈχαιοὺςπᾶσιμνηστήρεσσινἀπειπέμεν, οἵτέοἱαἰεὶμῆλ᾽ἁδινὰσφάζουσικαὶεἰλίποδαςἕλικαςβοῦς.πέμψωδ᾽ἐςΣπάρτηντεκαὶἐςΠύλονἠμαθόεντανόστονπευσόμενονπατρὸςφίλου, ἤνπουἀκούσῃ,ἠδ᾽ἵναμινκλέοςἐσθλὸνἐνἀνθρώποισινἔχῃσιν.”ὣςεἰποῦσ᾽ὑπὸποσσὶνἐδήσατοκαλὰπέδιλα,ἀμβρόσιαχρύσεια, τάμινφέρονἠμὲνἐφ᾽ὑγρὴνἠδ᾽ἐπ᾽ἀπείροναγαῖανἅμαπνοιῇςἀνέμοιο:εἵλετοδ᾽ἄλκιμονἔγχος, ἀκαχμένονὀξέιχαλκῷ,βριθὺμέγαστιβαρόν, τῷδάμνησιστίχαςἀνδρῶνἡρώων, τοῖσίντεκοτέσσεταιὀβριμοπάτρη.βῆδὲκατ᾽Οὐλύμποιοκαρήνωνἀίξασα,στῆδ᾽ἸθάκηςἐνὶδήμῳἐπὶπροθύροιςὈδυσῆος,οὐδοῦἐπ᾽αὐλείου: παλάμῃδ᾽ἔχεχάλκεονἔγχος,εἰδομένηξείνῳ, ΤαφίωνἡγήτοριΜέντῃ.εὗρεδ᾽ἄραμνηστῆραςἀγήνορας. οἱμὲνἔπειταπεσσοῖσιπροπάροιθεθυράωνθυμὸνἔτερπονἥμενοιἐνῥινοῖσιβοῶν, οὓςἔκτανοναὐτοί:κήρυκεςδ᾽αὐτοῖσικαὶὀτρηροὶθεράποντεςοἱμὲνοἶνονἔμισγονἐνὶκρητῆρσικαὶὕδωρ,οἱδ᾽αὖτεσπόγγοισιπολυτρήτοισιτραπέζαςνίζονκαὶπρότιθεν, τοὶδὲκρέαπολλὰδατεῦντο.τὴνδὲπολὺπρῶτοςἴδεΤηλέμαχοςθεοειδής,ἧστογὰρἐνμνηστῆρσιφίλοντετιημένοςἦτορ,ὀσσόμενοςπατέρ᾽ἐσθλὸνἐνὶφρεσίν, εἴποθενἐλθὼνμνηστήρωντῶνμὲνσκέδασινκατὰδώματαθείη,τιμὴνδ᾽αὐτὸςἔχοικαὶδώμασινοἷσινἀνάσσοι.τὰφρονέων, μνηστῆρσιμεθήμενος, εἴσιδ᾽Ἀθήνην.βῆδ᾽ἰθὺςπροθύροιο, νεμεσσήθηδ᾽ἐνὶθυμῷξεῖνονδηθὰθύρῃσινἐφεστάμεν: ἐγγύθιδὲστὰςχεῖρ᾽ἕλεδεξιτερὴνκαὶἐδέξατοχάλκεονἔγχος,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:χαῖρε, ξεῖνε, παρ᾽ ἄμμι φιλήσεαι: αὐτὰρ ἔπειτα δείπνουπασσάμενοςμυθήσεαιὅττεόσεχρή.”ὣς εἰπὼν ἡγεῖθ᾽, δ᾽ ἕσπετο Παλλὰς Ἀθήνη.οἱδ᾽ὅτεδήῥ᾽ἔντοσθενἔσανδόμουὑψηλοῖο,ἔγχοςμένῥ᾽ἔστησεφέρωνπρὸςκίοναμακρὴνδουροδόκηςἔντοσθενἐυξόου, ἔνθαπερἄλλαἔγχε᾽Ὀδυσσῆοςταλασίφρονοςἵστατοπολλά,αὐτὴνδ᾽ἐςθρόνονεἷσενἄγων, ὑπὸλῖταπετάσσας,καλὸνδαιδάλεον: ὑπὸδὲθρῆνυςποσὶνἦεν.πὰρδ᾽αὐτὸςκλισμὸνθέτοποικίλον, ἔκτοθενἄλλωνμνηστήρων, μὴξεῖνοςἀνιηθεὶςὀρυμαγδῷδείπνῳἁδήσειεν, ὑπερφιάλοισιμετελθών,ἠδ᾽ἵναμινπερὶπατρὸςἀποιχομένοιοἔροιτο.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃ, ὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων:δαιτρὸςδὲκρειῶνπίνακαςπαρέθηκενἀείραςπαντοίων, παρὰδέσφιτίθειχρύσειακύπελλα:κῆρυξδ᾽αὐτοῖσινθάμ᾽ἐπῴχετοοἰνοχοεύων.ἐςδ᾽ἦλθονμνηστῆρεςἀγήνορες. οἱμὲνἔπειταἑξείηςἕζοντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,τοῖσιδὲκήρυκεςμὲνὕδωρἐπὶχεῖραςἔχευαν,σῖτονδὲδμῳαὶπαρενήνεονἐνκανέοισιν,κοῦροιδὲκρητῆραςἐπεστέψαντοποτοῖο.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντομνηστῆρες, τοῖσινμὲνἐνὶφρεσὶνἄλλαμεμήλει,μολπήτ᾽ὀρχηστύςτε: τὰγὰρτ᾽ἀναθήματαδαιτός:κῆρυξδ᾽ἐνχερσὶνκίθαρινπερικαλλέαθῆκενΦημίῳ, ὅςῥ᾽ἤειδεπαρὰμνηστῆρσινἀνάγκῃ.τοιφορμίζωνἀνεβάλλετοκαλὸνἀείδειν.αὐτὰρΤηλέμαχοςπροσέφηγλαυκῶπινἈθήνην,ἄγχισχὼνκεφαλήν, ἵναμὴπευθοίαθ᾽οἱἄλλοι:ξεῖνε φίλ᾽, καὶ μοι νεμεσήσεαι ὅττι κεν εἴπω;τούτοισινμὲνταῦταμέλει, κίθαριςκαὶἀοιδή,ῥεῖ᾽, ἐπεὶἀλλότριονβίοτοννήποινονἔδουσιν,ἀνέρος, οὗδήπουλεύκ᾽ὀστέαπύθεταιὄμβρῳκείμεν᾽ἐπ᾽ἠπείρου, εἰνἁλὶκῦμακυλίνδει.εἰκεῖνόνγ᾽Ἰθάκηνδεἰδοίατονοστήσαντα,πάντεςκ᾽ἀρησαίατ᾽ἐλαφρότεροιπόδαςεἶναιἀφνειότεροιχρυσοῖότεἐσθῆτόςτε.νῦνδ᾽μὲνὣςἀπόλωλεκακὸνμόρον, οὐδέτιςἡμῖνθαλπωρή, εἴπέρτιςἐπιχθονίωνἀνθρώπωνφῇσινἐλεύσεσθαι: τοῦδ᾽ὤλετονόστιμονἦμαρ.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον:τίςπόθενεἰςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;ὁπποίηςτ᾽ἐπὶνηὸςἀφίκεο: πῶςδέσεναῦταιἤγαγονεἰςἸθάκην; τίνεςἔμμεναιεὐχετόωντο;οὐμὲνγὰρτίσεπεζὸνὀίομαιἐνθάδ᾽ἱκέσθαι.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐὺεἰδῶ,ἠὲνέονμεθέπειςκαὶπατρώιόςἐσσιξεῖνος, ἐπεὶπολλοὶἴσανἀνέρεςἡμέτερονδῶἄλλοι, ἐπεὶκαὶκεῖνοςἐπίστροφοςἦνἀνθρώπων.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:τοιγὰρ ἐγώ τοι ταῦτα μάλ᾽ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.ΜέντηςἈγχιάλοιοδαΐφρονοςεὔχομαιεἶναιυἱός, ἀτὰρΤαφίοισιφιληρέτμοισινἀνάσσω.νῦνδ᾽ὧδεξὺννηὶκατήλυθονἠδ᾽ἑτάροισινπλέωνἐπὶοἴνοπαπόντονἐπ᾽ἀλλοθρόουςἀνθρώπους,ἐςΤεμέσηνμετὰχαλκόν, ἄγωδ᾽αἴθωνασίδηρον.νηῦςδέμοιἥδ᾽ἕστηκενἐπ᾽ἀγροῦνόσφιπόληος,ἐνλιμένιῬείθρῳὑπὸΝηίῳὑλήεντι.ξεῖνοιδ᾽ἀλλήλωνπατρώιοιεὐχόμεθ᾽εἶναιἐξἀρχῆς, εἴπέρτεγέροντ᾽εἴρηαιἐπελθὼνΛαέρτηνἥρωα, τὸνοὐκέτιφασὶπόλινδεἔρχεσθ᾽, ἀλλ᾽ἀπάνευθενἐπ᾽ἀγροῦπήματαπάσχεινγρηὶσὺνἀμφιπόλῳ, οἱβρῶσίντεπόσιντεπαρτιθεῖ, εὖτ᾽ἄνμινκάματοςκατὰγυῖαλάβῃσινἑρπύζοντ᾽ἀνὰγουνὸνἀλωῆςοἰνοπέδοιο.νῦνδ᾽ἦλθον: δὴγάρμινἔφαντ᾽ἐπιδήμιονεἶναι,σὸνπατέρ᾽: ἀλλάνυτόνγεθεοὶβλάπτουσικελεύθου.οὐγάρπωτέθνηκενἐπὶχθονὶδῖοςὈδυσσεύς,ἀλλ᾽ἔτιπουζωὸςκατερύκεταιεὐρέιπόντῳνήσῳἐνἀμφιρύτῃ, χαλεποὶδέμινἄνδρεςἔχουσινἄγριοι, οἵπουκεῖνονἐρυκανόωσ᾽ἀέκοντα.αὐτὰρνῦντοιἐγὼμαντεύσομαι, ὡςἐνὶθυμῷἀθάνατοιβάλλουσικαὶὡςτελέεσθαιὀίω,οὔτετιμάντιςἐὼνοὔτ᾽οἰωνῶνσάφαεἰδώς.οὔτοιἔτιδηρόνγεφίληςἀπὸπατρίδοςαἴηςἔσσεται, οὐδ᾽εἴπέρτεσιδήρεαδέσματ᾽ἔχῃσιν:φράσσεταιὥςκενέηται, ἐπεὶπολυμήχανόςἐστιν.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,εἰδὴἐξαὐτοῖοτόσοςπάϊςεἰςὈδυσῆος.αἰνῶςμὲνκεφαλήντεκαὶὄμματακαλὰἔοικαςκείνῳ, ἐπεὶθαμὰτοῖονἐμισγόμεθ᾽ἀλλήλοισιν,πρίνγετὸνἐςΤροίηνἀναβήμεναι, ἔνθαπερἄλλοιἈργείωνοἱἄριστοιἔβανκοίλῃςἐνὶνηυσίν:ἐκτοῦδ᾽οὔτ᾽Ὀδυσῆαἐγὼνἴδονοὔτ᾽ἔμ᾽ἐκεῖνος.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ᾽ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.μήτηρμέντέμέφησιτοῦἔμμεναι, αὐτὰρἐγώγεοὐκοἶδ᾽: οὐγάρπώτιςἑὸνγόνοναὐτὸςἀνέγνω.ὡςδὴἐγώγ᾽ὄφελονμάκαρόςνύτευἔμμεναιυἱὸςἀνέρος, ὃνκτεάτεσσινἑοῖςἔπιγῆραςἔτετμε.νῦνδ᾽ὃςἀποτμότατοςγένετοθνητῶνἀνθρώπων,τοῦμ᾽ἔκφασιγενέσθαι, ἐπεὶσύμετοῦτ᾽ἐρεείνεις.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:οὐ μέν τοι γενεήν γε θεοὶ νώνυμνον ὀπίσσω θῆκαν, ἐπεὶσέγετοῖονἐγείνατοΠηνελόπεια.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον:τίςδαίς, τίςδὲὅμιλοςὅδ᾽ἔπλετο; τίπτεδέσεχρεώ;εἰλαπίνηἠὲγάμος; ἐπεὶοὐκἔρανοςτάδεγ᾽ἐστίν:ὥςτέμοιὑβρίζοντεςὑπερφιάλωςδοκέουσιδαίνυσθαικατὰδῶμα. νεμεσσήσαιτόκενἀνὴραἴσχεαπόλλ᾽ὁρόων, ὅςτιςπινυτόςγεμετέλθοι.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:ξεῖν᾽, ἐπεὶ ἂρ δὴ ταῦτά μ᾽ ἀνείρεαι ἠδὲ μεταλλᾷς,μέλλενμένποτεοἶκοςὅδ᾽ἀφνειὸςκαὶἀμύμωνἔμμεναι, ὄφρ᾽ἔτικεῖνοςἀνὴρἐπιδήμιοςἦεν:νῦνδ᾽ἑτέρωςἐβόλοντοθεοὶκακὰμητιόωντες,οἳκεῖνονμὲνἄιστονἐποίησανπερὶπάντωνἀνθρώπων, ἐπεὶοὔκεθανόντιπερὧδ᾽ἀκαχοίμην,εἰμετὰοἷςἑτάροισιδάμηΤρώωνἐνὶδήμῳ,ἠὲφίλωνἐνχερσίν, ἐπεὶπόλεμοντολύπευσεν.τῷκένοἱτύμβονμὲνἐποίησανΠαναχαιοί,ἠδέκεκαὶπαιδὶμέγακλέοςἤρατ᾽ὀπίσσω.νῦνδέμινἀκλειῶςἅρπυιαιἀνηρείψαντο:οἴχετ᾽ἄιστοςἄπυστος, ἐμοὶδ᾽ὀδύναςτεγόουςτεκάλλιπεν. οὐδέτικεῖνονὀδυρόμενοςστεναχίζωοἶον, ἐπείνύμοιἄλλαθεοὶκακὰκήδε᾽ἔτευξαν.ὅσσοιγὰρνήσοισινἐπικρατέουσινἄριστοι,ΔουλιχίῳτεΣάμῃτεκαὶὑλήεντιΖακύνθῳ,ἠδ᾽ὅσσοικραναὴνἸθάκηνκάτακοιρανέουσιν,τόσσοιμητέρ᾽ἐμὴνμνῶνται, τρύχουσιδὲοἶκον.δ᾽οὔτ᾽ἀρνεῖταιστυγερὸνγάμονοὔτετελευτὴνποιῆσαιδύναται: τοὶδὲφθινύθουσινἔδοντεςοἶκονἐμόν: τάχαδήμεδιαρραίσουσικαὶαὐτόν.”τὸνδ᾽ἐπαλαστήσασαπροσηύδαΠαλλὰςἈθήνη: πόποι, δὴ πολλὸν ἀποιχομένου Ὀδυσῆος δεύῃ, κεμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφείη.εἰγὰρνῦνἐλθὼνδόμουἐνπρώτῃσιθύρῃσισταίη, ἔχωνπήληκακαὶἀσπίδακαὶδύοδοῦρε,τοῖοςἐὼνοἷόνμινἐγὼτὰπρῶτ᾽ἐνόησαοἴκῳἐνἡμετέρῳπίνοντάτετερπόμενόντε,ἐξἘφύρηςἀνιόνταπαρ᾽ἼλουΜερμερίδαοᾤχετογὰρκαὶκεῖσεθοῆςἐπὶνηὸςὈδυσσεὺςφάρμακονἀνδροφόνονδιζήμενος, ὄφραοἱεἴηἰοὺςχρίεσθαιχαλκήρεας: ἀλλ᾽μὲνοὔοἱδῶκεν, ἐπείῥαθεοὺςνεμεσίζετοαἰὲνἐόντας,ἀλλὰπατήροἱδῶκενἐμός: φιλέεσκεγὰραἰνῶστοῖοςἐὼνμνηστῆρσινὁμιλήσειενὈδυσσεύς:πάντεςκ᾽ὠκύμοροίτεγενοίατοπικρόγαμοίτε.ἀλλ᾽τοιμὲνταῦταθεῶνἐνγούνασικεῖται,κεννοστήσαςἀποτίσεται, ἦεκαὶοὐκί,οἷσινἐνὶμεγάροισι: σὲδὲφράζεσθαιἄνωγα,ὅππωςκεμνηστῆραςἀπώσεαιἐκμεγάροιο.εἰδ᾽ἄγενῦνξυνίεικαὶἐμῶνἐμπάζεομύθων:αὔριονεἰςἀγορὴνκαλέσαςἥρωαςἈχαιοὺςμῦθονπέφραδεπᾶσι, θεοὶδ᾽ἐπὶμάρτυροιἔστων.μνηστῆραςμὲνἐπὶσφέτερασκίδνασθαιἄνωχθι,μητέραδ᾽, εἴοἱθυμὸςἐφορμᾶταιγαμέεσθαι,ἂψἴτωἐςμέγαρονπατρὸςμέγαδυναμένοιο:οἱδὲγάμοντεύξουσικαὶἀρτυνέουσινἔεδναπολλὰμάλ᾽, ὅσσαἔοικεφίληςἐπὶπαιδὸςἕπεσθαι.σοὶδ᾽αὐτῷπυκινῶςὑποθήσομαι, αἴκεπίθηαι:νῆ᾽ἄρσαςἐρέτῃσινἐείκοσιν, τιςἀρίστη,ἔρχεοπευσόμενοςπατρὸςδὴνοἰχομένοιο,ἤντίςτοιεἴπῃσιβροτῶν, ὄσσανἀκούσῃςἐκΔιός, τεμάλισταφέρεικλέοςἀνθρώποισι.πρῶταμὲνἐςΠύλονἐλθὲκαὶεἴρεοΝέστοραδῖον,κεῖθενδὲΣπάρτηνδεπαρὰξανθὸνΜενέλαον:ὃςγὰρδεύτατοςἦλθενἈχαιῶνχαλκοχιτώνων.εἰμένκενπατρὸςβίοτονκαὶνόστονἀκούσῃς,τ᾽ἂντρυχόμενόςπερἔτιτλαίηςἐνιαυτόν:εἰδέκετεθνηῶτοςἀκούσῃςμηδ᾽ἔτ᾽ἐόντος,νοστήσαςδὴἔπειταφίληνἐςπατρίδαγαῖανσῆμάτέοἱχεῦαικαὶἐπὶκτέρεακτερεΐξαιπολλὰμάλ᾽, ὅσσαἔοικε, καὶἀνέριμητέραδοῦναι.αὐτὰρἐπὴνδὴταῦτατελευτήσῃςτεκαὶἔρξῃς,φράζεσθαιδὴἔπειτακατὰφρένακαὶκατὰθυμὸνὅππωςκεμνηστῆραςἐνὶμεγάροισιτεοῖσικτείνῃςἠὲδόλῳἀμφαδόν: οὐδέτίσεχρὴνηπιάαςὀχέειν, ἐπεὶοὐκέτιτηλίκοςἐσσι.οὐκἀίειςοἷονκλέοςἔλλαβεδῖοςὈρέστηςπάνταςἐπ᾽ἀνθρώπους, ἐπεὶἔκτανεπατροφονῆα,Αἴγισθονδολόμητιν, οἱπατέρακλυτὸνἔκτα;καὶσύ, φίλος, μάλαγάρσ᾽ὁρόωκαλόντεμέγαντε,ἄλκιμοςἔσσ᾽, ἵνατίςσεκαὶὀψιγόνωνἐὺεἴπῃ.αὐτὰρἐγὼνἐπὶνῆαθοὴνκατελεύσομαιἤδηἠδ᾽ἑτάρους, οἵπούμεμάλ᾽ἀσχαλόωσιμένοντες:σοὶδ᾽αὐτῷμελέτω, καὶἐμῶνἐμπάζεομύθων.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:ξεῖν᾽, τοι μὲν ταῦτα φίλα φρονέων ἀγορεύεις,ὥςτεπατὴρπαιδί, καὶοὔποτελήσομαιαὐτῶν.ἀλλ᾽ἄγενῦνἐπίμεινον, ἐπειγόμενόςπερὁδοῖο,ὄφραλοεσσάμενόςτετεταρπόμενόςτεφίλονκῆρ,δῶρονἔχωνἐπὶνῆακίῃς, χαίρωνἐνὶθυμῷ,τιμῆεν, μάλακαλόν, τοικειμήλιονἔσταιἐξἐμεῦ, οἷαφίλοιξεῖνοιξείνοισιδιδοῦσι.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:μή μ᾽ ἔτι νῦν κατέρυκε, λιλαιόμενόν περ ὁδοῖο.δῶρονδ᾽ὅττικέμοιδοῦναιφίλονἦτορἀνώγῃ,αὖτιςἀνερχομένῳδόμεναιοἶκόνδεφέρεσθαι,καὶμάλακαλὸνἑλών: σοὶδ᾽ἄξιονἔσταιἀμοιβῆς.”μὲνἄρ᾽ὣςεἰποῦσ᾽ἀπέβηγλαυκῶπιςἈθήνη,ὄρνιςδ᾽ὣςἀνόπαιαδιέπτατο: τῷδ᾽ἐνὶθυμῷθῆκεμένοςκαὶθάρσος, ὑπέμνησέντέπατρὸςμᾶλλονἔτ᾽τὸπάροιθεν. δὲφρεσὶνᾗσινοήσαςθάμβησενκατὰθυμόν: ὀίσατογὰρθεὸνεἶναι.αὐτίκαδὲμνηστῆραςἐπῴχετοἰσόθεοςφώς.τοῖσιδ᾽ἀοιδὸςἄειδεπερικλυτός, οἱδὲσιωπῇἥατ᾽ἀκούοντες: δ᾽Ἀχαιῶννόστονἄειδελυγρόν, ὃνἐκΤροίηςἐπετείλατοΠαλλὰςἈθήνη.τοῦδ᾽ὑπερωιόθενφρεσὶσύνθετοθέσπινἀοιδὴνκούρηἸκαρίοιο, περίφρωνΠηνελόπεια:κλίμακαδ᾽ὑψηλὴνκατεβήσετοοἷοδόμοιο,οὐκοἴη, ἅματῇγεκαὶἀμφίπολοιδύ᾽ἕποντο.δ᾽ὅτεδὴμνηστῆραςἀφίκετοδῖαγυναικῶν,στῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,ἄνταπαρειάωνσχομένηλιπαρὰκρήδεμνα:ἀμφίπολοςδ᾽ἄραοἱκεδνὴἑκάτερθεπαρέστη.δακρύσασαδ᾽ἔπειταπροσηύδαθεῖονἀοιδόν:Φήμιε, πολλὰ γὰρ ἄλλα βροτῶν θελκτήρια οἶδας,ἔργ᾽ἀνδρῶντεθεῶντε, τάτεκλείουσινἀοιδοί:τῶνἕνγέσφινἄειδεπαρήμενος, οἱδὲσιωπῇοἶνονπινόντων: ταύτηςδ᾽ἀποπαύε᾽ἀοιδῆςλυγρῆς, τέμοιαἰεὶἐνὶστήθεσσιφίλονκῆρτείρει, ἐπείμεμάλιστακαθίκετοπένθοςἄλαστον.τοίηνγὰρκεφαλὴνποθέωμεμνημένηαἰεί,ἀνδρός, τοῦκλέοςεὐρὺκαθ᾽ἙλλάδακαὶμέσονἌργος.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:μῆτερ ἐμή, τί τ᾽ ἄρα φθονέεις ἐρίηρον ἀοιδὸν τέρπεινὅππῃοἱνόοςὄρνυται; οὔνύτ᾽ἀοιδοὶαἴτιοι, ἀλλάποθιΖεὺςαἴτιος, ὅςτεδίδωσινἀνδράσινἀλφηστῇσιν, ὅπωςἐθέλῃσιν, ἑκάστῳ.τούτῳδ᾽οὐνέμεσιςΔαναῶνκακὸνοἶτονἀείδειν:τὴνγὰρἀοιδὴνμᾶλλονἐπικλείουσ᾽ἄνθρωποι,τιςἀκουόντεσσινεωτάτηἀμφιπέληται.σοίδ᾽ἐπιτολμάτωκραδίηκαὶθυμὸςἀκούειν:οὐγὰρὈδυσσεὺςοἶοςἀπώλεσενόστιμονἦμαρἐνΤροίῃ, πολλοὶδὲκαὶἄλλοιφῶτεςὄλοντο.ἀλλ᾽εἰςοἶκονἰοῦσατὰσ᾽αὐτῆςἔργακόμιζε,ἱστόντ᾽ἠλακάτηντε, καὶἀμφιπόλοισικέλευεἔργονἐποίχεσθαι: μῦθοςδ᾽ἄνδρεσσιμελήσειπᾶσι, μάλισταδ᾽ἐμοί: τοῦγὰρκράτοςἔστ᾽ἐνὶοἴκῳ.”μὲνθαμβήσασαπάλινοἶκόνδεβεβήκει:παιδὸςγὰρμῦθονπεπνυμένονἔνθετοθυμῷ.ἐςδ᾽ὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶκλαῖενἔπειτ᾽Ὀδυσῆαφίλονπόσιν, ὄφραοἱὕπνονἡδὺνἐπὶβλεφάροισιβάλεγλαυκῶπιςἈθήνη.μνηστῆρεςδ᾽ὁμάδησανἀνὰμέγαρασκιόεντα,πάντεςδ᾽ἠρήσαντοπαραὶλεχέεσσικλιθῆναι.τοῖσιδὲΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἤρχετομύθων:μητρὸς ἐμῆς μνηστῆρες ὑπέρβιον ὕβριν ἔχοντες,νῦνμὲνδαινύμενοιτερπώμεθα, μηδὲβοητὺςἔστω, ἐπεὶτόδεκαλὸνἀκουέμενἐστὶνἀοιδοῦτοιοῦδ᾽οἷοςὅδ᾽ἐστί, θεοῖςἐναλίγκιοςαὐδήν.ἠῶθενδ᾽ἀγορήνδεκαθεζώμεσθακιόντεςπάντες, ἵν᾽ὕμινμῦθονἀπηλεγέωςἀποείπω,ἐξιέναιμεγάρων: ἄλλαςδ᾽ἀλεγύνετεδαῖτας,ὑμὰκτήματ᾽ἔδοντες, ἀμειβόμενοικατὰοἴκους.εἰδ᾽ὕμινδοκέειτόδελωίτερονκαὶἄμεινονἔμμεναι, ἀνδρὸςἑνὸςβίοτοννήποινονὀλέσθαι,κείρετ᾽: ἐγὼδὲθεοὺςἐπιβώσομαιαἰὲνἐόντας,αἴκέποθιΖεὺςδῷσιπαλίντιταἔργαγενέσθαι:νήποινοίκενἔπειταδόμωνἔντοσθενὄλοισθε.”ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ὀδὰξ ἐν χείλεσι φύντες Τηλέμαχονθαύμαζον, θαρσαλέωςἀγόρευεν.τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςπροσέφη, Εὐπείθεοςυἱός:Τηλέμαχ᾽, μάλα δή σε διδάσκουσιν θεοὶ αὐτοὶ ὑψαγόρηντ᾽ἔμεναικαὶθαρσαλέωςἀγορεύειν:μὴσέγ᾽ἐνἀμφιάλῳἸθάκῃβασιλῆαΚρονίωνποιήσειεν, τοιγενεῇπατρώιόνἐστιν.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Ἀντίνο᾽, καί μοι νεμεσήσεαι ὅττι κεν εἴπω;καὶκεντοῦτ᾽ἐθέλοιμιΔιόςγεδιδόντοςἀρέσθαι.φῂςτοῦτοκάκιστονἐνἀνθρώποισιτετύχθαι;οὐμὲνγάρτικακὸνβασιλευέμεν: αἶψάτέοἱδῶἀφνειὸνπέλεταικαὶτιμηέστεροςαὐτός.ἀλλ᾽τοιβασιλῆεςἈχαιῶνεἰσὶκαὶἄλλοιπολλοὶἐνἀμφιάλῳἸθάκῃ, νέοιἠδὲπαλαιοί,τῶνκέντιςτόδ᾽ἔχῃσιν, ἐπεὶθάνεδῖοςὈδυσσεύς:αὐτὰρἐγὼνοἴκοιοἄναξἔσομ᾽ἡμετέροιοκαὶδμώων, οὕςμοιληίσσατοδῖοςὈδυσσεύς.”τὸνδ᾽αὖτ᾽ΕὐρύμαχοςΠολύβουπάϊςἀντίονηὔδα:Τηλέμαχ᾽, τοι ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται,ὅςτιςἐνἀμφιάλῳἸθάκῃβασιλεύσειἈχαιῶν:κτήματαδ᾽αὐτὸςἔχοιςκαὶδώμασινοἷσινἀνάσσοις.μὴγὰργ᾽ἔλθοιἀνὴρὅςτίςσ᾽ἀέκονταβίηφινκτήματ᾽ἀπορραίσει, Ἰθάκηςἔτιναιετοώσης.ἀλλ᾽ἐθέλωσε, φέριστε, περὶξείνοιοἐρέσθαι,ὁππόθενοὗτοςἀνήρ, ποίηςδ᾽ἐξεὔχεταιεἶναιγαίης, ποῦδένύοἱγενεὴκαὶπατρὶςἄρουρα.ἠέτιν᾽ἀγγελίηνπατρὸςφέρειἐρχομένοιο,ἑὸναὐτοῦχρεῖοςἐελδόμενοςτόδ᾽ἱκάνει;οἷονἀναΐξαςἄφαροἴχεται, οὐδ᾽ὑπέμεινεγνώμεναι: οὐμὲνγάρτικακῷεἰςὦπαἐῴκει.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Εὐρύμαχ᾽, τοι νόστος ἀπώλετο πατρὸς ἐμοῖο:οὔτ᾽οὖνἀγγελίῃἔτιπείθομαι, εἴποθενἔλθοι,οὔτεθεοπροπίηςἐμπάζομαι, ἥντιναμήτηρἐςμέγαρονκαλέσασαθεοπρόπονἐξερέηται.ξεῖνοςδ᾽οὗτοςἐμὸςπατρώιοςἐκΤάφουἐστίν,Μέντηςδ᾽Ἀγχιάλοιοδαΐφρονοςεὔχεταιεἶναιυἱός, ἀτὰρΤαφίοισιφιληρέτμοισινἀνάσσει.”ὣςφάτοΤηλέμαχος, φρεσὶδ᾽ἀθανάτηνθεὸνἔγνω.οἱδ᾽εἰςὀρχηστύντεκαὶἱμερόεσσανἀοιδὴντρεψάμενοιτέρποντο, μένονδ᾽ἐπὶἕσπερονἐλθεῖν.τοῖσιδὲτερπομένοισιμέλαςἐπὶἕσπεροςἦλθε:δὴτότεκακκείοντεςἔβανοἶκόνδεἕκαστος.Τηλέμαχοςδ᾽, ὅθιοἱθάλαμοςπερικαλλέοςαὐλῆςὑψηλὸςδέδμητοπερισκέπτῳἐνὶχώρῳ,ἔνθ᾽ἔβηεἰςεὐνὴνπολλὰφρεσὶμερμηρίζων.τῷδ᾽ἄρ᾽ἅμ᾽αἰθομέναςδαΐδαςφέρεκεδνὰἰδυῖαΕὐρύκλει᾽, ὮποςθυγάτηρΠεισηνορίδαο,τήνποτεΛαέρτηςπρίατοκτεάτεσσινἑοῖσινπρωθήβηνἔτ᾽ἐοῦσαν, ἐεικοσάβοιαδ᾽ἔδωκεν,ἶσαδέμινκεδνῇἀλόχῳτίενἐνμεγάροισιν,εὐνῇδ᾽οὔποτ᾽ἔμικτο, χόλονδ᾽ἀλέεινεγυναικός:οἱἅμ᾽αἰθομέναςδαΐδαςφέρε, καίμάλισταδμῳάωνφιλέεσκε, καὶἔτρεφετυτθὸνἐόντα.ὤιξενδὲθύραςθαλάμουπύκαποιητοῖο,ἕζετοδ᾽ἐνλέκτρῳ, μαλακὸνδ᾽ἔκδυνεχιτῶνα:καὶτὸνμὲνγραίηςπυκιμηδέοςἔμβαλεχερσίν.μὲντὸνπτύξασακαὶἀσκήσασαχιτῶνα,πασσάλῳἀγκρεμάσασαπαρὰτρητοῖσιλέχεσσιβῆῥ᾽ἴμενἐκθαλάμοιο, θύρηνδ᾽ἐπέρυσσεκορώνῃἀργυρέῃ, ἐπὶδὲκληῖδ᾽ἐτάνυσσενἱμάντι.ἔνθ᾽γεπαννύχιος, κεκαλυμμένοςοἰὸςἀώτῳ,βούλευεφρεσὶνᾗσινὁδὸντὴνπέφραδ᾽Ἀθήνη.
ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ὤρνυτ᾽ἄρ᾽ἐξεὐνῆφινὈδυσσῆοςφίλοςυἱὸςεἵματαἑσσάμενος, περὶδὲξίφοςὀξὺθέτ᾽ὤμῳ,ποσσὶδ᾽ὑπὸλιπαροῖσινἐδήσατοκαλὰπέδιλα,βῆδ᾽ἴμενἐκθαλάμοιοθεῷἐναλίγκιοςἄντην.αἶψαδὲκηρύκεσσιλιγυφθόγγοισικέλευσεκηρύσσεινἀγορήνδεκάρηκομόωνταςἈχαιούς.οἱμὲνἐκήρυσσον, τοὶδ᾽ἠγείροντομάλ᾽ὦκα.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἤγερθενὁμηγερέεςτ᾽ἐγένοντο,βῆῥ᾽ἴμενεἰςἀγορήν, παλάμῃδ᾽ἔχεχάλκεονἔγχος,οὐκοἶος, ἅματῷγεδύωκύνεςἀργοὶἕποντο.θεσπεσίηνδ᾽ἄρατῷγεχάρινκατέχευενἈθήνη.τὸνδ᾽ἄραπάντεςλαοὶἐπερχόμενονθηεῦντο:ἕζετοδ᾽ἐνπατρὸςθώκῳ, εἶξανδὲγέροντες.τοῖσιδ᾽ἔπειθ᾽ἥρωςΑἰγύπτιοςἦρχ᾽ἀγορεύειν,ὃςδὴγήραϊκυφὸςἔηνκαὶμυρίαᾔδη.καὶγὰρτοῦφίλοςυἱὸςἅμ᾽ἀντιθέῳὈδυσῆιἼλιονεἰςἐύπωλονἔβηκοίλῃςἐνὶνηυσίν,Ἄντιφοςαἰχμητής: τὸνδ᾽ἄγριοςἔκτανεΚύκλωψἐνσπῆιγλαφυρῷ, πύματονδ᾽ὡπλίσσατοδόρπον.τρεῖςδέοἱἄλλοιἔσαν, καὶμὲνμνηστῆρσινὁμίλει,Εὐρύνομος, δύοδ᾽αἰὲνἔχονπατρώιαἔργα.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςτοῦλήθετ᾽ὀδυρόμενοςκαὶἀχεύων.τοῦγεδάκρυχέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπε:κέκλυτε δὴ νῦν μευ, Ἰθακήσιοι, ὅττι κεν εἴπω:οὔτεποθ᾽ἡμετέρηἀγορὴγένετ᾽οὔτεθόωκοςἐξοὗὈδυσσεὺςδῖοςἔβηκοίλῃςἐνὶνηυσί.νῦνδὲτίςὧδ᾽ἤγειρε; τίναχρειὼτόσονἵκειἠὲνέωνἀνδρῶνοἳπρογενέστεροίεἰσιν;ἠέτιν᾽ἀγγελίηνστρατοῦἔκλυενἐρχομένοιο,ἥνχ᾽ἡμῖνσάφαεἴποι, ὅτεπρότερόςγεπύθοιτο;ἦέτιδήμιονἄλλοπιφαύσκεταιἠδ᾽ἀγορεύει;ἐσθλόςμοιδοκεῖεἶναι, ὀνήμενος. εἴθεοἱαὐτῷΖεὺςἀγαθὸντελέσειεν, ὅτιφρεσὶνᾗσιμενοινᾷ.”ὣςφάτο, χαῖρεδὲφήμῃὈδυσσῆοςφίλοςυἱός,οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτιδὴνἧστο, μενοίνησενδ᾽ἀγορεύειν,στῆδὲμέσῃἀγορῇ: σκῆπτρονδέοἱἔμβαλεχειρὶκῆρυξΠεισήνωρπεπνυμέναμήδεαεἰδώς.πρῶτονἔπειταγέροντακαθαπτόμενοςπροσέειπεν: γέρον, οὐχ ἑκὰς οὗτος ἀνήρ, τάχα δ᾽ εἴσεαι αὐτός,ὃςλαὸνἤγειρα: μάλισταδέμ᾽ἄλγοςἱκάνει.οὔτετιν᾽ἀγγελίηνστρατοῦἔκλυονἐρχομένοιο,ἥνχ᾽ὑμῖνσάφαεἴπω, ὅτεπρότερόςγεπυθοίμην,οὔτετιδήμιονἄλλοπιφαύσκομαιοὐδ᾽ἀγορεύω,ἀλλ᾽ἐμὸναὐτοῦχρεῖος, μοικακὰἔμπεσενοἴκῳδοιά: τὸμὲνπατέρ᾽ἐσθλὸνἀπώλεσα, ὅςποτ᾽ἐνὑμῖντοίσδεσσινβασίλευε, πατὴρδ᾽ὣςἤπιοςἦεν:νῦνδ᾽αὖκαὶπολὺμεῖζον, δὴτάχαοἶκονἅπανταπάγχυδιαρραίσει, βίοτονδ᾽ἀπὸπάμπανὀλέσσει.μητέριμοιμνηστῆρεςἐπέχραονοὐκἐθελούσῃ,τῶνἀνδρῶνφίλοιυἷες, οἳἐνθάδεγ᾽εἰσὶνἄριστοι,οἳπατρὸςμὲνἐςοἶκονἀπερρίγασινέεσθαιἸκαρίου, ὥςκ᾽αὐτὸςἐεδνώσαιτοθύγατρα,δοίηδ᾽κ᾽ἐθέλοικαίοἱκεχαρισμένοςἔλθοι:οἱδ᾽εἰςἡμέτερονπωλεύμενοιἤματαπάντα,βοῦςἱερεύοντεςκαὶὄιςκαὶπίοναςαἶγαςεἰλαπινάζουσινπίνουσίτεαἴθοπαοἶνονμαψιδίως: τὰδὲπολλὰκατάνεται. οὐγὰρἔπ᾽ἀνήρ,οἷοςὈδυσσεὺςἔσκεν, ἀρὴνἀπὸοἴκουἀμῦναι.ἡμεῖςδ᾽οὔνύτιτοῖοιἀμυνέμεν: καὶἔπειταλευγαλέοιτ᾽ἐσόμεσθακαὶοὐδεδαηκότεςἀλκήν.τ᾽ἂνἀμυναίμην, εἴμοιδύναμίςγεπαρείη.οὐγὰρἔτ᾽ἀνσχετὰἔργατετεύχαται, οὐδ᾽ἔτικαλῶςοἶκοςἐμὸςδιόλωλε. νεμεσσήθητεκαὶαὐτοί,ἄλλουςτ᾽αἰδέσθητεπερικτίοναςἀνθρώπους,οἳπεριναιετάουσι: θεῶνδ᾽ὑποδείσατεμῆνιν,μήτιμεταστρέψωσινἀγασσάμενοικακὰἔργα.λίσσομαιἠμὲνΖηνὸςὈλυμπίουἠδὲΘέμιστος,τ᾽ἀνδρῶνἀγορὰςἠμὲνλύειἠδὲκαθίζει:σχέσθε, φίλοι, καίμ᾽οἶονἐάσατεπένθεϊλυγρῷτείρεσθ᾽, εἰμήπούτιπατὴρἐμὸςἐσθλὸςὈδυσσεὺςδυσμενέωνκάκ᾽ἔρεξενἐυκνήμιδαςἈχαιούς,τῶνμ᾽ἀποτινύμενοικακὰῥέζετεδυσμενέοντες,τούτουςὀτρύνοντες. ἐμοὶδέκεκέρδιονεἴηὑμέαςἐσθέμεναικειμήλιάτεπρόβασίντε.εἴχ᾽ὑμεῖςγεφάγοιτε, τάχ᾽ἄνποτεκαὶτίσιςεἴη:τόφραγὰρἂνκατὰἄστυποτιπτυσσοίμεθαμύθῳχρήματ᾽ἀπαιτίζοντες, ἕωςκ᾽ἀπὸπάνταδοθείη:νῦνδέμοιἀπρήκτουςὀδύναςἐμβάλλετεθυμῷ.”ὣςφάτοχωόμενος, ποτὶδὲσκῆπτρονβάλεγαίῃδάκρυ᾽ἀναπρήσας: οἶκτοςδ᾽ἕλελαὸνἅπαντα.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀκὴνἔσαν, οὐδέτιςἔτληΤηλέμαχονμύθοισινἀμείψασθαιχαλεποῖσιν:Ἀντίνοοςδέμινοἶοςἀμειβόμενοςπροσέειπε:Τηλέμαχ᾽ ὑψαγόρη, μένος ἄσχετε, ποῖον ἔειπες ἡμέαςαἰσχύνων: ἐθέλοιςδέκεμῶμονἀνάψαι.σοὶδ᾽οὔτιμνηστῆρεςἈχαιῶναἴτιοίεἰσιν,ἀλλὰφίλημήτηρ, τοιπέρικέρδεαοἶδεν.ἤδηγὰρτρίτονἐστὶνἔτος, τάχαδ᾽εἶσιτέταρτον,ἐξοὗἀτέμβειθυμὸνἐνὶστήθεσσινἈχαιῶν.πάνταςμένῥ᾽ἔλπεικαὶὑπίσχεταιἀνδρὶἑκάστῳἀγγελίαςπροϊεῖσα, νόοςδέοἱἄλλαμενοινᾷ.δὲδόλοντόνδ᾽ἄλλονἐνὶφρεσὶμερμήριξε:στησαμένημέγανἱστὸνἐνὶμεγάροισινὕφαινε,λεπτὸνκαὶπερίμετρον: ἄφαρδ᾽ἡμῖνμετέειπε:“‘κοῦροι ἐμοὶ μνηστῆρες, ἐπεὶ θάνε δῖος Ὀδυσσεύς,μίμνετ᾽ἐπειγόμενοιτὸνἐμὸνγάμον, εἰςκεφᾶροςἐκτελέσω, μήμοιμεταμώνιανήματ᾽ὄληται,Λαέρτῃἥρωιταφήιον, εἰςὅτεκένμινμοῖρ᾽ὀλοὴκαθέλῃσιτανηλεγέοςθανάτοιο,μήτίςμοικατὰδῆμονἈχαιϊάδωννεμεσήσῃ.αἴκενἄτερσπείρουκεῖταιπολλὰκτεατίσσασ’.ὣς ἔφαθ᾽, ἡμῖν δ᾽ αὖτ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ.ἔνθακαὶἠματίημὲνὑφαίνεσκενμέγανἱστόν,νύκταςδ᾽ἀλλύεσκεν, ἐπεὶδαΐδαςπαραθεῖτο.ὣςτρίετεςμὲνἔληθεδόλῳκαὶἔπειθενἈχαιούς:ἀλλ᾽ὅτετέτρατονἦλθενἔτοςκαὶἐπήλυθονὧραι,καὶτότεδήτιςἔειπεγυναικῶν, σάφαᾔδη,καὶτήνγ᾽ἀλλύουσανἐφεύρομενἀγλαὸνἱστόν.ὣςτὸμὲνἐξετέλεσσεκαὶοὐκἐθέλουσ᾽ὑπ᾽ἀνάγκης:σοὶδ᾽ὧδεμνηστῆρεςὑποκρίνονται, ἵν᾽εἰδῇςαὐτὸςσῷθυμῷ, εἰδῶσιδὲπάντεςἈχαιοί:μητέρασὴνἀπόπεμψον, ἄνωχθιδέμινγαμέεσθαιτῷὅτεῴτεπατὴρκέλεταικαὶἁνδάνειαὐτῇ.εἰδ᾽ἔτ᾽ἀνιήσειγεπολὺνχρόνονυἷαςἈχαιῶν,τὰφρονέουσ᾽ἀνὰθυμόν, οἱπέριδῶκενἈθήνηἔργατ᾽ἐπίστασθαιπερικαλλέακαὶφρέναςἐσθλὰςκέρδεάθ᾽, οἷ᾽οὔπώτιν᾽ἀκούομενοὐδὲπαλαιῶν,τάωναἳπάροςἦσανἐυπλοκαμῖδεςἈχαιαί,Τυρώτ᾽ἈλκμήνητεἐυστέφανόςτεΜυκήνη:τάωνοὔτιςὁμοῖανοήματαΠηνελοπείῃᾔδη: ἀτὰρμὲντοῦτόγ᾽ἐναίσιμονοὐκἐνόησε.τόφραγὰροὖνβίοτόντετεὸνκαὶκτήματ᾽ἔδονται,ὄφρακεκείνητοῦτονἔχῃνόον, ὅντινάοἱνῦνἐνστήθεσσιτιθεῖσιθεοί. μέγαμὲνκλέοςαὐτῇποιεῖτ᾽, αὐτὰρσοίγεποθὴνπολέοςβιότοιο.ἡμεῖςδ᾽οὔτ᾽ἐπὶἔργαπάροςγ᾽ἴμενοὔτεπῃἄλλῃ,πρίνγ᾽αὐτὴνγήμασθαιἈχαιῶνκ᾽ἐθέλῃσι.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Ἀντίνο᾽, οὔ πως ἔστι δόμων ἀέκουσαν ἀπῶσαι μ᾽ἔτεχ᾽, μ᾽ἔθρεψε: πατὴρδ᾽ἐμὸςἄλλοθιγαίης,ζώειγ᾽τέθνηκε: κακὸνδέμεπόλλ᾽ἀποτίνεινἸκαρίῳ, αἴκ᾽αὐτὸςἑκὼνἀπὸμητέραπέμψω.ἐκγὰρτοῦπατρὸςκακὰπείσομαι, ἄλλαδὲδαίμωνδώσει, ἐπεὶμήτηρστυγερὰςἀρήσετ᾽ἐρινῦςοἴκουἀπερχομένη: νέμεσιςδέμοιἐξἀνθρώπωνἔσσεται: ὣςοὐτοῦτονἐγώποτεμῦθονἐνίψω.ὑμέτεροςδ᾽εἰμὲνθυμὸςνεμεσίζεταιαὐτῶν,ἔξιτέμοιμεγάρων, ἄλλαςδ᾽ἀλεγύνετεδαῖταςὑμὰκτήματ᾽ἔδοντεςἀμειβόμενοικατὰοἴκους.εἰδ᾽ὑμῖνδοκέειτόδελωίτερονκαὶἄμεινονἔμμεναι, ἀνδρὸςἑνὸςβίοτοννήποινονὀλέσθαι,κείρετ᾽: ἐγὼδὲθεοὺςἐπιβώσομαιαἰὲνἐόντας,αἴκέποθιΖεὺςδῷσιπαλίντιταἔργαγενέσθαι.νήποινοίκενἔπειταδόμωνἔντοσθενὄλοισθε.”ὣς φάτο Τηλέμαχος, τῷ δ᾽ αἰετὼ εὐρύοπα Ζεὺς ὑψόθενἐκκορυφῆςὄρεοςπροέηκεπέτεσθαι.τὼδ᾽ἕωςμένῥ᾽ἐπέτοντομετὰπνοιῇςἀνέμοιοπλησίωἀλλήλοισιτιταινομένωπτερύγεσσιν:ἀλλ᾽ὅτεδὴμέσσηνἀγορὴνπολύφημονἱκέσθην,ἔνθ᾽ἐπιδινηθέντετιναξάσθηνπτερὰπυκνά,ἐςδ᾽ἰδέτηνπάντωνκεφαλάς, ὄσσοντοδ᾽ὄλεθρον:δρυψαμένωδ᾽ὀνύχεσσιπαρειὰςἀμφίτεδειρὰςδεξιὼἤιξανδιάτ᾽οἰκίακαὶπόλιναὐτῶν.θάμβησανδ᾽ὄρνιθας, ἐπεὶἴδονὀφθαλμοῖσιν:ὥρμηνανδ᾽ἀνὰθυμὸνπερτελέεσθαιἔμελλον.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεγέρωνἥρωςἉλιθέρσηςΜαστορίδης: γὰροἶοςὁμηλικίηνἐκέκαστοὄρνιθαςγνῶναικαὶἐναίσιμαμυθήσασθαι:σφινἐὺφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπε:κέκλυτε δὴ νῦν μευ, Ἰθακήσιοι, ὅττι κεν εἴπω:μνηστῆρσινδὲμάλισταπιφαυσκόμενοςτάδεεἴρω:τοῖσινγὰρμέγαπῆμακυλίνδεται: οὐγὰρὈδυσσεὺςδὴνἀπάνευθεφίλωνὧνἔσσεται, ἀλλάπουἤδηἐγγὺςἐὼντοῖσδεσσιφόνονκαὶκῆραφυτεύειπάντεσσιν: πολέσινδὲκαὶἄλλοισινκακὸνἔσται,οἳνεμόμεσθ᾽Ἰθάκηνἐυδείελον. ἀλλὰπολὺπρὶνφραζώμεσθ᾽, ὥςκενκαταπαύσομεν: οἱδὲκαὶαὐτοὶπαυέσθων: καὶγάρσφινἄφαρτόδελώιόνἐστιν.οὐγὰρἀπείρητοςμαντεύομαι, ἀλλ᾽ἐὺεἰδώς:καὶγὰρκείνῳφημὶτελευτηθῆναιἅπαντα,ὥςοἱἐμυθεόμην, ὅτεἼλιονεἰσανέβαινονἈργεῖοι, μετὰδέσφινἔβηπολύμητιςὈδυσσεύς.φῆνκακὰπολλὰπαθόντ᾽, ὀλέσαντ᾽ἄποπάνταςἑταίρους,ἄγνωστονπάντεσσινἐεικοστῷἐνιαυτῷοἴκαδ᾽ἐλεύσεσθαι: τὰδὲδὴνῦνπάντατελεῖται.”τὸνδ᾽αὖτ᾽ΕὐρύμαχοςΠολύβουπάϊςἀντίονηὔδα: γέρον, εἰ δ᾽ ἄγε νῦν μαντεύεο σοῖσι τέκεσσιν οἴκαδ᾽ἰών, μήπούτικακὸνπάσχωσινὀπίσσω:ταῦταδ᾽ἐγὼσέοπολλὸνἀμείνωνμαντεύεσθαι.ὄρνιθεςδέτεπολλοὶὑπ᾽αὐγὰςἠελίοιοφοιτῶσ᾽, οὐδέτεπάντεςἐναίσιμοι: αὐτὰρὈδυσσεὺςὤλετοτῆλ᾽, ὡςκαὶσὺκαταφθίσθαισὺνἐκείνῳὤφελες. οὐκἂντόσσαθεοπροπέωνἀγόρευες,οὐδέκεΤηλέμαχονκεχολωμένονὧδ᾽ἀνιείης,σῷοἴκῳδῶρονποτιδέγμενος, αἴκεπόρῃσιν.ἀλλ᾽ἔκτοιἐρέω, τὸδὲκαὶτετελεσμένονἔσται:αἴκενεώτερονἄνδραπαλαιάτεπολλάτεεἰδὼςπαρφάμενοςἐπέεσσινἐποτρύνῃςχαλεπαίνειν,αὐτῷμένοἱπρῶτονἀνιηρέστερονἔσται,πρῆξαιδ᾽ἔμπηςοὔτιδυνήσεταιεἵνεκατῶνδε:σοὶδέ, γέρον, θωὴνἐπιθήσομεν, ἥνκ᾽ἐνὶθυμῷτίνωνἀσχάλλῃς: χαλεπὸνδέτοιἔσσεταιἄλγος.Τηλεμάχῳδ᾽ἐνπᾶσινἐγὼνὑποθήσομαιαὐτός:μητέραἣνἐςπατρὸςἀνωγέτωἀπονέεσθαι:οἱδὲγάμοντεύξουσικαὶἀρτυνέουσινἔεδναπολλὰμάλ᾽, ὅσσαἔοικεφίληςἐπὶπαιδὸςἕπεσθαι.οὐγὰρπρὶνπαύσεσθαιὀίομαιυἷαςἈχαιῶνμνηστύοςἀργαλέης, ἐπεὶοὔτιναδείδιμενἔμπης,οὔτ᾽οὖνΤηλέμαχονμάλαπερπολύμυθονἐόντα,οὔτεθεοπροπίηςἐμπαζόμεθ᾽, ἣνσύ, γεραιέ,μυθέαιἀκράαντον, ἀπεχθάνεαιδ᾽ἔτιμᾶλλον.χρήματαδ᾽αὖτεκακῶςβεβρώσεται, οὐδέποτ᾽ἶσαἔσσεται, ὄφρακενγεδιατρίβῃσινἈχαιοὺςὃνγάμον: ἡμεῖςδ᾽αὖποτιδέγμενοιἤματαπάνταεἵνεκατῆςἀρετῆςἐριδαίνομεν, οὐδὲμετ᾽ἄλλαςἐρχόμεθ᾽, ἃςἐπιεικὲςὀπυιέμενἐστὶνἑκάστῳ.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Εὐρύμαχ᾽ ἠδὲ καὶ ἄλλοι, ὅσοι μνηστῆρες ἀγαυοί,ταῦταμὲνοὐχὑμέαςἔτιλίσσομαιοὐδ᾽ἀγορεύω:ἤδηγὰρτὰἴσασιθεοὶκαὶπάντεςἈχαιοί.ἀλλ᾽ἄγεμοιδότενῆαθοὴνκαὶεἴκοσ᾽ἑταίρους,οἵκέμοιἔνθακαὶἔνθαδιαπρήσσωσικέλευθον.εἶμιγὰρἐςΣπάρτηντεκαὶἐςΠύλονἠμαθόεντανόστονπευσόμενοςπατρὸςδὴνοἰχομένοιο,ἤντίςμοιεἴπῃσιβροτῶνὄσσανἀκούσωἐκΔιός, τεμάλισταφέρεικλέοςἀνθρώποισιν:εἰμένκενπατρὸςβίοτονκαὶνόστονἀκούσω,τ᾽ἄν, τρυχόμενόςπερ, ἔτιτλαίηνἐνιαυτόν:εἰδέκετεθνηῶτοςἀκούσωμηδ᾽ἔτ᾽ἐόντος,νοστήσαςδὴἔπειταφίληνἐςπατρίδαγαῖανσῆμάτέοἱχεύωκαὶἐπὶκτέρεακτερεΐξωπολλὰμάλ᾽, ὅσσαἔοικε, καὶἀνέριμητέραδώσω.”τοιγ᾽ὣςεἰπὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο, τοῖσιδ᾽ἀνέστηΜέντωρ, ὅςῥ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονοςἦενἑταῖρος,καὶοἱἰὼνἐννηυσὶνἐπέτρεπενοἶκονἅπαντα,πείθεσθαίτεγέροντικαὶἔμπεδαπάνταφυλάσσειν:σφινἐὺφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:κέκλυτε δὴ νῦν μευ, Ἰθακήσιοι, ὅττι κεν εἴπω:μήτιςἔτιπρόφρωνἀγανὸςκαὶἤπιοςἔστωσκηπτοῦχοςβασιλεύς, μηδὲφρεσὶναἴσιμαεἰδώς,ἀλλ᾽αἰεὶχαλεπόςτ᾽εἴηκαὶαἴσυλαῥέζοι:ὡςοὔτιςμέμνηταιὈδυσσῆοςθείοιολαῶνοἷσινἄνασσε, πατὴρδ᾽ὣςἤπιοςἦεν.ἀλλ᾽τοιμνηστῆραςἀγήνοραςοὔτιμεγαίρωἔρδεινἔργαβίαιακακορραφίῃσινόοιο:σφὰςγὰρπαρθέμενοικεφαλὰςκατέδουσιβιαίωςοἶκονὈδυσσῆος, τὸνδ᾽οὐκέτιφασὶνέεσθαι.νῦνδ᾽ἄλλῳδήμῳνεμεσίζομαι, οἷονἅπαντεςἧσθ᾽ἄνεῳ, ἀτὰροὔτικαθαπτόμενοιἐπέεσσιπαύρουςμνηστῆραςκαταπαύετεπολλοὶἐόντες.”τὸνδ᾽ΕὐηνορίδηςΛειώκριτοςἀντίονηὔδα:Μέντορ ἀταρτηρέ, φρένας ἠλεέ, ποῖον ἔειπες ἡμέαςὀτρύνωνκαταπαυέμεν. ἀργαλέονδὲἀνδράσικαὶπλεόνεσσιμαχήσασθαιπερὶδαιτί.εἴπεργάρκ᾽ὈδυσεὺςἸθακήσιοςαὐτὸςἐπελθὼνδαινυμένουςκατὰδῶμαἑὸνμνηστῆραςἀγαυοὺςἐξελάσαιμεγάροιομενοινήσει᾽ἐνὶθυμῷ,οὔκένοἱκεχάροιτογυνή, μάλαπερχατέουσα,ἐλθόντ᾽, ἀλλάκεναὐτοῦἀεικέαπότμονἐπίσποι,εἰπλεόνεσσιμάχοιτο: σὺδ᾽οὐκατὰμοῖρανἔειπες.ἀλλ᾽ἄγε, λαοὶμὲνσκίδνασθ᾽ἐπὶἔργαἕκαστος,τούτῳδ᾽ὀτρυνέειΜέντωρὁδὸνἠδ᾽Ἁλιθέρσης,οἵτέοἱἐξἀρχῆςπατρώιοίεἰσινἑταῖροι.ἀλλ᾽ὀίω, καὶδηθὰκαθήμενοςἀγγελιάωνπεύσεταιεἰνἸθάκῃ, τελέειδ᾽ὁδὸνοὔποτεταύτην.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, λῦσενδ᾽ἀγορὴναἰψηρήν.οἱμὲνἄρ᾽ἐσκίδναντοἑὰπρὸςδώμαθ᾽ἕκαστος,μνηστῆρεςδ᾽ἐςδώματ᾽ἴσανθείουὈδυσῆος.Τηλέμαχοςδ᾽ἀπάνευθεκιὼνἐπὶθῖναθαλάσσης,χεῖραςνιψάμενοςπολιῆςἁλὸςεὔχετ᾽Ἀθήνῃ:κλῦθί μευ, χθιζὸς θεὸς ἤλυθες ἡμέτερον δῶ καὶμ᾽ἐννηὶκέλευσαςἐπ᾽ἠεροειδέαπόντοννόστονπευσόμενονπατρὸςδὴνοἰχομένοιοἔρχεσθαι: τὰδὲπάνταδιατρίβουσινἈχαιοί,μνηστῆρεςδὲμάλιστακακῶςὑπερηνορέοντες.”ὣςἔφατ᾽εὐχόμενος, σχεδόθενδέοἱἦλθενἈθήνη,Μέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν,καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:Τηλέμαχ᾽, οὐδ᾽ ὄπιθεν κακὸς ἔσσεαι οὐδ᾽ ἀνοήμων,εἰδήτοισοῦπατρὸςἐνέστακταιμένοςἠύ,οἷοςκεῖνοςἔηντελέσαιἔργοντεἔποςτε:οὔτοιἔπειθ᾽ἁλίηὁδὸςἔσσεταιοὐδ᾽ἀτέλεστος.εἰδ᾽οὐκείνουγ᾽ἐσσὶγόνοςκαὶΠηνελοπείης,οὐσέγ᾽ἔπειταἔολπατελευτήσειν, μενοινᾷς.παῦροιγάρτοιπαῖδεςὁμοῖοιπατρὶπέλονται,οἱπλέονεςκακίους, παῦροιδέτεπατρὸςἀρείους.ἀλλ᾽ἐπεὶοὐδ᾽ὄπιθενκακὸςἔσσεαιοὐδ᾽ἀνοήμων,οὐδέσεπάγχυγεμῆτιςὈδυσσῆοςπρολέλοιπεν,ἐλπωρήτοιἔπειτατελευτῆσαιτάδεἔργα.τῶνῦνμνηστήρωνμὲνἔαβουλήντενόοντεἀφραδέων, ἐπεὶοὔτινοήμονεςοὐδὲδίκαιοι:οὐδέτιἴσασινθάνατονκαὶκῆραμέλαιναν,ὃςδήσφισχεδόνἐστιν, ἐπ᾽ἤματιπάνταςὀλέσθαι.σοὶδ᾽ὁδὸςοὐκέτιδηρὸνἀπέσσεταιἣνσὺμενοινᾷς:τοῖοςγάρτοιἑταῖροςἐγὼπατρώιόςεἰμι,ὅςτοινῆαθοὴνστελέωκαὶἅμ᾽ἕψομαιαὐτός.ἀλλὰσὺμὲνπρὸςδώματ᾽ἰὼνμνηστῆρσινὁμίλει,ὅπλισσόντ᾽ἤιακαὶἄγγεσινἄρσονἅπαντα,οἶνονἐνἀμφιφορεῦσι, καὶἄλφιτα, μυελὸνἀνδρῶν,δέρμασινἐνπυκινοῖσιν: ἐγὼδ᾽ἀνὰδῆμονἑταίρουςαἶψ᾽ἐθελοντῆραςσυλλέξομαι. εἰσὶδὲνῆεςπολλαὶἐνἀμφιάλῳἸθάκῃ, νέαιἠδὲπαλαιαί:τάωνμέντοιἐγὼνἐπιόψομαιτιςἀρίστη,ὦκαδ᾽ἐφοπλίσσαντεςἐνήσομενεὐρέιπόντῳ.”ὣςφάτ᾽ἈθηναίηκούρηΔιός: οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτιδὴνΤηλέμαχοςπαρέμιμνεν, ἐπεὶθεοῦἔκλυεναὐδήν.βῆδ᾽ἰέναιπρὸςδῶμα, φίλοντετιημένοςἦτορ,εὗρεδ᾽ἄραμνηστῆραςἀγήνοραςἐνμεγάροισιν,αἶγαςἀνιεμένουςσιάλουςθ᾽εὕονταςἐναὐλῇ.Ἀντίνοοςδ᾽ἰθὺςγελάσαςκίεΤηλεμάχοιο,ἔντ᾽ἄραοἱφῦχειρί, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:Τηλέμαχ᾽ ὑψαγόρη, μένος ἄσχετε, μή τί τοι ἄλλο ἐνστήθεσσικακὸνμελέτωἔργοντεἔποςτε,ἀλλάμοιἐσθιέμενκαὶπινέμεν, ὡςτὸπάροςπερ.ταῦταδέτοιμάλαπάντατελευτήσουσινἈχαιοί,νῆακαὶἐξαίτουςἐρέτας, ἵναθᾶσσονἵκηαιἐςΠύλονἠγαθέηνμετ᾽ἀγαυοῦπατρὸςἀκουήν.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Ἀντίνο᾽, οὔ πως ἔστιν ὑπερφιάλοισι μεθ᾽ ὑμῖν δαίνυσθαίτ᾽ἀκέοντακαὶεὐφραίνεσθαιἕκηλον.οὐχἅλιςὡςτὸπάροιθενἐκείρετεπολλὰκαὶἐσθλὰκτήματ᾽ἐμά, μνηστῆρες, ἐγὼδ᾽ἔτινήπιοςἦα;νῦνδ᾽ὅτεδὴμέγαςεἰμὶκαὶἄλλωνμῦθονἀκούωνπυνθάνομαι, καὶδήμοιἀέξεταιἔνδοθιθυμός,πειρήσω, ὥςκ᾽ὔμμικακὰςἐπὶκῆραςἰήλω,ἠὲΠύλονδ᾽ἐλθών, αὐτοῦτῷδ᾽ἐνὶδήμῳ.εἶμιμέν, οὐδ᾽ἁλίηὁδὸςἔσσεταιἣνἀγορεύω,ἔμπορος: οὐγὰρνηὸςἐπήβολοςοὐδ᾽ἐρετάωνγίγνομαι: ὥςνύπουὔμμινἐείσατοκέρδιονεἶναι.”ῥα, καὶἐκχειρὸςχεῖρασπάσατ᾽Ἀντινόοιοῥεῖα: μνηστῆρεςδὲδόμονκάταδαῖταπένοντο.οἱδ᾽ἐπελώβευονκαὶἐκερτόμεονἐπέεσσιν.ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων: μάλα Τηλέμαχος φόνον ἡμῖν μερμηρίζει.τιναςἐκΠύλουἄξειἀμύντοραςἠμαθόεντοςγεκαὶΣπάρτηθεν, ἐπείνύπερἵεταιαἰνῶς:ἠὲκαὶεἰςἘφύρηνἐθέλει, πίειρανἄρουραν,ἐλθεῖν, ὄφρ᾽ἔνθενθυμοφθόραφάρμακ᾽ἐνείκῃ,ἐνδὲβάλῃκρητῆρικαὶἡμέαςπάνταςὀλέσσῃ.”ἄλλοςδ᾽αὖτ᾽εἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:τίς δ᾽ οἶδ᾽, εἴ κε καὶ αὐτὸς ἰὼν κοίλης ἐπὶ νηὸς τῆλεφίλωνἀπόληταιἀλώμενοςὥςπερὈδυσσεύς;οὕτωκενκαὶμᾶλλονὀφέλλειενπόνονἄμμιν:κτήματαγάρκενπάνταδασαίμεθα, οἰκίαδ᾽αὖτετούτουμητέριδοῖμενἔχεινἠδ᾽ὅςτιςὀπυίοι.”ὣςφάν, δ᾽ὑψόροφονθάλαμονκατεβήσετοπατρὸςεὐρύν, ὅθινητὸςχρυσὸςκαὶχαλκὸςἔκειτοἐσθήςτ᾽ἐνχηλοῖσινἅλιςτ᾽ἐυῶδεςἔλαιον:ἐνδὲπίθοιοἴνοιοπαλαιοῦἡδυπότοιοἕστασαν, ἄκρητονθεῖονποτὸνἐντὸςἔχοντες,ἑξείηςποτὶτοῖχονἀρηρότες, εἴποτ᾽Ὀδυσσεὺςοἴκαδενοστήσειεκαὶἄλγεαπολλὰμογήσας.κληισταὶδ᾽ἔπεσανσανίδεςπυκινῶςἀραρυῖαι,δικλίδες: ἐνδὲγυνὴταμίηνύκταςτεκαὶἦμαρἔσχ᾽, πάντ᾽ἐφύλασσενόουπολυϊδρείῃσιν,Εὐρύκλει᾽, ὮποςθυγάτηρΠεισηνορίδαο.τὴντότεΤηλέμαχοςπροσέφηθαλαμόνδεκαλέσσας:μαῖ᾽, ἄγε δή μοι οἶνον ἐν ἀμφιφορεῦσιν ἄφυσσον ἡδύν, ὅτιςμετὰτὸνλαρώτατοςὃνσὺφυλάσσειςκεῖνονὀιομένητὸνκάμμορον, εἴποθενἔλθοιδιογενὴςὈδυσεὺςθάνατονκαὶκῆραςἀλύξας.δώδεκαδ᾽ἔμπλησονκαὶπώμασινἄρσονἅπαντας.ἐνδέμοιἄλφιταχεῦονἐϋρραφέεσσιδοροῖσιν:εἴκοσιδ᾽ἔστωμέτραμυληφάτουἀλφίτουἀκτῆς.αὐτὴδ᾽οἴηἴσθι: τὰδ᾽ἁθρόαπάντατετύχθω:ἑσπέριοςγὰρἐγὼναἱρήσομαι, ὁππότεκενδὴμήτηρεἰςὑπερῷ᾽ἀναβῇκοίτουτεμέδηται.εἶμιγὰρἐςΣπάρτηντεκαὶἐςΠύλονἠμαθόεντανόστονπευσόμενοςπατρὸςφίλου, ἤνπουἀκούσω.”ὣςφάτο, κώκυσενδὲφίλητροφὸςΕὐρύκλεια,καίῥ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:τίπτε δέ τοι, φίλε τέκνον, ἐνὶ φρεσὶ τοῦτο νόημα ἔπλετο; πῇδ᾽ἐθέλειςἰέναιπολλὴνἐπὶγαῖανμοῦνοςἐὼνἀγαπητός; δ᾽ὤλετοτηλόθιπάτρηςδιογενὴςὈδυσεὺςἀλλογνώτῳἐνὶδήμῳ.οἱδέτοιαὐτίκ᾽ἰόντικακὰφράσσονταιὀπίσσω,ὥςκεδόλῳφθίῃς, τάδεδ᾽αὐτοὶπάνταδάσονται.ἀλλὰμέν᾽αὖθ᾽ἐπὶσοῖσικαθήμενος: οὐδέτίσεχρὴπόντονἐπ᾽ἀτρύγετονκακὰπάσχεινοὐδ᾽ἀλάλησθαι.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:θάρσει, μαῖ᾽, ἐπεὶ οὔ τοι ἄνευ θεοῦ ἥδε γε βουλή.ἀλλ᾽ὄμοσονμὴμητρὶφίλῃτάδεμυθήσασθαι,πρίνγ᾽ὅτ᾽ἂνἑνδεκάτητεδυωδεκάτητεγένηται,αὐτὴνποθέσαικαὶἀφορμηθέντοςἀκοῦσαι,ὡςἂνμὴκλαίουσακατὰχρόακαλὸνἰάπτῃ.”ὣςἄρ᾽ἔφη, γρῆυςδὲθεῶνμέγανὅρκονἀπώμνυ.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσέντετελεύτησέντετὸνὅρκον,αὐτίκ᾽ἔπειτάοἱοἶνονἐνἀμφιφορεῦσινἄφυσσεν,ἐνδέοἱἄλφιταχεῦενἐϋρραφέεσσιδοροῖσι.Τηλέμαχοςδ᾽ἐςδώματ᾽ἰὼνμνηστῆρσινὁμίλει.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη.Τηλεμάχῳἐικυῖακατὰπτόλινᾤχετοπάντῃ,καίῥαἑκάστῳφωτὶπαρισταμένηφάτομῦθον,ἑσπερίουςδ᾽ἐπὶνῆαθοὴνἀγέρεσθαιἀνώγει.δ᾽αὖτεΦρονίοιοΝοήμοναφαίδιμονυἱὸνᾔτεενῆαθοήν: δέοἱπρόφρωνὑπέδεκτο.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί,καὶτότενῆαθοὴνἅλαδ᾽εἴρυσε, πάνταδ᾽ἐναὐτῇὅπλ᾽ἐτίθει, τάτενῆεςἐύσσελμοιφορέουσι.στῆσεδ᾽ἐπ᾽ἐσχατιῇλιμένος, περὶδ᾽ἐσθλοὶἑταῖροιἁθρόοιἠγερέθοντο: θεὰδ᾽ὤτρυνενἕκαστον.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη.βῆῤ᾽ἰέναιπρὸςδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο:ἔνθαμνηστήρεσσινἐπὶγλυκὺνὕπνονἔχευε,πλάζεδὲπίνοντας, χειρῶνδ᾽ἔκβαλλεκύπελλα.οἱδ᾽εὕδεινὤρνυντοκατὰπτόλιν, οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτιδὴνἥατ᾽, ἐπείσφισινὕπνοςἐπὶβλεφάροισινἔπιπτεν.αὐτὰρΤηλέμαχονπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνηἐκπροκαλεσσαμένημεγάρωνἐὺναιεταόντων,Μέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν:Τηλέμαχ᾽, ἤδη μέν τοι ἐυκνήμιδες ἑταῖροι ἥατ᾽ἐπήρετμοιτὴνσὴνποτιδέγμενοιὁρμήν:ἀλλ᾽ἴομεν, μὴδηθὰδιατρίβωμενὁδοῖο.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἡγήσατοΠαλλὰςἈθήνηκαρπαλίμως: δ᾽ἔπειταμετ᾽ἴχνιαβαῖνεθεοῖο.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλυθονἠδὲθάλασσαν,εὗρονἔπειτ᾽ἐπὶθινὶκάρηκομόωνταςἑταίρους.τοῖσιδὲκαὶμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο:δεῦτε, φίλοι, ἤια φερώμεθα: πάντα γὰρ ἤδη ἁθρό᾽ἐνὶμεγάρῳ. μήτηρδ᾽ἐμὴοὔτιπέπυσται,οὐδ᾽ἄλλαιδμωαί, μίαδ᾽οἴημῦθονἄκουσεν.”ὣςἄραφωνήσαςἡγήσατο, τοὶδ᾽ἅμ᾽ἕποντο.οἱδ᾽ἄραπάνταφέροντεςἐυσσέλμῳἐπὶνηὶκάτθεσαν, ὡςἐκέλευσενὈδυσσῆοςφίλοςυἱός.ἂνδ᾽ἄραΤηλέμαχοςνηὸςβαῖν᾽, ἦρχεδ᾽Ἀθήνη,νηὶδ᾽ἐνὶπρυμνῇκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο: ἄγχιδ᾽ἄρ᾽αὐτῆςἕζετοΤηλέμαχος. τοὶδὲπρυμνήσι᾽ἔλυσαν,ἂνδὲκαὶαὐτοὶβάντεςἐπὶκληῖσικαθῖζον.τοῖσινδ᾽ἴκμενονοὖρονἵειγλαυκῶπιςἈθήνη,ἀκραῆΖέφυρον, κελάδοντ᾽ἐπὶοἴνοπαπόντον.Τηλέμαχοςδ᾽ἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσενὅπλωνἅπτεσθαι: τοὶδ᾽ὀτρύνοντοςἄκουσαν.ἱστὸνδ᾽εἰλάτινονκοίληςἔντοσθεμεσόδμηςστῆσανἀείραντες, κατὰδὲπροτόνοισινἔδησαν,ἕλκονδ᾽ἱστίαλευκὰἐυστρέπτοισιβοεῦσιν.ἔπρησενδ᾽ἄνεμοςμέσονἱστίον, ἀμφὶδὲκῦμαστείρῃπορφύρεονμεγάλ᾽ἴαχενηὸςἰούσης:δ᾽ἔθεενκατὰκῦμαδιαπρήσσουσακέλευθον.δησάμενοιδ᾽ἄραὅπλαθοὴνἀνὰνῆαμέλαινανστήσαντοκρητῆραςἐπιστεφέαςοἴνοιο,λεῖβονδ᾽ἀθανάτοισιθεοῖςαἰειγενέτῃσιν,ἐκπάντωνδὲμάλισταΔιὸςγλαυκώπιδικούρῃ.παννυχίημένῥ᾽γεκαὶἠῶπεῖρεκέλευθον.
Ἠέλιοςδ᾽ἀνόρουσε, λιπὼνπερικαλλέαλίμνην,οὐρανὸνἐςπολύχαλκον, ἵν᾽ἀθανάτοισιφαείνοικαὶθνητοῖσιβροτοῖσινἐπὶζείδωρονἄρουραν:οἱδὲΠύλον, Νηλῆοςἐυκτίμενονπτολίεθρον,ἷξον: τοὶδ᾽ἐπὶθινὶθαλάσσηςἱερὰῥέζον,ταύρουςπαμμέλανας, ἐνοσίχθονικυανοχαίτῃ.ἐννέαδ᾽ἕδραιἔσαν, πεντακόσιοιδ᾽ἐνἑκάστῃἥατοκαὶπρούχοντοἑκάστοθιἐννέαταύρους.εὖθ᾽οἱσπλάγχναπάσαντο, θεῷδ᾽ἐπὶμηρί᾽ἔκαιον,οἱδ᾽ἰθὺςκατάγοντοἰδ᾽ἱστίανηὸςἐίσηςστεῖλανἀείραντες, τὴνδ᾽ὥρμισαν, ἐκδ᾽ἔβαναὐτοί:ἐκδ᾽ἄραΤηλέμαχοςνηὸςβαῖν᾽, ἦρχεδ᾽Ἀθήνη.τὸνπροτέρηπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:Τηλέμαχ᾽, οὐ μέν σε χρὴ ἔτ᾽ αἰδοῦς, οὐδ᾽ ἠβαιόν:τοὔνεκαγὰρκαὶπόντονἐπέπλως, ὄφραπύθηαιπατρός, ὅπουκύθεγαῖακαὶὅντιναπότμονἐπέσπεν.ἀλλ᾽ἄγενῦνἰθὺςκίεΝέστοροςἱπποδάμοιο:εἴδομενἥντιναμῆτινἐνὶστήθεσσικέκευθε.λίσσεσθαιδέμιναὐτός, ὅπωςνημερτέαεἴπῃ:ψεῦδοςδ᾽οὐκἐρέει: μάλαγὰρπεπνυμένοςἐστί.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Μέντορ, πῶς τ᾽ ἄρ᾽ ἴω; πῶς τ᾽ ἂρ προσπτύξομαι αὐτόν;οὐδέτίπωμύθοισιπεπείρημαιπυκινοῖσιν:αἰδὼςδ᾽αὖνέονἄνδραγεραίτερονἐξερέεσθαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:Τηλέμαχ᾽, ἄλλα μὲν αὐτὸς ἐνὶ φρεσὶ σῇσι νοήσεις,ἄλλαδὲκαὶδαίμωνὑποθήσεται: οὐγὰρὀίωοὔσεθεῶνἀέκητιγενέσθαιτετραφέμεντε.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἡγήσατοΠαλλὰςἈθήνηκαρπαλίμως: δ᾽ἔπειταμετ᾽ἴχνιαβαῖνεθεοῖο.ἷξονδ᾽ἐςΠυλίωνἀνδρῶνἄγυρίντεκαὶἕδρας,ἔνθ᾽ἄραΝέστωρἧστοσὺνυἱάσιν, ἀμφὶδ᾽ἑταῖροιδαῖτ᾽ἐντυνόμενοικρέατ᾽ὤπτωνἄλλατ᾽ἔπειρον.οἱδ᾽ὡςοὖνξείνουςἴδον, ἁθρόοιἦλθονἅπαντες,χερσίντ᾽ἠσπάζοντοκαὶἑδριάασθαιἄνωγον.πρῶτοςΝεστορίδηςΠεισίστρατοςἐγγύθενἐλθὼνἀμφοτέρωνἕλεχεῖρακαὶἵδρυσενπαρὰδαιτὶκώεσινἐνμαλακοῖσινἐπὶψαμάθοιςἁλίῃσινπάρτεκασιγνήτῳΘρασυμήδεϊκαὶπατέρι:δῶκεδ᾽ἄρασπλάγχνωνμοίρας, ἐνδ᾽οἶνονἔχευενχρυσείῳδέπαϊ: δειδισκόμενοςδὲπροσηύδαΠαλλάδ᾽ἈθηναίηνκούρηνΔιὸςαἰγιόχοιο:εὔχεο νῦν, ξεῖνε, Ποσειδάωνι ἄνακτι:τοῦγὰρκαὶδαίτηςἠντήσατεδεῦρομολόντες.αὐτὰρἐπὴνσπείσῃςτεκαὶεὔξεαι, θέμιςἐστί,δὸςκαὶτούτῳἔπειταδέπαςμελιηδέοςοἴνουσπεῖσαι, ἐπεὶκαὶτοῦτονὀίομαιἀθανάτοισινεὔχεσθαι: πάντεςδὲθεῶνχατέουσ᾽ἄνθρωποι.ἀλλὰνεώτερόςἐστιν, ὁμηλικίηδ᾽ἐμοὶαὐτῷ:τοὔνεκασοὶπροτέρῳδώσωχρύσειονἄλεισον.”ὣςεἰπὼνἐνχειρὶτίθειδέπαςἡδέοςοἴνου:χαῖρεδ᾽Ἀθηναίηπεπνυμένῳἀνδρὶδικαίῳ,οὕνεκαοἷπροτέρῃδῶκεχρύσειονἄλεισον:αὐτίκαδ᾽εὔχετοπολλὰΠοσειδάωνιἄνακτι:κλῦθι, Ποσείδαον γαιήοχε, μηδὲ μεγήρῃς ἡμῖνεὐχομένοισιτελευτῆσαιτάδεἔργα.Νέστοριμὲνπρώτιστακαὶυἱάσικῦδοςὄπαζε,αὐτὰρἔπειτ᾽ἄλλοισιδίδουχαρίεσσανἀμοιβὴνσύμπασινΠυλίοισινἀγακλειτῆςἑκατόμβης.δὸςδ᾽ἔτιΤηλέμαχονκαὶἐμὲπρήξαντανέεσθαι,οὕνεκαδεῦρ᾽ἱκόμεσθαθοῇσὺννηὶμελαίνῃ.”ὣςἄρ᾽ἔπειτ᾽ἠρᾶτοκαὶαὐτὴπάντατελεύτα.δῶκεδὲΤηλεμάχῳκαλὸνδέπαςἀμφικύπελλον:ὣςδ᾽αὔτωςἠρᾶτοὈδυσσῆοςφίλοςυἱός.οἱδ᾽ἐπείὤπτησανκρέ᾽ὑπέρτερακαὶἐρύσαντο,μοίραςδασσάμενοιδαίνυντ᾽ἐρικυδέαδαῖτα.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖςἄραμύθωνἦρχεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:νῦν δὴ κάλλίον ἐστι μεταλλῆσαι καὶ ἐρέσθαι ξείνους, οἱτινέςεἰσιν, ἐπεὶτάρπησανἐδωδῆς.ξεῖνοι, τίνεςἐστέ; πόθενπλεῖθ᾽ὑγρὰκέλευθα;τικατάπρῆξινμαψιδίωςἀλάλησθεοἷάτεληιστῆρεςὑπεὶρἅλα, τοίτ᾽ἀλόωνταιψυχὰςπαρθέμενοικακὸνἀλλοδαποῖσιπέροντες;”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδαθαρσήσας: αὐτὴγὰρἐνὶφρεσὶθάρσοςἈθήνηθῆχ᾽, ἵναμινπερὶπατρὸςἀποιχομένοιοἔροιτοἠδ᾽ἵναμινκλέοςἐσθλὸνἐνἀνθρώποισινἔχῃσιν: Νέστορ Νηληϊάδη, μέγα κῦδος Ἀχαιῶν,εἴρεαιὁππόθενεἰμέν: ἐγὼδέκέτοικαταλέξω.ἡμεῖςἐξἸθάκηςὑπονηίουεἰλήλουθμεν:πρῆξιςδ᾽ἥδ᾽ἰδίη, οὐδήμιος, ἣνἀγορεύω.πατρὸςἐμοῦκλέοςεὐρὺμετέρχομαι, ἤνπουἀκούσω,δίουὈδυσσῆοςταλασίφρονος, ὅνποτέφασισὺνσοὶμαρνάμενονΤρώωνπόλινἐξαλαπάξαι.ἄλλουςμὲνγὰρπάντας, ὅσοιΤρωσὶνπολέμιξον,πευθόμεθ᾽, ἧχιἕκαστοςἀπώλετολυγρῷὀλέθρῳ,κείνουδ᾽αὖκαὶὄλεθρονἀπευθέαθῆκεΚρονίων.οὐγάρτιςδύναταισάφαεἰπέμενὁππόθ᾽ὄλωλεν,εἴθ᾽γ᾽ἐπ᾽ἠπείρουδάμηἀνδράσιδυσμενέεσσιν,εἴτεκαὶἐνπελάγειμετὰκύμασινἈμφιτρίτης.τοὔνεκανῦντὰσὰγούναθ᾽ἱκάνομαι, αἴκ᾽ἐθέλῃσθακείνουλυγρὸνὄλεθρονἐνισπεῖν, εἴπουὄπωπαςὀφθαλμοῖσιτεοῖσινἄλλουμῦθονἄκουσαςπλαζομένου: πέριγάρμινὀιζυρὸντέκεμήτηρ.μηδέτίμ᾽αἰδόμενοςμειλίσσεομηδ᾽ἐλεαίρων,ἀλλ᾽εὖμοικατάλεξονὃπωςἤντησαςὀπωπῆς.λίσσομαι, εἴποτέτοίτιπατὴρἐμός, ἐσθλὸςὈδυσσεύς,ἔποςἠέτιἔργονὑποστὰςἐξετέλεσσεδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχετεπήματ᾽Ἀχαιοί,τῶννῦνμοιμνῆσαι, καίμοινημερτὲςἐνίσπες.τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ: φίλ᾽, ἐπεί μ᾽ ἔμνησας ὀιζύος, ἥν ἐν ἐκείνῳ δήμῳἀνέτλημενμένοςἄσχετοιυἷεςἈχαιῶν,ἠμένὅσαξὺννηυσίνἐπ᾽ἠεροειδέαπόντονπλαζόμενοικατὰληίδ᾽, ὅπῃἄρξειενἈχιλλεύς,ἠδ᾽ὅσακαὶπερίἄστυμέγαΠριάμοιοἄνακτοςμαρνάμεθ᾽: ἔνθαδ᾽ἔπειτακατέκταθενὅσσοιἄριστοι.ἔνθαμὲνΑἴαςκεῖταιἀρήιος, ἔνθαδ᾽Ἀχιλλεύς,ἔνθαδὲΠάτροκλος, θεόφινμήστωρἀτάλαντος,ἔνθαδ᾽ἐμὸςφίλοςυἱός, ἅμακρατερὸςκαὶἀμύμων,Ἀντίλοχος, πέριμὲνθείεινταχὺςἠδὲμαχητής:ἄλλατεπόλλ᾽ἐπὶτοῖςπάθομενκακά: τίςκενἐκεῖναπάνταγεμυθήσαιτοκαταθνητῶνἀνθρώπων;οὐδ᾽εἰπεντάετέςγεκαὶἑξάετεςπαραμίμνωνἐξερέοιςὅσακεῖθιπάθονκακὰδῖοιἈχαιοί:πρίνκενἀνιηθεὶςσὴνπατρίδαγαῖανἵκοιο.εἰνάετεςγάρσφινκακὰῥάπτομενἀμφιέποντεςπαντοίοισιδόλοισι, μόγιςδ᾽ἐτέλεσσεΚρονίων.ἔνθ᾽οὔτίςποτεμῆτινὁμοιωθήμεναιἄντηνἤθελ᾽, ἐπεὶμάλαπολλὸνἐνίκαδῖοςὈδυσσεὺςπαντοίοισιδόλοισι, πατὴρτεός, εἰἐτεόνγεκείνουἔκγονόςἐσσι: σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωντα.τοιγὰρμῦθοίγεἐοικότες, οὐδέκεφαίηςἄνδρανεώτερονὧδεἐοικόταμυθήσασθαι.ἔνθ᾽τοιἧοςμὲνἐγὼκαὶδῖοςὈδυσσεὺςοὔτεποτ᾽εἰνἀγορῇδίχ᾽ἐβάζομενοὔτ᾽ἐνὶβουλῇ,ἀλλ᾽ἕναθυμὸνἔχοντενόωκαὶἐπίφρονιβουλῇφραζόμεθ᾽Ἀργείοισινὅπωςὄχ᾽ἄρισταγένοιτο.αὐτὰρἐπεὶΠριάμοιοπόλινδιεπέρσαμεναἰπήν,βῆμενδ᾽ἐννήεσσι, θεὸςδ᾽ἐσκέδασσενἈχαιούς,καὶτότεδὴΖεὺςλυγρὸνἐνὶφρεσὶμήδετονόστονἈργείοις, ἐπεὶοὔτινοήμονεςοὐδὲδίκαιοιπάντεςἔσαν: τῶσφεωνπολέεςκακὸνοἶτονἐπέσπονμήνιοςἐξὀλοῆςγλαυκώπιδοςὀβριμοπάτρης.τ᾽ἔρινἈτρεΐδῃσιμετ᾽ἀμφοτέροισινἔθηκε.τὼδὲκαλεσσαμένωἀγορὴνἐςπάνταςἈχαιούς,μάψ, ἀτὰροὐκατὰκόσμον, ἐςἠέλιονκαταδύντα,οἱἦλθονοἴνῳβεβαρηότεςυἷεςἈχαιῶν,μῦθονμυθείσθην, τοῦεἵνεκαλαὸνἄγειραν.ἔνθ᾽τοιΜενέλαοςἀνώγειπάνταςἈχαιοὺςνόστουμιμνήσκεσθαιἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης,οὐδ᾽Ἀγαμέμνονιπάμπανἑήνδανε: βούλετογάρῥαλαὸνἐρυκακέεινῥέξαιθ᾽ἱερὰςἑκατόμβας,ὡςτὸνἈθηναίηςδεινὸνχόλονἐξακέσαιτο,νήπιος, οὐδὲτὸᾔδη, οὐπείσεσθαιἔμελλεν:οὐγάρτ᾽αἶψαθεῶντρέπεταινόοςαἰένἐόντων.ὣςτὼμὲνχαλεποῖσινἀμειβομένωἐπέεσσινἕστασαν: οἱδ᾽ἀνόρουσανἐυκνήμιδεςἈχαιοὶἠχῇθεσπεσίῃ, δίχαδέσφισινἥνδανεβουλή.νύκταμὲνἀέσαμενχαλεπὰφρεσὶνὁρμαίνοντεςἀλλήλοις: ἐπὶγὰρΖεὺςἤρτυεπῆμακακοῖο:ἠῶθενδ᾽οἱμὲννέαςἕλκομενεἰςἅλαδῖανκτήματάτ᾽ἐντιθέμεσθαβαθυζώνουςτεγυναῖκας.ἡμίσεεςδ᾽ἄραλαοὶἐρητύοντομένοντεςαὖθιπαρ᾽ἈτρεΐδῃἈγαμέμνονι, ποιμένιλαῶν:ἡμίσεεςδ᾽ἀναβάντεςἐλαύνομεν: αἱδὲμάλ᾽ὦκαἔπλεον, ἐστόρεσενδέθεὸςμεγακήτεαπόντον.ἐςΤένεδονδ᾽ἐλθόντεςἐρέξαμενἱρὰθεοισ͂ν,οἴκαδεἱέμενοι: Ζεὺςδ᾽οὔπωμήδετονόστον,σχέτλιος, ὅςῥ᾽ἔρινὦρσεκακήνἔπιδεύτεροναὖτις.οἱμὲνἀποστρέψαντεςἔβαννέαςἀμφιελίσσαςἀμφ᾽Ὀδυσῆαἄνακταδαΐφρονα, ποικιλομήτην,αὖτιςἐπ᾽ἈτρεΐδῃἈγαμέμνονιἦραφέροντες:αὐτὰρἐγὼσὺννηυσὶνἀολλέσιν, αἵμοιἕποντο,φεῦγον, ἐπεὶγίγνωσκον, ὃδὴκακὰμήδετοδαίμων.φεῦγεδὲΤυδέοςυἱὸςἀρήιος, ὦρσεδ᾽ἑταίρους.ὀψὲδὲδὴμετὰνῶικίεξανθὸςΜενέλαος,ἐνΛέσβῳδ᾽ἔκιχενδολιχὸνπλόονὁρμαίνοντας,καθύπερθεΧίοιονεοίμεθαπαιπαλοέσσης,νήσουἔπιΨυρίης, αὐτὴνἐπ᾽ἀριστέρ᾽ἔχοντες,ὑπένερθεΧίοιο, παρ᾽ἠνεμόενταΜίμαντα.ᾐτέομενδὲθεὸνφῆναιτέρας: αὐτὰργ᾽ἡμῖνδεῖξε, καὶἠνώγειπέλαγοςμέσονεἰςΕὔβοιαντέμνειν, ὄφρατάχισταὑπὲκκακότηταφύγοιμεν.ὦρτοδ᾽ἐπὶλιγὺςοὖροςἀήμεναι: αἱδὲμάλ᾽ὦκαἰχθυόεντακέλευθαδιέδραμον, ἐςδὲΓεραιστὸνἐννύχιαικατάγοντο: Ποσειδάωνιδὲταύρωνπόλλ᾽ἐπὶμῆρ᾽ἔθεμεν, πέλαγοςμέγαμετρήσαντες.τέτρατονἦμαρἔην, ὅτ᾽ἐνἌργεϊνῆαςἐίσαςΤυδεΐδεωἕταροιΔιομήδεοςἱπποδάμοιοἵστασαν: αὐτάρἐγώγεΠύλονδ᾽ἔχον, οὐδέποτ᾽ἔσβηοὖρος, ἐπεὶδὴπρῶταθεὸςπροέηκενἀῆναι.ὣς ἦλθον, φίλε τέκνον, ἀπευθής, οὐδέ τι οἶδα κείνων, οἵτ᾽ἐσάωθενἈχαιῶνοἵτ᾽ἀπόλοντο.ὅσσαδ᾽ἐνὶμεγάροισικαθήμενοςἡμετέροισιπεύθομαι, θέμιςἐστί, δαήσεαι, κοὐδέσεδεύσω.εὖμὲνΜυρμιδόναςφάσ᾽ἐλθέμενἐγχεσιμώρους,οὓςἄγ᾽Ἀχιλλῆοςμεγαθύμουφαίδιμοςυἱός,εὖδὲΦιλοκτήτην, Ποιάντιονἀγλαὸνυἱόν.πάνταςδ᾽ἸδομενεὺςΚρήτηνεἰσήγαγ᾽ἑταίρους,οἳφύγονἐκπολέμου, πόντοςδέοἱοὔτιν᾽ἀπηύρα.Ἀτρεΐδηνδὲκαὶαὐτοὶἀκούετε, νόσφινἐόντες,ὥςτ᾽ἦλθ᾽, ὥςτ᾽Αἴγισθοςἐμήσατολυγρὸνὄλεθρον.ἀλλ᾽τοικεῖνοςμὲνἐπισμυγερῶςἀπέτισεν:ὡςἀγαθὸνκαὶπαῖδακαταφθιμένοιολιπέσθαιἀνδρός, ἐπεὶκαὶκεῖνοςἐτίσατοπατροφονῆα,Αἴγισθονδολόμητιν, οἱπατέρακλυτὸνἔκτα.καὶσὺφίλος, μάλαγάρσ᾽ὁρόωκαλόντεμέγαντε,ἄλκιμοςἔσσ᾽, ἵνατίςσεκαὶὀψιγόνωνἐὺεἴπῃ.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα: Νέστορ Νηληϊάδη, μέγα κῦδος Ἀχαιῶν,καὶλίηνκεῖνοςμὲνἐτίσατο, καίοἱἈχαιοὶοἴσουσικλέοςεὐρὺκαὶἐσσομένοισιπυθέσθαι:αἲγὰρἐμοὶτοσσήνδεθεοὶδύναμινπεριθεῖεν,τίσασθαιμνηστῆραςὑπερβασίηςἀλεγεινῆς,οἵτέμοιὑβρίζοντεςἀτάσθαλαμηχανόωνται.ἀλλ᾽οὔμοιτοιοῦτονἐπέκλωσανθεοὶὄλβον,πατρίτ᾽ἐμῷκαὶἐμοί: νῦνδὲχρὴτετλάμενἔμπης.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ: φίλ᾽, ἐπεὶ δὴ ταῦτά μ᾽ ἀνέμνησας καὶ ἔειπες,φασὶμνηστῆραςσῆςμητέροςεἵνεκαπολλοὺςἐνμεγάροιςἀέκητισέθενκακὰμηχανάασθαι:εἰπέμοι, ἠὲἑκὼνὑποδάμνασαι, σέγελαοὶἐχθαίρουσ᾽ἀνὰδῆμον, ἐπισπόμενοιθεοῦὀμφῇ.τίςδ᾽οἶδ᾽εἴκέποτέσφιβίαςἀποτίσεταιἐλθών,γεμοῦνοςἐὼνκαὶσύμπαντεςἈχαιοί;εἰγάρσ᾽ὣςἐθέλοιφιλέεινγλαυκῶπιςἈθήνη,ὡςτότ᾽ὈδυσσῆοςπερικήδετοκυδαλίμοιοδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχομενἄλγε᾽Ἀχαιοίοὐγάρπωἴδονὧδεθεοὺςἀναφανδὰφιλεῦντας,ὡςκείνῳἀναφανδὰπαρίστατοΠαλλὰςἈθήνηεἴσ᾽οὕτωςἐθέλοιφιλέεινκήδοιτότεθυμῷ,τῶκέντιςκείνωνγεκαὶἐκλελάθοιτογάμοιο.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα: γέρον, οὔ πω τοῦτο ἔπος τελέεσθαι ὀίω:λίηνγὰρμέγαεἶπες: ἄγημ᾽ἔχει. οὐκἂνἐμοίγεἐλπομένωτὰγένοιτ᾽, οὐδ᾽εἰθεοὶὣςἐθέλοιεν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:Τηλέμαχε, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων.ῥεῖαθεόςγ᾽ἐθέλωνκαὶτηλόθενἄνδρασαώσαι.βουλοίμηνδ᾽ἂνἐγώγεκαὶἄλγεαπολλὰμογήσαςοἴκαδέτ᾽ἐλθέμεναικαὶνόστιμονἦμαρἰδέσθαι,ἐλθὼνἀπολέσθαιἐφέστιος, ὡςἈγαμέμνωνὤλεθ᾽ὑπ᾽Αἰγίσθοιοδόλῳκαὶἧςἀλόχοιο.ἀλλ᾽τοιθάνατονμὲνὁμοίιονοὐδὲθεοίπερκαὶφίλῳἀνδρὶδύνανταιἀλαλκέμεν, ὁππότεκενδὴμοῖρ᾽ὀλοὴκαθέλῃσιτανηλεγέοςθανάτοιο.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Μέντορ, μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα κηδόμενοί περ:κείνῳδ᾽οὐκέτινόστοςἐτήτυμος, ἀλλάοἱἤδηφράσσαντ᾽ἀθάνατοιθάνατονκαὶκῆραμέλαιναν.νῦνδ᾽ἐθέλωἔποςἄλλομεταλλῆσαικαὶἐρέσθαιΝέστορ᾽, ἐπεὶπερὶοἶδεδίκαςἠδὲφρόνινἄλλων:τρὶςγὰρδήμίνφασινἀνάξασθαιγένε᾽ἀνδρῶν:ὥςτέμοιἀθάνατοςἰνδάλλεταιεἰσοράασθαι.ΝέστορΝηληϊάδη, σὺδ᾽ἀληθὲςἐνίσπες:πῶςἔθαν᾽ἈτρεΐδηςεὐρὺκρείωνἈγαμέμνων;ποῦΜενέλαοςἔην; τίναδ᾽αὐτῷμήσατ᾽ὄλεθρονΑἴγισθοςδολόμητις, ἐπεὶκτάνεπολλὸνἀρείω;οὐκἌργεοςἦενἈχαιικοῦ, ἀλλάπῃἄλλῃπλάζετ᾽ἐπ᾽ἀνθρώπους, δὲθαρσήσαςκατέπεφνε;”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθέα πάντ᾽ ἀγορεύσω.τοιμὲντάδεκαὐτὸςὀίεαι, ὥςκενἐτύχθη,εἰζωόνγ᾽ΑἴγισθονἐνὶμεγάροισινἔτετμενἈτρεΐδηςΤροίηθενἰών, ξανθὸςΜενέλαος:τῶκέοἱοὐδὲθανόντιχυτὴνἐπὶγαῖανἔχευαν,ἀλλ᾽ἄρατόνγεκύνεςτεκαὶοἰωνοὶκατέδαψανκείμενονἐνπεδίῳἑκὰςἄστεος, οὐδέκέτίςμινκλαῦσενἈχαιιάδων: μάλαγὰρμέγαμήσατοἔργον.ἡμεῖςμὲνγὰρκεῖθιπολέαςτελέοντεςἀέθλουςἥμεθ᾽: δ᾽εὔκηλοςμυχῷἌργεοςἱπποβότοιοπόλλ᾽Ἀγαμεμνονέηνἄλοχονθέλγεσκ᾽ἐπέεσσιν.δ᾽τοιτὸπρὶνμὲνἀναίνετοἔργονἀεικὲςδῖαΚλυταιμνήστρη: φρεσὶγὰρκέχρητ᾽ἀγαθῇσι:πὰρδ᾽ἄρ᾽ἔηνκαὶἀοιδὸςἀνήρ, πόλλ᾽ἐπέτελλενἈτρεΐδηςΤροίηνδεκιὼνἔρυσασθαιἄκοιτιν.ἀλλ᾽ὅτεδήμινμοῖραθεῶνἐπέδησεδαμῆναι,δὴτότετὸνμὲνἀοιδὸνἄγωνἐςνῆσονἐρήμηνκάλλιπενοἰωνοῖσινἕλωρκαὶκύρμαγενέσθαι,τὴνδ᾽ἐθέλωνἐθέλουσανἀνήγαγενὅνδεδόμονδε.πολλὰδὲμηρί᾽ἔκηεθεῶνἱεροῖςἐπὶβωμοῖς,πολλὰδ᾽ἀγάλματ᾽ἀνῆψεν, ὑφάσματάτεχρυσόντε,ἐκτελέσαςμέγαἔργον, οὔποτεἔλπετοθυμῷ.ἡμεῖς μὲν γὰρ ἅμα πλέομεν Τροίηθεν ἰόντες,Ἀτρεΐδηςκαὶἐγώ, φίλαεἰδότεςἀλλήλοισιν:ἀλλ᾽ὅτεΣούνιονἱρὸνἀφικόμεθ᾽, ἄκρονἈθηνέων,ἔνθακυβερνήτηνΜενελάουΦοῖβοςἈπόλλωνοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχόμενοςκατέπεφνε,πηδάλιονμετὰχερσὶθεούσηςνηὸςἔχοντα,ΦρόντινὈνητορίδην, ὃςἐκαίνυτοφῦλ᾽ἀνθρώπωννῆακυβερνῆσαι, ὁπότεσπέρχοιενἄελλαι.ὣςμὲνἔνθακατέσχετ᾽, ἐπειγόμενόςπερὁδοῖο,ὄφρ᾽ἕταρονθάπτοικαὶἐπὶκτέρεακτερίσειεν.ἀλλ᾽ὅτεδὴκαὶκεῖνοςἰὼνἐπὶοἴνοπαπόντονἐννηυσὶγλαφυρῇσιΜαλειάωνὄροςαἰπὺἷξεθέων, τότεδὴστυγερὴνὁδὸνεὐρύοπαΖεὺςἐφράσατο, λιγέωνδ᾽ἀνέμωνἐπ᾽ἀυτμέναχεῦε,κύματάτετροφέοντοπελώρια, ἶσαὄρεσσιν.ἔνθαδιατμήξαςτὰςμὲνΚρήτῃἐπέλασσεν,ἧχιΚύδωνεςἔναιονἸαρδάνουἀμφὶῥέεθρα.ἔστιδέτιςλισσὴαἰπεῖάτεεἰςἅλαπέτρηἐσχατιῇΓόρτυνοςἐνἠεροειδέιπόντῳ:ἔνθαΝότοςμέγακῦμαποτὶσκαιὸνῥίονὠθεῖ,ἐςΦαιστόν, μικρὸςδὲλίθοςμέγακῦμ᾽ἀποέργει.αἱμὲνἄρ᾽ἔνθ᾽ἦλθον, σπουδῇδ᾽ἤλυξανὄλεθρονἄνδρες, ἀτὰρνῆάςγεποτὶσπιλάδεσσινἔαξανκύματ᾽: ἀτὰρτὰςπέντενέαςκυανοπρῳρείουςΑἰγύπτῳἐπέλασσεφέρωνἄνεμόςτεκαὶὕδωρ.ὣςμὲνἔνθαπολὺνβίοτονκαὶχρυσὸνἀγείρωνἠλᾶτοξὺννηυσὶκατ᾽ἀλλοθρόουςἀνθρώπους:τόφραδὲταῦτ᾽Αἴγισθοςἐμήσατοοἴκοθιλυγρά.ἑπτάετεςδ᾽ἤνασσεπολυχρύσοιοΜυκήνης,κτείναςἈτρεΐδην, δέδμητοδὲλαὸςὑπ᾽αὐτῷ.τῷδέοἱὀγδοάτῳκακὸνἤλυθεδῖοςὈρέστηςἂψἀπ᾽Ἀθηνάων, κατὰδ᾽ἔκτανεπατροφονῆα,Αἴγισθονδολόμητιν, οἱπατέρακλυτὸνἔκτα.τοιτὸνκτείναςδαίνυτάφονἈργείοισινμητρόςτεστυγερῆςκαὶἀνάλκιδοςΑἰγίσθοιο:αὐτῆμαρδέοἱἦλθεβοὴνἀγαθὸςΜενέλαοςπολλὰκτήματ᾽ἄγων, ὅσαοἱνέεςἄχθοςἄειραν.καὶ σύ, φίλος, μὴ δηθὰ δόμων ἄπο τῆλ᾽ ἀλάλησο,κτήματάτεπρολιπὼνἄνδραςτ᾽ἐνσοῖσιδόμοισινοὕτωὑπερφιάλους, μήτοικατὰπάνταφάγωσινκτήματαδασσάμενοι, σὺδὲτηϋσίηνὁδὸνἔλθῃς.ἀλλ᾽ἐςμὲνΜενέλαονἐγὼκέλομαικαὶἄνωγαἐλθεῖν: κεῖνοςγὰρνέονἄλλοθενεἰλήλουθεν,ἐκτῶνἀνθρώπων, ὅθενοὐκἔλποιτόγεθυμῷἐλθέμεν, ὅντιναπρῶτονἀποσφήλωσινἄελλαιἐςπέλαγοςμέγατοῖον, ὅθεντέπεροὐδ᾽οἰωνοὶαὐτόετεςοἰχνεῦσιν, ἐπεὶμέγατεδεινόντε.ἀλλ᾽ἴθινῦνσὺννηίτεσῇκαὶσοῖςἑτάροισιν:εἰδ᾽ἐθέλειςπεζός, πάρατοιδίφροςτεκαὶἵπποι,πὰρδὲτοιυἷεςἐμοί, οἵτοιπομπῆεςἔσονταιἐςΛακεδαίμοναδῖαν, ὅθιξανθὸςΜενέλαος.λίσσεσθαιδέμιναὐτός, ἵνανημερτὲςἐνίσπῃ:ψεῦδοςδ᾽οὐκἐρέει: μάλαγὰρπεπνυμένοςἐστίν.”ὣςἔφατ᾽, ἠέλιοςδ᾽ἄρ᾽ἔδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθε.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη: γέρον, τοι ταῦτα κατὰ μοῖραν κατέλεξας:ἀλλ᾽ἄγετάμνετεμὲνγλώσσας, κεράασθεδὲοἶνον,ὄφραΠοσειδάωνικαὶἄλλοιςἀθανάτοισινσπείσαντεςκοίτοιομεδώμεθα: τοῖογὰρὥρη.ἤδηγὰρφάοςοἴχεθ᾽ὑπὸζόφον, οὐδὲἔοικεν:δηθὰθεῶνἐνδαιτὶθαασσέμεν, ἀλλὰνέεσθαι.”ῥαΔιὸςθυγάτηρ, οἱδ᾽ἔκλυοναὐδησάσης.τοῖσιδὲκήρυκεςμὲνὕδωρἐπὶχεῖραςἔχευαν,κοῦροιδὲκρητῆραςἐπεστέψαντοποτοῖο,νώμησανδ᾽ἄραπᾶσινἐπαρξάμενοιδεπάεσσι:γλώσσαςδ᾽ἐνπυρὶβάλλον, ἀνιστάμενοιδ᾽ἐπέλειβον.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιονθ᾽, ὅσονἤθελεθυμός,δὴτότ᾽ἈθηναίηκαὶΤηλέμαχοςθεοειδὴςἄμφωἱέσθηνκοίληνἐπὶνῆανέεσθαι.Νέστωρδ᾽αὖκατέρυκεκαθαπτόμενοςἐπέεσσιν:Ζεὺς τό γ᾽ ἀλεξήσειε καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι,ὡςὑμεῖςπαρ᾽ἐμεῖοθοὴνἐπὶνῆακίοιτεὥςτέτευπαρὰπάμπανἀνείμονοςἠδὲπενιχροῦ,οὔτιχλαῖναικαὶῥήγεαπόλλ᾽ἐνὶοἴκῳ,οὔτ᾽αὐτῷμαλακῶςοὔτεξείνοισινἐνεύδειν.αὐτὰρἐμοὶπάραμὲνχλαῖναικαὶῥήγεακαλά.οὔθηνδὴτοῦδ᾽ἀνδρὸςὈδυσσῆοςφίλοςυἱὸςνηὸςἐπ᾽ἰκριόφινκαταλέξεται, ὄφρ᾽ἂνἐγώγεζώω, ἔπειταδὲπαῖδεςἐνὶμεγάροισιλίπωνται,ξείνουςξεινίζειν, ὅςτίςκ᾽ἐμὰδώμαθ᾽ἵκηται.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:εὖ δὴ ταῦτά γ᾽ ἔφησθα, γέρον φίλε: σοὶ δὲ ἔοικεν Τηλέμαχονπείθεσθαι, ἐπεὶπολὺκάλλιονοὕτως.ἀλλ᾽οὗτοςμὲννῦνσοὶἅμ᾽ἕψεται, ὄφρακενεὕδῃσοῖσινἐνὶμεγάροισιν: ἐγὼδ᾽ἐπὶνῆαμέλαινανεἶμ᾽, ἵναθαρσύνωθ᾽ἑτάρουςεἴπωτεἕκαστα.οἶοςγὰρμετὰτοῖσιγεραίτεροςεὔχομαιεἶναι:οἱδ᾽ἄλλοιφιλότητινεώτεροιἄνδρεςἕπονται,πάντεςὁμηλικίημεγαθύμουΤηλεμάχοιο.ἔνθακελεξαίμηνκοίλῃπαρὰνηὶμελαίνῃνῦν: ἀτὰρἠῶθενμετὰΚαύκωναςμεγαθύμουςεἶμ᾽ἔνθαχρεῖόςμοιὀφέλλεται, οὔτινέονγεοὐδ᾽ὀλίγον. σὺδὲτοῦτον, ἐπεὶτεὸνἵκετοδῶμα,πέμψονσὺνδίφρῳτεκαὶυἱέι: δὸςδέοἱἵππους,οἵτοιἐλαφρότατοιθείεινκαὶκάρτοςἄριστοι.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἀπέβηγλαυκῶπιςἈθήνηφήνῃεἰδομένη: θάμβοςδ᾽ἕλεπάνταςἰδόντας.θαύμαζενδ᾽γεραιός, ὅπωςἴδενὀφθαλμοῖς:Τηλεμάχουδ᾽ἕλεχεῖρα, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν: φίλος, οὔ σε ἔολπα κακὸν καὶ ἄναλκιν ἔσεσθαι,εἰδήτοινέῳὧδεθεοὶπομπῆεςἕπονται.οὐμὲνγάρτιςὅδ᾽ἄλλοςὈλύμπιαδώματ᾽ἐχόντων,ἀλλὰΔιὸςθυγάτηρ, κυδίστηΤριτογένεια,τοικαὶπατέρ᾽ἐσθλὸνἐνἈργείοισινἐτίμα.ἀλλὰἄνασσ᾽ἵληθι, δίδωθιδέμοικλέοςἐσθλόν,αὐτῷκαὶπαίδεσσικαὶαἰδοίῃπαρακοίτι:σοὶδ᾽αὖἐγὼῥέξωβοῦνἦνινεὐρυμέτωπονἀδμήτην, ἣνοὔπωὕπὸζυγὸνἤγαγενἀνήρ:τήντοιἐγὼῥέξωχρυσὸνκέρασινπεριχεύας.”ὣςἔφατ᾽εὐχόμενος, τοῦδ᾽ἔκλυεΠαλλὰςἈθήνη.τοῖσινδ᾽ἡγεμόνευεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ,υἱάσικαὶγαμβροῖσιν, ἑὰπρὸςδώματακαλά.ἀλλ᾽ὅτεδώμαθ᾽ἵκοντοἀγακλυτὰτοῖοἄνακτος,ἑξείηςἕζοντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε:τοῖςδ᾽γέρωνἐλθοῦσινἀνὰκρητῆρακέρασσενοἴνουἡδυπότοιο, τὸνἑνδεκάτῳἐνιαυτῷὤιξενταμίηκαὶἀπὸκρήδεμνονἔλυσε:τοῦγέρωνκρητῆρακεράσσατο, πολλὰδ᾽Ἀθήνῃεὔχετ᾽ἀποσπένδων, κούρῃΔιὸςαἰγιόχοιο.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιονθ᾽, ὅσονἤθελεθυμός,οἱμὲνκακκείοντεςἔβανοἶκόνδεἕκαστος,τὸνδ᾽αὐτοῦκοίμησεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ,Τηλέμαχον, φίλονυἱὸνὈδυσσῆοςθείοιο,τρητοῖςἐνλεχέεσσινὑπ᾽αἰθούσῃἐριδούπῳ,πὰρ᾽δ᾽ἄρ᾽ἐυμμελίηνΠεισίστρατον, ὄρχαμονἀνδρῶν,ὅςοἱἔτ᾽ἠίθεοςπαίδωνἦνἐνμεγάροισιν:αὐτὸςδ᾽αὖτεκαθεῦδεμυχῷδόμουὑψηλοῖο,τῷδ᾽ἄλοχοςδέσποιναλέχοςπόρσυνεκαὶεὐνήν.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ὤρνυτ᾽ἄρ᾽ἐξεὐνῆφιΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ,ἐκδ᾽ἐλθὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶξεστοῖσιλίθοισιν,οἵοἱἔσανπροπάροιθεθυράωνὑψηλάων,λευκοί, ἀποστίλβοντεςἀλείφατος: οἷςἔπιμὲνπρὶνΝηλεὺςἵζεσκεν, θεόφινμήστωρἀτάλαντος:ἀλλ᾽μὲνἤδηκηρὶδαμεὶςἌϊδόσδεβεβήκει,Νέστωραὖτότ᾽ἐφῖζεΓερήνιος, οὖροςἈχαιῶν,σκῆπτρονἔχων. περὶδ᾽υἷεςἀολλέεςἠγερέθοντοἐκθαλάμωνἐλθόντες, ἘχέφρωντεΣτρατίοςτεΠερσεύςτ᾽ἌρητόςτεκαὶἀντίθεοςΘρασυμήδης.τοῖσιδ᾽ἔπειθ᾽ἕκτοςΠεισίστρατοςἤλυθενἥρως,πὰρδ᾽ἄραΤηλέμαχονθεοείκελονεἷσανἄγοντες.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:καρπαλίμως μοι, τέκνα φίλα, κρηήνατ᾽ ἐέλδωρ,ὄφρ᾽τοιπρώτισταθεῶνἱλάσσομ᾽Ἀθήνην,μοιἐναργὴςἦλθεθεοῦἐςδαῖταθάλειαν.ἀλλ᾽ἄγ᾽μὲνπεδίονδ᾽ἐπὶβοῦν, ἴτω, ὄφρατάχισταἔλθῃσιν, ἐλάσῃδὲβοῶνἐπιβουκόλοςἀνήρ:εἷςδ᾽ἐπὶΤηλεμάχουμεγαθύμουνῆαμέλαινανπάνταςἰὼνἑτάρουςἀγέτω, λιπέτωδὲδύ᾽οἴους:εἷςδ᾽αὖχρυσοχόονΛαέρκεαδεῦροκελέσθωἐλθεῖν, ὄφραβοὸςχρυσὸνκέρασινπεριχεύῃ.οἱδ᾽ἄλλοιμένετ᾽αὐτοῦἀολλέες, εἴπατεδ᾽εἴσωδμῳῇσινκατὰδώματ᾽ἀγακλυτὰδαῖταπένεσθαι,ἕδραςτεξύλατ᾽ἀμφὶκαὶἀγλαὸνοἰσέμενὕδωρ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐποίπνυον. ἦλθεμὲνἂρβοῦςἐκπεδίου, ἦλθονδὲθοῆςπαρὰνηὸςἐίσηςΤηλεμάχουἕταροιμεγαλήτορος, ἦλθεδὲχαλκεὺςὅπλ᾽ἐνχερσὶνἔχωνχαλκήια, πείρατατέχνης,ἄκμονάτεσφῦραντ᾽ἐυποίητόντεπυράγρην,οἷσίντεχρυσὸνεἰργάξετο: ἦλθεδ᾽Ἀθήνηἱρῶνἀντιόωσα. γέρωνδ᾽ἱππηλάταΝέστωρχρυσὸνἔδωχ᾽: δ᾽ἔπειταβοὸςκέρασινπερίχευενἀσκήσας, ἵν᾽ἄγαλμαθεὰκεχάροιτοἰδοῦσα.βοῦνδ᾽ἀγέτηνκεράωνΣτρατίοςκαὶδῖοςἘχέφρων.χέρνιβαδέσφ᾽Ἄρητοςἐνἀνθεμόεντιλέβητιἤλυθενἐκθαλάμοιοφέρων, ἑτέρῃδ᾽ἔχενοὐλὰςἐνκανέῳπέλεκυνδὲμενεπτόλεμοςΘρασυμήδηςὀξὺνἔχωνἐνχειρὶπαρίστατοβοῦνἐπικόψων.Περσεὺςδ᾽ἀμνίονεἶχε: γέρωνδ᾽ἱππηλάταΝέστωρχέρνιβάτ᾽οὐλοχύταςτεκατήρχετο, πολλὰδ᾽Ἀθήνῃεὔχετ᾽ἀπαρχόμενος, κεφαλῆςτρίχαςἐνπυρὶβάλλων.αὐτὰρἐπείῥ᾽εὔξαντοκαὶοὐλοχύταςπροβάλοντο,αὐτίκαΝέστοροςυἱὸςὑπέρθυμοςΘρασυμήδηςἤλασενἄγχιστάς: πέλεκυςδ᾽ἀπέκοψετένονταςαὐχενίους, λῦσενδὲβοὸςμένος. αἱδ᾽ὀλόλυξανθυγατέρεςτενυοίτεκαὶαἰδοίηπαράκοιτιςΝέστορος, Εὐρυδίκη, πρέσβαΚλυμένοιοθυγατρῶν.οἱμὲνἔπειτ᾽ἀνελόντεςἀπὸχθονὸςεὐρυοδείηςἔσχον: ἀτὰρσφάξενΠεισίστρατος, ὄρχαμοςἀνδρῶν.τῆςδ᾽ἐπεὶἐκμέλαναἷμαῥύη, λίπεδ᾽ὀστέαθυμός,αἶψ᾽ἄραμινδιέχευαν, ἄφαρδ᾽ἐκμηρίατάμνονπάντακατὰμοῖραν, κατάτεκνίσῃἐκάλυψανδίπτυχαποιήσαντες, ἐπ᾽αὐτῶνδ᾽ὠμοθέτησαν.καῖεδ᾽ἐπὶσχίζῃςγέρων, ἐπὶδ᾽αἴθοπαοἶνονλεῖβε: νέοιδὲπαρ᾽αὐτὸνἔχονπεμπώβολαχερσίν.αὐτὰρἐπεὶκατὰμῆρ᾽ἐκάηκαὶσπλάγχναπάσαντο,μίστυλλόντ᾽ἄρατἆλλακαὶἀμφ᾽ὀβελοῖσινἔπειραν,ὤπτωνδ᾽ἀκροπόρουςὀβελοὺςἐνχερσὶνἔχοντες.τόφραδὲΤηλέμαχονλοῦσενκαλὴΠολυκάστη,ΝέστοροςὁπλοτάτηθυγάτηρΝηληϊάδαο.αὐτὰρἐπεὶλοῦσέντεκαὶἔχρισενλίπ᾽ἐλαίῳ,ἀμφὶδέμινφᾶροςκαλὸνβάλενἠδὲχιτῶνα,ἔκῥ᾽ἀσαμίνθουβῆδέμαςἀθανάτοισινὁμοῖος:πὰρδ᾽γεΝέστορ᾽ἰὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο, ποιμέναλαῶν.οἱδ᾽ἐπεὶὤπτησανκρέ᾽ὑπέρτερακαὶἐρύσαντο,δαίνυνθ᾽ἑζόμενοι: ἐπὶδ᾽ἀνέρεςἐσθλοὶὄροντοοἶνονοἰνοχοεῦντεςἐνὶχρυσέοιςδεπάεσσιν.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖσιδὲμύθωνἦρχεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:παῖδες ἐμοί, ἄγε Τηλεμάχῳ καλλίτριχας ἵππους ζεύξαθ᾽ὑφ᾽ἅρματ᾽ἄγοντες, ἵναπρήσσῃσινὁδοῖο.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄρατοῦμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντο,καρπαλίμωςδ᾽ἔζευξανὑφ᾽ἅρμασινὠκέαςἵππους.ἐνδὲγυνὴταμίησῖτονκαὶοἶνονἔθηκενὄψατε, οἷαἔδουσιδιοτρεφέεςβασιλῆες.ἂνδ᾽ἄραΤηλέμαχοςπερικαλλέαβήσετοδίφρον:πὰρδ᾽ἄραΝεστορίδηςΠεισίστρατος, ὄρχαμοςἀνδρῶν,ἐςδίφροντ᾽ἀνέβαινεκαὶἡνίαλάζετοχερσί,μάστιξενδ᾽ἐλάαν, τὼδ᾽οὐκἀέκοντεπετέσθηνἐςπεδίον, λιπέτηνδὲΠύλουαἰπὺπτολίεθρον.οἱδὲπανημέριοισεῖονζυγὸνἀμφὶςἔχοντες.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί,ἐςΦηρὰςδ᾽ἵκοντοΔιοκλῆοςποτὶδῶμα,υἱέοςὈρτιλόχοιο, τὸνἈλφειὸςτέκεπαῖδα.ἔνθαδὲνύκτ᾽ἄεσαν, δὲτοῖςπὰρξείνιαθῆκεν.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ἵππουςτεζεύγνυντ᾽ἀνάθ᾽ἅρματαποικίλ᾽ἔβαινον:ἐκδ᾽ἔλασανπροθύροιοκαὶαἰθούσηςἐριδούπου:μάστιξενδ᾽ἐλάαν, τὼδ᾽οὐκἀέκοντεπετέσθην.ἷξονδ᾽ἐςπεδίονπυρηφόρον, ἔνθαδ᾽ἔπειταἦνονὁδόν: τοῖονγὰρὑπέκφερονὠκέεςἵπποι.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί.
οἱδ᾽ἷξονκοίληνΛακεδαίμονακητώεσσαν,πρὸςδ᾽ἄραδώματ᾽ἔλωνΜενελάουκυδαλίμοιο.τὸνδ᾽εὗρονδαινύνταγάμονπολλοῖσινἔτῃσινυἱέοςἠδὲθυγατρὸςἀμύμονοςἐνὶοἴκῳ.τὴνμὲνἈχιλλῆοςῥηξήνοροςυἱέιπέμπεν:ἐνΤροίῃγὰρπρῶτονὑπέσχετοκαὶκατένευσεδωσέμεναι, τοῖσινδὲθεοὶγάμονἐξετέλειον.τὴνἄρ᾽γ᾽ἔνθ᾽ἵπποισικαὶἅρμασιπέμπενέεσθαιΜυρμιδόνωνπροτὶἄστυπερικλυτόν, οἷσινἄνασσεν.υἱέιδὲΣπάρτηθενἈλέκτοροςἤγετοκούρην,ὅςοἱτηλύγετοςγένετοκρατερὸςΜεγαπένθηςἐκδούλης: Ἑλένῃδὲθεοὶγόνονοὐκέτ᾽ἔφαινον,ἐπεὶδὴτὸπρῶτονἐγείνατοπαῖδ᾽ἐρατεινήν,Ἑρμιόνην, εἶδοςἔχεχρυσέηςἈφροδίτης.ὣςοἱμὲνδαίνυντοκαθ᾽ὑψερεφὲςμέγαδῶμαγείτονεςἠδὲἔταιΜενελάουκυδαλίμοιο,τερπόμενοι: μετὰδέσφινἐμέλπετοθεῖοςἀοιδὸςφορμίζων, δοιὼδὲκυβιστητῆρεκατ᾽αὐτούς,μολπῆςἐξάρχοντος, ἐδίνευονκατὰμέσσους.τὼδ᾽αὖτ᾽ἐνπροθύροισιδόμωναὐτώτεκαὶἵππω,Τηλέμαχόςθ᾽ἥρωςκαὶΝέστοροςἀγλαὸςυἱός,στῆσαν: δὲπρομολὼνἴδετοκρείωνἘτεωνεύς,ὀτρηρὸςθεράπωνΜενελάουκυδαλίμοιο,βῆδ᾽ἴμενἀγγελέωνδιὰδώματαποιμένιλαῶν,ἀγχοῦδ᾽ἱστάμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ξείνω δή τινε τώδε, διοτρεφὲς Μενέλαε,ἄνδρεδύω, γενεῇδὲΔιὸςμεγάλοιοἔικτον.ἀλλ᾽εἴπ᾽, σφωινκαταλύσομενὠκέαςἵππους,ἄλλονπέμπωμενἱκανέμεν, ὅςκεφιλήσῃ.”τὸνδὲμέγ᾽ὀχθήσαςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:οὐ μὲν νήπιος ἦσθα, Βοηθοΐδη Ἐτεωνεῦ,τὸπρίν: ἀτὰρμὲννῦνγεπάϊςὣςνήπιαβάζεις.μὲνδὴνῶιξεινήιαπολλὰφαγόντεἄλλωνἀνθρώπωνδεῦρ᾽ἱκόμεθ᾽, αἴκέποθιΖεὺςἐξοπίσωπερπαύσῃὀιζύος. ἀλλὰλύ᾽ἵππουςξείνων, ἐςδ᾽αὐτοὺςπροτέρωἄγεθοινηθῆναι.”ὣςφάθ᾽, δὲμεγάροιοδιέσσυτο, κέκλετοδ᾽ἄλλουςὀτρηροὺςθεράπονταςἅμασπέσθαιἑοῖαὐτῷ.οἱδ᾽ἵππουςμὲνλῦσανὑπὸζυγοῦἱδρώοντας,καὶτοὺςμὲνκατέδησανἐφ᾽ἱππείῃσικάπῃσι,πὰρδ᾽ἔβαλονζειάς, ἀνὰδὲκρῖλευκὸνἔμιξαν,ἅρματαδ᾽ἔκλινανπρὸςἐνώπιαπαμφανόωντα,αὐτοὺςδ᾽εἰσῆγονθεῖονδόμον. οἱδὲἰδόντεςθαύμαζονκατὰδῶμαδιοτρεφέοςβασιλῆος:ὥςτεγὰρἠελίουαἴγληπέλενἠὲσελήνηςδῶμακαθ᾽ὑψερεφὲςΜενελάουκυδαλίμοιο.αὐτὰρἐπεὶτάρπησανὁρώμενοιὀφθαλμοῖσιν,ἔςῥ᾽ἀσαμίνθουςβάντεςἐυξέσταςλούσαντο.τοὺςδ᾽ἐπεὶοὖνδμῳαὶλοῦσανκαὶχρῖσανἐλαίῳ,ἀμφὶδ᾽ἄραχλαίναςοὔλαςβάλονἠδὲχιτῶνας,ἔςῥαθρόνουςἕζοντοπαρ᾽ἈτρεΐδηνΜενέλαον.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων.δαιτρὸςδὲκρειῶνπίνακαςπαρέθηκενἀείραςπαντοίων, παρὰδέσφιτίθειχρύσειακύπελλα.τὼκαὶδεικνύμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:σίτου θ᾽ ἅπτεσθον καὶ χαίρετον. αὐτὰρ ἔπειτα δείπνουπασσαμένωεἰρησόμεθ᾽, οἵτινέςἐστονἀνδρῶν: οὐγὰρσφῷνγεγένοςἀπόλωλετοκήων,ἀλλ᾽ἀνδρῶνγένοςἐστὲδιοτρεφέωνβασιλήωνσκηπτούχων, ἐπεὶοὔκεκακοὶτοιούσδετέκοιεν.”ὣςφάτο, καίσφιννῶταβοὸςπαρὰπίοναθῆκενὄπτ᾽ἐνχερσὶνἑλών, τάῥάοἱγέραπάρθεσαναὐτῷ.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,δὴτότεΤηλέμαχοςπροσεφώνεεΝέστοροςυἱόν,ἄγχισχὼνκεφαλήν, ἵναμὴπευθοίαθ᾽οἱἄλλοι:φράζεο, Νεστορίδη, τῷ ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ,χαλκοῦτεστεροπὴνκὰδδώματαἠχήενταχρυσοῦτ᾽ἠλέκτρουτεκαὶἀργύρουἠδ᾽ἐλέφαντος.Ζηνόςπουτοιήδεγ᾽Ὀλυμπίουἔνδοθεναὐλή,ὅσσατάδ᾽ἄσπεταπολλά: σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωντα.”τοῦδ᾽ἀγορεύοντοςξύνετοξανθὸςΜενέλαος,καίσφεαςφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:τέκνα φίλ᾽, τοι Ζηνὶ βροτῶν οὐκ ἄν τις ἐρίζοι:ἀθάνατοιγὰρτοῦγεδόμοικαὶκτήματ᾽ἔασιν:ἀνδρῶνδ᾽κέντίςμοιἐρίσσεται, ἠὲκαὶοὐκί,κτήμασιν. γὰρπολλὰπαθὼνκαὶπόλλ᾽ἐπαληθεὶςἠγαγόμηνἐννηυσὶκαὶὀγδοάτῳἔτειἦλθον,ΚύπρονΦοινίκηντεκαὶΑἰγυπτίουςἐπαληθείς,Αἰθίοπάςθ᾽ἱκόμηνκαὶΣιδονίουςκαὶἘρεμβοὺςκαὶΛιβύην, ἵνατ᾽ἄρνεςἄφαρκεραοὶτελέθουσι.τρὶςγὰρτίκτειμῆλατελεσφόρονεἰςἐνιαυτόν.ἔνθαμὲνοὔτεἄναξἐπιδευὴςοὔτετιποιμὴντυροῦκαὶκρειῶνοὐδὲγλυκεροῖογάλακτος,ἀλλ᾽αἰεὶπαρέχουσινἐπηετανὸνγάλαθῆσθαι.ἧοςἐγὼπερὶκεῖναπολὺνβίοτονσυναγείρωνἠλώμην, τῆόςμοιἀδελφεὸνἄλλοςἔπεφνενλάθρῃ, ἀνωιστί, δόλῳοὐλομένηςἀλόχοιο:ὣςοὔτοιχαίρωντοῖσδεκτεάτεσσινἀνάσσω.καὶπατέρωντάδεμέλλετ᾽ἀκουέμεν, οἵτινεςὑμῖνεἰσίν, ἐπεὶμάλαπολλὰπάθον, καὶἀπώλεσαοἶκονεὖμάλαναιετάοντα, κεχανδόταπολλὰκαὶἐσθλά.ὧνὄφελοντριτάτηνπερἔχωνἐνδώμασιμοῖρανναίειν, οἱδ᾽ἄνδρεςσόοιἔμμεναι, οἳτότ᾽ὄλοντοΤροίῃἐνεὐρείῃἑκὰςἌργεοςἱπποβότοιο.ἀλλ᾽ἔμπηςπάνταςμὲνὀδυρόμενοςκαὶἀχεύωνπολλάκιςἐνμεγάροισικαθήμενοςἡμετέροισινἄλλοτεμέντεγόῳφρένατέρπομαι, ἄλλοτεδ᾽αὖτεπαύομαι: αἰψηρὸςδὲκόροςκρυεροῖογόοιο.τῶνπάντωνοὐτόσσονὀδύρομαι, ἀχνύμενόςπερ,ὡςἑνός, ὅςτέμοιὕπνονἀπεχθαίρεικαὶἐδωδὴνμνωομένῳ, ἐπεὶοὔτιςἈχαιῶντόσσ᾽ἐμόγησεν,ὅσσ᾽Ὀδυσεὺςἐμόγησεκαὶἤρατο. τῷδ᾽ἄρ᾽ἔμελλεναὐτῷκήδε᾽ἔσεσθαι, ἐμοὶδ᾽ἄχοςαἰὲνἄλαστονκείνου, ὅπωςδὴδηρὸνἀποίχεται, οὐδέτιἴδμεν,ζώειγ᾽τέθνηκεν. ὀδύρονταίνύπουαὐτὸνΛαέρτηςθ᾽γέρωνκαὶἐχέφρωνΠηνελόπειαΤηλέμαχόςθ᾽, ὃνἔλειπενέονγεγαῶτ᾽ἐνὶοἴκῳ.”ὣςφάτο, τῷδ᾽ἄραπατρὸςὑφ᾽ἵμερονὦρσεγόοιο.δάκρυδ᾽ἀπὸβλεφάρωνχαμάδιςβάλεπατρὸςἀκούσας,χλαῖνανπορφυρέηνἄντ᾽ὀφθαλμοῖινἀνασχὼνἀμφοτέρῃσινχερσί. νόησεδέμινΜενέλαος,μερμήριξεδ᾽ἔπειτακατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,ἠέμιναὐτὸνπατρὸςἐάσειεμνησθῆναιπρῶτ᾽ἐξερέοιτοἕκαστάτεπειρήσαιτο.ἧοςταῦθ᾽ὥρμαινεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,ἐκδ᾽ἙλένηθαλάμοιοθυώδεοςὑψορόφοιοἤλυθενἈρτέμιδιχρυσηλακάτῳἐικυῖα.τῇδ᾽ἄρ᾽ἅμ᾽Ἀδρήστηκλισίηνεὔτυκτονἔθηκεν,Ἀλκίππηδὲτάπηταφέρενμαλακοῦἐρίοιο,Φυλὼδ᾽ἀργύρεοντάλαρονφέρε, τόνοἱἔθηκενἈλκάνδρη, Πολύβοιοδάμαρ, ὃςἔναι᾽ἐνὶΘήβῃςΑἰγυπτίῃς, ὅθιπλεῖσταδόμοιςἐνκτήματακεῖται:ὃςΜενελάῳδῶκεδύ᾽ἀργυρέαςἀσαμίνθους,δοιοὺςδὲτρίποδας, δέκαδὲχρυσοῖοτάλαντα.χωρὶςδ᾽αὖθ᾽Ἑλένῃἄλοχοςπόρεκάλλιμαδῶρα:χρυσέηντ᾽ἠλακάτηντάλαρόνθ᾽ὑπόκυκλονὄπασσενἀργύρεον, χρυσῷδ᾽ἐπὶχείλεακεκράαντο.τόνῥάοἱἀμφίπολοςΦυλὼπαρέθηκεφέρουσανήματοςἀσκητοῖοβεβυσμένον: αὐτὰρἐπ᾽αὐτῷἠλακάτητετάνυστοἰοδνεφὲςεἶροςἔχουσα.ἕζετοδ᾽ἐνκλισμῷ, ὑπὸδὲθρῆνυςποσὶνἦεν.αὐτίκαδ᾽γ᾽ἐπέεσσιπόσινἐρέεινενἕκαστα:ἴδμεν δή, Μενέλαε διοτρεφές, οἵ τινες οἵδε ἀνδρῶνεὐχετόωνταιἱκανέμενἡμέτερονδῶ;ψεύσομαιἔτυμονἐρέω; κέλεταιδέμεθυμός.οὐγάρπώτινάφημιἐοικόταὧδεἰδέσθαιοὔτ᾽ἄνδρ᾽οὔτεγυναῖκα, σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωσαν,ὡςὅδ᾽Ὀδυσσῆοςμεγαλήτοροςυἷιἔοικε,Τηλεμάχῳ, τὸνἔλειπενέονγεγαῶτ᾽ἐνὶοἴκῳκεῖνοςἀνήρ, ὅτ᾽ἐμεῖοκυνώπιδοςεἵνεκ᾽Ἀχαιοὶἤλθεθ᾽ὑπὸΤροίηνπόλεμονθρασὺνὁρμαίνοντες.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:οὕτω νῦν καὶ ἐγὼ νοέω, γύναι, ὡς σὺ ἐίσκεις:κείνουγὰρτοιοίδεπόδεςτοιαίδετεχεῖρεςὀφθαλμῶντεβολαὶκεφαλήτ᾽ἐφύπερθέτεχαῖται.καὶνῦντοιἐγὼμεμνημένοςἀμφ᾽Ὀδυσῆιμυθεόμην, ὅσακεῖνοςὀιζύσαςἐμόγησενἀμφ᾽ἐμοί, αὐτὰρπικρὸνὑπ᾽ὀφρύσιδάκρυονεἶβε,χλαῖνανπορφυρέηνἄντ᾽ὀφθαλμοῖινἀνασχών.”τὸνδ᾽αὖΝεστορίδηςΠεισίστρατοςἀντίονηὔδα:Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,κείνουμέντοιὅδ᾽υἱὸςἐτήτυμον, ὡςἀγορεύεις:ἀλλὰσαόφρωνἐστί, νεμεσσᾶταιδ᾽ἐνὶθυμῷὧδ᾽ἐλθὼντὸπρῶτονἐπεσβολίαςἀναφαίνεινἄντασέθεν, τοῦνῶιθεοῦὣςτερπόμεθ᾽αὐδῇ.αὐτὰρἐμὲπροέηκεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρτῷἅμαπομπὸνἕπεσθαι: ἐέλδετογάρσεἰδέσθαι,ὄφραοἱτιἔποςὑποθήσεαιἠέτιἔργον.πολλὰγὰρἄλγε᾽ἔχειπατρὸςπάϊςοἰχομένοιοἐνμεγάροις, μὴἄλλοιἀοσσητῆρεςἔωσιν,ὡςνῦνΤηλεμάχῳμὲνοἴχεται, οὐδέοἱἄλλοιεἴσ᾽οἵκενκατὰδῆμονἀλάλκοιενκακότητα.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος: πόποι, μάλα δὴ φίλου ἀνέρος υἱὸς ἐμὸν δῶ ἵκεθ᾽, ὃςεἵνεκ᾽ἐμεῖοπολέαςἐμόγησενἀέθλους:καίμινἔφηνἐλθόνταφιλησέμενἔξοχονἄλλωνἈργείων, εἰνῶινὑπεὶρἅλανόστονἔδωκενηυσὶθοῇσιγενέσθαιὈλύμπιοςεὐρύοπαΖεύς.καίκέοἱἌργεϊνάσσαπόλινκαὶδώματ᾽ἔτευξα,ἐξἸθάκηςἀγαγὼνσὺνκτήμασικαὶτέκεϊκαὶπᾶσινλαοῖσι, μίανπόλινἐξαλαπάξας,αἳπεριναιετάουσιν, ἀνάσσονταιδ᾽ἐμοὶαὐτῷ.καίκεθάμ᾽ἐνθάδ᾽ἐόντεςἐμισγόμεθ᾽: οὐδέκενἡμέαςἄλλοδιέκρινενφιλέοντέτετερπομένωτε,πρίνγ᾽ὅτεδὴθανάτοιομέλαννέφοςἀμφεκάλυψεν.ἀλλὰτὰμένπουμέλλενἀγάσσεσθαιθεὸςαὐτός,ὃςκεῖνονδύστηνονἀνόστιμονοἶονἔθηκεν.”ὣςφάτο, τοῖσιδὲπᾶσινὑφ᾽ἵμερονὦρσεγόοιο.κλαῖεμὲνἈργείηἙλένη, Διὸςἐκγεγαυῖα,κλαῖεδὲΤηλέμαχόςτεκαὶἈτρεΐδηςΜενέλαος,οὐδ᾽ἄραΝέστοροςυἱὸςἀδακρύτωἔχενὄσσε:μνήσατογὰρκατὰθυμὸνἀμύμονοςἈντιλόχοιο,τόνῥ᾽Ἠοῦςἔκτεινεφαεινῆςἀγλαὸςυἱός:τοῦγ᾽ἐπιμνησθεὶςἔπεαπτερόεντ᾽ἀγόρευεν:Ἀτρεΐδη, περὶ μέν σε βροτῶν πεπνυμένον εἶναι Νέστωρφάσχ᾽γέρων, ὅτ᾽ἐπιμνησαίμεθασεῖοοἷσινἐνὶμεγάροισι, καὶἀλλήλουςἐρέοιμεν.καὶνῦν, εἴτίπουἔστι, πίθοιόμοι: οὐγὰρἐγώγετέρπομ᾽ὀδυρόμενοςμεταδόρπιος, ἀλλὰκαὶἠὼςἔσσεταιἠριγένεια: νεμεσσῶμαίγεμὲνοὐδὲνκλαίεινὅςκεθάνῃσιβροτῶνκαὶπότμονἐπίσπῃ.τοῦτόνυκαὶγέραςοἶονὀιζυροῖσιβροτοῖσιν,κείρασθαίτεκόμηνβαλέειντ᾽ἀπὸδάκρυπαρειῶν.καὶγὰρἐμὸςτέθνηκενἀδελφεός, οὔτικάκιστοςἈργείων: μέλλειςδὲσὺἴδμεναι: οὐγὰρἐγώγεἤντησ᾽οὐδὲἴδον: περὶδ᾽ἄλλωνφασὶγενέσθαιἈντίλοχον, πέριμὲνθείεινταχὺνἠδὲμαχητήν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος: φίλ᾽, ἐπεὶ τόσα εἶπες, ὅσ᾽ ἂν πεπνυμένος ἀνὴρ εἴποικαὶῥέξειε, καὶὃςπρογενέστεροςεἴη:τοίουγὰρκαὶπατρός, καὶπεπνυμέναβάζεις,ῥεῖαδ᾽ἀρίγνωτοςγόνοςἀνέροςτεΚρονίωνὄλβονἐπικλώσῃγαμέοντίτεγεινομένῳτε,ὡςνῦνΝέστοριδῶκεδιαμπερὲςἤματαπάντααὐτὸνμὲνλιπαρῶςγηρασκέμενἐνμεγάροισιν,υἱέαςαὖπινυτούςτεκαὶἔγχεσινεἶναιἀρίστους.ἡμεῖςδὲκλαυθμὸνμὲνἐάσομεν, ὃςπρὶνἐτύχθη,δόρπουδ᾽ἐξαῦτιςμνησώμεθα, χερσὶδ᾽ἐφ᾽ὕδωρχευάντων. μῦθοιδὲκαὶἠῶθένπερἔσονταιΤηλεμάχῳκαὶἐμοὶδιαειπέμενἀλλήλοισιν.”ὣςἔφατ᾽, Ἀσφαλίωνδ᾽ἄρὕδωρἐπὶχεῖραςἔχευεν,ὀτρηρὸςθεράπωνΜενελάουκυδαλίμοιο.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησ᾽ἙλένηΔιὸςἐκγεγαυῖα:αὐτίκ᾽ἄρ᾽εἰςοἶνονβάλεφάρμακον, ἔνθενἔπινον,νηπενθέςτ᾽ἄχολόντε, κακῶνἐπίληθονἁπάντων.ὃςτὸκαταβρόξειεν, ἐπὴνκρητῆριμιγείη,οὔκενἐφημέριόςγεβάλοικατὰδάκρυπαρειῶν,οὐδ᾽εἴοἱκατατεθναίημήτηρτεπατήρτε,οὐδ᾽εἴοἱπροπάροιθενἀδελφεὸνφίλονυἱὸνχαλκῷδηιόῳεν, δ᾽ὀφθαλμοῖσινὁρῷτο.τοῖαΔιὸςθυγάτηρἔχεφάρμακαμητιόεντα,ἐσθλά, τάοἱΠολύδαμναπόρεν, ΘῶνοςπαράκοιτιςΑἰγυπτίη, τῇπλεῖσταφέρειζείδωροςἄρουραφάρμακα, πολλὰμὲνἐσθλὰμεμιγμέναπολλὰδὲλυγρά:ἰητρὸςδὲἕκαστοςἐπιστάμενοςπερὶπάντωνἀνθρώπων: γὰρΠαιήονόςεἰσιγενέθλης.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐνέηκεκέλευσέτεοἰνοχοῆσαι,ἐξαῦτιςμύθοισινἀμειβομένηπροσέειπεν:Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφὲς ἠδὲ καὶ οἵδε ἀνδρῶνἐσθλῶνπαῖδες: ἀτὰρθεὸςἄλλοτεἄλλῳΖεὺςἀγαθόντεκακόντεδιδοῖ: δύναταιγὰρἅπαντα:τοινῦνδαίνυσθεκαθήμενοιἐνμεγάροισικαὶμύθοιςτέρπεσθε: ἐοικόταγὰρκαταλέξω.πάνταμὲνοὐκἂνἐγὼμυθήσομαιοὐδ᾽ὀνομήνω,ὅσσοιὈδυσσῆοςταλασίφρονόςεἰσινἄεθλοι:ἀλλ᾽οἷοντόδ᾽ἔρεξεκαὶἔτληκαρτερὸςἀνὴρδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχετεπήματ᾽Ἀχαιοί.αὐτόνμινπληγῇσινἀεικελίῃσιδαμάσσας,σπεῖρακάκ᾽ἀμφ᾽ὤμοισιβαλών, οἰκῆιἐοικώς,ἀνδρῶνδυσμενέωνκατέδυπόλινεὐρυάγυιαν:ἄλλῳδ᾽αὐτὸνφωτὶκατακρύπτωνἤισκε,δέκτῃ, ὃςοὐδὲντοῖοςἔηνἐπὶνηυσὶνἈχαιῶν.τῷἴκελοςκατέδυΤρώωνπόλιν, οἱδ᾽ἀβάκησανπάντες: ἐγὼδέμινοἴηἀνέγνωντοῖονἐόντα,καίμινἀνηρώτων: δὲκερδοσύνῃἀλέεινεν.ἀλλ᾽ὅτεδήμινἐγὼλόεονκαὶχρῖονἐλαίῳ,ἀμφὶδὲεἵματαἕσσακαὶὤμοσακαρτερὸνὅρκονμὴμὲνπρὶνὈδυσῆαμετὰΤρώεσσ᾽ἀναφῆναι,πρίνγετὸνἐςνῆάςτεθοὰςκλισίαςτ᾽ἀφικέσθαι,καὶτότεδήμοιπάντανόονκατέλεξενἈχαιῶν.πολλοὺςδὲΤρώωνκτείναςταναήκεϊχαλκῷἦλθεμετ᾽Ἀργείους, κατὰδὲφρόνινἤγαγεπολλήν.ἔνθ᾽ἄλλαιΤρῳαὶλίγ᾽ἐκώκυον: αὐτὰρἐμὸνκῆρχαῖρ᾽, ἐπεὶἤδημοικραδίητέτραπτονέεσθαιἂψοἶκόνδ᾽, ἄτηνδὲμετέστενον, ἣνἈφροδίτηδῶχ᾽, ὅτεμ᾽ἤγαγεκεῖσεφίληςἀπὸπατρίδοςαἴης,παῖδάτ᾽ἐμὴννοσφισσαμένηνθάλαμόντεπόσιντεοὔτευδευόμενον, οὔτ᾽ἂρφρέναςοὔτετιεἶδος.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα, γύναι, κατὰ μοῖραν ἔειπες.ἤδημὲνπολέωνἐδάηνβουλήντενόοντεἀνδρῶνἡρώων, πολλὴνδ᾽ἐπελήλυθαγαῖαν:ἀλλ᾽οὔπωτοιοῦτονἐγὼνἴδονὀφθαλμοῖσιν,οἷνὈδυσσῆοςταλασίφρονοςἔσκεφίλονκῆρ.οἷονκαὶτόδ᾽ἔρεξεκαὶἔτληκαρτερὸςἀνὴρἵππῳἔνιξεστῷ, ἵν᾽ἐνήμεθαπάντεςἄριστοιἈργείωνΤρώεσσιφόνονκαὶκῆραφέροντες.ἦλθεςἔπειτασὺκεῖσε: κελευσέμεναιδέσ᾽ἔμελλεδαίμων, ὃςΤρώεσσινἐβούλετοκῦδοςὀρέξαι:καίτοιΔηΐφοβοςθεοείκελοςἕσπετ᾽ἰούσῃ.τρὶςδὲπερίστειξαςκοῖλονλόχονἀμφαφόωσα,ἐκδ᾽ὀνομακλήδηνΔαναῶνὀνόμαζεςἀρίστους,πάντωνἈργείωνφωνὴνἴσκουσ᾽ἀλόχοισιν.αὐτὰρἐγὼκαὶΤυδεΐδηςκαὶδῖοςὈδυσσεὺςἥμενοιἐνμέσσοισινἀκούσαμενὡςἐβόησας.νῶιμὲνἀμφοτέρωμενεήναμενὁρμηθέντεἐξελθέμεναι, ἔνδοθεναἶψ᾽ὑπακοῦσαι:ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςκατέρυκεκαὶἔσχεθενἱεμένωπερ.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀκὴνἔσανυἷεςἈχαιῶν,Ἄντικλοςδὲσέγ᾽οἶοςἀμείψασθαιἐπέεσσινἤθελεν. ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςἐπὶμάστακαχερσὶπίεζεννωλεμέωςκρατερῇσι, σάωσεδὲπάνταςἈχαιούς:τόφραδ᾽ἔχ᾽, ὄφρασενόσφινἀπήγαγεΠαλλὰςἈθήνη.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,ἄλγιον: οὐγάροἵτιτάδ᾽ἤρκεσελυγρὸνὄλεθρον,οὐδ᾽εἴοἱκραδίηγεσιδηρέηἔνδοθενἦεν.ἀλλ᾽ἄγετ᾽εἰςεὐνὴντράπεθ᾽ἡμέας, ὄφρακαὶἤδηὕπνῳὕπογλυκερῷταρπώμεθακοιμηθέντες.”ὣςἔφατ᾽, Ἀργείηδ᾽Ἑλένηδμῳῇσικέλευσενδέμνι᾽ὑπ᾽αἰθούσῃθέμεναικαὶῥήγεακαλὰπορφύρε᾽ἐμβαλέεινστορέσαιτ᾽ἐφύπερθετάπητας,χλαίναςτ᾽ἐνθέμεναιοὔλαςκαθύπερθενἕσασθαι.αἱδ᾽ἴσανἐκμεγάροιοδάοςμετὰχερσὶνἔχουσαι,δέμνιαδὲστόρεσαν: ἐκδὲξείνουςἄγεκῆρυξ.οἱμὲνἄρ᾽ἐνπροδόμῳδόμουαὐτόθικοιμήσαντο,Τηλέμαχόςθ᾽ἥρωςκαὶΝέστοροςἀγλαὸςυἱός:Ἀτρεΐδηςδὲκαθεῦδεμυχῷδόμουὑψηλοῖο,πὰρδ᾽Ἑλένητανύπεπλοςἐλέξατο, δῖαγυναικῶν.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ὤρνυτ᾽ἄρ᾽ἐξεὐνῆφιβοὴνἀγαθὸςΜενέλαοςεἵματαἑσσάμενος, περὶδὲξίφοςὀξὺθέτ᾽ὤμῳ,ποσσὶδ᾽ὑπὸλιπαροῖσινἐδήσατοκαλὰπέδιλα,βῆδ᾽ἴμενἐκθαλάμοιοθεῷἐναλίγκιοςἄντην,Τηλεμάχῳδὲπαρῖζεν, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:τίπτε δέ σε χρειὼ δεῦρ᾽ ἤγαγε, Τηλέμαχ᾽ ἥρως,ἐςΛακεδαίμοναδῖαν, ἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης;δήμιονἴδιον; τόδεμοινημερτὲςἐνίσπες.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,ἤλυθον, εἴτινάμοικληηδόναπατρὸςἐνίσποις.ἐσθίεταίμοιοἶκος, ὄλωλεδὲπίοναἔργα,δυσμενέωνδ᾽ἀνδρῶνπλεῖοςδόμος, οἵτέμοιαἰεὶμῆλ᾽ἁδινὰσφάζουσικαὶεἰλίποδαςἕλικαςβοῦς,μητρὸςἐμῆςμνηστῆρεςὑπέρβιονὕβρινἔχοντες.τοὔνεκανῦντὰσὰγούναθ᾽ἱκάνομαι, αἴκ᾽ἐθέλῃσθακείνουλυγρὸνὄλεθρονἐνισπεῖν, εἴπουὄπωπαςὀφθαλμοῖσιτεοῖσινἄλλουμῦθονἄκουσαςπλαζομένου: περὶγάρμινὀιζυρὸντέκεμήτηρ.μηδέτίμ᾽αἰδόμενοςμειλίσσεομηδ᾽ἐλεαίρων,ἀλλ᾽εὖμοικατάλεξονὅπωςἤντησαςὀπωπῆς.λίσσομαι, εἴποτέτοίτιπατὴρἐμός, ἐσθλὸςὈδυσσεὺςἔποςἠέτιἔργονὑποστὰςἐξετέλεσσεδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχετεπήματ᾽Ἀχαιοί,τῶννῦνμοιμνῆσαι, καίμοινημερτὲςἐνίσπες.”τὸνδὲμέγ᾽ὀχθήσαςπροσέθηξανθὸςΜενέλαος: πόποι, μάλα δὴ κρατερόφρονος ἀνδρὸς ἐν εὐνῇ ἤθελονεὐνηθῆναιἀνάλκιδεςαὐτοὶἐόντες.ὡςδ᾽ὁπότ᾽ἐνξυλόχῳἔλαφοςκρατεροῖολέοντοςνεβροὺςκοιμήσασανεηγενέαςγαλαθηνοὺςκνημοὺςἐξερέῃσικαὶἄγκεαποιήενταβοσκομένη, δ᾽ἔπειταἑὴνεἰσήλυθενεὐνήν,ἀμφοτέροισιδὲτοῖσινἀεικέαπότμονἐφῆκεν,ὣςὈδυσεὺςκείνοισινἀεικέαπότμονἐφήσει.αἲγάρ, ΖεῦτεπάτερκαὶἈθηναίηκαὶἌπολλον,τοῖοςἐών, οἷόςποτ᾽ἐυκτιμένῃἐνὶΛέσβῳἐξἔριδοςΦιλομηλεΐδῃἐπάλαισενἀναστάς,κὰδδ᾽ἔβαλεκρατερῶς, κεχάροντοδὲπάντεςἈχαιοί,τοῖοςἐὼνμνηστῆρσινὁμιλήσειενὈδυσσεύς:πάντεςκ᾽ὠκύμοροίτεγενοίατοπικρόγαμοίτε.ταῦταδ᾽μ᾽εἰρωτᾷςκαὶλίσσεαι, οὐκἂνἐγώγεἄλλαπαρὲξεἴποιμιπαρακλιδόν, οὐδ᾽ἀπατήσω,ἀλλὰτὰμένμοιἔειπεγέρωνἅλιοςνημερτής,τῶνοὐδέντοιἐγὼκρύψωἔποςοὐδ᾽ἐπικεύσω.Αἰγύπτῳ μ᾽ ἔτι δεῦρο θεοὶ μεμαῶτα νέεσθαι ἔσχον, ἐπεὶοὔσφινἔρεξατεληέσσαςἑκατόμβας.οἱδ᾽αἰεὶβούλοντοθεοὶμεμνῆσθαιἐφετμέων.νῆσοςἔπειτάτιςἔστιπολυκλύστῳἐνὶπόντῳΑἰγύπτουπροπάροιθε, Φάρονδέκικλήσκουσι,τόσσονἄνευθ᾽ὅσσοντεπανημερίηγλαφυρὴνηῦςἤνυσεν, λιγὺςοὖροςἐπιπνείῃσινὄπισθεν:ἐνδὲλιμὴνἐύορμος, ὅθεντ᾽ἀπὸνῆαςἐίσαςἐςπόντονβάλλουσιν, ἀφυσσάμενοιμέλανὕδωρ.ἔνθαμ᾽ἐείκοσινἤματ᾽ἔχονθεοί, οὐδέποτ᾽οὖροιπνείοντεςφαίνονθ᾽ἁλιαέες, οἵῥάτενηῶνπομπῆεςγίγνονταιἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης.καίνύκενἤιαπάντακατέφθιτοκαὶμένε᾽ἀνδρῶν,εἰμήτίςμεθεῶνὀλοφύρατοκαίμ᾽ἐσάωσε,Πρωτέοςἰφθίμουθυγάτηρἁλίοιογέροντος,Εἰδοθέη: τῇγάρῥαμάλιστάγεθυμὸνὄρινα.μ᾽οἴῳἔρροντισυνήντετονόσφινἑταίρων:αἰεὶγὰρπερὶνῆσονἀλώμενοιἰχθυάασκονγναμπτοῖςἀγκίστροισιν, ἔτειρεδὲγαστέραλιμός.δέμευἄγχιστᾶσαἔποςφάτοφώνησέντε:“‘νήπιός εἰς, ξεῖνε, λίην τόσον ἠδὲ χαλίφρων,ἦεἑκὼνμεθίειςκαὶτέρπεαιἄλγεαπάσχων;ὡςδὴδήθ᾽ἐνὶνήσῳἐρύκεαι, οὐδέτιτέκμωρεὑρέμεναιδύνασαι, μινύθειδέτοιἦτορἑταίρων.’”ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:ἐκ μέν τοι ἐρέω, τις σύ πέρ ἐσσι θεάων,ὡςἐγὼοὔτιἑκὼνκατερύκομαι, ἀλλάνυμέλλωἀθανάτουςἀλιτέσθαι, οἳοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν.ἀλλὰσύπέρμοιεἰπέ, θεοὶδέτεπάνταἴσασιν,ὅςτίςμ᾽ἀθανάτωνπεδάᾳκαὶἔδησεκελεύθου,νόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσομαιἰχθυόεντα.’ὣς ἐφάμην, δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμείβετο δῖα θεάων:τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ᾽ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.πωλεῖταίτιςδεῦρογέρωνἅλιοςνημερτὴςἀθάνατοςΠρωτεὺςΑἰγύπτιος, ὅςτεθαλάσσηςπάσηςβένθεαοἶδε, Ποσειδάωνοςὑποδμώς:τὸνδέτ᾽ἐμόνφασινπατέρ᾽ἔμμεναιἠδὲτεκέσθαι.τόνγ᾽εἴπωςσὺδύναιολοχησάμενοςλελαβέσθαι,ὅςκέντοιεἴπῃσινὁδὸνκαὶμέτρακελεύθουνόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσεαιἰχθυόεντα.καὶδέκέτοιεἴπῃσι, διοτρεφές, αἴκ᾽ἐθέλῃσθα,ὅττιτοιἐνμεγάροισικακόντ᾽ἀγαθόντετέτυκταιοἰχομένοιοσέθενδολιχὴνὁδὸνἀργαλέηντε.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:αὐτὴ νῦν φράζευ σὺ λόχον θείοιο γέροντος,μήπώςμεπροϊδὼνἠὲπροδαεὶςἀλέηται:ἀργαλέοςγάρτ᾽ἐστὶθεὸςβροτῷἀνδρὶδαμῆναι.’ὣς ἐφάμην, δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμείβετο δῖα θεάων:τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ᾽ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.ἦμοςδ᾽ἠέλιοςμέσονοὐρανὸνἀμφιβεβήκῃ,τῆμοςἄρ᾽ἐξἁλὸςεἶσιγέρωνἅλιοςνημερτὴςπνοιῇὕποΖεφύροιομελαίνῃφρικὶκαλυφθείς,ἐκδ᾽ἐλθὼνκοιμᾶταιὑπὸσπέσσιγλαφυροῖσιν:ἀμφὶδέμινφῶκαινέποδεςκαλῆςἁλοσύδνηςἁθρόαιεὕδουσιν, πολιῆςἁλὸςἐξαναδῦσαι,πικρὸνἀποπνείουσαιἁλὸςπολυβενθέοςὀδμήν.ἔνθασ᾽ἐγὼνἀγαγοῦσαἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφινεὐνάσωἑξείης: σὺδ᾽ἐὺκρίνασθαιἑταίρουςτρεῖς, οἵτοιπαρὰνηυσὶνἐυσσέλμοισινἄριστοι.πάνταδέτοιἐρέωὀλοφώιατοῖογέροντος.φώκαςμέντοιπρῶτονἀριθμήσεικαὶἔπεισιν:αὐτὰρἐπὴνπάσαςπεμπάσσεταιἠδὲἴδηται,λέξεταιἐνμέσσῃσινομεὺςὣςπώεσιμήλων.τὸνμὲνἐπὴνδὴπρῶτακατευνηθένταἴδησθε,καὶτότ᾽ἔπειθ᾽ὑμῖνμελέτωκάρτοςτεβίητε,αὖθιδ᾽ἔχεινμεμαῶτακαὶἐσσύμενόνπερἀλύξαι.πάνταδὲγιγνόμενοςπειρήσεται, ὅσσ᾽ἐπὶγαῖανἑρπετὰγίγνονται, καὶὕδωρκαὶθεσπιδαὲςπῦρ:ὑμεῖςδ᾽ἀστεμφέωςἐχέμενμᾶλλόντεπιέζειν.ἀλλ᾽ὅτεκενδήσ᾽αὐτὸςἀνείρηταιἐπέεσσι,τοῖοςἐὼνοἷόνκεκατευνηθένταἴδησθε,καὶτότεδὴσχέσθαιτεβίηςλῦσαίτεγέροντα,ἥρως, εἴρεσθαιδέ, θεῶνὅςτίςσεχαλέπτει,νόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσεαιἰχθυόεντα.’ὣς εἰποῦσ᾽ ὑπὸ πόντον ἐδύσετο κυμαίνοντα.αὐτὰρἐγὼνἐπὶνῆας, ὅθ᾽ἕστασανἐνψαμάθοισιν,ἤια: πολλὰδέμοικραδίηπόρφυρεκιόντι.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλυθονἠδὲθάλασσαν,δόρπονθ᾽ὁπλισάμεσθ᾽, ἐπίτ᾽ἤλυθενἀμβροσίηνύξ:δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,καὶτότεδὴπαρὰθῖναθαλάσσηςεὐρυπόροιοἤιαπολλὰθεοὺςγουνούμενος: αὐτὰρἑταίρουςτρεῖςἄγον, οἷσιμάλισταπεποίθεαπᾶσανἐπ᾽ἰθύν.τόφρα δ᾽ ἄρ᾽ γ᾽ ὑποδῦσα θαλάσσης εὐρέα κόλπον τέσσαραφωκάωνἐκπόντουδέρματ᾽ἔνεικε:πάνταδ᾽ἔσαννεόδαρτα: δόλονδ᾽ἐπεμήδετοπατρί.εὐνὰςδ᾽ἐνψαμάθοισιδιαγλάψασ᾽ἁλίῃσινἧστομένουσ᾽: ἡμεῖςδὲμάλασχεδὸνἤλθομεναὐτῆς:ἑξείηςδ᾽εὔνησε, βάλενδ᾽ἐπὶδέρμαἑκάστῳ.ἔνθακεναἰνότατοςλόχοςἔπλετο: τεῖρεγὰραἰνῶςφωκάωνἁλιοτρεφέωνὀλοώτατοςὀδμή:τίςγάρκ᾽εἰναλίῳπαρὰκήτεϊκοιμηθείη;ἀλλ᾽αὐτὴἐσάωσεκαὶἐφράσατομέγ᾽ὄνειαρ:ἀμβροσίηνὑπὸῥῖναἑκάστῳθῆκεφέρουσαἡδὺμάλαπνείουσαν, ὄλεσσεδὲκήτεοςὀδμήν.πᾶσανδ᾽ἠοίηνμένομεντετληότιθυμῷ:φῶκαιδ᾽ἐξἁλὸςἦλθονἀολλέες. αἱμὲνἔπειταἑξῆςεὐνάζοντοπαρὰῥηγμῖνιθαλάσσης:ἔνδιοςδ᾽γέρωνἦλθ᾽ἐξἁλός, εὗρεδὲφώκαςζατρεφέας, πάσαςδ᾽ἄρ᾽ἐπῴχετο, λέκτοδ᾽ἀριθμόν:ἐνδ᾽ἡμέαςπρώτουςλέγεκήτεσιν, οὐδέτιθυμῷὠΐσθηδόλονεἶναι: ἔπειταδὲλέκτοκαὶαὐτός.ἡμεῖςδὲἰάχοντεςἐπεσσύμεθ᾽, ἀμφὶδὲχεῖραςβάλλομεν: οὐδ᾽γέρωνδολίηςἐπελήθετοτέχνης,ἀλλ᾽τοιπρώτισταλέωνγένετ᾽ἠυγένειος,αὐτὰρἔπειταδράκωνκαὶπάρδαλιςἠδὲμέγαςσῦς:γίγνετοδ᾽ὑγρὸνὕδωρκαὶδένδρεονὑψιπέτηλον:ἡμεῖςδ᾽ἀστεμφέωςἔχομεντετληότιθυμῷ.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἀνίαζ᾽γέρωνὀλοφώιαεἰδώς,καὶτότεδήμ᾽ἐπέεσσινἀνειρόμενοςπροσέειπε:“‘τίς νύ τοι, Ἀτρέος υἱέ, θεῶν συμφράσσατο βουλάς,ὄφραμ᾽ἕλοιςἀέκονταλοχησάμενος; τέοσεχρή;’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:οἶσθα, γέρον, τί με ταῦτα παρατροπέων ἐρεείνεις;ὡςδὴδήθ᾽ἐνὶνήσῳἐρύκομαι, οὐδέτιτέκμωρεὑρέμεναιδύναμαι, μινύθειδέμοιἔνδοθενἦτορ.ἀλλὰσύπέρμοιεἰπέ, θεοὶδέτεπάνταἴσασιν,ὅςτίςμ᾽ἀθανάτωνπεδάᾳκαὶἔδησεκελεύθου,νόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσομαιἰχθυόεντα.’ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμειβόμενος προσέειπεν:ἀλλὰ μάλ᾽ ὤφελλες Διί τ᾽ ἄλλοισίν τε θεοῖσι ῥέξαςἱερὰκάλ᾽ἀναβαινέμεν, ὄφρατάχιστασὴνἐςπατρίδ᾽ἵκοιοπλέωνἐπὶοἴνοπαπόντον.οὐγάρτοιπρὶνμοῖραφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐυκτίμενονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν,πρίνγ᾽ὅτ᾽ἂνΑἰγύπτοιο, διιπετέοςποταμοῖο,αὖτιςὕδωρἔλθῃςῥέξῃςθ᾽ἱερὰςἑκατόμβαςἀθανάτοισιθεοῖσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι:καὶτότετοιδώσουσινὁδὸνθεοί, ἣνσὺμενοινᾷς.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐμοί γε κατεκλάσθη φίλον ἦτορ,οὕνεκάμ᾽αὖτιςἄνωγενἐπ᾽ἠεροειδέαπόντονΑἴγυπτόνδ᾽ἰέναι, δολιχὴνὁδὸνἀργαλέηντε.ἀλλὰκαὶὣςμύθοισινἀμειβόμενοςπροσέειπον:“‘ταῦτα μὲν οὕτω δὴ τελέω, γέρον, ὡς σὺ κελεύεις.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,πάντεςσὺννηυσὶνἀπήμονεςἦλθονἈχαιοί,οὓςΝέστωρκαὶἐγὼλίπομενΤροίηθενἰόντες,ἦέτιςὤλετ᾽ὀλέθρῳἀδευκέιἧςἐπὶνηὸςἠὲφίλωνἐνχερσίν, ἐπεὶπόλεμοντολύπευσεν’.ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμειβόμενος προσέειπεν:Ἀτρεΐδη, τίμεταῦταδιείρεαι; οὐδέτίσεχρὴἴδμεναι, οὐδὲδαῆναιἐμὸννόον: οὐδέσέφημιδὴνἄκλαυτονἔσεσθαι, ἐπὴνἐὺπάνταπύθηαι.πολλοὶμὲνγὰρτῶνγεδάμεν, πολλοὶδὲλίποντο:ἀρχοὶδ᾽αὖδύομοῦνοιἈχαιῶνχαλκοχιτώνωνἐννόστῳἀπόλοντο: μάχῃδέτεκαὶσὺπαρῆσθα.εἷςδ᾽ἔτιπουζωὸςκατερύκεταιεὐρέιπόντῳ.Αἴας μὲν μετὰ νηυσὶ δάμη δολιχηρέτμοισι.ΓυρῇσίνμινπρῶταΠοσειδάωνἐπέλασσενπέτρῃσινμεγάλῃσικαὶἐξεσάωσεθαλάσσης:καίνύκενἔκφυγεκῆρακαὶἐχθόμενόςπερἈθήνῃ,εἰμὴὑπερφίαλονἔποςἔκβαλεκαὶμέγ᾽ἀάσθη:φῆῥ᾽ἀέκητιθεῶνφυγέεινμέγαλαῖτμαθαλάσσης.τοῦδὲΠοσειδάωνμεγάλ᾽ἔκλυεναὐδήσαντος:αὐτίκ᾽ἔπειτατρίαινανἑλὼνχερσὶστιβαρῇσινἤλασεΓυραίηνπέτρην, ἀπὸδ᾽ἔσχισεναὐτήν:καὶτὸμὲναὐτόθιμεῖνε, τὸδὲτρύφοςἔμπεσεπόντῳ,τῷῥ᾽Αἴαςτὸπρῶτονἐφεζόμενοςμέγ᾽ἀάσθη:τὸνδ᾽ἐφόρεικατὰπόντονἀπείρονακυμαίνοντα.ὣςμὲνἔνθ᾽ἀπόλωλεν, ἐπεὶπίενἁλμυρὸνὕδωρ.“‘σὸς δέ που ἔκφυγε κῆρας ἀδελφεὸς ἠδ᾽ ὑπάλυξεν ἐννηυσὶγλαφυρῇσι: σάωσεδὲπότνιαἭρη.ἀλλ᾽ὅτεδὴτάχ᾽ἔμελλεΜαλειάωνὄροςαἰπὺἵξεσθαι, τότεδήμινἀναρπάξασαθύελλαπόντονἐπ᾽ἰχθυόενταφέρενβαρέαστενάχοντα,ἀγροῦἐπ᾽ἐσχατιήν, ὅθιδώματαναῖεΘυέστηςτὸπρίν, ἀτὰρτότ᾽ἔναιεΘυεστιάδηςΑἴγισθος.ἀλλ᾽ὅτεδὴκαὶκεῖθενἐφαίνετονόστοςἀπήμων,ἂψδὲθεοὶοὖρονστρέψαν, καὶοἴκαδ᾽ἵκοντο,τοιμὲνχαίρωνἐπεβήσετοπατρίδοςαἴηςκαὶκύνειἁπτόμενοςἣνπατρίδα: πολλὰδ᾽ἀπ᾽αὐτοῦδάκρυαθερμὰχέοντ᾽, ἐπεὶἀσπασίωςἴδεγαῖαν.τὸνδ᾽ἄρ᾽ἀπὸσκοπιῆςεἶδεσκοπός, ὅνῥακαθεῖσενΑἴγισθοςδολόμητιςἄγων, ὑπὸδ᾽ἔσχετομισθὸνχρυσοῦδοιὰτάλαντα: φύλασσεδ᾽γ᾽εἰςἐνιαυτόν,μήλάθοιπαριών, μνήσαιτοδὲθούριδοςἀλκῆς.βῆδ᾽ἴμενἀγγελέωνπρὸςδώματαποιμένιλαῶν.αὐτίκαδ᾽Αἴγισθοςδολίηνἐφράσσατοτέχνην:κρινάμενοςκατὰδῆμονἐείκοσιφῶταςἀρίστουςεἷσελόχον, ἑτέρωθιδ᾽ἀνώγειδαῖταπένεσθαι.αὐτὰρβῆκαλέωνἈγαμέμνονα, ποιμέναλαῶνἵπποισινκαὶὄχεσφιν, ἀεικέαμερμηρίζων.τὸνδ᾽οὐκεἰδότ᾽ὄλεθρονἀνήγαγεκαὶκατέπεφνενδειπνίσσας, ὥςτίςτεκατέκτανεβοῦνἐπὶφάτνῃ.οὐδέτιςἈτρεΐδεωἑτάρωνλίπεθ᾽οἵοἱἕποντο,οὐδέτιςΑἰγίσθου, ἀλλ᾽ἔκταθενἐνμεγάροισιν’.ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐμοί γε κατεκλάσθη φίλον ἦτορ,κλαῖονδ᾽ἐνψαμάθοισικαθήμενος, οὐδένύμοικῆρἤθελ᾽ἔτιζώεινκαὶὁρᾶνφάοςἠελίοιο.αὐτὰρἐπεὶκλαίωντεκυλινδόμενόςτεκορέσθην,δὴτότεμεπροσέειπεγέρωνἅλιοςνημερτής:“‘μηκέτι, Ἀτρέος υἱέ, πολὺν χρόνον ἀσκελὲς οὕτω κλαῖ᾽, ἐπεὶοὐκἄνυσίντιναδήομεν: ἀλλὰτάχισταπείραὅπωςκενδὴσὴνπατρίδαγαῖανἵκηαι.γάρμινζωόνγεκιχήσεαι, κενὈρέστηςκτεῖνενὑποφθάμενος, σὺδέκεντάφουἀντιβολήσαις.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐμοὶ κραδίη καὶ θυμὸς ἀγήνωρ αὖτιςἐνὶστήθεσσικαὶἀχνυμένῳπερἰάνθη,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“‘τούτους μὲν δὴ οἶδα: σὺ δὲ τρίτον ἄνδρ᾽ ὀνόμαζε,ὅςτιςἔτιζωὸςκατερύκεταιεὐρέιπόντῳἠὲθανών: ἐθέλωδὲκαὶἀχνύμενόςπερἀκοῦσαι’.ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμειβόμενος προσέειπεν:υἱὸς Λαέρτεω, Ἰθάκῃ ἔνι οἰκία ναίων:τὸνδ᾽ἴδονἐννήσῳθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντα,νύμφηςἐνμεγάροισιΚαλυψοῦς, μινἀνάγκῃἴσχει: δ᾽οὐδύναταιἣνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι:οὐγάροἱπάρανῆεςἐπήρετμοικαὶἑταῖροι,οἵκένμινπέμποιενἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης.σοιδ᾽οὐθέσφατόνἐστι, διοτρεφὲςΜενέλαε,Ἄργειἐνἱπποβότῳθανέεινκαὶπότμονἐπισπεῖν,ἀλλάσ᾽ἐςἨλύσιονπεδίονκαὶπείραταγαίηςἀθάνατοιπέμψουσιν, ὅθιξανθὸςῬαδάμανθυς,τῇπερῥηίστηβιοτὴπέλειἀνθρώποισιν:οὐνιφετός, οὔτ᾽ἂρχειμὼνπολὺςοὔτεποτ᾽ὄμβρος,ἀλλ᾽αἰεὶΖεφύροιολιγὺπνείοντοςἀήταςὨκεανὸςἀνίησινἀναψύχεινἀνθρώπους:οὕνεκ᾽ἔχειςἙλένηνκαίσφινγαμβρὸςΔιόςἐσσι’.ὣς εἰπὼν ὑπὸ πόντον ἐδύσετο κυμαίνοντα.αὐτὰρἐγὼνἐπὶνῆαςἅμ᾽ἀντιθέοιςἑτάροισινἤια, πολλὰδέμοικραδίηπόρφυρεκιόντι.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλθομενἠδὲθάλασσαν,δόρπονθ᾽ὁπλισάμεσθ᾽, ἐπίτ᾽ἤλυθενἀμβροσίηνύξ,δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,νῆαςμὲνπάμπρωτονἐρύσσαμενεἰςἅλαδῖαν,ἐνδ᾽ἱστοὺςτιθέμεσθακαὶἱστίανηυσὶνἐίσῃς,ἂνδὲκαὶαὐτοὶβάντεςἐπὶκληῖσικαθῖζον:ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἂψδ᾽εἰςΑἰγύπτοιοδιιπετέοςποταμοῖοστῆσανέας, καὶἔρεξατεληέσσαςἑκατόμβας.αὐτὰρἐπεὶκατέπαυσαθεῶνχόλοναἰὲνἐόντων,χεῦ᾽Ἀγαμέμνονιτύμβον, ἵν᾽ἄσβεστονκλέοςεἴη.ταῦτατελευτήσαςνεόμην, ἔδοσανδέμοιοὖρονἀθάνατοι, τοίμ᾽ὦκαφίληνἐςπατρίδ᾽ἔπεμψαν.ἀλλ᾽ἄγενῦνἐπίμεινονἐνὶμεγάροισινἐμοῖσιν,ὄφρακενἑνδεκάτητεδυωδεκάτητεγένηται:καὶτότεσ᾽εὖπέμψω, δώσωδέτοιἀγλαὰδῶρα,τρεῖςἵππουςκαὶδίφρονἐύξοον: αὐτὰρἔπειταδώσωκαλὸνἄλεισον, ἵνασπένδῃσθαθεοῖσινἀθανάτοιςἐμέθενμεμνημένοςἤματαπάντα.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Ἀτρεΐδη, μὴ δή με πολὺν χρόνον ἐνθάδ᾽ ἔρυκε.καὶγάρκ᾽εἰςἐνιαυτὸνἐγὼπαρὰσοίγ᾽ἀνεχοίμηνἥμενος, οὐδέκέμ᾽οἴκουἕλοιπόθοςοὐδὲτοκήων:αἰνῶςγὰρμύθοισινἔπεσσίτεσοῖσινἀκούωντέρπομαι. ἀλλ᾽ἤδημοιἀνιάζουσινἑταῖροιἐνΠύλῳἠγαθέῃ: σὺδέμεχρόνονἐνθάδ᾽ἐρύκεις.δῶρονδ᾽ὅττικέμοιδοίης, κειμήλιονἔστω:ἵππουςδ᾽εἰςἸθάκηνοὐκἄξομαι, ἀλλὰσοὶαὐτῷἐνθάδελείψωἄγαλμα: σὺγὰρπεδίοιοἀνάσσειςεὐρέος, ἔνιμὲνλωτὸςπολύς, ἐνδὲκύπειρονπυροίτεζειαίτεἰδ᾽εὐρυφυὲςκρῖλευκόν.ἐνδ᾽Ἰθάκῃοὔτ᾽ἂρδρόμοιεὐρέεςοὔτετιλειμών:αἰγίβοτος, καὶμᾶλλονἐπήρατοςἱπποβότοιο.οὐγάρτιςνήσωνἱππήλατοςοὐδ᾽ἐυλείμων,αἵθ᾽ἁλὶκεκλίαται: Ἰθάκηδέτεκαὶπερὶπασέων.”ὣςφάτο, μείδησενδὲβοὴνἀγαθὸςΜενέλαος,χειρίτέμινκατέρεξενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:αἵματός εἰς ἀγαθοῖο, φίλον τέκος, οἷ᾽ ἀγορεύεις:τοιγὰρἐγώτοιταῦταμεταστήσω: δύναμαιγάρ.δώρωνδ᾽ὅσσ᾽ἐνἐμῷοἴκῳκειμήλιακεῖται,δώσωκάλλιστονκαὶτιμηέστατόνἐστιν:δώσωτοικρητῆρατετυγμένον: ἀργύρεοςδὲἔστινἅπας, χρυσῷδ᾽χείλεακεκράανται,ἔργονδ᾽Ἡφαίστοιο. πόρενδέΦαίδιμοςἥρως,Σιδονίωνβασιλεύς, ὅθ᾽ἑὸςδόμοςἀμφεκάλυψεκεῖσέμενοστήσαντα: τεῒνδ᾽ἐθέλωτόδ᾽ὀπάσσαι.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,δαιτυμόνεςδ᾽ἐςδώματ᾽ἴσανθείουβασιλῆος.οἱδ᾽ἦγονμὲνμῆλα, φέρονδ᾽ἐυήνοραοἶνον:σῖτονδέσφ᾽ἄλοχοικαλλικρήδεμνοιἔπεμπον.ὣςοἱμὲνπερὶδεῖπνονἐνὶμεγάροισιπένοντο.μνηστῆρεςδὲπάροιθενὈδυσσῆοςμεγάροιοδίσκοισιντέρποντοκαὶαἰγανέῃσινἱέντεςἐντυκτῷδαπέδῳ, ὅθιπερπάρος, ὕβρινἔχοντες.ἈντίνοοςδὲκαθῆστοκαὶΕὐρύμαχοςθεοειδής,ἀρχοὶμνηστήρων, ἀρετῇδ᾽ἔσανἔξοχ᾽ἄριστοι.τοῖςδ᾽υἱὸςΦρονίοιοΝοήμωνἐγγύθενἐλθὼνἈντίνοονμύθοισινἀνειρόμενοςπροσέειπεν:Ἀντίνο᾽, ῥά τι ἴδμεν ἐνὶ φρεσίν, ἦε καὶ οὐκί,ὁππότεΤηλέμαχοςνεῖτ᾽ἐκΠύλουἠμαθόεντος;νῆάμοιοἴχετ᾽ἄγων: ἐμὲδὲχρεὼγίγνεταιαὐτῆςἬλιδ᾽ἐςεὐρύχορονδιαβήμεναι, ἔνθαμοιἵπποιδώδεκαθήλειαι, ὑπὸδ᾽ἡμίονοιταλαεργοὶἀδμῆτες: τῶνκέντιν᾽ἐλασσάμενοςδαμασαίμην.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἀνὰθυμὸνἐθάμβεον: οὐγὰρἔφαντοἐςΠύλονοἴχεσθαιΝηλήιον, ἀλλάπουαὐτοῦἀγρῶνμήλοισιπαρέμμεναιἠὲσυβώτη.τὸνδ᾽αὖτ᾽ἈντίνοοςπροσέφηΕὐπείθεοςυἱός:νημερτές μοι ἔνισπε, πότ᾽ ᾤχετο καὶ τίνες αὐτῷ κοῦροιἕποντ᾽; Ἰθάκηςἐξαίρετοι, ἑοὶαὐτοῦθῆτέςτεδμῶέςτε; δύναιτόκεκαὶτὸτελέσσαι.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐὺεἰδῶ,σεβίῃἀέκοντοςἀπηύρανῆαμέλαιναν,ἦεἑκώνοἱδῶκας, ἐπεὶπροσπτύξατομύθῳ.”τὸνδ᾽υἱὸςΦρονίοιοΝοήμωνἀντίονηὔδα:αὐτὸς ἑκών οἱ δῶκα: τί κεν ῥέξειε καὶ ἄλλος,ὁππότ᾽ἀνὴρτοιοῦτοςἔχωνμελεδήματαθυμῷαἰτίζῃ; χαλεπόνκενἀνήνασθαιδόσινεἴη.κοῦροιδ᾽, οἳκατὰδῆμονἀριστεύουσιμεθ᾽ἡμέας,οἵοἱἕποντ᾽: ἐνδ᾽ἀρχὸνἐγὼβαίνοντ᾽ἐνόησαΜέντορα, ἠὲθεόν, τῷδ᾽αὐτῷπάνταἐῴκει.ἀλλὰτὸθαυμάζω: ἴδονἐνθάδεΜέντοραδῖονχθιζὸνὑπηοῖον, τότεδ᾽ἔμβηνηὶΠύλονδε.”ὣςἄραφωνήσαςἀπέβηπρὸςδώματαπατρός,τοῖσινδ᾽ἀμφοτέροισινἀγάσσατοθυμὸςἀγήνωρ.μνηστῆραςδ᾽ἄμυδιςκάθισανκαὶπαῦσανἀέθλων.τοῖσινδ᾽ἈντίνοοςμετέφηΕὐπείθεοςυἱός,ἀχνύμενος: μένεοςδὲμέγαφρένεςἀμφιμέλαιναιπίμπλαντ᾽, ὄσσεδέοἱπυρὶλαμπετόωντιἐίκτην: πόποι, μέγα ἔργον ὑπερφιάλως ἐτελέσθη Τηλεμάχῳὁδὸςἥδε: φάμενδέοἱοὐτελέεσθαι.ἐκτοσσῶνδ᾽ἀέκητινέοςπάϊςοἴχεταιαὔτωςνῆαἐρυσσάμενος, κρίναςτ᾽ἀνὰδῆμονἀρίστους.ἄρξεικαὶπροτέρωκακὸνἔμμεναι: ἀλλάοἱαὐτῷΖεὺςὀλέσειεβίην, πρὶνἥβηςμέτρονἱκέσθαι.ἀλλ᾽ἄγεμοιδότενῆαθοὴνκαὶεἴκοσ᾽ἑταίρους,ὄφραμιναὐτὸνἰόνταλοχήσομαιἠδὲφυλάξωἐνπορθμῷἸθάκηςτεΣάμοιότεπαιπαλοέσσης,ὡςἂνἐπισμυγερῶςναυτίλλεταιεἵνεκαπατρός.”ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ἐπῄνεον ἠδ᾽ ἐκέλευον.αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἀνστάντεςἔβανδόμονεἰςὈδυσῆος.οὐδ᾽ἄραΠηνελόπειαπολὺνχρόνονἦενἄπυστοςμύθων, οὓςμνηστῆρεςἐνὶφρεσὶβυσσοδόμευον:κῆρυξγάροἱἔειπεΜέδων, ὃςἐπεύθετοβουλὰςαὐλῆςἐκτὸςἐών: οἱδ᾽ἔνδοθιμῆτινὕφαινον.βῆδ᾽ἴμενἀγγελέωνδιὰδώματαΠηνελοπείῃ:τὸνδὲκατ᾽οὐδοῦβάνταπροσηύδαΠηνελόπεια:κῆρυξ, τίπτε δέ σε πρόεσαν μνηστῆρες ἀγαυοί;εἰπέμεναιδμῳῇσινὈδυσσῆοςθείοιοἔργωνπαύσασθαι, σφίσιδ᾽αὐτοῖςδαῖταπένεσθαι;μὴμνηστεύσαντεςμηδ᾽ἄλλοθ᾽ὁμιλήσαντεςὕστατακαὶπύματανῦνἐνθάδεδειπνήσειαν:οἳθάμ᾽ἀγειρόμενοιβίοτονκατακείρετεπολλόν,κτῆσινΤηλεμάχοιοδαΐφρονος: οὐδέτιπατρῶνὑμετέρωντὸπρόσθενἀκούετε, παῖδεςἐόντες,οἷοςὈδυσσεὺςἔσκεμεθ᾽ὑμετέροισιτοκεῦσιν,οὔτετινὰῥέξαςἐξαίσιονοὔτετιεἰπὼνἐνδήμῳ, τ᾽ἐστὶδίκηθείωνβασιλήων:ἄλλονκ᾽ἐχθαίρῃσιβροτῶν, ἄλλονκεφιλοίη.κεῖνοςδ᾽οὔποτεπάμπανἀτάσθαλονἄνδραἐώργει.ἀλλ᾽μὲνὑμέτεροςθυμὸςκαὶἀεικέαἔργαφαίνεται, οὐδέτίςἐστιχάριςμετόπισθ᾽ἐυεργέων.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεΜέδωνπεπνυμέναεἰδώς:αἲ γὰρ δή, βασίλεια, τόδε πλεῖστον κακὸν εἴη.ἀλλὰπολὺμεῖζόντεκαὶἀργαλεώτερονἄλλομνηστῆρεςφράζονται, μὴτελέσειεΚρονίων:Τηλέμαχονμεμάασικατακτάμενὀξέιχαλκῷοἴκαδενισόμενον: δ᾽ἔβημετὰπατρὸςἀκουὴνἐςΠύλονἠγαθέηνἠδ᾽ἐςΛακεδαίμοναδῖαν.”ὣςφάτο, τῆςδ᾽αὐτοῦλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,δὴνδέμινἀμφασίηἐπέωνλάβε: τὼδέοἱὄσσεδακρυόφιπλῆσθεν, θαλερὴδέοἱἔσχετοφωνή.ὀψὲδὲδήμινἔπεσσινἀμειβομένηπροσέειπε:κῆρυξ, τίπτε δέ μοι πάϊς οἴχεται; οὐδέ τί μιν χρεὼ νηῶνὠκυπόρωνἐπιβαινέμεν, αἵθ᾽ἁλὸςἵπποιἀνδράσιγίγνονται, περόωσιδὲπουλὺνἐφ᾽ὑγρήν.ἵναμηδ᾽ὄνομ᾽αὐτοῦἐνἀνθρώποισιλίπηται;”τὴνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΜέδωνπεπνυμέναεἰδώς:οὐκ οἶδ᾽ τίς μιν θεὸς ὤρορεν, ἦε καὶ αὐτοῦ θυμὸςἐφωρμήθηἴμενἐςΠύλον, ὄφραπύθηταιπατρὸςἑοῦνόστονὅντιναπότμονἐπέσπεν.”ὣςἄραφωνήσαςἀπέβηκατὰδῶμ᾽Ὀδυσῆος.τὴνδ᾽ἄχοςἀμφεχύθηθυμοφθόρον, οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτ᾽ἔτληδίφρῳἐφέζεσθαιπολλῶνκατὰοἶκονἐόντων,ἀλλ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδοῦἷζεπολυκμήτουθαλάμοιοοἴκτρ᾽ὀλοφυρομένη: περὶδὲδμῳαὶμινύριζονπᾶσαι, ὅσαικατὰδώματ᾽ἔσαννέαιἠδὲπαλαιαί.τῇςδ᾽ἁδινὸνγοόωσαμετηύδαΠηνελόπεια:κλῦτε, φίλαι: πέρι γάρ μοι Ὀλύμπιος ἄλγε᾽ ἔδωκεν ἐκπασέων, ὅσσαιμοιὁμοῦτράφενἠδ᾽ἐγένοντο:πρὶνμὲνπόσινἐσθλὸνἀπώλεσαθυμολέοντα,παντοίῃςἀρετῇσικεκασμένονἐνΔαναοῖσιν,ἐσθλόν, τοῦκλέοςεὐρὺκαθ᾽ἙλλάδακαὶμέσονἌργος.νῦναὖπαῖδ᾽ἀγαπητὸνἀνηρείψαντοθύελλαιἀκλέαἐκμεγάρων, οὐδ᾽ὁρμηθέντοςἄκουσα.σχέτλιαι, οὐδ᾽ὑμεῖςπερἐνὶφρεσὶθέσθεἑκάστηἐκλεχέωνμ᾽ἀνεγεῖραι, ἐπιστάμεναισάφαθυμῷ,ὁππότ᾽ἐκεῖνοςἔβηκοίληνἐπὶνῆαμέλαιναν.εἰγὰρἐγὼπυθόμηνταύτηνὁδὸνὁρμαίνοντα,τῷκεμάλ᾽κενἔμεινεκαὶἐσσύμενόςπερὁδοῖο,κέμετεθνηκυῖανἐνὶμεγάροισινἔλειπεν.ἀλλάτιςὀτρηρῶςΔολίονκαλέσειεγέροντα,δμῶ᾽ἐμόν, ὅνμοιδῶκεπατὴρἔτιδεῦροκιούσῃ,καίμοικῆπονἔχειπολυδένδρεον, ὄφρατάχισταΛαέρτῃτάδεπάνταπαρεζόμενοςκαταλέξῃ,εἰδήπούτινακεῖνοςἐνὶφρεσὶμῆτινὑφήναςἐξελθὼνλαοῖσινὀδύρεται, οἳμεμάασινὃνκαὶὈδυσσῆοςφθῖσαιγόνονἀντιθέοιο.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:νύμφα φίλη, σὺ μὲν ἄρ με κατάκτανε νηλέι χαλκῷ ἔαἐνμεγάρῳ: μῦθονδέτοιοὐκἐπικεύσω.ᾔδε᾽ἐγὼτάδεπάντα, πόρονδέοἱὅσσ᾽ἐκέλευε,σῖτονκαὶμέθυἡδύ: ἐμεῦδ᾽ἕλετομέγανὅρκονμὴπρὶνσοὶἐρέειν, πρὶνδωδεκάτηνγεγενέσθαισ᾽αὐτὴνποθέσαικαὶἀφορμηθέντοςἀκοῦσαι,ὡςἂνμὴκλαίουσακατὰχρόακαλὸνἰάπτῃς.ἀλλ᾽ὑδρηναμένη, καθαρὰχροῒεἵμαθ᾽ἑλοῦσα,εἰςὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνεὔχε᾽ἈθηναίῃκούρῃΔιὸςαἰγιόχοιο:γάρκένμινἔπειτακαὶἐκθανάτοιοσαώσαι.μηδὲγέροντακάκουκεκακωμένον: οὐγὰρὀίωπάγχυθεοῖςμακάρεσσιγονὴνἈρκεισιάδαοἔχθεσθ᾽, ἀλλ᾽ἔτιπούτιςἐπέσσεταιὅςκενἔχῃσιδώματάθ᾽ὑψερεφέακαὶἀπόπροθιπίοναςἀγρούς.”ὣςφάτο, τῆςδ᾽εὔνησεγόον, σχέθεδ᾽ὄσσεγόοιο.δ᾽ὑδρηναμένη, καθαρὰχροῒεἵμαθ᾽ἑλοῦσαεἰςὑπερῷ᾽ἀνέβαινεσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξίν,ἐνδ᾽ἔθετ᾽οὐλοχύταςκανέῳ, ἠρᾶτοδ᾽Ἀθήνῃ:κλῦθί μευ, αἰγιόχοιο Διὸς τέκος, Ἀτρυτώνη,εἴποτέτοιπολύμητιςἐνὶμεγάροισινὈδυσσεὺςβοὸςὄϊοςκατὰπίοναμηρί᾽ἔκηε,τῶννῦνμοιμνῆσαι, καίμοιφίλονυἷασάωσον,μνηστῆραςδ᾽ἀπάλαλκεκακῶςὑπερηνορέοντας.”ὣςεἰποῦσ᾽ὀλόλυξε, θεὰδέοἱἔκλυενἀρῆς.μνηστῆρεςδ᾽ὁμάδησανἀνὰμέγαρασκιόεντα:ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων: μάλα δὴ γάμον ἄμμι πολυμνήστη βασίλεια ἀρτύει, οὐδέτιοἶδενοἱφόνοςυἷιτέτυκται.”ὣς ἄρα τις εἴπεσκε, τὰ δ᾽ οὐκ ἴσαν ὡς ἐτέτυκτο.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςἀγορήσατοκαὶμετέειπε:δαιμόνιοι, μύθους μὲν ὑπερφιάλους ἀλέασθε πάνταςὁμῶς, μήπούτιςἀπαγγείλῃσικαὶεἴσω.ἀλλ᾽ἄγεσιγῇτοῖονἀναστάντεςτελέωμενμῦθον, δὴκαὶπᾶσινἐνὶφρεσὶνἤραρενἡμῖν.”ὣςεἰπὼνἐκρίνατ᾽ἐείκοσιφῶταςἀρίστους,βὰνδ᾽ἰέναιἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης.νῆαμὲνοὖνπάμπρωτονἁλὸςβένθοσδεἔρυσσαν,ἐνδ᾽ἱστόντ᾽ἐτίθεντοκαὶἱστίανηὶμελαίνῃ,ἠρτύναντοδ᾽ἐρετμὰτροποῖςἐνδερματίνοισιν,πάντακατὰμοῖραν, ἀνάθ᾽ἱστίαλευκὰπέτασσαν:τεύχεαδέσφ᾽ἤνεικανὑπέρθυμοιθεράποντες.ὑψοῦδ᾽ἐννοτίῳτήνγ᾽ὥρμισαν, ἐκδ᾽ἔβαναὐτοί:ἔνθαδὲδόρπονἕλοντο, μένονδ᾽ἐπὶἕσπερονἐλθεῖν.δ᾽ὑπερωίῳαὖθιπερίφρωνΠηνελόπειακεῖτ᾽ἄρ᾽ἄσιτος, ἄπαστοςἐδητύοςἠδὲποτῆτος,ὁρμαίνουσ᾽οἱθάνατονφύγοιυἱὸςἀμύμων,γ᾽ὑπὸμνηστῆρσινὑπερφιάλοισιδαμείη.ὅσσαδὲμερμήριξελέωνἀνδρῶνἐνὁμίλῳδείσας, ὁππότεμινδόλιονπερὶκύκλονἄγωσι,τόσσαμινὁρμαίνουσανἐπήλυθενήδυμοςὕπνος:εὗδεδ᾽ἀνακλινθεῖσα, λύθενδέοἱἅψεαπάντα.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:εἴδωλονποίησε, δέμαςδ᾽ἤικτογυναικί,Ἰφθίμῃ, κούρῃμεγαλήτοροςἸκαρίοιο,τὴνΕὔμηλοςὄπυιεΦερῇςἔνιοἰκίαναίων.πέμπεδέμινπρὸςδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο,ἧοςΠηνελόπειανὀδυρομένηνγοόωσανπαύσειεκλαυθμοῖογόοιότεδακρυόεντος.ἐςθάλαμονδ᾽εἰσῆλθεπαρὰκληῖδοςἱμάντα,στῆδ᾽ἄρὑπὲρκεφαλῆς, καίμινπρὸςμῦθονἔειπεν:εὕδεις, Πηνελόπεια, φίλον τετιημένη ἦτορ;οὐμένσ᾽οὐδὲἐῶσιθεοὶῥεῖαζώοντεςκλαίεινοὐδ᾽ἀκάχησθαι, ἐπείῥ᾽ἔτινόστιμόςἐστισὸςπαῖς: οὐμὲνγάρτιθεοῖςἀλιτήμενόςἐστι.”τὴνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια,ἡδὺμάλακνώσσουσ᾽ἐνὀνειρείῃσιπύλῃσιν:τίπτε, κασιγνήτη, δεῦρ᾽ ἤλυθες; οὔ τι πάρος γε πωλέ᾽, ἐπεὶμάλαπολλὸνἀπόπροθιδώματαναίεις:καίμεκέλεαιπαύσασθαιὀιζύοςἠδ᾽ὀδυνάωνπολλέων, αἵμ᾽ἐρέθουσικατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,πρὶνμὲνπόσινἐσθλὸνἀπώλεσαθυμολέοντα,παντοίῃςἀρετῇσικεκασμένονἐνΔαναοῖσιν,ἐσθλόν, τοῦκλέοςεὐρὺκαθ᾽ἙλλάδακαὶμέσονἌργος:νῦναὖπαῖςἀγαπητὸςἔβηκοίληςἐπὶνηός,νήπιος, οὔτεπόνωνἐὺεἰδὼςοὔτ᾽ἀγοράων.τοῦδὴἐγὼκαὶμᾶλλονὀδύρομαιπερἐκείνου:τοῦδ᾽ἀμφιτρομέωκαὶδείδια, μήτιπάθῃσιν,γετῶνἐνὶδήμῳ, ἵν᾽οἴχεται, ἐνὶπόντῳ:δυσμενέεςγὰρπολλοὶἐπ᾽αὐτῷμηχανόωνται,ἱέμενοικτεῖναιπρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενονπροσέφηεἴδωλονἀμαυρόν:θάρσει, μηδέ τι πάγχυ μετὰ φρεσὶ δείδιθι λίην:τοίηγάροἱπομπὸςἅμ᾽ἔρχεται, ἥντεκαὶἄλλοιἀνέρεςἠρήσαντοπαρεστάμεναι, δύναταιγάρ,ΠαλλὰςἈθηναίη: σὲδ᾽ὀδυρομένηνἐλεαίρει:νῦνμεπροέηκετεῒντάδεμυθήσασθαι.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:εἰ μὲν δὴ θεός ἐσσι θεοῖό τε ἔκλυες αὐδῆς,εἰδ᾽ἄγεμοικαὶκεῖνονὀιζυρὸνκατάλεξον,πουἔτιζώεικαὶὁρᾷφάοςἠελίοιο,ἤδητέθνηκεκαὶεἰνἈίδαοδόμοισι.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενονπροσέφηεἴδωλονἀμαυρόν:οὐ μέν τοι κεῖνόν γε διηνεκέως ἀγορεύσω,ζώειγ᾽τέθνηκε: κακὸνδ᾽ἀνεμώλιαβάζειν.”ὣςεἰπὸνσταθμοῖοπαρὰκληῖδαλιάσθηἐςπνοιὰςἀνέμων. δ᾽ἐξὕπνουἀνόρουσεκούρηἸκαρίοιο: φίλονδέοἱἦτορἰάνθη,ὥςοἱἐναργὲςὄνειρονἐπέσσυτονυκτὸςἀμολγῷ.μνηστῆρεςδ᾽ἀναβάντεςἐπέπλεονὑγρὰκέλευθαΤηλεμάχῳφόνοναἰπὺνἐνὶφρεσὶνὁρμαίνοντες.ἔστιδέτιςνῆσοςμέσσῃἁλὶπετρήεσσα,μεσσηγὺςἸθάκηςτεΣάμοιότεπαιπαλοέσσης,Ἀστερίς, οὐμεγάλη: λιμένεςδ᾽ἔνιναύλοχοιαὐτῇἀμφίδυμοι: τῇτόνγεμένονλοχόωντεςἈχαιοί.
Ἠὼςδ᾽ἐκλεχέωνπαρ᾽ἀγαυοῦΤιθωνοῖοὤρνυθ᾽, ἵν᾽ἀθανάτοισιφόωςφέροιἠδὲβροτοῖσιν:οἱδὲθεοὶθῶκόνδεκαθίζανον, ἐνδ᾽ἄρατοῖσιΖεὺςὑψιβρεμέτης, οὗτεκράτοςἐστὶμέγιστον.τοῖσιδ᾽Ἀθηναίηλέγεκήδεαπόλλ᾽Ὀδυσῆοςμνησαμένη: μέλεγάροἱἐὼνἐνδώμασινύμφης:Ζεῦ πάτερ ἠδ᾽ ἄλλοι μάκαρες θεοὶ αἰὲν ἐόντες,μήτιςἔτιπρόφρωνἀγανὸςκαὶἤπιοςἔστωσκηπτοῦχοςβασιλεύς, μηδὲφρεσὶναἴσιμαεἰδώς,ἀλλ᾽αἰεὶχαλεπόςτ᾽εἴηκαὶαἴσυλαῥέζοι:ὡςοὔτιςμέμνηταιὈδυσσῆοςθείοιολαῶνοἷσινἄνασσε, πατὴρδ᾽ὣςἤπιοςἦεν.ἀλλ᾽μὲνἐννήσῳκεῖταικρατέρ᾽ἄλγεαπάσχωννύμφηςἐνμεγάροισιΚαλυψοῦς, μινἀνάγκῃἴσχει: δ᾽οὐδύναταιἣνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι:οὐγάροἱπάρανῆεςἐπήρετμοικαὶἑταῖροι,οἵκένμινπέμποιενἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης.νῦναὖπαῖδ᾽ἀγαπητὸνἀποκτεῖναιμεμάασινοἴκαδενισόμενον: δ᾽ἔβημετὰπατρὸςἀκουὴνἐςΠύλονἠγαθέηνἠδ᾽ἐςΛακεδαίμοναδῖαν.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεύς:τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων.οὐγὰρδὴτοῦτονμὲνἐβούλευσαςνόοναὐτή,ὡςτοικείνουςὈδυσεὺςἀποτίσεταιἐλθών;Τηλέμαχονδὲσὺπέμψονἐπισταμένως, δύνασαιγάρ,ὥςκεμάλ᾽ἀσκηθὴςἣνπατρίδαγαῖανἵκηται,μνηστῆρεςδ᾽ἐννηὶ: παλιμπετὲςἀπονέωνται.”ῥακαὶἙρμείαν, υἱὸνφίλον, ἀντίονηὔδα:Ἑρμεία, σὺ γὰρ αὖτε τά τ᾽ ἄλλα περ ἄγγελός ἐσσι,νύμφῃἐυπλοκάμῳεἰπεῖννημερτέαβουλήν,νόστονὈδυσσῆοςταλασίφρονος, ὥςκενέηταιοὔτεθεῶνπομπῇοὔτεθνητῶνἀνθρώπων:ἀλλ᾽γ᾽ἐπὶσχεδίηςπολυδέσμουπήματαπάσχωνἤματίκ᾽εἰκοστῷΣχερίηνἐρίβωλονἵκοιτο,Φαιήκωνἐςγαῖαν, οἳἀγχίθεοιγεγάασιν,οἵκένμινπερὶκῆριθεὸνὣςτιμήσουσιν,πέμψουσινδ᾽ἐννηὶφίληνἐςπατρίδαγαῖαν,χαλκόντεχρυσόντεἅλιςἐσθῆτάτεδόντες,πόλλ᾽, ὅσ᾽ἂνοὐδέποτεΤροίηςἐξήρατ᾽Ὀδυσσεύς,εἴπερἀπήμωνἦλθε, λαχὼνἀπὸληίδοςαἶσαν.ὣςγάροἱμοῖρ᾽ἐστὶφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐςὑψόροφονκαὶἑὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςἔφατ᾽, οὐδ᾽ἀπίθησεδιάκτοροςἀργεϊφόντης.αὐτίκ᾽ἔπειθ᾽ὑπὸποσσὶνἐδήσατοκαλὰπέδιλα,ἀμβρόσιαχρύσεια, τάμινφέρονἠμὲνἐφ᾽ὑγρὴνἠδ᾽ἐπ᾽ἀπείροναγαῖανἅμαπνοιῇςἀνέμοιο.εἵλετοδὲῥάβδον, τῇτ᾽ἀνδρῶνὄμματαθέλγει,ὧνἐθέλει, τοὺςδ᾽αὖτεκαὶὑπνώονταςἐγείρει.τὴνμετὰχερσὶνἔχωνπέτετοκρατὺςἀργεϊφόντης.Πιερίηνδ᾽ἐπιβὰςἐξαἰθέροςἔμπεσεπόντῳ:σεύατ᾽ἔπειτ᾽ἐπὶκῦμαλάρῳὄρνιθιἐοικώς,ὅςτεκατὰδεινοὺςκόλπουςἁλὸςἀτρυγέτοιοἰχθῦςἀγρώσσωνπυκινὰπτερὰδεύεταιἅλμῃ:τῷἴκελοςπολέεσσινὀχήσατοκύμασινἙρμῆς.ἀλλ᾽ὅτεδὴτὴννῆσονἀφίκετοτηλόθ᾽ἐοῦσαν,ἔνθ᾽ἐκπόντουβὰςἰοειδέοςἤπειρόνδεἤιεν, ὄφραμέγασπέοςἵκετο, τῷἔνινύμφηναῖενἐυπλόκαμος: τὴνδ᾽ἔνδοθιτέτμενἐοῦσαν.πῦρμὲνἐπ᾽ἐσχαρόφινμέγακαίετο, τηλόσεδ᾽ὀδμὴκέδρουτ᾽εὐκεάτοιοθύουτ᾽ἀνὰνῆσονὀδώδειδαιομένων: δ᾽ἔνδονἀοιδιάουσ᾽ὀπὶκαλῇἱστὸνἐποιχομένηχρυσείῃκερκίδ᾽ὕφαινεν.ὕληδὲσπέοςἀμφὶπεφύκειτηλεθόωσα,κλήθρητ᾽αἴγειρόςτεκαὶεὐώδηςκυπάρισσος.ἔνθαδέτ᾽ὄρνιθεςτανυσίπτεροιεὐνάζοντο,σκῶπέςτ᾽ἴρηκέςτετανύγλωσσοίτεκορῶναιεἰνάλιαι, τῇσίντεθαλάσσιαἔργαμέμηλεν.δ᾽αὐτοῦτετάνυστοπερὶσπείουςγλαφυροῖοἡμερὶςἡβώωσα, τεθήλειδὲσταφυλῇσι.κρῆναιδ᾽ἑξείηςπίσυρεςῥέονὕδατιλευκῷ,πλησίαιἀλλήλωντετραμμέναιἄλλυδιςἄλλη.ἀμφὶδὲλειμῶνεςμαλακοὶἴουἠδὲσελίνουθήλεον. ἔνθακ᾽ἔπειτακαὶἀθάνατόςπερἐπελθὼνθηήσαιτοἰδὼνκαὶτερφθείηφρεσὶνᾗσιν.ἔνθαστὰςθηεῖτοδιάκτοροςἀργεϊφόντης.αὐτὰρἐπεὶδὴπάνταἑῷθηήσατοθυμῷ,αὐτίκ᾽ἄρ᾽εἰςεὐρὺσπέοςἤλυθεν. οὐδέμινἄντηνἠγνοίησενἰδοῦσαΚαλυψώ, δῖαθεάων:οὐγάρτ᾽ἀγνῶτεςθεοὶἀλλήλοισιπέλονταιἀθάνατοι, οὐδ᾽εἴτιςἀπόπροθιδώματαναίει.οὐδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆαμεγαλήτοραἔνδονἔτετμεν,ἀλλ᾽γ᾽ἐπ᾽ἀκτῆςκλαῖεκαθήμενος, ἔνθαπάροςπερ,δάκρυσικαὶστοναχῇσικαὶἄλγεσιθυμὸνἐρέχθων.πόντονἐπ᾽ἀτρύγετονδερκέσκετοδάκρυαλείβων.Ἑρμείανδ᾽ἐρέεινεΚαλυψώ, δῖαθεάων,ἐνθρόνῳἱδρύσασαφαεινῷσιγαλόεντι:τίπτε μοι, Ἑρμεία χρυσόρραπι, εἰλήλουθας αἰδοῖόςτεφίλοςτε; πάροςγεμὲνοὔτιθαμίζεις.αὔδατιφρονέεις: τελέσαιδέμεθυμὸςἄνωγεν,εἰδύναμαιτελέσαιγεκαὶεἰτετελεσμένονἐστίν.ἀλλ᾽ἕπεοπροτέρω, ἵνατοιπὰρξείνιαθείω.”ὥςἄραφωνήσασαθεὰπαρέθηκετράπεζανἀμβροσίηςπλήσασα, κέρασσεδὲνέκταρἐρυθρόν.αὐτὰρπῖνεκαὶἦσθεδιάκτοροςἀργεϊφόντης.αὐτὰρἐπεὶδείπνησεκαὶἤραρεθυμὸνἐδωδῇ,καὶτότεδήμινἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπεν:εἰρωτᾷς μ᾽ ἐλθόντα θεὰ θεόν: αὐτὰρ ἐγώ τοι νημερτέωςτὸνμῦθονἐνισπήσω: κέλεαιγάρ.Ζεὺςἐμέγ᾽ἠνώγειδεῦρ᾽ἐλθέμενοὐκἐθέλοντα:τίςδ᾽ἂνἑκὼντοσσόνδεδιαδράμοιἁλμυρὸνὕδωρἄσπετον; οὐδέτιςἄγχιβροτῶνπόλις, οἵτεθεοῖσινἱεράτεῥέζουσικαὶἐξαίτουςἑκατόμβας.ἀλλὰμάλ᾽οὔπωςἔστιΔιὸςνόοναἰγιόχοιοοὔτεπαρεξελθεῖνἄλλονθεὸνοὔθ᾽ἁλιῶσαι.φησίτοιἄνδραπαρεῖναιὀιζυρώτατονἄλλων,τῶνἀνδρῶν, οἳἄστυπέριΠριάμοιομάχοντοεἰνάετες, δεκάτῳδὲπόλινπέρσαντεςἔβησανοἴκαδ᾽: ἀτὰρἐννόστῳἈθηναίηνἀλίτοντο,σφινἐπῶρσ᾽ἄνεμόντεκακὸνκαὶκύματαμακρά.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀπέφθιθενἐσθλοὶἑταῖροι,τὸνδ᾽ἄραδεῦρ᾽ἄνεμόςτεφέρωνκαὶκῦμαπέλασσε.τὸννῦνσ᾽ἠνώγεινἀποπεμπέμενὅττιτάχιστα:οὐγάροἱτῇδ᾽αἶσαφίλωνἀπονόσφινὀλέσθαι,ἀλλ᾽ἔτιοἱμοῖρ᾽ἐστὶφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐςὑψόροφονκαὶἑὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςφάτο, ῥίγησενδὲΚαλυψώ, δῖαθεάων,καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:σχέτλιοί ἐστε, θεοί, ζηλήμονες ἔξοχον ἄλλων,οἵτεθεαῖςἀγάασθεπαρ᾽ἀνδράσινεὐνάζεσθαιἀμφαδίην, ἤντίςτεφίλονποιήσετ᾽ἀκοίτην.ὣςμὲνὅτ᾽Ὠρίων᾽ἕλετοῥοδοδάκτυλοςἨώς,τόφραοἱἠγάασθεθεοὶῥεῖαζώοντες,ἧοςἐνὈρτυγίῃχρυσόθρονοςἌρτεμιςἁγνὴοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχομένηκατέπεφνεν.ὣςδ᾽ὁπότ᾽ἸασίωνιἐυπλόκαμοςΔημήτηρ,θυμῷεἴξασα, μίγηφιλότητικαὶεὐνῇνειῷἔνιτριπόλῳ: οὐδὲδὴνἦενἄπυστοςΖεύς, ὅςμινκατέπεφνεβαλὼνἀργῆτικεραυνῷ.ὥςδ᾽αὖνῦνμοιἄγασθε, θεοί, βροτὸνἄνδραπαρεῖναι.τὸνμὲνἐγὼνἐσάωσαπερὶτρόπιοςβεβαῶταοἶον, ἐπείοἱνῆαθοὴνἀργῆτικεραυνῷΖεὺςἔλσαςἐκέασσεμέσῳἐνὶοἴνοπιπόντῳ.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀπέφθιθενἐσθλοὶἑταῖροι,τὸνδ᾽ἄραδεῦρ᾽ἄνεμόςτεφέρωνκαὶκῦμαπέλασσε.τὸνμὲνἐγὼφίλεόντεκαὶἔτρεφον, ἠδὲἔφασκονθήσεινἀθάνατονκαὶἀγήραονἤματαπάντα.ἀλλ᾽ἐπεὶοὔπωςἔστιΔιὸςνόοναἰγιόχοιοοὔτεπαρεξελθεῖνἄλλονθεὸνοὔθ᾽ἁλιῶσαι,ἐρρέτω, εἴμινκεῖνοςἐποτρύνεικαὶἀνώγει,πόντονἐπ᾽ἀτρύγετον: πέμψωδέμινοὔπῃἐγώγε:οὐγάρμοιπάρανῆεςἐπήρετμοικαὶἑταῖροι,οἵκένμινπέμποιενἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης.αὐτάροἱπρόφρωνὑποθήσομαι, οὐδ᾽ἐπικεύσω,ὥςκεμάλ᾽ἀσκηθὴςἣνπατρίδαγαῖανἵκηται.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεδιάκτοροςἀργεϊφόντης:οὕτω νῦν ἀπόπεμπε, Διὸς δ᾽ ἐποπίζεο μῆνιν,μήπώςτοιμετόπισθεκοτεσσάμενοςχαλεπήνῃ.”ὣςἄραφωνήσαςἀπέβηκρατὺςἀργεϊφόντης:δ᾽ἐπ᾽Ὀδυσσῆαμεγαλήτοραπότνιανύμφηἤι᾽, ἐπεὶδὴΖηνὸςἐπέκλυενἀγγελιάων.τὸνδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽ἀκτῆςεὗρεκαθήμενον: οὐδέποτ᾽ὄσσεδακρυόφιντέρσοντο, κατείβετοδὲγλυκὺςαἰὼννόστονὀδυρομένῳ, ἐπεὶοὐκέτιἥνδανενύμφη.ἀλλ᾽τοινύκταςμὲνἰαύεσκενκαὶἀνάγκῃἐνσπέσσιγλαφυροῖσιπαρ᾽οὐκἐθέλωνἐθελούσῃ:ἤματαδ᾽ἂμπέτρῃσικαὶἠιόνεσσικαθίζωνδάκρυσικαὶστοναχῇσικαὶἄλγεσιθυμὸνἐρέχθωνπόντονἐπ᾽ἀτρύγετονδερκέσκετοδάκρυαλείβων.ἀγχοῦδ᾽ἱσταμένηπροσεφώνεεδῖαθεάων:κάμμορε, μή μοι ἔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὀδύρεο, μηδέ τοι αἰὼν φθινέτω: ἤδηγάρσεμάλαπρόφρασσ᾽ἀποπέμψω.ἀλλ᾽ἄγεδούραταμακρὰταμὼνἁρμόζεοχαλκῷεὐρεῖανσχεδίην: ἀτὰρἴκριαπῆξαιἐπ᾽αὐτῆςὑψοῦ, ὥςσεφέρῃσινἐπ᾽ἠεροειδέαπόντον.αὐτὰρἐγὼσῖτονκαὶὕδωρκαὶοἶνονἐρυθρὸνἐνθήσωμενοεικέ᾽, κέντοιλιμὸνἐρύκοι,εἵματάτ᾽ἀμφιέσω: πέμψωδέτοιοὖρονὄπισθεν,ὥςκεμάλ᾽ἀσκηθὴςσὴνπατρίδαγαῖανἵκηαι,αἴκεθεοίγ᾽ἐθέλωσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,οἵμευφέρτεροίεἰσινοῆσαίτεκρῆναίτε.”ὣςφάτο, ῥίγησενδὲπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ἄλλο τι δὴ σύ, θεά, τόδε μήδεαι, οὐδέ τι πομπήν,μεκέλεαισχεδίῃπεράανμέγαλαῖτμαθαλάσσης,δεινόντ᾽ἀργαλέοντε: τὸδ᾽οὐδ᾽ἐπὶνῆεςἐῖσαιὠκύποροιπερόωσιν, ἀγαλλόμεναιΔιὸςοὔρῳ.οὐδ᾽ἂνἐγὼνἀέκητισέθενσχεδίηςἐπιβαίην,εἰμήμοιτλαίηςγε, θεά, μέγανὅρκονὀμόσσαιμήτίμοιαὐτῷπῆμακακὸνβουλευσέμενἄλλο.”ὣςφάτο, μείδησενδὲΚαλυψὼδῖαθεάων,χειρίτέμινκατέρεξενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν: δὴ ἀλιτρός γ᾽ ἐσσὶ καὶ οὐκ ἀποφώλια εἰδώς,οἷονδὴτὸνμῦθονἐπεφράσθηςἀγορεῦσαι.ἴστωνῦντόδεγαῖακαὶοὐρανὸςεὐρὺςὕπερθεκαὶτὸκατειβόμενονΣτυγὸςὕδωρ, ὅςτεμέγιστοςὅρκοςδεινότατόςτεπέλειμακάρεσσιθεοῖσι,μήτίτοιαὐτῷπῆμακακὸνβουλευσέμενἄλλο.ἀλλὰτὰμὲννοέωκαὶφράσσομαι, ἅσσ᾽ἂνἐμοίπεραὐτῇμηδοίμην, ὅτεμεχρειὼτόσονἵκοι:καὶγὰρἐμοὶνόοςἐστὶνἐναίσιμος, οὐδέμοιαὐτῇθυμὸςἐνὶστήθεσσισιδήρεος, ἀλλ᾽ἐλεήμων.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἡγήσατοδῖαθεάωνκαρπαλίμως: δ᾽ἔπειταμετ᾽ἴχνιαβαῖνεθεοῖο.ἷξονδὲσπεῖοςγλαφυρὸνθεὸςἠδὲκαὶἀνήρ,καίῥ᾽μὲνἔνθακαθέζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστηἙρμείας, νύμφηδ᾽ἐτίθειπάραπᾶσανἐδωδήν,ἔσθεινκαὶπίνειν, οἷαβροτοὶἄνδρεςἔδουσιν:αὐτὴδ᾽ἀντίονἷζενὈδυσσῆοςθείοιο,τῇδὲπαρ᾽ἀμβροσίηνδμῳαὶκαὶνέκταρἔθηκαν.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶτάρπησανἐδητύοςἠδὲποτῆτος,τοῖςἄραμύθωνἦρχεΚαλυψώ, δῖαθεάων:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,οὕτωδὴοἶκόνδεφίληνἐςπατρίδαγαῖαναὐτίκανῦνἐθέλειςἰέναι; σὺδὲχαῖρεκαὶἔμπης.εἴγεμὲνεἰδείηςσῇσιφρεσὶνὅσσατοιαἶσακήδε᾽ἀναπλῆσαι, πρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι,ἐνθάδεκ᾽αὖθιμένωνσὺνἐμοὶτόδεδῶμαφυλάσσοιςἀθάνατόςτ᾽εἴης, ἱμειρόμενόςπερἰδέσθαισὴνἄλοχον, τῆςτ᾽αἰὲνἐέλδεαιἤματαπάντα.οὐμένθηνκείνηςγεχερείωνεὔχομαιεἶναι,οὐδέμαςοὐδὲφυήν, ἐπεὶοὔπωςοὐδὲἔοικενθνητὰςἀθανάτῃσιδέμαςκαὶεἶδοςἐρίζειν.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:πότνα θεά, μή μοι τόδε χώεο: οἶδα καὶ αὐτὸς πάνταμάλ᾽, οὕνεκασεῖοπερίφρωνΠηνελόπειαεἶδοςἀκιδνοτέρημέγεθόςτ᾽εἰσάνταἰδέσθαι:μὲνγὰρβροτόςἐστι, σὺδ᾽ἀθάνατοςκαὶἀγήρως.ἀλλὰκαὶὣςἐθέλωκαὶἐέλδομαιἤματαπάνταοἴκαδέτ᾽ἐλθέμεναικαὶνόστιμονἦμαρἰδέσθαι.εἰδ᾽αὖτιςῥαίῃσιθεῶνἐνὶοἴνοπιπόντῳ,τλήσομαιἐνστήθεσσινἔχωνταλαπενθέαθυμόν:ἤδηγὰρμάλαπολλὰπάθονκαὶπολλὰμόγησακύμασικαὶπολέμῳ: μετὰκαὶτόδετοῖσιγενέσθω.”ὣςἔφατ᾽, ἠέλιοςδ᾽ἄρ᾽ἔδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθεν:ἐλθόντεςδ᾽ἄρατώγεμυχῷσπείουςγλαφυροῖοτερπέσθηνφιλότητι, παρ᾽ἀλλήλοισιμένοντες.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,αὐτίχ᾽μὲνχλαῖνάντεχιτῶνάτεἕννυτ᾽Ὀδυσσεύς,αὐτὴδ᾽ἀργύφεονφᾶροςμέγαἕννυτονύμφη,λεπτὸνκαὶχαρίεν, περὶδὲζώνηνβάλετ᾽ἰξυῖκαλὴνχρυσείην, κεφαλῇδ᾽ἐφύπερθεκαλύπτρην.καὶτότ᾽Ὀδυσσῆιμεγαλήτοριμήδετοπομπήν:δῶκένοἱπέλεκυνμέγαν, ἄρμενονἐνπαλάμῃσι,χάλκεον, ἀμφοτέρωθενἀκαχμένον: αὐτὰρἐναὐτῷστειλειὸνπερικαλλὲςἐλάινον, εὖἐναρηρός:δῶκεδ᾽ἔπειτασκέπαρνονἐύξοον: ἦρχεδ᾽ὁδοῖονήσουἐπ᾽ἐσχατιῆς, ὅθιδένδρεαμακρὰπεφύκει,κλήθρητ᾽αἴγειρόςτ᾽, ἐλάτητ᾽ἦνοὐρανομήκης,αὖαπάλαι, περίκηλα, τάοἱπλώοιενἐλαφρῶς.αὐτὰρἐπεὶδὴδεῖξ᾽, ὅθιδένδρεαμακρὰπεφύκει,μὲνἔβηπρὸςδῶμαΚαλυψώ, δῖαθεάων,αὐτὰρτάμνετοδοῦρα: θοῶςδέοἱἤνυτοἔργον.εἴκοσιδ᾽ἔκβαλεπάντα, πελέκκησενδ᾽ἄραχαλκῷ,ξέσσεδ᾽ἐπισταμένωςκαὶἐπὶστάθμηνἴθυνεν.τόφραδ᾽ἔνεικετέρετραΚαλυψώ, δῖαθεάων:τέτρηνενδ᾽ἄραπάντακαὶἥρμοσενἀλλήλοισιν,γόμφοισινδ᾽ἄρατήνγεκαὶἁρμονίῃσινἄρασσεν.ὅσσοντίςτ᾽ἔδαφοςνηὸςτορνώσεταιἀνὴρφορτίδοςεὐρείης, ἐὺεἰδὼςτεκτοσυνάων,τόσσονἔπ᾽εὐρεῖανσχεδίηνποιήσατ᾽Ὀδυσσεύς.ἴκριαδὲστήσας, ἀραρὼνθαμέσισταμίνεσσι,ποίει: ἀτὰρμακρῇσινἐπηγκενίδεσσιτελεύτα.ἐνδ᾽ἱστὸνποίεικαὶἐπίκριονἄρμενοναὐτῷ:πρὸςδ᾽ἄραπηδάλιονποιήσατο, ὄφρ᾽ἰθύνοι.φράξεδέμινῥίπεσσιδιαμπερὲςοἰσυΐνῃσικύματοςεἶλαρἔμεν: πολλὴνδ᾽ἐπεχεύατοὕλην.τόφραδὲφάρε᾽ἔνεικεΚαλυψώ, δῖαθεάων,ἱστίαποιήσασθαι: δ᾽εὖτεχνήσατοκαὶτά.ἐνδ᾽ὑπέραςτεκάλουςτεπόδαςτ᾽ἐνέδησενἐναὐτῇ,μοχλοῖσινδ᾽ἄρατήνγεκατείρυσενεἰςἅλαδῖαν.τέτρατονἦμαρἔην, καὶτῷτετέλεστοἅπαντα:τῷδ᾽ἄραπέμπτῳπέμπ᾽ἀπὸνήσουδῖαΚαλυψώ,εἵματάτ᾽ἀμφιέσασαθυώδεακαὶλούσασα.ἐνδέοἱἀσκὸνἔθηκεθεὰμέλανοςοἴνοιοτὸνἕτερον, ἕτερονδ᾽ὕδατοςμέγαν, ἐνδὲκαὶᾖακωρύκῳ: ἐνδέοἱὄψατίθειμενοεικέαπολλά:οὖρονδὲπροέηκενἀπήμονάτελιαρόντε.γηθόσυνοςδ᾽οὔρῳπέτασ᾽ἱστίαδῖοςὈδυσσεύς.αὐτὰρπηδαλίῳἰθύνετοτεχνηέντωςἥμενος, οὐδέοἱὕπνοςἐπὶβλεφάροισινἔπιπτενΠληιάδαςτ᾽ἐσορῶντικαὶὀψὲδύονταΒοώτηνἌρκτονθ᾽, ἣνκαὶἄμαξανἐπίκλησινκαλέουσιν,τ᾽αὐτοῦστρέφεταικαίτ᾽Ὠρίωναδοκεύει,οἴηδ᾽ἄμμορόςἐστιλοετρῶνὨκεανοῖο:τὴνγὰρδήμινἄνωγεΚαλυψώ, δῖαθεάων,ποντοπορευέμεναιἐπ᾽ἀριστερὰχειρὸςἔχοντα.ἑπτὰδὲκαὶδέκαμὲνπλέενἤματαποντοπορεύων,ὀκτωκαιδεκάτῃδ᾽ἐφάνηὄρεασκιόενταγαίηςΦαιήκων, ὅθιτ᾽ἄγχιστονπέλεναὐτῷ:εἴσατοδ᾽ὡςὅτεῥινὸνἐνἠεροειδέιπόντῳ.τὸνδ᾽ἐξΑἰθιόπωνἀνιὼνκρείωνἐνοσίχθωντηλόθενἐκΣολύμωνὀρέωνἴδεν: εἴσατογάροἱπόντονἐπιπλώων. δ᾽ἐχώσατοκηρόθιμᾶλλον,κινήσαςδὲκάρηπροτὶὃνμυθήσατοθυμόν: πόποι, μάλα δὴ μετεβούλευσαν θεοὶ ἄλλως ἀμφ᾽Ὀδυσῆιἐμεῖομετ᾽Αἰθιόπεσσινἐόντος,καὶδὴΦαιήκωνγαίηςσχεδόν, ἔνθαοἱαἶσαἐκφυγέεινμέγαπεῖραρὀιζύος, μινἱκάνει.ἀλλ᾽ἔτιμένμίνφημιἅδηνἐλάανκακότητος.”ὣςεἰπὼνσύναγεννεφέλας, ἐτάραξεδὲπόντονχερσὶτρίαινανἑλών: πάσαςδ᾽ὀρόθυνενἀέλλαςπαντοίωνἀνέμων, σὺνδὲνεφέεσσικάλυψεγαῖανὁμοῦκαὶπόντον: ὀρώρειδ᾽οὐρανόθεννύξ.σὺνδ᾽ΕὖρόςτεΝότοςτ᾽ἔπεσονΖέφυρόςτεδυσαὴςκαὶΒορέηςαἰθρηγενέτης, μέγακῦμακυλίνδων.καὶτότ᾽Ὀδυσσῆοςλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶπεπρὸςὃνμεγαλήτοραθυμόν: μοι ἐγὼ δειλός, τί νύ μοι μήκιστα γένηται;δείδωμὴδὴπάνταθεὰνημερτέαεἶπεν,μ᾽ἔφατ᾽ἐνπόντῳ, πρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι,ἄλγε᾽ἀναπλήσειν: τὰδὲδὴνῦνπάντατελεῖται.οἵοισιννεφέεσσιπεριστέφειοὐρανὸνεὐρὺνΖεύς, ἐτάραξεδὲπόντον, ἐπισπέρχουσιδ᾽ἄελλαιπαντοίωνἀνέμων. νῦνμοισῶςαἰπὺςὄλεθρος.τρὶςμάκαρεςΔαναοὶκαὶτετράκις, οἳτότ᾽ὄλοντοΤροίῃἐνεὐρείῃχάρινἈτρεΐδῃσιφέροντες.ὡςδὴἐγώγ᾽ὄφελονθανέεινκαὶπότμονἐπισπεῖνἤματιτῷὅτεμοιπλεῖστοιχαλκήρεαδοῦραΤρῶεςἐπέρριψανπερὶΠηλεΐωνιθανόντι.τῷκ᾽ἔλαχονκτερέων, καίμευκλέοςἦγονἈχαιοί:νῦνδέλευγαλέῳθανάτῳεἵμαρτοἁλῶναι.”ὣςἄραμινεἰπόντ᾽ἔλασενμέγακῦμακατ᾽ἄκρηςδεινὸνἐπεσσύμενον, περὶδὲσχεδίηνἐλέλιξε.τῆλεδ᾽ἀπὸσχεδίηςαὐτὸςπέσε, πηδάλιονδὲἐκχειρῶνπροέηκε: μέσονδέοἱἱστὸνἔαξενδεινὴμισγομένωνἀνέμωνἐλθοῦσαθύελλα,τηλοῦδὲσπεῖρονκαὶἐπίκριονἔμπεσεπόντῳ.τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόβρυχαθῆκεπολὺνχρόνον, οὐδ᾽ἐδυνάσθηαἶψαμάλ᾽ἀνσχεθέεινμεγάλουὑπὸκύματοςὁρμῆς:εἵματαγάρῥ᾽ἐβάρυνε, τάοἱπόρεδῖαΚαλυψώ.ὀψὲδὲδήῥ᾽ἀνέδυ, στόματοςδ᾽ἐξέπτυσενἅλμηνπικρήν, οἱπολλὴἀπὸκρατὸςκελάρυζεν.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςσχεδίηςἐπελήθετο, τειρόμενόςπερ,ἀλλὰμεθορμηθεὶςἐνὶκύμασινἐλλάβετ᾽αὐτῆς,ἐνμέσσῃδὲκαθῖζετέλοςθανάτουἀλεείνων.τὴνδ᾽ἐφόρειμέγακῦμακατὰῥόονἔνθακαὶἔνθα.ὡςδ᾽ὅτ᾽ὀπωρινὸςΒορέηςφορέῃσινἀκάνθαςἂμπεδίον, πυκιναὶδὲπρὸςἀλλήλῃσινἔχονται,ὣςτὴνἂμπέλαγοςἄνεμοιφέρονἔνθακαὶἔνθα:ἄλλοτεμέντεΝότοςΒορέῃπροβάλεσκεφέρεσθαι,ἄλλοτεδ᾽αὖτ᾽ΕὖροςΖεφύρῳεἴξασκεδιώκειν.τὸνδὲἴδενΚάδμουθυγάτηρ, καλλίσφυροςἸνώ,Λευκοθέη, πρὶνμὲνἔηνβροτὸςαὐδήεσσα,νῦνδ᾽ἁλὸςἐνπελάγεσσιθεῶνἒξἔμμορετιμῆς.ῥ᾽Ὀδυσῆ᾽ἐλέησενἀλώμενον, ἄλγε᾽ἔχοντα,αἰθυίῃδ᾽ἐικυῖαποτῇἀνεδύσετολίμνης,ἷζεδ᾽ἐπὶσχεδίηςπολυδέσμουεἶπέτεμῦθον:κάμμορε, τίπτε τοι ὧδε Ποσειδάων ἐνοσίχθων ὠδύσατ᾽ἐκπάγλως, ὅτιτοικακὰπολλὰφυτεύει;οὐμὲνδήσεκαταφθίσειμάλαπερμενεαίνων.ἀλλὰμάλ᾽ὧδ᾽ἔρξαι, δοκέειςδέμοιοὐκἀπινύσσειν:εἵματαταῦτ᾽ἀποδὺςσχεδίηνἀνέμοισιφέρεσθαικάλλιπ᾽, ἀτὰρχείρεσσινέωνἐπιμαίεονόστουγαίηςΦαιήκων, ὅθιτοιμοῖρ᾽ἐστὶνἀλύξαι.τῆδέ, τόδεκρήδεμνονὑπὸστέρνοιοτανύσσαιἄμβροτον: οὐδέτίτοιπαθέεινδέοςοὐδ᾽ἀπολέσθαι.αὐτὰρἐπὴνχείρεσσινἐφάψεαιἠπείροιο,ἂψἀπολυσάμενοςβαλέεινεἰςοἴνοπαπόντονπολλὸνἀπ᾽ἠπείρου, αὐτὸςδ᾽ἀπονόσφιτραπέσθαι.”ὣςἄραφωνήσασαθεὰκρήδεμνονἔδωκεν,αὐτὴδ᾽ἂψἐςπόντονἐδύσετοκυμαίνοντααἰθυίῃἐικυῖα: μέλανδέκῦμακάλυψεν.αὐτὰρμερμήριξεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶπεπρὸςὃνμεγαλήτοραθυμόν: μοι ἐγώ, μή τίς μοι ὑφαίνῃσιν δόλον αὖτε ἀθανάτων, τέμεσχεδίηςἀποβῆναιἀνώγει.ἀλλὰμάλ᾽οὔπωπείσομ᾽, ἐπεὶἑκὰςὀφθαλμοῖσινγαῖανἐγὼνἰδόμην, ὅθιμοιφάτοφύξιμονεἶναι.ἀλλὰμάλ᾽ὧδ᾽ἔρξω, δοκέειδέμοιεἶναιἄριστον:ὄφρ᾽ἂνμένκενδούρατ᾽ἐνἁρμονίῃσινἀρήρῃ,τόφρ᾽αὐτοῦμενέωκαὶτλήσομαιἄλγεαπάσχων:αὐτὰρἐπὴνδήμοισχεδίηνδιὰκῦματινάξῃ,νήξομ᾽, ἐπεὶοὐμέντιπάραπρονοῆσαιἄμεινον.”ἧοςταῦθ᾽ὥρμαινεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,ὦρσεδ᾽ἐπὶμέγακῦμαΠοσειδάωνἐνοσίχθων,δεινόντ᾽ἀργαλέοντε, κατηρεφές, ἤλασεδ᾽αὐτόν.ὡςδ᾽ἄνεμοςζαὴςἠΐωνθημῶνατινάξῃκαρφαλέων: τὰμὲνἄρτεδιεσκέδασ᾽ἄλλυδιςἄλλῃ:ὣςτῆςδούραταμακρὰδιεσκέδασ᾽. αὐτὰρὈδυσσεὺςἀμφ᾽ἑνὶδούρατιβαῖνε, κέληθ᾽ὡςἵππονἐλαύνων,εἵματαδ᾽ἐξαπέδυνε, τάοἱπόρεδῖαΚαλυψώ.αὐτίκαδὲκρήδεμνονὑπὸστέρνοιοτάνυσσεν,αὐτὸςδὲπρηνὴςἁλὶκάππεσε, χεῖρεπετάσσας,νηχέμεναιμεμαώς. ἴδεδὲκρείωνἐνοσίχθων,κινήσαςδὲκάρηπροτὶὃνμυθήσατοθυμόν:οὕτω νῦν κακὰ πολλὰ παθὼν ἀλόω κατὰ πόντον,εἰςκενἀνθρώποισιδιοτρεφέεσσιμιγήῃς.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὥςσεἔολπαὀνόσσεσθαικακότητος.”ὣςἄραφωνήσαςἵμασενκαλλίτριχαςἵππους,ἵκετοδ᾽εἰςΑἰγάς, ὅθιοἱκλυτὰδώματ᾽ἔασιν.αὐτὰρἈθηναίηκούρηΔιὸςἄλλ᾽ἐνόησεν.τοιτῶνἄλλωνἀνέμωνκατέδησεκελεύθους,παύσασθαιδ᾽ἐκέλευσεκαὶεὐνηθῆναιἅπαντας:ὦρσεδ᾽ἐπὶκραιπνὸνΒορέην, πρὸδὲκύματ᾽ἔαξεν,ἧοςΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμιγείηδιογενὴςὈδυσεὺςθάνατονκαὶκῆραςἀλύξας.ἔνθαδύωνύκταςδύοτ᾽ἤματακύματιπηγῷπλάζετο, πολλὰδέοἱκραδίηπροτιόσσετ᾽ὄλεθρον.ἀλλ᾽ὅτεδὴτρίτονἦμαρἐυπλόκαμοςτέλεσ᾽Ἠώς,καὶτότ᾽ἔπειτ᾽ἄνεμοςμὲνἐπαύσατοἠδὲγαλήνηἔπλετονηνεμίη: δ᾽ἄρασχεδὸνεἴσιδεγαῖανὀξὺμάλαπροϊδών, μεγάλουὑπὸκύματοςἀρθείς.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνἀσπάσιοςβίοτοςπαίδεσσιφανήῃπατρός, ὃςἐννούσῳκεῖταικρατέρ᾽ἄλγεαπάσχων,δηρὸντηκόμενος, στυγερὸςδέοἱἔχραεδαίμων,ἀσπάσιονδ᾽ἄρατόνγεθεοὶκακότητοςἔλυσαν,ὣςὈδυσεῖἀσπαστὸνἐείσατογαῖακαὶὕλη,νῆχεδ᾽ἐπειγόμενοςποσὶνἠπείρουἐπιβῆναι.ἀλλ᾽ὅτετόσσονἀπῆνὅσσοντεγέγωνεβοήσας,καὶδὴδοῦπονἄκουσεποτὶσπιλάδεσσιθαλάσσης:ῥόχθειγὰρμέγακῦμαποτὶξερὸνἠπείροιοδεινὸνἐρευγόμενον, εἴλυτοδὲπάνθ᾽ἁλὸςἄχνῃ:οὐγὰρἔσανλιμένεςνηῶνὄχοι, οὐδ᾽ἐπιωγαί.ἀλλ᾽ἀκταὶπροβλῆτεςἔσανσπιλάδεςτεπάγοιτε:καὶτότ᾽Ὀδυσσῆοςλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶπεπρὸςὃνμεγαλήτοραθυμόν: μοι, ἐπεὶ δὴ γαῖαν ἀελπέα δῶκεν ἰδέσθαι Ζεύς, καὶδὴτόδελαῖτμαδιατμήξαςἐπέρησα,ἔκβασιςοὔπῃφαίνεθ᾽ἁλὸςπολιοῖοθύραζε:ἔκτοσθενμὲνγὰρπάγοιὀξέες, ἀμφὶδὲκῦμαβέβρυχενῥόθιον, λισσὴδ᾽ἀναδέδρομεπέτρη,ἀγχιβαθὴςδὲθάλασσα, καὶοὔπωςἔστιπόδεσσιστήμεναιἀμφοτέροισικαὶἐκφυγέεινκακότητα:μήπώςμ᾽ἐκβαίνονταβάλῃλίθακιποτὶπέτρῃκῦμαμέγ᾽ἁρπάξαν: μελέηδέμοιἔσσεταιὁρμή.εἰδέκ᾽ἔτιπροτέρωπαρανήξομαι, ἤνπουἐφεύρωἠιόναςτεπαραπλῆγαςλιμέναςτεθαλάσσης,δείδωμήμ᾽ἐξαῦτιςἀναρπάξασαθύελλαπόντονἐπ᾽ἰχθυόενταφέρῃβαρέαστενάχοντα,ἠέτίμοικαὶκῆτοςἐπισσεύῃμέγαδαίμωνἐξἁλός, οἷάτεπολλὰτρέφεικλυτὸςἈμφιτρίτη:οἶδαγάρ, ὥςμοιὀδώδυσταικλυτὸςἐννοσίγαιος.”ἧοςταῦθ᾽ὥρμαινεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,τόφραδέμινμέγακῦμαφέρετρηχεῖανἐπ᾽ἀκτήν.ἔνθακ᾽ἀπὸῥινοὺςδρύφθη, σὺνδ᾽ὀστέ᾽ἀράχθη,εἰμὴἐπὶφρεσὶθῆκεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:ἀμφοτέρῃσιδὲχερσὶνἐπεσσύμενοςλάβεπέτρης,τῆςἔχετοστενάχων, ἧοςμέγακῦμαπαρῆλθε.καὶτὸμὲνὣςὑπάλυξε, παλιρρόθιονδέμιναὖτιςπλῆξενἐπεσσύμενον, τηλοῦδέμινἔμβαλεπόντῳ.ὡςδ᾽ὅτεπουλύποδοςθαλάμηςἐξελκομένοιοπρὸςκοτυληδονόφινπυκιναὶλάιγγεςἔχονται,ὣςτοῦπρὸςπέτρῃσιθρασειάωνἀπὸχειρῶνῥινοὶἀπέδρυφθεν: τὸνδὲμέγακῦμακάλυψεν.ἔνθακεδὴδύστηνοςὑπὲρμόρονὤλετ᾽Ὀδυσσεύς,εἰμὴἐπιφροσύνηνδῶκεγλαυκῶπιςἈθήνη.κύματοςἐξαναδύς, τάτ᾽ἐρεύγεταιἤπειρόνδε,νῆχεπαρέξ, ἐςγαῖανὁρώμενος, εἴπουἐφεύροιἠιόναςτεπαραπλῆγαςλιμέναςτεθαλάσσης.ἀλλ᾽ὅτεδὴποταμοῖοκατὰστόμακαλλιρόοιοἷξενέων, τῇδήοἱἐείσατοχῶροςἄριστος,λεῖοςπετράων, καὶἐπὶσκέπαςἦνἀνέμοιο,ἔγνωδὲπρορέοντακαὶεὔξατοὃνκατὰθυμόν:κλῦθι, ἄναξ, ὅτις ἐσσί: πολύλλιστον δέ σ᾽ ἱκάνω,φεύγωνἐκπόντοιοΠοσειδάωνοςἐνιπάς.αἰδοῖοςμέντ᾽ἐστὶκαὶἀθανάτοισιθεοῖσινἀνδρῶνὅςτιςἵκηταιἀλώμενος, ὡςκαὶἐγὼνῦνσόντεῥόονσάτεγούναθ᾽ἱκάνωπολλὰμογήσας.ἀλλ᾽ἐλέαιρε, ἄναξ: ἱκέτηςδέτοιεὔχομαιεἶναι.”ὣςφάθ᾽, δ᾽αὐτίκαπαῦσενἑὸνῥόον, ἔσχεδὲκῦμα,πρόσθεδέοἱποίησεγαλήνην, τὸνδ᾽ἐσάωσενἐςποταμοῦπροχοάς. δ᾽ἄρ᾽ἄμφωγούνατ᾽ἔκαμψεχεῖράςτεστιβαράς. ἁλὶγὰρδέδμητοφίλονκῆρ.ᾤδεεδὲχρόαπάντα, θάλασσαδὲκήκιεπολλὴἂνστόματεῥῖνάςθ᾽: δ᾽ἄρ᾽ἄπνευστοςκαὶἄναυδοςκεῖτ᾽ὀλιγηπελέων, κάματοςδέμιναἰνὸςἵκανεν.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἄμπνυτοκαὶἐςφρέναθυμὸςἀγέρθη,καὶτότεδὴκρήδεμνονἀπὸἕολῦσεθεοῖο.καὶτὸμὲνἐςποταμὸνἁλιμυρήενταμεθῆκεν,ἂψδ᾽ἔφερενμέγακῦμακατὰῥόον, αἶψαδ᾽ἄρ᾽Ἰνὼδέξατοχερσὶφίλῃσιν: δ᾽ἐκποταμοῖολιασθεὶςσχοίνῳὑπεκλίνθη, κύσεδὲζείδωρονἄρουραν.ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶπεπρὸςὃνμεγαλήτοραθυμόν: μοι ἐγώ, τί πάθω; τί νύ μοι μήκιστα γένηται;εἰμένκ᾽ἐνποταμῷδυσκηδέανύκταφυλάσσω,μήμ᾽ἄμυδιςστίβητεκακὴκαὶθῆλυςἐέρσηἐξὀλιγηπελίηςδαμάσῃκεκαφηόταθυμόν:αὔρηδ᾽ἐκποταμοῦψυχρὴπνέειἠῶθιπρό.εἰδέκενἐςκλιτὺνἀναβὰςκαὶδάσκιονὕληνθάμνοιςἐνπυκινοῖσικαταδράθω, εἴμεμεθείηῥῖγοςκαὶκάματος, γλυκερὸςδέμοιὕπνοςἐπέλθῃ,δείδω, μὴθήρεσσινἕλωρκαὶκύρμαγένωμαι.”ὣςἄραοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι:βῆῥ᾽ἴμενεἰςὕλην: τὴνδὲσχεδὸνὕδατοςεὗρενἐνπεριφαινομένῳ: δοιοὺςδ᾽ἄρ᾽ὑπήλυθεθάμνους,ἐξὁμόθενπεφυῶτας: μὲνφυλίης, δ᾽ἐλαίης.τοὺςμὲνἄρ᾽οὔτ᾽ἀνέμωνδιάημένοςὑγρὸνἀέντων,οὔτεποτ᾽ἠέλιοςφαέθωνἀκτῖσινἔβαλλεν,οὔτ᾽ὄμβροςπεράασκεδιαμπερές: ὣςἄραπυκνοὶἀλλήλοισινἔφυνἐπαμοιβαδίς: οὓςὑπ᾽Ὀδυσσεὺςδύσετ᾽. ἄφαρδ᾽εὐνὴνἐπαμήσατοχερσὶφίλῃσινεὐρεῖαν: φύλλωνγὰρἔηνχύσιςἤλιθαπολλή,ὅσσοντ᾽ἠὲδύωἠὲτρεῖςἄνδραςἔρυσθαιὥρῃχειμερίῃ, εἰκαὶμάλαπερχαλεπαίνοι.τὴνμὲνἰδὼνγήθησεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,ἐνδ᾽ἄραμέσσῃλέκτο, χύσινδ᾽ἐπεχεύατοφύλλων.ὡςδ᾽ὅτετιςδαλὸνσποδιῇἐνέκρυψεμελαίνῃἀγροῦἐπ᾽ἐσχατιῆς, μὴπάραγείτονεςἄλλοι,σπέρμαπυρὸςσώζων, ἵναμήποθενἄλλοθεναὔοι,ὣςὈδυσεὺςφύλλοισικαλύψατο: τῷδ᾽ἄρ᾽Ἀθήνηὕπνονἐπ᾽ὄμμασιχεῦ᾽, ἵναμινπαύσειετάχισταδυσπονέοςκαμάτοιοφίλαβλέφαρ᾽ἀμφικαλύψας.
ὣςμὲνἔνθακαθεῦδεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςὕπνῳκαὶκαμάτῳἀρημένος: αὐτὰρἈθήνηβῆῥ᾽ἐςΦαιήκωνἀνδρῶνδῆμόντεπόλιντε,οἳπρὶνμένποτ᾽ἔναιονἐνεὐρυχόρῳὙπερείῃ,ἀγχοῦΚυκλώπωνἀνδρῶνὑπερηνορεόντων,οἵσφεαςσινέσκοντο, βίηφιδὲφέρτεροιἦσαν.ἔνθενἀναστήσαςἄγεΝαυσίθοοςθεοειδής,εἷσενδὲΣχερίῃ, ἑκὰςἀνδρῶνἀλφηστάων,ἀμφὶδὲτεῖχοςἔλασσεπόλει, καὶἐδείματοοἴκους,καὶνηοὺςποίησεθεῶν, καὶἐδάσσατ᾽ἀρούρας.ἀλλ᾽μὲνἤδηκηρὶδαμεὶςἌϊδόσδεβεβήκει,Ἀλκίνοοςδὲτότ᾽ἦρχε, θεῶνἄπομήδεαεἰδώς.τοῦμὲνἔβηπρὸςδῶμαθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη,νόστονὈδυσσῆιμεγαλήτοριμητιόωσα.βῆδ᾽ἴμενἐςθάλαμονπολυδαίδαλον, ἔνικούρηκοιμᾶτ᾽ἀθανάτῃσιφυὴνκαὶεἶδοςὁμοίη,Ναυσικάα, θυγάτηρμεγαλήτοροςἈλκινόοιο,πὰρδὲδύ᾽ἀμφίπολοι, Χαρίτωνἄποκάλλοςἔχουσαι,σταθμοῖινἑκάτερθε: θύραιδ᾽ἐπέκειντοφαειναί.δ᾽ἀνέμουὡςπνοιὴἐπέσσυτοδέμνιακούρης,στῆδ᾽ἄρ᾽ὑπὲρκεφαλῆς, καίμινπρὸςμῦθονἔειπεν,εἰδομένηκούρῃναυσικλειτοῖοΔύμαντος,οἱὁμηλικίημὲνἔην, κεχάριστοδὲθυμῷ.τῇμινἐεισαμένηπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνη:Ναυσικάα, τί νύ σ᾽ ὧδε μεθήμονα γείνατο μήτηρ;εἵματαμέντοικεῖταιἀκηδέασιγαλόεντα,σοὶδὲγάμοςσχεδόνἐστιν, ἵναχρὴκαλὰμὲναὐτὴνἕννυσθαι, τὰδὲτοῖσιπαρασχεῖν, οἵκέσ᾽ἄγωνται.ἐκγάρτοιτούτωνφάτιςἀνθρώπουςἀναβαίνειἐσθλή, χαίρουσινδὲπατὴρκαὶπότνιαμήτηρ.ἀλλ᾽ἴομενπλυνέουσαιἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφι:καίτοιἐγὼσυνέριθοςἅμ᾽ἕψομαι, ὄφρατάχισταἐντύνεαι, ἐπεὶοὔτοιἔτιδὴνπαρθένοςἔσσεαι:ἤδηγάρσεμνῶνταιἀριστῆεςκατὰδῆμονπάντωνΦαιήκων, ὅθιτοιγένοςἐστὶκαὶαὐτῇ.ἀλλ᾽ἄγ᾽ἐπότρυνονπατέρακλυτὸνἠῶθιπρὸἡμιόνουςκαὶἄμαξανἐφοπλίσαι, κενἄγῃσιζῶστράτεκαὶπέπλουςκαὶῥήγεασιγαλόεντα.καὶδὲσοὶὧδ᾽αὐτῇπολὺκάλλιονἠὲπόδεσσινἔρχεσθαι: πολλὸνγὰρἀπὸπλυνοίεἰσιπόληος.”μὲνἄρ᾽ὣςεἰποῦσ᾽ἀπέβηγλαυκῶπιςἈθήνηΟὔλυμπόνδ᾽, ὅθιφασὶθεῶνἕδοςἀσφαλὲςαἰεὶἔμμεναι. οὔτ᾽ἀνέμοισιτινάσσεταιοὔτεποτ᾽ὄμβρῳδεύεταιοὔτεχιὼνἐπιπίλναται, ἀλλὰμάλ᾽αἴθρηπέπταταιἀνέφελος, λευκὴδ᾽ἐπιδέδρομεναἴγλη:τῷἔνιτέρπονταιμάκαρεςθεοὶἤματαπάντα.ἔνθ᾽ἀπέβηγλαυκῶπις, ἐπεὶδιεπέφραδεκούρῃ.αὐτίκαδ᾽Ἠὼςἦλθενἐύθρονος, μινἔγειρεΝαυσικάανἐύπεπλον: ἄφαρδ᾽ἀπεθαύμασ᾽ὄνειρον,βῆδ᾽ἰέναιδιὰδώμαθ᾽, ἵν᾽ἀγγείλειετοκεῦσιν,πατρὶφίλῳκαὶμητρί: κιχήσατοδ᾽ἔνδονἐόντας:μὲνἐπ᾽ἐσχάρῃἧστοσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνἠλάκαταστρωφῶσ᾽ἁλιπόρφυρα: τῷδὲθύραζεἐρχομένῳξύμβλητομετὰκλειτοὺςβασιλῆαςἐςβουλήν, ἵναμινκάλεονΦαίηκεςἀγαυοί.δὲμάλ᾽ἄγχιστᾶσαφίλονπατέραπροσέειπε:πάππα φίλ᾽, οὐκ ἂν δή μοι ἐφοπλίσσειας ἀπήνην ὑψηλὴνἐύκυκλον, ἵνακλυτὰεἵματ᾽ἄγωμαιἐςποταμὸνπλυνέουσα, τάμοιῥερυπωμένακεῖται;καὶδὲσοὶαὐτῷἔοικεμετὰπρώτοισινἐόντα.βουλὰςβουλεύεινκαθαρὰχροΐεἵματ᾽ἔχοντα.πέντεδέτοιφίλοιυἷεςἐνὶμεγάροιςγεγάασιν,οἱδύ᾽ὀπυίοντες, τρεῖςδ᾽ἠίθεοιθαλέθοντες:οἱδ᾽αἰεὶἐθέλουσινεόπλυταεἵματ᾽ἔχοντεςἐςχορὸνἔρχεσθαι: τὰδ᾽ἐμῇφρενὶπάνταμέμηλεν.”ὣςἔφατ᾽: αἴδετογὰρθαλερὸνγάμονἐξονομῆναιπατρὶφίλῳ. δὲπάντανόεικαὶἀμείβετομύθῳ:οὔτε τοι ἡμιόνων φθονέω, τέκος, οὔτε τευ ἄλλου.ἔρχευ: ἀτάρτοιδμῶεςἐφοπλίσσουσινἀπήνηνὑψηλὴνἐύκυκλον, ὑπερτερίῃἀραρυῖαν.”ὣςεἰπὼνδμώεσσινἐκέκλετο, τοὶδ᾽ἐπίθοντο.οἱμὲνἄρ᾽ἐκτὸςἄμαξανἐύτροχονἡμιονείηνὥπλεον, ἡμιόνουςθ᾽ὕπαγονζεῦξάνθ᾽ὑπ᾽ἀπήνῃ:κούρηδ᾽ἐκθαλάμοιοφέρενἐσθῆταφαεινήν.καὶτὴνμὲνκατέθηκενἐυξέστῳἐπ᾽ἀπήνῃ,μήτηρδ᾽ἐνκίστῃἐτίθειμενοεικέ᾽ἐδωδὴνπαντοίην, ἐνδ᾽ὄψατίθει, ἐνδ᾽οἶνονἔχευενἀσκῷἐναἰγείῳ: κούρηδ᾽ἐπεβήσετ᾽ἀπήνης.δῶκενδὲχρυσέῃἐνληκύθῳὑγρὸνἔλαιον,ἧοςχυτλώσαιτοσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξίν.δ᾽ἔλαβενμάστιγακαὶἡνίασιγαλόεντα,μάστιξενδ᾽ἐλάαν: καναχὴδ᾽ἦνἡμιόνοιιν.αἱδ᾽ἄμοτοντανύοντο, φέρονδ᾽ἐσθῆτακαὶαὐτήν,οὐκοἴην, ἅματῇγεκαὶἀμφίπολοικίονἄλλαι.αἱδ᾽ὅτεδὴποταμοῖοῥόονπερικαλλέ᾽ἵκοντο,ἔνθ᾽τοιπλυνοὶἦσανἐπηετανοί, πολὺδ᾽ὕδωρκαλὸνὑπεκπρόρεενμάλαπερῥυπόωντακαθῆραι,ἔνθ᾽αἵγ᾽ἡμιόνουςμὲνὑπεκπροέλυσανἀπήνης.καὶτὰςμὲνσεῦανποταμὸνπάραδινήεντατρώγεινἄγρωστινμελιηδέα: ταὶδ᾽ἀπ᾽ἀπήνηςεἵματαχερσὶνἕλοντοκαὶἐσφόρεονμέλανὕδωρ,στεῖβονδ᾽ἐνβόθροισιθοῶςἔριδαπροφέρουσαι.αὐτὰρἐπεὶπλῦνάντεκάθηράντεῥύπαπάντα,ἑξείηςπέτασανπαρὰθῖν᾽ἁλός, ἧχιμάλισταλάιγγαςποτὶχέρσονἀποπλύνεσκεθάλασσα.αἱδὲλοεσσάμεναικαὶχρισάμεναιλίπ᾽ἐλαίῳδεῖπνονἔπειθ᾽εἵλοντοπαρ᾽ὄχθῃσινποταμοῖο,εἵματαδ᾽ἠελίοιομένοντερσήμεναιαὐγῇ.αὐτὰρἐπεὶσίτουτάρφθενδμῳαίτεκαὶαὐτή,σφαίρῃταὶδ᾽ἄρ᾽ἔπαιζον, ἀπὸκρήδεμναβαλοῦσαι:τῇσιδὲΝαυσικάαλευκώλενοςἤρχετομολπῆς.οἵηδ᾽Ἄρτεμιςεἶσικατ᾽οὔρεαἰοχέαιρα,κατὰΤηΰγετονπεριμήκετονἘρύμανθον,τερπομένηκάπροισικαὶὠκείῃςἐλάφοισι:τῇδέθ᾽ἅμανύμφαι, κοῦραιΔιὸςαἰγιόχοιο,ἀγρονόμοιπαίζουσι, γέγηθεδέτεφρέναΛητώ:πασάωνδ᾽ὑπὲργεκάρηἔχειἠδὲμέτωπα,ῥεῖάτ᾽ἀριγνώτηπέλεται, καλαὶδέτεπᾶσαι:ὣςγ᾽ἀμφιπόλοισιμετέπρεπεπαρθένοςἀδμής.ἀλλ᾽ὅτεδὴἄρ᾽ἔμελλεπάλινοἶκόνδενέεσθαιζεύξασ᾽ἡμιόνουςπτύξασάτεεἵματακαλά,ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη,ὡςὈδυσεὺςἔγροιτο, ἴδοιτ᾽ἐυώπιδακούρην,οἱΦαιήκωνἀνδρῶνπόλινἡγήσαιτο.σφαῖρανἔπειτ᾽ἔρριψεμετ᾽ἀμφίπολονβασίλεια:ἀμφιπόλουμὲνἅμαρτε, βαθείῃδ᾽ἔμβαλεδίνῃ:αἱδ᾽ἐπὶμακρὸνἄυσαν: δ᾽ἔγρετοδῖοςὈδυσσεύς,ἑζόμενοςδ᾽ὥρμαινεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν: μοι ἐγώ, τέων αὖτε βροτῶν ἐς γαῖαν ἱκάνω;ῥ᾽οἵγ᾽ὑβρισταίτεκαὶἄγριοιοὐδὲδίκαιοι,ἦεφιλόξεινοικαίσφιννόοςἐστὶθεουδής;ὥςτέμεκουράωνἀμφήλυθεθῆλυςἀυτή:νυμφάων, αἳἔχουσ᾽ὀρέωναἰπεινὰκάρηνακαὶπηγὰςποταμῶνκαὶπίσεαποιήεντα.νύπουἀνθρώπωνεἰμὶσχεδὸναὐδηέντων;ἀλλ᾽ἄγ᾽ἐγὼναὐτὸςπειρήσομαιἠδὲἴδωμαι.”ὣςεἰπὼνθάμνωνὑπεδύσετοδῖοςὈδυσσεύς,ἐκπυκινῆςδ᾽ὕληςπτόρθονκλάσεχειρὶπαχείῃφύλλων, ὡςῥύσαιτοπερὶχροῒμήδεαφωτός.βῆδ᾽ἴμενὥςτελέωνὀρεσίτροφοςἀλκὶπεποιθώς,ὅςτ᾽εἶσ᾽ὑόμενοςκαὶἀήμενος, ἐνδέοἱὄσσεδαίεται: αὐτὰρβουσὶμετέρχεταιὀίεσσινἠὲμετ᾽ἀγροτέραςἐλάφους: κέλεταιδέγαστὴρμήλωνπειρήσοντακαὶἐςπυκινὸνδόμονἐλθεῖν:ὣςὈδυσεὺςκούρῃσινἐυπλοκάμοισινἔμελλεμίξεσθαι, γυμνόςπερἐών: χρειὼγὰρἵκανε.σμερδαλέοςδ᾽αὐτῇσιφάνηκεκακωμένοςἅλμῃ,τρέσσανδ᾽ἄλλυδιςἄλληἐπ᾽ἠιόναςπροὐχούσας:οἴηδ᾽Ἀλκινόουθυγάτηρμένε: τῇγὰρἈθήνηθάρσοςἐνὶφρεσὶθῆκεκαὶἐκδέοςεἵλετογυίων.στῆδ᾽ἄντασχομένη: δὲμερμήριξενὈδυσσεύς,γούνωνλίσσοιτολαβὼνἐυώπιδακούρην,αὔτωςἐπέεσσινἀποσταδὰμειλιχίοισιλίσσοιτ᾽, εἰδείξειεπόλινκαὶεἵματαδοίη.ὣςἄραοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,λίσσεσθαιἐπέεσσινἀποσταδὰμειλιχίοισι,μήοἱγοῦναλαβόντιχολώσαιτοφρένακούρη.αὐτίκαμειλίχιονκαὶκερδαλέονφάτομῦθον.γουνοῦμαί σε, ἄνασσα: θεός νύ τις, βροτός ἐσσι;εἰμέντιςθεόςἐσσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,Ἀρτέμιδίσεἐγώγε, Διὸςκούρῃμεγάλοιο,εἶδόςτεμέγεθόςτεφυήντ᾽ἄγχισταἐίσκω:εἰδέτίςἐσσιβροτῶν, τοὶἐπὶχθονὶναιετάουσιν,τρὶςμάκαρεςμὲνσοίγεπατὴρκαὶπότνιαμήτηρ,τρὶςμάκαρεςδὲκασίγνητοι: μάλαπούσφισιθυμὸςαἰὲνἐυφροσύνῃσινἰαίνεταιεἵνεκασεῖο,λευσσόντωντοιόνδεθάλοςχορὸνεἰσοιχνεῦσαν.κεῖνοςδ᾽αὖπερὶκῆριμακάρτατοςἔξοχονἄλλων,ὅςκέσ᾽ἐέδνοισιβρίσαςοἶκόνδ᾽ἀγάγηται.οὐγάρπωτοιοῦτονἴδονβροτὸνὀφθαλμοῖσιν,οὔτ᾽ἄνδρ᾽οὔτεγυναῖκα: σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωντα.ΔήλῳδήποτετοῖονἈπόλλωνοςπαρὰβωμῷφοίνικοςνέονἔρνοςἀνερχόμενονἐνόησα:ἦλθονγὰρκαὶκεῖσε, πολὺςδέμοιἕσπετολαός,τὴνὁδὸνδὴμέλλενἐμοὶκακὰκήδε᾽ἔσεσθαι.ὣςδ᾽αὔτωςκαὶκεῖνοἰδὼνἐτεθήπεαθυμῷδήν, ἐπεὶοὔπωτοῖονἀνήλυθενἐκδόρυγαίης,ὡςσέ, γύναι, ἄγαμαίτετέθηπάτε, δείδιαδ᾽αἰνῶςγούνωνἅψασθαι: χαλεπὸνδέμεπένθοςἱκάνει.χθιζὸςἐεικοστῷφύγονἤματιοἴνοπαπόντον:τόφραδέμ᾽αἰεὶκῦμ᾽ἐφόρεικραιπναίτεθύελλαινήσουἀπ᾽Ὠγυγίης. νῦνδ᾽ἐνθάδεκάββαλεδαίμων,ὄφρ᾽ἔτιπουκαὶτῇδεπάθωκακόν: οὐγὰρὀίωπαύσεσθ᾽, ἀλλ᾽ἔτιπολλὰθεοὶτελέουσιπάροιθεν.ἀλλά, ἄνασσ᾽, ἐλέαιρε: σὲγὰρκακὰπολλὰμογήσαςἐςπρώτηνἱκόμην, τῶνδ᾽ἄλλωνοὔτιναοἶδαἀνθρώπων, οἳτήνδεπόλινκαὶγαῖανἔχουσιν.ἄστυδέμοιδεῖξον, δὸςδὲῥάκοςἀμφιβαλέσθαι,εἴτίπουεἴλυμασπείρωνἔχεςἐνθάδ᾽ἰοῦσα.σοὶδὲθεοὶτόσαδοῖενὅσαφρεσὶσῇσιμενοινᾷς,ἄνδρατεκαὶοἶκον, καὶὁμοφροσύνηνὀπάσειανἐσθλήν: οὐμὲνγὰρτοῦγεκρεῖσσονκαὶἄρειον,ὅθ᾽ὁμοφρονέοντενοήμασινοἶκονἔχητονἀνὴρἠδὲγυνή: πόλλ᾽ἄλγεαδυσμενέεσσι,χάρματαδ᾽εὐμενέτῃσι, μάλισταδέτ᾽ἔκλυοναὐτοί.”τὸνδ᾽αὖΝαυσικάαλευκώλενοςἀντίονηὔδα:ξεῖν᾽, ἐπεὶ οὔτε κακῷ οὔτ᾽ ἄφρονι φωτὶ ἔοικας:Ζεὺςδ᾽αὐτὸςνέμειὄλβονὈλύμπιοςἀνθρώποισιν,ἐσθλοῖςἠδὲκακοῖσιν, ὅπωςἐθέλῃσιν, ἑκάστῳ:καίπουσοὶτάδ᾽ἔδωκε, σὲδὲχρὴτετλάμενἔμπης.νῦνδ᾽, ἐπεὶἡμετέρηντεπόλινκαὶγαῖανἱκάνεις,οὔτ᾽οὖνἐσθῆτοςδευήσεαιοὔτετευἄλλου,ὧνἐπέοιχ᾽ἱκέτηνταλαπείριονἀντιάσαντα.ἄστυδέτοιδείξω, ἐρέωδέτοιοὔνομαλαῶν.Φαίηκεςμὲντήνδεπόλινκαὶγαῖανἔχουσιν,εἰμὶδ᾽ἐγὼθυγάτηρμεγαλήτοροςἈλκινόοιο,τοῦδ᾽ἐκΦαιήκωνἔχεταικάρτοςτεβίητε.”ῥακαὶἀμφιπόλοισινἐυπλοκάμοισικέλευσε:στῆτέ μοι, ἀμφίπολοι: πόσε φεύγετε φῶτα ἰδοῦσαι;μήπούτιναδυσμενέωνφάσθ᾽ἔμμεναιἀνδρῶν;οὐκἔσθ᾽οὗτοςἀνὴρδιερὸςβροτὸςοὐδὲγένηται,ὅςκενΦαιήκωνἀνδρῶνἐςγαῖανἵκηταιδηιοτῆταφέρων: μάλαγὰρφίλοιἀθανάτοισιν.οἰκέομενδ᾽ἀπάνευθεπολυκλύστῳἐνὶπόντῳ,ἔσχατοι, οὐδέτιςἄμμιβροτῶνἐπιμίσγεταιἄλλος.ἀλλ᾽ὅδετιςδύστηνοςἀλώμενοςἐνθάδ᾽ἱκάνει,τὸννῦνχρὴκομέειν: πρὸςγὰρΔιόςεἰσινἅπαντεςξεῖνοίτεπτωχοίτε, δόσιςδ᾽ὀλίγητεφίλητε.ἀλλὰδότ᾽, ἀμφίπολοι, ξείνῳβρῶσίντεπόσιντε,λούσατέτ᾽ἐνποταμῷ, ὅθ᾽ἐπὶσκέπαςἔστ᾽ἀνέμοιο.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἔσταντεκαὶἀλλήλῃσικέλευσαν,κὰδδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆ᾽εἷσανἐπὶσκέπας, ὡςἐκέλευσενΝαυσικάαθυγάτηρμεγαλήτοροςἈλκινόοιο:πὰρδ᾽ἄραοἱφᾶρόςτεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἔθηκαν,δῶκανδὲχρυσέῃἐνληκύθῳὑγρὸνἔλαιον,ἤνωγονδ᾽ἄραμινλοῦσθαιποταμοῖοῥοῇσιν.δήῥατότ᾽ἀμφιπόλοισιμετηύδαδῖοςὈδυσσεύς:ἀμφίπολοι, στῆθ᾽ οὕτω ἀπόπροθεν, ὄφρ᾽ ἐγὼ αὐτὸς ἅλμηνὤμοιινἀπολούσομαι, ἀμφὶδ᾽ἐλαίῳχρίσομαι: γὰρδηρὸνἀπὸχροόςἐστινἀλοιφή.ἄντηνδ᾽οὐκἂνἐγώγελοέσσομαι: αἰδέομαιγὰργυμνοῦσθαικούρῃσινἐυπλοκάμοισιμετελθών.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἀπάνευθενἴσαν, εἶπονδ᾽ἄρακούρῃ.αὐτὰρἐκποταμοῦχρόανίζετοδῖοςὈδυσσεὺςἅλμην, οἱνῶτακαὶεὐρέαςἄμπεχενὤμους,ἐκκεφαλῆςδ᾽ἔσμηχενἁλὸςχνόονἀτρυγέτοιο.αὐτὰρἐπεὶδὴπάνταλοέσσατοκαὶλίπ᾽ἄλειψεν,ἀμφὶδὲεἵματαἕσσαθ᾽οἱπόρεπαρθένοςἀδμής,τὸνμὲνἈθηναίηθῆκενΔιὸςἐκγεγαυῖαμείζονάτ᾽εἰσιδέεινκαὶπάσσονα, κὰδδὲκάρητοςοὔλαςἧκεκόμας, ὑακινθίνῳἄνθειὁμοίας.ὡςδ᾽ὅτετιςχρυσὸνπεριχεύεταιἀργύρῳἀνὴρἴδρις, ὃνἭφαιστοςδέδαενκαὶΠαλλὰςἈθήνητέχνηνπαντοίην, χαρίενταδὲἔργατελείει,ὣςἄρατῷκατέχευεχάρινκεφαλῇτεκαὶὤμοις.ἕζετ᾽ἔπειτ᾽ἀπάνευθεκιὼνἐπὶθῖναθαλάσσης,κάλλεϊκαὶχάρισιστίλβων: θηεῖτοδὲκούρη.δήῥατότ᾽ἀμφιπόλοισινἐυπλοκάμοισιμετηύδα:κλῦτέ μευ, ἀμφίπολοι λευκώλενοι, ὄφρα τι εἴπω.οὐπάντωνἀέκητιθεῶν, οἳὌλυμπονἔχουσιν,Φαιήκεσσ᾽ὅδ᾽ἀνὴρἐπιμίσγεταιἀντιθέοισι:πρόσθενμὲνγὰρδήμοιἀεικέλιοςδέατ᾽εἶναι,νῦνδὲθεοῖσινἔοικε, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν.αἲγὰρἐμοὶτοιόσδεπόσιςκεκλημένοςεἴηἐνθάδεναιετάων, καὶοἱἅδοιαὐτόθιμίμνειν.ἀλλὰδότ᾽, ἀμφίπολοι, ξείνῳβρῶσίντεπόσιντε.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἄρατῆςμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντο,πὰρδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆιἔθεσανβρῶσίντεπόσιντε.τοιπῖνεκαὶἦσθεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςἁρπαλέως: δηρὸνγὰρἐδητύοςἦενἄπαστος.αὐτὰρΝαυσικάαλευκώλενοςἄλλ᾽ἐνόησεν:εἵματ᾽ἄραπτύξασατίθεικαλῆςἐπ᾽ἀπήνης,ζεῦξενδ᾽ἡμιόνουςκρατερώνυχας, ἂνδ᾽ἔβηαὐτή,ὤτρυνενδ᾽Ὀδυσῆα, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:ὄρσεο δὴ νῦν, ξεῖνε, πόλινδ᾽ ἴμεν ὄφρα σε πέμψω πατρὸςἐμοῦπρὸςδῶμαδαΐφρονος, ἔνθασέφημιπάντωνΦαιήκωνεἰδησέμενὅσσοιἄριστοι.ἀλλὰμάλ᾽ὧδ᾽ἔρδειν, δοκέειςδέμοιοὐκἀπινύσσειν:ὄφρ᾽ἂνμένκ᾽ἀγροὺςἴομενκαὶἔργ᾽ἀνθρώπων,τόφρασὺνἀμφιπόλοισιμεθ᾽ἡμιόνουςκαὶἄμαξανκαρπαλίμωςἔρχεσθαι: ἐγὼδ᾽ὁδὸνἡγεμονεύσω.αὐτὰρἐπὴνπόλιοςἐπιβήομεν, ἣνπέριπύργοςὑψηλός, καλὸςδὲλιμὴνἑκάτερθεπόληος,λεπτὴδ᾽εἰσίθμη: νῆεςδ᾽ὁδὸνἀμφιέλισσαιεἰρύαται: πᾶσινγὰρἐπίστιόνἐστινἑκάστῳ.ἔνθαδέτέσφ᾽ἀγορὴκαλὸνΠοσιδήιονἀμφίς,ῥυτοῖσινλάεσσικατωρυχέεσσ᾽ἀραρυῖα.ἔνθαδὲνηῶνὅπλαμελαινάωνἀλέγουσι,πείσματακαὶσπεῖρα, καὶἀποξύνουσινἐρετμά.οὐγὰρΦαιήκεσσιμέλειβιὸςοὐδὲφαρέτρη,ἀλλ᾽ἱστοὶκαὶἐρετμὰνεῶνκαὶνῆεςἐῖσαι,ᾗσινἀγαλλόμενοιπολιὴνπερόωσιθάλασσαν.τῶνἀλεείνωφῆμινἀδευκέα, μήτιςὀπίσσωμωμεύῃ: μάλαδ᾽εἰσὶνὑπερφίαλοικατὰδῆμον:καίνύτιςὧδ᾽εἴπῃσικακώτεροςἀντιβολήσας:τίς δ᾽ ὅδε Ναυσικάᾳ ἕπεται καλός τε μέγας τε ξεῖνος; ποῦδέμινεὗρε; πόσιςνύοἱἔσσεταιαὐτῇ.τινάπουπλαγχθέντακομίσσατοἧςἀπὸνηὸςἀνδρῶντηλεδαπῶν, ἐπεὶοὔτινεςἐγγύθενεἰσίν:τίςοἱεὐξαμένῃπολυάρητοςθεὸςἦλθενοὐρανόθενκαταβάς, ἕξειδέμινἤματαπάντα.βέλτερον, εἰκαὐτήπερἐποιχομένηπόσινεὗρενἄλλοθεν: γὰρτούσδεγ᾽ἀτιμάζεικατὰδῆμονΦαίηκας, τοίμινμνῶνταιπολέεςτεκαὶἐσθλοί.’ὣςἐρέουσιν, ἐμοὶδέκ᾽ὀνείδεαταῦταγένοιτο.καὶδ᾽ἄλλῃνεμεσῶ, τιςτοιαῦτάγεῥέζοι,τ᾽ἀέκητιφίλωνπατρὸςκαὶμητρὸςἐόντων,ἀνδράσιμίσγηται, πρίνγ᾽ἀμφάδιονγάμονἐλθεῖν.ξεῖνε, σὺδ᾽ὦκ᾽ἐμέθενξυνίειἔπος, ὄφρατάχισταπομπῆςκαὶνόστοιοτύχῃςπαρὰπατρὸςἐμοῖο.δήειςἀγλαὸνἄλσοςἈθήνηςἄγχικελεύθουαἰγείρων: ἐνδὲκρήνηνάει, ἀμφὶδὲλειμών:ἔνθαδὲπατρὸςἐμοῦτέμενοςτεθαλυῖάτ᾽ἀλωή,τόσσονἀπὸπτόλιος, ὅσσοντεγέγωνεβοήσας.ἔνθακαθεζόμενοςμεῖναιχρόνον, εἰςκενἡμεῖςἄστυδεἔλθωμενκαὶἱκώμεθαδώματαπατρός.αὐτὰρἐπὴνἡμέαςἔλπῃποτὶδώματ᾽ἀφῖχθαι,καὶτότεΦαιήκωνἴμενἐςπόλινἠδ᾽ἐρέεσθαιδώματαπατρὸςἐμοῦμεγαλήτοροςἈλκινόοιο.ῥεῖαδ᾽ἀρίγνωτ᾽ἐστί, καὶἂνπάϊςἡγήσαιτονήπιος: οὐμὲνγάρτιἐοικότατοῖσιτέτυκταιδώματαΦαιήκων, οἷοςδόμοςἈλκινόοιοἥρωος. ἀλλ᾽ὁπότ᾽ἄνσεδόμοικεκύθωσικαὶαὐλή,ὦκαμάλαμεγάροιοδιελθέμεν, ὄφρ᾽ἂνἵκηαιμητέρ᾽ἐμήν: δ᾽ἧσταιἐπ᾽ἐσχάρῃἐνπυρὸςαὐγῇ,ἠλάκαταστρωφῶσ᾽ἁλιπόρφυρα, θαῦμαἰδέσθαι,κίονικεκλιμένη: δμωαὶδέοἱεἵατ᾽ὄπισθεν.ἔνθαδὲπατρὸςἐμοῖοθρόνοςποτικέκλιταιαὐτῇ,τῷγεοἰνοποτάζειἐφήμενοςἀθάνατοςὥς.τὸνπαραμειψάμενοςμητρὸςπερὶγούνασιχεῖραςβάλλεινἡμετέρης, ἵνανόστιμονἦμαρἴδηαιχαίρωνκαρπαλίμως, εἰκαὶμάλατηλόθενἐσσί.εἴκέντοικείνηγεφίλαφρονέῃσ᾽ἐνὶθυμῷ,ἐλπωρήτοιἔπειταφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐυκτίμενονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἵμασενμάστιγιφαεινῇἡμιόνους: αἱδ᾽ὦκαλίπονποταμοῖοῥέεθρα.αἱδ᾽ἐὺμὲντρώχων, ἐὺδὲπλίσσοντοπόδεσσιν:δὲμάλ᾽ἡνιόχευεν, ὅπωςἅμ᾽ἑποίατοπεζοὶἀμφίπολοίτ᾽Ὀδυσεύςτε, νόῳδ᾽ἐπέβαλλενἱμάσθλην.δύσετότ᾽ἠέλιοςκαὶτοὶκλυτὸνἄλσοςἵκοντοἱρὸνἈθηναίης, ἵν᾽ἄρ᾽ἕζετοδῖοςὈδυσσεύς.αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἠρᾶτοΔιὸςκούρῃμεγάλοιο:κλῦθί μευ, αἰγιόχοιο Διὸς τέκος, Ἀτρυτώνη:νῦνδήπέρμευἄκουσον, ἐπεὶπάροςοὔποτ᾽ἄκουσαςῥαιομένου, ὅτεμ᾽ἔρραιεκλυτὸςἐννοσίγαιος.δόςμ᾽ἐςΦαίηκαςφίλονἐλθεῖνἠδ᾽ἐλεεινόν.”ὣςἔφατ᾽εὐχόμενος, τοῦδ᾽ἔκλυεΠαλλὰςἈθήνη.αὐτῷδ᾽οὔπωφαίνετ᾽ἐναντίη: αἴδετογάρῥαπατροκασίγνητον: δ᾽ἐπιζαφελῶςμενέαινενἀντιθέῳὈδυσῆιπάροςἣνγαῖανἱκέσθαι.
ὧςμὲνἔνθ᾽ἠρᾶτοπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,κούρηνδὲπροτὶἄστυφέρενμένοςἡμιόνοιιν.δ᾽ὅτεδὴοὗπατρὸςἀγακλυτὰδώμαθ᾽ἵκανε,στῆσενἄρ᾽ἐνπροθύροισι, κασίγνητοιδέμινἀμφὶςἵσταντ᾽ἀθανάτοιςἐναλίγκιοι, οἵῥ᾽ὑπ᾽ἀπήνηςἡμιόνουςἔλυονἐσθῆτάτεἔσφερονεἴσω.αὐτὴδ᾽ἐςθάλαμονἑὸνἤιε: δαῖεδέοἱπῦργρῆυςἈπειραίη, θαλαμηπόλοςΕὐρυμέδουσα,τήνποτ᾽Ἀπείρηθεννέεςἤγαγονἀμφιέλισσαι:Ἀλκινόῳδ᾽αὐτὴνγέραςἔξελον, οὕνεκαπᾶσινΦαιήκεσσινἄνασσε, θεοῦδ᾽ὣςδῆμοςἄκουεν:τρέφεΝαυσικάανλευκώλενονἐνμεγάροισιν.οἱπῦρἀνέκαιεκαὶεἴσωδόρπονἐκόσμει.καὶτότ᾽Ὀδυσσεὺςὦρτοπόλινδ᾽ἴμεν: ἀμφὶδ᾽Ἀθήνηπολλὴνἠέραχεῦεφίλαφρονέουσ᾽Ὀδυσῆι,μήτιςΦαιήκωνμεγαθύμωνἀντιβολήσαςκερτομέοιτ᾽ἐπέεσσικαὶἐξερέοιθ᾽ὅτιςεἴη.ἀλλ᾽ὅτεδὴἄρ᾽ἔμελλεπόλινδύσεσθαιἐραννήν,ἔνθαοἱἀντεβόλησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη,παρθενικῇἐικυῖανεήνιδι, κάλπινἐχούσῃ.στῆδὲπρόσθ᾽αὐτοῦ, δ᾽ἀνείρετοδῖοςὈδυσσεύς: τέκος, οὐκ ἄν μοι δόμον ἀνέρος ἡγήσαιο Ἀλκινόου, ὃςτοῖσδεμετ᾽ἀνθρώποισιἀνάσσει;καὶγὰρἐγὼξεῖνοςταλαπείριοςἐνθάδ᾽ἱκάνωτηλόθενἐξἀπίηςγαίης: τῷοὔτιναοἶδαἀνθρώπων, οἳτήνδεπόλινκαὶγαῖανἔχουσιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε πάτερ, δόμον, ὅν με κελεύεις,δείξω, ἐπείμοιπατρὸςἀμύμονοςἐγγύθιναίει.ἀλλ᾽ἴθισιγῇτοῖον, ἐγὼδ᾽ὁδὸνἡγεμονεύσω,μηδέτιν᾽ἀνθρώπωνπροτιόσσεομηδ᾽ἐρέεινε.οὐγὰρξείνουςοἵδεμάλ᾽ἀνθρώπουςἀνέχονται,οὐδ᾽ἀγαπαζόμενοιφιλέουσ᾽ὅςκ᾽ἄλλοθενἔλθῃ.νηυσὶθοῇσιντοίγεπεποιθότεςὠκείῃσιλαῖτμαμέγ᾽ἐκπερόωσιν, ἐπείσφισιδῶκ᾽ἐνοσίχθων:τῶννέεςὠκεῖαιὡςεἰπτερὸνἠὲνόημα.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἡγήσατοΠαλλὰςἈθήνηκαρπαλίμως: δ᾽ἔπειταμετ᾽ἴχνιαβαῖνεθεοῖο.τὸνδ᾽ἄραΦαίηκεςναυσικλυτοὶοὐκἐνόησανἐρχόμενονκατὰἄστυδιὰσφέας: οὐγὰρἈθήνηεἴαἐυπλόκαμος, δεινὴθεός, ῥάοἱἀχλὺνθεσπεσίηνκατέχευεφίλαφρονέουσ᾽ἐνὶθυμῷ.θαύμαζενδ᾽Ὀδυσεὺςλιμέναςκαὶνῆαςἐίσαςαὐτῶνθ᾽ἡρώωνἀγορὰςκαὶτείχεαμακρὰὑψηλά, σκολόπεσσινἀρηρότα, θαῦμαἰδέσθαι.ἀλλ᾽ὅτεδὴβασιλῆοςἀγακλυτὰδώμαθ᾽ἵκοντο,τοῖσιδὲμύθωνἦρχεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:οὗτος δή τοι, ξεῖνε πάτερ, δόμος, ὅν με κελεύεις πεφραδέμεν: δήειςδὲδιοτρεφέαςβασιλῆαςδαίτηνδαινυμένους: σὺδ᾽ἔσωκίε, μηδέτιθυμῷτάρβει: θαρσαλέοςγὰρἀνὴρἐνπᾶσινἀμείνωνἔργοισιντελέθει, εἰκαίποθενἄλλοθενἔλθοι.δέσποινανμὲνπρῶτακιχήσεαιἐνμεγάροισιν:Ἀρήτηδ᾽ὄνομ᾽ἐστὶνἐπώνυμον, ἐκδὲτοκήωντῶναὐτῶνοἵπερτέκονἈλκίνοονβασιλῆα.ΝαυσίθοονμὲνπρῶταΠοσειδάωνἐνοσίχθωνγείνατοκαὶΠερίβοια, γυναικῶνεἶδοςἀρίστη,ὁπλοτάτηθυγάτηρμεγαλήτοροςΕὐρυμέδοντος,ὅςποθ᾽ὑπερθύμοισιΓιγάντεσσινβασίλευεν.ἀλλ᾽μὲνὤλεσελαὸνἀτάσθαλον, ὤλετοδ᾽αὐτός:τῇδὲΠοσειδάωνἐμίγηκαὶἐγείνατοπαῖδαΝαυσίθοονμεγάθυμον, ὃςἐνΦαίηξινἄνασσε:Ναυσίθοοςδ᾽ἔτεκενῬηξήνοράτ᾽Ἀλκίνοόντε.τὸνμὲνἄκουρονἐόνταβάλ᾽ἀργυρότοξοςἈπόλλωννυμφίονἐνμεγάρῳ, μίανοἴηνπαῖδαλιπόνταἈρήτην: τὴνδ᾽Ἀλκίνοοςποιήσατ᾽ἄκοιτιν,καίμινἔτισ᾽, ὡςοὔτιςἐπὶχθονὶτίεταιἄλλη,ὅσσαινῦνγεγυναῖκεςὑπ᾽ἀνδράσινοἶκονἔχουσιν.ὣςκείνηπερὶκῆριτετίμηταίτεκαὶἔστινἔκτεφίλωνπαίδωνἔκτ᾽αὐτοῦἈλκινόοιοκαὶλαῶν, οἵμίνῥαθεὸνὣςεἰσορόωντεςδειδέχαταιμύθοισιν, ὅτεστείχῃσ᾽ἀνὰἄστυ.οὐμὲνγάρτινόουγεκαὶαὐτὴδεύεταιἐσθλοῦ:ᾗσιτ᾽ἐὺφρονέῃσικαὶἀνδράσινείκεαλύει.εἴκέντοικείνηγεφίλαφρονέῃσ᾽ἐνὶθυμῷ,ἐλπωρήτοιἔπειταφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐςὑψόροφονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἀπέβηγλαυκῶπιςἈθήνηπόντονἐπ᾽ἀτρύγετον, λίπεδὲΣχερίηνἐρατεινήν,ἵκετοδ᾽ἐςΜαραθῶνακαὶεὐρυάγυιανἈθήνην,δῦνεδ᾽Ἐρεχθῆοςπυκινὸνδόμον. αὐτὰρὈδυσσεὺςἈλκινόουπρὸςδώματ᾽ἴεκλυτά: πολλὰδέοἱκῆρὥρμαιν᾽ἱσταμένῳ, πρὶνχάλκεονοὐδὸνἱκέσθαι.ὥςτεγὰρἠελίουαἴγληπέλενἠὲσελήνηςδῶμακαθ᾽ὑψερεφὲςμεγαλήτοροςἈλκινόοιο.χάλκεοιμὲνγὰρτοῖχοιἐληλέδατ᾽ἔνθακαὶἔνθα,ἐςμυχὸνἐξοὐδοῦ, περὶδὲθριγκὸςκυάνοιο:χρύσειαιδὲθύραιπυκινὸνδόμονἐντὸςἔεργον:σταθμοὶδ᾽ἀργύρεοιἐνχαλκέῳἕστασανοὐδῷ,ἀργύρεονδ᾽ἐφ᾽ὑπερθύριον, χρυσέηδὲκορώνη.χρύσειοιδ᾽ἑκάτερθεκαὶἀργύρεοικύνεςἦσαν,οὓςἭφαιστοςἔτευξενἰδυίῃσιπραπίδεσσιδῶμαφυλασσέμεναιμεγαλήτοροςἈλκινόοιο,ἀθανάτουςὄνταςκαὶἀγήρωςἤματαπάντα.ἐνδὲθρόνοιπερὶτοῖχονἐρηρέδατ᾽ἔνθακαὶἔνθα,ἐςμυχὸνἐξοὐδοῖοδιαμπερές, ἔνθ᾽ἐνὶπέπλοιλεπτοὶἐύννητοιβεβλήατο, ἔργαγυναικῶν.ἔνθαδὲΦαιήκωνἡγήτορεςἑδριόωντοπίνοντεςκαὶἔδοντες: ἐπηετανὸνγὰρἔχεσκον.χρύσειοιδ᾽ἄρακοῦροιἐυδμήτωνἐπὶβωμῶνἕστασαναἰθομέναςδαΐδαςμετὰχερσὶνἔχοντες,φαίνοντεςνύκταςκατὰδώματαδαιτυμόνεσσι.πεντήκονταδέοἱδμωαὶκατὰδῶμαγυναῖκεςαἱμὲνἀλετρεύουσιμύλῃςἔπιμήλοπακαρπόν,αἱδ᾽ἱστοὺςὑφόωσικαὶἠλάκαταστρωφῶσινἥμεναι, οἷάτεφύλλαμακεδνῆςαἰγείροιο:καιρουσσέωνδ᾽ὀθονέωνἀπολείβεταιὑγρὸνἔλαιον.ὅσσονΦαίηκεςπερὶπάντωνἴδριεςἀνδρῶννῆαθοὴνἐνὶπόντῳἐλαυνέμεν, ὣςδὲγυναῖκεςἱστῶντεχνῆσσαι: πέριγάρσφισιδῶκενἈθήνηἔργατ᾽ἐπίστασθαιπερικαλλέακαὶφρέναςἐσθλάς.ἔκτοσθενδ᾽αὐλῆςμέγαςὄρχατοςἄγχιθυράωντετράγυος: περὶδ᾽ἕρκοςἐλήλαταιἀμφοτέρωθεν.ἔνθαδὲδένδρεαμακρὰπεφύκασιτηλεθόωντα,ὄγχναικαὶῥοιαὶκαὶμηλέαιἀγλαόκαρποισυκέαιτεγλυκεραὶκαὶἐλαῖαιτηλεθόωσαι.τάωνοὔποτεκαρπὸςἀπόλλυταιοὐδ᾽ἀπολείπειχείματοςοὐδὲθέρευς, ἐπετήσιος: ἀλλὰμάλ᾽αἰεὶΖεφυρίηπνείουσατὰμὲνφύει, ἄλλαδὲπέσσει.ὄγχνηἐπ᾽ὄγχνῃγηράσκει, μῆλονδ᾽ἐπὶμήλῳ,αὐτὰρἐπὶσταφυλῇσταφυλή, σῦκονδ᾽ἐπὶσύκῳ.ἔνθαδέοἱπολύκαρποςἀλωὴἐρρίζωται,τῆςἕτερονμὲνθειλόπεδονλευρῷἐνὶχώρῳτέρσεταιἠελίῳ, ἑτέραςδ᾽ἄρατετρυγόωσιν,ἄλλαςδὲτραπέουσι: πάροιθεδέτ᾽ὄμφακέςεἰσινἄνθοςἀφιεῖσαι, ἕτεραιδ᾽ὑποπερκάζουσιν.ἔνθαδὲκοσμηταὶπρασιαὶπαρὰνείατονὄρχονπαντοῖαιπεφύασιν, ἐπηετανὸνγανόωσαι:ἐνδὲδύωκρῆναιμέντ᾽ἀνὰκῆπονἅπαντασκίδναται, δ᾽ἑτέρωθενὑπ᾽αὐλῆςοὐδὸνἵησιπρὸςδόμονὑψηλόν, ὅθενὑδρεύοντοπολῖται.τοῖ᾽ἄρ᾽ἐνἈλκινόοιοθεῶνἔσανἀγλαὰδῶρα.ἔνθαστὰςθηεῖτοπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.αὐτὰρἐπεὶδὴπάνταἑῷθηήσατοθυμῷ,καρπαλίμωςὑπὲροὐδὸνἐβήσετοδώματοςεἴσω.εὗρεδὲΦαιήκωνἡγήτοραςἠδὲμέδονταςσπένδονταςδεπάεσσινἐυσκόπῳἀργεϊφόντῃ,πυμάτῳσπένδεσκον, ὅτεμνησαίατοκοίτου.αὐτὰρβῆδιὰδῶμαπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςπολλὴνἠέρ᾽ἔχων, ἥνοἱπερίχευενἈθήνη,ὄφρ᾽ἵκετ᾽ἈρήτηντεκαὶἈλκίνοονβασιλῆα.ἀμφὶδ᾽ἄρ᾽ἈρήτηςβάλεγούνασιχεῖραςὈδυσσεύς,καὶτότεδήῥ᾽αὐτοῖοπάλινχύτοθέσφατοςἀήρ.οἱδ᾽ἄνεῳἐγένοντο, δόμονκάταφῶταἰδόντες:θαύμαζονδ᾽ὁρόωντες. δὲλιτάνευενὈδυσσεύς:Ἀρήτη, θύγατερ Ῥηξήνορος ἀντιθέοιο,σόντεπόσινσάτεγούναθ᾽ἱκάνωπολλὰμογήσαςτούσδετεδαιτυμόνας: τοῖσινθεοὶὄλβιαδοῖενζωέμεναι, καὶπαισὶνἐπιτρέψειενἕκαστοςκτήματ᾽ἐνὶμεγάροισιγέραςθ᾽τιδῆμοςἔδωκεν:αὐτὰρἐμοὶπομπὴνὀτρύνετεπατρίδ᾽ἱκέσθαιθᾶσσον, ἐπεὶδὴδηθὰφίλωνἄποπήματαπάσχω.”ὣςεἰπὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπ᾽ἐσχάρῃἐνκονίῃσινπὰρπυρί: οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ.ὀψὲδὲδὴμετέειπεγέρωνἥρωςἘχένηος,ὃςδὴΦαιήκωνἀνδρῶνπρογενέστεροςἦενκαὶμύθοισικέκαστο, παλαιάτεπολλάτεεἰδώς:σφινἐὺφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:Ἀλκίνο᾽, οὐ μέν τοι τόδε κάλλιον, οὐδὲ ἔοικε,ξεῖνονμὲνχαμαὶἧσθαιἐπ᾽ἐσχάρῃἐνκονίῃσιν,οἵδεδὲσὸνμῦθονποτιδέγμενοιἰσχανόωνται.ἄλλ᾽ἄγεδὴξεῖνονμὲνἐπὶθρόνουἀργυροήλουεἷσονἀναστήσας, σὺδὲκηρύκεσσικέλευσονοἶνονἐπικρῆσαι, ἵνακαὶΔιὶτερπικεραύνῳσπείσομεν, ὅςθ᾽ἱκέτῃσινἅμ᾽αἰδοίοισινὀπηδεῖ:δόρπονδὲξείνῳταμίηδότωἔνδονἐόντων.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,χειρὸςἑλὼνὈδυσῆαδαΐφροναποικιλομήτηνὦρσενἀπ᾽ἐσχαρόφινκαὶἐπὶθρόνουεἷσεφαεινοῦ,υἱὸνἀναστήσαςἀγαπήνοραΛαοδάμαντα,ὅςοἱπλησίονἷζε, μάλισταδέμινφιλέεσκεν.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων.αὐτὰρπῖνεκαὶἦσθεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.καὶτότεκήρυκαπροσέφημένοςἈλκινόοιο:Ποντόνοε, κρητῆρα κερασσάμενος μέθυ νεῖμον πᾶσινἀνὰμέγαρον, ἵνακαὶΔιὶτερπικεραύνῳσπείσομεν, ὅςθ᾽ἱκέτῃσινἅμ᾽αἰδοίοισινὀπηδεῖ.”ὣςφάτο, Ποντόνοοςδὲμελίφροναοἶνονἐκίρνα,νώμησενδ᾽ἄραπᾶσινἐπαρξάμενοςδεπάεσσιν.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιόνθ᾽, ὅσονἤθελεθυμός,τοῖσινδ᾽Ἀλκίνοοςἀγορήσατοκαὶμετέειπε:κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει.νῦνμὲνδαισάμενοικατακείετεοἴκαδ᾽ἰόντες:ἠῶθενδὲγέρονταςἐπὶπλέοναςκαλέσαντεςξεῖνονἐνὶμεγάροιςξεινίσσομενἠδὲθεοῖσινῥέξομενἱερὰκαλά, ἔπειταδὲκαὶπερὶπομπῆςμνησόμεθ᾽, ὥςχ᾽ξεῖνοςἄνευθεπόνουκαὶἀνίηςπομπῇὑφ᾽ἡμετέρῃἣνπατρίδαγαῖανἵκηταιχαίρωνκαρπαλίμως, εἰκαὶμάλατηλόθενἐστί,μηδέτιμεσσηγύςγεκακὸνκαὶπῆμαπάθῃσι,πρίνγετὸνἧςγαίηςἐπιβήμεναι: ἔνθαδ᾽ἔπειταπείσεται, ἅσσαοἱαἶσακατὰκλῶθέςτεβαρεῖαιγιγνομένῳνήσαντολίνῳ, ὅτεμιντέκεμήτηρ.εἰδέτιςἀθανάτωνγεκατ᾽οὐρανοῦεἰλήλουθεν,ἄλλοτιδὴτόδ᾽ἔπειταθεοὶπεριμηχανόωνται.αἰεὶγὰρτὸπάροςγεθεοὶφαίνονταιἐναργεῖςἡμῖν, εὖτ᾽ἔρδωμενἀγακλειτὰςἑκατόμβας,δαίνυνταίτεπαρ᾽ἄμμικαθήμενοιἔνθαπερἡμεῖς.εἰδ᾽ἄρατιςκαὶμοῦνοςἰὼνξύμβληταιὁδίτης,οὔτικατακρύπτουσιν, ἐπείσφισινἐγγύθενεἰμέν,ὥςπερΚύκλωπέςτεκαὶἄγριαφῦλαΓιγάντων.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Ἀλκίνο᾽, ἄλλο τί τοι μελέτω φρεσίν: οὐ γὰρ ἐγώ γε ἀθανάτοισινἔοικα, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,οὐδέμαςοὐδὲφυήν, ἀλλὰθνητοῖσιβροτοῖσιν.οὕςτιναςὑμεῖςἴστεμάλιστ᾽ὀχέονταςὀιζὺνἀνθρώπων, τοῖσίνκενἐνἄλγεσινἰσωσαίμην.καὶδ᾽ἔτικενκαὶμᾶλλονἐγὼκακὰμυθησαίμην,ὅσσαγεδὴξύμπανταθεῶνἰότητιμόγησα.ἀλλ᾽ἐμὲμὲνδορπῆσαιἐάσατεκηδόμενόνπερ:οὐγάρτιστυγερῇἐπὶγαστέρικύντερονἄλλοἔπλετο, τ᾽ἐκέλευσενἕομνήσασθαιἀνάγκῃκαὶμάλατειρόμενονκαὶἐνὶφρεσὶπένθοςἔχοντα,ὡςκαὶἐγὼπένθοςμὲνἔχωφρεσίν, δὲμάλ᾽αἰεὶἐσθέμεναικέλεταικαὶπινέμεν, ἐκδέμεπάντωνληθάνειὅσσ᾽ἔπαθον, καὶἐνιπλησθῆναιἀνώγει.ὑμεῖςδ᾽ὀτρύνεσθαιἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφιν,ὥςκ᾽ἐμὲτὸνδύστηνονἐμῆςἐπιβήσετεπάτρηςκαίπερπολλὰπαθόντα: ἰδόνταμεκαὶλίποιαἰὼνκτῆσινἐμήν, δμῶάςτεκαὶὑψερεφὲςμέγαδῶμα.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπῄνεονἠδ᾽ἐκέλευονπεμπέμεναιτὸνξεῖνον, ἐπεὶκατὰμοῖρανἔειπεν.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιονθ᾽ὅσονἤθελεθυμός,οἱμὲνκακκείοντεςἔβανοἶκόνδεἕκαστος,αὐτὰρἐνμεγάρῳὑπελείπετοδῖοςὈδυσσεύς,πὰρδέοἱἈρήτητεκαὶἈλκίνοοςθεοειδὴςἥσθην: ἀμφίπολοιδ᾽ἀπεκόσμεονἔντεαδαιτός.τοῖσινδ᾽Ἀρήτηλευκώλενοςἤρχετομύθων:ἔγνωγὰρφᾶρόςτεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἰδοῦσακαλά, τάῥ᾽αὐτὴτεῦξεσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξί:καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ξεῖνε, τὸ μέν σε πρῶτον ἐγὼν εἰρήσομαι αὐτή:τίςπόθενεἰςἀνδρῶν; τίςτοιτάδεεἵματ᾽ἔδωκεν;οὐδὴφῆςἐπὶπόντονἀλώμενοςἐνθάδ᾽ἱκέσθαι;”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:ἀργαλέον, βασίλεια, διηνεκέως ἀγορεῦσαι κήδε᾽, ἐπείμοιπολλὰδόσανθεοὶΟὐρανίωνες:τοῦτοδέτοιἐρέωμ᾽ἀνείρεαιἠδὲμεταλλᾷς.Ὠγυγίητιςνῆσοςἀπόπροθενεἰνἁλὶκεῖται:ἔνθαμὲνἌτλαντοςθυγάτηρ, δολόεσσαΚαλυψὼναίειἐυπλόκαμος, δεινὴθεός: οὐδέτιςαὐτῇμίσγεταιοὔτεθεῶνοὔτεθνητῶνἀνθρώπων.ἀλλ᾽ἐμὲτὸνδύστηνονἐφέστιονἤγαγεδαίμωνοἶον, ἐπείμοινῆαθοὴνἀργῆτικεραυνῷΖεὺςἔλσαςἐκέασσεμέσῳἐνὶοἴνοπιπόντῳ.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀπέφθιθενἐσθλοὶἑταῖροι,αὐτὰρἐγὼτρόπινἀγκὰςἑλὼννεὸςἀμφιελίσσηςἐννῆμαρφερόμην: δεκάτῃδέμενυκτὶμελαίνῃνῆσονἐςὨγυγίηνπέλασανθεοί, ἔνθαΚαλυψὼναίειἐυπλόκαμος, δεινὴθεός, μελαβοῦσαἐνδυκέωςἐφίλειτεκαὶἔτρεφενἠδὲἔφασκεθήσεινἀθάνατονκαὶἀγήραονἤματαπάντα:ἀλλ᾽ἐμὸνοὔποτεθυμὸνἐνὶστήθεσσινἔπειθεν.ἔνθαμὲνἑπτάετεςμένονἔμπεδον, εἵματαδ᾽αἰεὶδάκρυσιδεύεσκον, τάμοιἄμβροταδῶκεΚαλυψώ:ἀλλ᾽ὅτεδὴὀγδόατόνμοιἐπιπλόμενονἔτοςἦλθεν,καὶτότεδήμ᾽ἐκέλευσενἐποτρύνουσανέεσθαιΖηνὸςὑπ᾽ἀγγελίης, καὶνόοςἐτράπετ᾽αὐτῆς.πέμπεδ᾽ἐπὶσχεδίηςπολυδέσμου, πολλὰδ᾽ἔδωκε,σῖτονκαὶμέθυἡδύ, καὶἄμβροταεἵματαἕσσεν,οὖρονδὲπροέηκενἀπήμονάτελιαρόντε.ἑπτὰδὲκαὶδέκαμὲνπλέονἤματαποντοπορεύων,ὀκτωκαιδεκάτῃδ᾽ἐφάνηὄρεασκιόενταγαίηςὑμετέρης, γήθησεδέμοιφίλονἦτορδυσμόρῳ: γὰρἔμελλονἔτιξυνέσεσθαιὀιζυῖπολλῇ, τήνμοιἐπῶρσεΠοσειδάωνἐνοσίχθων,ὅςμοιἐφορμήσαςἀνέμουςκατέδησεκέλευθον,ὤρινενδὲθάλασσανἀθέσφατον, οὐδέτικῦμαεἴαἐπὶσχεδίηςἁδινὰστενάχονταφέρεσθαι.τὴνμὲνἔπειταθύελλαδιεσκέδασ᾽: αὐτὰρἐγώγενηχόμενοςτόδελαῖτμαδιέτμαγον, ὄφραμεγαίῃὑμετέρῃἐπέλασσεφέρωνἄνεμόςτεκαὶὕδωρ.ἔνθακέμ᾽ἐκβαίνονταβιήσατοκῦμ᾽ἐπὶχέρσου,πέτρῃςπρὸςμεγάλῃσιβαλὸνκαὶἀτερπέιχώρῳ:ἀλλ᾽ἀναχασσάμενοςνῆχονπάλιν, ἧοςἐπῆλθονἐςποταμόν, τῇδήμοιἐείσατοχῶροςἄριστος,λεῖοςπετράων, καὶἐπὶσκέπαςἦνἀνέμοιο.ἐκδ᾽ἔπεσονθυμηγερέων, ἐπὶδ᾽ἀμβροσίηνὺξἤλυθ᾽. ἐγὼδ᾽ἀπάνευθεδιιπετέοςποταμοῖοἐκβὰςἐνθάμνοισικατέδραθον, ἀμφὶδὲφύλλαἠφυσάμην: ὕπνονδὲθεὸςκατ᾽ἀπείροναχεῦεν.ἔνθαμὲνἐνφύλλοισιφίλοντετιημένοςἦτορεὗδονπαννύχιοςκαὶἐπ᾽ἠῶκαὶμέσονἦμαρ.δείλετότ᾽ἠέλιοςκαίμεγλυκὺςὕπνοςἀνῆκεν.ἀμφιπόλουςδ᾽ἐπὶθινὶτεῆςἐνόησαθυγατρὸςπαιζούσας, ἐνδ᾽αὐτὴἔηνἐικυῖαθεῇσι:τὴνἱκέτευσ᾽: δ᾽οὔτινοήματοςἤμβροτενἐσθλοῦ,ὡςοὐκἂνἔλποιονεώτερονἀντιάσανταἐρξέμεν: αἰεὶγάρτενεώτεροιἀφραδέουσιν.μοισῖτονἔδωκενἅλιςἠδ᾽αἴθοπαοἶνονκαὶλοῦσ᾽ἐνποταμῷκαίμοιτάδεεἵματ᾽ἔδωκε.ταῦτάτοιἀχνύμενόςπερἀληθείηνκατέλεξα.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:ξεῖν᾽, τοι μὲν τοῦτο γ᾽ ἐναίσιμον οὐκ ἐνόησε παῖςἐμή, οὕνεκάσ᾽οὔτιμετ᾽ἀμφιπόλοισιγυναιξὶνἦγενἐςἡμέτερον, σὺδ᾽ἄραπρώτηνἱκέτευσας.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:ἥρως, μή τοι τοὔνεκ᾽ ἀμύμονα νείκεε κούρην:μὲνγάρμ᾽ἐκέλευεσὺνἀμφιπόλοισινἕπεσθαι,ἀλλ᾽ἐγὼοὐκἔθελονδείσαςαἰσχυνόμενόςτε,μήπωςκαὶσοὶθυμὸςἐπισκύσσαιτοἰδόντι:δύσζηλοιγάρτ᾽εἰμὲνἐπὶχθονὶφῦλ᾽ἀνθρώπων.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:ξεῖν᾽, οὔ μοι τοιοῦτον ἐνὶ στήθεσσι φίλον κῆρ μαψιδίωςκεχολῶσθαι: ἀμείνωδ᾽αἴσιμαπάντα.αἲγάρ, ΖεῦτεπάτερκαὶἈθηναίηκαὶἌπολλον,τοῖοςἐὼνοἷόςἐσσι, τάτεφρονέωντ᾽ἐγώπερ,παῖδάτ᾽ἐμὴνἐχέμενκαὶἐμὸςγαμβρὸςκαλέεσθαιαὖθιμένων: οἶκονδέκ᾽ἐγὼκαὶκτήματαδοίην,εἴκ᾽ἐθέλωνγεμένοις: ἀέκονταδέσ᾽οὔτιςἐρύξειΦαιήκων: μὴτοῦτοφίλονΔιὶπατρὶγένοιτο.πομπὴνδ᾽ἐςτόδ᾽ἐγὼτεκμαίρομαι, ὄφρ᾽ἐὺεἰδῇς,αὔριονἔς: τῆμοςδὲσὺμὲνδεδμημένοςὕπνῳλέξεαι, οἱδ᾽ἐλόωσιγαλήνην, ὄφρ᾽ἂνἵκηαιπατρίδασὴνκαὶδῶμα, καὶεἴπούτοιφίλονἐστίν,εἴπερκαὶμάλαπολλὸνἑκαστέρωἔστ᾽Εὐβοίης,τήνπερτηλοτάτωφάσ᾽ἔμμεναι, οἵμινἴδοντολαῶνἡμετέρων, ὅτετεξανθὸνῬαδάμανθυνἦγονἐποψόμενονΤιτυὸνΓαιήιονυἱόν.καὶμὲνοἱἔνθ᾽ἦλθονκαὶἄτερκαμάτοιοτέλεσσανἤματιτῷαὐτῷκαὶἀπήνυσανοἴκαδ᾽ὀπίσσω.εἰδήσειςδὲκαὶαὐτὸςἐνὶφρεσὶνὅσσονἄρισταινῆεςἐμαὶκαὶκοῦροιἀναρρίπτεινἅλαπηδῷ.”ὣςφάτο, γήθησενδὲπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,εὐχόμενοςδ᾽ἄραεἶπεν, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:Ζεῦ πάτερ, αἴθ᾽ ὅσα εἶπε τελευτήσειεν ἅπαντα Ἀλκίνοος: τοῦμένκενἐπὶζείδωρονἄρουρανἄσβεστονκλέοςεἴη, ἐγὼδέκεπατρίδ᾽ἱκοίμην.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:κέκλετοδ᾽Ἀρήτηλευκώλενοςἀμφιπόλοισινδέμνι᾽ὑπ᾽αἰθούσῃθέμεναικαὶῥήγεακαλὰπορφύρε᾽ἐμβαλέειν, στορέσαιτ᾽ἐφύπερθετάπηταςχλαίναςτ᾽ἐνθέμεναιοὔλαςκαθύπερθενἕσασθαι.αἱδ᾽ἴσανἐκμεγάροιοδάοςμετὰχερσὶνἔχουσαι:αὐτὰρἐπεὶστόρεσανπυκινὸνλέχοςἐγκονέουσαι,ὤτρυνονδ᾽Ὀδυσῆαπαριστάμεναιἐπέεσσιν:ὄρσο κέων, ξεῖνε: πεποίηται δέ τοι εὐνή.”ὣςφάν, τῷδ᾽ἀσπαστὸνἐείσατοκοιμηθῆναι.ὣςμὲνἔνθακαθεῦδεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςτρητοῖςἐνλεχέεσσινὑπ᾽αἰθούσῃἐριδούπῳ:Ἀλκίνοοςδ᾽ἄραλέκτομυχῷδόμουὑψηλοῖο,πὰρδὲγυνὴδέσποιναλέχοςπόρσυνεκαὶεὐνήν.
ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ὤρνυτ᾽ἄρ᾽ἐξεὐνῆςἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,ἂνδ᾽ἄραδιογενὴςὦρτοπτολίπορθοςὈδυσσεύς.τοῖσινδ᾽ἡγεμόνευ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιοΦαιήκωνἀγορήνδ᾽, σφινπαρὰνηυσὶτέτυκτο.ἐλθόντεςδὲκαθῖζονἐπὶξεστοῖσιλίθοισιπλησίον. δ᾽ἀνὰἄστυμετῴχετοΠαλλὰςἈθήνηεἰδομένηκήρυκιδαΐφρονοςἈλκινόοιο,νόστονὈδυσσῆιμεγαλήτοριμητιόωσα,καίῥαἑκάστῳφωτὶπαρισταμένηφάτομῦθον:δεῦτ᾽ ἄγε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες,εἰςἀγορὴνἰέναι, ὄφραξείνοιοπύθησθε,ὃςνέονἈλκινόοιοδαΐφρονοςἵκετοδῶμαπόντονἐπιπλαγχθείς, δέμαςἀθανάτοισινὁμοῖος.”ὣςεἰποῦσ᾽ὤτρυνεμένοςκαὶθυμὸνἑκάστου.καρπαλίμωςδ᾽ἔμπληντοβροτῶνἀγοραίτεκαὶἕδραιἀγρομένων: πολλοὶδ᾽ἄρ᾽ἐθηήσαντοἰδόντεςυἱὸνΛαέρταοδαΐφρονα: τῷδ᾽ἄρ᾽Ἀθήνηθεσπεσίηνκατέχευεχάρινκεφαλῇτεκαὶὤμοιςκαίμινμακρότερονκαὶπάσσοναθῆκενἰδέσθαι,ὥςκενΦαιήκεσσιφίλοςπάντεσσιγένοιτοδεινόςτ᾽αἰδοῖόςτεκαὶἐκτελέσειενἀέθλουςπολλούς, τοὺςΦαίηκεςἐπειρήσαντ᾽Ὀδυσῆος.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἤγερθενὁμηγερέεςτ᾽ἐγένοντο,τοῖσινδ᾽Ἀλκίνοοςἀγορήσατοκαὶμετέειπε:κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες,ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει.ξεῖνοςὅδ᾽, οὐκοἶδ᾽ὅςτις, ἀλώμενοςἵκετ᾽ἐμὸνδῶ,ἠὲπρὸςἠοίωνἑσπερίωνἀνθρώπων:πομπὴνδ᾽ὀτρύνει, καὶλίσσεταιἔμπεδονεἶναι.ἡμεῖςδ᾽, ὡςτὸπάροςπερ, ἐποτρυνώμεθαπομπήν.οὐδὲγὰροὐδέτιςἄλλος, ὅτιςκ᾽ἐμὰδώμαθ᾽ἵκηται,ἐνθάδ᾽ὀδυρόμενοςδηρὸνμένειεἵνεκαπομπῆς.ἀλλ᾽ἄγενῆαμέλαινανἐρύσσομενεἰςἅλαδῖανπρωτόπλοον, κούρωδὲδύωκαὶπεντήκοντακρινάσθωνκατὰδῆμον, ὅσοιπάροςεἰσὶνἄριστοι.δησάμενοιδ᾽ἐὺπάντεςἐπὶκληῖσινἐρετμὰἔκβητ᾽: αὐτὰρἔπειταθοὴνἀλεγύνετεδαῖταἡμέτερόνδ᾽ἐλθόντες: ἐγὼδ᾽ἐὺπᾶσιπαρέξω.κούροισινμὲνταῦτ᾽ἐπιτέλλομαι: αὐτὰροἱἄλλοισκηπτοῦχοιβασιλῆεςἐμὰπρὸςδώματακαλὰἔρχεσθ᾽, ὄφραξεῖνονἐνὶμεγάροισιφιλέωμεν,μηδέτιςἀρνείσθω. καλέσασθεδὲθεῖονἀοιδὸνΔημόδοκον: τῷγάρῥαθεὸςπέριδῶκενἀοιδὴντέρπειν, ὅππῃθυμὸςἐποτρύνῃσινἀείδειν.”ὣςἄραφωνήσαςἡγήσατο, τοὶδ᾽ἅμ᾽ἕποντοσκηπτοῦχοι: κῆρυξδὲμετῴχετοθεῖονἀοιδόν.κούρωδὲκρινθέντεδύωκαὶπεντήκονταβήτην, ὡςἐκέλευσ᾽, ἐπὶθῖν᾽ἁλὸςἀτρυγέτοιο.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλυθονἠδὲθάλασσαν,νῆαμὲνοἵγεμέλαινανἁλὸςβένθοσδεἔρυσσαν,ἐνδ᾽ἱστόντ᾽ἐτίθεντοκαὶἱστίανηὶμελαίνῃ,ἠρτύναντοδ᾽ἐρετμὰτροποῖςἐνδερματίνοισι,πάντακατὰμοῖραν, ἀνάθ᾽ἱστίαλευκὰπέτασσαν.ὑψοῦδ᾽ἐννοτίῳτήνγ᾽ὥρμισαν: αὐτὰρἔπειταβάνῥ᾽ἴμενἈλκινόοιοδαΐφρονοςἐςμέγαδῶμα.πλῆντοδ᾽ἄρ᾽αἴθουσαίτεκαὶἕρκεακαὶδόμοιἀνδρῶνἀγρομένων: πολλοὶδ᾽ἄρ᾽ἔσαν, νέοιἠδὲπαλαιοί.τοῖσινδ᾽Ἀλκίνοοςδυοκαίδεκαμῆλ᾽ἱέρευσεν,ὀκτὼδ᾽ἀργιόδονταςὕας, δύοδ᾽εἰλίποδαςβοῦς:τοὺςδέρονἀμφίθ᾽ἕπον, τετύκοντότεδαῖτ᾽ἐρατεινήν.κῆρυξδ᾽ἐγγύθενἦλθενἄγωνἐρίηρονἀοιδόν,τὸνπέριμοῦσ᾽ἐφίλησε, δίδουδ᾽ἀγαθόντεκακόντε:ὀφθαλμῶνμὲνἄμερσε, δίδουδ᾽ἡδεῖανἀοιδήν.τῷδ᾽ἄραΠοντόνοοςθῆκεθρόνονἀργυρόηλονμέσσῳδαιτυμόνων, πρὸςκίοναμακρὸνἐρείσας:κὰδδ᾽ἐκπασσαλόφικρέμασενφόρμιγγαλίγειαναὐτοῦὑπὲρκεφαλῆςκαὶἐπέφραδεχερσὶνἑλέσθαικῆρυξ: πὰρδ᾽ἐτίθεικάνεονκαλήντετράπεζαν,πὰρδὲδέπαςοἴνοιο, πιεῖνὅτεθυμὸςἀνώγοι.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,μοῦσ᾽ἄρ᾽ἀοιδὸνἀνῆκενἀειδέμεναικλέαἀνδρῶν,οἴμηςτῆςτότ᾽ἄρακλέοςοὐρανὸνεὐρὺνἵκανε,νεῖκοςὈδυσσῆοςκαὶΠηλεΐδεωἈχιλῆος,ὥςποτεδηρίσαντοθεῶνἐνδαιτὶθαλείῃἐκπάγλοιςἐπέεσσιν, ἄναξδ᾽ἀνδρῶνἈγαμέμνωνχαῖρενόῳ, τ᾽ἄριστοιἈχαιῶνδηριόωντο.ὣςγάροἱχρείωνμυθήσατοΦοῖβοςἈπόλλωνΠυθοῖἐνἠγαθέῃ, ὅθ᾽ὑπέρβηλάινονοὐδὸνχρησόμενος: τότεγάρῥακυλίνδετοπήματοςἀρχὴΤρωσίτεκαὶΔαναοῖσιΔιὸςμεγάλουδιὰβουλάς.ταῦτ᾽ἄρ᾽ἀοιδὸςἄειδεπερικλυτός: αὐτὰρὈδυσσεὺςπορφύρεονμέγαφᾶροςἑλὼνχερσὶστιβαρῇσικὰκκεφαλῆςεἴρυσσε, κάλυψεδὲκαλὰπρόσωπα:αἴδετογὰρΦαίηκαςὑπ᾽ὀφρύσιδάκρυαλείβων.τοιὅτελήξειενἀείδωνθεῖοςἀοιδός,δάκρυὀμορξάμενοςκεφαλῆςἄποφᾶροςἕλεσκεκαὶδέπαςἀμφικύπελλονἑλὼνσπείσασκεθεοῖσιν:αὐτὰρὅτ᾽ἂψἄρχοιτοκαὶὀτρύνειανἀείδεινΦαιήκωνοἱἄριστοι, ἐπεὶτέρποντ᾽ἐπέεσσιν,ἂψὈδυσεὺςκατὰκρᾶτακαλυψάμενοςγοάασκεν.ἔνθ᾽ἄλλουςμὲνπάνταςἐλάνθανεδάκρυαλείβων,Ἀλκίνοοςδέμινοἶοςἐπεφράσατ᾽ἠδ᾽ἐνόησενἥμενοςἄγχ᾽αὐτοῦ, βαρὺδὲστενάχοντοςἄκουσεν.αἶψαδὲΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμετηύδα:κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες.ἤδημὲνδαιτὸςκεκορήμεθαθυμὸνἐίσηςφόρμιγγόςθ᾽, δαιτὶσυνήορόςἐστιθαλείῃ:νῦνδ᾽ἐξέλθωμενκαὶἀέθλωνπειρηθῶμενπάντων, ὥςχ᾽ξεῖνοςἐνίσπῃοἷσιφίλοισινοἴκαδενοστήσας, ὅσσονπεριγιγνόμεθ᾽ἄλλωνπύξτεπαλαιμοσύνῃτεκαὶἅλμασινἠδὲπόδεσσιν.”ὣςἄραφωνήσαςἡγήσατο, τοὶδ᾽ἅμ᾽ἕποντο.κὰδδ᾽ἐκπασσαλόφικρέμασενφόρμιγγαλίγειαν,Δημοδόκουδ᾽ἕλεχεῖρακαὶἔξαγενἐκμεγάροιοκῆρυξ: ἦρχεδὲτῷαὐτὴνὁδὸνἥνπεροἱἄλλοιΦαιήκωνοἱἄριστοι, ἀέθλιαθαυμανέοντες.βὰνδ᾽ἴμενεἰςἀγορήν, ἅμαδ᾽ἕσπετοπουλὺςὅμιλος,μυρίοι: ἂνδ᾽ἵσταντονέοιπολλοίτεκαὶἐσθλοί.ὦρτομὲνἈκρόνεώςτεκαὶὨκύαλοςκαὶἘλατρεύς,ΝαυτεύςτεΠρυμνεύςτεκαὶἈγχίαλοςκαὶἘρετμεύς,ΠοντεύςτεΠρωρεύςτε, ΘόωνἈναβησίνεώςτεἈμφίαλόςθ᾽, υἱὸςΠολυνήουΤεκτονίδαο:ἂνδὲκαὶΕὐρύαλος, βροτολοιγῷἶσοςἌρηϊ,Ναυβολίδης, ὃςἄριστοςἔηνεἶδόςτεδέμαςτεπάντωνΦαιήκωνμετ᾽ἀμύμοναΛαοδάμαντα.ἂνδ᾽ἔσταντρεῖςπαῖδεςἀμύμονοςἈλκινόοιο,Λαοδάμαςθ᾽ἍλιόςτεκαὶἀντίθεοςΚλυτόνηος.οἱδ᾽τοιπρῶτονμὲνἐπειρήσαντοπόδεσσι.τοῖσιδ᾽ἀπὸνύσσηςτέτατοδρόμος: οἱδ᾽ἅμαπάντεςκαρπαλίμωςἐπέτοντοκονίοντεςπεδίοιο:τῶνδὲθέεινὄχ᾽ἄριστοςἔηνΚλυτόνηοςἀμύμων:ὅσσοντ᾽ἐννειῷοὖρονπέλειἡμιόνοιιν,τόσσονὑπεκπροθέωνλαοὺςἵκεθ᾽, οἱδ᾽ἐλίποντο.οἱδὲπαλαιμοσύνηςἀλεγεινῆςπειρήσαντο:τῇδ᾽αὖτ᾽Εὐρύαλοςἀπεκαίνυτοπάνταςἀρίστους.ἅλματιδ᾽Ἀμφίαλοςπάντωνπροφερέστατοςἦεν:δίσκῳδ᾽αὖπάντωνπολὺφέρτατοςἦενἘλατρεύς,πὺξδ᾽αὖΛαοδάμας, ἀγαθὸςπάϊςἈλκινόοιο.αὐτὰρἐπεὶδὴπάντεςἐτέρφθησανφρέν᾽ἀέθλοις,τοῖςἄραΛαοδάμαςμετέφηπάϊςἈλκινόοιο:δεῦτε, φίλοι, τὸν ξεῖνον ἐρώμεθα εἴ τιν᾽ ἄεθλον οἶδέτεκαὶδεδάηκε. φυήνγεμὲνοὐκακόςἐστι,μηρούςτεκνήμαςτεκαὶἄμφωχεῖραςὕπερθεναὐχένατεστιβαρὸνμέγατεσθένος: οὐδέτιἥβηςδεύεται, ἀλλὰκακοῖσισυνέρρηκταιπολέεσσιν:οὐγὰρἐγώγέτίφημικακώτερονἄλλοθαλάσσηςἄνδραγεσυγχεῦαι, εἰκαὶμάλακαρτερὸςεἴη.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύαλοςἀπαμείβετοφώνησέντε:Λαοδάμα, μάλα τοῦτο ἔπος κατὰ μοῖραν ἔειπες.αὐτὸςνῦνπροκάλεσσαιἰὼνκαὶπέφραδεμῦθον.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσ᾽ἀγαθὸςπάϊςἈλκινόοιο,στῆῥ᾽ἐςμέσσονἰὼνκαὶὈδυσσῆαπροσέειπε:δεῦρ᾽ ἄγε καὶ σύ, ξεῖνε πάτερ, πείρησαι ἀέθλων,εἴτινάπουδεδάηκας: ἔοικεδέσ᾽ἴδμενἀέθλους:οὐμὲνγὰρμεῖζονκλέοςἀνέροςὄφρακ᾽ἔῃσιν,τιποσσίντεῥέξῃκαὶχερσὶνἑῇσιν.ἀλλ᾽ἄγεπείρησαι, σκέδασονδ᾽ἀπὸκήδεαθυμοῦ.σοὶδ᾽ὁδὸςοὐκέτιδηρὸνἀπέσσεται, ἀλλάτοιἤδηνηῦςτεκατείρυσταικαὶἐπαρτέεςεἰσὶνἑταῖροι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Λαοδάμα, τί με ταῦτα κελεύετε κερτομέοντες;κήδεάμοικαὶμᾶλλονἐνὶφρεσὶνπερἄεθλοι,ὃςπρὶνμὲνμάλαπολλὰπάθονκαὶπολλὰμόγησα,νῦνδὲμεθ᾽ὑμετέρῃἀγορῇνόστοιοχατίζωνἧμαι, λισσόμενοςβασιλῆάτεπάντατεδῆμον.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύαλοςἀπαμείβετονείκεσέτ᾽ἄντην:οὐ γάρ σ᾽ οὐδέ, ξεῖνε, δαήμονι φωτὶ ἐίσκω ἄθλων, οἷάτεπολλὰμετ᾽ἀνθρώποισιπέλονται,ἀλλὰτῷ, ὅςθ᾽ἅμανηὶπολυκλήιδιθαμίζων,ἀρχὸςναυτάωνοἵτεπρηκτῆρεςἔασιν,φόρτουτεμνήμωνκαὶἐπίσκοποςᾖσινὁδαίωνκερδέωνθ᾽ἁρπαλέων: οὐδ᾽ἀθλητῆριἔοικας.”τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:ξεῖν᾽, οὐ καλὸν ἔειπες: ἀτασθάλῳ ἀνδρὶ ἔοικας.οὕτωςοὐπάντεσσιθεοὶχαρίενταδιδοῦσινἀνδράσιν, οὔτεφυὴνοὔτ᾽ἂρφρέναςοὔτ᾽ἀγορητύν.ἄλλοςμὲνγάρτ᾽εἶδοςἀκιδνότεροςπέλειἀνήρ,ἀλλὰθεὸςμορφὴνἔπεσιστέφει, οἱδέτ᾽ἐςαὐτὸντερπόμενοιλεύσσουσιν: δ᾽ἀσφαλέωςἀγορεύειαἰδοῖμειλιχίῃ, μετὰδὲπρέπειἀγρομένοισιν,ἐρχόμενονδ᾽ἀνὰἄστυθεὸνὣςεἰσορόωσιν.ἄλλοςδ᾽αὖεἶδοςμὲνἀλίγκιοςἀθανάτοισιν,ἀλλ᾽οὔοἱχάριςἀμφιπεριστέφεταιἐπέεσσιν,ὡςκαὶσοὶεἶδοςμὲνἀριπρεπές, οὐδέκενἄλλωςοὐδὲθεὸςτεύξειε, νόονδ᾽ἀποφώλιόςἐσσι.ὤρινάςμοιθυμὸνἐνὶστήθεσσιφίλοισινεἰπὼνοὐκατὰκόσμον. ἐγὼδ᾽οὐνῆιςἀέθλων,ὡςσύγεμυθεῖαι, ἀλλ᾽ἐνπρώτοισινὀίωἔμμεναι, ὄφρ᾽ἥβῃτεπεποίθεαχερσίτ᾽ἐμῇσι.νῦνδ᾽ἔχομαικακότητικαὶἄλγεσι: πολλὰγὰρἔτληνἀνδρῶντεπτολέμουςἀλεγεινάτεκύματαπείρων.ἀλλὰκαὶὥς, κακὰπολλὰπαθών, πειρήσομ᾽ἀέθλων:θυμοδακὴςγὰρμῦθος, ἐπώτρυναςδέμεεἰπών.”ῥακαὶαὐτῷφάρειἀναΐξαςλάβεδίσκονμείζονακαὶπάχετον, στιβαρώτερονοὐκὀλίγονπεροἵῳΦαίηκεςἐδίσκεονἀλλήλοισι.τόνῥαπεριστρέψαςἧκεστιβαρῆςἀπὸχειρός,βόμβησενδὲλίθος: κατὰδ᾽ἔπτηξανποτὶγαίῃΦαίηκεςδολιχήρετμοι, ναυσίκλυτοιἄνδρες,λᾶοςὑπὸῥιπῆς: δ᾽ὑπέρπτατοσήματαπάντωνῥίμφαθέωνἀπὸχειρός. ἔθηκεδὲτέρματ᾽Ἀθήνηἀνδρὶδέμαςἐικυῖα, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:καί κ᾽ ἀλαός τοι, ξεῖνε, διακρίνειε τὸ σῆμα ἀμφαφόων, ἐπεὶοὔτιμεμιγμένονἐστὶνὁμίλῳ,ἀλλὰπολὺπρῶτον. σὺδὲθάρσειτόνδεγ᾽ἄεθλον:οὔτιςΦαιήκωντόδεγ᾽ἵξεται, οὐδ᾽ὑπερήσει.”ὣς φάτο, γήθησεν δὲ πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,χαὶρων, οὕνεχ᾽ἑταῖρονἐνηέαλεῦσσ᾽ἐνἀγῶνι.καὶτότεκουφότερονμετεφώνεεΦαιήκεσσιν:τοῦτον νῦν ἀφίκεσθε, νέοι. τάχα δ᾽ ὕστερον ἄλλον ἥσειντοσσοῦτονὀίομαιἔτιμᾶσσον.τῶνδ᾽ἄλλωνὅτινακραδίηθυμόςτεκελεύει,δεῦρ᾽ἄγεπειρηθήτω, ἐπείμ᾽ἐχολώσατελίην,πὺξἠὲπάλῃκαὶποσίν, οὔτιμεγαίρω,πάντωνΦαιήκων, πλήνγ᾽αὐτοῦΛαοδάμαντος.ξεῖνοςγάρμοιὅδ᾽ἐστί: τίςἂνφιλέοντιμάχοιτο;ἄφρωνδὴκεῖνόςγεκαὶοὐτιδανὸςπέλειἀνήρ,ὅςτιςξεινοδόκῳἔριδαπροφέρηταιἀέθλωνδήμῳἐνἀλλοδαπῷ: ἕοδ᾽αὐτοῦπάντακολούει.τῶνδ᾽ἄλλωνοὔπέρτιν᾽ἀναίνομαιοὐδ᾽ἀθερίζω,ἀλλ᾽ἐθέλωἴδμενκαὶπειρηθήμεναιἄντην.πάνταγὰροὐκακόςεἰμι, μετ᾽ἀνδράσινὅσσοιἄεθλοι:εὖμὲντόξονοἶδαἐύξοονἀμφαφάασθαι:πρῶτόςκ᾽ἄνδραβάλοιμιὀιστεύσαςἐνὁμίλῳἀνδρῶνδυσμενέων, εἰκαὶμάλαπολλοὶἑταῖροιἄγχιπαρασταῖενκαὶτοξαζοίατοφωτῶν.οἶοςδήμεΦιλοκτήτηςἀπεκαίνυτοτόξῳδήμῳἔνιΤρώων, ὅτετοξαζοίμεθ᾽Ἀχαιοί.τῶνδ᾽ἄλλωνἐμέφημιπολὺπροφερέστερονεἶναι,ὅσσοινῦνβροτοίεἰσινἐπὶχθονὶσῖτονἔδοντες.ἀνδράσιδὲπροτέροισινἐριζέμενοὐκἐθελήσω,οὔθ᾽Ἡρακλῆιοὔτ᾽ΕὐρύτῳΟιχαλιῆι,οἵῥακαὶἀθανάτοισινἐρίζεσκονπερὶτόξων.τῷῥακαὶαἶψ᾽ἔθανενμέγαςΕὔρυτος, οὐδ᾽ἐπὶγῆραςἵκετ᾽ἐνὶμεγάροισι: χολωσάμενοςγὰρἈπόλλωνἔκτανεν, οὕνεκάμινπροκαλίζετοτοξάζεσθαι.δουρὶδ᾽ἀκοντίζωὅσονοὐκἄλλοςτιςὀιστῷ.οἴοισινδείδοικαποσὶνμήτίςμεπαρέλθῃΦαιήκων: λίηνγὰρἀεικελίωςἐδαμάσθηνκύμασινἐνπολλοῖς, ἐπεὶοὐκομιδὴκατὰνῆαἦενἐπηετανός: τῷμοιφίλαγυῖαλέλυνται.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ.Ἀλκίνοοςδέμινοἶοςἀμειβόμενοςπροσέειπεν:ξεῖν᾽, ἐπεὶ οὐκ ἀχάριστα μεθ᾽ ἡμῖν ταῦτ᾽ ἀγορεύεις,ἀλλ᾽ἐθέλειςἀρετὴνσὴνφαινέμεν, τοιὀπηδεῖ,χωόμενοςὅτισ᾽οὗτοςἀνὴρἐνἀγῶνιπαραστὰςνείκεσεν, ὡςἂνσὴνἀρετὴνβροτὸςοὔτιςὄνοιτο,ὅςτιςἐπίσταιτοᾗσιφρεσὶνἄρτιαβάζειν:ἀλλ᾽ἄγενῦνἐμέθενξυνίειἔπος, ὄφρακαὶἄλλῳεἴπῃςἡρώων, ὅτεκενσοῖςἐνμεγάροισιδαινύῃπαρὰσῇτ᾽ἀλόχῳκαὶσοῖσιτέκεσσιν,ἡμετέρηςἀρετῆςμεμνημένος, οἷακαὶἡμῖνΖεὺςἐπὶἔργατίθησιδιαμπερὲςἐξἔτιπατρῶν.οὐγὰρπυγμάχοιεἰμὲνἀμύμονεςοὐδὲπαλαισταί,ἀλλὰποσὶκραιπνῶςθέομενκαὶνηυσὶνἄριστοι,αἰεὶδ᾽ἡμῖνδαίςτεφίληκίθαριςτεχοροίτεεἵματάτ᾽ἐξημοιβὰλοετράτεθερμὰκαὶεὐναί.ἀλλ᾽ἄγε, Φαιήκωνβητάρμονεςὅσσοιἄριστοι,παίσατε, ὥςχ᾽ξεῖνοςἐνίσπῃοἷσιφίλοισινοἴκαδενοστήσας, ὅσσονπεριγιγνόμεθ᾽ἄλλωνναυτιλίῃκαὶποσσὶκαὶὀρχηστυῖκαὶἀοιδῇ.Δημοδόκῳδέτιςαἶψακιὼνφόρμιγγαλίγειανοἰσέτω, πουκεῖταιἐνἡμετέροισιδόμοισιν.”ὣςἔφατ᾽Ἀλκίνοοςθεοείκελος, ὦρτοδὲκῆρυξοἴσωνφόρμιγγαγλαφυρὴνδόμουἐκβασιλῆος.αἰσυμνῆταιδὲκριτοὶἐννέαπάντεςἀνέστανδήμιοι, οἳκατ᾽ἀγῶναςἐὺπρήσσεσκονἕκαστα,λείηνανδὲχορόν, καλὸνδ᾽εὔρυνανἀγῶνα.κῆρυξδ᾽ἐγγύθενἦλθεφέρωνφόρμιγγαλίγειανΔημοδόκῳ: δ᾽ἔπειτακί᾽ἐςμέσον: ἀμφὶδὲκοῦροιπρωθῆβαιἵσταντο, δαήμονεςὀρχηθμοῖο,πέπληγονδὲχορὸνθεῖονποσίν. αὐτὰρὈδυσσεὺςμαρμαρυγὰςθηεῖτοποδῶν, θαύμαζεδὲθυμῷ.αὐτὰρφορμίζωνἀνεβάλλετοκαλὸνἀείδεινἀμφ᾽Ἄρεοςφιλότητοςεὐστεφάνουτ᾽Ἀφροδίτης,ὡςτὰπρῶταμίγησανἐνἩφαίστοιοδόμοισιλάθρῃ, πολλὰδ᾽ἔδωκε, λέχοςδ᾽ᾔσχυνεκαὶεὐνὴνἩφαίστοιοἄνακτος. ἄφαρδέοἱἄγγελοςἦλθενἭλιος, σφ᾽ἐνόησεμιγαζομένουςφιλότητι.Ἥφαιστοςδ᾽ὡςοὖνθυμαλγέαμῦθονἄκουσε,βῆῥ᾽ἴμενἐςχαλκεῶνακακὰφρεσὶβυσσοδομεύων,ἐνδ᾽ἔθετ᾽ἀκμοθέτῳμέγανἄκμονα, κόπτεδὲδεσμοὺςἀρρήκτουςἀλύτους, ὄφρ᾽ἔμπεδοναὖθιμένοιεν.αὐτὰρἐπεὶδὴτεῦξεδόλονκεχολωμένοςἌρει,βῆῥ᾽ἴμενἐςθάλαμον, ὅθιοἱφίλαδέμνι᾽ἔκειτο,ἀμφὶδ᾽ἄρ᾽ἑρμῖσινχέεδέσματακύκλῳἁπάντῃ:πολλὰδὲκαὶκαθύπερθεμελαθρόφινἐξεκέχυντο,ἠύτ᾽ἀράχνιαλεπτά, τάγ᾽οὔκέτιςοὐδὲἴδοιτο,οὐδὲθεῶνμακάρων: πέριγὰρδολόεντατέτυκτο.αὐτὰρἐπεὶδὴπάνταδόλονπερὶδέμνιαχεῦεν,εἴσατ᾽ἴμενἐςΛῆμνον, ἐυκτίμενονπτολίεθρον,οἱγαιάωνπολὺφιλτάτηἐστὶνἁπασέων.οὐδ᾽ἀλαοσκοπιὴνεἶχεχρυσήνιοςἌρης,ὡςἴδενἭφαιστονκλυτοτέχνηννόσφικιόντα:βῆδ᾽ἰέναιπρὸςδῶμαπερικλυτοῦἩφαίστοιοἰσχανόωνφιλότητοςἐυστεφάνουΚυθερείης.δὲνέονπαρὰπατρὸςἐρισθενέοςΚρονίωνοςἐρχομένηκατ᾽ἄρ᾽ἕζεθ᾽: δ᾽εἴσωδώματοςᾔει,ἔντ᾽ἄραοἱφῦχειρί, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:δεῦρο, φίλη, λέκτρονδε τραπείομεν εὐνηθέντες:οὐγὰρἔθ᾽Ἥφαιστοςμεταδήμιος, ἀλλάπουἤδηοἴχεταιἐςΛῆμνονμετὰΣίντιαςἀγριοφώνους.”ὣςφάτο, τῇδ᾽ἀσπαστὸνἐείσατοκοιμηθῆναι.τὼδ᾽ἐςδέμνιαβάντεκατέδραθον: ἀμφὶδὲδεσμοὶτεχνήεντεςἔχυντοπολύφρονοςἩφαίστοιο,οὐδέτικινῆσαιμελέωνἦνοὐδ᾽ἀναεῖραι.καὶτότεδὴγίγνωσκον, τ᾽οὐκέτιφυκτὰπέλοντο.ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεπερικλυτὸςἀμφιγυήεις,αὖτιςὑποστρέψαςπρὶνΛήμνουγαῖανἱκέσθαι:Ἠέλιοςγάροἱσκοπιὴνἔχενεἶπέτεμῦθον.βῆδ᾽ἴμεναιπρὸςδῶμαφίλοντετιημένοςἦτορ:ἔστηδ᾽ἐνπροθύροισι, χόλοςδέμινἄγριοςᾕρει:σμερδαλέονδ᾽ἐβόησε, γέγωνέτεπᾶσιθεοῖσιν:Ζεῦ πάτερ ἠδ᾽ ἄλλοι μάκαρες θεοὶ αἰὲν ἐόντες,δεῦθ᾽, ἵναἔργαγελαστὰκαὶοὐκἐπιεικτὰἴδησθε,ὡςἐμὲχωλὸνἐόνταΔιὸςθυγάτηρἈφροδίτηαἰὲνἀτιμάζει, φιλέειδ᾽ἀίδηλονἌρηα,οὕνεχ᾽μὲνκαλόςτεκαὶἀρτίπος, αὐτὰρἐγώγεἠπεδανὸςγενόμην. ἀτὰροὔτίμοιαἴτιοςἄλλος,ἀλλὰτοκῆεδύω, τὼμὴγείνασθαιὄφελλον.ἀλλ᾽ὄψεσθ᾽, ἵνατώγεκαθεύδετονἐνφιλότητιεἰςἐμὰδέμνιαβάντες, ἐγὼδ᾽ὁρόωνἀκάχημαι.οὐμένσφεαςἔτ᾽ἔολπαμίνυνθάγεκειέμενοὕτωςκαὶμάλαπερφιλέοντε: τάχ᾽οὐκἐθελήσετονἄμφωεὕδειν: ἀλλάσφωεδόλοςκαὶδεσμὸςἐρύξει,εἰςκέμοιμάλαπάνταπατὴρἀποδῷσινἔεδνα,ὅσσαοἱἐγγυάλιξακυνώπιδοςεἵνεκακούρης,οὕνεκάοἱκαλὴθυγάτηρ, ἀτὰροὐκἐχέθυμος.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἀγέροντοθεοὶποτὶχαλκοβατὲςδῶ:ἦλθεΠοσειδάωνγαιήοχος, ἦλθ᾽ἐριούνηςἙρμείας, ἦλθενδὲἄναξἑκάεργοςἈπόλλων.θηλύτεραιδὲθεαὶμένοναἰδοῖοἴκοιἑκάστη.ἔστανδ᾽ἐνπροθύροισιθεοί, δωτῆρεςἑάων:ἄσβεστοςδ᾽ἄρ᾽ἐνῶρτογέλωςμακάρεσσιθεοῖσιτέχναςεἰσορόωσιπολύφρονοςἩφαίστοιο.ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον:οὐκ ἀρετᾷ κακὰ ἔργα: κιχάνει τοι βραδὺς ὠκύν,ὡςκαὶνῦνἭφαιστοςἐὼνβραδὺςεἷλενἌρηαὠκύτατόνπερἐόνταθεῶνοἳὌλυμπονἔχουσιν,χωλὸςἐὼντέχνῃσι: τὸκαὶμοιχάγρι᾽ὀφέλλει.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:ἙρμῆνδὲπροσέειπενἄναξΔιὸςυἱὸςἈπόλλων:Ἑρμεία, Διὸς υἱέ, διάκτορε, δῶτορ ἑάων,ῥάκενἐνδεσμοῖςἐθέλοιςκρατεροῖσιπιεσθεὶςεὕδεινἐνλέκτροισιπαρὰχρυσέῃἈφροδίτῃ;”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταδιάκτοροςἀργεϊφόντης:αἲ γὰρ τοῦτο γένοιτο, ἄναξ ἑκατηβόλ᾽ Ἄπολλον:δεσμοὶμὲντρὶςτόσσοιἀπείρονεςἀμφὶςἔχοιεν,ὑμεῖςδ᾽εἰσορόῳτεθεοὶπᾶσαίτεθέαιναι,αὐτὰρἐγὼνεὕδοιμιπαρὰχρυσέῃἈφροδίτῃ.”ὣςἔφατ᾽, ἐνδὲγέλωςὦρτ᾽ἀθανάτοισιθεοῖσιν.οὐδὲΠοσειδάωναγέλωςἔχε, λίσσετοδ᾽αἰεὶἭφαιστονκλυτοεργὸνὅπωςλύσειενἌρηα.καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:λῦσον: ἐγὼ δέ τοι αὐτὸν ὑπίσχομαι, ὡς σὺ κελεύεις,τίσειναἴσιμαπάνταμετ᾽ἀθανάτοισιθεοῖσιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερικλυτὸςἀμφιγυήεις:μή με, Ποσείδαον γαιήοχε, ταῦτα κέλευε:δειλαίτοιδειλῶνγεκαὶἐγγύαιἐγγυάασθαι.πῶςἂνἐγώσεδέοιμιμετ᾽ἀθανάτοισιθεοῖσιν,εἴκενἌρηςοἴχοιτοχρέοςκαὶδεσμὸνἀλύξας;”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΠοσειδάωνἐνοσίχθων:Ἥφαιστ᾽, εἴ περ γάρ κεν Ἄρης χρεῖος ὑπαλύξας οἴχηταιφεύγων, αὐτόςτοιἐγὼτάδετίσω.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερικλυτὸςἀμφιγυήεις:οὐκ ἔστ᾽ οὐδὲ ἔοικε τεὸν ἔπος ἀρνήσασθαι.”ὣςεἰπὼνδεσμὸνἀνίειμένοςἩφαίστοιο.τὼδ᾽ἐπεὶἐκδεσμοῖολύθεν, κρατεροῦπερἐόντος,αὐτίκ᾽ἀναΐξαντεμὲνΘρῄκηνδεβεβήκει,δ᾽ἄραΚύπρονἵκανεφιλομμειδὴςἈφροδίτη,ἐςΠάφον: ἔνθαδέοἱτέμενοςβωμόςτεθυήεις.ἔνθαδέμινΧάριτεςλοῦσανκαὶχρῖσανἐλαίῳἀμβρότῳ, οἷαθεοὺςἐπενήνοθεναἰὲνἐόντας,ἀμφὶδὲεἵματαἕσσανἐπήρατα, θαῦμαἰδέσθαι.ταῦτ᾽ἄρ᾽ἀοιδὸςἄειδεπερικλυτός: αὐτὰρὈδυσσεὺςτέρπετ᾽ἐνὶφρεσὶνᾗσινἀκούωνἠδὲκαὶἄλλοιΦαίηκεςδολιχήρετμοι, ναυσίκλυτοιἄνδρες.Ἀλκίνοοςδ᾽ἍλιονκαὶΛαοδάμαντακέλευσενμουνὰξὀρχήσασθαι, ἐπείσφισινοὔτιςἔριζεν.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνσφαῖρανκαλὴνμετὰχερσὶνἕλοντο,πορφυρέην, τήνσφινΠόλυβοςποίησεδαΐφρων,τὴνἕτεροςῥίπτασκεποτὶνέφεασκιόενταἰδνωθεὶςὀπίσω, δ᾽ἀπὸχθονὸςὑψόσ᾽ἀερθεὶςῥηιδίωςμεθέλεσκε, πάροςποσὶνοὖδαςἱκέσθαι.αὐτὰρἐπεὶδὴσφαίρῃἀν᾽ἰθὺνπειρήσαντο,ὠρχείσθηνδὴἔπειταποτὶχθονὶπουλυβοτείρῃταρφέ᾽ἀμειβομένω: κοῦροιδ᾽ἐπελήκεονἄλλοιἑστεῶτεςκατ᾽ἀγῶνα, πολὺςδ᾽ὑπὸκόμποςὀρώρει.δὴτότ᾽ἄρ᾽ἈλκίνοονπροσεφώνεεδῖοςὈδυσσεύς:Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,ἠμὲνἀπείλησαςβητάρμοναςεἶναιἀρίστους,ἠδ᾽ἄρ᾽ἑτοῖματέτυκτο: σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωντα.”ὣςφάτο, γήθησενδ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,αἶψαδὲΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμετηύδα:κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες.ξεῖνοςμάλαμοιδοκέειπεπνυμένοςεἶναι.ἀλλ᾽ἄγεοἱδῶμενξεινήιον, ὡςἐπιεικές.δώδεκαγὰρκατὰδῆμονἀριπρεπέεςβασιλῆεςἀρχοὶκραίνουσι, τρισκαιδέκατοςδ᾽ἐγὼαὐτός:τῶνοἱἕκαστοςφᾶροςἐυπλυνὲςἠδὲχιτῶνακαὶχρυσοῖοτάλαντονἐνείκατετιμήεντος.αἶψαδὲπάνταφέρωμενἀολλέα, ὄφρ᾽ἐνὶχερσὶνξεῖνοςἔχωνἐπὶδόρπονἴῃχαίρωνἐνὶθυμῷ.Εὐρύαλοςδέαὐτὸνἀρεσσάσθωἐπέεσσικαὶδώρῳ, ἐπεὶοὔτιἔποςκατὰμοῖρανἔειπεν.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπῄνεονἠδ᾽ἐκέλευον,δῶραδ᾽ἄρ᾽οἰσέμεναιπρόεσανκήρυκαἕκαστος.τὸνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύαλοςἀπαμείβετοφώνησέντε:Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,τοιγὰρἐγὼτὸνξεῖνονἀρέσσομαι, ὡςσὺκελεύεις.δώσωοἱτόδ᾽ἄορπαγχάλκεον, ἔπικώπηἀργυρέη, κολεὸνδὲνεοπρίστουἐλέφαντοςἀμφιδεδίνηται: πολέοςδέοἱἄξιονἔσται.”ὣςεἰπὼνἐνχερσὶτίθειξίφοςἀργυρόηλονκαίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:χαῖρε, πάτερ ξεῖνε: ἔπος δ᾽ εἴ πέρ τι βέβακται δεινόν, ἄφαρτὸφέροιενἀναρπάξασαιἄελλαι.σοὶδὲθεοὶἄλοχόντ᾽ἰδέεινκαὶπατρίδ᾽ἱκέσθαιδοῖεν, ἐπεὶδὴδηθὰφίλωνἄποπήματαπάσχεις.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:καὶ σὺ φίλος μάλα χαῖρε, θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν.μηδέτιτοιξίφεόςγεποθὴμετόπισθεγένοιτοτούτου, δήμοιδῶκαςἀρεσσάμενοςἐπέεσσιν.”ῥακαὶἀμφ᾽ὤμοισιθέτοξίφοςἀργυρόηλον.δύσετότ᾽ἠέλιος, καὶτῷκλυτὰδῶραπαρῆεν.καὶτάγ᾽ἐςἈλκινόοιοφέρονκήρυκεςἀγαυοί:δεξάμενοιδ᾽ἄραπαῖδεςἀμύμονοςἈλκινόοιομητρὶπαρ᾽αἰδοίῃἔθεσανπερικαλλέαδῶρα.τοῖσινδ᾽ἡγεμόνευ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,ἐλθόντεςδὲκαθῖζονἐνὑψηλοῖσιθρόνοισι.δήῥατότ᾽ἈρήτηνπροσέφημένοςἈλκινόοιο:δεῦρο, γύναι, φέρε χηλὸν ἀριπρεπέ᾽, τις ἀρίστη:ἐνδ᾽αὐτὴθὲςφᾶροςἐυπλυνὲςἠδὲχιτῶνα.ἀμφὶδέοἱπυρὶχαλκὸνἰήνατε, θέρμετεδ᾽ὕδωρ,ὄφραλοεσσάμενόςτεἰδώντ᾽ἐὺκείμεναπάνταδῶρα, τάοἱΦαίηκεςἀμύμονεςἐνθάδ᾽ἔνεικαν,δαιτίτετέρπηταικαὶἀοιδῆςὕμνονἀκούων.καίοἱἐγὼτόδ᾽ἄλεισονἐμὸνπερικαλλὲςὀπάσσω,χρύσεον, ὄφρ᾽ἐμέθενμεμνημένοςἤματαπάντασπένδῃἐνὶμεγάρῳΔιίτ᾽ἄλλοισίντεθεοῖσιν.”ὣςἔφατ᾽, Ἀρήτηδὲμετὰδμῳῇσινἔειπενἀμφὶπυρὶστῆσαιτρίποδαμέγανὅττιτάχιστα.αἱδὲλοετροχόοντρίποδ᾽ἵστασανἐνπυρὶκηλέῳ,ἔνδ᾽ἄρ᾽ὕδωρἔχεαν, ὑπὸδὲξύλαδαῖονἑλοῦσαι.γάστρηνμὲντρίποδοςπῦρἄμφεπε, θέρμετοδ᾽ὕδωρ:τόφραδ᾽ἄρ᾽Ἀρήτηξείνῳπερικαλλέαχηλὸνἐξέφερενθαλάμοιο, τίθειδ᾽ἐνὶκάλλιμαδῶρα,ἐσθῆταχρυσόντε, τάοἱΦαίηκεςἔδωκαν:ἐνδ᾽αὐτὴφᾶροςθῆκενκαλόντεχιτῶνα,καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:αὐτὸς νῦν ἴδε πῶμα, θοῶς δ᾽ ἐπὶ δεσμὸν ἴηλον,μήτίςτοικαθ᾽ὁδὸνδηλήσεται, ὁππότ᾽ἂναὖτεεὕδῃσθαγλυκὺνὕπνονἰὼνἐννηὶμελαίνῃ.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,αὐτίκ᾽ἐπήρτυεπῶμα, θοῶςδ᾽ἐπὶδεσμὸνἴηλενποικίλον, ὅνποτέμινδέδαεφρεσὶπότνιαΚίρκη:αὐτόδιονδ᾽ἄραμινταμίηλούσασθαιἀνώγειἔςῥ᾽ἀσάμινθονβάνθ᾽: δ᾽ἄρἀσπασίωςἴδεθυμῷθερμὰλοέτρ᾽, ἐπεὶοὔτικομιζόμενόςγεθάμιζεν,ἐπεὶδὴλίπεδῶμαΚαλυψοῦςἠυκόμοιο.τόφραδέοἱκομιδήγεθεῷὣςἔμπεδοςἦεν.τὸνδ᾽ἐπεὶοὖνδμῳαὶλοῦσανκαὶχρῖσανἐλαίῳ,ἀμφὶδέμινχλαῖνανκαλὴνβάλονἠδὲχιτῶνα,ἔκῥ᾽ἀσαμίνθουβὰςἄνδραςμέταοἰνοποτῆραςἤιε: Ναυσικάαδὲθεῶνἄποκάλλοςἔχουσαστῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,θαύμαζενδ᾽Ὀδυσῆαἐνὀφθαλμοῖσινὁρῶσα,καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:χαῖρε, ξεῖν᾽, ἵνα καί ποτ᾽ ἐὼν ἐν πατρίδι γαίῃ μνήσῃἐμεῦ, ὅτιμοιπρώτῃζωάγρι᾽ὀφέλλεις.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς.Ναυσικάα θύγατερ μεγαλήτορος Ἀλκινόοιο,οὕτωνῦνΖεὺςθείη, ἐρίγδουποςπόσιςἭρης,οἴκαδέτ᾽ἐλθέμεναικαὶνόστιμονἦμαρἰδέσθαι:τῷκέντοικαὶκεῖθιθεῷὣςεὐχετοῴμηναἰεὶἤματαπάντα: σὺγάρμ᾽ἐβιώσαο, κούρη.”ῥακαὶἐςθρόνονἷζεπαρ᾽Ἀλκίνοονβασιλῆα:οἱδ᾽ἤδημοίραςτ᾽ἔνεμονκερόωντότεοἶνον.κῆρυξδ᾽ἐγγύθενἦλθενἄγωνἐρίηρονἀοιδόν,Δημόδοκονλαοῖσιτετιμένον: εἷσεδ᾽ἄρ᾽αὐτὸνμέσσῳδαιτυμόνων, πρὸςκίοναμακρὸνἐρείσας.δὴτότεκήρυκαπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς,νώτουἀποπροταμών, ἐπὶδὲπλεῖονἐλέλειπτο,ἀργιόδοντοςὑός, θαλερὴδ᾽ἦνἀμφὶςἀλοιφή:κῆρυξ, τῆ δή, τοῦτο πόρε κρέας, ὄφρα φάγῃσιν,Δημοδόκῳ: καίμινπροσπτύξομαιἀχνύμενόςπερ:πᾶσιγὰρἀνθρώποισινἐπιχθονίοισινἀοιδοὶτιμῆςἔμμοροίεἰσικαὶαἰδοῦς, οὕνεκ᾽ἄρασφέαςοἴμαςμοῦσ᾽ἐδίδαξε, φίλησεδὲφῦλονἀοιδῶν.”ὣςἄρ᾽ἔφη, κῆρυξδὲφέρωνἐνχερσὶνἔθηκενἥρῳΔημοδόκῳ: δ᾽ἐδέξατο, χαῖρεδὲθυμῷ.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,δὴτότεΔημόδοκονπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Δημόδοκ᾽, ἔξοχα δή σε βροτῶν αἰνίζομ᾽ ἁπάντων.σέγεμοῦσ᾽ἐδίδαξε, Διὸςπάϊς, σέγ᾽Ἀπόλλων:λίηνγὰρκατὰκόσμονἈχαιῶνοἶτονἀείδεις,ὅσσ᾽ἔρξαντ᾽ἔπαθόντεκαὶὅσσ᾽ἐμόγησανἈχαιοί,ὥςτέπουαὐτὸςπαρεὼνἄλλουἀκούσας.ἀλλ᾽ἄγεδὴμετάβηθικαὶἵππουκόσμονἄεισονδουρατέου, τὸνἘπειὸςἐποίησενσὺνἈθήνῃ,ὅνποτ᾽ἐςἀκρόπολινδόλονἤγαγεδῖοςὈδυσσεὺςἀνδρῶνἐμπλήσαςοἵῥ᾽Ἴλιονἐξαλάπαξαν.αἴκενδήμοιταῦτακατὰμοῖρανκαταλέξῃς,αὐτίκ᾽ἐγὼπᾶσινμυθήσομαιἀνθρώποισιν,ὡςἄρατοιπρόφρωνθεὸςὤπασεθέσπινἀοιδήν.”ὣςφάθ᾽, δ᾽ὁρμηθεὶςθεοῦἤρχετο, φαῖνεδ᾽ἀοιδήν,ἔνθενἑλὼνὡςοἱμὲνἐυσσέλμωνἐπὶνηῶνβάντεςἀπέπλειον, πῦρἐνκλισίῃσιβαλόντες,Ἀργεῖοι, τοὶδ᾽ἤδηἀγακλυτὸνἀμφ᾽Ὀδυσῆαἥατ᾽ἐνὶΤρώωνἀγορῇκεκαλυμμένοιἵππῳ:αὐτοὶγάρμινΤρῶεςἐςἀκρόπολινἐρύσαντο.ὣςμὲνἑστήκει, τοὶδ᾽ἄκριταπόλλ᾽ἀγόρευονἥμενοιἀμφ᾽αὐτόν: τρίχαδέσφισινἥνδανεβουλή,ἠὲδιαπλῆξαικοῖλονδόρυνηλέιχαλκῷ,κατὰπετράωνβαλέεινἐρύσανταςἐπ᾽ἄκρης,ἐάανμέγ᾽ἄγαλμαθεῶνθελκτήριονεἶναι,τῇπερδὴκαὶἔπειτατελευτήσεσθαιἔμελλεν:αἶσαγὰρἦνἀπολέσθαι, ἐπὴνπόλιςἀμφικαλύψῃδουράτεονμέγανἵππον, ὅθ᾽ἥατοπάντεςἄριστοιἈργείωνΤρώεσσιφόνονκαὶκῆραφέροντες.ἤειδενδ᾽ὡςἄστυδιέπραθονυἷεςἈχαιῶνἱππόθενἐκχύμενοι, κοῖλονλόχονἐκπρολιπόντες.ἄλλονδ᾽ἄλλῃἄειδεπόλινκεραϊζέμεναἰπήν,αὐτὰρὈδυσσῆαπροτὶδώματαΔηιφόβοιοβήμεναι, ἠύτ᾽ἌρηασὺνἀντιθέῳΜενελάῳ.κεῖθιδὴαἰνότατονπόλεμονφάτοτολμήσαντανικῆσαικαὶἔπειταδιὰμεγάθυμονἈθήνην.ταῦτ᾽ἄρ᾽ἀοιδὸςἄειδεπερικλυτός: αὐτὰρὈδυσσεὺςτήκετο, δάκρυδ᾽ἔδευενὑπὸβλεφάροισιπαρειάς.ὡςδὲγυνὴκλαίῃσιφίλονπόσινἀμφιπεσοῦσα,ὅςτεἑῆςπρόσθενπόλιοςλαῶντεπέσῃσιν,ἄστεϊκαὶτεκέεσσινἀμύνωννηλεὲςἦμαρ:μὲντὸνθνήσκοντακαὶἀσπαίρονταἰδοῦσαἀμφ᾽αὐτῷχυμένηλίγακωκύει: οἱδέτ᾽ὄπισθεκόπτοντεςδούρεσσιμετάφρενονἠδὲκαὶὤμουςεἴρερονεἰσανάγουσι, πόνοντ᾽ἐχέμενκαὶὀιζύν:τῆςδ᾽ἐλεεινοτάτῳἄχεϊφθινύθουσιπαρειαί:ὣςὈδυσεὺςἐλεεινὸνὑπ᾽ὀφρύσιδάκρυονεἶβεν.ἔνθ᾽ἄλλουςμὲνπάνταςἐλάνθανεδάκρυαλείβων,Ἀλκίνοοςδέμινοἶοςἐπεφράσατ᾽ἠδ᾽ἐνόησεν,ἥμενοςἄγχ᾽αὐτοῦ, βαρὺδὲστενάχοντοςἄκουσεν.αἶψαδὲΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμετηύδα:κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες,Δημόδοκοςδ᾽ἤδησχεθέτωφόρμιγγαλίγειαν:οὐγάρπωςπάντεσσιχαριζόμενοςτάδ᾽ἀείδει.ἐξοὗδορπέομέντεκαὶὤρορεθεῖοςἀοιδός,ἐκτοῦδ᾽οὔπωπαύσατ᾽ὀιζυροῖογόοιοξεῖνος: μάλαπούμινἄχοςφρέναςἀμφιβέβηκεν.ἀλλ᾽ἄγ᾽μὲνσχεθέτω, ἵν᾽ὁμῶςτερπώμεθαπάντες,ξεινοδόκοικαὶξεῖνος, ἐπεὶπολὺκάλλιονοὕτως:εἵνεκαγὰρξείνοιοτάδ᾽αἰδοίοιοτέτυκται,πομπὴκαὶφίλαδῶρα, τάοἱδίδομενφιλέοντες.ἀντὶκασιγνήτουξεῖνόςθ᾽ἱκέτηςτετέτυκταιἀνέρι, ὅςτ᾽ὀλίγονπερἐπιψαύῃπραπίδεσσι.τῷνῦνμηδὲσὺκεῦθενοήμασικερδαλέοισινὅττικέσ᾽εἴρωμαι: φάσθαιδέσεκάλλιόνἐστιν.εἴπ᾽ὄνομ᾽ὅττισεκεῖθικάλεονμήτηρτεπατήρτεἄλλοιθ᾽οἳκατὰἄστυκαὶοἳπεριναιετάουσιν.οὐμὲνγάρτιςπάμπανἀνώνυμόςἐστ᾽ἀνθρώπων,οὐκακὸςοὐδὲμὲνἐσθλός, ἐπὴντὰπρῶταγένηται,ἀλλ᾽ἐπὶπᾶσιτίθενται, ἐπείκετέκωσι, τοκῆες.εἰπὲδέμοιγαῖάντε: τεὴνδῆμόντεπόλιντε,ὄφρασετῇπέμπωσιτιτυσκόμεναιφρεσὶνῆες:οὐγὰρΦαιήκεσσικυβερνητῆρεςἔασιν,οὐδέτιπηδάλι᾽ἔστι, τάτ᾽ἄλλαινῆεςἔχουσιν:ἀλλ᾽αὐταὶἴσασινοήματακαὶφρέναςἀνδρῶν,καὶπάντωνἴσασιπόλιαςκαὶπίοναςἀγροὺςἀνθρώπων, καὶλαῖτματάχισθ᾽ἁλὸςἐκπερόωσινἠέρικαὶνεφέλῃκεκαλυμμέναι: οὐδέποτέσφινοὔτετιπημανθῆναιἔπιδέοςοὔτ᾽ἀπολέσθαι.ἀλλὰτόδ᾽ὥςποτεπατρὸςἐγὼνεἰπόντοςἄκουσαΝαυσιθόου, ὃςἔφασκεΠοσειδάων᾽ἀγάσασθαιἡμῖν, οὕνεκαπομποὶἀπήμονέςεἰμενἁπάντων.φῆποτὲΦαιήκωνἀνδρῶνἐυεργέανῆαἐκπομπῆςἀνιοῦσανἐνἠεροειδέιπόντῳῥαισέμεναι, μέγαδ᾽ἧμινὄροςπόλειἀμφικαλύψειν.ὣςἀγόρευ᾽γέρων: τὰδέκενθεὸςτελέσειενκ᾽ἀτέλεστ᾽εἴη, ὥςοἱφίλονἔπλετοθυμῷ:ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,ὅππῃἀπεπλάγχθηςτεκαὶἅςτιναςἵκεοχώραςἀνθρώπων, αὐτούςτεπόλιάςτ᾽ἐὺναιετοώσας,ἠμὲνὅσοιχαλεποίτεκαὶἄγριοιοὐδὲδίκαιοι,οἵτεφιλόξεινοι, καίσφιννόοςἐστὶθεουδής.εἰπὲδ᾽τικλαίειςκαὶὀδύρεαιἔνδοθιθυμῷἈργείωνΔαναῶνἠδ᾽Ἰλίουοἶτονἀκούων.τὸνδὲθεοὶμὲντεῦξαν, ἐπεκλώσαντοδ᾽ὄλεθρονἀνθρώποις, ἵναᾖσικαὶἐσσομένοισινἀοιδή.τίςτοικαὶπηὸςἀπέφθιτοἸλιόθιπρὸἐσθλὸςἐών, γαμβρὸςπενθερός, οἵτεμάλιστακήδιστοιτελέθουσιμεθ᾽αἷμάτεκαὶγένοςαὐτῶν;τίςπουκαὶἑταῖροςἀνὴρκεχαρισμέναεἰδώς,ἐσθλός; ἐπεὶοὐμέντικασιγνήτοιοχερείωνγίγνεται, ὅςκενἑταῖροςἐὼνπεπνυμέναεἰδῇ.”
τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,τοιμὲντόδεκαλὸνἀκουέμενἐστὶνἀοιδοῦτοιοῦδ᾽οἷοςὅδ᾽ἐστί, θεοῖςἐναλίγκιοςαὐδήν.οὐγὰρἐγώγέτίφημιτέλοςχαριέστερονεἶναιὅτ᾽ἐυφροσύνημὲνἔχῃκάταδῆμονἅπαντα,δαιτυμόνεςδ᾽ἀνὰδώματ᾽ἀκουάζωνταιἀοιδοῦἥμενοιἑξείης, παρὰδὲπλήθωσιτράπεζαισίτουκαὶκρειῶν, μέθυδ᾽ἐκκρητῆροςἀφύσσωνοἰνοχόοςφορέῃσικαὶἐγχείῃδεπάεσσι:τοῦτότίμοικάλλιστονἐνὶφρεσὶνεἴδεταιεἶναι.σοὶδ᾽ἐμὰκήδεαθυμὸςἐπετράπετοστονόενταεἴρεσθ᾽, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονὀδυρόμενοςστεναχίζω:τίπρῶτόντοιἔπειτα, τίδ᾽ὑστάτιονκαταλέξω;κήδε᾽ἐπείμοιπολλὰδόσανθεοὶΟὐρανίωνες.νῦνδ᾽ὄνομαπρῶτονμυθήσομαι, ὄφρακαὶὑμεῖςεἴδετ᾽, ἐγὼδ᾽ἂνἔπειταφυγὼνὕπονηλεὲςἦμαρὑμῖνξεῖνοςἔωκαὶἀπόπροθιδώματαναίων.εἴμ᾽ὈδυσεὺςΛαερτιάδης, ὃςπᾶσιδόλοισινἀνθρώποισιμέλω, καίμευκλέοςοὐρανὸνἵκει.ναιετάωδ᾽Ἰθάκηνἐυδείελον: ἐνδ᾽ὄροςαὐτῇΝήριτονεἰνοσίφυλλον, ἀριπρεπές: ἀμφὶδὲνῆσοιπολλαὶναιετάουσιμάλασχεδὸνἀλλήλῃσι,ΔουλίχιόντεΣάμητεκαὶὑλήεσσαΖάκυνθος.αὐτὴδὲχθαμαλὴπανυπερτάτηεἰνἁλὶκεῖταιπρὸςζόφον, αἱδέτ᾽ἄνευθεπρὸςἠῶτ᾽ἠέλιόντε,τρηχεῖ᾽, ἀλλ᾽ἀγαθὴκουροτρόφος: οὔτοιἐγώγεἧςγαίηςδύναμαιγλυκερώτερονἄλλοἰδέσθαι.μένμ᾽αὐτόθ᾽ἔρυκεΚαλυψώ, δῖαθεάων,ἐνσπέσσιγλαφυροῖσι, λιλαιομένηπόσινεἶναι:ὣςδ᾽αὔτωςΚίρκηκατερήτυενἐνμεγάροισινΑἰαίηδολόεσσα, λιλαιομένηπόσινεἶναι:ἀλλ᾽ἐμὸνοὔποτεθυμὸνἐνὶστήθεσσινἔπειθον.ὣςοὐδὲνγλύκιονἧςπατρίδοςοὐδὲτοκήωνγίγνεται, εἴπερκαίτιςἀπόπροθιπίοναοἶκονγαίῃἐνἀλλοδαπῇναίειἀπάνευθετοκήων.εἰδ᾽ἄγετοικαὶνόστονἐμὸνπολυκηδέ᾽ἐνίσπω,ὅνμοιΖεὺςἐφέηκενἀπὸΤροίηθενἰόντι.Ἰλιόθεν με φέρων ἄνεμος Κικόνεσσι πέλασσεν,Ἰσμάρῳ. ἔνθαδ᾽ἐγὼπόλινἔπραθον, ὤλεσαδ᾽αὐτούς:ἐκπόλιοςδ᾽ἀλόχουςκαὶκτήματαπολλὰλαβόντεςδασσάμεθ᾽, ὡςμήτίςμοιἀτεμβόμενοςκίοιἴσης.ἔνθ᾽τοιμὲνἐγὼδιερῷποδὶφευγέμενἡμέαςἠνώγεα, τοὶδὲμέγανήπιοιοὐκἐπίθοντο.ἔνθαδὲπολλὸνμὲνμέθυπίνετο, πολλὰδὲμῆλαἔσφαζονπαρὰθῖνακαὶεἰλίποδαςἕλικαςβοῦς:τόφραδ᾽ἄρ᾽οἰχόμενοιΚίκονεςΚικόνεσσιγεγώνευν,οἵσφινγείτονεςἦσαν, ἅμαπλέονεςκαὶἀρείους,ἤπειρονναίοντες, ἐπιστάμενοιμὲνἀφ᾽ἵππωνἀνδράσιμάρνασθαικαὶὅθιχρὴπεζὸνἐόντα.ἦλθονἔπειθ᾽ὅσαφύλλακαὶἄνθεαγίγνεταιὥρῃ,ἠέριοι: τότεδήῥακακὴΔιὸςαἶσαπαρέστηἡμῖναἰνομόροισιν, ἵν᾽ἄλγεαπολλὰπάθοιμεν.στησάμενοιδ᾽ἐμάχοντομάχηνπαρὰνηυσὶθοῇσι,βάλλονδ᾽ἀλλήλουςχαλκήρεσινἐγχείῃσιν.ὄφραμὲνἠὼςἦνκαὶἀέξετοἱερὸνἦμαρ,τόφραδ᾽ἀλεξόμενοιμένομενπλέονάςπερἐόντας.ἦμοςδ᾽ἠέλιοςμετενίσσετοβουλυτόνδε,καὶτότεδὴΚίκονεςκλῖνανδαμάσαντεςἈχαιούς.ἓξδ᾽ἀφ᾽ἑκάστηςνηὸςἐυκνήμιδεςἑταῖροιὤλονθ᾽: οἱδ᾽ἄλλοιφύγομενθάνατόντεμόροντε.ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ,ἄσμενοιἐκθανάτοιο, φίλουςὀλέσαντεςἑταίρους.οὐδ᾽ἄραμοιπροτέρωνῆεςκίονἀμφιέλισσαι,πρίντινατῶνδειλῶνἑτάρωντρὶςἕκαστονἀῦσαι,οἳθάνονἐνπεδίῳΚικόνωνὕποδῃωθέντες.νηυσὶδ᾽ἐπῶρσ᾽ἄνεμονΒορέηννεφεληγερέταΖεὺςλαίλαπιθεσπεσίῃ, σὺνδὲνεφέεσσικάλυψεγαῖανὁμοῦκαὶπόντον: ὀρώρειδ᾽οὐρανόθεννύξ.αἱμὲνἔπειτ᾽ἐφέροντ᾽ἐπικάρσιαι, ἱστίαδέσφιντριχθάτεκαὶτετραχθὰδιέσχισενἲςἀνέμοιο.καὶτὰμὲνἐςνῆαςκάθεμεν, δείσαντεςὄλεθρον,αὐτὰςδ᾽ἐσσυμένωςπροερέσσαμενἤπειρόνδε.ἔνθαδύωνύκταςδύοτ᾽ἤματασυνεχὲςαἰεὶκείμεθ᾽, ὁμοῦκαμάτῳτεκαὶἄλγεσιθυμὸνἔδοντες.ἀλλ᾽ὅτεδὴτρίτονἦμαρἐυπλόκαμοςτέλεσ᾽Ἠώς,ἱστοὺςστησάμενοιἀνάθ᾽ἱστίαλεύκ᾽ἐρύσαντεςἥμεθα, τὰςδ᾽ἄνεμόςτεκυβερνῆταίτ᾽ἴθυνον.καίνύκενἀσκηθὴςἱκόμηνἐςπατρίδαγαῖαν:ἀλλάμεκῦμαῥόοςτεπεριγνάμπτονταΜάλειανκαὶΒορέηςἀπέωσε, παρέπλαγξενδὲΚυθήρων.ἔνθεν δ᾽ ἐννῆμαρ φερόμην ὀλοοῖς ἀνέμοισιν πόντονἐπ᾽ἰχθυόεντα: ἀτὰρδεκάτῃἐπέβημενγαίηςΛωτοφάγων, οἵτ᾽ἄνθινονεἶδαρἔδουσιν.ἔνθαδ᾽ἐπ᾽ἠπείρουβῆμενκαὶἀφυσσάμεθ᾽ὕδωρ,αἶψαδὲδεῖπνονἕλοντοθοῇςπαρὰνηυσὶνἑταῖροι.αὐτὰρἐπεὶσίτοιότ᾽ἐπασσάμεθ᾽ἠδὲποτῆτος,δὴτοτ᾽ἐγὼνἑτάρουςπροΐεινπεύθεσθαιἰόντας,οἵτινεςἀνέρεςεἶενἐπὶχθονὶσῖτονἔδοντεςἄνδρεδύωκρίνας, τρίτατονκήρυχ᾽ἅμ᾽ὀπάσσας.οἱδ᾽αἶψ᾽οἰχόμενοιμίγενἀνδράσιΛωτοφάγοισιν:οὐδ᾽ἄραΛωτοφάγοιμήδονθ᾽ἑτάροισινὄλεθρονἡμετέροις, ἀλλάσφιδόσανλωτοῖοπάσασθαι.τῶνδ᾽ὅςτιςλωτοῖοφάγοιμελιηδέακαρπόν,οὐκέτ᾽ἀπαγγεῖλαιπάλινἤθελενοὐδὲνέεσθαι,ἀλλ᾽αὐτοῦβούλοντομετ᾽ἀνδράσιΛωτοφάγοισιλωτὸνἐρεπτόμενοιμενέμεννόστουτελαθέσθαι.τοὺςμὲνἐγὼνἐπὶνῆαςἄγονκλαίονταςἀνάγκῃ,νηυσὶδ᾽ἐνὶγλαφυρῇσινὑπὸζυγὰδῆσαἐρύσσας.αὐτὰρτοὺςἄλλουςκελόμηνἐρίηραςἑταίρουςσπερχομένουςνηῶνἐπιβαινέμενὠκειάων,μήπώςτιςλωτοῖοφαγὼννόστοιολάθηται.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον,ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ:Κυκλώπωνδ᾽ἐςγαῖανὑπερφιάλωνἀθεμίστωνἱκόμεθ᾽, οἵῥαθεοῖσιπεποιθότεςἀθανάτοισινοὔτεφυτεύουσινχερσὶνφυτὸνοὔτ᾽ἀρόωσιν,ἀλλὰτάγ᾽ἄσπαρτακαὶἀνήροταπάνταφύονται,πυροὶκαὶκριθαὶἠδ᾽ἄμπελοι, αἵτεφέρουσινοἶνονἐριστάφυλον, καίσφινΔιὸςὄμβροςἀέξει.τοῖσινδ᾽οὔτ᾽ἀγοραὶβουληφόροιοὔτεθέμιστες,ἀλλ᾽οἵγ᾽ὑψηλῶνὀρέωνναίουσικάρηναἐνσπέσσιγλαφυροῖσι, θεμιστεύειδὲἕκαστοςπαίδωνἠδ᾽ἀλόχων, οὐδ᾽ἀλλήλωνἀλέγουσιν.νῆσος ἔπειτα λάχεια παρὲκ λιμένος τετάνυσται,γαίηςΚυκλώπωνοὔτεσχεδὸνοὔτ᾽ἀποτηλοῦ,ὑλήεσσ᾽: ἐνδ᾽αἶγεςἀπειρέσιαιγεγάασινἄγριαι: οὐμὲνγὰρπάτοςἀνθρώπωνἀπερύκει,οὐδέμινεἰσοιχνεῦσικυνηγέται, οἵτεκαθ᾽ὕληνἄλγεαπάσχουσινκορυφὰςὀρέωνἐφέποντες.οὔτ᾽ἄραποίμνῃσινκαταΐσχεταιοὔτ᾽ἀρότοισιν,ἀλλ᾽γ᾽ἄσπαρτοςκαὶἀνήροτοςἤματαπάνταἀνδρῶνχηρεύει, βόσκειδέτεμηκάδαςαἶγας.οὐγὰρΚυκλώπεσσινέεςπάραμιλτοπάρῃοι,οὐδ᾽ἄνδρεςνηῶνἔνιτέκτονες, οἵκεκάμοιεννῆαςἐυσσέλμους, αἵκεντελέοιενἕκασταἄστε᾽ἐπ᾽ἀνθρώπωνἱκνεύμεναι, οἷάτεπολλὰἄνδρεςἐπ᾽ἀλλήλουςνηυσὶνπερόωσιθάλασσαν:οἵκέσφινκαὶνῆσονἐυκτιμένηνἐκάμοντο.οὐμὲνγάρτικακήγε, φέροιδέκενὥριαπάντα:ἐνμὲνγὰρλειμῶνεςἁλὸςπολιοῖοπαρ᾽ὄχθαςὑδρηλοὶμαλακοί: μάλακ᾽ἄφθιτοιἄμπελοιεἶεν.ἐνδ᾽ἄροσιςλείη: μάλακενβαθὺλήιοναἰεὶεἰςὥραςἀμῷεν, ἐπεὶμάλαπῖαρὑπ᾽οὖδας.ἐνδὲλιμὴνἐύορμος, ἵν᾽οὐχρεὼπείσματόςἐστιν,οὔτ᾽εὐνὰςβαλέεινοὔτεπρυμνήσι᾽ἀνάψαι,ἀλλ᾽ἐπικέλσανταςμεῖναιχρόνονεἰςκεναυτέωνθυμὸςἐποτρύνῃκαὶἐπιπνεύσωσινἀῆται.αὐτὰρἐπὶκρατὸςλιμένοςῥέειἀγλαὸνὕδωρ,κρήνηὑπὸσπείους: περὶδ᾽αἴγειροιπεφύασιν.ἔνθακατεπλέομεν, καίτιςθεὸςἡγεμόνευεννύκταδι᾽ὀρφναίην, οὐδὲπρουφαίνετ᾽ἰδέσθαι:ἀὴργὰρπερὶνηυσὶβαθεῖ᾽ἦν, οὐδὲσελήνηοὐρανόθενπρούφαινε, κατείχετοδὲνεφέεσσιν.ἔνθ᾽οὔτιςτὴννῆσονἐσέδρακενὀφθαλμοῖσιν,οὔτ᾽οὖνκύματαμακρὰκυλινδόμεναπροτὶχέρσονεἰσίδομεν, πρὶννῆαςἐυσσέλμουςἐπικέλσαι.κελσάσῃσιδὲνηυσὶκαθείλομενἱστίαπάντα,ἐκδὲκαὶαὐτοὶβῆμενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης:ἔνθαδ᾽ἀποβρίξαντεςἐμείναμενἨῶδῖαν.ἦμος δ᾽ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,νῆσονθαυμάζοντεςἐδινεόμεσθακατ᾽αὐτήν.ὦρσανδὲνύμφαι, κοῦραιΔιὸςαἰγιόχοιο,αἶγαςὀρεσκῴους, ἵναδειπνήσειανἑταῖροι.αὐτίκακαμπύλατόξακαὶαἰγανέαςδολιχαύλουςεἱλόμεθ᾽ἐκνηῶν, διὰδὲτρίχακοσμηθέντεςβάλλομεν: αἶψαδ᾽ἔδωκεθεὸςμενοεικέαθήρην.νῆεςμένμοιἕποντοδυώδεκα, ἐςδὲἑκάστηνἐννέαλάγχανοναἶγες: ἐμοὶδὲδέκ᾽ἔξελονοἴῳ.ὣς τότε μὲν πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον καταδύντα ἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:οὐγάρπωνηῶνἐξέφθιτοοἶνοςἐρυθρός,ἀλλ᾽ἐνέην: πολλὸνγὰρἐνἀμφιφορεῦσινἕκαστοιἠφύσαμενΚικόνων. ἱερὸνπτολίεθρονἑλόντες.Κυκλώπωνδ᾽ἐςγαῖανἐλεύσσομενἐγγὺςἐόντων,καπνόντ᾽αὐτῶντεφθογγὴνὀίωντεκαὶαἰγῶν.ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθε,δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,καὶτότ᾽ἐγὼνἀγορὴνθέμενοςμετὰπᾶσινἔειπον:“‘ἄλλοι μὲν νῦν μίμνετ᾽, ἐμοὶ ἐρίηρες ἑταῖροι:αὐτὰρἐγὼσὺννηίτ᾽ἐμῇκαὶἐμοῖςἑτάροισινἐλθὼντῶνδ᾽ἀνδρῶνπειρήσομαι, οἵτινέςεἰσιν,ῥ᾽οἵγ᾽ὑβρισταίτεκαὶἄγριοιοὐδὲδίκαιοι,ἦεφιλόξεινοι, καίσφιννόοςἐστὶθεουδής.’ὣς εἰπὼν ἀνὰ νηὸς ἔβην, ἐκέλευσα δ᾽ ἑταίρους αὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον,ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἀλλ᾽ὅτεδὴτὸνχῶρονἀφικόμεθ᾽ἐγγὺςἐόντα,ἔνθαδ᾽ἐπ᾽ἐσχατιῇσπέοςεἴδομενἄγχιθαλάσσης,ὑψηλόν, δάφνῃσικατηρεφές. ἔνθαδὲπολλὰμῆλ᾽, ὄιέςτεκαὶαἶγες, ἰαύεσκον: περὶδ᾽αὐλὴὑψηλὴδέδμητοκατωρυχέεσσιλίθοισιμακρῇσίντεπίτυσσινἰδὲδρυσὶνὑψικόμοισιν.ἔνθαδ᾽ἀνὴρἐνίαυεπελώριος, ὅςῥατὰμῆλαοἶοςποιμαίνεσκενἀπόπροθεν: οὐδὲμετ᾽ἄλλουςπωλεῖτ᾽, ἀλλ᾽ἀπάνευθενἐὼνἀθεμίστιαᾔδη.καὶγὰρθαῦμ᾽ἐτέτυκτοπελώριον, οὐδὲἐῴκειἀνδρίγεσιτοφάγῳ, ἀλλὰῥίῳὑλήεντιὑψηλῶνὀρέων, τεφαίνεταιοἶονἀπ᾽ἄλλων.δὴ τότε τοὺς ἄλλους κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους αὐτοῦπὰρνηίτεμένεινκαὶνῆαἔρυσθαι,αὐτὰρἐγὼκρίναςἑτάρωνδυοκαίδεκ᾽ἀρίστουςβῆν: ἀτὰραἴγεονἀσκὸνἔχονμέλανοςοἴνοιοἡδέος, ὅνμοιἔδωκεΜάρων, Εὐάνθεοςυἱός,ἱρεὺςἈπόλλωνος, ὃςἼσμαρονἀμφιβεβήκει,οὕνεκάμινσὺνπαιδὶπερισχόμεθ᾽ἠδὲγυναικὶἁζόμενοι: ᾤκειγὰρἐνἄλσεϊδενδρήεντιΦοίβουἈπόλλωνος. δέμοιπόρενἀγλαὰδῶρα:χρυσοῦμένμοιἔδωκ᾽ἐυεργέοςἑπτὰτάλαντα,δῶκεδέμοικρητῆραπανάργυρον, αὐτὰρἔπειταοἶνονἐνἀμφιφορεῦσιδυώδεκαπᾶσινἀφύσσαςἡδὺνἀκηράσιον, θεῖονποτόν: οὐδέτιςαὐτὸνἠείδηδμώωνοὐδ᾽ἀμφιπόλωνἐνὶοἴκῳ,ἀλλ᾽αὐτὸςἄλοχόςτεφίληταμίητεμί᾽οἴη.τὸνδ᾽ὅτεπίνοιενμελιηδέαοἶνονἐρυθρόν,ἓνδέπαςἐμπλήσαςὕδατοςἀνὰεἴκοσιμέτραχεῦ᾽, ὀδμὴδ᾽ἡδεῖαἀπὸκρητῆροςὀδώδειθεσπεσίη: τότ᾽ἂνοὔτοιἀποσχέσθαιφίλονἦεν.τοῦφέρονἐμπλήσαςἀσκὸνμέγαν, ἐνδὲκαὶᾖακωρύκῳ: αὐτίκαγάρμοιὀίσατοθυμὸςἀγήνωρἄνδρ᾽ἐπελεύσεσθαιμεγάληνἐπιειμένονἀλκήν,ἄγριον, οὔτεδίκαςἐὺεἰδόταοὔτεθέμιστας.καρπαλίμως δ᾽ εἰς ἄντρον ἀφικόμεθ᾽, οὐδέ μιν ἔνδον εὕρομεν, ἀλλ᾽ἐνόμευενομὸνκάταπίοναμῆλα.ἐλθόντεςδ᾽εἰςἄντρονἐθηεύμεσθαἕκαστα.ταρσοὶμὲντυρῶνβρῖθον, στείνοντοδὲσηκοὶἀρνῶνἠδ᾽ἐρίφων: διακεκριμέναιδὲἕκασταιἔρχατο, χωρὶςμὲνπρόγονοι, χωρὶςδὲμέτασσαι,χωρὶςδ᾽αὖθ᾽ἕρσαι. ναῖονδ᾽ὀρῷἄγγεαπάντα,γαυλοίτεσκαφίδεςτε, τετυγμένα, τοῖςἐνάμελγεν.ἔνθ᾽ἐμὲμὲνπρώτισθ᾽ἕταροιλίσσοντ᾽ἐπέεσσιντυρῶναἰνυμένουςἰέναιπάλιν, αὐτὰρἔπειτακαρπαλίμωςἐπὶνῆαθοὴνἐρίφουςτεκαὶἄρναςσηκῶνἐξελάσανταςἐπιπλεῖνἁλμυρὸνὕδωρ:ἀλλ᾽ἐγὼοὐπιθόμην, τ᾽ἂνπολὺκέρδιονἦεν,ὄφρ᾽αὐτόντεἴδοιμι, καὶεἴμοιξείνιαδοίη.οὐδ᾽ἄρ᾽ἔμελλ᾽ἑτάροισιφανεὶςἐρατεινὸςἔσεσθαι.ἔνθα δὲ πῦρ κήαντες ἐθύσαμεν ἠδὲ καὶ αὐτοὶ τυρῶναἰνύμενοιφάγομεν, μένομέντέμινἔνδονἥμενοι, ἧοςἐπῆλθενέμων. φέρεδ᾽ὄβριμονἄχθοςὕληςἀζαλέης, ἵναοἱποτιδόρπιονεἴη,ἔντοσθενδ᾽ἄντροιοβαλὼνὀρυμαγδὸνἔθηκεν:ἡμεῖςδὲδείσαντεςἀπεσσύμεθ᾽ἐςμυχὸνἄντρου.αὐτὰργ᾽εἰςεὐρὺσπέοςἤλασεπίοναμῆλαπάνταμάλ᾽ὅσσ᾽ἤμελγε, τὰδ᾽ἄρσεναλεῖπεθύρηφιν,ἀρνειούςτετράγουςτε, βαθείηςἔκτοθεναὐλῆς.αὐτὰρἔπειτ᾽ἐπέθηκεθυρεὸνμέγανὑψόσ᾽ἀείρας,ὄβριμον: οὐκἂντόνγεδύωκαὶεἴκοσ᾽ἄμαξαιἐσθλαὶτετράκυκλοιἀπ᾽οὔδεοςὀχλίσσειαν:τόσσηνἠλίβατονπέτρηνἐπέθηκεθύρῃσιν.ἑζόμενοςδ᾽ἤμελγενὄιςκαὶμηκάδαςαἶγας,πάντακατὰμοῖραν, καὶὑπ᾽ἔμβρυονἧκενἑκάστῃ.αὐτίκαδ᾽ἥμισυμὲνθρέψαςλευκοῖογάλακτοςπλεκτοῖςἐνταλάροισινἀμησάμενοςκατέθηκεν,ἥμισυδ᾽αὖτ᾽ἔστησενἐνἄγγεσιν, ὄφραοἱεἴηπίνειναἰνυμένῳκαίοἱποτιδόρπιονεἴη.αὐτὰρἐπεὶδὴσπεῦσεπονησάμενοςτὰἔργα,καὶτότεπῦρἀνέκαιεκαὶεἴσιδεν, εἴρετοδ᾽ἡμέας:“ ‘ ξεῖνοι, τίνες ἐστέ; πόθεν πλεῖθ᾽ ὑγρὰ κέλευθα;τικατὰπρῆξινμαψιδίωςἀλάλησθε,οἷάτεληιστῆρες, ὑπεὶρἅλα, τοίτ᾽ἀλόωνταιψυχὰςπαρθέμενοικακὸνἀλλοδαποῖσιφέροντες;”ὣς ἔφαθ᾽, ἡμῖν δ᾽ αὖτε κατεκλάσθη φίλον ἦτορ,δεισάντωνφθόγγοντεβαρὺναὐτόντεπέλωρον.ἀλλὰκαὶὥςμινἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπον:“ ‘ἡμεῖς τοι Τροίηθεν ἀποπλαγχθέντες Ἀχαιοὶ παντοίοιςἀνέμοισινὑπὲρμέγαλαῖτμαθαλάσσης,οἴκαδεἱέμενοι, ἄλληνὁδὸνἄλλακέλευθαἤλθομεν: οὕτωπουΖεὺςἤθελεμητίσασθαι.λαοὶδ᾽ἈτρεΐδεωἈγαμέμνονοςεὐχόμεθ᾽εἶναι,τοῦδὴνῦνγεμέγιστονὑπουράνιονκλέοςἐστί:τόσσηνγὰρδιέπερσεπόλινκαὶἀπώλεσελαοὺςπολλούς. ἡμεῖςδ᾽αὖτεκιχανόμενοιτὰσὰγοῦναἱκόμεθ᾽, εἴτιπόροιςξεινήιονἠὲκαὶἄλλωςδοίηςδωτίνην, τεξείνωνθέμιςἐστίν.ἀλλ᾽αἰδεῖο, φέριστε, θεούς: ἱκέταιδέτοίεἰμεν,Ζεὺςδ᾽ἐπιτιμήτωρἱκετάωντεξείνωντε,ξείνιος, ὃςξείνοισινἅμ᾽αἰδοίοισινὀπηδεῖ.’ὣςἐφάμην, δέμ᾽αὐτίκ᾽ἀμείβετονηλέιθυμῷ:νήπιός εἰς, ξεῖν᾽, τηλόθεν εἰλήλουθας,ὅςμεθεοὺςκέλεαιδειδίμενἀλέασθαι:οὐγὰρΚύκλωπεςΔιὸςαἰγιόχουἀλέγουσινοὐδὲθεῶνμακάρων, ἐπεὶπολὺφέρτεροίεἰμεν:οὐδ᾽ἂνἐγὼΔιὸςἔχθοςἀλευάμενοςπεφιδοίμηνοὔτεσεῦοὔθ᾽ἑτάρων, εἰμὴθυμόςμεκελεύοι.ἀλλάμοιεἴφ᾽ὅπῃἔσχεςἰὼνἐυεργέανῆα,πουἐπ᾽ἐσχατιῆς, καὶσχεδόν, ὄφραδαείω.’ὣς φάτο πειράζων, ἐμὲ δ᾽ οὐ λάθεν εἰδότα πολλά,ἀλλάμινἄψορρονπροσέφηνδολίοιςἐπέεσσι:“ ‘νέα μέν μοι κατέαξε Ποσειδάων ἐνοσίχθων πρὸςπέτρῃσιβαλὼνὑμῆςἐπὶπείρασιγαίης,ἄκρῃπροσπελάσας: ἄνεμοςδ᾽ἐκπόντουἔνεικεν:αὐτὰρἐγὼσὺντοῖσδεὑπέκφυγοναἰπὺνὄλεθρον.’ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ οὐδὲν ἀμείβετο νηλέι θυμῷ,ἀλλ᾽γ᾽ἀναΐξαςἑτάροιςἐπὶχεῖραςἴαλλε,σὺνδὲδύωμάρψαςὥςτεσκύλακαςποτὶγαίῃκόπτ᾽: ἐκδ᾽ἐγκέφαλοςχαμάδιςῥέε, δεῦεδὲγαῖαν.τοὺςδὲδιὰμελεϊστὶταμὼνὡπλίσσατοδόρπον:ἤσθιεδ᾽ὥςτελέωνὀρεσίτροφος, οὐδ᾽ἀπέλειπεν,ἔγκατάτεσάρκαςτεκαὶὀστέαμυελόεντα.ἡμεῖςδὲκλαίοντεςἀνεσχέθομενΔιὶχεῖρας,σχέτλιαἔργ᾽ὁρόωντες, ἀμηχανίηδ᾽ἔχεθυμόν.αὐτὰρἐπεὶΚύκλωψμεγάληνἐμπλήσατονηδὺνἀνδρόμεακρέ᾽ἔδωνκαὶἐπ᾽ἄκρητονγάλαπίνων,κεῖτ᾽ἔντοσθ᾽ἄντροιοτανυσσάμενοςδιὰμήλων.τὸνμὲνἐγὼβούλευσακατὰμεγαλήτοραθυμὸνἆσσονἰών, ξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦ,οὐτάμεναιπρὸςστῆθος, ὅθιφρένεςἧπαρἔχουσι,χείρ᾽ἐπιμασσάμενος: ἕτεροςδέμεθυμὸςἔρυκεν.αὐτοῦγάρκεκαὶἄμμεςἀπωλόμεθ᾽αἰπὺνὄλεθρον:οὐγάρκενδυνάμεσθαθυράωνὑψηλάωνχερσὶνἀπώσασθαιλίθονὄβριμον, ὃνπροσέθηκεν.ὣςτότεμὲνστενάχοντεςἐμείναμενἨῶδῖαν.ἦμος δ᾽ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,καὶτότεπῦρἀνέκαιεκαὶἤμελγεκλυτὰμῆλα,πάντακατὰμοῖραν, καὶὑπ᾽ἔμβρυονἧκενἑκάστῃ.αὐτὰρἐπεὶδὴσπεῦσεπονησάμενοςτὰἔργα,σὺνδ᾽γεδὴαὖτεδύωμάρψαςὡπλίσσατοδεῖπνον.δειπνήσαςδ᾽ἄντρουἐξήλασεπίοναμῆλα,ῥηιδίωςἀφελὼνθυρεὸνμέγαν: αὐτὰρἔπειταἂψἐπέθηχ᾽, ὡςεἴτεφαρέτρῃπῶμ᾽ἐπιθείη.πολλῇδὲῥοίζῳπρὸςὄροςτρέπεπίοναμῆλαΚύκλωψ: αὐτὰρἐγὼλιπόμηνκακὰβυσσοδομεύων,εἴπωςτισαίμην, δοίηδέμοιεὖχοςἈθήνη.ἥδε δέ μοι κατὰ θυμὸν ἀρίστη φαίνετο βουλή.Κύκλωποςγὰρἔκειτομέγαῥόπαλονπαρὰσηκῷ,χλωρὸνἐλαΐνεον: τὸμὲνἔκταμεν, ὄφραφοροίηαὐανθέν. τὸμὲνἄμμεςἐίσκομενεἰσορόωντεςὅσσονθ᾽ἱστὸννηὸςἐεικοσόροιομελαίνης,φορτίδοςεὐρείης, τ᾽ἐκπεράᾳμέγαλαῖτμα:τόσσονἔηνμῆκος, τόσσονπάχοςεἰσοράασθαι.τοῦμὲνὅσοντ᾽ὄργυιανἐγὼνἀπέκοψαπαραστὰςκαὶπαρέθηχ᾽ἑτάροισιν, ἀποξῦναιδ᾽ἐκέλευσα:οἱδ᾽ὁμαλὸνποίησαν: ἐγὼδ᾽ἐθόωσαπαραστὰςἄκρον, ἄφαρδὲλαβὼνἐπυράκτεονἐνπυρὶκηλέῳ.καὶτὸμὲνεὖκατέθηκακατακρύψαςὑπὸκόπρῳ,ῥακατὰσπείουςκέχυτομεγάλ᾽ἤλιθαπολλή:αὐτὰρτοὺςἄλλουςκλήρῳπεπαλάσθαιἄνωγον,ὅςτιςτολμήσειενἐμοὶσὺνμοχλὸνἀείραςτρῖψαιἐνὀφθαλμῷ, ὅτετὸνγλυκὺςὕπνοςἱκάνοι.οἱδ᾽ἔλαχοντοὺςἄνκεκαὶἤθελοναὐτὸςἑλέσθαι,τέσσαρες, αὐτὰρἐγὼπέμπτοςμετὰτοῖσινἐλέγμην.ἑσπέριοςδ᾽ἦλθενκαλλίτριχαμῆλανομεύων.αὐτίκαδ᾽εἰςεὐρὺσπέοςἤλασεπίοναμῆλαπάνταμάλ᾽, οὐδέτιλεῖπεβαθείηςἔκτοθεναὐλῆς,τιὀισάμενος, καὶθεὸςὣςἐκέλευσεν.αὐτὰρἔπειτ᾽ἐπέθηκεθυρεὸνμέγανὑψόσ᾽ἀείρας,ἑζόμενοςδ᾽ἤμελγενὄιςκαὶμηκάδαςαἶγας,πάντακατὰμοῖραν, καὶὑπ᾽ἔμβρυονἧκενἑκάστῃ.αὐτὰρἐπεὶδὴσπεῦσεπονησάμενοςτὰἔργα,σὺνδ᾽γεδὴαὖτεδύωμάρψαςὡπλίσσατοδόρπον.καὶτότ᾽ἐγὼΚύκλωπαπροσηύδωνἄγχιπαραστάς,κισσύβιονμετὰχερσὶνἔχωνμέλανοςοἴνοιο:Κύκλωψ, τῆ, πίε οἶνον, ἐπεὶ φάγες ἀνδρόμεα κρέα,ὄφρ᾽εἰδῇςοἷόντιποτὸντόδενηῦςἐκεκεύθειἡμετέρη. σοὶδ᾽αὖλοιβὴνφέρον, εἴμ᾽ἐλεήσαςοἴκαδεπέμψειας: σὺδὲμαίνεαιοὐκέτ᾽ἀνεκτῶς.σχέτλιε, πῶςκέντίςσεκαὶὕστερονἄλλοςἵκοιτοἀνθρώπωνπολέων, ἐπεὶοὐκατὰμοῖρανἔρεξας;”ὣς ἐφάμην, δ᾽ ἔδεκτο καὶ ἔκπιεν: ἥσατο δ᾽ αἰνῶς ἡδὺποτὸνπίνωνκαὶμ᾽ᾔτεεδεύτεροναὖτις:“‘δός μοι ἔτι πρόφρων, καί μοι τεὸν οὔνομα εἰπὲ αὐτίκανῦν, ἵνατοιδῶξείνιον, κεσὺχαίρῃς:καὶγὰρΚυκλώπεσσιφέρειζείδωροςἄρουραοἶνονἐριστάφυλον, καίσφινΔιὸςὄμβροςἀέξει:ἀλλὰτόδ᾽ἀμβροσίηςκαὶνέκταρόςἐστινἀπορρώξ.’ὣς φάτ᾽, ἀτάρ οἱ αὖτις ἐγὼ πόρον αἴθοπα οἶνον.τρὶςμὲνἔδωκαφέρων, τρὶςδ᾽ἔκπιενἀφραδίῃσιν.αὐτὰρἐπεὶΚύκλωπαπερὶφρέναςἤλυθενοἶνος,καὶτότεδήμινἔπεσσιπροσηύδωνμειλιχίοισι:Κύκλωψ, εἰρωτᾷς μ᾽ ὄνομα κλυτόν, αὐτὰρ ἐγώ τοι ἐξερέω: σὺδέμοιδὸςξείνιον, ὥςπερὑπέστης.Οὖτιςἐμοίγ᾽ὄνομα: Οὖτινδέμεκικλήσκουσιμήτηρἠδὲπατὴρἠδ᾽ἄλλοιπάντεςἑταῖροι.’ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμείβετο νηλέι θυμῷ:Οὖτιν ἐγὼ πύματον ἔδομαι μετὰ οἷς ἑτάροισιν,τοὺςδ᾽ἄλλουςπρόσθεν: τὸδέτοιξεινήιονἔσται. καὶ ἀνακλινθεὶς πέσεν ὕπτιος, αὐτὰρ ἔπειτα κεῖτ᾽ἀποδοχμώσαςπαχὺναὐχένα, κὰδδέμινὕπνοςᾕρειπανδαμάτωρ: φάρυγοςδ᾽ἐξέσσυτοοἶνοςψωμοίτ᾽ἀνδρόμεοι: δ᾽ἐρεύγετοοἰνοβαρείων.καὶτότ᾽ἐγὼτὸνμοχλὸνὑπὸσποδοῦἤλασαπολλῆς,ἧοςθερμαίνοιτο: ἔπεσσιδὲπάνταςἑταίρουςθάρσυνον, μήτίςμοιὑποδείσαςἀναδύη.ἀλλ᾽ὅτεδὴτάχ᾽μοχλὸςἐλάινοςἐνπυρὶμέλλενἅψεσθαι, χλωρόςπερἐών, διεφαίνετοδ᾽αἰνῶς,καὶτότ᾽ἐγὼνἆσσονφέρονἐκπυρός, ἀμφὶδ᾽ἑταῖροιἵσταντ᾽: αὐτὰρθάρσοςἐνέπνευσενμέγαδαίμων.οἱμὲνμοχλὸνἑλόντεςἐλάινον, ὀξὺνἐπ᾽ἄκρῳ,ὀφθαλμῷἐνέρεισαν: ἐγὼδ᾽ἐφύπερθενἐρεισθεὶςδίνεον, ὡςὅτετιςτρυπῷδόρυνήιονἀνὴρτρυπάνῳ, οἱδέτ᾽ἔνερθενὑποσσείουσινἱμάντιἁψάμενοιἑκάτερθε, τὸδὲτρέχειἐμμενὲςαἰεί.ὣςτοῦἐνὀφθαλμῷπυριήκεαμοχλὸνἑλόντεςδινέομεν, τὸνδ᾽αἷμαπερίρρεεθερμὸνἐόντα.πάνταδέοἱβλέφαρ᾽ἀμφὶκαὶὀφρύαςεὗσενἀυτμὴγλήνηςκαιομένης, σφαραγεῦντοδέοἱπυρὶῥίζαι.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἀνὴρχαλκεὺςπέλεκυνμέγανἠὲσκέπαρνονεἰνὕδατιψυχρῷβάπτῃμεγάλαἰάχονταφαρμάσσων: τὸγὰραὖτεσιδήρουγεκράτοςἐστίνὣςτοῦσίζ᾽ὀφθαλμὸςἐλαϊνέῳπερὶμοχλῷ.σμερδαλέονδὲμέγ᾽ᾤμωξεν, περὶδ᾽ἴαχεπέτρη,ἡμεῖςδὲδείσαντεςἀπεσσύμεθ᾽: αὐτὰρμοχλὸνἐξέρυσ᾽ὀφθαλμοῖοπεφυρμένοναἵματιπολλῷ.τὸνμὲνἔπειτ᾽ἔρριψενἀπὸἕοχερσὶνἀλύων,αὐτὰρΚύκλωπαςμεγάλ᾽ἤπυεν, οἵῥάμινἀμφὶςᾤκεονἐνσπήεσσιδι᾽ἄκριαςἠνεμοέσσας.οἱδὲβοῆςἀίοντεςἐφοίτωνἄλλοθενἄλλος,ἱστάμενοιδ᾽εἴροντοπερὶσπέοςὅττικήδοι:“‘τίπτε τόσον, Πολύφημ᾽, ἀρημένος ὧδ᾽ ἐβόησας νύκταδι᾽ἀμβροσίηνκαὶἀύπνουςἄμμετίθησθα;μήτίςσευμῆλαβροτῶνἀέκοντοςἐλαύνει;μήτίςσ᾽αὐτὸνκτείνειδόλῳἠὲβίηφιν;”τοὺς δ᾽ αὖτ᾽ ἐξ ἄντρου προσέφη κρατερὸς Πολύφημος: φίλοι, Οὖτίς με κτείνει δόλῳ οὐδὲ βίηφιν.’οἱ δ᾽ ἀπαμειβόμενοι ἔπεα πτερόεντ᾽ ἀγόρευον:εἰμὲνδὴμήτίςσεβιάζεταιοἶονἐόντα,νοῦσονγ᾽οὔπωςἔστιΔιὸςμεγάλουἀλέασθαι,ἀλλὰσύγ᾽εὔχεοπατρὶΠοσειδάωνιἄνακτι.’ὣς ἄρ᾽ ἔφαν ἀπιόντες, ἐμὸν δ᾽ ἐγέλασσε φίλον κῆρ,ὡςὄνομ᾽ἐξαπάτησενἐμὸνκαὶμῆτιςἀμύμων.Κύκλωψδὲστενάχωντεκαὶὠδίνωνὀδύνῃσιχερσὶψηλαφόωνἀπὸμὲνλίθονεἷλεθυράων,αὐτὸςδ᾽εἰνὶθύρῃσικαθέζετοχεῖρεπετάσσας,εἴτινάπουμετ᾽ὄεσσιλάβοιστείχονταθύραζε:οὕτωγάρπούμ᾽ἤλπετ᾽ἐνὶφρεσὶνήπιονεἶναι.αὐτὰρἐγὼβούλευον, ὅπωςὄχ᾽ἄρισταγένοιτο,εἴτιν᾽ἑταίροισινθανάτουλύσινἠδ᾽ἐμοὶαὐτῷεὑροίμην: πάνταςδὲδόλουςκαὶμῆτινὕφαινονὥςτεπερὶψυχῆς: μέγαγὰρκακὸνἐγγύθενἦεν.ἥδεδέμοικατὰθυμὸνἀρίστηφαίνετοβουλή.ἄρσενεςὄιεςἦσανἐυτρεφέες, δασύμαλλοι,καλοίτεμεγάλοιτε, ἰοδνεφὲςεἶροςἔχοντες:τοὺςἀκέωνσυνέεργονἐυστρεφέεσσιλύγοισιν,τῇςἔπιΚύκλωψεὗδεπέλωρ, ἀθεμίστιαεἰδώς,σύντρειςαἰνύμενος: μὲνἐνμέσῳἄνδραφέρεσκε,τὼδ᾽ἑτέρωἑκάτερθενἴτηνσώοντεςἑταίρους.τρεῖςδὲἕκαστονφῶτ᾽ὄιεςφέρον: αὐτὰρἐγώγεἀρνειὸςγὰρἔηνμήλωνὄχ᾽ἄριστοςἁπάντων,τοῦκατὰνῶταλαβών, λασίηνὑπὸγαστέρ᾽ἐλυσθεὶςκείμην: αὐτὰρχερσὶνἀώτουθεσπεσίοιονωλεμέωςστρεφθεὶςἐχόμηντετληότιθυμῷ.ὣςτότεμὲνστενάχοντεςἐμείναμενἨῶδῖαν.ἦμος δ᾽ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,καὶτότ᾽ἔπειτανομόνδ᾽ἐξέσσυτοἄρσεναμῆλα,θήλειαιδὲμέμηκονἀνήμελκτοιπερὶσηκούς:οὔθαταγὰρσφαραγεῦντο. ἄναξδ᾽ὀδύνῃσικακῇσιτειρόμενοςπάντωνὀίωνἐπεμαίετονῶταὀρθῶνἑσταότων: τὸδὲνήπιοςοὐκἐνόησεν,ὥςοἱὑπ᾽εἰροπόκωνὀίωνστέρνοισιδέδεντο.ὕστατοςἀρνειὸςμήλωνἔστειχεθύραζελάχνῳστεινόμενοςκαὶἐμοὶπυκινὰφρονέοντι.τὸνδ᾽ἐπιμασσάμενοςπροσέφηκρατερὸςΠολύφημος:“‘κριὲ πέπον, τί μοι ὧδε διὰ σπέος ἔσσυο μήλων ὕστατος; οὔτιπάροςγελελειμμένοςἔρχεαιοἰῶν,ἀλλὰπολὺπρῶτοςνέμεαιτέρεν᾽ἄνθεαποίηςμακρὰβιβάς, πρῶτοςδὲῥοὰςποταμῶνἀφικάνεις,πρῶτοςδὲσταθμόνδελιλαίεαιἀπονέεσθαιἑσπέριος: νῦναὖτεπανύστατος. σύγ᾽ἄνακτοςὀφθαλμὸνποθέεις, τὸνἀνὴρκακὸςἐξαλάωσεσὺνλυγροῖςἑτάροισιδαμασσάμενοςφρέναςοἴνῳ,Οὖτις, ὃνοὔπώφημιπεφυγμένονεἶναιὄλεθρον.εἰδὴὁμοφρονέοιςποτιφωνήειςτεγένοιοεἰπεῖνὅππῃκεῖνοςἐμὸνμένοςἠλασκάζει:τῷκέοἱἐγκέφαλόςγεδιὰσπέοςἄλλυδιςἄλλῃθεινομένουῥαίοιτοπρὸςοὔδεϊ, κὰδδέκ᾽ἐμὸνκῆρλωφήσειεκακῶν, τάμοιοὐτιδανὸςπόρενΟὖτις.’ὣς εἰπὼν τὸν κριὸν ἀπὸ ἕο πέμπε θύραζε.ἐλθόντεςδ᾽ἠβαιὸνἀπὸσπείουςτεκαὶαὐλῆςπρῶτοςὑπ᾽ἀρνειοῦλυόμην, ὑπέλυσαδ᾽ἑταίρους.καρπαλίμωςδὲτὰμῆλαταναύποδα, πίοναδημῷ,πολλὰπεριτροπέοντεςἐλαύνομεν, ὄφρ᾽ἐπὶνῆαἱκόμεθ᾽. ἀσπάσιοιδὲφίλοιςἑτάροισιφάνημεν,οἳφύγομενθάνατον, τοὺςδὲστενάχοντογοῶντες.ἀλλ᾽ἐγὼοὐκεἴων, ἀνὰδ᾽ὀφρύσινεῦονἑκάστῳ,κλαίειν, ἀλλ᾽ἐκέλευσαθοῶςκαλλίτριχαμῆλαπόλλ᾽ἐννηὶβαλόνταςἐπιπλεῖνἁλμυρὸνὕδωρ.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον,ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἀλλ᾽ὅτετόσσονἀπῆν, ὅσσοντεγέγωνεβοήσας,καὶτότ᾽ἐγὼΚύκλωπαπροσηύδωνκερτομίοισι:Κύκλωψ, οὐκ ἄρ᾽ ἔμελλες ἀνάλκιδος ἀνδρὸς ἑταίρους ἔδμεναιἐνσπῆιγλαφυρῷκρατερῆφιβίηφι.καὶλίηνσέγ᾽ἔμελλεκιχήσεσθαικακὰἔργα,σχέτλι᾽, ἐπεὶξείνουςοὐχἅζεοσῷἐνὶοἴκῳἐσθέμεναι: τῷσεΖεὺςτίσατοκαὶθεοὶἄλλοι.’ὣς ἐφάμην, δ᾽ ἔπειτα χολώσατο κηρόθι μᾶλλον,ἧκεδ᾽ἀπορρήξαςκορυφὴνὄρεοςμεγάλοιο,κὰδδ᾽ἔβαλεπροπάροιθενεὸςκυανοπρῴροιοτυτθόν, ἐδεύησενδ᾽οἰήιονἄκρονἱκέσθαι,ἐκλύσθηδὲθάλασσακατερχομένηςὑπὸπέτρης:τὴνδ᾽αἶψ᾽ἤπειρόνδεπαλιρρόθιονφέρεκῦμα,πλημυρὶςἐκπόντοιο, θέμωσεδὲχέρσονἱκέσθαι.αὐτὰρἐγὼχείρεσσιλαβὼνπεριμήκεακοντὸνὦσαπαρέξ, ἑτάροισιδ᾽ἐποτρύναςἐκέλευσαἐμβαλέεινκώπῃς, ἵν᾽ὑπὲκκακότηταφύγοιμεν,κρατὶκατανεύων: οἱδὲπροπεσόντεςἔρεσσον.ἀλλ᾽ὅτεδὴδὶςτόσσονἅλαπρήσσοντεςἀπῆμεν,καὶτότεδὴΚύκλωπαπροσηύδων: ἀμφὶδ᾽ἑταῖροιμειλιχίοιςἐπέεσσινἐρήτυονἄλλοθενἄλλος:“‘σχέτλιε, τίπτ᾽ ἐθέλεις ἐρεθιζέμεν ἄγριον ἄνδρα;ὃςκαὶνῦνπόντονδεβαλὼνβέλοςἤγαγενῆααὖτιςἐςἤπειρον, καὶδὴφάμεναὐτόθ᾽ὀλέσθαι.εἰδὲφθεγξαμένουτευαὐδήσαντοςἄκουσε,σύνκενἄραξ᾽ἡμέωνκεφαλὰςκαὶνήιαδοῦραμαρμάρῳὀκριόεντιβαλών: τόσσονγὰρἵησιν.’ὣς φάσαν, ἀλλ᾽ οὐ πεῖθον ἐμὸν μεγαλήτορα θυμόν,ἀλλάμινἄψορρονπροσέφηνκεκοτηότιθυμῷ:Κύκλωψ, αἴ κέν τίς σε καταθνητῶν ἀνθρώπων ὀφθαλμοῦεἴρηταιἀεικελίηνἀλαωτύν,φάσθαιὈδυσσῆαπτολιπόρθιονἐξαλαῶσαι,υἱὸνΛαέρτεω, Ἰθάκῃἔνιοἰκί᾽ἔχοντα.’ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ οἰμώξας ἠμείβετο μύθῳ: πόποι, μάλα δή με παλαίφατα θέσφαθ᾽ ἱκάνει.ἔσκετιςἐνθάδεμάντιςἀνὴρἠύςτεμέγαςτε,ΤήλεμοςΕὐρυμίδης, ὃςμαντοσύνῃἐκέκαστοκαὶμαντευόμενοςκατεγήραΚυκλώπεσσιν:ὅςμοιἔφητάδεπάντατελευτήσεσθαιὀπίσσω,χειρῶνἐξὈδυσῆοςἁμαρτήσεσθαιὀπωπῆς.ἀλλ᾽αἰείτιναφῶταμέγανκαὶκαλὸνἐδέγμηνἐνθάδ᾽ἐλεύσεσθαι, μεγάληνἐπιειμένονἀλκήν:νῦνδέμ᾽ἐὼνὀλίγοςτεκαὶοὐτιδανὸςκαὶἄκικυςὀφθαλμοῦἀλάωσεν, ἐπείμ᾽ἐδαμάσσατοοἴνῳ.ἀλλ᾽ἄγεδεῦρ᾽, Ὀδυσεῦ, ἵνατοιπὰρξείνιαθείωπομπήντ᾽ὀτρύνωδόμεναικλυτὸνἐννοσίγαιον:τοῦγὰρἐγὼπάϊςεἰμί, πατὴρδ᾽ἐμὸςεὔχεταιεἶναι.αὐτὸςδ᾽, αἴκ᾽ἐθέλῃσ᾽, ἰήσεται, οὐδέτιςἄλλοςοὔτεθεῶνμακάρωνοὔτεθνητῶνἀνθρώπων.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:αἲγὰρδὴψυχῆςτεκαὶαἰῶνόςσεδυναίμηνεὖνινποιήσαςπέμψαιδόμονἌϊδοςεἴσω,ὡςοὐκὀφθαλμόνγ᾽ἰήσεταιοὐδ᾽ἐνοσίχθων.’ὣς ἐφάμην, δ᾽ ἔπειτα Ποσειδάωνι ἄνακτι εὔχετοχεῖρ᾽ὀρέγωνεἰςοὐρανὸνἀστερόεντα:κλῦθι, Ποσείδαον γαιήοχε κυανοχαῖτα,εἰἐτεόνγεσόςεἰμι, πατὴρδ᾽ἐμὸςεὔχεαιεἶναι,δὸςμὴὈδυσσῆαπτολιπόρθιονοἴκαδ᾽ἱκέσθαιυἱὸνΛαέρτεω, Ἰθάκῃἔνιοἰκί᾽ἔχοντα.ἀλλ᾽εἴοἱμοῖρ᾽ἐστὶφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐυκτίμενονκαὶἑὴνἐςπατρίδαγαῖαν,ὀψὲκακῶςἔλθοι, ὀλέσαςἄποπάνταςἑταίρους,νηὸςἐπ᾽ἀλλοτρίης, εὕροιδ᾽ἐνπήματαοἴκῳ.’ὣς ἔφατ᾽ εὐχόμενος, τοῦ δ᾽ ἔκλυε κυανοχαίτης.αὐτὰργ᾽ἐξαῦτιςπολὺμείζοναλᾶανἀείραςἧκ᾽ἐπιδινήσας, ἐπέρεισεδὲἶν᾽ἀπέλεθρον,κὰδ᾽δ᾽ἔβαλενμετόπισθενεὸςκυανοπρῴροιοτυτθόν, ἐδεύησενδ᾽οἰήιονἄκρονἱκέσθαι.ἐκλύσθηδὲθάλασσακατερχομένηςὑπὸπέτρης:τὴνδὲπρόσωφέρεκῦμα, θέμωσεδὲχέρσονἱκέσθαι.ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὴν νῆσον ἀφικόμεθ᾽, ἔνθα περ ἄλλαι νῆεςἐύσσελμοιμένονἁθρόαι, ἀμφὶδ᾽ἑταῖροιἥατ᾽ὀδυρόμενοι, ἡμέαςποτιδέγμενοιαἰεί,νῆαμὲνἔνθ᾽ἐλθόντεςἐκέλσαμενἐνψαμάθοισιν,ἐκδὲκαὶαὐτοὶβῆμενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.μῆλαδὲΚύκλωποςγλαφυρῆςἐκνηὸςἑλόντεςδασσάμεθ᾽, ὡςμήτίςμοιἀτεμβόμενοςκίοιἴσης.ἀρνειὸνδ᾽ἐμοὶοἴῳἐυκνήμιδεςἑταῖροιμήλωνδαιομένωνδόσανἔξοχα: τὸνδ᾽ἐπὶθινὶΖηνὶκελαινεφέιΚρονίδῃ, ὃςπᾶσινἀνάσσει,ῥέξαςμηρί᾽ἔκαιον: δ᾽οὐκἐμπάζετοἱρῶν,ἀλλ᾽γεμερμήριξενὅπωςἀπολοίατοπᾶσαινῆεςἐύσσελμοικαὶἐμοὶἐρίηρεςἑταῖροι.ὣς τότε μὲν πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον καταδύντα ἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθε,δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,δὴτότ᾽ἐγὼνἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσααὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι:οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον,ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ,ἄσμενοιἐκθανάτοιο, φίλουςὀλέσαντεςἑταίρους.
Αἰολίην δ᾽ ἐς νῆσον ἀφικόμεθ᾽: ἔνθα δ᾽ ἔναιεν ΑἴολοςἹπποτάδης, φίλοςἀθανάτοισιθεοῖσιν,πλωτῇἐνὶνήσῳ: πᾶσανδέτέμινπέριτεῖχοςχάλκεονἄρρηκτον, λισσὴδ᾽ἀναδέδρομεπέτρη.τοῦκαὶδώδεκαπαῖδεςἐνὶμεγάροιςγεγάασιν,ἓξμὲνθυγατέρες, ἓξδ᾽υἱέεςἡβώοντες:ἔνθ᾽γεθυγατέραςπόρενυἱάσινεἶναιἀκοίτις.οἱδ᾽αἰεὶπαρὰπατρὶφίλῳκαὶμητέρικεδνῇδαίνυνται, παρὰδέσφινὀνείαταμυρίακεῖται,κνισῆενδέτεδῶμαπεριστεναχίζεταιαὐλῇἤματα: νύκταςδ᾽αὖτεπαρ᾽αἰδοίῃςἀλόχοισινεὕδουσ᾽ἔντετάπησικαὶἐντρητοῖσιλέχεσσι.καὶμὲντῶνἱκόμεσθαπόλινκαὶδώματακαλά.μῆναδὲπάνταφίλειμεκαὶἐξερέεινενἕκαστα,ἼλιονἈργείωντενέαςκαὶνόστονἈχαιῶν:καὶμὲνἐγὼτῷπάντακατὰμοῖρανκατέλεξα.ἀλλ᾽ὅτεδὴκαὶἐγὼνὁδὸνᾔτεονἠδ᾽ἐκέλευονπεμπέμεν, οὐδέτικεῖνοςἀνήνατο, τεῦχεδὲπομπήν.δῶκεδέμ᾽ἐκδείραςἀσκὸνβοὸςἐννεώροιο,ἔνθαδὲβυκτάωνἀνέμωνκατέδησεκέλευθα:κεῖνονγὰρταμίηνἀνέμωνποίησεΚρονίων,ἠμὲνπαυέμεναιἠδ᾽ὀρνύμεν, ὅνκ᾽ἐθέλῃσι.νηὶδ᾽ἐνὶγλαφυρῇκατέδειμέρμιθιφαεινῇἀργυρέῃ, ἵναμήτιπαραπνεύσῃὀλίγονπερ:αὐτὰρἐμοὶπνοιὴνΖεφύρουπροέηκενἀῆναι,ὄφραφέροινῆάςτεκαὶαὐτούς: οὐδ᾽ἄρ᾽ἔμελλενἐκτελέειν: αὐτῶνγὰρἀπωλόμεθ᾽ἀφραδίῃσιν.ἐννῆμαρ μὲν ὁμῶς πλέομεν νύκτας τε καὶ ἦμαρ,τῇδεκάτῃδ᾽ἤδηἀνεφαίνετοπατρὶςἄρουρα,καὶδὴπυρπολέονταςἐλεύσσομενἐγγὺςἐόντες:ἔνθ᾽ἐμὲμὲνγλυκὺςὕπνοςἐπήλυθεκεκμηῶτα,αἰεὶγὰρπόδανηὸςἐνώμων, οὐδέτῳἄλλῳδῶχ᾽ἑτάρων, ἵναθᾶσσονἱκοίμεθαπατρίδαγαῖαν:οἱδ᾽ἕταροιἐπέεσσιπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,καίμ᾽ἔφασανχρυσόντεκαὶἄργυρονοἴκαδ᾽ἄγεσθαιδῶραπαρ᾽ΑἰόλουμεγαλήτοροςἹπποτάδαο.ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον:“‘ πόποι, ὡς ὅδε πᾶσι φίλος καὶ τίμιός ἐστιν ἀνθρώποις, ὅτεώντεπόλινκαὶγαῖανἵκηται.πολλὰμὲνἐκΤροίηςἄγεταικειμήλιακαλὰληίδος, ἡμεῖςδ᾽αὖτεὁμὴνὁδὸνἐκτελέσαντεςοἴκαδενισσόμεθακενεὰςσὺνχεῖραςἔχοντες:καὶνῦνοἱτάδ᾽ἔδωκεχαριζόμενοςφιλότητιΑἴολος. ἀλλ᾽ἄγεθᾶσσονἰδώμεθαὅττιτάδ᾽ἐστίν,ὅσσοςτιςχρυσόςτεκαὶἄργυροςἀσκῷἔνεστιν.’ὣς ἔφασαν, βουλὴ δὲ κακὴ νίκησεν ἑταίρων:ἀσκὸνμὲνλῦσαν, ἄνεμοιδ᾽ἐκπάντεςὄρουσαν.τοὺςδ᾽αἶψ᾽ἁρπάξασαφέρενπόντονδεθύελλακλαίοντας, γαίηςἄποπατρίδος. αὐτὰρἐγώγεἐγρόμενοςκατὰθυμὸνἀμύμοναμερμήριξα,ἠὲπεσὼνἐκνηὸςἀποφθίμηνἐνὶπόντῳ,ἀκέωντλαίηνκαὶἔτιζωοῖσιμετείην.ἀλλ᾽ἔτληνκαὶἔμεινα, καλυψάμενοςδ᾽ἐνὶνηὶκείμην. αἱδ᾽ἐφέροντοκακῇἀνέμοιοθυέλλῃαὖτιςἐπ᾽Αἰολίηννῆσον, στενάχοντοδ᾽ἑταῖροι.ἔνθα δ᾽ ἐπ᾽ ἠπείρου βῆμεν καὶ ἀφυσσάμεθ᾽ ὕδωρ,αἶψαδὲδεῖπνονἕλοντοθοῇςπαρὰνηυσὶνἑταῖροι.αὐτὰρἐπεὶσίτοιότ᾽ἐπασσάμεθ᾽ἠδὲποτῆτος,δὴτότ᾽ἐγὼκήρυκάτ᾽ὀπασσάμενοςκαὶἑταῖρονβῆνεἰςΑἰόλουκλυτὰδώματα: τὸνδ᾽ἐκίχανονδαινύμενονπαρὰτ᾽ἀλόχῳκαὶοἷσιτέκεσσιν.ἐλθόντεςδ᾽ἐςδῶμαπαρὰσταθμοῖσινἐπ᾽οὐδοῦἑζόμεθ᾽: οἱδ᾽ἀνὰθυμὸνἐθάμβεονἔκτ᾽ἐρέοντο:“‘πῶς ἦλθες, Ὀδυσεῦ; τίς τοι κακὸς ἔχραε δαίμων;μένσ᾽ἐνδυκέωςἀπεπέμπομεν, ὄφρ᾽ἀφίκοιοπατρίδασὴνκαὶδῶμακαὶεἴπούτοιφίλονἐστίν.’ὣς φάσαν, αὐτὰρ ἐγὼ μετεφώνεον ἀχνύμενος κῆρ:ἄασάν μ᾽ ἕταροί τε κακοὶ πρὸς τοῖσί τε ὕπνος σχέτλιος. ἀλλ᾽ἀκέσασθε, φίλοι: δύναμιςγὰρἐνὑμῖν.’ὣς ἐφάμην μαλακοῖσι καθαπτόμενος ἐπέεσσιν,οἱδ᾽ἄνεῳἐγένοντο: πατὴρδ᾽ἠμείβετομύθῳ:“‘ἔρρ᾽ ἐκ νήσου θᾶσσον, ἐλέγχιστε ζωόντων:οὐγάρμοιθέμιςἐστὶκομιζέμενοὐδ᾽ἀποπέμπεινἄνδρατόν, ὅςκεθεοῖσινἀπέχθηταιμακάρεσσιν:ἔρρε, ἐπεὶἄραθεοῖσινἀπεχθόμενοςτόδ᾽ἱκάνεις.’ὣς εἰπὼν ἀπέπεμπε δόμων βαρέα στενάχοντα.ἔνθενδὲπροτέρωπλέομενἀκαχήμενοιἦτορ.τείρετοδ᾽ἀνδρῶνθυμὸςὑπ᾽εἰρεσίηςἀλεγεινῆςἡμετέρῃματίῃ, ἐπεὶοὐκέτιφαίνετοπομπή.ἑξῆμαρμὲνὁμῶςπλέομεννύκταςτεκαὶἦμαρ,ἑβδομάτῃδ᾽ἱκόμεσθαΛάμουαἰπὺπτολίεθρον,ΤηλέπυλονΛαιστρυγονίην, ὅθιποιμέναποιμὴνἠπύειεἰσελάων, δέτ᾽ἐξελάωνὑπακούει.ἔνθακ᾽ἄυπνοςἀνὴρδοιοὺςἐξήρατομισθούς,τὸνμὲνβουκολέων, τὸνδ᾽ἄργυφαμῆλανομεύων:ἐγγὺςγὰρνυκτόςτεκαὶἤματόςεἰσικέλευθοι.ἔνθ᾽ἐπεὶἐςλιμένακλυτὸνἤλθομεν, ὃνπέριπέτρηἠλίβατοςτετύχηκεδιαμπερὲςἀμφοτέρωθεν,ἀκταὶδὲπροβλῆτεςἐναντίαιἀλλήλῃσινἐνστόματιπρούχουσιν, ἀραιὴδ᾽εἴσοδόςἐστιν,ἔνθ᾽οἵγ᾽εἴσωπάντεςἔχοννέαςἀμφιελίσσας.αἱμὲνἄρ᾽ἔντοσθενλιμένοςκοίλοιοδέδεντοπλησίαι: οὐμὲνγάρποτ᾽ἀέξετοκῦμάγ᾽ἐναὐτῷ,οὔτεμέγ᾽οὔτ᾽ὀλίγον, λευκὴδ᾽ἦνἀμφὶγαλήνη:αὐτὰρἐγὼνοἶοςσχέθονἔξωνῆαμέλαιναν,αὐτοῦἐπ᾽ἐσχατιῇ, πέτρηςἐκπείσματαδήσας:ἔστηνδὲσκοπιὴνἐςπαιπαλόεσσανἀνελθών.ἔνθαμὲνοὔτεβοῶνοὔτ᾽ἀνδρῶνφαίνετοἔργα,καπνὸνδ᾽οἶονὁρῶμενἀπὸχθονὸςἀίσσοντα.δὴτότ᾽ἐγὼνἑτάρουςπροΐεινπεύθεσθαιἰόντας,οἵτινεςἀνέρεςεἶενἐπὶχθονὶσῖτονἔδοντες,ἄνδρεδύωκρίνας, τρίτατονκήρυχ᾽ἅμ᾽ὀπάσσας.οἱδ᾽ἴσανἐκβάντεςλείηνὁδόν, περἄμαξαιἄστυδ᾽ἀφ᾽ὑψηλῶνὀρέωνκαταγίνεονὕλην,κούρῃδὲξύμβληντοπρὸἄστεοςὑδρευούσῃ,θυγατέρ᾽ἰφθίμῃΛαιστρυγόνοςἈντιφάταο.μὲνἄρ᾽ἐςκρήνηνκατεβήσετοκαλλιρέεθρονἈρτακίην: ἔνθενγὰρὕδωρπροτὶἄστυφέρεσκον:οἱδὲπαριστάμενοιπροσεφώνεονἔκτ᾽ἐρέοντοὅςτιςτῶνδ᾽εἴηβασιλεὺςκαὶοἷσινἀνάσσοι:δὲμάλ᾽αὐτίκαπατρὸςἐπέφραδενὑψερεφὲςδῶ.οἱδ᾽ἐπεὶεἰσῆλθονκλυτὰδώματα, τὴνδὲγυναῖκαεὗρον, ὅσηντ᾽ὄρεοςκορυφήν, κατὰδ᾽ἔστυγοναὐτήν.δ᾽αἶψ᾽ἐξἀγορῆςἐκάλεικλυτὸνἈντιφατῆα,ὃνπόσιν, ὃςδὴτοῖσινἐμήσατολυγρὸνὄλεθρον.αὐτίχ᾽ἕναμάρψαςἑτάρωνὡπλίσσατοδεῖπνον:τὼδὲδύ᾽ἀίξαντεφυγῇἐπὶνῆαςἱκέσθην.αὐτὰρτεῦχεβοὴνδιὰἄστεος: οἱδ᾽ἀίοντεςφοίτωνἴφθιμοιΛαιστρυγόνεςἄλλοθενἄλλος,μυρίοι, οὐκἄνδρεσσινἐοικότες, ἀλλὰΓίγασιν.οἵῥ᾽ἀπὸπετράωνἀνδραχθέσιχερμαδίοισινβάλλον: ἄφαρδὲκακὸςκόναβοςκατὰνῆαςὀρώρειἀνδρῶντ᾽ὀλλυμένωννηῶνθ᾽ἅμαἀγνυμενάων:ἰχθῦςδ᾽ὣςπείροντεςἀτερπέαδαῖταφέροντο.ὄφρ᾽οἱτοὺςὄλεκονλιμένοςπολυβενθέοςἐντός,τόφραδ᾽ἐγὼξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦτῷἀπὸπείσματ᾽ἔκοψανεὸςκυανοπρῴροιο.αἶψαδ᾽ἐμοῖςἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσαἐμβαλέεινκώπῃς, ἵν᾽ὑπὲκκακότηταφύγοιμεν:οἱδ᾽ἅλαπάντεςἀνέρριψαν, δείσαντεςὄλεθρον.ἀσπασίωςδ᾽ἐςπόντονἐπηρεφέαςφύγεπέτραςνηῦςἐμή: αὐτὰραἱἄλλαιἀολλέεςαὐτόθ᾽ὄλοντο.ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ,ἄσμενοιἐκθανάτοιο, φίλουςὀλέσαντεςἑταίρους.Αἰαίηνδ᾽ἐςνῆσονἀφικόμεθ᾽: ἔνθαδ᾽ἔναιεΚίρκηἐυπλόκαμος, δεινὴθεὸςαὐδήεσσα,αὐτοκασιγνήτηὀλοόφρονοςΑἰήταο:ἄμφωδ᾽ἐκγεγάτηνφαεσιμβρότουἨελίοιομητρόςτ᾽ἐκΠέρσης, τὴνὨκεανὸςτέκεπαῖδα.ἔνθαδ᾽ἐπ᾽ἀκτῆςνηὶκατηγαγόμεσθασιωπῇναύλοχονἐςλιμένα, καίτιςθεὸςἡγεμόνευεν.ἔνθατότ᾽ἐκβάντεςδύοτ᾽ἤματακαὶδύονύκταςκείμεθ᾽ὁμοῦκαμάτῳτεκαὶἄλγεσιθυμὸνἔδοντες.ἀλλ᾽ὅτεδὴτρίτονἦμαρἐυπλόκαμοςτέλεσ᾽Ἠώς,καὶτότ᾽ἐγὼνἐμὸνἔγχοςἑλὼνκαὶφάσγανονὀξὺκαρπαλίμωςπαρὰνηὸςἀνήιονἐςπεριωπήν,εἴπωςἔργαἴδοιμιβροτῶνἐνοπήντεπυθοίμην.ἔστηνδὲσκοπιὴνἐςπαιπαλόεσσανἀνελθών,καίμοιἐείσατοκαπνὸςἀπὸχθονὸςεὐρυοδείης,Κίρκηςἐνμεγάροισι, διὰδρυμὰπυκνὰκαὶὕλην.μερμήριξαδ᾽ἔπειτακατὰφρένακαὶκατὰθυμὸνἐλθεῖνἠδὲπυθέσθαι, ἐπεὶἴδοναἴθοπακαπνόν.ὧδεδέμοιφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,πρῶτ᾽ἐλθόντ᾽ἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσηςδεῖπνονἑταίροισινδόμεναιπροέμεντεπυθέσθαι.ἀλλ᾽ὅτεδὴσχεδὸνἦακιὼννεὸςἀμφιελίσσης,καὶτότετίςμεθεῶνὀλοφύρατομοῦνονἐόντα,ὅςῥάμοιὑψίκερωνἔλαφονμέγανεἰςὁδὸναὐτὴνἧκεν. μὲνποταμόνδεκατήιενἐκνομοῦὕληςπιόμενος: δὴγάρμινἔχενμένοςἠελίοιο.τὸνδ᾽ἐγὼἐκβαίνοντακατ᾽ἄκνηστινμέσανῶταπλῆξα: τὸδ᾽ἀντικρὺδόρυχάλκεονἐξεπέρησε,κὰδδ᾽ἔπεσ᾽ἐνκονίῃσιμακών, ἀπὸδ᾽ἔπτατοθυμός.τῷδ᾽ἐγὼἐμβαίνωνδόρυχάλκεονἐξὠτειλῆςεἰρυσάμην: τὸμὲναὖθικατακλίναςἐπὶγαίῃεἴασ᾽: αὐτὰρἐγὼσπασάμηνῥῶπάςτελύγουςτε,πεῖσμαδ᾽, ὅσοντ᾽ὄργυιαν, ἐυστρεφὲςἀμφοτέρωθενπλεξάμενοςσυνέδησαπόδαςδεινοῖοπελώρου,βῆνδὲκαταλοφάδειαφέρωνἐπὶνῆαμέλαινανἔγχειἐρειδόμενος, ἐπεὶοὔπωςἦενἐπ᾽ὤμουχειρὶφέρεινἑτέρῃ: μάλαγὰρμέγαθηρίονἦεν.κὰδ᾽δ᾽ἔβαλονπροπάροιθενεός, ἀνέγειραδ᾽ἑταίρουςμειλιχίοιςἐπέεσσιπαρασταδὸνἄνδραἕκαστον: φίλοι, οὐ γάρ πω καταδυσόμεθ᾽ ἀχνύμενοί περ εἰςἈίδαοδόμους, πρὶνμόρσιμονἦμαρἐπέλθῃ:ἀλλ᾽ἄγετ᾽, ὄφρ᾽ἐννηὶθοῇβρῶσίςτεπόσιςτε,μνησόμεθαβρώμης, μηδὲτρυχώμεθαλιμῷ.’ὣς ἐφάμην, οἱ δ᾽ ὦκα ἐμοῖς ἐπέεσσι πίθοντο,ἐκδὲκαλυψάμενοιπαρὰθῖν᾽ἁλὸςἀτρυγέτοιοθηήσαντ᾽ἔλαφον: μάλαγὰρμέγαθηρίονἦεν.αὐτὰρἐπεὶτάρπησανὁρώμενοιὀφθαλμοῖσιν,χεῖραςνιψάμενοιτεύχοντ᾽ἐρικυδέαδαῖτα.ὣςτότεμὲνπρόπανἦμαρἐςἠέλιονκαταδύνταἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθε,δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,καὶτότ᾽ἐγὼνἀγορὴνθέμενοςμετὰπᾶσινἔειπον:“‘κέκλυτέ μευ μύθων, κακά περ πάσχοντες ἑταῖροι:φίλοι, οὐγάρτ᾽ἴδμεν, ὅπῃζόφοςοὐδ᾽ὅπῃἠώς,οὐδ᾽ὅπῃἠέλιοςφαεσίμβροτοςεἶσ᾽ὑπὸγαῖαν,οὐδ᾽ὅπῃἀννεῖται: ἀλλὰφραζώμεθαθᾶσσονεἴτιςἔτ᾽ἔσταιμῆτις. ἐγὼδ᾽οὔκοἴομαιεἶναι.εἶδονγὰρσκοπιὴνἐςπαιπαλόεσσανἀνελθὼννῆσον, τὴνπέριπόντοςἀπείριτοςἐστεφάνωται:αὐτὴδὲχθαμαλὴκεῖται: καπνὸνδ᾽ἐνὶμέσσῃἔδρακονὀφθαλμοῖσιδιὰδρυμὰπυκνὰκαὶὕλην.’ὣς ἐφάμην, τοῖσιν δὲ κατεκλάσθη φίλον ἦτορ μνησαμένοιςἔργωνΛαιστρυγόνοςἈντιφάταοΚύκλωπόςτεβίηςμεγαλήτορος, ἀνδροφάγοιο.κλαῖονδὲλιγέωςθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες:ἀλλ᾽οὐγάρτιςπρῆξιςἐγίγνετομυρομένοισιν.αὐτὰρ ἐγὼ δίχα πάντας ἐυκνήμιδας ἑταίρους ἠρίθμεον, ἀρχὸνδὲμετ᾽ἀμφοτέροισινὄπασσα:τῶνμὲνἐγὼνἦρχον, τῶνδ᾽Εὐρύλοχοςθεοειδής.κλήρουςδ᾽ἐνκυνέῃχαλκήρεϊπάλλομενὦκα:ἐκδ᾽ἔθορεκλῆροςμεγαλήτοροςΕὐρυλόχοιο.βῆδ᾽ἰέναι, ἅματῷγεδύωκαὶεἴκοσ᾽ἑταῖροικλαίοντες: κατὰδ᾽ἄμμελίπονγοόωνταςὄπισθεν.εὗρονδ᾽ἐνβήσσῃσιτετυγμέναδώματαΚίρκηςξεστοῖσινλάεσσι, περισκέπτῳἐνὶχώρῳ:ἀμφὶδέμινλύκοιἦσανὀρέστεροιἠδὲλέοντες,τοὺςαὐτὴκατέθελξεν, ἐπεὶκακὰφάρμακ᾽ἔδωκεν.οὐδ᾽οἵγ᾽ὡρμήθησανἐπ᾽ἀνδράσιν, ἀλλ᾽ἄρατοίγεοὐρῇσινμακρῇσιπερισσαίνοντεςἀνέσταν.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνἀμφὶἄνακτακύνεςδαίτηθενἰόντασαίνωσ᾽, αἰεὶγάρτεφέρειμειλίγματαθυμοῦ,ὣςτοὺςἀμφὶλύκοικρατερώνυχεςἠδὲλέοντεςσαῖνον: τοὶδ᾽ἔδεισαν, ἐπεὶἴδοναἰνὰπέλωρα.ἔστανδ᾽ἐνπροθύροισιθεᾶςκαλλιπλοκάμοιο,Κίρκηςδ᾽ἔνδονἄκουονἀειδούσηςὀπὶκαλῇ,ἱστὸνἐποιχομένηςμέγανἄμβροτον, οἷαθεάωνλεπτάτεκαὶχαρίεντακαὶἀγλαὰἔργαπέλονται.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεΠολίτηςὄρχαμοςἀνδρῶν,ὅςμοικήδιστοςἑτάρωνἦνκεδνότατόςτε: φίλοι, ἔνδον γάρ τις ἐποιχομένη μέγαν ἱστὸν καλὸνἀοιδιάει, δάπεδονδ᾽ἅπανἀμφιμέμυκεν,θεὸςἠὲγυνή: ἀλλὰφθεγγώμεθαθᾶσσον.’ὣς ἄρ᾽ ἐφώνησεν, τοὶ δὲ φθέγγοντο καλεῦντες.δ᾽αἶψ᾽ἐξελθοῦσαθύραςὤιξεφαεινὰςκαὶκάλει: οἱδ᾽ἅμαπάντεςἀιδρείῃσινἕποντο:Εὐρύλοχοςδ᾽ὑπέμεινεν, ὀισάμενοςδόλονεἶναι.εἷσενδ᾽εἰσαγαγοῦσακατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,ἐνδέσφιντυρόντεκαὶἄλφιτακαὶμέλιχλωρὸνοἴνῳΠραμνείῳἐκύκα: ἀνέμισγεδὲσίτῳφάρμακαλύγρ᾽, ἵναπάγχυλαθοίατοπατρίδοςαἴης.αὐτὰρἐπεὶδῶκέντεκαὶἔκπιον, αὐτίκ᾽ἔπειταῥάβδῳπεπληγυῖακατὰσυφεοῖσινἐέργνυ.οἱδὲσυῶνμὲνἔχονκεφαλὰςφωνήντετρίχαςτεκαὶδέμας, αὐτὰρνοῦςἦνἔμπεδος, ὡςτὸπάροςπερ.ὣςοἱμὲνκλαίοντεςἐέρχατο, τοῖσιδὲΚίρκηπάρῥ᾽ἄκυλονβάλανόντεβάλενκαρπόντεκρανείηςἔδμεναι, οἷασύεςχαμαιευνάδεςαἰὲνἔδουσιν.Εὐρύλοχος δ᾽ αἶψ᾽ ἦλθε θοὴν ἐπὶ νῆα μέλαιναν ἀγγελίηνἑτάρωνἐρέωνκαὶἀδευκέαπότμον.οὐδέτιἐκφάσθαιδύνατοἔποςἱέμενόςπερ,κῆρἄχεϊμεγάλῳβεβολημένος: ἐνδέοἱὄσσεδακρυόφινπίμπλαντο, γόονδ᾽ὠίετοθυμός.ἀλλ᾽ὅτεδήμινπάντεςἀγασσάμεθ᾽ἐξερέοντες,καὶτότετῶνἄλλωνἑτάρωνκατέλεξενὄλεθρον:“‘ἤιομεν, ὡς ἐκέλευες, ἀνὰ δρυμά, φαίδιμ᾽ Ὀδυσσεῦ:εὕρομενἐνβήσσῃσιτετυγμέναδώματακαλὰξεστοῖσινλάεσσι, περισκέπτῳἐνὶχώρῳ.ἔνθαδέτιςμέγανἱστὸνἐποιχομένηλίγ᾽ἄειδεν,θεὸςἠὲγυνή: τοὶδὲφθέγγοντοκαλεῦντες.δ᾽αἶψ᾽ἐξελθοῦσαθύραςὤιξεφαεινὰςκαὶκάλει: οἱδ᾽ἅμαπάντεςἀιδρείῃσινἕποντο:αὐτὰρἐγὼνὑπέμεινα, ὀισάμενοςδόλονεἶναι.οἱδ᾽ἅμ᾽ἀιστώθησανἀολλέες, οὐδέτιςαὐτῶνἐξεφάνη: δηρὸνδὲκαθήμενοςἐσκοπίαζον.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγὼ περὶ μὲν ξίφος ἀργυρόηλον ὤμοιινβαλόμην, μέγαχάλκεον, ἀμφὶδὲτόξα:τὸνδ᾽ἂψἠνώγεααὐτὴνὁδὸνἡγήσασθαι.αὐτὰργ᾽ἀμφοτέρῃσιλαβὼνἐλλίσσετογούνωνκαίμ᾽ὀλοφυρόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘μή μ᾽ ἄγε κεῖσ᾽ ἀέκοντα, διοτρεφές, ἀλλὰ λίπ᾽ αὐτοῦ.οἶδαγάρ, ὡςοὔτ᾽αὐτὸςἐλεύσεαιοὔτετιν᾽ἄλλονἄξειςσῶνἑτάρων. ἀλλὰξὺντοίσδεσιθᾶσσονφεύγωμεν: ἔτιγάρκενἀλύξαιμενκακὸνἦμαρ.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:Εὐρύλοχ᾽, τοιμὲνσὺμέν᾽αὐτοῦτῷδ᾽ἐνὶχώρῳἔσθωνκαὶπίνωνκοίλῃπαρὰνηὶμελαίνῃ:αὐτὰρἐγὼνεἶμι, κρατερὴδέμοιἔπλετ᾽ἀνάγκη.’ὣς εἰπὼν παρὰ νηὸς ἀνήιον ἠδὲ θαλάσσης.ἀλλ᾽ὅτεδὴἄρ᾽ἔμελλονἰὼνἱερὰςἀνὰβήσσαςΚίρκηςἵξεσθαιπολυφαρμάκουἐςμέγαδῶμα,ἔνθαμοιἙρμείαςχρυσόρραπιςἀντεβόλησενἐρχομένῳπρὸςδῶμα, νεηνίῃἀνδρὶἐοικώς,πρῶτονὑπηνήτῃ, τοῦπερχαριεστάτηἥβη:ἔντ᾽ἄραμοιφῦχειρί, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“‘πῇ δὴ αὖτ᾽, δύστηνε, δι᾽ ἄκριας ἔρχεαι οἶος,χώρουἄιδριςἐών; ἕταροιδέτοιοἵδ᾽ἐνὶΚίρκηςἔρχαταιὥςτεσύεςπυκινοὺςκευθμῶναςἔχοντες.τοὺςλυσόμενοςδεῦρ᾽ἔρχεαι; οὐδέσέφημιαὐτὸννοστήσειν, μενέειςδὲσύγ᾽, ἔνθαπερἄλλοι.ἀλλ᾽ἄγεδήσεκακῶνἐκλύσομαιἠδὲσαώσω.τῆ, τόδεφάρμακονἐσθλὸνἔχωνἐςδώματαΚίρκηςἔρχευ, κέντοικρατὸςἀλάλκῃσινκακὸνἦμαρ.πάνταδέτοιἐρέωὀλοφώιαδήνεαΚίρκης.τεύξειτοικυκεῶ, βαλέειδ᾽ἐνφάρμακασίτῳ.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςθέλξαισεδυνήσεται: οὐγὰρἐάσειφάρμακονἐσθλόν, τοιδώσω, ἐρέωδὲἕκαστα.ὁππότεκενΚίρκησ᾽ἐλάσῃπεριμήκεϊῥάβδῳ,δὴτότεσὺξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦΚίρκῃἐπαῖξαι, ὥςτεκτάμεναιμενεαίνων.δέσ᾽ὑποδείσασακελήσεταιεὐνηθῆναι:ἔνθασὺμηκέτ᾽ἔπειτ᾽ἀπανήνασθαιθεοῦεὐνήν,ὄφρακέτοιλύσῃθ᾽ἑτάρουςαὐτόντεκομίσσῃ:ἀλλὰκέλεσθαίμινμακάρωνμέγανὅρκονὀμόσσαι,μήτίτοιαὐτῷπῆμακακὸνβουλευσέμενἄλλο,μήσ᾽ἀπογυμνωθέντακακὸνκαὶἀνήνοραθήῃ.’ὣς ἄρα φωνήσας πόρε φάρμακον ἀργεϊφόντης ἐκγαίηςἐρύσας, καίμοιφύσιναὐτοῦἔδειξε.ῥίζῃμὲνμέλανἔσκε, γάλακτιδὲεἴκελονἄνθος:μῶλυδέμινκαλέουσιθεοί: χαλεπὸνδέτ᾽ὀρύσσεινἀνδράσιγεθνητοῖσι, θεοὶδέτεπάνταδύνανται.Ἑρμείαςμὲνἔπειτ᾽ἀπέβηπρὸςμακρὸνὌλυμποννῆσονἀν᾽ὑλήεσσαν, ἐγὼδ᾽ἐςδώματαΚίρκηςἤια, πολλὰδέμοικραδίηπόρφυρεκιόντι.ἔστηνδ᾽εἰνὶθύρῃσιθεᾶςκαλλιπλοκάμοιο:ἔνθαστὰςἐβόησα, θεὰδέμευἔκλυεναὐδῆς.δ᾽αἶψ᾽ἐξελθοῦσαθύραςὤιξεφαεινὰςκαὶκάλει: αὐτὰρἐγὼνἑπόμηνἀκαχήμενοςἦτορ.εἷσεδέμ᾽εἰσαγαγοῦσαἐπὶθρόνουἀργυροήλουκαλοῦδαιδαλέου: ὑπὸδὲθρῆνυςποσὶνἦεν:τεῦχεδέμοικυκεῶχρυσέῳδέπαι, ὄφραπίοιμι,ἐνδέτεφάρμακονἧκε, κακὰφρονέουσ᾽ἐνὶθυμῷ.αὐτὰρἐπεὶδῶκέντεκαὶἔκπιον, οὐδέμ᾽ἔθελξε,ῥάβδῳπεπληγυῖαἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:ἔρχεο νῦν συφεόνδε, μετ᾽ ἄλλων λέξο ἑταίρων.’ὣς φάτ᾽, ἐγὼ δ᾽ ἄορ ὀξὺ ἐρυσσάμενος παρὰ μηροῦ Κίρκῃἐπήιξαὥςτεκτάμεναιμενεαίνων.δὲμέγαἰάχουσαὑπέδραμεκαὶλάβεγούνων,καίμ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘τίς πόθεν εἰς ἀνδρῶν; πόθι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες;θαῦμάμ᾽ἔχειὡςοὔτιπιὼντάδεφάρμακ᾽ἐθέλχθης:οὐδὲγὰροὐδέτιςἄλλοςἀνὴρτάδεφάρμακ᾽ἀνέτλη,ὅςκεπίῃκαὶπρῶτονἀμείψεταιἕρκοςὀδόντων.σοὶδέτιςἐνστήθεσσινἀκήλητοςνόοςἐστίν.σύγ᾽Ὀδυσσεύςἐσσιπολύτροπος, ὅντέμοιαἰεὶφάσκενἐλεύσεσθαιχρυσόρραπιςἀργεϊφόντης,ἐκΤροίηςἀνιόνταθοῇσὺννηὶμελαίνῃ.ἀλλ᾽ἄγεδὴκολεῷμὲνἄορθέο, νῶιδ᾽ἔπειταεὐνῆςἡμετέρηςἐπιβείομεν, ὄφραμιγέντεεὐνῇκαὶφιλότητιπεποίθομενἀλλήλοισιν.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον: Κίρκη, πῶς γάρ με κέλεαι σοὶ ἤπιον εἶναι,μοισῦςμὲνἔθηκαςἐνὶμεγάροισινἑταίρους,αὐτὸνδ᾽ἐνθάδ᾽ἔχουσαδολοφρονέουσακελεύειςἐςθάλαμόντ᾽ἰέναικαὶσῆςἐπιβήμεναιεὐνῆς,ὄφραμεγυμνωθέντακακὸνκαὶἀνήνοραθήῃς.οὐδ᾽ἂνἐγώγ᾽ἐθέλοιμιτεῆςἐπιβήμεναιεὐνῆς,εἰμήμοιτλαίηςγε, θεά, μέγανὅρκονὀμόσσαιμήτίμοιαὐτῷπῆμακακὸνβουλευσέμενἄλλο.’ὣς ἐφάμην, δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀπώμνυεν, ὡς ἐκέλευον.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσέντετελεύτησέντετὸνὅρκον,καὶτότ᾽ἐγὼΚίρκηςἐπέβηνπερικαλλέοςεὐνῆς.ἀμφίπολοι δ᾽ ἄρα τέως μὲν ἐνὶ μεγάροισι πένοντο τέσσαρες, αἵοἱδῶμακάταδρήστειραιἔασι:γίγνονταιδ᾽ἄραταίγ᾽ἔκτεκρηνέωνἀπότ᾽ἀλσέωνἔκθ᾽ἱερῶνποταμῶν, οἵτ᾽εἰςἅλαδεπρορέουσι.τάωνμὲνἔβαλλεθρόνοιςἔνιῥήγεακαλὰπορφύρεακαθύπερθ᾽, ὑπένερθεδὲλῖθ᾽ὑπέβαλλεν:δ᾽ἑτέρηπροπάροιθεθρόνωνἐτίταινετραπέζαςἀργυρέας, ἐπὶδέσφιτίθειχρύσειακάνεια:δὲτρίτηκρητῆριμελίφροναοἶνονἐκίρναἡδὺνἐνἀργυρέῳ, νέμεδὲχρύσειακύπελλα:δὲτετάρτηὕδωρἐφόρεικαὶπῦρἀνέκαιεπολλὸνὑπὸτρίποδιμεγάλῳ: ἰαίνετοδ᾽ὕδωρ.αὐτὰρἐπεὶδὴζέσσενὕδωρἐνὶἤνοπιχαλκῷ,ἔςῥ᾽ἀσάμινθονἕσασαλό᾽ἐκτρίποδοςμεγάλοιο,θυμῆρεςκεράσασα, κατὰκρατόςτεκαὶὤμων,ὄφραμοιἐκκάματονθυμοφθόρονεἵλετογυίων.αὐτὰρἐπεὶλοῦσέντεκαὶἔχρισενλίπ᾽ἐλαίῳ,ἀμφὶδέμεχλαῖνανκαλὴνβάλενἠδὲχιτῶνα,εἷσεδέμ᾽εἰσαγαγοῦσαἐπὶθρόνουἀργυροήλουκαλοῦδαιδαλέου, ὑπὸδὲθρῆνυςποσὶνἦεν:χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃ, ὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων.ἐσθέμεναιδ᾽ἐκέλευεν: ἐμῷδ᾽οὐχἥνδανεθυμῷ,ἀλλ᾽ἥμηνἀλλοφρονέων, κακὰδ᾽ὄσσετοθυμός.Κίρκη δ᾽ ὡς ἐνόησεν ἔμ᾽ ἥμενον οὐδ᾽ ἐπὶ σίτῳ χεῖραςἰάλλοντα, κρατερὸνδέμεπένθοςἔχοντα,ἄγχιπαρισταμένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ ‘τίφθ᾽ οὕτως, Ὀδυσεῦ, κατ᾽ ἄρ᾽ ἕζεαι ἶσος ἀναύδῳ,θυμὸνἔδων, βρώμηςδ᾽οὐχἅπτεαιοὐδὲποτῆτος;τινάπουδόλονἄλλονὀίεαι: οὐδέτίσεχρὴδειδίμεν: ἤδηγάρτοιἀπώμοσακαρτερὸνὅρκον.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον: Κίρκη, τίς γάρ κεν ἀνήρ, ὃς ἐναίσιμος εἴη,πρὶντλαίηπάσσασθαιἐδητύοςἠδὲποτῆτος,πρὶνλύσασθ᾽ἑτάρουςκαὶἐνὀφθαλμοῖσινἰδέσθαι;ἀλλ᾽εἰδὴπρόφρασσαπιεῖνφαγέμεντεκελεύεις,λῦσον, ἵν᾽ὀφθαλμοῖσινἴδωἐρίηραςἑταίρους.’ὣς ἐφάμην, Κίρκη δὲ διὲκ μεγάροιο βεβήκει ῥάβδονἔχουσ᾽ἐνχειρί, θύραςδ᾽ἀνέῳξεσυφειοῦ,ἐκδ᾽ἔλασενσιάλοισινἐοικόταςἐννεώροισιν.οἱμὲνἔπειτ᾽ἔστησανἐναντίοι, δὲδι᾽αὐτῶνἐρχομένηπροσάλειφενἑκάστῳφάρμακονἄλλο.τῶνδ᾽ἐκμὲνμελέωντρίχεςἔρρεον, ἃςπρὶνἔφυσεφάρμακονοὐλόμενον, τόσφινπόρεπότνιαΚίρκη:ἄνδρεςδ᾽ἂψἐγένοντονεώτεροιπάροςἦσαν,καὶπολὺκαλλίονεςκαὶμείζονεςεἰσοράασθαι.ἔγνωσανδέμ᾽ἐκεῖνοιἔφυντ᾽ἐνχερσὶνἕκαστος.πᾶσινδ᾽ἱμερόειςὑπέδυγόος, ἀμφὶδὲδῶμασμερδαλέονκονάβιζε: θεὰδ᾽ἐλέαιρεκαὶαὐτή. δέ μευ ἄγχι στᾶσα προσηύδα δῖα θεάων:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,ἔρχεονῦνἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης.νῆαμὲνἂρπάμπρωτονἐρύσσατεἤπειρόνδε,κτήματαδ᾽ἐνσπήεσσιπελάσσατεὅπλατεπάντα:αὐτὸςδ᾽ἂψἰέναικαὶἄγεινἐρίηραςἑταίρους.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐμοί γ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ,βῆνδ᾽ἰέναιἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης.εὗρονἔπειτ᾽ἐπὶνηὶθοῇἐρίηραςἑταίρουςοἴκτρ᾽ὀλοφυρομένους, θαλερὸνκατὰδάκρυχέοντας.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνἄγραυλοιπόριεςπερὶβοῦςἀγελαίας,ἐλθούσαςἐςκόπρον, ἐπὴνβοτάνηςκορέσωνται,πᾶσαιἅμασκαίρουσινἐναντίαι: οὐδ᾽ἔτισηκοὶἴσχουσ᾽, ἀλλ᾽ἁδινὸνμυκώμεναιἀμφιθέουσι:μητέρας: ὣςἔμ᾽ἐκεῖνοιἐπεὶἴδονὀφθαλμοῖσι,δακρυόεντεςἔχυντο: δόκησεδ᾽ἄρασφίσιθυμὸςὣςἔμεν, ὡςεἰπατρίδ᾽ἱκοίατοκαὶπόλιναὐτὴντρηχείηςἸθάκης, ἵνατ᾽ἔτραφενἠδ᾽ἐγένοντο.καίμ᾽ὀλοφυρόμενοιἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“ ‘σοὶ μὲν νοστήσαντι, διοτρεφές, ὣς ἐχάρημεν,ὡςεἴτ᾽εἰςἸθάκηνἀφικοίμεθαπατρίδαγαῖαν:ἀλλ᾽ἄγε, τῶνἄλλωνἑτάρωνκατάλεξονὄλεθρον.’ὣς ἔφαν, αὐτὰρ ἐγὼ προσέφην μαλακοῖς ἐπέεσσι:νῆα μὲν ἂρ πάμπρωτον ἐρύσσομεν ἤπειρόνδε,κτήματαδ᾽ἐνσπήεσσιπελάσσομενὅπλατεπάντα:αὐτοὶδ᾽ὀτρύνεσθεἐμοὶἅμαπάντεςἕπεσθαι,ὄφραἴδηθ᾽ἑτάρουςἱεροῖςἐνδώμασιΚίρκηςπίνονταςκαὶἔδοντας: ἐπηετανὸνγὰρἔχουσιν.’ὣς ἐφάμην, οἱ δ᾽ ὦκα ἐμοῖς ἐπέεσσι πίθοντο.Εὐρύλοχοςδέμοιοἶοςἐρύκανεπάνταςἑταίρους:καίσφεαςφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘ δειλοί, πόσ᾽ ἴμεν; τί κακῶν ἱμείρετε τούτων;Κίρκηςἐςμέγαρονκαταβήμεναι, κενἅπανταςσῦςἠὲλύκουςποιήσεταιἠὲλέοντας,οἵκένοἱμέγαδῶμαφυλάσσοιμενκαὶἀνάγκῃ,ὥςπερΚύκλωψἔρξ᾽, ὅτεοἱμέσσαυλονἵκοντοἡμέτεροιἕταροι, σὺνδ᾽θρασὺςεἵπετ᾽Ὀδυσσεύς:τούτουγὰρκαὶκεῖνοιἀτασθαλίῃσινὄλοντο.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ γε μετὰ φρεσὶ μερμήριξα,σπασσάμενοςτανύηκεςἄορπαχέοςπαρὰμηροῦ,τῷοἱἀποπλήξαςκεφαλὴνοὖδάσδεπελάσσαι,καὶπηῷπερἐόντιμάλασχεδόν: ἀλλάμ᾽ἑταῖροιμειλιχίοιςἐπέεσσινἐρήτυονἄλλοθενἄλλος:“‘διογενές, τοῦτον μὲν ἐάσομεν, εἰ σὺ κελεύεις,αὐτοῦπὰρνηίτεμένεινκαὶνῆαἔρυσθαι:ἡμῖνδ᾽ἡγεμόνευ᾽ἱερὰπρὸςδώματαΚίρκης.’ὣς φάμενοι παρὰ νηὸς ἀνήιον ἠδὲ θαλάσσης.οὐδὲμὲνΕὐρύλοχοςκοίλῃπαρὰνηὶλέλειπτο,ἀλλ᾽ἕπετ᾽: ἔδεισενγὰρἐμὴνἔκπαγλονἐνιπήν.τόφρα δὲ τοὺς ἄλλους ἑτάρους ἐν δώμασι Κίρκη ἐνδυκέωςλοῦσέντεκαὶἔχρισενλίπ᾽ἐλαίῳ,ἀμφὶδ᾽ἄραχλαίναςοὔλαςβάλενἠδὲχιτῶνας:δαινυμένουςδ᾽ἐὺπάνταςἐφεύρομενἐνμεγάροισιν.οἱδ᾽ἐπεὶἀλλήλουςεἶδονφράσσαντότ᾽ἐσάντα,κλαῖονὀδυρόμενοι, περὶδὲστεναχίζετοδῶμα.δέμευἄγχιστᾶσαπροσηύδαδῖαθεάων:“‘μηκέτι νῦν θαλερὸν γόον ὄρνυτε: οἶδα καὶ αὐτὴ ἠμὲνὅσ᾽ἐνπόντῳπάθετ᾽ἄλγεαἰχθυόεντι,ἠδ᾽ὅσ᾽ἀνάρσιοιἄνδρεςἐδηλήσαντ᾽ἐπὶχέρσου.ἀλλ᾽ἄγετ᾽ἐσθίετεβρώμηνκαὶπίνετεοἶνον,εἰςκεναὖτιςθυμὸνἐνὶστήθεσσιλάβητε,οἷονὅτεπρώτιστονἐλείπετεπατρίδαγαῖαντρηχείηςἸθάκης. νῦνδ᾽ἀσκελέεςκαὶἄθυμοι,αἰὲνἄληςχαλεπῆςμεμνημένοι, οὐδέποθ᾽ὕμινθυμὸςἐνεὐφροσύνῃ, ἐπεὶμάλαπολλὰπέποσθε.’ὣς ἔφαθ᾽, ἡμῖν δ᾽ αὖτ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ.ἔνθαμὲνἤματαπάντατελεσφόρονεἰςἐνιαυτὸνἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἐνιαυτὸςἔην, περὶδ᾽ἔτραπονὧραιμηνῶνφθινόντων, περὶδ᾽ἤματαμακρὰτελέσθη,καὶτότεμ᾽ἐκκαλέσαντεςἔφανἐρίηρεςἑταῖροι:“‘δαιμόνι᾽, ἤδη νῦν μιμνήσκεο πατρίδος αἴης,εἴτοιθέσφατόνἐστισαωθῆναικαὶἱκέσθαιοἶκονἐςὑψόροφονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν.’ὣς ἔφαν, αὐτὰρ ἐμοί γ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ.ὣςτότεμὲνπρόπανἦμαρἐςἠέλιονκαταδύνταἥμεθα, δαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθεν,οἱμὲνκοιμήσαντοκατὰμέγαρασκιόεντα.αὐτὰρἐγὼΚίρκηςἐπιβὰςπερικαλλέοςεὐνῆςγούνωνἐλλιτάνευσα, θεὰδέμευἔκλυεναὐδῆς:καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“‘ Κίρκη, τέλεσόν μοι ὑπόσχεσιν ἥν περ ὑπέστης,οἴκαδεπεμψέμεναι: θυμὸςδέμοιἔσσυταιἤδη,ἠδ᾽ἄλλωνἑτάρων, οἵμευφθινύθουσιφίλονκῆρἀμφ᾽ἔμ᾽ὀδυρόμενοι, ὅτεπουσύγενόσφιγένηαι.’ὣς ἐφάμην, δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμείβετο δῖα θεάων:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,μηκέτινῦνἀέκοντεςἐμῷἐνὶμίμνετεοἴκῳ.ἀλλ᾽ἄλληνχρὴπρῶτονὁδὸντελέσαικαὶἱκέσθαιεἰςἈίδαοδόμουςκαὶἐπαινῆςΠερσεφονείης,ψυχῇχρησομένουςΘηβαίουΤειρεσίαο,μάντηοςἀλαοῦ, τοῦτεφρένεςἔμπεδοίεἰσι:τῷκαὶτεθνηῶτινόονπόρεΠερσεφόνεια,οἴῳπεπνῦσθαι, τοὶδὲσκιαὶἀίσσουσιν.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐμοί γε κατεκλάσθη φίλον ἦτορ:κλαῖονδ᾽ἐνλεχέεσσικαθήμενος, οὐδένύμοικῆρἤθελ᾽ἔτιζώεινκαὶὁρᾶνφάοςἠελίοιο.αὐτὰρἐπεὶκλαίωντεκυλινδόμενοςτ᾽ἐκορέσθην,καὶτότεδήμινἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπον:“‘ Κίρκη, τίς γὰρ ταύτην ὁδὸν ἡγεμονεύσει;εἰςἌϊδοςδ᾽οὔπώτιςἀφίκετονηὶμελαίνῃ.’ὣς ἐφάμην, δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμείβετο δῖα θεάων:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,μήτίτοιἡγεμόνοςγεποθὴπαρὰνηὶμελέσθω,ἱστὸνδὲστήσας, ἀνάθ᾽ἱστίαλευκὰπετάσσαςἧσθαι: τὴνδέκέτοιπνοιὴΒορέαοφέρῃσιν.ἀλλ᾽ὁπότ᾽ἂνδὴνηὶδι᾽Ὠκεανοῖοπερήσῃς,ἔνθ᾽ἀκτήτελάχειακαὶἄλσεαΠερσεφονείης,μακραίτ᾽αἴγειροικαὶἰτέαιὠλεσίκαρποι,νῆαμὲναὐτοῦκέλσαιἐπ᾽Ὠκεανῷβαθυδίνῃ,αὐτὸςδ᾽εἰςἈίδεωἰέναιδόμονεὐρώεντα.ἔνθαμὲνεἰςἈχέρονταΠυριφλεγέθωντεῥέουσινΚώκυτόςθ᾽, ὃςδὴΣτυγὸςὕδατόςἐστινἀπορρώξ,πέτρητεξύνεσίςτεδύωποταμῶνἐριδούπων:ἔνθαδ᾽ἔπειθ᾽, ἥρως, χριμφθεὶςπέλας, ὥςσεκελεύω,βόθρονὀρύξαι, ὅσοντεπυγούσιονἔνθακαὶἔνθα,ἀμφ᾽αὐτῷδὲχοὴνχεῖσθαιπᾶσιννεκύεσσιν,πρῶταμελικρήτῳ, μετέπειταδὲἡδέιοἴνῳ,τὸτρίτοναὖθ᾽ὕδατι: ἐπὶδ᾽ἄλφιταλευκὰπαλύνειν.πολλὰδὲγουνοῦσθαινεκύωνἀμενηνὰκάρηνα,ἐλθὼνεἰςἸθάκηνστεῖρανβοῦν, τιςἀρίστη,ῥέξεινἐνμεγάροισιπυρήντ᾽ἐμπλησέμενἐσθλῶν,Τειρεσίῃδ᾽ἀπάνευθενὄινἱερευσέμενοἴῳπαμμέλαν᾽, ὃςμήλοισιμεταπρέπειὑμετέροισιν.αὐτὰρἐπὴνεὐχῇσιλίσῃκλυτὰἔθνεανεκρῶν,ἔνθ᾽ὄινἀρνειὸνῥέζεινθῆλύντεμέλαινανεἰςἜρεβοςστρέψας, αὐτὸςδ᾽ἀπονόσφιτραπέσθαιἱέμενοςποταμοῖοῥοάων: ἔνθαδὲπολλαὶψυχαὶἐλεύσονταινεκύωνκατατεθνηώτων.δὴτότ᾽ἔπειθ᾽ἑτάροισινἐποτρῦναικαὶἀνῶξαιμῆλα, τὰδὴκατάκειτ᾽ἐσφαγμένανηλέιχαλκῷ,δείρανταςκατακῆαι, ἐπεύξασθαιδὲθεοῖσιν,ἰφθίμῳτ᾽ἈίδῃκαὶἐπαινῇΠερσεφονείῃ:αὐτὸςδὲξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦἧσθαι, μηδὲἐᾶννεκύωνἀμενηνὰκάρηνααἵματοςἆσσονἴμεν, πρὶνΤειρεσίαοπυθέσθαι.ἔνθατοιαὐτίκαμάντιςἐλεύσεται, ὄρχαμελαῶν,ὅςκέντοιεἴπῃσινὁδὸνκαὶμέτρακελεύθουνόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσεαιἰχθυόεντα.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτίκα δὲ χρυσόθρονος ἤλυθεν Ἠώς.ἀμφὶδέμεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαἕσσεν:αὐτὴδ᾽ἀργύφεονφᾶροςμέγαἕννυτονύμφη,λεπτὸνκαὶχαρίεν, περὶδὲζώνηνβάλετ᾽ἰξυῖκαλὴνχρυσείην, κεφαλῇδ᾽ἐπέθηκεκαλύπτρην.αὐτὰρἐγὼδιὰδώματ᾽ἰὼνὤτρυνονἑταίρουςμειλιχίοιςἐπέεσσιπαρασταδὸνἄνδραἕκαστον:“‘μηκέτι νῦν εὕδοντες ἀωτεῖτε γλυκὺν ὕπνον,ἀλλ᾽ἴομεν: δὴγάρμοιἐπέφραδεπότνιαΚίρκη.’ὣς ἐφάμην, τοῖσιν δ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ.οὐδὲμὲνοὐδ᾽ἔνθενπερἀπήμοναςἦγονἑταίρους.Ἐλπήνωρδέτιςἔσκενεώτατος, οὔτετιλίηνἄλκιμοςἐνπολέμῳοὔτεφρεσὶνᾗσινἀρηρώς:ὅςμοιἄνευθ᾽ἑτάρωνἱεροῖςἐνδώμασιΚίρκης,ψύχεοςἱμείρων, κατελέξατοοἰνοβαρείων.κινυμένωνδ᾽ἑτάρωνὅμαδονκαὶδοῦπονἀκούσαςἐξαπίνηςἀνόρουσεκαὶἐκλάθετοφρεσὶνᾗσινἄψορρονκαταβῆναιἰὼνἐςκλίμακαμακρήν,ἀλλὰκαταντικρὺτέγεοςπέσεν: ἐκδέοἱαὐχὴνἀστραγάλωνἐάγη, ψυχὴδ᾽Ἄϊδόσδεκατῆλθεν.ἐρχομένοισι δὲ τοῖσιν ἐγὼ μετὰ μῦθον ἔειπον:φάσθε νύ που οἶκόνδε φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν ἔρχεσθ᾽: ἄλληνδ᾽ἧμινὁδὸντεκμήρατοΚίρκη,εἰςἈίδαοδόμουςκαὶἐπαινῆςΠερσεφονείηςψυχῇχρησομένουςΘηβαίουΤειρεσίαο.’ὣς ἐφάμην, τοῖσιν δὲ κατεκλάσθη φίλον ἦτορ,ἑζόμενοιδὲκατ᾽αὖθιγόωντίλλοντότεχαίτας:ἀλλ᾽οὐγάρτιςπρῆξιςἐγίγνετομυρομένοισιν.ἀλλ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἐπὶ νῆα θοὴν καὶ θῖνα θαλάσσης ᾔομενἀχνύμενοιθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες,τόφραδ᾽ἄρ᾽οἰχομένηΚίρκηπαρὰνηὶμελαίνῃἀρνειὸνκατέδησενὄινθῆλύντεμέλαιναν,ῥεῖαπαρεξελθοῦσα: τίςἂνθεὸνοὐκἐθέλονταὀφθαλμοῖσινἴδοιτ᾽ἔνθ᾽ἔνθακιόντα;
αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ἐπὶ νῆα κατήλθομεν ἠδὲ θάλασσαν,νῆαμὲνἂρπάμπρωτονἐρύσσαμενεἰςἅλαδῖαν,ἐνδ᾽ἱστὸντιθέμεσθακαὶἱστίανηὶμελαίνῃ,ἐνδὲτὰμῆλαλαβόντεςἐβήσαμεν, ἂνδὲκαὶαὐτοὶβαίνομενἀχνύμενοιθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες.ἡμῖνδ᾽αὖκατόπισθενεὸςκυανοπρῴροιοἴκμενονοὖρονἵειπλησίστιον, ἐσθλὸνἑταῖρον,Κίρκηεὐπλόκαμος, δεινὴθεὸςαὐδήεσσα.ἡμεῖςδ᾽ὅπλαἕκασταπονησάμενοικατὰνῆαἥμεθα: τὴνδ᾽ἄνεμόςτεκυβερνήτηςτ᾽ἴθυνε.τῆςδὲπανημερίηςτέταθ᾽ἱστίαποντοπορούσης:δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί. δ᾽ ἐς πείραθ᾽ ἵκανε βαθυρρόου Ὠκεανοῖο.ἔνθαδὲΚιμμερίωνἀνδρῶνδῆμόςτεπόλιςτε,ἠέρικαὶνεφέλῃκεκαλυμμένοι: οὐδέποτ᾽αὐτοὺςἠέλιοςφαέθωνκαταδέρκεταιἀκτίνεσσιν,οὔθ᾽ὁπότ᾽ἂνστείχῃσιπρὸςοὐρανὸνἀστερόεντα,οὔθ᾽ὅτ᾽ἂνἂψἐπὶγαῖανἀπ᾽οὐρανόθενπροτράπηται,ἀλλ᾽ἐπὶνὺξὀλοὴτέταταιδειλοῖσιβροτοῖσι.νῆαμὲνἔνθ᾽ἐλθόντεςἐκέλσαμεν, ἐκδὲτὰμῆλαεἱλόμεθ᾽: αὐτοὶδ᾽αὖτεπαρὰῥόονὨκεανοῖοᾔομεν, ὄφρ᾽ἐςχῶρονἀφικόμεθ᾽, ὃνφράσεΚίρκη.ἔνθ᾽ ἱερήια μὲν Περιμήδης Εὐρύλοχός τε ἔσχον: ἐγὼδ᾽ἄορὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦβόθρονὄρυξ᾽ὅσσοντεπυγούσιονἔνθακαὶἔνθα,ἀμφ᾽αὐτῷδὲχοὴνχεόμηνπᾶσιννεκύεσσι,πρῶταμελικρήτῳ, μετέπειταδὲἡδέιοἴνῳ,τὸτρίτοναὖθ᾽ὕδατι: ἐπὶδ᾽ἄλφιταλευκὰπάλυνον.πολλὰδὲγουνούμηννεκύωνἀμενηνὰκάρηνα,ἐλθὼνεἰςἸθάκηνστεῖρανβοῦν, τιςἀρίστη,ῥέξεινἐνμεγάροισιπυρήντ᾽ἐμπλησέμενἐσθλῶν,Τειρεσίῃδ᾽ἀπάνευθενὄινἱερευσέμενοἴῳπαμμέλαν᾽, ὃςμήλοισιμεταπρέπειἡμετέροισι.τοὺςδ᾽ἐπεὶεὐχωλῇσιλιτῇσίτε, ἔθνεανεκρῶν,ἐλλισάμην, τὰδὲμῆλαλαβὼνἀπεδειροτόμησαἐςβόθρον, ῥέεδ᾽αἷμακελαινεφές: αἱδ᾽ἀγέροντοψυχαὶὑπὲξἘρέβευςνεκύωνκατατεθνηώτων.νύμφαιτ᾽ἠίθεοίτεπολύτλητοίτεγέροντεςπαρθενικαίτ᾽ἀταλαὶνεοπενθέαθυμὸνἔχουσαι,πολλοὶδ᾽οὐτάμενοιχαλκήρεσινἐγχείῃσιν,ἄνδρεςἀρηίφατοιβεβροτωμένατεύχε᾽ἔχοντες:οἳπολλοὶπερὶβόθρονἐφοίτωνἄλλοθενἄλλοςθεσπεσίῃἰαχῇ: ἐμὲδὲχλωρὸνδέοςᾕρει.δὴτότ᾽ἔπειθ᾽ἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσαμῆλα, τὰδὴκατέκειτ᾽ἐσφαγμένανηλέιχαλκῷ,δείρανταςκατακῆαι, ἐπεύξασθαιδὲθεοῖσιν,ἰφθίμῳτ᾽ἈΐδῃκαὶἐπαινῇΠερσεφονείῃ:αὐτὸςδὲξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦἥμην, οὐδ᾽εἴωννεκύωνἀμενηνὰκάρηνααἵματοςἆσσονἴμεν, πρὶνΤειρεσίαοπυθέσθαι.πρώτη δὲ ψυχὴ Ἐλπήνορος ἦλθεν ἑταίρου:οὐγάρπωἐτέθαπτοὑπὸχθονὸςεὐρυοδείης:σῶμαγὰρἐνΚίρκηςμεγάρῳκατελείπομενἡμεῖςἄκλαυτονκαὶἄθαπτον, ἐπεὶπόνοςἄλλοςἔπειγε.τὸνμὲνἐγὼδάκρυσαἰδὼνἐλέησάτεθυμῷ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:Ἐλπῆνορ, πῶς ἦλθες ὑπὸ ζόφον ἠερόεντα;ἔφθηςπεζὸςἰὼνἐγὼσὺννηὶμελαίνῃ.ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ οἰμώξας ἠμείβετο μύθῳ:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,ἆσέμεδαίμονοςαἶσακακὴκαὶἀθέσφατοςοἶνος.Κίρκηςδ᾽ἐνμεγάρῳκαταλέγμενοςοὐκἐνόησαἄψορρονκαταβῆναιἰὼνἐςκλίμακαμακρήν,ἀλλὰκαταντικρὺτέγεοςπέσον: ἐκδέμοιαὐχὴνἀστραγάλωνἐάγη, ψυχὴδ᾽Ἄϊδόσδεκατῆλθε.νῦνδέσετῶνὄπιθενγουνάζομαι, οὐπαρεόντων,πρόςτ᾽ἀλόχουκαὶπατρός, σ᾽ἔτρεφετυτθὸνἐόντα,Τηλεμάχουθ᾽, ὃνμοῦνονἐνὶμεγάροισινἔλειπες:οἶδαγὰρὡςἐνθένδεκιὼνδόμουἐξἈίδαονῆσονἐςΑἰαίηνσχήσειςἐυεργέανῆα:ἔνθασ᾽ἔπειτα, ἄναξ, κέλομαιμνήσασθαιἐμεῖο.μήμ᾽ἄκλαυτονἄθαπτονἰὼνὄπιθενκαταλείπειννοσφισθείς, μήτοίτιθεῶνμήνιμαγένωμαι,ἀλλάμεκακκῆαισὺντεύχεσιν, ἅσσαμοιἔστιν,σῆμάτέμοιχεῦαιπολιῆςἐπὶθινὶθαλάσσης,ἀνδρὸςδυστήνοιοκαὶἐσσομένοισιπυθέσθαι.ταῦτάτέμοιτελέσαιπῆξαίτ᾽ἐπὶτύμβῳἐρετμόν,τῷκαὶζωὸςἔρεσσονἐὼνμετ᾽ἐμοῖςἑτάροισιν.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:ταῦτά τοι, δύστηνε, τελευτήσω τε καὶ ἔρξω.’νῶι μὲν ὣς ἐπέεσσιν ἀμειβομένω στυγεροῖσιν ἥμεθ᾽, ἐγὼμὲνἄνευθενἐφ᾽αἵματιφάσγανονἴσχων,εἴδωλονδ᾽ἑτέρωθενἑταίρουπόλλ᾽ἀγόρευεν:ἦλθε δ᾽ ἐπὶ ψυχὴ μητρὸς κατατεθνηυίης,ΑὐτολύκουθυγάτηρμεγαλήτοροςἈντίκλεια,τὴνζωὴνκατέλειπονἰὼνεἰςἼλιονἱρήν.τὴνμὲνἐγὼδάκρυσαἰδὼνἐλέησάτεθυμῷ:ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςεἴωνπροτέρην, πυκινόνπερἀχεύων,αἵματοςἆσσονἴμεν, πρὶνΤειρεσίαοπυθέσθαι.ἦλθε δ᾽ ἐπὶ ψυχὴ Θηβαίου Τειρεσίαο χρύσεονσκῆπτρονἔχων, ἐμὲδ᾽ἔγνωκαὶπροσέειπεν:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,τίπτ᾽αὖτ᾽, δύστηνε, λιπὼνφάοςἠελίοιοἤλυθες, ὄφραἴδῃνέκυαςκαὶἀτερπέαχῶρον;ἀλλ᾽ἀποχάζεοβόθρου, ἄπισχεδὲφάσγανονὀξύ,αἵματοςὄφραπίωκαίτοινημερτέαεἴπω.’ὣς φάτ᾽, ἐγὼ δ᾽ ἀναχασσάμενος ξίφος ἀργυρόηλον κουλεῷἐγκατέπηξ᾽. δ᾽ἐπεὶπίεναἷμακελαινόν,καὶτότεδήμ᾽ἐπέεσσιπροσηύδαμάντιςἀμύμων:“‘νόστον δίζηαι μελιηδέα, φαίδιμ᾽ Ὀδυσσεῦ:τὸνδέτοιἀργαλέονθήσειθεός: οὐγὰρὀίωλήσεινἐννοσίγαιον, τοικότονἔνθετοθυμῷχωόμενοςὅτιοἱυἱὸνφίλονἐξαλάωσας.ἀλλ᾽ἔτιμένκεκαὶὣςκακάπερπάσχοντεςἵκοισθε,αἴκ᾽ἐθέλῃςσὸνθυμὸνἐρυκακέεινκαὶἑταίρων,ὁππότεκεπρῶτονπελάσῃςἐυεργέανῆαΘρινακίῃνήσῳ, προφυγὼνἰοειδέαπόντον,βοσκομέναςδ᾽εὕρητεβόαςκαὶἴφιαμῆλαἨελίου, ὃςπάντ᾽ἐφορᾷκαὶπάντ᾽ἐπακούει.τὰςεἰμένκ᾽ἀσινέαςἐάᾳςνόστουτεμέδηαι,καίκενἔτ᾽εἰςἸθάκηνκακάπερπάσχοντεςἵκοισθε:εἰδέκεσίνηαι, τότετοιτεκμαίρομ᾽ὄλεθρον,νηίτεκαὶἑτάροις. αὐτὸςδ᾽εἴπέρκενἀλύξῃς,ὀψὲκακῶςνεῖαι, ὀλέσαςἄποπάνταςἑταίρους,νηὸςἐπ᾽ἀλλοτρίης: δήειςδ᾽ἐνπήματαοἴκῳ,ἄνδραςὑπερφιάλους, οἵτοιβίοτονκατέδουσιμνώμενοιἀντιθέηνἄλοχονκαὶἕδναδιδόντες.ἀλλ᾽τοικείνωνγεβίαςἀποτίσεαιἐλθών:αὐτὰρἐπὴνμνηστῆραςἐνὶμεγάροισιτεοῖσικτείνῃςἠὲδόλῳἀμφαδὸνὀξέιχαλκῷ,ἔρχεσθαιδὴἔπειταλαβὼνἐυῆρεςἐρετμόν,εἰςκετοὺςἀφίκηαιοἳοὐκἴσασιθάλασσανἀνέρες, οὐδέθ᾽ἅλεσσιμεμιγμένονεἶδαρἔδουσιν:οὐδ᾽ἄρατοίγ᾽ἴσασινέαςφοινικοπαρῄουςοὐδ᾽ἐυήρε᾽ἐρετμά, τάτεπτερὰνηυσὶπέλονται.σῆμαδέτοιἐρέωμάλ᾽ἀριφραδές, οὐδέσελήσει:ὁππότεκενδήτοισυμβλήμενοςἄλλοςὁδίτηςφήῃἀθηρηλοιγὸνἔχεινἀνὰφαιδίμῳὤμῳ,καὶτότεδὴγαίῃπήξαςἐυῆρεςἐρετμόν,ῥέξαςἱερὰκαλὰΠοσειδάωνιἄνακτι,ἀρνειὸνταῦρόντεσυῶντ᾽ἐπιβήτορακάπρον,οἴκαδ᾽ἀποστείχεινἔρδεινθ᾽ἱερᾶςἑκατόμβαςἀθανάτοισιθεοῖσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι,πᾶσιμάλ᾽ἑξείης. θάνατοςδέτοιἐξἁλὸςαὐτῷἀβληχρὸςμάλατοῖοςἐλεύσεται, ὅςκέσεπέφνῃγήραιὕπολιπαρῷἀρημένον: ἀμφὶδὲλαοὶὄλβιοιἔσσονται. τὰδέτοινημερτέαεἴρω.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:Τειρεσίη, τὰ μὲν ἄρ που ἐπέκλωσαν θεοὶ αὐτοί.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον:μητρὸςτήνδ᾽ὁρόωψυχὴνκατατεθνηυίης:δ᾽ἀκέουσ᾽ἧσταισχεδὸναἵματος, οὐδ᾽ἑὸνυἱὸνἔτληἐσάνταἰδεῖνοὐδὲπροτιμυθήσασθαι.εἰπέ, ἄναξ, πῶςκένμεἀναγνοίητὸνἐόντα;”ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμειβόμενος προσέειπεν:ῥηΐδιόν τοι ἔπος ἐρέω καὶ ἐπὶ φρεσὶ θήσω.ὅντιναμένκενἐᾷςνεκύωνκατατεθνηώτωναἵματοςἆσσονἴμεν, δέτοινημερτὲςἐνίψει:δέκ᾽ἐπιφθονέῃς, δέτοιπάλινεἶσινὀπίσσω.’ὣς φαμένη ψυχὴ μὲν ἔβη δόμον Ἄϊδος εἴσω Τειρεσίαοἄνακτος, ἐπεὶκατὰθέσφατ᾽ἔλεξεν:αὐτὰρἐγὼναὐτοῦμένονἔμπεδον, ὄφρ᾽ἐπὶμήτηρἤλυθεκαὶπίεναἷμακελαινεφές: αὐτίκαδ᾽ἔγνω,καίμ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘τέκνον ἐμόν, πῶς ἦλθες ὑπὸ ζόφον ἠερόεντα ζωὸςἐών; χαλεπὸνδὲτάδεζωοῖσινὁρᾶσθαι.μέσσῳγὰρμεγάλοιποταμοὶκαὶδεινὰῥέεθρα,Ὠκεανὸςμὲνπρῶτα, τὸνοὔπωςἔστιπερῆσαιπεζὸνἐόντ᾽, ἢνμήτιςἔχῃἐυεργέανῆα.νῦνδὴΤροίηθενἀλώμενοςἐνθάδ᾽ἱκάνειςνηίτεκαὶἑτάροισιπολὺνχρόνον; οὐδέπωἦλθεςεἰςἸθάκην, οὐδ᾽εἶδεςἐνὶμεγάροισιγυναῖκα;”ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:μῆτερ ἐμή, χρειώ με κατήγαγεν εἰς Ἀίδαο ψυχῇχρησόμενονΘηβαίουΤειρεσίαο:οὐγάρπωσχεδὸνἦλθονἈχαιΐδος, οὐδέπωἁμῆςγῆςἐπέβην, ἀλλ᾽αἰὲνἔχωνἀλάλημαιὀιζύν,ἐξοὗτὰπρώτισθ᾽ἑπόμηνἈγαμέμνονιδίῳἼλιονεἰςἐύπωλον, ἵναΤρώεσσιμαχοίμην.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον:τίςνύσεκὴρἐδάμασσετανηλεγέοςθανάτοιο;δολιχὴνοῦσος, Ἄρτεμιςἰοχέαιραοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχομένηκατέπεφνεν;εἰπὲδέμοιπατρόςτεκαὶυἱέος, ὃνκατέλειπον,ἔτιπὰρκείνοισινἐμὸνγέρας, ἦέτιςἤδηἀνδρῶνἄλλοςἔχει, ἐμὲδ᾽οὐκέτιφασὶνέεσθαι.εἰπὲδέμοιμνηστῆςἀλόχουβουλήντενόοντε,ἠὲμένειπαρὰπαιδὶκαὶἔμπεδαπάνταφυλάσσειἤδημινἔγημενἈχαιῶνὅςτιςἄριστος.’ὣς ἐφάμην, δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμείβετο πότνια μήτηρ:καὶ λίην κείνη γε μένει τετληότι θυμῷ σοῖσινἐνὶμεγάροισιν: ὀιζυραὶδέοἱαἰεὶφθίνουσιννύκτεςτεκαὶἤματαδάκρυχεούσῃ.σὸνδ᾽οὔπώτιςἔχεικαλὸνγέρας, ἀλλὰἕκηλοςΤηλέμαχοςτεμένεανέμεταικαὶδαῖταςἐίσαςδαίνυται, ἃςἐπέοικεδικασπόλονἄνδρ᾽ἀλεγύνειν:πάντεςγὰρκαλέουσι. πατὴρδὲσὸςαὐτόθιμίμνειἀγρῷ, οὐδὲπόλινδεκατέρχεται. οὐδέοἱεὐναὶδέμνιακαὶχλαῖναικαὶῥήγεασιγαλόεντα,ἀλλ᾽γεχεῖμαμὲνεὕδειὅθιδμῶεςἐνὶοἴκῳ,ἐνκόνιἄγχιπυρός, κακὰδὲχροῒεἵματαεἷται:αὐτὰρἐπὴνἔλθῃσιθέροςτεθαλυῖάτ᾽ὀπώρη,πάντῃοἱκατὰγουνὸνἀλωῆςοἰνοπέδοιοφύλλωνκεκλιμένωνχθαμαλαὶβεβλήαταιεὐναί.ἔνθ᾽γεκεῖτ᾽ἀχέων, μέγαδὲφρεσὶπένθοςἀέξεισὸννόστονποθέων, χαλεπὸνδ᾽ἐπὶγῆραςἱκάνει.οὕτωγὰρκαὶἐγὼνὀλόμηνκαὶπότμονἐπέσπον:οὔτ᾽ἐμέγ᾽ἐνμεγάροισινἐύσκοποςἰοχέαιραοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχομένηκατέπεφνεν,οὔτετιςοὖνμοινοῦσοςἐπήλυθεν, τεμάλιστατηκεδόνιστυγερῇμελέωνἐξείλετοθυμόν:ἀλλάμεσόςτεπόθοςσάτεμήδεα, φαίδιμ᾽Ὀδυσσεῦ,σήτ᾽ἀγανοφροσύνημελιηδέαθυμὸνἀπηύρα.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ γ᾽ ἔθελον φρεσὶ μερμηρίξας μητρὸςἐμῆςψυχὴνἑλέεινκατατεθνηυίης.τρὶςμὲνἐφωρμήθην, ἑλέειντέμεθυμὸςἀνώγει,τρὶςδέμοιἐκχειρῶνσκιῇεἴκελονκαὶὀνείρῳἔπτατ᾽. ἐμοὶδ᾽ἄχοςὀξὺγενέσκετοκηρόθιμᾶλλον,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“‘μῆτερ ἐμή, τί νύ μ᾽ οὐ μίμνεις ἑλέειν μεμαῶτα,ὄφρακαὶεἰνἈίδαοφίλαςπερὶχεῖρεβαλόντεἀμφοτέρωκρυεροῖοτεταρπώμεσθαγόοιο;τίμοιεἴδωλοντόδ᾽ἀγαυὴΠερσεφόνειαὤτρυν᾽, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονὀδυρόμενοςστεναχίζω;“ὣς ἐφάμην, δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμείβετο πότνια μήτηρ: μοι, τέκνον ἐμόν, περὶ πάντων κάμμορε φωτῶν,οὔτίσεΠερσεφόνειαΔιὸςθυγάτηρἀπαφίσκει,ἀλλ᾽αὕτηδίκηἐστὶβροτῶν, ὅτετίςκεθάνῃσιν:οὐγὰρἔτισάρκαςτεκαὶὀστέαἶνεςἔχουσιν,ἀλλὰτὰμέντεπυρὸςκρατερὸνμένοςαἰθομένοιοδαμνᾷ, ἐπείκεπρῶταλίπῃλεύκ᾽ὀστέαθυμός,ψυχὴδ᾽ἠύτ᾽ὄνειροςἀποπταμένηπεπότηται.ἀλλὰφόωσδετάχισταλιλαίεο: ταῦταδὲπάνταἴσθ᾽, ἵνακαὶμετόπισθετεῇεἴπῃσθαγυναικί.’νῶι μὲν ὣς ἐπέεσσιν ἀμειβόμεθ᾽, αἱ δὲ γυναῖκες ἤλυθον, ὤτρυνενγὰρἀγαυὴΠερσεφόνεια,ὅσσαιἀριστήωνἄλοχοιἔσανἠδὲθύγατρες.αἱδ᾽ἀμφ᾽αἷμακελαινὸνἀολλέεςἠγερέθοντο,αὐτὰρἐγὼβούλευονὅπωςἐρέοιμιἑκάστην.ἥδεδέμοικατὰθυμὸνἀρίστηφαίνετοβουλή:σπασσάμενοςτανύηκεςἄορπαχέοςπαρὰμηροῦοὐκεἴωνπίνεινἅμαπάσαςαἷμακελαινόν.αἱδὲπρομνηστῖναιἐπήισαν, ἠδὲἑκάστηὃνγόνονἐξαγόρευεν: ἐγὼδ᾽ἐρέεινονἁπάσας.ἔνθ᾽ τοι πρώτην Τυρὼ ἴδον εὐπατέρειαν,φάτοΣαλμωνῆοςἀμύμονοςἔκγονοςεἶναι,φῆδὲΚρηθῆοςγυνὴἔμμεναιΑἰολίδαο:ποταμοῦἠράσσατ᾽Ἐνιπῆοςθείοιο,ὃςπολὺκάλλιστοςποταμῶνἐπὶγαῖανἵησι,καίῥ᾽ἐπ᾽Ἐνιπῆοςπωλέσκετοκαλὰῥέεθρα.τῷδ᾽ἄραεἰσάμενοςγαιήοχοςἐννοσίγαιοςἐνπροχοῇςποταμοῦπαρελέξατοδινήεντος:πορφύρεονδ᾽ἄρακῦμαπεριστάθη, οὔρεϊἶσον,κυρτωθέν, κρύψενδὲθεὸνθνητήντεγυναῖκα.λῦσεδὲπαρθενίηνζώνην, κατὰδ᾽ὕπνονἔχευεν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐτέλεσσεθεὸςφιλοτήσιαἔργα,ἔντ᾽ἄραοἱφῦχειρί, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“‘χαῖρε, γύναι, φιλότητι: περιπλομένου δ᾽ ἐνιαυτοῦ τέξειςἀγλαὰτέκνα, ἐπεὶοὐκἀποφώλιοιεὐναὶἀθανάτων: σὺδὲτοὺςκομέεινἀτιταλλέμεναίτε.νῦνδ᾽ἔρχευπρὸςδῶμα, καὶἴσχεομηδ᾽ὀνομήνῃς:αὐτὰρἐγώτοίεἰμιΠοσειδάωνἐνοσίχθων.’ὣς εἰπὼν ὑπὸ πόντον ἐδύσετο κυμαίνοντα.δ᾽ὑποκυσαμένηΠελίηντέκεκαὶΝηλῆα,τὼκρατερὼθεράποντεΔιὸςμεγάλοιογενέσθηνἀμφοτέρω: ΠελίηςμὲνἐνεὐρυχόρῳἸαωλκῷναῖεπολύρρηνος, δ᾽ἄρ᾽ἐνΠύλῳἠμαθόεντι.τοὺςδ᾽ἑτέρουςΚρηθῆιτέκενβασίλειαγυναικῶν,Αἴσονάτ᾽ἠδὲΦέρητ᾽Ἀμυθάονάθ᾽ἱππιοχάρμην.τὴν δὲ μετ᾽ Ἀντιόπην ἴδον, Ἀσωποῖο θύγατρα,δὴκαὶΔιὸςεὔχετ᾽ἐνἀγκοίνῃσινἰαῦσαι,καίῥ᾽ἔτεκενδύοπαῖδ᾽, ἈμφίονάτεΖῆθόντε,οἳπρῶτοιΘήβηςἕδοςἔκτισανἑπταπύλοιο,πύργωσάντ᾽, ἐπεὶοὐμὲνἀπύργωτόνγ᾽ἐδύναντοναιέμενεὐρύχορονΘήβην, κρατερώπερἐόντε.τὴν δὲ μετ᾽ Ἀλκμήνην ἴδον, Ἀμφιτρύωνος ἄκοιτιν,ῥ᾽Ἡρακλῆαθρασυμέμνοναθυμολέονταγείνατ᾽ἐνἀγκοίνῃσιΔιὸςμεγάλοιομιγεῖσα:καὶΜεγάρην, Κρείοντοςὑπερθύμοιοθύγατρα,τὴνἔχενἈμφιτρύωνοςυἱὸςμένοςαἰὲνἀτειρής.μητέρα τ᾽ Οἰδιπόδαο ἴδον, καλὴν Ἐπικάστην,μέγαἔργονἔρεξενἀιδρείῃσινόοιογημαμένηυἷι: δ᾽ὃνπατέρ᾽ἐξεναρίξαςγῆμεν: ἄφαρδ᾽ἀνάπυσταθεοὶθέσανἀνθρώποισιν.ἀλλ᾽μὲνἐνΘήβῃπολυηράτῳἄλγεαπάσχωνΚαδμείωνἤνασσεθεῶνὀλοὰςδιὰβουλάς:δ᾽ἔβηεἰςἈίδαοπυλάρταοκρατεροῖο,ἁψαμένηβρόχοναἰπὺνἀφ᾽ὑψηλοῖομελάθρου,ἄχεϊσχομένη: τῷδ᾽ἄλγεακάλλιπ᾽ὀπίσσωπολλὰμάλ᾽, ὅσσατεμητρὸςἘρινύεςἐκτελέουσιν.καὶ Χλῶριν εἶδον περικαλλέα, τήν ποτε Νηλεὺς γῆμενἑὸνδιὰκάλλος, ἐπεὶπόρεμυρίαἕδνα,ὁπλοτάτηνκούρηνἈμφίονοςἸασίδαο,ὅςποτ᾽ἐνὈρχομενῷΜινυείῳἶφιἄνασσεν:δὲΠύλουβασίλευε, τέκενδέοἱἀγλαὰτέκνα,ΝέστοράτεΧρόνιοντεΠερικλύμενόντ᾽ἀγέρωχον.τοῖσιδ᾽ἐπ᾽ἰφθίμηνΠηρὼτέκε, θαῦμαβροτοῖσι,τὴνπάντεςμνώοντοπερικτίται: οὐδ᾽ἄραΝηλεὺςτῷἐδίδουὃςμὴἕλικαςβόαςεὐρυμετώπουςἐκΦυλάκηςἐλάσειεβίηςἸφικληείηςἀργαλέας: τὰςδ᾽οἶοςὑπέσχετομάντιςἀμύμωνἐξελάαν: χαλεπὴδὲθεοῦκατὰμοῖραπέδησε,δεσμοίτ᾽ἀργαλέοικαὶβουκόλοιἀγροιῶται.ἀλλ᾽ὅτεδὴμῆνέςτεκαὶἡμέραιἐξετελεῦντοἂψπεριτελλομένουἔτεοςκαὶἐπήλυθονὧραι,καὶτότεδήμινἔλυσεβίηἸφικληείη,θέσφαταπάντ᾽εἰπόντα: Διὸςδ᾽ἐτελείετοβουλή.καὶ Λήδην εἶδον, τὴν Τυνδαρέου παράκοιτιν,ῥ᾽ὑπὸΤυνδαρέῳκρατερόφρονεγείνατοπαῖδε,Κάστοράθ᾽ἱππόδαμονκαὶπὺξἀγαθὸνΠολυδεύκεα,τοὺςἄμφωζωοὺςκατέχειφυσίζοοςαἶα:οἳκαὶνέρθενγῆςτιμὴνπρὸςΖηνὸςἔχοντεςἄλλοτεμὲνζώουσ᾽ἑτερήμεροι, ἄλλοτεδ᾽αὖτετεθνᾶσιν: τιμὴνδὲλελόγχασινἶσαθεοῖσι.τὴν δὲ μετ᾽ Ἰφιμέδειαν, Ἀλωῆος παράκοιτιν εἴσιδον, δὴφάσκεΠοσειδάωνιμιγῆναι,καίῥ᾽ἔτεκενδύοπαῖδε, μινυνθαδίωδ᾽ἐγενέσθην,Ὦτόντ᾽ἀντίθεοντηλεκλειτόντ᾽Ἐφιάλτην,οὓςδὴμηκίστουςθρέψεζείδωροςἄρουρακαὶπολὺκαλλίστουςμετάγεκλυτὸνὨρίωνα:ἐννέωροιγὰρτοίγεκαὶἐννεαπήχεεςἦσανεὖρος, ἀτὰρμῆκόςγεγενέσθηνἐννεόργυιοι.οἵῥακαὶἀθανάτοισινἀπειλήτηνἐνὈλύμπῳφυλόπιδαστήσεινπολυάικοςπολέμοιο.Ὄσσανἐπ᾽Οὐλύμπῳμέμασανθέμεν, αὐτὰρἐπ᾽ὌσσῃΠήλιονεἰνοσίφυλλον, ἵν᾽οὐρανὸςἀμβατὸςεἴη.καίνύκενἐξετέλεσσαν, εἰἥβηςμέτρονἵκοντο:ἀλλ᾽ὄλεσενΔιὸςυἱός, ὃνἠύκομοςτέκεΛητώ,ἀμφοτέρω, πρίνσφωινὑπὸκροτάφοισινἰούλουςἀνθῆσαιπυκάσαιτεγένυςἐυανθέιλάχνῃ.Φαίδρην τε Πρόκριν τε ἴδον καλήν τ᾽ Ἀριάδνην,κούρηνΜίνωοςὀλοόφρονος, ἥνποτεΘησεὺςἐκΚρήτηςἐςγουνὸνἈθηνάωνἱεράωνἦγεμέν, οὐδ᾽ἀπόνητο: πάροςδέμινἌρτεμιςἔκταΔίῃἐνἀμφιρύτῃΔιονύσουμαρτυρίῃσιν.Μαῖράν τε Κλυμένην τε ἴδον στυγερήν τ᾽ Ἐριφύλην,χρυσὸνφίλουἀνδρὸςἐδέξατοτιμήεντα.πάσαςδ᾽οὐκἂνἐγὼμυθήσομαιοὐδ᾽ὀνομήνω,ὅσσαςἡρώωνἀλόχουςἴδονἠδὲθύγατρας:πρὶνγάρκενκαὶνὺξφθῖτ᾽ἄμβροτος. ἀλλὰκαὶὥρηεὕδειν, ἐπὶνῆαθοὴνἐλθόντ᾽ἐςἑταίρουςαὐτοῦ: πομπὴδὲθεοῖςὑμῖντεμελήσει.”ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ,κηληθμῷδ᾽ἔσχοντοκατὰμέγαρασκιόεντα.τοῖσινδ᾽Ἀρήτηλευκώλενοςἤρχετομύθων.Φαίηκες, πῶς ὔμμιν ἀνὴρ ὅδε φαίνεται εἶναι εἶδόςτεμέγεθόςτεἰδὲφρέναςἔνδονἐίσας;ξεῖνοςδ᾽αὖτ᾽ἐμόςἐστιν, ἕκαστοςδ᾽ἔμμορετιμῆς:τῷμὴἐπειγόμενοιἀποπέμπετε, μηδὲτὰδῶραοὕτωχρηίζοντικολούετε: πολλὰγὰρὑμῖνκτήματ᾽ἐνὶμεγάροισιθεῶνἰότητικέονται.”τοῖσιδὲκαὶμετέειπεγέρωνἥρωςἘχένηος,ὃςδὴΦαιήκωνἀνδρῶνπρογενέστεροςἦεν: φίλοι, οὐ μὰν ἧμιν ἀπὸ σκοποῦ οὐδ᾽ ἀπὸ δόξης μυθεῖταιβασίλειαπερίφρων: ἀλλὰπίθεσθε.Ἀλκινόουδ᾽ἐκτοῦδ᾽ἔχεταιἔργοντεἔποςτε.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:τοῦτο μὲν οὕτω δὴ ἔσται ἔπος, αἴ κεν ἐγώ γε ζωὸςΦαιήκεσσιφιληρέτμοισινἀνάσσω:ξεῖνοςδὲτλήτωμάλαπερνόστοιοχατίζωνἔμπηςοὖνἐπιμεῖναιἐςαὔριον, εἰςκεπᾶσανδωτίνηντελέσω: πομπὴδ᾽ἄνδρεσσιμελήσειπᾶσι, μάλισταδ᾽ἐμοί: τοῦγὰρκράτοςἔστ᾽ἐνὶδήμῳ.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,εἴμεκαὶεἰςἐνιαυτὸνἀνώγοιτ᾽αὐτόθιμίμνειν,πομπὴνδ᾽ὀτρύνοιτεκαὶἀγλαὰδῶραδιδοῖτε,καὶκετὸβουλοίμην, καίκενπολὺκέρδιονεἴη,πλειοτέρῃσὺνχειρὶφίληνἐςπατρίδ᾽ἱκέσθαι:καίκ᾽αἰδοιότεροςκαὶφίλτεροςἀνδράσινεἴηνπᾶσιν, ὅσοιμ᾽Ἰθάκηνδεἰδοίατονοστήσαντα.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε: Ὀδυσεῦ, τὸ μὲν οὔ τί σ᾽ ἐίσκομεν εἰσορόωντες,ἠπεροπῆάτ᾽ἔμενκαὶἐπίκλοπον, οἷάτεπολλοὺςβόσκειγαῖαμέλαιναπολυσπερέαςἀνθρώπους,ψεύδεάτ᾽ἀρτύνονταςὅθενκέτιςοὐδὲἴδοιτο:σοὶδ᾽ἔπιμὲνμορφὴἐπέων, ἔνιδὲφρένεςἐσθλαί.μῦθονδ᾽ὡςὅτ᾽ἀοιδὸςἐπισταμένωςκατέλεξας,πάντωντ᾽Ἀργείωνσέοτ᾽αὐτοῦκήδεαλυγρά.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,εἴτιναςἀντιθέωνἑτάρωνἴδες, οἵτοιἅμ᾽αὐτῷἼλιονεἰςἅμ᾽ἕποντοκαὶαὐτοῦπότμονἐπέσπον.νὺξδ᾽ἥδεμάλαμακρή, ἀθέσφατος: οὐδέπωὥρηεὕδεινἐνμεγάρῳ, σὺδέμοιλέγεθέσκελαἔργα.καίκενἐςἠῶδῖανἀνασχοίμην, ὅτεμοισὺτλαίηςἐνμεγάρῳτὰσὰκήδεαμυθήσασθαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,ὥρημὲνπολέωνμύθων, ὥρηδὲκαὶὕπνου:εἰδ᾽ἔτ᾽ἀκουέμεναίγελιλαίεαι, οὐκἂνἐγώγετούτωνσοιφθονέοιμικαὶοἰκτρότερ᾽ἄλλ᾽ἀγορεύειν,κήδε᾽ἐμῶνἑτάρων, οἳδὴμετόπισθενὄλοντο,οἳΤρώωνμὲνὑπεξέφυγονστονόεσσανἀυτήν,ἐννόστῳδ᾽ἀπόλοντοκακῆςἰότητιγυναικός.αὐτὰρ ἐπεὶ ψυχὰς μὲν ἀπεσκέδασ᾽ ἄλλυδις ἄλλῃ ἁγνὴΠερσεφόνειαγυναικῶνθηλυτεράων,ἦλθεδ᾽ἐπὶψυχὴἈγαμέμνονοςἈτρεΐδαοἀχνυμένη: περὶδ᾽ἄλλαιἀγηγέραθ᾽, ὅσσοιἅμ᾽αὐτῷοἴκῳἐνΑἰγίσθοιοθάνονκαὶπότμονἐπέσπον.ἔγνωδ᾽αἶψ᾽ἔμ᾽ἐκεῖνος, ἐπεὶπίεναἷμακελαινόν:κλαῖεδ᾽γελιγέως, θαλερὸνκατὰδάκρυονεἴβων,πιτνὰςεἰςἐμὲχεῖρας, ὀρέξασθαιμενεαίνων:ἀλλ᾽οὐγάροἱἔτ᾽ἦνἲςἔμπεδοςοὐδέτικῖκυς,οἵηπερπάροςἔσκενἐνὶγναμπτοῖσιμέλεσσι.τὸν μὲν ἐγὼ δάκρυσα ἰδὼν ἐλέησά τε θυμῷ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:Ἀτρεΐδη κύδιστε, ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγάμεμνον,τίςνύσεκὴρἐδάμασσετανηλεγέοςθανάτοιο;ἦεσέγ᾽ἐννήεσσιΠοσειδάωνἐδάμασσενὄρσαςἀργαλέωνἀνέμωνἀμέγαρτονἀυτμήν;ἦέσ᾽ἀνάρσιοιἄνδρεςἐδηλήσαντ᾽ἐπὶχέρσουβοῦςπεριταμνόμενονἠδ᾽οἰῶνπώεακαλά,ἠὲπερὶπτόλιοςμαχεούμενονἠδὲγυναικῶν;ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμειβόμενος προσέειπε:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,οὔτ᾽ἐμέγ᾽ἐννήεσσιΠοσειδάωνἐδάμασσενὄρσαςἀργαλέωνἀνέμωνἀμέγαρτονἀυτμήν,οὔτεμ᾽ἀνάρσιοιἄνδρεςἐδηλήσαντ᾽ἐπὶχέρσου,ἀλλάμοιΑἴγισθοςτεύξαςθάνατόντεμόροντεἔκτασὺνοὐλομένῃἀλόχῳ, οἶκόνδεκαλέσσας,δειπνίσσας, ὥςτίςτεκατέκτανεβοῦνἐπὶφάτνῃ.ὣςθάνονοἰκτίστῳθανάτῳ: περὶδ᾽ἄλλοιἑταῖροινωλεμέωςκτείνοντοσύεςὣςἀργιόδοντες,οἵῥάτ᾽ἐνἀφνειοῦἀνδρὸςμέγαδυναμένοιογάμῳἐράνῳεἰλαπίνῃτεθαλυίῃ.ἤδημὲνπολέωνφόνῳἀνδρῶνἀντεβόλησας,μουνὰξκτεινομένωνκαὶἐνὶκρατερῇὑσμίνῃ:ἀλλάκεκεῖναμάλισταἰδὼνὀλοφύραοθυμῷ,ὡςἀμφὶκρητῆρατραπέζαςτεπληθούσαςκείμεθ᾽ἐνὶμεγάρῳ, δάπεδονδ᾽ἅπαναἵματιθῦεν.οἰκτροτάτηνδ᾽ἤκουσαὄπαΠριάμοιοθυγατρός,Κασσάνδρης, τὴνκτεῖνεΚλυταιμνήστρηδολόμητιςἀμφ᾽ἐμοί, αὐτὰρἐγὼποτὶγαίῃχεῖραςἀείρωνβάλλονἀποθνήσκωνπερὶφασγάνῳ: δὲκυνῶπιςνοσφίσατ᾽, οὐδέμοιἔτληἰόντιπερεἰςἈίδαοχερσὶκατ᾽ὀφθαλμοὺςἑλέεινσύντεστόμ᾽ἐρεῖσαι.ὣςοὐκαἰνότερονκαὶκύντερονἄλλογυναικός,τιςδὴτοιαῦταμετὰφρεσὶνἔργαβάληται:οἷονδὴκαὶκείνηἐμήσατοἔργονἀεικές,κουριδίῳτεύξασαπόσειφόνον. τοιἔφηνγεἀσπάσιοςπαίδεσσινἰδὲδμώεσσινἐμοῖσινοἴκαδ᾽ἐλεύσεσθαι: δ᾽ἔξοχαλυγρὰἰδυῖαοἷτεκατ᾽αἶσχοςἔχευεκαὶἐσσομένῃσινὀπίσσωθηλυτέρῃσιγυναιξί, καὶκ᾽ἐυεργὸςἔῃσιν.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον: πόποι, μάλα δὴ γόνον Ἀτρέος εὐρύοπα Ζεὺς ἐκπάγλωςἤχθηρεγυναικείαςδιὰβουλὰςἐξἀρχῆς: Ἑλένηςμὲνἀπωλόμεθ᾽εἵνεκαπολλοί,σοὶδὲΚλυταιμνήστρηδόλονἤρτυετηλόθ᾽ἐόντι.’ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμειβόμενος προσέειπε:τῷ νῦν μή ποτε καὶ σὺ γυναικί περ ἤπιος εἶναι:μήοἱμῦθονἅπανταπιφαυσκέμεν, ὅνκ᾽ἐὺεἰδῇς,ἀλλὰτὸμὲνφάσθαι, τὸδὲκαὶκεκρυμμένονεἶναι.ἀλλ᾽οὐσοίγ᾽, Ὀδυσεῦ, φόνοςἔσσεταιἔκγεγυναικός:λίηνγὰρπινυτήτεκαὶεὖφρεσὶμήδεαοἶδεκούρηἸκαρίοιο, περίφρωνΠηνελόπεια.μένμιννύμφηνγενέηνκατελείπομενἡμεῖςἐρχόμενοιπόλεμόνδε: πάϊςδέοἱἦνἐπὶμαζῷνήπιος, ὅςπουνῦνγεμετ᾽ἀνδρῶνἵζειἀριθμῷ,ὄλβιος: γὰρτόνγεπατὴρφίλοςὄψεταιἐλθών,καὶκεῖνοςπατέραπροσπτύξεται, θέμιςἐστίν.δ᾽ἐμὴοὐδέπερυἷοςἐνιπλησθῆναιἄκοιτιςὀφθαλμοῖσινἔασε: πάροςδέμεπέφνεκαὶαὐτόν.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:κρύβδην, μηδ᾽ἀναφανδά, φίληνἐςπατρίδαγαῖαννῆακατισχέμεναι: ἐπεὶοὐκέτιπιστὰγυναιξίν.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,εἴπουἔτιζώοντοςἀκούετεπαιδὸςἐμοῖο,πουἐνὈρχομενῷἐνΠύλῳἠμαθόεντι,πουπὰρΜενελάῳἐνὶΣπάρτῃεὐρείῃ:οὐγάρπωτέθνηκενἐπὶχθονὶδῖοςὈρέστης.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:Ἀτρεΐδη, τί με ταῦτα διείρεαι; οὐδέ τι οἶδα,ζώειγ᾽τέθνηκε: κακὸνδ᾽ἀνεμώλιαβάζειν.’νῶι μὲν ὣς ἐπέεσσιν ἀμειβομένω στυγεροῖσιν ἕσταμενἀχνύμενοιθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες:ἦλθεδ᾽ἐπὶψυχὴΠηληϊάδεωἈχιλῆοςκαὶΠατροκλῆοςκαὶἀμύμονοςἈντιλόχοιοΑἴαντόςθ᾽, ὃςἄριστοςἔηνεἶδόςτεδέμαςτετῶνἄλλωνΔαναῶνμετ᾽ἀμύμοναΠηλεΐωνα.ἔγνωδὲψυχήμεποδώκεοςΑἰακίδαοκαίῥ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ ‘διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,σχέτλιε, τίπτ᾽ἔτιμεῖζονἐνὶφρεσὶμήσεαιἔργον;πῶςἔτληςἌϊδόσδεκατελθέμεν, ἔνθατενεκροὶἀφραδέεςναίουσι, βροτῶνεἴδωλακαμόντων;”ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον: Ἀχιλεῦ Πηλῆος υἱέ, μέγα φέρτατ᾽ Ἀχαιῶν,ἦλθονΤειρεσίαοκατὰχρέος, εἴτιναβουλὴνεἴποι, ὅπωςἸθάκηνἐςπαιπαλόεσσανἱκοίμην:οὐγάρπωσχεδὸνἦλθονἈχαιΐδος, οὐδέπωἁμῆςγῆςἐπέβην, ἀλλ᾽αἰὲνἔχωκακά. σεῖοδ᾽, Ἀχιλλεῦ,οὔτιςἀνὴρπροπάροιθεμακάρτατοςοὔτ᾽ἄρ᾽ὀπίσσω.πρὶνμὲνγάρσεζωὸνἐτίομενἶσαθεοῖσινἈργεῖοι, νῦναὖτεμέγακρατέειςνεκύεσσινἐνθάδ᾽ἐών: τῷμήτιθανὼνἀκαχίζευ, Ἀχιλλεῦ.’ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμειβόμενος προσέειπε:μὴ δή μοι θάνατόν γε παραύδα, φαίδιμ᾽ Ὀδυσσεῦ.βουλοίμηνκ᾽ἐπάρουροςἐὼνθητευέμενἄλλῳ,ἀνδρὶπαρ᾽ἀκλήρῳ, μὴβίοτοςπολὺςεἴη,πᾶσιννεκύεσσικαταφθιμένοισινἀνάσσειν.ἀλλ᾽ἄγεμοιτοῦπαιδὸςἀγαυοῦμῦθονἐνίσπες,ἕπετ᾽ἐςπόλεμονπρόμοςἔμμεναι, ἦεκαὶοὐκί.εἰπὲδέμοιΠηλῆοςἀμύμονος, εἴτιπέπυσσαι,ἔτ᾽ἔχειτιμὴνπολέσινμετὰΜυρμιδόνεσσιν,μινἀτιμάζουσινἀν᾽ἙλλάδατεΦθίηντε,οὕνεκάμινκατὰγῆραςἔχειχεῖράςτεπόδαςτε.οὐγὰρἐγὼνἐπαρωγὸςὑπ᾽αὐγὰςἠελίοιο,τοῖοςἐών, οἷόςποτ᾽ἐνὶΤροίῃεὐρείῃπέφνονλαὸνἄριστον, ἀμύνωνἈργείοισιν:εἰτοιόσδ᾽ἔλθοιμιμίνυνθάπερἐςπατέροςδῶ:τῷκέτεῳστύξαιμιμένοςκαὶχεῖραςἀάπτους,οἳκεῖνονβιόωνταιἐέργουσίντ᾽ἀπὸτιμῆς.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον: τοι μὲν Πηλῆος ἀμύμονος οὔ τι πέπυσμαι,αὐτάρτοιπαιδόςγεΝεοπτολέμοιοφίλοιοπᾶσανἀληθείηνμυθήσομαι, ὥςμεκελεύεις:αὐτὸςγάρμινἐγὼκοίληςἐπὶνηὸςἐίσηςἤγαγονἐκΣκύρουμετ᾽ἐυκνήμιδαςἈχαιούς.τοιὅτ᾽ἀμφὶπόλινΤροίηνφραζοίμεθαβουλάς,αἰεὶπρῶτοςἔβαζεκαὶοὐχἡμάρτανεμύθων:Νέστωρἀντίθεοςκαὶἐγὼνικάσκομενοἴω.αὐτὰρὅτ᾽ἐνπεδίῳΤρώωνμαρναίμεθαχαλκῷ,οὔποτ᾽ἐνὶπληθυῖμένενἀνδρῶνοὐδ᾽ἐνὁμίλῳ,ἀλλὰπολὺπροθέεσκετὸὃνμένοςοὐδενὶεἴκων,πολλοὺςδ᾽ἄνδραςἔπεφνενἐναἰνῇδηιοτῆτι.πάνταςδ᾽οὐκἂνἐγὼμυθήσομαιοὐδ᾽ὀνομήνω,ὅσσονλαὸνἔπεφνενἀμύνωνἈργείοισιν,ἀλλ᾽οἷοντὸνΤηλεφίδηνκατενήρατοχαλκῷ,ἥρω᾽Εὐρύπυλον, πολλοὶδ᾽ἀμφ᾽αὐτὸνἑταῖροιΚήτειοικτείνοντογυναίωνεἵνεκαδώρων.κεῖνονδὴκάλλιστονἴδονμετὰΜέμνοναδῖον.αὐτὰρὅτ᾽εἰςἵππονκατεβαίνομεν, ὃνκάμ᾽Ἐπειός,Ἀργείωνοἱἄριστοι, ἐμοὶδ᾽ἐπὶπάντατέταλτο,ἠμὲνἀνακλῖναιπυκινὸνλόχονἠδ᾽ἐπιθεῖναι,ἔνθ᾽ἄλλοιΔαναῶνἡγήτορεςἠδὲμέδοντεςδάκρυάτ᾽ὠμόργνυντοτρέμονθ᾽ὑπὸγυῖαἑκάστου:κεῖνονδ᾽οὔποτεπάμπανἐγὼνἴδονὀφθαλμοῖσινοὔτ᾽ὠχρήσανταχρόακάλλιμονοὔτεπαρειῶνδάκρυὀμορξάμενον: δέγεμάλαπόλλ᾽ἱκέτευενἱππόθενἐξέμεναι, ξίφεοςδ᾽ἐπεμαίετοκώπηνκαὶδόρυχαλκοβαρές, κακὰδὲΤρώεσσιμενοίνα.ἀλλ᾽ὅτεδὴΠριάμοιοπόλινδιεπέρσαμεναἰπήν,μοῖρανκαὶγέραςἐσθλὸνἔχωνἐπὶνηὸςἔβαινενἀσκηθής, οὔτ᾽ἂρβεβλημένοςὀξέιχαλκῷοὔτ᾽αὐτοσχεδίηνοὐτασμένος, οἷάτεπολλὰγίγνεταιἐνπολέμῳ: ἐπιμὶξδέτεμαίνεταιἌρης.’ὣς ἐφάμην, ψυχὴ δὲ ποδώκεος Αἰακίδαο φοίταμακρὰβιβᾶσακατ᾽ἀσφοδελὸνλειμῶνα,γηθοσύνηοἱυἱὸνἔφηνἀριδείκετονεἶναι.αἱ δ᾽ ἄλλαι ψυχαὶ νεκύων κατατεθνηώτων ἕστασανἀχνύμεναι, εἴροντοδὲκήδε᾽ἑκάστη.οἴηδ᾽ΑἴαντοςψυχὴΤελαμωνιάδαονόσφινἀφεστήκει, κεχολωμένηεἵνεκανίκης,τήνμινἐγὼνίκησαδικαζόμενοςπαρὰνηυσὶτεύχεσινἀμφ᾽Ἀχιλῆος: ἔθηκεδὲπότνιαμήτηρ.παῖδεςδὲΤρώωνδίκασανκαὶΠαλλὰςἈθήνη.ὡςδὴμὴὄφελοννικᾶντοιῷδ᾽ἐπ᾽ἀέθλῳ:τοίηνγὰρκεφαλὴνἕνεκ᾽αὐτῶνγαῖακατέσχεν,Αἴανθ᾽, ὃςπέριμὲνεἶδος, πέριδ᾽ἔργατέτυκτοτῶνἄλλωνΔαναῶνμετ᾽ἀμύμοναΠηλεΐωνα.τὸνμὲνἐγὼνἐπέεσσιπροσηύδωνμειλιχίοισιν:Αἶαν, παῖ Τελαμῶνος ἀμύμονος, οὐκ ἄρ᾽ ἔμελλες οὐδὲθανὼνλήσεσθαιἐμοὶχόλουεἵνεκατευχέωνοὐλομένων; τὰδὲπῆμαθεοὶθέσανἈργείοισι,τοῖοςγάρσφινπύργοςἀπώλεο: σεῖοδ᾽ἈχαιοὶἶσονἈχιλλῆοςκεφαλῇΠηληϊάδαοἀχνύμεθαφθιμένοιοδιαμπερές: οὐδέτιςἄλλοςαἴτιος, ἀλλὰΖεὺςΔαναῶνστρατὸναἰχμητάωνἐκπάγλωςἤχθηρε, τεῒνδ᾽ἐπὶμοῖρανἔθηκεν.ἀλλ᾽ἄγεδεῦρο, ἄναξ, ἵν᾽ἔποςκαὶμῦθονἀκούσῃςἡμέτερον: δάμασονδὲμένοςκαὶἀγήνοραθυμόν.’ὣς ἐφάμην, δέ μ᾽ οὐδὲν ἀμείβετο, βῆ δὲ μετ᾽ ἄλλας ψυχὰςεἰςἜρεβοςνεκύωνκατατεθνηώτων.ἔνθαχ᾽ὅμωςπροσέφηκεχολωμένος, κενἐγὼτόν:ἀλλάμοιἤθελεθυμὸςἐνὶστήθεσσιφίλοισιτῶνἄλλωνψυχὰςἰδέεινκατατεθνηώτων.ἔνθ᾽ τοι Μίνωα ἴδον, Διὸς ἀγλαὸν υἱόν,χρύσεονσκῆπτρονἔχοντα, θεμιστεύοντανέκυσσιν,ἥμενον, οἱδέμινἀμφὶδίκαςεἴροντοἄνακτα,ἥμενοιἑσταότεςτεκατ᾽εὐρυπυλὲςἌϊδοςδῶ.τὸν δὲ μετ᾽ Ὠρίωνα πελώριον εἰσενόησα θῆραςὁμοῦεἰλεῦντακατ᾽ἀσφοδελὸνλειμῶνα,τοὺςαὐτὸςκατέπεφνενἐνοἰοπόλοισινὄρεσσιχερσὶνἔχωνῥόπαλονπαγχάλκεον, αἰὲνἀαγές.καὶ Τιτυὸν εἶδον, Γαίης ἐρικυδέος υἱόν,κείμενονἐνδαπέδῳ: δ᾽ἐπ᾽ἐννέακεῖτοπέλεθρα,γῦπεδέμινἑκάτερθεπαρημένωἧπαρἔκειρον,δέρτρονἔσωδύνοντες, δ᾽οὐκἀπαμύνετοχερσί:Λητὼγὰρἕλκησε, Διὸςκυδρὴνπαράκοιτιν,Πυθώδ᾽ἐρχομένηνδιὰκαλλιχόρουΠανοπῆος.καὶ μὴν Τάνταλον εἰσεῖδον κρατέρ᾽ ἄλγε᾽ ἔχοντα ἑστεῶτ᾽ἐνλίμνῃ: δὲπροσέπλαζεγενείῳ:στεῦτοδὲδιψάων, πιέεινδ᾽οὐκεἶχενἑλέσθαι:ὁσσάκιγὰρκύψει᾽γέρωνπιέεινμενεαίνων,τοσσάχ᾽ὕδωρἀπολέσκετ᾽ἀναβροχέν, ἀμφὶδὲποσσὶγαῖαμέλαιναφάνεσκε, καταζήνασκεδὲδαίμων.δένδρεαδ᾽ὑψιπέτηλακατὰκρῆθενχέεκαρπόν,ὄγχναικαὶῥοιαὶκαὶμηλέαιἀγλαόκαρποισυκέαιτεγλυκεραὶκαὶἐλαῖαιτηλεθόωσαι:τῶνὁπότ᾽ἰθύσει᾽γέρωνἐπὶχερσὶμάσασθαι,τὰςδ᾽ἄνεμοςῥίπτασκεποτὶνέφεασκιόεντα.καὶ μὴν Σίσυφον εἰσεῖδον κρατέρ᾽ ἄλγε᾽ ἔχοντα λᾶανβαστάζονταπελώριονἀμφοτέρῃσιν.τοιμὲνσκηριπτόμενοςχερσίντεποσίντελᾶανἄνωὤθεσκεποτὶλόφον: ἀλλ᾽ὅτεμέλλοιἄκρονὑπερβαλέειν, τότ᾽ἀποστρέψασκεκραταιίς:αὖτιςἔπειταπέδονδεκυλίνδετολᾶαςἀναιδής.αὐτὰργ᾽ἂψὤσασκετιταινόμενος, κατὰδ᾽ἱδρὼςἔρρεενἐκμελέων, κονίηδ᾽ἐκκρατὸςὀρώρει.τὸν δὲ μετ᾽ εἰσενόησα βίην Ἡρακληείην,εἴδωλον: αὐτὸςδὲμετ᾽ἀθανάτοισιθεοῖσιτέρπεταιἐνθαλίῃςκαὶἔχεικαλλίσφυρονἭβην,παῖδαΔιὸςμεγάλοιοκαὶἭρηςχρυσοπεδίλου.ἀμφὶδέμινκλαγγὴνεκύωνἦνοἰωνῶνὥς,πάντοσ᾽ἀτυζομένων: δ᾽ἐρεμνῇνυκτὶἐοικώς,γυμνὸντόξονἔχωνκαὶἐπὶνευρῆφινὀιστόν,δεινὸνπαπταίνων, αἰεὶβαλέοντιἐοικώς.σμερδαλέοςδέοἱἀμφὶπερὶστήθεσσινἀορτὴρχρύσεοςἦντελαμών, ἵναθέσκελαἔργατέτυκτο,ἄρκτοιτ᾽ἀγρότεροίτεσύεςχαροποίτελέοντες,ὑσμῖναίτεμάχαιτεφόνοιτ᾽ἀνδροκτασίαιτε.μὴτεχνησάμενοςμηδ᾽ἄλλοτιτεχνήσαιτο,ὃςκεῖνοντελαμῶναἑῇἐγκάτθετοτέχνῃ.ἔγνωδ᾽αὖτ᾽ἔμ᾽ἐκεῖνος, ἐπεὶἴδενὀφθαλμοῖσιν,καίμ᾽ὀλοφυρόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,δείλ᾽, τινὰκαὶσὺκακὸνμόρονἡγηλάζεις,ὅνπερἐγὼνὀχέεσκονὑπ᾽αὐγὰςἠελίοιο.ΖηνὸςμὲνπάϊςἦαΚρονίονος, αὐτὰρὀιζὺνεἶχονἀπειρεσίην: μάλαγὰρπολὺχείρονιφωτὶδεδμήμην, δέμοιχαλεποὺςἐπετέλλετ᾽ἀέθλους.καίποτέμ᾽ἐνθάδ᾽ἔπεμψεκύν᾽ἄξοντ᾽: οὐγὰρἔτ᾽ἄλλονφράζετοτοῦδέγέμοικρατερώτερονεἶναιἄεθλον:τὸνμὲνἐγὼνἀνένεικακαὶἤγαγονἐξἈίδαο:Ἑρμείαςδέμ᾽ἔπεμψενἰδὲγλαυκῶπιςἈθήνη.’ὣς εἰπὼν μὲν αὖτις ἔβη δόμον Ἄϊδος εἴσω,αὐτὰρἐγὼναὐτοῦμένονἔμπεδον, εἴτιςἔτ᾽ἔλθοιἀνδρῶνἡρώων, οἳδὴτὸπρόσθενὄλοντο.καίνύκ᾽ἔτιπροτέρουςἴδονἀνέρας, οὓςἔθελόνπερ,ΘησέαΠειρίθοόντε, θεῶνἐρικυδέατέκνα:ἀλλὰπρὶνἐπὶἔθνε᾽ἀγείρετομυρίανεκρῶνἠχῇθεσπεσίῃ: ἐμὲδὲχλωρὸνδέοςᾕρει,μήμοιΓοργείηνκεφαλὴνδεινοῖοπελώρουἐξἈίδεωπέμψειενἀγαυὴΠερσεφόνεια.αὐτίκ᾽ ἔπειτ᾽ ἐπὶ νῆα κιὼν ἐκέλευον ἑταίρους αὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον.τὴνδὲκατ᾽Ὠκεανὸνποταμὸνφέρεκῦμαῥόοιο,πρῶταμὲνεἰρεσίῃ, μετέπειταδὲκάλλιμοςοὖρος.
αὐτὰρ ἐπεὶ ποταμοῖο λίπεν ῥόον Ὠκεανοῖο νηῦς, ἀπὸδ᾽ἵκετοκῦμαθαλάσσηςεὐρυπόροιονῆσόντ᾽Αἰαίην, ὅθιτ᾽ἨοῦςἠριγενείηςοἰκίακαὶχοροίεἰσικαὶἀντολαὶἨελίοιο,νῆαμὲνἔνθ᾽ἐλθόντεςἐκέλσαμενἐνψαμάθοισιν,ἐκδὲκαὶαὐτοὶβῆμενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης:ἔνθαδ᾽ἀποβρίξαντεςἐμείναμενἨῶδῖαν.ἦμος δ᾽ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,δὴτότ᾽ἐγὼνἑτάρουςπροΐεινἐςδώματαΚίρκηςοἰσέμεναινεκρόν, Ἐλπήνορατεθνηῶτα.φιτροὺςδ᾽αἶψαταμόντες, ὅθ᾽ἀκροτάτηπρόεχ᾽ἀκτή,θάπτομενἀχνύμενοιθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες.αὐτὰρἐπεὶνεκρόςτ᾽ἐκάηκαὶτεύχεανεκροῦ,τύμβονχεύαντεςκαὶἐπὶστήληνἐρύσαντεςπήξαμενἀκροτάτῳτύμβῳἐυῆρεςἐρετμόν.ἡμεῖς μὲν τὰ ἕκαστα διείπομεν: οὐδ᾽ ἄρα Κίρκην ἐξἈίδεωἐλθόντεςἐλήθομεν, ἀλλὰμάλ᾽ὦκαἦλθ᾽ἐντυναμένη: ἅμαδ᾽ἀμφίπολοιφέροναὐτῇσῖτονκαὶκρέαπολλὰκαὶαἴθοπαοἶνονἐρυθρόν.δ᾽ἐνμέσσῳστᾶσαμετηύδαδῖαθεάων:“‘σχέτλιοι, οἳ ζώοντες ὑπήλθετε δῶμ᾽ Ἀίδαο,δισθανέες, ὅτετ᾽ἄλλοιἅπαξθνῄσκουσ᾽ἄνθρωποι.ἀλλ᾽ἄγετ᾽ἐσθίετεβρώμηνκαὶπίνετεοἶνοναὖθιπανημέριοι: ἅμαδ᾽ἠοῖφαινομένηφιπλεύσεσθ᾽: αὐτὰρἐγὼδείξωὁδὸνἠδὲἕκαστασημανέω, ἵναμήτικακορραφίῃἀλεγεινῇἁλὸςἐπὶγῆςἀλγήσετεπῆμαπαθόντες.’ὣς ἔφαθ᾽, ἡμῖν δ᾽ αὖτ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ.ὣςτότεμὲνπρόπανἦμαρἐςἠέλιονκαταδύνταἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθεν,οἱμὲνκοιμήσαντοπαρὰπρυμνήσιανηός,δ᾽ἐμὲχειρὸςἑλοῦσαφίλωνἀπονόσφινἑταίρωνεἷσέτεκαὶπροσέλεκτοκαὶἐξερέεινενἕκαστα:αὐτὰρἐγὼτῇπάντακατὰμοῖρανκατέλεξα.καὶτότεδήμ᾽ἐπέεσσιπροσηύδαπότνιαΚίρκη:“‘ταῦτα μὲν οὕτω πάντα πεπείρανται, σὺ δ᾽ ἄκουσον,ὥςτοιἐγὼνἐρέω, μνήσειδέσεκαὶθεὸςαὐτός.Σειρῆναςμὲνπρῶτονἀφίξεαι, αἵῥάτεπάνταςἀνθρώπουςθέλγουσιν, ὅτιςσφεαςεἰσαφίκηται.ὅςτιςἀιδρείῃπελάσῃκαὶφθόγγονἀκούσῃΣειρήνων, τῷδ᾽οὔτιγυνὴκαὶνήπιατέκναοἴκαδενοστήσαντιπαρίσταταιοὐδὲγάνυνται,ἀλλάτεΣειρῆνεςλιγυρῇθέλγουσινἀοιδῇἥμεναιἐνλειμῶνι, πολὺςδ᾽ἀμφ᾽ὀστεόφινθὶςἀνδρῶνπυθομένων, περὶδὲῥινοὶμινύθουσι.ἀλλὰπαρεξελάαν, ἐπὶδ᾽οὔατ᾽ἀλεῖψαιἑταίρωνκηρὸνδεψήσαςμελιηδέα, μήτιςἀκούσῃτῶνἄλλων: ἀτὰραὐτὸςἀκουέμεναἴκ᾽ἐθέλῃσθα,δησάντωνσ᾽ἐννηὶθοῇχεῖράςτεπόδαςτεὀρθὸνἐνἱστοπέδῃ, ἐκδ᾽αὐτοῦπείρατ᾽ἀνήφθω,ὄφρακετερπόμενοςὄπ᾽ἀκούσῃςΣειρήνοιιν.εἰδέκελίσσηαιἑτάρουςλῦσαίτεκελεύῃς,οἱδέσ᾽ἔτιπλεόνεσσιτότ᾽ἐνδεσμοῖσιδιδέντων.αὐτὰρἐπὴνδὴτάςγεπαρὲξἐλάσωσινἑταῖροι,ἔνθατοιοὐκέτ᾽ἔπειταδιηνεκέωςἀγορεύσω,ὁπποτέρηδήτοιὁδὸςἔσσεται, ἀλλὰκαὶαὐτὸςθυμῷβουλεύειν: ἐρέωδέτοιἀμφοτέρωθεν.ἔνθενμὲνγὰρπέτραιἐπηρεφέες, προτὶδ᾽αὐτὰςκῦμαμέγαῥοχθεῖκυανώπιδοςἈμφιτρίτης:Πλαγκτὰςδήτοιτάςγεθεοὶμάκαρεςκαλέουσι.τῇμέντ᾽οὐδὲποτητὰπαρέρχεταιοὐδὲπέλειαιτρήρωνες, ταίτ᾽ἀμβροσίηνΔιὶπατρὶφέρουσιν,ἀλλάτεκαὶτῶναἰὲνἀφαιρεῖταιλὶςπέτρη:ἀλλ᾽ἄλληνἐνίησιπατὴρἐναρίθμιονεἶναι.τῇδ᾽οὔπώτιςνηῦςφύγενἀνδρῶν, τιςἵκηται,ἀλλάθ᾽ὁμοῦπίνακάςτενεῶνκαὶσώματαφωτῶνκύμαθ᾽ἁλὸςφορέουσιπυρόςτ᾽ὀλοοῖοθύελλαι.οἴηδὴκείνηγεπαρέπλωποντοπόροςνηῦς,Ἀργὼπᾶσιμέλουσα, παρ᾽Αἰήταοπλέουσα.καὶνύκετὴνἔνθ᾽ὦκαβάλενμεγάλαςποτὶπέτρας,ἀλλ᾽Ἥρηπαρέπεμψεν, ἐπεὶφίλοςἦενἸήσων.“‘οἱ δὲ δύω σκόπελοι μὲν οὐρανὸν εὐρὺν ἱκάνει ὀξείῃκορυφῇ, νεφέληδέμινἀμφιβέβηκεκυανέη: τὸμὲνοὔποτ᾽ἐρωεῖ, οὐδέποτ᾽αἴθρηκείνουἔχεικορυφὴνοὔτ᾽ἐνθέρειοὔτ᾽ἐνὀπώρῃ.οὐδέκενἀμβαίηβροτὸςἀνὴροὐδ᾽ἐπιβαίη,οὐδ᾽εἴοἱχεῖρέςτεἐείκοσικαὶπόδεςεἶεν:πέτρηγὰρλίςἐστι, περιξεστῇἐικυῖα.μέσσῳδ᾽ἐνσκοπέλῳἔστισπέοςἠεροειδές,πρὸςζόφονεἰςἜρεβοςτετραμμένον, περἂνὑμεῖςνῆαπαρὰγλαφυρὴνἰθύνετε, φαίδιμ᾽Ὀδυσσεῦ.οὐδέκενἐκνηὸςγλαφυρῆςαἰζήιοςἀνὴρτόξῳὀιστεύσαςκοῖλονσπέοςεἰσαφίκοιτο.ἔνθαδ᾽ἐνὶΣκύλληναίειδεινὸνλελακυῖα.τῆςτοιφωνὴμὲνὅσησκύλακοςνεογιλῆςγίγνεται, αὐτὴδ᾽αὖτεπέλωρκακόν: οὐδέκέτίςμινγηθήσειενἰδών, οὐδ᾽εἰθεὸςἀντιάσειεν.τῆςτοιπόδεςεἰσὶδυώδεκαπάντεςἄωροι,ἓξδέτέοἱδειραὶπεριμήκεες, ἐνδὲἑκάστῃσμερδαλέηκεφαλή, ἐνδὲτρίστοιχοιὀδόντεςπυκνοὶκαὶθαμέες, πλεῖοιμέλανοςθανάτοιο.μέσσημέντεκατὰσπείουςκοίλοιοδέδυκεν,ἔξωδ᾽ἐξίσχεικεφαλὰςδεινοῖοβερέθρου,αὐτοῦδ᾽ἰχθυάᾳ, σκόπελονπεριμαιμώωσα,δελφῖνάςτεκύναςτε, καὶεἴποθιμεῖζονἕλῃσικῆτος, μυρίαβόσκειἀγάστονοςἈμφιτρίτη.τῇδ᾽οὔπώποτεναῦταιἀκήριοιεὐχετόωνταιπαρφυγέεινσὺννηί: φέρειδέτεκρατὶἑκάστῳφῶτ᾽ἐξαρπάξασανεὸςκυανοπρῴροιο.“‘τὸν δ᾽ ἕτερον σκόπελον χθαμαλώτερον ὄψει, Ὀδυσσεῦ.πλησίονἀλλήλων: καίκενδιοϊστεύσειας.τῷδ᾽ἐνἐρινεὸςἔστιμέγας, φύλλοισιτεθηλώς:τῷδ᾽ὑπὸδῖαΧάρυβδιςἀναρροιβδεῖμέλανὕδωρ.τρὶςμὲνγάρτ᾽ἀνίησινἐπ᾽ἤματι, τρὶςδ᾽ἀναροιβδεῖδεινόν: μὴσύγεκεῖθιτύχοις, ὅτεῥοιβδήσειεν:οὐγάρκενῥύσαιτόσ᾽ὑπὲκκακοῦοὐδ᾽ἐνοσίχθων.ἀλλὰμάλαΣκύλληςσκοπέλῳπεπλημένοςὦκανῆαπαρὲξἐλάαν, ἐπεὶπολὺφέρτερόνἐστινἓξἑτάρουςἐννηὶποθήμεναιἅμαπάντας.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον:εἰδ᾽ἄγεδήμοιτοῦτο, θεά, νημερτὲςἐνίσπες,εἴπωςτὴνὀλοὴνμὲνὑπεκπροφύγοιμιΧάρυβδιν,τὴνδέκ᾽ἀμυναίμην, ὅτεμοισίνοιτόγ᾽ἑταίρους.’ὣς ἐφάμην, δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀμείβετο δῖα θεάων:σχέτλιε, καὶ δὴ αὖ τοι πολεμήια ἔργα μέμηλε καὶπόνος: οὐδὲθεοῖσινὑπείξεαιἀθανάτοισιν;δέτοιοὐθνητή, ἀλλ᾽ἀθάνατονκακόνἐστι,δεινόντ᾽ἀργαλέοντεκαὶἄγριονοὐδὲμαχητόν:οὐδέτιςἔστ᾽ἀλκή: φυγέεινκάρτιστονἀπ᾽αὐτῆς.ἢνγὰρδηθύνῃσθακορυσσόμενοςπαρὰπέτρῃ,δείδω, μήσ᾽ἐξαῦτιςἐφορμηθεῖσακίχῃσιτόσσῃσινκεφαλῇσι, τόσουςδ᾽ἐκφῶταςἕληται.ἀλλὰμάλασφοδρῶςἐλάαν, βωστρεῖνδὲΚράταιιν,μητέρατῆςΣκύλλης, μιντέκεπῆμαβροτοῖσιν:μινἔπειτ᾽ἀποπαύσειἐςὕστερονὁρμηθῆναι.Θρινακίην δ᾽ ἐς νῆσον ἀφίξεαι: ἔνθα δὲ πολλαὶ βόσκοντ᾽Ἠελίοιοβόεςκαὶἴφιαμῆλα,ἑπτὰβοῶνἀγέλαι, τόσαδ᾽οἰῶνπώεακαλά,πεντήκονταδ᾽ἕκαστα. γόνοςδ᾽οὐγίγνεταιαὐτῶν,οὐδέποτεφθινύθουσι. θεαὶδ᾽ἐπιποιμένεςεἰσίν,νύμφαιἐυπλόκαμοι, ΦαέθουσάτεΛαμπετίητε,ἃςτέκενἨελίῳὙπερίονιδῖαΝέαιρα.τὰςμὲνἄραθρέψασατεκοῦσάτεπότνιαμήτηρΘρινακίηνἐςνῆσονἀπῴκισετηλόθιναίειν,μῆλαφυλασσέμεναιπατρώιακαὶἕλικαςβοῦς.τὰςεἰμένκ᾽ἀσινέαςἐάᾳςνόστουτεμέδηαι,τ᾽ἂνἔτ᾽εἰςἸθάκηνκακάπερπάσχοντεςἵκοισθε:εἰδέκεσίνηαι, τότετοιτεκμαίρομ᾽ὄλεθρον,νηίτεκαὶἑτάροις: αὐτὸςδ᾽εἴπέρκενἀλύξῃς,ὀψὲκακῶςνεῖαι, ὀλέσαςἄποπάνταςἑταίρους.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτίκα δὲ χρυσόθρονος ἤλυθεν Ἠώς.μὲνἔπειτ᾽ἀνὰνῆσονἀπέστιχεδῖαθεάων:αὐτὰρἐγὼνἐπὶνῆακιὼνὤτρυνονἑταίρουςαὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι:οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον.ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἡμῖνδ᾽αὖκατόπισθενεὸςκυανοπρῴροιοἴκμενονοὖρονἵειπλησίστιον, ἐσθλὸνἑταῖρον,Κίρκηἐυπλόκαμος, δεινὴθεὸςαὐδήεσσα.αὐτίκαδ᾽ὅπλαἕκασταπονησάμενοικατὰνῆαἥμεθα: τὴνδ᾽ἄνεμόςτεκυβερνήτηςτ᾽ἴθυνε.δὴ τότ᾽ ἐγὼν ἑτάροισι μετηύδων ἀχνύμενος κῆρ: φίλοι, οὐ γὰρ χρὴ ἕνα ἴδμεναι οὐδὲ δύ᾽ οἴους θέσφαθ᾽μοιΚίρκημυθήσατο, δῖαθεάων:ἀλλ᾽ἐρέωμὲνἐγών, ἵναεἰδότεςκεθάνωμενκενἀλευάμενοιθάνατονκαὶκῆραφύγοιμεν.Σειρήνωνμὲνπρῶτονἀνώγειθεσπεσιάωνφθόγγονἀλεύασθαικαὶλειμῶν᾽ἀνθεμόεντα.οἶονἔμ᾽ἠνώγειὄπ᾽ἀκουέμεν: ἀλλάμεδεσμῷδήσατ᾽ἐνἀργαλέῳ, ὄφρ᾽ἔμπεδοναὐτόθιμίμνω,ὀρθὸνἐνἱστοπέδῃ, ἐκδ᾽αὐτοῦπείρατ᾽ἀνήφθω.εἰδέκελίσσωμαιὑμέαςλῦσαίτεκελεύω,ὑμεῖςδὲπλεόνεσσιτότ᾽ἐνδεσμοῖσιπιέζειν.’ τοι ἐγὼ τὰ ἕκαστα λέγων ἑτάροισι πίφαυσκον:τόφραδὲκαρπαλίμωςἐξίκετονηῦςἐυεργὴςνῆσονΣειρήνοιιν: ἔπειγεγὰροὖροςἀπήμων.αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἄνεμοςμὲνἐπαύσατοἠδὲγαλήνηἔπλετονηνεμίη, κοίμησεδὲκύματαδαίμων.ἀνστάντεςδ᾽ἕταροινεὸςἱστίαμηρύσαντοκαὶτὰμὲνἐννηὶγλαφυρῇθέσαν, οἱδ᾽ἐπ᾽ἐρετμὰἑζόμενοιλεύκαινονὕδωρξεστῇςἐλάτῃσιν.αὐτὰρἐγὼκηροῖομέγαντροχὸνὀξέιχαλκῷτυτθὰδιατμήξαςχερσὶστιβαρῇσιπίεζον:αἶψαδ᾽ἰαίνετοκηρός, ἐπεὶκέλετομεγάληἲςἨελίουτ᾽αὐγὴὙπεριονίδαοἄνακτος:ἑξείηςδ᾽ἑτάροισινἐπ᾽οὔαταπᾶσινἄλειψα.οἱδ᾽ἐννηίμ᾽ἔδησανὁμοῦχεῖράςτεπόδαςτεὀρθὸνἐνἱστοπέδῃ, ἐκδ᾽αὐτοῦπείρατ᾽ἀνῆπτον:αὐτοὶδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἀλλ᾽ὅτετόσσονἀπῆμενὅσοντεγέγωνεβοήσας,ῥίμφαδιώκοντες, τὰςδ᾽οὐλάθενὠκύαλοςνηῦςἐγγύθενὀρνυμένη, λιγυρὴνδ᾽ἔντυνονἀοιδήν:“‘δεῦρ᾽ ἄγ᾽ ἰών, πολύαιν᾽ Ὀδυσεῦ, μέγα κῦδος Ἀχαιῶν,νῆακατάστησον, ἵνανωιτέρηνὄπἀκούσῃς.οὐγάρπώτιςτῇδεπαρήλασενηὶμελαίνῃ,πρίνγ᾽ἡμέωνμελίγηρυνἀπὸστομάτωνὄπ᾽ἀκοῦσαι,ἀλλ᾽γετερψάμενοςνεῖταικαὶπλείοναεἰδώς.ἴδμενγάρτοιπάνθ᾽ὅσ᾽ἐνὶΤροίῃεὐρείῃἈργεῖοιΤρῶέςτεθεῶνἰότητιμόγησαν,ἴδμενδ᾽, ὅσσαγένηταιἐπὶχθονὶπουλυβοτείρῃ.’ὣς φάσαν ἱεῖσαι ὄπα κάλλιμον: αὐτὰρ ἐμὸν κῆρ ἤθελ᾽ἀκουέμεναι, λῦσαίτ᾽ἐκέλευονἑταίρουςὀφρύσινευστάζων: οἱδὲπροπεσόντεςἔρεσσον.αὐτίκαδ᾽ἀνστάντεςΠεριμήδηςΕὐρύλοχόςτεπλείοσίμ᾽ἐνδεσμοῖσιδέονμᾶλλόντεπίεζον.αὐτὰρἐπεὶδὴτάςγεπαρήλασαν, οὐδ᾽ἔτ᾽ἔπειταφθογγῆςΣειρήνωνἠκούομενοὐδέτ᾽ἀοιδῆς,αἶψ᾽ἀπὸκηρὸνἕλοντοἐμοὶἐρίηρεςἑταῖροι,ὅνσφινἐπ᾽ὠσὶνἄλειψ᾽, ἐμέτ᾽ἐκδεσμῶνἀνέλυσαν.ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὴν νῆσον ἐλείπομεν, αὐτίκ᾽ ἔπειτα καπνὸνκαὶμέγακῦμαἴδονκαὶδοῦπονἄκουσα.τῶνδ᾽ἄραδεισάντωνἐκχειρῶνἔπτατ᾽ἐρετμά,βόμβησανδ᾽ἄραπάντακατὰῥόον: ἔσχετοδ᾽αὐτοῦνηῦς, ἐπεὶοὐκέτ᾽ἐρετμὰπροήκεαχερσὶνἔπειγον.αὐτὰρἐγὼδιὰνηὸςἰὼνὤτρυνονἑταίρουςμειλιχίοιςἐπέεσσιπαρασταδὸνἄνδραἕκαστον:“ ‘ φίλοι, οὐ γάρ πώ τι κακῶν ἀδαήμονές εἰμεν:οὐμὲνδὴτόδεμεῖζονἕπεικακόν, ὅτεΚύκλωψεἴλειἐνὶσπῆιγλαφυρῷκρατερῆφιβίηφιν:ἀλλὰκαὶἔνθενἐμῇἀρετῇ, βουλῇτενόῳτε,ἐκφύγομεν, καίπουτῶνδεμνήσεσθαιὀίω.νῦνδ᾽ἄγεθ᾽, ὡςἂνἐγὼεἴπω, πειθώμεθαπάντες.ὑμεῖςμὲνκώπῃσινἁλὸςῥηγμῖναβαθεῖαντύπτετεκληίδεσσινἐφήμενοι, αἴκέποθιΖεὺςδώῃτόνδεγ᾽ὄλεθρονὑπεκφυγέεινκαὶἀλύξαι:σοὶδέ, κυβερνῆθ᾽, ὧδ᾽ἐπιτέλλομαι: ἀλλ᾽ἐνὶθυμῷβάλλευ, ἐπεὶνηὸςγλαφυρῆςοἰήιανωμᾷς.τούτουμὲνκαπνοῦκαὶκύματοςἐκτὸςἔεργενῆα, σὺδὲσκοπέλουἐπιμαίεο, μήσελάθῃσικεῖσ᾽ἐξορμήσασακαὶἐςκακὸνἄμμεβάλῃσθα.’ὣς ἐφάμην, οἱ δ᾽ ὦκα ἐμοῖς ἐπέεσσι πίθοντο.Σκύλληνδ᾽οὐκέτ᾽ἐμυθεόμην, ἄπρηκτονἀνίην,μήπώςμοιδείσαντεςἀπολλήξειανἑταῖροιεἰρεσίης, ἐντὸςδὲπυκάζοιενσφέαςαὐτούς.καὶτότεδὴΚίρκηςμὲνἐφημοσύνηςἀλεγεινῆςλανθανόμην, ἐπεὶοὔτίμ᾽ἀνώγειθωρήσσεσθαι:αὐτὰρἐγὼκαταδὺςκλυτὰτεύχεακαὶδύοδοῦρεμάκρ᾽ἐνχερσὶνἑλὼνεἰςἴκριανηὸςἔβαινονπρῴρης: ἔνθενγάρμινἐδέγμηνπρῶταφανεῖσθαιΣκύλληνπετραίην, μοιφέρεπῆμ᾽ἑτάροισιν.οὐδέπῃἀθρῆσαιδυνάμην, ἔκαμονδέμοιὄσσεπάντῃπαπταίνοντιπρὸςἠεροειδέαπέτρην.ἡμεῖς μὲν στεινωπὸν ἀνεπλέομεν γοόωντες:ἔνθενμὲνΣκύλλη, ἑτέρωθιδὲδῖαΧάρυβδιςδεινὸνἀνερροίβδησεθαλάσσηςἁλμυρὸνὕδωρ.τοιὅτ᾽ἐξεμέσειε, λέβηςὣςἐνπυρὶπολλῷπᾶσ᾽ἀναμορμύρεσκεκυκωμένη, ὑψόσεδ᾽ἄχνηἄκροισισκοπέλοισινἐπ᾽ἀμφοτέροισινἔπιπτεν:ἀλλ᾽ὅτ᾽ἀναβρόξειεθαλάσσηςἁλμυρὸνὕδωρ,πᾶσ᾽ἔντοσθεφάνεσκεκυκωμένη, ἀμφὶδὲπέτρηδεινὸνἐβεβρύχει, ὑπένερθεδὲγαῖαφάνεσκεψάμμῳκυανέη: τοὺςδὲχλωρὸνδέοςᾕρει.ἡμεῖςμὲνπρὸςτὴνἴδομενδείσαντεςὄλεθρον:τόφραδέμοιΣκύλληγλαφυρῆςἐκνηὸςἑταίρουςἓξἕλεθ᾽, οἳχερσίντεβίηφίτεφέρτατοιἦσαν.σκεψάμενοςδ᾽ἐςνῆαθοὴνἅμακαὶμεθ᾽ἑταίρουςἤδητῶνἐνόησαπόδαςκαὶχεῖραςὕπερθενὑψόσ᾽ἀειρομένων: ἐμὲδὲφθέγγοντοκαλεῦντεςἐξονομακλήδην, τότεγ᾽ὕστατον, ἀχνύμενοικῆρ.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἐπὶπροβόλῳἁλιεὺςπεριμήκεϊῥάβδῳἰχθύσιτοῖςὀλίγοισιδόλονκατὰεἴδαταβάλλωνἐςπόντονπροΐησιβοὸςκέραςἀγραύλοιο,ἀσπαίρονταδ᾽ἔπειταλαβὼνἔρριψεθύραζε,ὣςοἵγ᾽ἀσπαίροντεςἀείροντοπροτὶπέτρας:αὐτοῦδ᾽εἰνὶθύρῃσικατήσθιεκεκληγῶταςχεῖραςἐμοὶὀρέγονταςἐναἰνῇδηιοτῆτι:οἴκτιστονδὴκεῖνοἐμοῖςἴδονὀφθαλμοῖσιπάντων, ὅσσ᾽ἐμόγησαπόρουςἁλὸςἐξερεείνων.αὐτὰρ ἐπεὶ πέτρας φύγομεν δεινήν τε Χάρυβδιν Σκύλληντ᾽, αὐτίκ᾽ἔπειταθεοῦἐςἀμύμονανῆσονἱκόμεθ᾽: ἔνθαδ᾽ἔσανκαλαὶβόεςεὐρυμέτωποι,πολλὰδὲἴφιαμῆλ᾽ὙπερίονοςἨελίοιο.δὴτότ᾽ἐγὼνἔτιπόντῳἐὼνἐννηὶμελαίνῃμυκηθμοῦτ᾽ἤκουσαβοῶναὐλιζομενάωνοἰῶντεβληχήν: καίμοιἔποςἔμπεσεθυμῷμάντηοςἀλαοῦ, ΘηβαίουΤειρεσίαο,Κίρκηςτ᾽Αἰαίης, μοιμάλαπόλλ᾽ἐπέτελλενῆσονἀλεύασθαιτερψιμβρότουἨελίοιο.δὴτότ᾽ἐγὼνἑτάροισιμετηύδωνἀχνύμενοςκῆρ:“‘κέκλυτέ μευ μύθων κακά περ πάσχοντες ἑταῖροι,ὄφρ᾽ὑμῖνεἴπωμαντήιαΤειρεσίαοΚίρκηςτ᾽Αἰαίης, μοιμάλαπόλλ᾽ἐπέτελλενῆσονἀλεύασθαιτερψιμβρότουἨελίοιο:ἔνθαγὰραἰνότατονκακὸνἔμμεναιἄμμινἔφασκεν.ἀλλὰπαρὲξτὴννῆσονἐλαύνετενῆαμέλαιναν.’ὣς ἐφάμην, τοῖσιν δὲ κατεκλάσθη φίλον ἦτορ.αὐτίκαδ᾽Εὐρύλοχοςστυγερῷμ᾽ἠμείβετομύθῳ:“‘σχέτλιός εἰς, Ὀδυσεῦ: περί τοι μένος, οὐδέ τι γυῖα κάμνεις: ῥάνυσοίγεσιδήρεαπάντατέτυκται,ὅςῥ᾽ἑτάρουςκαμάτῳἁδηκόταςἠδὲκαὶὕπνῳοὐκἐάᾳςγαίηςἐπιβήμεναι, ἔνθακεναὖτενήσῳἐνἀμφιρύτῃλαρὸντετυκοίμεθαδόρπον,ἀλλ᾽αὔτωςδιὰνύκταθοὴνἀλάλησθαιἄνωγαςνήσουἀποπλαγχθένταςἐνἠεροειδέιπόντῳ.ἐκνυκτῶνδ᾽ἄνεμοιχαλεποί, δηλήματανηῶν,γίγνονται: πῇκέντιςὑπεκφύγοιαἰπὺνὄλεθρον,ἤνπωςἐξαπίνηςἔλθῃἀνέμοιοθύελλα,ΝότουΖεφύροιοδυσαέος, οἵτεμάλιστανῆαδιαρραίουσιθεῶνἀέκητιἀνάκτων.ἀλλ᾽τοινῦνμὲνπειθώμεθανυκτὶμελαίνῃδόρπονθ᾽ὁπλισόμεσθαθοῇπαρὰνηὶμένοντες,ἠῶθενδ᾽ἀναβάντεςἐνήσομενεὐρέιπόντῳ.’ὣς ἔφατ᾽ Εὐρύλοχος, ἐπὶ δ᾽ ᾔνεον ἄλλοι ἑταῖροι.καὶτότεδὴγίγνωσκονδὴκακὰμήδετοδαίμων,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:Εὐρύλοχ᾽, μάλα δή με βιάζετε μοῦνον ἐόντα.ἀλλ᾽ἄγενῦνμοιπάντεςὀμόσσατεκαρτερὸνὅρκον:εἴκέτιν᾽ἠὲβοῶνἀγέληνπῶυμέγ᾽οἰῶνεὕρωμεν, μήπούτιςἀτασθαλίῃσικακῇσινβοῦνἠέτιμῆλονἀποκτάνῃ: ἀλλὰἕκηλοιἐσθίετεβρώμην, τὴνἀθανάτηπόρεΚίρκη.’ὣς ἐφάμην, οἱ δ᾽ αὐτίκ᾽ ἀπώμνυον, ὡς ἐκέλευον.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσάντετελεύτησάντετὸνὅρκον,στήσαμενἐνλιμένιγλαφυρῷἐυεργέανῆαἄγχ᾽ὕδατοςγλυκεροῖο, καὶἐξαπέβησανἑταῖροινηός, ἔπειταδὲδόρπονἐπισταμένωςτετύκοντο.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,μνησάμενοιδὴἔπειταφίλουςἔκλαιονἑταίρους,οὓςἔφαγεΣκύλληγλαφυρῆςἐκνηὸςἑλοῦσα:κλαιόντεσσιδὲτοῖσινἐπήλυθενήδυμοςὕπνος.ἦμοςδὲτρίχανυκτὸςἔην, μετὰδ᾽ἄστραβεβήκει,ὦρσενἔπιζαῆνἄνεμοννεφεληγερέταΖεὺςλαίλαπιθεσπεσίῃ, σὺνδὲνεφέεσσικάλυψεγαῖανὁμοῦκαὶπόντον: ὀρώρειδ᾽οὐρανόθεννύξ.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,νῆαμὲνὡρμίσαμενκοῖλονσπέοςεἰσερύσαντες.ἔνθαδ᾽ἔσαννυμφέωνκαλοὶχοροὶἠδὲθόωκοι:καὶτότ᾽ἐγὼνἀγορὴνθέμενοςμετὰμῦθονἔειπον: φίλοι, ἐν γὰρ νηὶ θοῇ βρῶσίς τε πόσις τε ἔστιν, τῶνδὲβοῶνἀπεχώμεθα, μήτιπάθωμεν:δεινοῦγὰρθεοῦαἵδεβόεςκαὶἴφιαμῆλα,Ἠελίου, ὃςπάντ᾽ἐφορᾷκαὶπάντ᾽ἐπακούει.’ὣς ἐφάμην, τοῖσιν δ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ.μῆναδὲπάντ᾽ἄλληκτοςἄηΝότος, οὐδέτιςἄλλοςγίγνετ᾽ἔπειτ᾽ἀνέμωνεἰμὴΕὖρόςτεΝότοςτε.οἱ δ᾽ ἧος μὲν σῖτον ἔχον καὶ οἶνον ἐρυθρόν,τόφραβοῶνἀπέχοντολιλαιόμενοιβιότοιο.ἀλλ᾽ὅτεδὴνηὸςἐξέφθιτοἤιαπάντα,καὶδὴἄγρηνἐφέπεσκονἀλητεύοντεςἀνάγκῃ,ἰχθῦςὄρνιθάςτε, φίλαςτιχεῖραςἵκοιτο,γναμπτοῖςἀγκίστροισιν, ἔτειρεδὲγαστέραλιμός:δὴτότ᾽ἐγὼνἀνὰνῆσονἀπέστιχον, ὄφραθεοῖσινεὐξαίμην, εἴτίςμοιὁδὸνφήνειενέεσθαι.ἀλλ᾽ὅτεδὴδιὰνήσουἰὼνἤλυξαἑταίρους,χεῖραςνιψάμενος, ὅθ᾽ἐπὶσκέπαςἦνἀνέμοιο,ἠρώμηνπάντεσσιθεοῖςοἳὌλυμπονἔχουσιν:οἱδ᾽ἄραμοιγλυκὺνὕπνονἐπὶβλεφάροισινἔχευαν.Εὐρύλοχοςδ᾽ἑτάροισικακῆςἐξήρχετοβουλῆς:“‘κέκλυτέ μευ μύθων κακά περ πάσχοντες ἑταῖροι.πάντεςμὲνστυγεροὶθάνατοιδειλοῖσιβροτοῖσι,λιμῷδ᾽οἴκτιστονθανέεινκαὶπότμονἐπισπεῖν.ἀλλ᾽ἄγετ᾽, Ἠελίοιοβοῶνἐλάσαντεςἀρίσταςῥέξομενἀθανάτοισι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν.εἰδέκενεἰςἸθάκηνἀφικοίμεθα, πατρίδαγαῖαν,αἶψάκενἨελίῳὙπερίονιπίονανηὸντεύξομεν, ἐνδέκεθεῖμενἀγάλματαπολλὰκαὶἐσθλά.εἰδὲχολωσάμενόςτιβοῶνὀρθοκραιράωννῆ᾽ἐθέλῃὀλέσαι, ἐπὶδ᾽ἕσπωνταιθεοὶἄλλοι,βούλομ᾽ἅπαξπρὸςκῦμαχανὼνἀπὸθυμὸνὀλέσσαι,δηθὰστρεύγεσθαιἐὼνἐννήσῳἐρήμῃ.’“‘ὣς ἔφατ᾽ Εὐρύλοχος, ἐπὶ δ᾽ ᾔνεον ἄλλοι ἑταῖροι.αὐτίκαδ᾽Ἠελίοιοβοῶνἐλάσαντεςἀρίσταςἐγγύθεν, οὐγὰρτῆλενεὸςκυανοπρῴροιοβοσκέσκονθ᾽ἕλικεςκαλαὶβόεςεὐρυμέτωποι:τὰςδὲπερίστησάντεκαὶεὐχετόωντοθεοῖσιν,φύλλαδρεψάμενοιτέρεναδρυὸςὑψικόμοιο:οὐγὰρἔχονκρῖλευκὸνἐυσσέλμουἐπὶνηός.αὐτὰρἐπείῥ᾽εὔξαντοκαὶἔσφαξανκαὶἔδειραν,μηρούςτ᾽ἐξέταμονκατάτεκνίσῃἐκάλυψανδίπτυχαποιήσαντες, ἐπ᾽αὐτῶνδ᾽ὠμοθέτησαν.οὐδ᾽εἶχονμέθυλεῖψαιἐπ᾽αἰθομένοιςἱεροῖσιν,ἀλλ᾽ὕδατισπένδοντεςἐπώπτωνἔγκαταπάντα.αὐτὰρἐπεὶκατὰμῆρ᾽ἐκάηκαὶσπλάγχναπάσαντο,μίστυλλόντ᾽ἄρατἆλλακαὶἀμφ᾽ὀβελοῖσινἔπειραν.καὶτότεμοιβλεφάρωνἐξέσσυτονήδυμοςὕπνος,βῆνδ᾽ἰέναιἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης.ἀλλ᾽ὅτεδὴσχεδὸνἦακιὼννεὸςἀμφιελίσσης,καὶτότεμεκνίσηςἀμφήλυθενἡδὺςἀυτμή.οἰμώξαςδὲθεοῖσιμέγ᾽ἀθανάτοισιγεγώνευν:Ζεῦ πάτερ ἠδ᾽ ἄλλοι μάκαρες θεοὶ αἰὲν ἐόντες,μεμάλ᾽εἰςἄτηνκοιμήσατενηλέιὕπνῳ.οἱδ᾽ἕταροιμέγαἔργονἐμητίσαντομένοντες.’ὠκέα δ᾽ Ἠελίῳ Ὑπερίονι ἄγγελος ἦλθε Λαμπετίητανύπεπλος, οἱβόαςἔκταμενἡμεῖς.αὐτίκαδ᾽ἀθανάτοισιμετηύδαχωόμενοςκῆρ:Ζεῦ πάτερ ἠδ᾽ ἄλλοι μάκαρες θεοὶ αἰὲν ἐόντες,τῖσαιδὴἑτάρουςΛαερτιάδεωὈδυσῆος,οἵμευβοῦςἔκτεινανὑπέρβιον, ᾗσινἐγώγεχαίρεσκονμὲνἰὼνεἰςοὐρανὸνἀστερόεντα,ἠδ᾽ὁπότ᾽ἂψἐπὶγαῖανἀπ᾽οὐρανόθενπροτραποίμην.εἰδέμοιοὐτίσουσιβοῶνἐπιεικέ᾽ἀμοιβήν,δύσομαιεἰςἈίδαοκαὶἐννεκύεσσιφαείνω.’τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς:Ἠέλι᾽, τοι μὲν σὺ μετ᾽ ἀθανάτοισι φάεινε καὶθνητοῖσιβροτοῖσινἐπὶζείδωρονἄρουραν:τῶνδέκ᾽ἐγὼτάχανῆαθοὴνἀργῆτικεραυνῷτυτθὰβαλὼνκεάσαιμιμέσῳἐνὶοἴνοπιπόντῳ.ταῦτα δ᾽ ἐγὼν ἤκουσα Καλυψοῦς ἠυκόμοιο:δ᾽ἔφηἙρμείαοδιακτόρουαὐτὴἀκοῦσαι.αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ἐπὶ νῆα κατήλυθον ἠδὲ θάλασσαν,νείκεονἄλλοθενἄλλονἐπισταδόν, οὐδέτιμῆχοςεὑρέμεναιδυνάμεσθα, βόεςδ᾽ἀποτέθνασανἤδη.τοῖσινδ᾽αὐτίκ᾽ἔπειταθεοὶτέρααπρούφαινον:εἷρπονμὲνῥινοί, κρέαδ᾽ἀμφ᾽ὀβελοῖσιμεμύκει,ὀπταλέατεκαὶὠμά, βοῶνδ᾽ὣςγίγνετοφωνή.ἑξῆμαρ μὲν ἔπειτα ἐμοὶ ἐρίηρες ἑταῖροι δαίνυντ᾽Ἠελίοιοβοῶνἐλάσαντεςἀρίστας:ἀλλ᾽ὅτεδὴἕβδομονἦμαρἐπὶΖεὺςθῆκεΚρονίων,καὶτότ᾽ἔπειτ᾽ἄνεμοςμὲνἐπαύσατολαίλαπιθύων,ἡμεῖςδ᾽αἶψ᾽ἀναβάντεςἐνήκαμενεὐρέιπόντῳ,ἱστὸνστησάμενοιἀνάθ᾽ἱστίαλεύκ᾽ἐρύσαντες.ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὴν νῆσον ἐλείπομεν, οὐδέ τις ἄλλη φαίνετογαιάων, ἀλλ᾽οὐρανὸςἠδὲθάλασσα,δὴτότεκυανέηννεφέληνἔστησεΚρονίωννηὸςὕπεργλαφυρῆς, ἤχλυσεδὲπόντοςὑπ᾽αὐτῆς.δ᾽ἔθειοὐμάλαπολλὸνἐπὶχρόνον: αἶψαγὰρἦλθεκεκληγὼςΖέφυροςμεγάλῃσὺνλαίλαπιθύων,ἱστοῦδὲπροτόνουςἔρρηξ᾽ἀνέμοιοθύελλαἀμφοτέρους: ἱστὸςδ᾽ὀπίσωπέσεν, ὅπλατεπάνταεἰςἄντλονκατέχυνθ᾽. δ᾽ἄραπρυμνῇἐνὶνηὶπλῆξεκυβερνήτεωκεφαλήν, σὺνδ᾽ὀστέ᾽ἄραξεπάντ᾽ἄμυδιςκεφαλῆς: δ᾽ἄρ᾽ἀρνευτῆριἐοικὼςκάππεσ᾽ἀπ᾽ἰκριόφιν, λίπεδ᾽ὀστέαθυμὸςἀγήνωρ.Ζεὺςδ᾽ἄμυδιςβρόντησεκαὶἔμβαλενηὶκεραυνόν:δ᾽ἐλελίχθηπᾶσαΔιὸςπληγεῖσακεραυνῷ,ἐνδὲθεείουπλῆτο, πέσονδ᾽ἐκνηὸςἑταῖροι.οἱδὲκορώνῃσινἴκελοιπερὶνῆαμέλαινανκύμασινἐμφορέοντο, θεὸςδ᾽ἀποαίνυτονόστον.αὐτὰρἐγὼδιὰνηὸςἐφοίτων, ὄφρ᾽ἀπὸτοίχουςλῦσεκλύδωντρόπιος, τὴνδὲψιλὴνφέρεκῦμα,ἐκδέοἱἱστὸνἄραξεποτὶτρόπιν. αὐτὰρἐπ᾽αὐτῷἐπίτονοςβέβλητο, βοὸςῥινοῖοτετευχώς:τῷῥ᾽ἄμφωσυνέεργον, ὁμοῦτρόπινἠδὲκαὶἱστόν,ἑζόμενοςδ᾽ἐπὶτοῖςφερόμηνὀλοοῖςἀνέμοισιν.ἔνθ᾽ τοι Ζέφυρος μὲν ἐπαύσατο λαίλαπι θύων,ἦλθεδ᾽ἐπὶΝότοςὦκα, φέρωνἐμῷἄλγεαθυμῷ,ὄφρ᾽ἔτιτὴνὀλοὴνἀναμετρήσαιμιΧάρυβδιν.παννύχιοςφερόμην, ἅμαδ᾽ἠελίῳἀνιόντιἦλθονἐπὶΣκύλληςσκόπελονδεινήντεΧάρυβδιν.μὲνἀνερροίβδησεθαλάσσηςἁλμυρὸνὕδωρ:αὐτὰρἐγὼποτὶμακρὸνἐρινεὸνὑψόσ᾽ἀερθείς,τῷπροσφὺςἐχόμηνὡςνυκτερίς. οὐδέπῃεἶχονοὔτεστηρίξαιποσὶνἔμπεδονοὔτ᾽ἐπιβῆναι:ῥίζαιγὰρἑκὰςεἶχον, ἀπήωροιδ᾽ἔσανὄζοι,μακροίτεμεγάλοιτε, κατεσκίαονδὲΧάρυβδιν.νωλεμέωςδ᾽ἐχόμην, ὄφρ᾽ἐξεμέσειενὀπίσσωἱστὸνκαὶτρόπιναὖτις: ἐελδομένῳδέμοιἦλθονὄψ᾽: ἦμοςδ᾽ἐπὶδόρπονἀνὴρἀγορῆθενἀνέστηκρίνωννείκεαπολλὰδικαζομένωναἰζηῶν,τῆμοςδὴτάγεδοῦραΧαρύβδιοςἐξεφαάνθη.ἧκαδ᾽ἐγὼκαθύπερθεπόδαςκαὶχεῖρεφέρεσθαι,μέσσῳδ᾽ἐνδούπησαπαρὲξπεριμήκεαδοῦρα,ἑζόμενοςδ᾽ἐπὶτοῖσιδιήρεσαχερσὶνἐμῇσι.Σκύλληνδ᾽οὐκέτ᾽ἔασεπατὴρἀνδρῶντεθεῶντεεἰσιδέειν: οὐγάρκενὑπέκφυγοναἰπὺνὄλεθρον.ἔνθεν δ᾽ ἐννῆμαρ φερόμην, δεκάτῃ δέ με νυκτὶ νῆσονἐςὨγυγίηνπέλασανθεοί, ἔνθαΚαλυψὼναίειἐυπλόκαμος, δεινὴθεὸςαὐδήεσσα,μ᾽ἐφίλειτ᾽ἐκόμειτε. τίτοιτάδεμυθολογεύω;ἤδηγάρτοιχθιζὸςἐμυθεόμηνἐνὶοἴκῳσοίτεκαὶἰφθίμῃἀλόχῳ: ἐχθρὸνδέμοίἐστιναὖτιςἀριζήλωςεἰρημέναμυθολογεύειν.”
ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ,κηληθμῷδ᾽ἔσχοντοκατὰμέγαρασκιόεντα.τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε: Ὀδυσεῦ, ἐπεὶ ἵκευ ἐμὸν ποτὶ χαλκοβατὲς δῶ,ὑψερεφές, τῷσ᾽οὔτιπαλιμπλαγχθένταγ᾽ὀΐωἂψἀπονοστήσειν, εἰκαὶμάλαπολλὰπέπονθας.ὑμέωνδ᾽ἀνδρὶἑκάστῳἐφιέμενοςτάδεεἴρω,ὅσσοιἐνὶμεγάροισιγερούσιοναἴθοπαοἶνοναἰεὶπίνετ᾽ἐμοῖσιν, ἀκουάζεσθεδ᾽ἀοιδοῦ.εἵματαμὲνδὴξείνῳἐϋξέστῃἐνὶχηλῷκεῖταικαὶχρυσὸςπολυδαίδαλοςἄλλατεπάνταδῶρ᾽, ὅσαΦαιήκωνβουληφόροιἐνθάδ᾽ἔνεικαν:ἀλλ᾽ἄγεοἱδῶμεντρίποδαμέγανἠδὲλέβηταἀνδρακάς: ἡμεῖςδ᾽αὖτεἀγειρόμενοικατὰδῆμοντισόμεθ᾽: ἀργαλέονγὰρἕναπροικὸςχαρίσασθαι.”ὣςἔφατ᾽Ἀλκίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιὴνδανεμῦθος.οἱμὲνκακκείοντεςἔβανοἶκόνδεἕκαστος,ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,νῆάδ᾽ἐπεσσεύοντο, φέρονδ᾽εὐήνοραχαλκόν.καὶτὰμὲνεὖκατέθηχ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,αὐτὸςἰὼνδιὰνηὸςὑπὸζυγά, μήτιν᾽ἑταίρωνβλάπτοιἐλαυνόντων, ὁπότεσπερχοίατ᾽ἐρετμοῖς.οἱδ᾽εἰςἈλκινόοιοκίονκαὶδαῖτ᾽ἀλέγυνον.τοῖσιδὲβοῦνἱέρευσ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιοΖηνὶκελαινεφέϊΚρονίδῃ, ὃςπᾶσινἀνάσσει.μῆραδὲκήαντεςδαίνυντ᾽ἐρικυδέαδαῖτατερπόμενοι: μετὰδέσφινἐμέλπετοθεῖοςἀοιδός,Δημόδοκος, λαοῖσιτετιμένος. αὐτὰρὈδυσσεὺςπολλὰπρὸςἠέλιονκεφαλὴντρέπεπαμφανόωντα,δῦναιἐπειγόμενος: δὴγὰρμενέαινενέεσθαι.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἀνὴρδόρποιολιλαίεται, τεπανῆμαρνειὸνἀν᾽ἕλκητονβόεοἴνοπεπηκτὸνἄροτρον:ἀσπασίωςδ᾽ἄρατῷκατέδυφάοςἠελίοιοδόρπονἐποίχεσθαι, βλάβεταιδέτεγούνατ᾽ἰόντι:ὣςὈδυσῆ᾽ἀσπαστὸνἔδυφάοςἠελίοιο.αἶψαδὲΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμετηύδα,Ἀλκινόῳδὲμάλισταπιφαυσκόμενοςφάτομῦθον:Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,πέμπετέμεσπείσαντεςἀπήμονα, χαίρετεδ᾽αὐτοί:ἤδηγὰρτετέλεσταιμοιφίλοςἤθελεθυμός,πομπὴκαὶφίλαδῶρα, τάμοιθεοὶΟὐρανίωνεςὄλβιαποιήσειαν: ἀμύμοναδ᾽οἴκοιἄκοιτιννοστήσαςεὕροιμισὺνἀρτεμέεσσιφίλοισιν.ὑμεῖςδ᾽αὖθιμένοντεςἐϋφραίνοιτεγυναῖκαςκουριδίαςκαὶτέκνα: θεοὶδ᾽ἀρετὴνὀπάσειανπαντοίην, καὶμήτικακὸνμεταδήμιονεἴη.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπῄνεονἠδ᾽ἐκέλευονπεμπέμεναιτὸνξεῖνον, ἐπεὶκατὰμοῖρανἔειπεν.καὶτότεκήρυκαπροσέφημένοςἈλκινόοιο:Ποντόνοε, κρητῆρα κερασσάμενος μέθυ νεῖμον πᾶσινἀνὰμέγαρον, ὄφρ᾽εὐξάμενοιΔιὶπατρὶτὸνξεῖνονπέμπωμενἑὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςφάτο, Ποντόνοοςδὲμελίφροναοἶνονἐκίρνα,νώμησενδ᾽ἄραπᾶσινἐπισταδόν: οἱδὲθεοῖσινἔσπεισανμακάρεσσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,αὐτόθενἐξἑδρέων. ἀνὰδ᾽ἵστατοδῖοςὈδυσσεύς,Ἀρήτῃδ᾽ἐνχειρὶτίθειδέπαςἀμφικύπελλον,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:χαῖρέ μοι, βασίλεια, διαμπερές, εἰς κε γῆρας ἔλθῃκαὶθάνατος, τάτ᾽ἐπ᾽ἀνθρώποισιπέλονται.αὐτὰρἐγὼνέομαι: σὺδὲτέρπεοτῷδ᾽ἐνὶοἴκῳπαισίτεκαὶλαοῖσικαὶἈλκινόῳβασιλῆϊ.”ὣςεἰπὼνὑπὲροὐδὸνἐβήσετοδῖοςὈδυσσεύς,τῷδ᾽ἅμακήρυκαπροΐειμένοςἈλκινόοιο,ἡγεῖσθαιἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης:Ἀρήτηδ᾽ἄραοἱδμῳὰςἅμ᾽ἔπεμπεγυναῖκας,τὴνμὲνφᾶροςἔχουσανἐϋπλυνὲςἠδὲχιτῶνα,τὴνδ᾽ἑτέρηνχηλὸνπυκινὴνἅμ᾽ὄπασσεκομίζειν:δ᾽ἄλλησῖτόντ᾽ἔφερενκαὶοἶνονἐρυθρόν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλυθονἠδὲθάλασσαν,αἶψατάγ᾽ἐννηῒγλαφυρῇπομπῆεςἀγαυοὶδεξάμενοικατέθεντο, πόσινκαὶβρῶσινἅπασαν:κὰδδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆϊστόρεσανῥῆγόςτελίνοντενηὸςἐπ᾽ἰκριόφινγλαφυρῆς, ἵνανήγρετονεὕδοι,πρυμνῆς: ἂνδὲκαὶαὐτὸςἐβήσετοκαὶκατέλεκτοσιγῇ: τοὶδὲκαθῖζονἐπὶκληῗσινἕκαστοικόσμῳ, πεῖσμαδ᾽ἔλυσανἀπὸτρητοῖολίθοις.εὖθ᾽οἱἀνακλινθέντεςἀνερρίπτουνἅλαπηδῷ,καὶτῷνήδυμοςὕπνοςἐπὶβλεφάροισινἔπιπτε,νήγρετος, ἥδιστος, θανάτῳἄγχισταἐοικώς.δ᾽, ὥςτ᾽ἐνπεδίῳτετράοροιἄρσενεςἵπποι,πάντεςἅμ᾽ὁρμηθέντεςὑπὸπληγῇσινἱμάσθλης,ὑψόσ᾽ἀειρόμενοιῥίμφαπρήσσουσικέλευθον,ὣςἄρατῆςπρύμνημὲνἀείρετο, κῦμαδ᾽ὄπισθεπορφύρεονμέγαθῦεπολυφλοίσβοιοθαλάσσης.δὲμάλ᾽ἀσφαλέωςθέενἔμπεδον: οὐδέκενἴρηξκίρκοςὁμαρτήσειεν, ἐλαφρότατοςπετεηνῶν.ὣςῥίμφαθέουσαθαλάσσηςκύματ᾽ἔταμνεν,ἄνδραφέρουσαθεοῖςἐναλίγκιαμήδε᾽ἔχοντα:ὃςπρὶνμὲνμάλαπολλὰπάθ᾽ἄλγεαὃνκατὰθυμὸνἀνδρῶντεπτολέμουςἀλεγεινάτεκύματαπείρων,δὴτότεγ᾽ἀτρέμαςεὗδε, λελασμένοςὅσσ᾽ἐπεπόνθει.εὖτ᾽ἀστὴρὑπερέσχεφαάντατος, ὅςτεμάλισταἔρχεταιἀγγέλλωνφάοςἨοῦςἠριγενείης,τῆμοςδὴνήσῳπροσεπίλνατοποντοπόροςνηῦς.Φόρκυνοςδέτίςἐστιλιμήν, ἁλίοιογέροντος,ἐνδήμῳἸθάκης: δύοδὲπροβλῆτεςἐναὐτῷἀκταὶἀπορρῶγες, λιμένοςποτιπεπτηυῖαι,αἵτ᾽ἀνέμωνσκεπόωσιδυσαήωνμέγακῦμαἔκτοθεν: ἔντοσθενδέτ᾽ἄνευδεσμοῖομένουσινῆεςἐΰσσελμοι, ὅτ᾽ἂνὅρμουμέτρονἵκωνται.αὐτὰρἐπὶκρατὸςλιμένοςτανύφυλλοςἐλαίη,ἀγχόθιδ᾽αὐτῆςἄντρονἐπήρατονἠεροειδές,ἱρὸννυμφάωναἱνηϊάδεςκαλέονται.ἐνδὲκρητῆρέςτεκαὶἀμφιφορῆεςἔασινλάϊνοι: ἔνθαδ᾽ἔπειτατιθαιβώσσουσιμέλισσαι.ἐνδ᾽ἱστοὶλίθεοιπεριμήκεες, ἔνθατενύμφαιφάρε᾽ὑφαίνουσινἁλιπόρφυρα, θαῦμαἰδέσθαι:ἐνδ᾽ὕδατ᾽ἀενάοντα. δύωδέτέοἱθύραιεἰσίν,αἱμὲνπρὸςΒορέαοκαταιβαταὶἀνθρώποισιν,αἱδ᾽αὖπρὸςΝότουεἰσὶθεώτεραι: οὐδέτικείνῃἄνδρεςἐσέρχονται, ἀλλ᾽ἀθανάτωνὁδόςἐστιν.ἔνθ᾽οἵγ᾽εἰσέλασαν, πρὶνεἰδότες: μὲνἔπειταἠπείρῳἐπέκελσεν, ὅσοντ᾽ἐπὶἥμισυπάσης,σπερχομένη: τοῖονγὰρἐπείγετοχέρσ᾽ἐρετάων:οἱδ᾽ἐκνηὸςβάντεςἐϋζύγουἤπειρόνδεπρῶτονὈδυσσῆαγλαφυρῆςἐκνηὸςἄειραναὐτῷσύντελίνῳκαὶῥήγεϊσιγαλόεντι,κὰδδ᾽ἄρ᾽ἐπὶψαμάθῳἔθεσανδεδμημένονὕπνῳ,ἐκδὲκτήματ᾽ἄειραν, οἱΦαίηκεςἀγαυοὶὤπασανοἴκαδ᾽ἰόντιδιὰμεγάθυμονἈθήνην.καὶτὰμὲνοὖνπαρὰπυθμέν᾽ἐλαίηςἀθρόαθῆκανἐκτὸςὁδοῦ, μήπώςτιςὁδιτάωνἀνθρώπων,πρίνγ᾽Ὀδυσῆ᾽ἔγρεσθαι, ἐπελθὼνδηλήσαιτο:αὐτοὶδ᾽αὖτ᾽οἶκόνδεπάλινκίον. οὐδ᾽ἐνοσίχθωνλήθετ᾽ἀπειλάων, τὰςἀντιθέῳὈδυσῆϊπρῶτονἐπηπείλησε, Διὸςδ᾽ἐξείρετοβουλήν:Ζεῦ πάτερ, οὐκέτ᾽ ἐγώ γε μετ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖσι τιμήειςἔσομαι, ὅτεμεβροτοὶοὔτιτίουσιν,Φαίηκες, τοίπέρτοιἐμῆςἔξεἰσιγενέθλης.καὶγὰρνῦνὈδυσῆ᾽ἐφάμηνκακὰπολλὰπαθόνταοἴκαδ᾽ἐλεύσεσθαι: νόστονδέοἱοὔποτ᾽ἀπηύρωνπάγχυ, ἐπεὶσὺπρῶτονὑπέσχεοκαὶκατένευσας.οἱδ᾽εὕδοντ᾽ἐννηῒθοῇἐπὶπόντονἄγοντεςκάτθεσανεἰνἸθάκῃ, ἔδοσανδέοἱἄσπεταδῶρα,χαλκόντεχρυσόντεἅλιςἐσθῆτάθ᾽ὑφαντήν,πόλλ᾽, ὅσ᾽ἂνοὐδέποτεΤροίηςἐξήρατ᾽Ὀδυσσεύς,εἴπερἀπήμωνἦλθε, λαχὼνἀπὸληΐδοςαἶσαν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεὺς: πόποι, ἐννοσίγαι᾽ εὐρυσθενές, οἷον ἔειπες.οὔτίσ᾽ἀτιμάζουσιθεοί: χαλεπὸνδέκενεἴηπρεσβύτατονκαὶἄριστονἀτιμίῃσινἰάλλειν.ἀνδρῶνδ᾽εἴπέρτίςσεβίῃκαὶκάρτεϊεἴκωνοὔτιτίει. σοὶδ᾽ἐστὶκαὶἐξοπίσωτίσιςαἰεί.ἔρξονὅπωςἐθέλειςκαίτοιφίλονἔπλετοθυμῷ.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΠοσειδάωνἐνοσίχθων:αἶψά κ᾽ ἐγὼν ἔρξαιμι, κελαινεφές, ὡς ἀγορεύεις:ἀλλὰσὸναἰεὶθυμὸνὀπίζομαιἠδ᾽ἀλεείνω.νῦναὖΦαιήκωνἐθέλωπερικαλλέανῆα,ἐκπομπῆςἀνιοῦσαν, ἐνἠεροειδέϊπόντῳῥαῖσαι, ἵν᾽ἤδησχῶνται, ἀπολλήξωσιδὲπομπῆςἀνθρώπων, μέγαδέσφινὄροςπόλειἀμφικαλύψαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεύς: πέπον, ὡς μὲν ἐμῷ θυμῷ δοκεῖ εἶναι ἄριστα,ὁππότεκενδὴπάντεςἐλαυνομένηνπροΐδωνταιλαοὶἀπὸπτόλιος, θεῖναιλίθονἐγγύθιγαίηςνηῒθοῇἴκελον, ἵναθαυμάζωσινἅπαντεςἄνθρωποι, μέγαδέσφινὄροςπόλειἀμφικαλύψαι.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσεΠοσειδάωνἐνοσίχθων,βῆῥ᾽ἴμενἐςΣχερίην, ὅθιΦαίηκεςγεγάασιν.ἔνθ᾽ἔμεν᾽: δὲμάλασχεδὸνἤλυθεποντοπόροςνηῦςῥίμφαδιωκομένη: τῆςδὲσχεδὸνἦλθ᾽ἐνοσίχθων,ὅςμινλᾶανἔθηκεκαὶἐρρίζωσενἔνερθεχειρὶκαταπρηνεῖἐλάσας: δὲνόσφιβεβήκει.οἱδὲπρὸςἀλλήλουςἔπεαπτερόεντ᾽ἀγόρευονΦαίηκεςδολιχήρετμοι, ναυσίκλυτοιἄνδρες.ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον: μοι, τίς δὴ νῆα θοὴν ἐπέδησ᾽ ἐνὶ πόντῳ οἴκαδ᾽ἐλαυνομένην; καὶδὴπροὐφαίνετοπᾶσα.”ὣςἄρατιςεἴπεσκε: τὰδ᾽οὐκἴσανὡςἐτέτυκτο.τοῖσινδ᾽Ἀλκίνοοςἀγορήσατοκαὶμετέειπεν: πόποι, μάλα δή με παλαίφατα θέσφαθ᾽ ἱκάνει πατρὸςἐμοῦ, ὃςἔφασκεΠοσειδάων᾽ἀγάσασθαιἡμῖν, οὕνεκαπομποὶἀπήμονέςεἰμενἁπάντων.φῆποτὲΦαιήκωνἀνδρῶνπερικαλλέα, νῆα,ἐκπομπῆςἀνιοῦσαν, ἐνἠεροειδέϊπόντῳῥαισέμεναι, μέγαδ᾽ἧμινὄροςπόλειἀμφικαλύψειν.ὣςἀγόρευ᾽γέρων: τὰδὲδὴνῦνπάντατελεῖται.ἀλλ᾽ἄγεθ᾽, ὡςἂνἐγὼεἴπω, πειθώμεθαπάντες:πομπῆςμὲνπαύσασθεβροτῶν, ὅτεκέντιςἵκηταιἡμέτερονπροτὶἄστυ: Ποσειδάωνιδὲταύρουςδώδεκακεκριμένουςἱερεύσομεν, αἴκ᾽ἐλεήσῃ,μηδ᾽ἡμῖνπερίμηκεςὄροςπόλειἀμφικαλύψῃ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἔδεισαν, ἑτοιμάσσαντοδὲταύρους.ὣςοἱμένῥ᾽εὔχοντοΠοσειδάωνιἄνακτιδήμουΦαιήκωνἡγήτορεςἠδὲμέδοντες,ἑσταότεςπερὶβωμόν. δ᾽ἔγρετοδῖοςὈδυσσεὺςεὕδωνἐνγαίῃπατρωΐῃ, οὐδέμινἔγνω,ἤδηδὴνἀπεών: περὶγὰρθεὸςἠέραχεῦεΠαλλὰςἈθηναίη, κούρηΔιός, ὄφραμιναὐτὸνἄγνωστοντεύξειενἕκαστάτεμυθήσαιτο,μήμινπρὶνἄλοχοςγνοίηἀστοίτεφίλοιτε,πρὶνπᾶσανμνηστῆραςὑπερβασίηνἀποτῖσαι.τοὔνεκ᾽ἄρ᾽ἀλλοειδέαφαινέσκετοπάνταἄνακτι,ἀτραπιτοίτεδιηνεκέεςλιμένεςτεπάνορμοιπέτραιτ᾽ἠλίβατοικαὶδένδρεατηλεθόωντα.στῆδ᾽ἄρ᾽ἀναΐξαςκαίῥ᾽εἴσιδεπατρίδαγαῖαν:ᾤμωξέντ᾽ἄρἔπειτακαὶπεπλήγετομηρὼχερσὶκαταπρηνέσσ᾽, ὀλοφυρόμενοςδ᾽ἔποςηὔδα: μοι ἐγώ, τέων αὖτε βροτῶν ἐς γαῖαν ἱκάνω;ῥ᾽οἵγ᾽ὑβρισταίτεκαὶἄγριοιοὐδὲδίκαιοι,ἦεφιλόξεινοι, καίσφιννόοςἐστὶθεουδής;πῇδὴχρήματαπολλὰφέρωτάδε; πῇτεκαὶαὐτὸςπλάζομαι; αἴθ᾽ὄφελονμεῖναιπαρὰΦαιήκεσσιναὐτοῦ: ἐγὼδέκενἄλλονὑπερμενέωνβασιλήωνἐξικόμην, ὅςκένμ᾽ἐφίλεικαὶἔπεμπενέεσθαι.νῦνδ᾽οὔτ᾽ἄρπῃθέσθαιἐπίσταμαι, οὐδὲμὲναὐτοῦκαλλείψω, μήπώςμοιἕλωρἄλλοισιγένηται.πόποι, οὐκἄραπάντανοήμονεςοὐδὲδίκαιοιἦσανΦαιήκωνἡγήτορεςἠδὲμέδοντες,οἵμ᾽εἰςἄλληνγαῖανἀπήγαγον, τέμ᾽ἔφαντοἄξεινεἰςἸθάκηνεὐδείελον, οὐδ᾽ἐτέλεσσαν.Ζεὺςσφέαςτίσαιτοἱκετήσιος, ὅςτεκαὶἄλλουςἀνθρώπουςἐφορᾷκαὶτίνυταιὅςτιςἁμάρτῃ.ἀλλ᾽ἄγεδὴτὰχρήματ᾽ἀριθμήσωκαὶἴδωμαι,μήτίμοιοἴχωνταικοίληςἐπὶνηὸςἄγοντες.”ὣς εἰπὼν τρίποδας περικαλλέας ἠδὲ λέβητας ἠρίθμεικαὶχρυσὸνὑφαντάτεεἵματακαλά.τῶνμὲνἄρ᾽ὀύτιπόθει: δ᾽ὀδύρετοπατρίδαγαῖανἑρπύζωνπαρὰθῖναπολυφλοίσβοιοθαλάσσης,πόλλ᾽ὀλοφυρόμενος. σχεδόθενδέοἱἦλθενἈθήνη,ἀνδρὶδέμαςεἰκυῖανέῳ, ἐπιβώτοριμήλων,παναπάλῳ, οἷοίτεἀνάκτωνπαῖδεςἔασι,δίπτυχονἀμφ᾽ὤμοισινἔχουσ᾽εὐεργέαλώπην:ποσσὶδ᾽ὑπὸλιπαροῖσιπέδιλ᾽ἔχε, χερσὶδ᾽ἄκοντα.τὴνδ᾽Ὀδυσεὺςγήθησενἰδὼνκαὶἐναντίοςἦλθε,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα: φίλ᾽, ἐπεί σε πρῶτα κιχάνω τῷδ᾽ ἐνὶ χώρῳ,χαῖρέτεκαὶμήμοίτικακῷνόῳἀντιβολήσαις,ἀλλὰσάωμὲνταῦτα, σάωδ᾽ἐμέ: σοὶγὰρἐγώγεεὔχομαιὥςτεθεῷκαίσευφίλαγούναθ᾽ἱκάνω.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ:τίςγῆ, τίςδῆμος, τίνεςἀνέρεςἐγγεγάασιν;πούτιςνήσωνεὐδείελος, ἦέτιςἀκτὴκεῖθ᾽ἁλὶκεκλιμένηἐριβώλακοςἠπείροιο;”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:νήπιός εἰς, ξεῖν᾽, τηλόθεν εἰλήλουθας,εἰδὴτήνδετεγαῖανἀνείρεαι. οὐδέτιλίηνοὕτωνώνυμόςἐστιν: ἴσασιδέμινμάλαπολλοί,ἠμὲνὅσοιναίουσιπρὸςἠῶτ᾽ἠέλιόντε,ἠδ᾽ὅσσοιμετόπισθεποτὶζόφονἠερόεντα.τοιμὲντρηχεῖακαὶοὐχἱππήλατόςἐστιν,οὐδὲλίηνλυπρή, ἀτὰροὐδ᾽εὐρεῖατέτυκται.ἐνμὲνγάροἱσῖτοςἀθέσφατος, ἐνδέτεοἶνοςγίγνεται: αἰεὶδ᾽ὄμβροςἔχειτεθαλυῖάτ᾽ἐέρση:αἰγίβοτοςδ᾽ἀγαθὴκαὶβούβοτος: ἔστιμὲνὕληπαντοίη, ἐνδ᾽ἀρδμοὶἐπηετανοὶπαρέασι.τῷτοι, ξεῖν᾽, ἸθάκηςγεκαὶἐςΤροίηνὄνομ᾽ἵκει,τήνπερτηλοῦφασὶνἈχαιΐδοςἔμμεναιαἴης.”ὣς φάτο, γήθησεν δὲ πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,χαίρωνγαίῃπατρωΐῃ, ὥςοἱἔειπεΠαλλὰςἈθηναίη, κούρηΔιὸς, αἰγιόχοιο:καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:οὐδ᾽γ᾽ἀληθέαεἶπε, πάλινδ᾽γελάζετομῦθον,αἰεὶἐνὶστήθεσσινόονπολυκερδέανωμῶν:πυνθανόμην Ἰθάκης γε καὶ ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ,τηλοῦὑπὲρπόντου: νῦνδ᾽εἰλήλουθακαὶαὐτὸςχρήμασισὺντοίσδεσσι: λιπὼνδ᾽ἔτιπαισὶτοσαῦταφεύγω, ἐπεὶφίλονυἷακατέκτανονἸδομενῆος,Ὀρσίλοχονπόδαςὠκύν, ὃςἐνΚρήτῃεὐρείῃἀνέραςἀλφηστὰςνίκαταχέεσσιπόδεσσιν,οὕνεκάμεστερέσαιτῆςληΐδοςἤθελεπάσηςΤρωϊάδος, τῆςεἵνεκ᾽ἐγὼπάθονἄλγεαθυμῷ,ἀνδρῶντεπτολέμουςἀλεγεινάτεκύματαπείρων,οὕνεκ᾽ἄρ᾽οὐχπατρὶχαριζόμενοςθεράπευονδήμῳἔνιΤρώων, ἀλλ᾽ἄλλωνἦρχονἑταίρων.τὸνμὲνἐγὼκατιόνταβάλονχαλκήρεϊδουρὶἀγρόθεν, ἐγγὺςὁδοῖολοχησάμενοςσὺνἑταίρῳ:νὺξδὲμάλαδνοφερὴκάτεχ᾽οὐρανόν, οὐδέτιςἡμέαςἀνθρώπωνἐνόησε, λάθονδέθυμὸνἀπούρας.αὐτὰρἐπεὶδὴτόνγεκατέκτανονὀξέϊχαλκῷ,αὐτίκ᾽ἐγὼνἐπὶνῆακιὼνΦοίνικαςἀγαυοὺςἐλλισάμην, καίσφινμενοεικέαληΐδαδῶκα:τούςμ᾽ἐκέλευσαΠύλονδεκαταστῆσαικαὶἐφέσσαιεἰςἬλιδαδῖαν, ὅθικρατέουσινἘπειοί.ἀλλ᾽τοισφέαςκεῖθενἀπώσατοἲςἀνέμοιοπόλλ᾽ἀεκαζομένους, οὐδ᾽ἤθελονἐξαπατῆσαι.κεῖθενδὲπλαγχθέντεςἱκάνομενἐνθάδενυκτός.σπουδῇδ᾽ἐςλιμέναπροερέσσαμεν, οὐδέτιςἡμῖνδόρπουμνῆστιςἔην, μάλαπερχατέουσινἑλέσθαι,ἀλλ᾽αὔτωςἀποβάντεςἐκείμεθανηὸςἅπαντες.ἔνθ᾽ἐμὲμὲνγλυκὺςὕπνοςἐπήλυθεκεκμηῶτα,οἱδὲχρήματ᾽ἐμὰγλαφυρῆςἐκνηὸςἑλόντεςκάτθεσαν, ἔνθαπεραὐτὸςἐπὶψαμάθοισινἐκείμην.οἱδ᾽ἐςΣιδονίηνεὖναιομένηνἀναβάντεςᾤχοντ᾽: αὐτὰρἐγὼλιπόμηνἀκαχήμενοςἦτορ.”ὣςφάτο, μείδησενδὲθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη,χειρίτέμινκατέρεξε: δέμαςδ᾽ἤϊκτογυναικὶκαλῇτεμεγάλῃτεκαὶἀγλαὰἔργαἰδυίῃ:καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:κερδαλέος κ᾽ εἴη καὶ ἐπίκλοπος ὅς σε παρέλθοι ἐνπάντεσσιδόλοισι, καὶεἰθεὸςἀντιάσειε.σχέτλιε, ποικιλομῆτα, δόλωνἆτ᾽, οὐκἄρ᾽ἔμελλες,οὐδ᾽ἐνσῇπερἐὼνγαίῃ, λήξεινἀπατάωνμύθωντεκλοπίων, οἵτοιπεδόθενφίλοιεἰσίν.ἀλλ᾽ἄγε, μηκέτιταῦταλεγώμεθα, εἰδότεςἄμφωκέρδε᾽, ἐπεὶσὺμένἐσσιβροτῶνὄχ᾽ἄριστοςἁπάντωνβουλῇκαὶμύθοισιν, ἐγὼδ᾽ἐνπᾶσιθεοῖσιμήτιτεκλέομαικαὶκέρδεσιν: οὐδὲσύγ᾽ἔγνωςΠαλλάδ᾽Ἀθηναίην, κούρηνΔιός, τέτοιαἰεὶἐνπάντεσσιπόνοισιπαρίσταμαιἠδὲφυλάσσω,καὶδέσεΦαιήκεσσιφίλονπάντεσσινἔθηκα,νῦναὖδεῦρ᾽ἱκόμην, ἵνατοισὺνμῆτινὑφήνωχρήματάτεκρύψω, ὅσατοιΦαίηκεςἀγαυοὶὤπασανοἴκαδ᾽ἰόντιἐμῇβουλῇτενόῳτε,εἴπωθ᾽ὅσσατοιαἶσαδόμοιςἔνιποιητοῖσικήδε᾽ἀνασχέσθαι: σὺδὲτετλάμεναικαὶἀνάγκῃ,μηδέτῳἐκφάσθαιμήτ᾽ἀνδρῶνμήτεγυναικῶν,πάντων, οὕνεκ᾽ἄρ᾽ἦλθεςἀλώμενος, ἀλλὰσιωπῇπάσχεινἄλγεαπολλά, βίαςὑποδέγμενοςἀνδρῶν.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:ἀργαλέον σε, θεά, γνῶναι βροτῷ ἀντιάσαντι,καὶμάλ᾽ἐπισταμένῳ: σὲγὰραὐτὴνπαντὶἐΐσκεις.τοῦτοδ᾽ἐγὼνεὖοἶδ᾽, ὅτιμοιπάροςἠπίηἦσθα,ἧοςἐνὶΤροίῃπολεμίζομενυἷεςἈχαιῶν.αὐτὰρἐπεὶΠριάμοιοπόλινδιεπέρσαμεναἰπήν,βῆμενδ᾽ἐννήεσσι, θεὸςδ᾽ἐκέδασσενἈχαιούς,οὔσέγ᾽ἔπειταἴδον, κούρηΔιός, οὐδ᾽ἐνόησανηὸςἐμῆςἐπιβᾶσαν, ὅπωςτίμοιἄλγοςἀλάλκοις.ἀλλ᾽αἰεὶφρεσὶνᾗσινἔχωνδεδαϊγμένονἦτορἠλώμην, ἧόςμεθεοὶκακότητοςἔλυσαν:πρίνγ᾽ὅτεΦαιήκωνἀνδρῶνἐνπίονιδήμῳθάρσυνάςτεἔπεσσικαὶἐςπόλινἤγαγεςαὐτή.νῦνδέσεπρὸςπατρὸςγουνάζομαιοὐ γὰρ ὀΐω ἥκεινεἰςἸθάκηνεὐδείελον, ἀλλάτιν᾽ἄλληνγαῖανἀναστρέφομαι: σὲδὲκερτομέουσανὀΐωταῦτ᾽ἀγορευέμεναι, ἵν᾽ἐμὰςφρέναςἠπεροπεύσῃσεἰπέμοιεἰἐτεόνγεφίληνἐςπατρίδ᾽ἱκάνω.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:αἰεί τοι τοιοῦτον ἐνὶ στήθεσσι νόημα:τῷσεκαὶοὐδύναμαιπρολιπεῖνδύστηνονἐόντα,οὕνεκ᾽ἐπητήςἐσσικαὶἀγχίνοοςκαὶἐχέφρων.ἀσπασίωςγάρκ᾽ἄλλοςἀνὴρἀλαλήμενοςἐλθὼνἵετ᾽ἐνὶμεγάροιςἰδέεινπαῖδάςτ᾽ἄλοχόντε:σοὶδ᾽οὔπωφίλονἐστὶδαήμεναιοὐδὲπυθέσθαι,πρίνγ᾽ἔτισῆςἀλόχουπειρήσεαι, τέτοιαὔτωςἧσταιἐνὶμεγάροισιν, ὀϊζυραὶδέοἱαἰεὶφθίνουσιννύκτεςτεκαὶἤματαδάκρυχεούσῃ.αὐτὰρἐγὼτὸμὲνοὔποτ᾽ἀπίστεον, ἀλλ᾽ἐνὶθυμῷᾔδε᾽, νοστήσειςὀλέσαςἄποπάνταςἑταίρους:ἀλλάτοιοὐκἐθέλησαΠοσειδάωνιμάχεσθαιπατροκασιγνήτῳ, ὅςτοικότονἔνθετοθυμῷ,χωόμενοςὅτιοἱυἱὸνφίλονἐξαλάωσας.ἀλλ᾽ἄγετοιδείξωἸθάκηςἕδος, ὄφραπεποίθῃς.Φόρκυνοςμὲνὅδ᾽ἐστὶλιμήν, ἁλίοιογέροντος,ἥδεδ᾽ἐπὶκρατὸςλιμένοςτανύφυλλοςἐλαίη:ἀγχόθιδ᾽αὐτῆςἄντρονἐπήρατονἠεροειδές,ἱρὸννυμφάων, αἳνηϊάδεςκαλέονται:τοῦτοδέτοισπέοςἐστὶκατηρεφές, ἔνθασὺπολλὰςἔρδεσκεςνύμφῃσιτεληέσσαςἑκατόμβας:τοῦτοδὲΝήριτόνἐστινὄροςκαταειμένονὕλῃ.”ὣςεἰποῦσαθεὰσκέδασ᾽ἠέρα, εἴσατοδὲχθών:γήθησέντ᾽ἄρ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,χαίρωνγαίῃ, κύσεδὲζείδωρονἄρουραν.αὐτίκαδὲνύμφῃςἠρήσατο, χεῖραςἀνασχών:νύμφαι νηϊάδες, κοῦραι Διός, οὔ ποτ᾽ ἐγώ γε ὄψεσθ᾽ὔμμ᾽ἐφάμην: νῦνδ᾽εὐχωλῇςἀγανῇσιχαίρετ᾽: ἀτὰρκαὶδῶραδιδώσομεν, ὡςτὸπάροςπερ,αἴκενἐᾷπρόφρωνμεΔιὸςθυγάτηρἀγελείηαὐτόντεζώεινκαίμοιφίλονυἱὸνἀέξῃ.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:θάρσει, μή τοι ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῇσι μελόντων.ἀλλὰχρήματαμὲνμυχῷἄντρουθεσπεσίοιοθείμεναὐτίκανῦν, ἵναπερτάδετοισόαμίμνῃ:αὐτοὶδὲφραζώμεθ᾽ὅπωςὄχ᾽ἄρισταγένηται.”ὣςεἰποῦσαθεὰδῦνεσπέοςἠεροειδές,μαιομένηκευθμῶναςἀνὰσπέος: αὐτὰρὈδυσσεὺςἆσσονπάντ᾽ἐφόρει, χρυσὸνκαὶἀτειρέαχαλκὸνεἵματάτ᾽εὐποίητα, τάοἱΦαίηκεςἔδωκαν.καὶτὰμὲνεὖκατέθηκε, λίθονδ᾽ἐπέθηκεθύρῃσιΠαλλὰςἈθηναίη, κούρηΔιὸςαἰγιόχοιο.τὼδὲκαθεζομένωἱερῆςπαρὰπυθμέν᾽ἐλαίηςφραζέσθηνμνηστῆρσινὑπερφιάλοισινὄλεθρον.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,φράζευὅπωςμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφήσεις,οἳδήτοιτρίετεςμέγαρονκάτακοιρανέουσι,μνώμενοιἀντιθέηνἄλοχονκαὶἕδναδιδόντες:δὲσὸναἰεὶνόστονὀδυρομένηκατὰθυμὸνπάνταςμένῥ᾽ἔλπεικαὶὑπίσχεταιἀνδρὶἑκάστῳ,ἀγγελίαςπροϊεῖσα, νόοςδέοἱἄλλαμενοινᾷ.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: πόποι, μάλα δὴ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο φθίσεσθαικακὸνοἶτονἐνὶμεγάροισινἔμελλον,εἰμήμοισὺἕκαστα, θεά, κατὰμοῖρανἔειπες.ἀλλ᾽ἄγεμῆτινὕφηνον, ὅπωςἀποτίσομαιαὐτούς:πὰρδέμοιαὐτὴστῆθι, μένοςπολυθαρσὲςἐνεῖσα,οἷονὅτεΤροίηςλύομενλιπαρὰκρήδεμνα.αἴκέμοιὣςμεμαυῖαπαρασταίης, γλαυκῶπι,καίκετριηκοσίοισινἐγὼνἄνδρεσσιμαχοίμηνσὺνσοί, πότναθεά, ὅτεμοιπρόφρασσ᾽ἐπαρήγοις.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:καὶ λίην τοι ἐγώ γε παρέσσομαι, οὐδέ με λήσεις,ὁππότεκενδὴταῦταπενώμεθα: καίτιν᾽ὀΐωαἵματίτ᾽ἐγκεφάλῳτεπαλαξέμενἄσπετονοὖδαςἀνδρῶνμνηστήρων, οἵτοιβίοτονκατέδουσιν.ἀλλ᾽ἄγεσ᾽ἄγνωστοντεύξωπάντεσσιβροτοῖσι:κάρψωμὲνχρόακαλὸνἐνὶγναμπτοῖσιμέλεσσι,ξανθὰςδ᾽ἐκκεφαλῆςὀλέσωτρίχας, ἀμφὶδὲλαῖφοςἕσσωκεστυγέῃσινἰδὼνἄνθρωπονἔχοντα,κνυζώσωδέτοιὄσσεπάροςπερικαλλέ᾽ἐόντε,ὡςἂνἀεικέλιοςπᾶσιμνηστῆρσιφανήῃςσῇτ᾽ἀλόχῳκαὶπαιδί, τὸνἐνμεγάροισινἔλειπες.αὐτὸςδὲπρώτιστασυβώτηνεἰσαφικέσθαι,ὅςτοιὑῶνἐπίουρος, ὁμῶςδέτοιἤπιαοἶδε,παῖδάτεσὸνφιλέεικαὶἐχέφροναΠηνελόπειαν.δήειςτόνγεσύεσσιπαρήμενον: αἱδὲνέμονταιπὰρΚόρακοςπέτρῃἐπίτεκρήνῃἈρεθούσῃ,ἔσθουσαιβάλανονμενοεικέακαὶμέλανὕδωρπίνουσαι, τάθ᾽ὕεσσιτρέφειτεθαλυῖανἀλοιφήν.ἔνθαμένεινκαὶπάνταπαρήμενοςἐξερέεσθαι,ὄφρ᾽ἂνἐγὼνἔλθωΣπάρτηνἐςκαλλιγύναικαΤηλέμαχονκαλέουσα, τεὸνφίλονυἱόν, Ὀδυσσεῦ:ὅςτοιἐςεὐρύχορονΛακεδαίμοναπὰρΜενέλαονᾤχετοπευσόμενοςμετὰσὸνκλέος, εἴπουἔτ᾽εἴης.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:τίπτε τ᾽ ἄρ᾽ οὔ οἱ ἔειπες, ἐνὶ φρεσὶ πάντα ἰδυῖα;ἵναπουκαὶκεῖνοςἀλώμενοςἄλγεαπάσχῃπόντονἐπ᾽ἀτρύγετον: βίοτονδέοἱἄλλοιἔδουσι;”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:μὴ δή τοι κεῖνός γε λίην ἐνθύμιος ἔστω.αὐτήμινπόμπευον, ἵνακλέοςἐσθλὸνἄροιτοκεῖσ᾽ἐλθών: ἀτὰροὔτιν᾽ἔχειπόνον, ἀλλὰἕκηλοςἧσταιἐνἈτρεΐδαοδόμοις, παρὰδ᾽ἄσπετακεῖται.μένμινλοχόωσινέοισὺννηῒμελαίνῃ,ἱέμενοικτεῖναι, πρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι:ἀλλὰτάγ᾽οὐκὀΐω, πρὶνκαίτιναγαῖακαθέξειἀνδρῶνμνηστήρων, οἵτοιβίοτονκατέδουσιν.”ὣςἄραμινφαμένηῥάβδῳἐπεμάσσατ᾽Ἀθήνη.κάρψενμὲνχρόακαλὸνἐνὶγναμπτοῖσιμέλεσσι,ξανθὰςδ᾽ἐκκεφαλῆςὄλεσετρίχας, ἀμφὶδὲδέρμαπάντεσσινμελέεσσιπαλαιοῦθῆκεγέροντος,κνύζωσενδέοἱὄσσεπάροςπερικαλλέ᾽ἐόντε:ἀμφὶδέμινῥάκοςἄλλοκακὸνβάλενἠδὲχιτῶνα,ῥωγαλέαῥυπόωντα, κακῷμεμορυγμένακαπνῷ:ἀμφὶδέμινμέγαδέρματαχείηςἕσσ᾽ἐλάφοιο,ψιλόν: δῶκεδέοἱσκῆπτρονκαὶἀεικέαπήρην,πυκνὰῥωγαλέην: ἐνδὲστρόφοςἦενἀορτήρ.τώγ᾽ὣςβουλεύσαντεδιέτμαγεν. μὲνἔπειταἐςΛακεδαίμοναδῖανἔβημετὰπαῖδ᾽Ὀδυσῆος.
αὐτὰρἐκλιμένοςπροσέβητρηχεῖανἀταρπὸνχῶρονἀν᾽ὑλήενταδι᾽ἄκριας, οἱἈθήνηπέφραδεδῖονὑφορβόν, οἱβιότοιομάλιστακήδετοοἰκήων, οὓςκτήσατοδῖοςὈδυσσεύς.τὸνδ᾽ἄρ᾽ἐνὶπροδόμῳεὗρ᾽ἥμενον, ἔνθαοἱαὐλὴὑψηλὴδέδμητο, περισκέπτῳἐνὶχώρῳ,καλήτεμεγάλητε, περίδρομος: ἥνῥασυβώτηςαὐτὸςδείμαθ᾽ὕεσσινἀποιχομένοιοἄνακτος,νόσφινδεσποίνηςκαὶΛαέρταογέροντος,ῥυτοῖσινλάεσσικαὶἐθρίγκωσενἀχέρδῳ:σταυροὺςδ᾽ἐκτὸςἔλασσεδιαμπερὲςἔνθακαὶἔνθα,πυκνοὺςκαὶθαμέας, τὸμέλανδρυὸςἀμφικεάσσας:ἔντοσθενδ᾽αὐλῆςσυφεοὺςδυοκαίδεκαποίειπλησίονἀλλήλων, εὐνὰςσυσίν: ἐνδὲἑκάστῳπεντήκοντασύεςχαμαιευνάδεςἐρχατόωντο,θήλειαιτοκάδες: τοὶδ᾽ἄρσενεςἐκτὸςἴαυον,πολλὸνπαυρότεροι: τοὺςγὰρμινύθεσκονἔδοντεςἀντίθεοιμνηστῆρες, ἐπεὶπροΐαλλεσυβώτηςαἰεὶζατρεφέωνσιάλωντὸνἄριστονἁπάντων:οἱδὲτριηκόσιοίτεκαὶἑξήκονταπέλοντο.πὰρδὲκύνες, θήρεσσινἐοικότεςαἰὲνἴαυοντέσσαρες, οὓςἔθρεψεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν.αὐτὸςδ᾽ἀμφὶπόδεσσινἑοῖςἀράρισκεπέδιλα,τάμνωνδέρμαβόειονἐϋχροές: οἱδὲδὴἄλλοιᾤχοντ᾽ἄλλυδιςἄλλοςἅμ᾽ἀγρομένοισισύεσσιν,οἱτρεῖς: τὸνδὲτέταρτονἀποπροέηκεπόλινδεσῦνἀγέμενμνηστῆρσινὑπερφιάλοισινἀνάγκῃ,ὄφρ᾽ἱερεύσαντεςκρειῶνκορεσαίατοθυμόν.ἐξαπίνηςδ᾽Ὀδυσῆαἴδονκύνεςὑλακόμωροι.οἱμὲνκεκλήγοντεςἐπέδραμον: αὐτὰρὈδυσσεὺςἕζετοκερδοσύνη, σκῆπτρονδέοἱἔκπεσεχειρός.ἔνθακενπὰρσταθμῷἀεικέλιονπάθενἄλγος:ἀλλὰσυβώτηςὦκαποσὶκραιπνοῖσιμετασπὼνἔσσυτ᾽ἀνὰπρόθυρον, σκῦτοςδέοἱἔκπεσεχειρός.τοὺςμὲνὁμοκλήσαςσεῦενκύναςἄλλυδιςἄλλονπυκνῇσινλιθάδεσσιν: δὲπροσέειπενἄνακτα: γέρον, ὀλίγου σε κύνες διεδηλήσαντο ἐξαπίνης, καίκένμοιἐλεγχείηνκατέχευας.καὶδέμοιἄλλαθεοὶδόσανἄλγεάτεστοναχάςτε:ἀντιθέουγὰρἄνακτοςὀδυρόμενοςκαὶἀχεύωνἧμαι, ἄλλοισινδὲσύαςσιάλουςἀτιτάλλωἔδμεναι: αὐτὰρκεῖνοςἐελδόμενόςπουἐδωδῆςπλάζετ᾽ἐπ᾽ἀλλοθρόωνἀνδρῶνδῆμόντεπόλιντε,εἴπουἔτιζώεικαὶὁρᾷφάοςἠελίοιο.ἀλλ᾽ἕπεο, κλισίηνδ᾽ἴομεν, γέρον, ὄφρακαὶαὐτός,σίτουκαὶοἴνοιοκορεσσάμενοςκατὰθυμόν,εἴπῃςὁππόθενἐσσὶκαὶὁππόσακήδε᾽ἀνέτλης.”ὣςεἰπὼνκλισίηνδ᾽ἡγήσατοδῖοςὑφορβός,εἷσενδ᾽εἰσαγαγών, ῥῶπαςδ᾽ὑπέχευεδασείας,ἐστόρεσενδ᾽ἐπὶδέρμαἰονθάδοςἀγρίουαἰγός,αὐτοῦἐνεύναιον, μέγακαὶδασύ. χαῖρεδ᾽Ὀδυσσεὺςὅττιμινὣςὑπέδεκτο, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:Ζεύς τοι δοίη, ξεῖνε, καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι ὅττιμάλιστ᾽ἐθέλεις, ὅτιμεπρόφρωνὑπέδεξο.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:ξεῖν᾽, οὔ μοι θέμις ἔστ᾽, οὐδ᾽ εἰ κακίων σέθεν ἔλθοι,ξεῖνονἀτιμῆσαι: πρὸςγὰρΔιόςεἰσινἅπαντεςξεῖνοίτεπτωχοίτε: δόσιςδ᾽ὀλίγητεφίλητεγίγνεταιἡμετέρη: γὰρδμώωνδίκηἐστὶναἰεὶδειδιότων, ὅτ᾽ἐπικρατέωσινἄνακτεςοἱνέοι. γὰρτοῦγεθεοὶκατὰνόστονἔδησαν,ὅςκενἔμ᾽ἐνδυκέωςἐφίλεικαὶκτῆσινὄπασσεν,οἶκόντεκλῆρόντεπολυμνήστηντεγυναῖκα,οἷάτεοἰκῆϊἄναξεὔθυμοςἔδωκεν,ὅςοἱπολλὰκάμῃσι, θεὸςδ᾽ἐπὶἔργονἀέξῃ,ὡςκαὶἐμοὶτόδεἔργονἀέξεται, ἐπιμίμνω.τῷκέμεπόλλ᾽ὤνησενἄναξ, εἰαὐτόθ᾽ἐγήρα:ἀλλ᾽ὄλεθ᾽ὡς ὤφελλ᾽ Ἑλένης ἀπὸ φῦλον ὀλέσθαι πρόχνυ, ἐπεὶπολλῶνἀνδρῶνὑπὸγούνατ᾽ἔλυσε:καὶγὰρκεῖνοςἔβηἈγαμέμνονοςεἵνεκατιμῆςἼλιονεἰςεὔπωλον, ἵναΤρώεσσιμάχοιτο.”ὣςεἰπὼνζωστῆριθοῶςσυνέεργεχιτῶνα,βῆδ᾽ἴμενἐςσυφεούς, ὅθιἔθνεαἔρχατοχοίρων.ἔνθενἑλὼνδύ᾽ἔνεικεκαὶἀμφοτέρουςἱέρευσεν,εὗσέτεμίστυλλέντεκαὶἀμφ᾽ὀβελοῖσινἔπειρεν.ὀπτήσαςδ᾽ἄραπάνταφέρωνπαρέθηκ᾽Ὀδυσῆϊθέρμ᾽αὐτοῖςὀβελοῖσιν: δ᾽ἄλφιταλευκὰπάλυνεν:ἐνδ᾽ἄρακισσυβίῳκίρνημελιηδέαοἶνον,αὐτὸςδ᾽ἀντίονἷζεν, ἐποτρύνωνδὲπροσηύδα:ἔσθιε νῦν, ξεῖνε, τά τε δμώεσσι πάρεστι,χοίρε᾽: ἀτὰρσιάλουςγεσύαςμνηστῆρεςἔδουσιν,οὐκὄπιδαφρονέοντεςἐνὶφρεσὶνοὐδ᾽ἐλεητύν.οὐμὲνσχέτλιαἔργαθεοὶμάκαρεςφιλέουσιν,ἀλλὰδίκηντίουσικαὶαἴσιμαἔργ᾽ἀνθρώπων.καὶμὲνδυσμενέεςκαὶἀνάρσιοι, οἵτ᾽ἐπὶγαίηςἀλλοτρίηςβῶσινκαίσφιΖεὺςληΐδαδώῃ,πλησάμενοιδέτενῆαςἔβανοἶκόνδενέεσθαι,καὶμὲντοῖςὄπιδοςκρατερὸνδέοςἐνφρεσὶπίπτει.οἵδεδὲκαίτιἴσασι, θεοῦδέτιν᾽ἔκλυοναὐδήν,κείνουλυγρὸνὄλεθρον, ὅτ᾽οὐκἐθέλουσιδικαίωςμνᾶσθαιοὐδὲνέεσθαιἐπὶσφέτερ᾽, ἀλλὰἕκηλοικτήματαδαρδάπτουσινὑπέρβιον, οὐδ᾽ἔπιφειδώ.ὅσσαιγὰρνύκτεςτεκαὶἡμέραιἐκΔιόςεἰσιν,οὔποθ᾽ἓνἱρεύουσ᾽ἱερήϊον, οὐδὲδύ᾽οἴω:οἶνονδὲφθινύθουσινὑπέρβιονἐξαφύοντες.γάροἱζωήγ᾽ἦνἄσπετος: οὔτινιτόσσηἀνδρῶνἡρώων, οὔτ᾽ἠπείροιομελαίνηςοὔτ᾽αὐτῆςἸθάκης: οὐδὲξυνεείκοσιφωτῶνἔστ᾽ἄφενοςτοσσοῦτον: ἐγὼδέκέτοικαταλέξω.δώδεκ᾽ἐνἠπείρῳἀγέλαι: τόσαπώεαοἰῶν,τόσσασυῶνσυβόσια, τόσ᾽αἰπόλιαπλατέ᾽αἰγῶνβόσκουσιξεῖνοίτεκαὶαὐτοῦβώτορεςἄνδρες.ἐνθάδεδ᾽αἰπόλιαπλατέ᾽αἰγῶνἕνδεκαπάνταἐσχατιῇβόσκοντ᾽, ἐπὶδ᾽ἀνέρεςἐσθλοὶὄρονται.τῶναἰείσφινἕκαστοςἐπ᾽ἤματιμῆλονἀγινεῖ,ζατρεφέωναἰγῶνὅςτιςφαίνηταιἄριστος.αὐτὰρἐγὼσῦςτάσδεφυλάσσωτεῥύομαίτε,καίσφισυῶντὸνἄριστονἐῢκρίναςἀποπέμπω.”ὣςφάθ᾽, δ᾽ἐνδυκέωςκρέατ᾽ἤσθιεπῖνέτεοἶνονἁρπαλέωςἀκέων, κακὰδὲμνηστῆρσιφύτευεν.αὐτὰρἐπεὶδείπνησεκαὶἤραρεθυμὸνἐδωδῇ,καίοἱπλησάμενοςδῶκεσκύφον, περἔπινεν,οἴνουἐνίπλειον: δ᾽ἐδέξατο, χαῖρεδὲθυμῷ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα: φίλε, τίς γάρ σε πρίατο κτεάτεσσιν ἑοῖσιν,ὧδεμάλ᾽ἀφνειὸςκαὶκαρτερὸςὡςἀγορεύεις;φῆςδ᾽αὐτὸνφθίσθαιἈγαμέμνονοςεἵνεκατιμῆς.εἰπέμοι, αἴκέποθιγνώωτοιοῦτονἐόντα.Ζεὺςγάρπουτόγεοἶδεκαὶἀθάνατοιθεοὶἄλλοι,εἴκέμινἀγγείλαιμιἰδών: ἐπὶπολλὰδ᾽ἀλήθην.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειτασυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν: γέρον, οὔ τις κεῖνον ἀνὴρ ἀλαλήμενος ἐλθὼν ἀγγέλλωνπείσειεγυναῖκάτεκαὶφίλονυἱόν,ἀλλ᾽ἄλλωςκομιδῆςκεχρημένοιἄνδρεςἀλῆταιψεύδοντ᾽, οὐδ᾽ἐθέλουσινἀληθέαμυθήσασθαι.ὃςδέκ᾽ἀλητεύωνἸθάκηςἐςδῆμονἵκηται,ἐλθὼνἐςδέσποινανἐμὴνἀπατήλιαβάζει:δ᾽εὖδεξαμένηφιλέεικαὶἕκασταμεταλλᾷ,καίοἱὀδυρομένῃβλεφάρωνἄποδάκρυαπίπτει,θέμιςἐστὶγυναικός, ἐπὴνπόσιςἄλλοθ᾽ὄληται.αἶψάκεκαὶσύ, γεραιέ, ἔποςπαρατεκτήναιο.εἴτίςτοιχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαδοίη.τοῦδ᾽ἤδημέλλουσικύνεςταχέεςτ᾽οἰωνοὶῥινὸνἀπ᾽ὀστεόφινἐρύσαι, ψυχὴδὲλέλοιπεν:τόνγ᾽ἐνπόντῳφάγονἰχθύες, ὀστέαδ᾽αὐτοῦκεῖταιἐπ᾽ἠπείρουψαμάθῳεἰλυμέναπολλῇ.ὣςμὲνἔνθ᾽ἀπόλωλε, φίλοισιδὲκήδε᾽ὀπίσσωπᾶσιν, ἐμοὶδὲμάλιστα, τετεύχαται: οὐγὰρἔτ᾽ἄλλονἤπιονὧδεἄνακτακιχήσομαι, ὁππόσ᾽ἐπέλθω,οὐδ᾽εἴκενπατρὸςκαὶμητέροςαὖτιςἵκωμαιοἶκον, ὅθιπρῶτονγενόμηνκαίμ᾽ἔτρεφοναὐτοί.οὐδένυτῶνἔτιτόσσονὀδύρομαι, ἱέμενόςπερὀφθαλμοῖσινἰδέσθαιἐὼνἐνπατρίδιγαίῃ:ἀλλάμ᾽Ὀδυσσῆοςπόθοςαἴνυταιοἰχομένοιο.τὸνμὲνἐγών, ξεῖνε, καὶοὐπαρεόντ᾽ὀνομάζειναἰδέομαι: πέριγάρμ᾽ἐφίλεικαὶκήδετοθυμῷ:ἀλλάμινἠθεῖονκαλέωκαὶνόσφινἐόντα.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς: φίλ᾽, ἐπειδὴ πάμπαν ἀναίνεαι, οὐδ᾽ ἔτι φῇσθα κεῖνονἐλεύσεσθαι, θυμὸςδέτοιαἰὲνἄπιστος:ἀλλ᾽ἐγὼοὐκαὔτωςμυθήσομαι, ἀλλὰσὺνὅρκῳ,ὡςνεῖταιὈδυσεύς: εὐαγγέλιονδέμοιἔστωαὐτίκ᾽, ἐπείκενκεῖνοςἰὼντὰδώμαθ᾽ἵκηται:ἕσσαιμεχλαῖνάντεχιτῶνάτε, εἵματακαλά:πρὶνδέκε, καὶμάλαπερκεχρημένος, οὔτιδεχοίμην.ἐχθρὸςγάρμοικεῖνοςὁμῶςἈΐδαοπύλῃσιγίγνεται, ὃςπενίῃεἴκωνἀπατήλιαβάζει.ἴστωνῦνΖεὺςπρῶταθεῶν, ξενίητετράπεζα,ἱστίητ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ἣνἀφικάνω:μέντοιτάδεπάντατελείεταιὡςἀγορεύω.τοῦδ᾽αὐτοῦλυκάβαντοςἐλεύσεταιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεύς.τοῦμὲνφθίνοντοςμηνός, τοῦδ᾽ἱσταμένοιο,οἴκαδενοστήσει, καὶτίσεταιὅςτιςἐκείνουἐνθάδ᾽ἀτιμάζειἄλοχονκαὶφαίδιμονυἱόν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα: γέρον, οὔτ᾽ ἄρ᾽ ἐγὼν εὐαγγέλιον τόδε τίσω,οὔτ᾽Ὀδυσεὺςἔτιοἶκονἐλεύσεται: ἀλλὰἕκηλοςπῖνε, καὶἄλλαπαρὲξμεμνώμεθα, μηδέμετούτωνμίμνησκ᾽: γὰρθυμὸςἐνὶστήθεσσινἐμοῖσινἄχνυται, ὁππότετιςμνήσῃκεδνοῖοἄνακτος.ἀλλ᾽τοιὅρκονμὲνἐάσομεν, αὐτὰρὈδυσσεὺςἔλθοιὅπωςμινἐγώγ᾽ἐθέλωκαὶΠηνελόπειαΛαέρτηςθ᾽γέρωνκαὶΤηλέμαχοςθεοειδής.νῦναὖπαιδὸςἄλαστονὀδύρομαι, ὃντέκ᾽Ὀδυσσεύς,Τηλεμάχου: τὸνἐπεὶθρέψανθεοὶἔρνεϊἶσον,καίμινἔφηνἔσσεσθαιἐνἀνδράσινοὔτιχέρηαπατρὸςἑοῖοφίλοιο, δέμαςκαὶεἶδοςἀγητόν,τὸνδέτιςἀθανάτωνβλάψεφρέναςἔνδονἐΐσαςἠέτιςἀνθρώπων: δ᾽ἔβημετὰπατρὸςἀκουὴνἐςΠύλονἠγαθέην: τὸνδὲμνηστῆρεςἀγαυοὶοἴκαδ᾽ἰόνταλοχῶσιν, ὅπωςἀπὸφῦλονὄληταινώνυμονἐξἸθάκηςἈρκεισίουἀντιθέοιο.ἀλλ᾽τοικεῖνονμὲνἐάσομεν, κενἁλώῃκεφύγῃκαίκένοἱὑπέρσχῃχεῖραΚρονίων.ἀλλ᾽ἄγεμοισύ, γεραιέ, τὰσ᾽αὐτοῦκήδε᾽ἐνίσπεςκαίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ:τίςπόθενεἶςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;ὁπποίηςτ᾽ἐπὶνηὸςἀφίκεο: πῶςδέσεναῦταιἤγαγονεἰςἸθάκην; τίνεςἔμμεναιεὐχετόωντο;οὐμὲνγάρτίσεπεζὸνὀΐομαιἐνθάδ᾽ἱκέσθαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύςτοιγὰρ ἐγώ τοι ταῦτα μάλ᾽ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.εἴημὲννῦννῶϊνἐπὶχρόνονἠμὲνἐδωδὴἠδὲμέθυγλυκερὸνκλισίηςἔντοσθενἐοῦσι,δαίνυσθαιἀκέοντ᾽, ἄλλοιδ᾽ἐπὶἔργονἕποιεν:ῥηϊδίωςκενἔπειτακαὶεἰςἐνιαυτὸνἅπανταοὔτιδιαπρήξαιμιλέγωνἐμὰκήδεαθυμοῦ,ὅσσαγεδὴξύμπανταθεῶνἰότητιμόγησα.ἐκ μὲν Κρητάων γένος εὔχομαι εὐρειάων,ἀνέροςἀφνειοῖοπάϊς: πολλοὶδὲκαὶἄλλοιυἱέεςἐνμεγάρῳἠμὲντράφενἠδ᾽ἐγένοντογνήσιοιἐξἀλόχου: ἐμὲδ᾽ὠνητὴτέκεμήτηρπαλλακίς, ἀλλάμεἶσονἰθαιγενέεσσινἐτίμαΚάστωρὙλακίδης, τοῦἐγὼγένοςεὔχομαιεἶναιὃςτότ᾽ἐνὶΚρήτεσσιθεὸςὣςτίετοδήμῳὄλβῳτεπλούτῳτεκαὶυἱάσικυδαλίμοισιν.ἀλλ᾽τοιτὸνκῆρεςἔβανθανάτοιοφέρουσαιεἰςἈΐδαοδόμους: τοὶδὲζωὴνἐδύσαντοπαῖδεςὑπέρθυμοικαὶἐπὶκλήρουςἐβάλοντο,αὐτὰρἐμοὶμάλαπαῦραδόσανκαὶοἰκί᾽ἔνειμαν.ἠγαγόμηνδὲγυναῖκαπολυκλήρωνἀνθρώπωνεἵνεκ᾽ἐμῆςἀρετῆς, ἐπεὶοὐκἀποφώλιοςἦαοὐδὲφυγοπτόλεμος: νῦνδ᾽ἤδηπάνταλέλοιπενἀλλ᾽ἔμπηςκαλάμηνγέσ᾽ὀΐομαιεἰσορόωνταγιγνώσκειν: γάρμεδύηἔχειἤλιθαπολλή.μὲνδὴθάρσοςμοιἌρηςτ᾽ἔδοσανκαὶἈθήνηκαὶῥηξηνορίην: ὁπότεκρίνοιμιλόχονδεἄνδραςἀριστῆας, κακὰδυσμενέεσσιφυτεύων,οὔποτέμοιθάνατονπροτιόσσετοθυμὸςἀγήνωρ,ἀλλὰπολὺπρώτιστοςἐπάλμενοςἔγχειἕλεσκονἀνδρῶνδυσμενέωντέμοιεἴξειεπόδεσσιν.τοῖοςἔαἐνπολέμῳ: ἔργονδέμοιοὐφίλονἔσκενοὐδ᾽οἰκωφελίη, τετρέφειἀγλαὰτέκνα,ἀλλάμοιαἰεὶνῆεςἐπήρετμοιφίλαιἦσανκαὶπόλεμοικαὶἄκοντεςἐΰξεστοικαὶὀϊστοί,λυγρά, τάτ᾽ἄλλοισίνγεκαταριγηλὰπέλονται.αὐτὰρἐμοὶτὰφίλ᾽ἔσκετάπουθεὸςἐνφρεσὶθῆκεν:ἄλλοςγάρτ᾽ἄλλοισινἀνὴρἐπιτέρπεταιἔργοις.πρὶνμὲνγὰρΤροίηςἐπιβήμεναιυἷαςἈχαιῶνεἰνάκιςἀνδράσινἦρξακαὶὠκυπόροισινέεσσινἄνδραςἐςἀλλοδαπούς, καίμοιμάλατύγχανεπολλά.τῶνἐξαιρεύμηνμενοεικέα, πολλὰδ᾽ὀπίσσωλάγχανον: αἶψαδὲοἶκοςὀφέλλετο, καίῥαἔπειταδεινόςτ᾽αἰδοῖόςτεμετὰΚρήτεσσιτετύγμην.ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τήν γε στυγερὴν ὁδὸν εὐρύοπα Ζεὺς ἐφράσαθ᾽, πολλῶνἀνδρῶνὑπὸγούνατ᾽ἔλυσε,δὴτότ᾽ἔμ᾽ἤνωγονκαὶἀγακλυτὸνἸδομενῆανήεσσ᾽ἡγήσασθαιἐςἼλιον: οὐδέτιμῆχοςἦενἀνήνασθαι, χαλεπὴδ᾽ἔχεδήμουφῆμις.ἔνθαμὲνεἰνάετεςπολεμίζομενυἷεςἈχαιῶν,τῷδεκάτῳδὲπόλινΠριάμουπέρσαντεςἔβημενοἴκαδεσὺννήεσσι, θεὸςδ᾽ἐκέδασσενἈχαιούς.αὐτὰρἐμοὶδειλῷκακὰμήδετομητίεταΖεύς:μῆναγὰροἶονἔμεινατεταρπόμενοςτεκέεσσινκουριδίῃτ᾽ἀλόχῳκαὶκτήμασιν: αὐτὰρἔπειταΑἴγυπτόνδεμεθυμὸςἀνώγειναυτίλλεσθαι,νῆαςἐῢστείλαντασὺνἀντιθέοιςἑτάροισιν.ἐννέανῆαςστεῖλα, θοῶςδ᾽ἐσαγείρατολαός.ἑξῆμαρμὲνἔπειταἐμοὶἐρίηρεςἑταῖροιδαίνυντ᾽: αὐτὰρἐγὼνἱερήϊαπολλὰπαρεῖχονθεοῖσίντεῥέζειναὐτοῖσίτεδαῖταπένεσθαι.ἑβδομάτῃδ᾽ἀναβάντεςἀπὸΚρήτηςεὐρείηςἐπλέομενΒορέῃἀνέμῳἀκραέϊκαλῷῥηϊδίως, ὡςεἴτεκατὰῥόον: οὐδέτιςοὖνμοινηῶνπημάνθη, ἀλλ᾽ἀσκηθέεςκαὶἄνουσοιἥμεθα, τὰςδ᾽ἄνεμόςτεκυβερνῆταίτ᾽ἴθυνον.πεμπταῖοι δ᾽ Αἴγυπτον ἐϋρρείτην ἱκόμεσθα,στῆσαδ᾽ἐνΑἰγύπτῳποταμῷνέαςἀμφιελίσσας.ἔνθ᾽τοιμὲνἐγὼκελόμηνἐρίηραςἑταίρουςαὐτοῦπὰρνήεσσιμένεινκαὶνῆαςἔρυσθαι,ὀπτῆραςδὲκατὰσκοπιὰςὤτρυνανέεσθαι:οἱδ᾽ὕβρειεἴξαντες, ἐπισπόμενοιμένεϊσφῷ,αἶψαμάλ᾽Αἰγυπτίωνἀνδρῶνπερικαλλέαςἀγροὺςπόρθεον, ἐκδὲγυναῖκαςἄγονκαὶνήπιατέκνα,αὐτούςτ᾽ἔκτεινον: τάχαδ᾽ἐςπόλινἵκετ᾽ἀϋτή.οἱδὲβοῆςἀΐοντεςἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφινἦλθον: πλῆτοδὲπᾶνπεδίονπεζῶντεκαὶἵππωνχαλκοῦτεστεροπῆς: ἐνδὲΖεὺςτερπικέραυνοςφύζανἐμοῖςἑτάροισικακὴνβάλεν, οὐδέτιςἔτλημεῖναιἐναντίβιον: περὶγὰρκακὰπάντοθενἔστη.ἔνθ᾽ἡμέωνπολλοὺςμὲνἀπέκτανονὀξέϊχαλκῷ,τοὺςδ᾽ἄναγονζωούς, σφίσινἐργάζεσθαιἀνάγκῃ.αὐτὰρἐμοὶΖεὺςαὐτὸςἐνὶφρεσὶνὧδενόημαποίησ᾽ὡς ὄφελον θανέειν καὶ πότμον ἐπισπεῖν αὐτοῦἐνΑἰγύπτῳ: ἔτιγάρνύμεπῆμ᾽ὑπέδεκτοαὐτίκ᾽ἀπὸκρατὸςκυνέηνεὔτυκτονἔθηκακαὶσάκοςὤμοιϊν, δόρυδ᾽ἔκβαλονἔκτοσεχειρός:αὐτὰρἐγὼβασιλῆοςἐναντίονἤλυθονἵππωνκαὶκύσαγούναθ᾽ἑλών: ὁδ᾽ἐρύσατοκαίμ᾽ἐλέησεν,ἐςδίφρονδέμ᾽ἕσαςἄγενοἴκαδεδάκρυχέοντα.μένμοιμάλαπολλοὶἐπήϊσσονμελίῃσιν,ἱέμενοικτεῖναιδὴ γὰρ κεχολώατο λίηνἀλλ᾽ἀπὸκεῖνοςἔρυκε, Διὸςδ᾽ὠπίζετομῆνινξεινίου, ὅςτεμάλιστανεμεσσᾶταικακὰἔργα.ἔνθα μὲν ἑπτάετες μένον αὐτόθι, πολλὰ δ᾽ ἄγειρα χρήματ᾽ἀν᾽Αἰγυπτίουςἄνδρας: δίδοσανγὰρἅπαντες.ἀλλ᾽ὅτεδὴὄγδοόνμοιἐπιπλόμενονἔτοςἦλθεν,δὴτότεΦοῖνιξἦλθενἀνὴρἀπατήλιαεἰδώς,τρώκτης, ὃςδὴπολλὰκάκ᾽ἀνθρώποισινἐώργει:ὅςμ᾽ἄγεπαρπεπιθὼνᾗσιφρεσίν, ὄφρ᾽ἱκόμεσθαΦοινίκην, ὅθιτοῦγεδόμοικαὶκτήματ᾽ἔκειτο.ἔνθαπαρ᾽αὐτῷμεῖνατελεσφόρονεἰςἐνιαυτόν.ἀλλ᾽ὅτεδὴμῆνέςτεκαὶἡμέραιἐξετελεῦντοἄψπεριτελλομένουἔτεοςκαὶἐπήλυθονὧραι,ἐςΛιβύηνμ᾽ἐπὶνηὸςἐέσσατοποντοπόροιοψεύδεαβουλεύσας, ἵναοἱσὺνφόρτονἄγοιμι,κεῖθιδέμ᾽ὡςπεράσειεκαὶἄσπετονὦνονἕλοιτο.τῷἑπόμηνἐπὶνηός, ὀϊόμενόςπερ, ἀνάγκῃ.δ᾽ἔθεενΒορέῃἀνέμῳἀκραέϊκαλῷ,μέσσονὑπὲρΚρήτης: Ζεὺςδέσφισιμήδετ᾽ὄλεθρον.ἀλλ᾽ὅτεδὴΚρήτηνμὲνἐλείπομεν, οὐδέτιςἄλληφαίνετογαιάων, ἀλλ᾽οὐρανὸςἠδὲθάλασσα,δὴτότεκυανέηννεφέληνἔστησεΚρονίωννηὸςὕπεργλαφυρῆς, ἤχλυσεδὲπόντοςὑπ᾽αὐτῆς.Ζεὺςδ᾽ἄμυδιςβρόντησεκαὶἔμβαλενηῒκεραυνόν:δ᾽ἐλελίχθηπᾶσαΔιὸςπληγεῖσακεραυνῷ,ἐνδὲθεείουπλῆτο: πέσονδ᾽ἐκνηὸςἅπαντες.οἱδὲκορώνῃσινἴκελοιπερὶνῆαμέλαινανκύμασινἐμφορέοντο: θεὸςδ᾽ἀποαίνυτονόστον.αὐτὰρἐμοὶΖεὺςαὐτός, ἔχοντίπερἄλγεαθυμῷ,ἱστὸνἀμαιμάκετοννηὸςκυανοπρῴροιοἐνχείρεσσινἔθηκεν, ὅπωςἔτιπῆμαφύγοιμι.τῷῥαπεριπλεχθεὶςφερόμηνὀλοοῖςἀνέμοισιν.ἐννῆμαρφερόμην, δεκάτῃδέμενυκτὶμελαίνῃγαίῃΘεσπρωτῶνπέλασενμέγακῦμακυλίνδον.ἔνθαμεΘεσπρωτῶνβασιλεὺςἐκομίσσατοΦείδωνἥρωςἀπριάτην: τοῦγὰρφίλοςυἱὸςἐπελθὼναἴθρῳκαὶκαμάτῳδεδμημένονἦγενἐςοἶκον,χειρὸςἀναστήσας, ὄφρ᾽ἵκετοδώματαπατρός:ἀμφὶδέμεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαἕσσεν.ἔνθ᾽ Ὀδυσῆος ἐγὼ πυθόμην: κεῖνος γὰρ ἔφασκε ξεινίσαιἠδὲφιλῆσαιἰόντ᾽ἐςπατρίδαγαῖαν,καίμοικτήματ᾽ἔδειξενὅσαξυναγείρατ᾽Ὀδυσσεύς,χαλκόντεχρυσόντεπολύκμητόντεσίδηρον.καίνύἐςδεκάτηνγενεὴνἕτερόνγ᾽ἔτιβόσκοι:τόσσαοἱἐνμεγάροιςκειμήλιακεῖτοἄνακτος.τὸνδ᾽ἐςΔωδώνηνφάτοβήμεναι, ὄφραθεοῖοἐκδρυὸςὑψικόμοιοΔιὸςβουλὴνἐπακούσαι,ὅππωςνοστήσει᾽Ἰθάκηςἐςπίοναδῆμονἤδηδὴνἀπεών, ἀμφαδὸνἦεκρυφηδόν.ὤμοσεδὲπρὸςἔμ᾽αὐτόν, ἀποσπένδωνἐνὶοἴκῳ,νῆακατειρύσθαικαὶἐπαρτέαςἔμμενἑταίρους,οἳδήμινπέμψουσιφίληνἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἐμὲπρὶνἀπέπεμψε: τύχησεγὰρἐρχομένηνηῦςἀνδρῶνΘεσπρωτῶνἐςΔουλίχιονπολύπυρον.ἔνθ᾽γέμ᾽ἠνώγειπέμψαιβασιλῆϊἈκάστῳἐνδυκέως: τοῖσινδὲκακὴφρεσὶνἥνδανεβουλὴἀμφ᾽ἐμοί, ὄφρ᾽ἔτιπάγχυδύηςἐπὶπῆμαγενοίμην.ἀλλ᾽ὅτεγαίηςπολλὸνἀπέπλωποντοπόροςνηῦς,αὐτίκαδούλιονἦμαρἐμοὶπεριμηχανόωντο.ἐκμένμεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἔδυσαν,ἀμφὶδέμοιῥάκοςἄλλοκακὸνβάλονἠδὲχιτῶνα,ῥωγαλέα, τὰκαὶαὐτὸςἐνὀφθαλμοῖσινὅρηαι:ἑσπέριοιδ᾽Ἰθάκηςεὐδειέλουἔργ᾽ἀφίκοντο.ἔνθ᾽ἐμὲμὲνκατέδησανἐϋσσέλμῳἐνὶνηῒὅπλῳἐϋστρεφέϊστερεῶς, αὐτοὶδ᾽ἀποβάντεςἐσσυμένωςπαρὰθῖναθαλάσσηςδόρπονἕλοντο.αὐτὰρἐμοὶδεσμὸνμὲνἀνέγναμψανθεοὶαὐτοὶῥηϊδίως: κεφαλῇδὲκατὰῥάκοςἀμφικαλύψας,ξεστὸνἐφόλκαιονκαταβὰςἐπέλασσαθαλάσσῃστῆθος, ἔπειταδὲχερσὶδιήρεσσ᾽ἀμφοτέρῃσινηχόμενος, μάλαδ᾽ὦκαθύρηθ᾽ἔαἀμφὶςἐκείνων.ἔνθ᾽ἀναβάς, ὅθιτεδρίοςἦνπολυανθέοςὕλης,κείμηνπεπτηώς. οἱδὲμεγάλαστενάχοντεςφοίτων: ἀλλ᾽οὐγάρσφινἐφαίνετοκέρδιονεἶναιμαίεσθαιπροτέρω, τοὶμὲνπάλιναὖτιςἔβαινοννηὸςἔπιγλαφυρῆς: ἐμὲδ᾽ἔκρυψανθεοὶαὐτοὶῥηϊδίως, καίμεσταθμῷἐπέλασσανἄγοντεςἀνδρὸςἐπισταμένου: ἔτιγάρνύμοιαἶσαβιῶναι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα: δειλὲ ξείνων, μοι μάλα θυμὸν ὄρινας ταῦταἕκασταλέγων, ὅσαδὴπάθεςἠδ᾽ὅσ᾽ἀλήθης.ἀλλὰτάγ᾽οὐκατὰκόσμονὀΐομαι, οὐδέμεπείσειςεἰπὼνἀμφ᾽Ὀδυσῆϊ: τίσεχρὴτοῖονἐόνταμαψιδίωςψεύδεσθαι; ἐγὼδ᾽εὖοἶδακαὶαὐτὸςνόστονἐμοῖοἄνακτος, τ᾽ἤχθετοπᾶσιθεοῖσιπάγχυμάλ᾽, ὅττιμινοὔτιμετὰΤρώεσσιδάμασσανἠὲφίλωνἐνχερσίν, ἐπεὶπόλεμοντολύπευσε.τῷκένοἱτύμβονμὲνἐποίησανΠαναχαιοί,ἠδέκεκαὶπαιδὶμέγακλέοςἤρατ᾽ὀπίσσωνῦνδέμινἀκλειῶςἅρπυιαιἀνηρείψαντο.αὐτὰρἐγὼπαρ᾽ὕεσσινἀπότροπος: οὐδὲπόλινδεἔρχομαι, εἰμήπούτιπερίφρωνΠηνελόπειαἐλθέμενὀτρύνῃσιν, ὅτ᾽ἀγγελίηποθὲνἔλθῃ.ἀλλ᾽οἱμὲντὰἕκασταπαρήμενοιἐξερέουσιν,ἠμὲνοἳἄχνυνταιδὴνοἰχομένοιοἄνακτος,ἠδ᾽οἳχαίρουσινβίοτοννήποινονἔδοντες:ἀλλ᾽ἐμοὶοὐφίλονἐστὶμεταλλῆσαικαὶἐρέσθαι,ἐξοὗδήμ᾽Αἰτωλὸςἀνὴρἐξήπαφεμύθῳ,ὅςῥ᾽ἄνδρακτείνας, πολλὴνἐπὶγαῖανἀληθείς,ἦλθενἐμὰπρὸςδώματ᾽: ἐγὼδέμινἀμφαγάπαζον.φῆδέμινἐνΚρήτεσσιπαρ᾽Ἰδομενῆϊἰδέσθαινῆαςἀκειόμενον, τάςοἱξυνέαξανἄελλαι:καὶφάτ᾽ἐλεύσεσθαιἐςθέροςἐςὀπώρην,πολλὰχρήματ᾽ἄγοντα, σὺνἀντιθέοιςἑτάροισι.καὶσύ, γέρονπολυπενθές, ἐπείσέμοιἤγαγεδαίμων,μήτετίμοιψεύδεσσιχαρίζεομήτετιθέλγε:οὐγὰρτοὔνεκ᾽ἐγώσ᾽αἰδέσσομαιοὐδὲφιλήσω,ἀλλὰΔίαξένιονδείσαςαὐτόντ᾽ἐλεαίρων.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς μάλα τίς τοι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἄπιστος,οἷόνσ᾽οὐδ᾽ὀμόσαςπερἐπήγαγονοὐδέσεπείθω.ἀλλ᾽ἄγενῦνῥήτρηνποιησόμεθ᾽: αὐτὰρὄπισθεμάρτυροιἀμφοτέροισιθεοί, τοὶὌλυμπονἔχουσιν.εἰμένκεννοστήσῃἄναξτεὸςἐςτόδεδῶμα,ἕσσαςμεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαπέμψαιΔουλίχιόνδ᾽ἰέναι, ὅθιμοιφίλονἔπλετοθυμῷ:εἰδέκεμὴἔλθῃσινἄναξτεὸςὡςἀγορεύω,δμῶαςἐπισσεύαςβαλέεινμεγάληςκατὰπέτρης,ὄφρακαὶἄλλοςπτωχὸςἀλεύεταιἠπεροπεύειν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσεφώνεεδῖοςὑφορβός:ξεῖν᾽, οὕτω γάρ κέν μοι ἐϋκλείη τ᾽ ἀρετή τε εἴηἐπ᾽ἀνθρώπουςἅματ᾽αὐτίκακαὶμετέπειτα,ὅςσ᾽ἐπεὶἐςκλισίηνἄγαγονκαὶξείνιαδῶκα,αὖτιςδὲκτείναιμιφίλοντ᾽ἀπὸθυμὸνἑλοίμην:πρόφρωνκενδὴἔπειταΔίαΚρονίωναλιτοίμην.νῦνδ᾽ὥρηδόρποιο: τάχιστάμοιἔνδονἑταῖροιεἶεν, ἵν᾽ἐνκλισίῃλαρὸντετυκοίμεθαδόρπον.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,ἀγχίμολονδὲσύεςτεκαὶἀνέρεςἦλθονὑφορβοί.τὰςμὲνἄραἔρξανκατὰἤθεακοιμηθῆναι,κλαγγὴδ᾽ἄσπετοςὦρτοσυῶναὐλιζομενάωναὐτὰροἷςἑτάροισινἐκέκλετοδῖοςὑφορβός:ἄξεθ᾽ ὑῶν τὸν ἄριστον, ἵνα ξείνῳ ἱερεύσω τηλεδαπῷ: πρὸςδ᾽αὐτοὶὀνησόμεθ᾽, οἵπερὀϊζὺνδὴνἔχομενπάσχοντεςὑῶνἕνεκ᾽ἀργιοδόντων:ἄλλοιδ᾽ἡμέτερονκάματοννήποινονἔδουσιν.”ὣςἄραφωνήσαςκέασεξύλανηλέϊχαλκῷ,οἱδ᾽ὗνεἰσῆγονμάλαπίοναπενταέτηρον.τὸνμὲνἔπειτ᾽ἔστησανἐπ᾽ἐσχάρῃ: οὐδὲσυβώτηςλήθετ᾽ἄρ᾽ἀθανάτων: φρεσὶγὰρκέχρητ᾽ἀγαθῇσιν:ἀλλ᾽ὅγ᾽ἀπαρχόμενοςκεφαλῆςτρίχαςἐνπυρὶβάλλενἀργιόδοντοςὑός, καὶἐπεύχετοπᾶσιθεοῖσιννοστῆσαιὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε.κόψεδ᾽ἀνασχόμενοςσχίζῃδρυός, ἣνλίπεκείων:τὸνδ᾽ἔλιπεψυχή. τοὶδ᾽ἔσφαξάντεκαὶεὗσαν:αἶψαδέμινδιέχευαν: δ᾽ὠμοθετεῖτοσυβώτης,πάντωνἀρχόμενοςμελέων, ἐςπίοναδημόν,καὶτὰμὲνἐνπυρὶβάλλε, παλύναςἀλφίτουἀκτῇ,μίστυλλόντ᾽ἄρατἆλλακαὶἀμφ᾽ὀβελοῖσινἔπειραν,ὤπτησάντεπεριφραδέωςἐρύσαντότεπάντα,βάλλονδ᾽εἰνἐλεοῖσινἀολλέα: ἂνδὲσυβώτηςἵστατοδαιτρεύσων: περὶγὰρφρεσὶναἴσιμαᾔδη.καὶτὰμὲνἕπταχαπάνταδιεμοιρᾶτοδαΐζων:τὴνμὲνἴαννύμφῃσικαὶἙρμῇ, Μαιάδοςυἱεῖ,θῆκενἐπευξάμενος, τὰςδ᾽ἄλλαςνεῖμενἑκάστῳ:νώτοισινδ᾽Ὀδυσῆαδιηνεκέεσσιγέραιρενἀργιόδοντοςὑός, κύδαινεδὲθυμὸνἄνακτος:καίμινφωνήσαςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:αἴθ᾽ οὕτως, Εὔμαιε, φίλος Διὶ πατρὶ γένοιο ὡςἐμοί, ὅττιτετοῖονἐόντ᾽ἀγαθοῖσιγεραίρεις.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:ἔσθιε, δαιμόνιε ξείνων, καὶ τέρπεο τοῖσδε,οἷαπάρεστι: θεὸςδὲτὸμὲνδώσει, τὸδ᾽ἐάσει,ὅττικενθυμῷἐθέλῃ: δύναταιγὰρἅπαντα.”ῥακαὶἄργματαθῦσεθεοῖςαἰειγενέτῃσι,σπείσαςδ᾽αἴθοπαοἶνονὈδυσσῆϊπτολιπόρθῳἐνχείρεσσινἔθηκεν: δ᾽ἕζετοπαρὰμοίρῃ.σῖτονδέσφινἔνειμεΜεσαύλιος, ὅνῥασυβώτηςαὐτὸςκτήσατοοἶοςἀποιχομένοιοἄνακτος,νόσφινδεσποίνηςκαὶΛαέρταογέροντος:πὰρδ᾽ἄραμινΤαφίωνπρίατοκτεάτεσσινἑοῖσιν.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,σῖτονμένσφινἀφεῖλεΜεσαύλιος, οἱδ᾽ἐπὶκοῖτονσίτουκαὶκρειῶνκεκορημένοιἐσσεύοντο.νὺξδ᾽ἄρ᾽ἐπῆλθεκακὴσκοτομήνιος, ὗεδ᾽ἄραΖεὺςπάννυχος, αὐτὰρἄηΖέφυροςμέγαςαἰὲνἔφυδρος.τοῖςδ᾽Ὀδυσεὺςμετέειπε, συβώτεωπειρητίζων,εἴπώςοἱἐκδὺςχλαῖνανπόροι, τιν᾽ἑταίρωνἄλλονἐποτρύνειεν, ἐπείἑοκήδετολίην:κέκλυθι νῦν, Εὔμαιε καὶ ἄλλοι πάντες ἑταῖροι,εὐξάμενόςτιἔποςἐρέω: οἶνοςγὰρἀνώγειἠλεός, ὅςτ᾽ἐφέηκεπολύφρονάπερμάλ᾽ἀεῖσαικαίθ᾽ἁπαλὸνγελάσαι, καίτ᾽ὀρχήσασθαιἀνῆκε,καίτιἔποςπροέηκενπερτ᾽ἄρρητονἄμεινον.ἀλλ᾽ἐπεὶοὖντὸπρῶτονἀνέκραγον, οὐκἐπικεύσω.εἴθ᾽ὣςἡβώοιμιβίητέμοιἔμπεδοςεἴη,ὡςὅθ᾽ὑπὸΤροίηνλόχονἤγομενἀρτύναντες.ἡγείσθηνδ᾽ὈδυσεύςτεκαὶἈτρεΐδηςΜενέλαος,τοῖσιδ᾽ἅματρίτοςἄρχονἐγών: αὐτοὶγὰρἄνωγον.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἱκόμεσθαποτὶπτόλιναἰπύτετεῖχος,ἡμεῖςμὲνπερὶἄστυκατὰῥωπήϊαπυκνά,ἂνδόνακαςκαὶἕλος, ὑπὸτεύχεσιπεπτηῶτεςκείμεθα. νὺξδ᾽ἄρ᾽ἐπῆλθεκακὴΒορέαοπεσόντος,πηγυλίς: αὐτὰρὕπερθεχιὼνγένετ᾽ἠΰτεπάχνη,ψυχρή, καὶσακέεσσιπεριτρέφετοκρύσταλλος.ἔνθ᾽ἄλλοιπάντεςχλαίναςἔχονἠδὲχιτῶνας,εὗδονδ᾽εὔκηλοι, σάκεσινεἰλυμένοιὤμους:αὐτὰρἐγὼχλαῖνανμὲνἰὼνἑτάροισινἔλειπονἀφραδίῃς, ἐπεὶοὐκἐφάμηνῥιγωσέμενἔμπης,ἀλλ᾽ἑπόμηνσάκοςοἶονἔχωνκαὶζῶμαφαεινόν.ἀλλ᾽ὅτεδὴτρίχανυκτὸςἔην, μετὰδ᾽ἄστραβεβήκει,καὶτότ᾽ἐγὼνὈδυσῆαπροσηύδωνἐγγὺςἐόνταἀγκῶνινύξας: δ᾽ἄρ᾽ἐμμαπέωςὑπάκουσε:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,οὔτοιἔτιζωοῖσιμετέσσομαι, ἀλλάμεχεῖμαδάμναται: οὐγὰρἔχωχλαῖναν: παράμ᾽ἤπαφεδαίμωνοἰοχίτων᾽ἔμεναι: νῦνδ᾽οὐκέτιφυκτὰπέλονται.”ὣς ἐφάμην, δ᾽ ἔπειτα νόον σχέθε τόνδ᾽ ἐνὶ θυμῷ,οἷοςκεῖνοςἔηνβουλευέμενἠδὲμάχεσθαι:φθεγξάμενοςδ᾽ὀλίγῃὀπίμεπρὸςμῦθονἔειπε:σίγα νῦν, μή τίς σευ Ἀχαιῶν ἄλλος ἀκούσῃ.” καὶ ἐπ᾽ ἀγκῶνος κεφαλὴν σχέθεν εἶπέ τε μῦθον:κλῦτε, φίλοι: θεῖός μοι ἐνύπνιον ἦλθεν ὄνειρος.λίηνγὰρνηῶνἑκὰςἤλθομεν: ἀλλάτιςεἴηεἰπεῖνἈτρεΐδῃἈγαμέμνονι, ποιμένιλαῶν,εἰπλέοναςπαρὰναῦφινἐποτρύνειενέεσθαι.’ὣς ἔφατ᾽, ὦρτο δ᾽ ἔπειτα Θόας, Ἀνδραίμονος υἱός,καρπαλίμως, ἀπὸδὲχλαῖνανθέτοφοινικόεσσαν,βῆδὲθέεινἐπὶνῆας: ἐγὼδ᾽ἐνὶεἵματικείνουκείμηνἀσπασίως, φάεδὲχρυσόθρονοςἨώς.ὣςνῦνἡβώοιμιβίητέμοιἔμπεδοςεἴη:δοίηκέντιςχλαῖνανἐνὶσταθμοῖσισυφορβῶν,ἀμφότερον, φιλότητικαὶαἰδοῖφωτὸςἑῆος:νῦνδέμ᾽ἀτιμάζουσικακὰχροῒεἵματ᾽ἔχοντα.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα: γέρον, αἶνος μέν τοι ἀμύμων, ὃν κατέλεξας,οὐδέτίπωπαρὰμοῖρανἔποςνηκερδὲςἔειπες:τῷοὔτ᾽ἐσθῆτοςδευήσεαιοὔτετευἄλλου,ὧνἐπέοιχ᾽ἱκέτηνταλαπείριονἀντιάσαντα,νῦν: ἀτὰρἠῶθένγετὰσὰῥάκεαδνοπαλίξεις.οὐγὰρπολλαὶχλαῖναιἐπημοιβοίτεχιτῶνεςἐνθάδεἕννυσθαι, μίαδ᾽οἴηφωτὶἑκάστῳ.αὐτὰρἐπὴνἔλθῃσινὈδυσσῆοςφίλοςυἱός,αὐτόςτοιχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαδώσει,πέμψειδ᾽ὅππῃσεκραδίηθυμόςτεκελεύει.”ὣς εἰπὼν ἀνόρουσε, τίθει δ᾽ ἄρα οἱ πυρὸς ἐγγὺς εὐνήν, ἐνδ᾽ὀΐωντεκαὶαἰγῶνδέρματ᾽ἔβαλλεν.ἔνθ᾽Ὀδυσεὺςκατέλεκτ᾽: ἐπὶδὲχλαῖνανβάλεναὐτῷπυκνὴνκαὶμεγάλην, οἱπαρεκέσκετ᾽ἀμοιβάς,ἕννυσθαιὅτετιςχειμὼνἔκπαγλοςὄροιτο.ὣς μὲν ἔνθ᾽ Ὀδυσεὺς κοιμήσατο, τοὶ δὲ παρ᾽ αὐτὸν ἄνδρεςκοιμήσαντονεηνίαι: οὐδὲσυβώτῃἥνδανεναὐτόθικοῖτος, ὑῶνἄποκοιμηθῆναι,ἀλλ᾽γ᾽ἄρ᾽ἔξωἰὼνὡπλίζετο: χαῖρεδ᾽Ὀδυσσεύς,ὅττιῥάοἱβιότουπερικήδετονόσφινἐόντος.πρῶτονμὲνξίφοςὀξὺπερὶστιβαροῖςβάλετ᾽ὤμοις,ἀμφὶδὲχλαῖνανἑέσσατ᾽ἀλεξάνεμον, μάλαπυκνήν,ἂνδὲνάκηνἕλετ᾽αἰγὸςἐϋτρεφέοςμεγάλοιο,εἵλετοδ᾽ὀξὺνἄκοντα, κυνῶνἀλκτῆρακαὶἀνδρῶν.βῆδ᾽ἴμεναικείωνὅθιπερσύεςἀργιόδοντεςπέτρῃὕπογλαφυρῇεὗδον, Βορέωὑπ᾽ἰωγῇ.
δ᾽εἰςεὐρύχορονΛακεδαίμοναΠαλλὰςἈθήνηᾤχετ᾽, Ὀδυσσῆοςμεγαθύμουφαίδιμονυἱὸννόστουὑπομνήσουσακαὶὀτρυνέουσανέεσθαι.εὗρεδὲΤηλέμαχονκαὶΝέστοροςἀγλαὸνυἱὸνεὕδοντ᾽ἐνπροδόμῳΜενελάουκυδαλίμοιο,τοιΝεστορίδηνμαλακῷδεδμημένονὕπνῳ:Τηλέμαχονδ᾽οὐχὕπνοςἔχεγλυκύς, ἀλλ᾽ἐνὶθυμῷνύκταδι᾽ἀμβροσίηνμελεδήματαπατρὸςἔγειρεν.ἀγχοῦδ᾽ἱσταμένηπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνη:Τηλέμαχ᾽, οὐκέτι καλὰ δόμων ἄπο τῆλ᾽ ἀλάλησαι,κτήματάτεπρολιπὼνἄνδραςτ᾽ἐνσοῖσιδόμοισινοὕτωὑπερφιάλους: μήτοικατὰπάνταφάγωσικτήματαδασσάμενοι, σὺδὲτηϋσίηνὁδὸνἔλθῃς.ἀλλ᾽ὄτρυνετάχισταβοὴνἀγαθὸνΜενέλαονπεμπέμεν, ὄφρ᾽ἔτιοἴκοιἀμύμοναμητέρατέτμῃς.ἤδηγάρῥαπατήρτεκασίγνητοίτεκέλονταιΕὐρυμάχῳγήμασθαι: γὰρπεριβάλλειἅπανταςμνηστῆραςδώροισικαὶἐξώφελλενἔεδνα:μήνύτισεῦἀέκητιδόμωνἐκκτῆμαφέρηται.οἶσθαγὰροἷοςθυμὸςἐνὶστήθεσσιγυναικός:κείνουβούλεταιοἶκονὀφέλλεινὅςκενὀπυίῃ,παίδωνδὲπροτέρωνκαὶκουριδίοιοφίλοιοοὐκέτιμέμνηταιτεθνηκότοςοὐδὲμεταλλᾷ.ἀλλὰσύγ᾽ἐλθὼναὐτὸςἐπιτρέψειαςἕκασταδμῳάωντίςτοιἀρίστηφαίνεταιεἶναι,εἰςκέτοιφήνωσιθεοὶκυδρὴνπαράκοιτιν.ἄλλοδέτοίτιἔποςἐρέω, σὺδὲσύνθεοθυμῷ.μνηστήρωνσ᾽ἐπιτηδὲςἀριστῆεςλοχόωσινἐνπορθμῷἸθάκηςτεΣάμοιότεπαιπαλοέσσης.ἱέμενοικτεῖναι, πρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι.ἀλλὰτάγ᾽οὐκὀΐω: πρὶνκαίτιναγαῖακαθέξειἀνδρῶνμνηστήρων, οἵτοιβίοτονκατέδουσιν.ἀλλὰἑκὰςνήσωνἀπέχεινεὐεργέανῆα,νυκτὶδ᾽ὁμῶςπλείειν: πέμψειδέτοιοὖρονὄπισθενἀθανάτωνὅςτίςσεφυλάσσειτεῥύεταίτε.αὐτὰρἐπὴνπρώτηνἀκτὴνἸθάκηςἀφίκηαι,νῆαμὲνἐςπόλινὀτρῦναικαὶπάνταςἑταίρους,αὐτὸςδὲπρώτιστασυβώτηνεἰσαφικέσθαι,ὅςτοιὑῶνἐπίουρος, ὁμῶςδέτοιἤπιαοἶδεν.ἔνθαδὲνύκτ᾽ἀέσαι: τὸνδ᾽ὀτρῦναιπόλινεἴσωἀγγελίηνἐρέονταπερίφρονιΠηνελοπείῃ,οὕνεκάοἱσῶςἐσσὶκαὶἐκΠύλουεἰλήλουθας.”μὲνἄρ᾽ὣςεἰποῦσ᾽ἀπέβηπρὸςμακρὸνὌλυμπον,αὐτὰρΝεστορίδηνἐξἡδέοςὕπνουἔγειρενλὰξποδὶκινήσας, καίμινπρὸςμῦθονἔειπεν:ἔγρεο, Νεστορίδη Πεισίστρατε, μώνυχας ἵππους ζεῦξονὑφ᾽ἅρματ᾽ἄγων, ὄφραπρήσσωμενὁδοῖο.”τὸνδ᾽αὖΝεστορίδηςΠεισίστρατοςἀντίονηὔδα:Τηλέμαχ᾽, οὔ πως ἔστιν ἐπειγομένους περ ὁδοῖο νύκταδιὰδνοφερὴνἐλάαν: τάχαδ᾽ἔσσεταιἠώς.ἀλλὰμέν᾽εἰςκεδῶραφέρωνἐπιδίφριαθήῃἥρωςἈτρείδης, δουρικλειτὸςΜενέλαος,καὶμύθοιςἀγανοῖσιπαραυδήσαςἀποπέμψῃ.τοῦγάρτεξεῖνοςμιμνήσκεταιἤματαπάνταἀνδρὸςξεινοδόκου, ὅςκενφιλότηταπαράσχῃ.”ὣςἔφατ᾽, αὐτίκαδὲχρυσόθρονοςἤλυθενἨώς.ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεβοὴνἀγαθὸςΜενέλαος,ἀνστὰςἐξεὐνῆς, Ἑλένηςπάρακαλλικόμοιο.τὸνδ᾽ὡςοὖνἐνόησενὈδυσσῆοςφίλοςυἱός,σπερχόμενόςῥαχιτῶναπερὶχροῒσιγαλόενταδῦνεν, καὶμέγαφᾶροςἐπὶστιβαροῖςβάλετ᾽ὤμοιςἥρως, βῆδὲθύραζε, παριστάμενοςδὲπροσηύδαΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο:Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,ἤδηνῦνμ᾽ἀπόπεμπεφίληνἐςπατρίδαγαῖαν:ἤδηγάρμοιθυμὸςἐέλδεταιοἴκαδ᾽ἱκέσθαι.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταβοὴνἀγαθὸςΜενέλαος:Τηλέμαχ᾽, οὔ τί σ᾽ ἐγώ γε πολὺν χρόνον ἐνθάδ᾽ ἐρύξω ἱέμενοννόστοιο: νεμεσσῶμαιδὲκαὶἄλλῳἀνδρὶξεινοδόκῳ, ὅςκ᾽ἔξοχαμὲνφιλέῃσιν,ἔξοχαδ᾽ἐχθαίρῃσιν: ἀμείνωδ᾽αἴσιμαπάντα.ἶσόντοικακόνἐσθ᾽, ὅςτ᾽οὐκἐθέλοντανέεσθαιξεῖνονἐποτρύνεικαὶὃςἐσσύμενονκατερύκει.χρὴξεῖνονπαρεόνταφιλεῖν, ἐθέλονταδὲπέμπειν.ἀλλὰμέν᾽εἰςκεδῶραφέρωνἐπιδίφριαθείωκαλά, σὺδ᾽ὀφθαλμοῖσινἴδῃς, εἴπωδὲγυναιξὶδεῖπνονἐνὶμεγάροιςτετυκεῖνἅλιςἔνδονἐόντων.ἀμφότερον, κῦδόςτεκαὶἀγλαΐηκαὶὄνειαρ,δειπνήσανταςἴμενπολλὴνἐπ᾽ἀπείροναγαῖαν.εἰδ᾽ἐθέλειςτραφθῆναιἀν᾽ἙλλάδακαὶμέσονἌργος,ὄφρατοιαὐτὸςἕπωμαι, ὑποζεύξωδέτοιἵππους,ἄστεαδ᾽ἀνθρώπωνἡγήσομαι: οὐδέτιςἡμέαςαὔτωςἀππέμψει, δώσειδέτιἕνγεφέρεσθαι,ἠέτινατριπόδωνεὐχάλκωνἠὲλεβήτων,ἠὲδύ᾽ἡμιόνουςἠὲχρύσειονἄλεισον.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,βούλομαιἤδηνεῖσθαιἐφ᾽ἡμέτερ᾽: οὐγὰρὄπισθενοὖρονἰὼνκατέλειπονἐπὶκτεάτεσσινἐμοῖσιν:μὴπατέρ᾽ἀντίθεονδιζήμενοςαὐτὸςὄλωμαι,τίμοιἐκμεγάρωνκειμήλιονἐσθλὸνὄληται.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσεβοὴνἀγαθὸςΜενέλαος,αὐτίκ᾽ἄρ᾽ἀλόχῳἠδὲδμῳῇσικέλευσεδεῖπνονἐνὶμεγάροιςτετυκεῖνἅλιςἔνδονἐόντων.ἀγχίμολονδέοἱἦλθεΒοηθοΐδηςἘτεωνεύς,ἀνστὰςἐξεὐνῆς, ἐπεὶοὐπολὺναῖενἀπ᾽αὐτοῦ:τὸνπῦρκῆαιἄνωγεβοὴνἀγαθὸςΜενέλαοςὀπτῆσαίτεκρεῶν: δ᾽ἄρ᾽οὐκἀπίθησενἀκούσας.αὐτὸςδ᾽ἐςθάλαμονκατεβήσετοκηώεντα,οὐκοἶος, ἅματῷγ᾽ἙλένηκίεκαὶΜεγαπένθης.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἵκανονὅθικειμήλιακεῖτο,Ἀτρεΐδηςμὲνἔπειταδέπαςλάβενἀμφικύπελλον,υἱὸνδὲκρητῆραφέρεινΜεγαπένθε᾽ἄνωγενἀργύρεον: Ἑλένηδὲπαρίστατοφωριαμοῖσιν,ἔνθ᾽ἔσανοἱπέπλοιπαμποίκιλοι, οὓςκάμεναὐτή.τῶνἕν᾽ἀειραμένηἙλένηφέρε, δῖαγυναικῶν,ὃςκάλλιστοςἔηνποικίλμασινἠδὲμέγιστος,ἀστὴρδ᾽ὣςἀπέλαμπεν: ἔκειτοδὲνείατοςἄλλων.βὰνδ᾽ἰέναιπροτέρωδιὰδώματος, ἧοςἵκοντοΤηλέμαχον: τὸνδὲπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:Τηλέμαχ᾽, τοι νόστον, ὅπως φρεσὶ σῇσι μενοινᾷς,ὥςτοιΖεὺςτελέσειεν, ἐρίγδουποςπόσιςἭρης.δώρωνδ᾽, ὅσσ᾽ἐνἐμῷοἴκῳκειμήλιακεῖται,δώσωκάλλιστονκαὶτιμηέστατόνἐστι.δώσωτοικρητῆρατετυγμένον: ἀργύρεοςδὲἐστὶνἅπας, χρυσῷδ᾽ἐπὶχείλεακεκράανται,ἔργονδ᾽Ἡφαίστοιο: πόρενδέΦαίδιμοςἥρως,Σιδονίωνβασιλεύς, ὅθ᾽ἑὸςδόμοςἀμφεκάλυψεκεῖσέμενοστήσαντα: τεῒνδ᾽ἐθέλωτόδ᾽ὀπάσσαι.”ὣςεἰπὼνἐνχειρὶτίθειδέπαςἀμφικύπελλονἥρωςἈτρεΐδης: δ᾽ἄρακρητῆραφαεινὸνθῆκ᾽αὐτοῦπροπάροιθεφέρωνκρατερὸςΜεγαπένθης,ἀργύρεον: Ἑλένηδὲπαρίστατοκαλλιπάρῃοςπέπλονἔχουσ᾽ἐνχερσίν, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:δῶρόν τοι καὶ ἐγώ, τέκνον φίλε, τοῦτο δίδωμι,μνῆμ᾽Ἑλένηςχειρῶν, πολυηράτουἐςγάμουὥρην,σῇἀλόχῳφορέειν: τῆοςδὲφίλῃπαρὰμητρὶκείσθωἐνὶμεγάρῳ. σὺδέμοιχαίρωνἀφίκοιοοἶκονἐϋκτίμενονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςεἰποῦσ᾽ἐνχερσὶτίθει, δ᾽ἐδέξατοχαίρων.καὶτὰμὲνἐςπείρινθατίθειΠεισίστρατοςἥρωςδεξάμενος, καὶπάνταἑῷθηήσατοθυμῷ:τοὺςδ᾽ἦγεπρὸςδῶμακάρηξανθὸςΜενέλαος.ἑζέσθηνδ᾽ἄρ᾽ἔπειτακατὰκλισμούςτεθρόνουςτε.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃ, ὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα:εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων:πὰρδὲΒοηθοΐδηςκρέαδαίετοκαὶνέμεμοίρας:οἰνοχόειδ᾽υἱὸςΜενελάουκυδαλίμοιο.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,δὴτότεΤηλέμαχοςκαὶΝέστοροςἀγλαὸςυἱὸςἵππουςτεζεύγνυντ᾽ἀνάθ᾽ἅρματαποικίλ᾽ἔβαινον,ἐκδ᾽ἔλασανπροθύροιοκαὶαἰθούσηςἐριδούπου.τοὺςδὲμετ᾽ἈτρεΐδηςἔκιεξανθὸςΜενέλαος,οἶνονἔχωνἐνχειρὶμελίφροναδεξιτερῆφι,ἐνδέπαϊχρυσέῳ, ὄφραλείψαντεκιοίτην.στῆδ᾽ἵππωνπροπάροιθε, δεδισκόμενοςδὲπροσηύδα:χαίρετον, κούρω, καὶ Νέστορι ποιμένι λαῶν εἰπεῖν: γὰρἐμοίγεπατὴρὣςἤπιοςἦεν,ἧοςἐνὶΤροίῃπολεμίζομενυἷεςἈχαιῶν.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:καὶ λίην κείνῳ γε, διοτρεφές, ὡς ἀγορεύεις,πάντατάδ᾽ἐλθόντεςκαταλέξομεν: αἲγὰρἐγὼνὣςνοστήσαςἸθάκηνδε, κιχὼνὈδυσῆ᾽ἐνὶοἴκῳ,εἴποιμ᾽ὡςπαρὰσεῖοτυχὼνφιλότητοςἁπάσηςἔρχομαι, αὐτὰρἄγωκειμήλιαπολλὰκαὶἐσθλά.”ὣςἄραοἱεἰπόντιἐπέπτατοδεξιὸςὄρνις,αἰετὸςἀργὴνχῆναφέρωνὀνύχεσσιπέλωρον,ἥμερονἐξαὐλῆς: οἱδ᾽ἰΰζοντεςἕποντοἀνέρεςἠδὲγυναῖκες: δέσφισινἐγγύθενἐλθὼνδεξιὸςἤϊξεπρόσθ᾽ἵππων: οἱδὲἰδόντεςγήθησαν, καὶπᾶσινἐνὶφρεσὶθυμὸςἰάνθη.τοῖσιδὲΝεστορίδηςΠεισίστρατοςἤρχετομύθων:φράζεο δή, Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,νῶϊντόδ᾽ἔφηνεθεὸςτέραςἦεσοὶαὐτῷ.”ὣςφάτο, μερμήριξεδ᾽ἀρηΐφιλοςΜενέλαος,ὅππωςοἱκατὰμοῖρανὑποκρίναιτονοήσας.τὸνδ᾽Ἑλένητανύπεπλοςὑποφθαμένηφάτομῦθον:κλῦτέ μευ: αὐτὰρ ἐγὼ μαντεύσομαι, ὡς ἐνὶ θυμῷ ἀθάνατοιβάλλουσικαὶὡςτελέεσθαιὀΐω.ὡςὅδεχῆν᾽ἥρπαξ᾽ἀτιταλλομένηνἐνὶοἴκῳἐλθὼνἐξὄρεος, ὅθιοἱγενεήτετόκοςτε,ὣςὈδυσεὺςκακὰπολλὰπαθὼνκαὶπόλλ᾽ἐπαληθεὶςοἴκαδενοστήσεικαὶτίσεται: ἠὲκαὶἤδηοἴκοι, ἀτὰρμνηστῆρσικακὸνπάντεσσιφυτεύει.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:οὕτω νῦν Ζεὺς θείη, ἐρίγδουπος πόσις Ἥρης:τῷκέντοικαὶκεῖθιθεῷὣςεὐχετοῴμην.”καὶἐφ᾽ἵπποιϊνμάστινβάλεν: οἱδὲμάλ᾽ὦκαἤϊξανπεδίονδεδιὰπτόλιοςμεμαῶτες.οἱδὲπανημέριοισεῖονζυγὸνἀμφὶςἔχοντες.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί:ἐςΦηρὰςδ᾽ἵκοντοΔιοκλῆοςποτὶδῶμα,υἱέοςὈρτιλόχοιο, τὸνἈλφειὸςτέκεπαῖδα.ἔνθαδὲνύκτ᾽ἄεσανδὲτοῖςπὰρξείνιαθῆκεν.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ἵππουςτεζεύγνυντ᾽ἀνάθ᾽ἅρματαποικίλ᾽ἔβαινον,ἐκδ᾽ἔλασανπροθύροιοκαὶαἰθούσηςἐριδούπου:μάστιξενδ᾽ἐλάαν, τὼδ᾽οὐκἄκοντεπετέσθην.αἶψαδ᾽ἔπειθ᾽ἵκοντοΠύλουαἰπὺπτολίεθρον:καὶτότεΤηλέμαχοςπροσεφώνεεΝέστοροςυἱόν:Νεστορίδη, πῶς κέν μοι ὑποσχόμενος τελέσειας μῦθονἐμόν; ξεῖνοιδὲδιαμπερὲςεὐχόμεθ᾽εἶναιἐκπατέρωνφιλότητος, ἀτὰρκαὶὁμήλικέςεἰμεν:ἥδεδ᾽ὁδὸςκαὶμᾶλλονὁμοφροσύνῃσινἐνήσει.μήμεπαρὲξἄγενῆα, διοτρεφές, ἀλλὰλίπ᾽αὐτοῦ,μήμ᾽γέρωνἀέκοντακατάσχῃἐνὶοἴκῳἱέμενοςφιλέειν: ἐμὲδὲχρεὼθᾶσσονἱκέσθαι.”ὣς φάτο, Νεστορίδης δ᾽ ἄρ᾽ ἑῷ συμφράσσατο θυμῷ,ὅππωςοἱκατὰμοῖρανὑποσχόμενοςτελέσειεν.ὧδεδέοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι:στρέψ᾽ἵππουςἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης,νηῒδ᾽ἐνὶπρύμνῃἐξαίνυτοκάλλιμαδῶρα,ἐσθῆταχρυσόντε, τάοἱΜενέλαοςἔδωκε:καίμινἐποτρύνωνἔπεαπτερόενταπροσηύδα:σπουδῇ νῦν ἀνάβαινε κέλευέ τε πάντας ἑταίρους,πρὶνἐμὲοἴκαδ᾽ἱκέσθαιἀπαγγεῖλαίτεγέροντι.εὖγὰρἐγὼτόδεοἶδακατὰφρένακαὶκατὰθυμόν:οἷοςκείνουθυμὸςὑπέρβιος, οὔσεμεθήσει,ἀλλ᾽αὐτὸςκαλέωνδεῦρ᾽εἴσεται, οὐδέφημιἂψἰέναικενεόν: μάλαγὰρκεχολώσεταιἔμπης.”ὣςἄραφωνήσαςἔλασενκαλλίτριχαςἵππουςἂψΠυλίωνεἰςἄστυ, θοῶςδ᾽ἄραδώμαθ᾽ἵκανε.Τηλέμαχοςδ᾽ἑτάροισινἐποτρύνωνἐκέλευσεν:ἐγκοσμεῖτε τὰ τεύχε᾽, ἑταῖροι, νηῒ μελαίνῃ,αὐτοίτ᾽ἀμβαίνωμεν, ἵναπρήσσωμενὁδοῖο.”ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδ᾽ ἐπίθοντο,αἶψαδ᾽ἄρ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῗσικαθῖζον.τοιμὲντὰπονεῖτοκαὶεὔχετο, θῦεδ᾽Ἀθήνῃνηῒπάραπρυμνῇ: σχεδόθενδέοἱἤλυθενἀνὴρτηλεδαπός, φεύγωνἐξἌργεοςἄνδρακατακτάς,μάντις: ἀτὰργενεήνγεΜελάμποδοςἔκγονοςἦεν,ὃςπρὶνμένποτ᾽ἔναιεΠύλῳἔνι, μητέριμήλων,ἀφνειὸςΠυλίοισιμέγ᾽ἔξοχαδώματαναίων:δὴτότεγ᾽ἄλλωνδῆμονἀφίκετο, πατρίδαφεύγωνΝηλέατεμεγάθυμον, ἀγαυότατονζωόντων,ὅςοἱχρήματαπολλὰτελεσφόρονεἰςἐνιαυτὸνεἶχεβίῃ. δὲτῆοςἐνὶμεγάροιςΦυλάκοιοδεσμῷἐνἀργαλέῳδέδετο, κρατέρ᾽ἄλγεαπάσχωνεἵνεκαΝηλῆοςκούρηςἄτηςτεβαρείης,τήνοἱἐπὶφρεσὶθῆκεθεὰδασπλῆτιςἘρινύς.ἀλλ᾽μὲνἔκφυγεκῆρακαὶἤλασεβοῦςἐριμύκουςἐςΠύλονἐκΦυλάκηςκαὶἐτίσατοἔργονἀεικὲςἀντίθεονΝηλῆα, κασιγνήτῳδὲγυναῖκαἠγάγετοπρὸςδώμαθ᾽. δ᾽ἄλλωνἵκετοδῆμον,Ἄργοςἐςἱππόβοτον: τόθιγάρνύοἱαἴσιμονἦενναιέμεναιπολλοῖσινἀνάσσοντ᾽Ἀργείοισινἔνθαδ᾽ἔγημεγυναῖκακαὶὑψερεφὲςθέτοδῶμα,γείνατοδ᾽ἈντιφάτηνκαὶΜάντιον, υἷεκραταιώ.ἈντιφάτηςμὲνἔτικτενὈϊκλῆαμεγάθυμον,αὐτὰρὈϊκλείηςλαοσσόονἈμφιάραον,ὃνπερὶκῆριφίλειΖεύςτ᾽αἰγίοχοςκαὶἈπόλλωνπαντοίηνφιλότητ᾽: οὐδ᾽ἵκετογήραοςοὐδόν,ἀλλ᾽ὄλετ᾽ἐνΘήβῃσιγυναίωνεἵνεκαδώρων.τοῦδ᾽υἱεῖςἐγένοντ᾽ἈλκμαίωνἈμφίλοχόςτε.ΜάντιοςαὖτέκετοΠολυφείδεάτεΚλεῖτόντε:ἀλλ᾽τοιΚλεῖτονχρυσόθρονοςἥρπασενἨὼςκάλλεοςεἵνεκαοἷο, ἵν᾽ἀθανάτοισιμετείη:αὐτὰρὑπέρθυμονΠολυφείδεαμάντινἈπόλλωνθῆκεβροτῶνὄχ᾽ἄριστον, ἐπεὶθάνενἈμφιάραος:ὅςῥ᾽Ὑπερησίηνδ᾽ἀπενάσσατοπατρὶχολωθείς,ἔνθ᾽γεναιετάωνμαντεύετοπᾶσιβροτοῖσιν.τοῦμὲνἄρ᾽υἱὸςἐπῆλθε, Θεοκλύμενοςδ᾽ὄνομ᾽ἦεν,ὃςτότεΤηλεμάχουπέλαςἵστατο: τὸνδ᾽ἐκίχανενσπένδοντ᾽εὐχόμενόντεθοῇπαρὰνηῒμελαίνῃ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα: φίλ᾽, ἐπεί σε θύοντα κιχάνω τῷδ᾽ ἐνὶ χώρῳ,λίσσομ᾽ὑπὲρθυέωνκαὶδαίμονος, αὐτὰρἔπειτασῆςτ᾽αὐτοῦκεφαλῆςκαὶἑταίρων, οἵτοιἕπονται,εἰπέμοιεἰρομένῳνημερτέαμηδ᾽ἐπικεύσῃς:τίςπόθενεἶςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ᾽ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.ἐξἸθάκηςγένοςεἰμί, πατὴρδέμοίἐστινὈδυσσεύς,εἴποτ᾽ἔην: νῦνδ᾽ἤδηἀπέφθιτολυγρῷὀλέθρῳ.τοὔνεκανῦνἑτάρουςτελαβὼνκαὶνῆαμέλαινανἦλθονπευσόμενοςπατρὸςδὴνοἰχομένοιο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής:οὕτω τοι καὶ ἐγὼν ἐκ πατρίδος, ἄνδρα κατακτὰς ἔμφυλον: πολλοὶδὲκασίγνητοίτεἔταιτεἌργοςἀν᾽ἱππόβοτον, μέγαδὲκρατέουσινἈχαιῶν.τῶνὑπαλευάμενοςθάνατονκαὶκῆραμέλαινανφεύγω, ἐπείνύμοιαἶσακατ᾽ἀνθρώπουςἀλάλησθαι.ἀλλάμενηὸςἔφεσσαι, ἐπείσεφυγὼνἱκέτευσα,μήμεκατακτείνωσι: διωκέμεναιγὰρὀΐω.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:οὐ μὲν δή σ᾽ ἐθέλοντά γ᾽ ἀπώσω νηὸς ἐΐσης,ἀλλ᾽ἕπευ: αὐτὰρκεῖθιφιλήσεαι, οἷάκ᾽ἔχωμεν.”ὣςἄραφωνήσαςοἱἐδέξατοχάλκεονἔγχος,καὶτόγ᾽ἐπ᾽ἰκριόφιντάνυσεννεὸςἀμφιελίσσης:ἂνδὲκαὶαὐτὸςνηὸςἐβήσετοποντοπόροιο.ἐνπρύμνῃδ᾽ἄρ᾽ἔπειτακαθέζετο, πὰρδὲοἷαὐτῷεἷσεΘεοκλύμενον: τοὶδὲπρυμνήσι᾽ἔλυσαν.Τηλέμαχοςδ᾽ἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσενὅπλωνἅπτεσθαι: τοὶδ᾽ἐσσυμένωςἐπίθοντο.ἱστὸνδ᾽εἰλάτινονκοίληςἔντοσθεμεσόδμηςστῆσανἀείραντες, κατὰδὲπροτόνοισινἔδησαν,ἕλκονδ᾽ἱστίαλευκὰἐϋστρέπτοισιβοεῦσι.τοῖσινδ᾽ἴκμενονοὖρονἵειγλαυκῶπιςἈθήνη,λάβρονἐπαιγίζονταδι᾽αἰθέρος, ὄφρατάχιστανηῦςἀνύσειεθέουσαθαλάσσηςἁλμυρὸνὕδωρ.βὰνδὲπαρὰΚρουνοὺςκαὶΧαλκίδακαλλιρέεθρον.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί:δὲΦεὰςἐπέβαλλενἐπειγομένηΔιὸςοὔρῳἠδὲπαρ᾽Ἤλιδαδῖαν, ὅθικρατέουσινἘπειοί.ἔνθενδ᾽αὖνήσοισινἐπιπροέηκεθοῇσιν,ὁρμαίνωνκενθάνατονφύγοικενἁλώῃ.τὼδ᾽αὖτ᾽ἐνκλισίῃὈδυσεὺςκαὶδῖοςὑφορβὸςδορπείτην: παρὰδέσφινἐδόρπεονἀνέρεςἄλλοι.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖςδ᾽Ὀδυσεὺςμετέειπε, συβώτεωπειρητίζων,μινἔτ᾽ἐνδυκέωςφιλέοιμεῖναίτεκελεύοιαὐτοῦἐνὶσταθμῷ, ὀτρύνειεπόλινδε:κέκλυθι νῦν, Εὔμαιε, καὶ ἄλλοι πάντες ἑταῖροι:ἠῶθενπροτὶἄστυλιλαίομαιἀπονέεσθαιπτωχεύσων, ἵναμήσεκατατρύχωκαὶἑταίρους.ἀλλάμοιεὖθ᾽ὑπόθευκαὶἅμ᾽ἡγεμόν᾽ἐσθλὸνὄπασσονὅςκέμεκεῖσ᾽ἀγάγῃ: κατὰδὲπτόλιναὐτὸςἀνάγκῃπλάγξομαι, αἴκέντιςκοτύληνκαὶπύρνονὀρέξῃ.καίκ᾽ἐλθὼνπρὸςδώματ᾽ὈδυσσῆοςθείοιοἀγγελίηνεἴποιμιπερίφρονιΠηνελοπείῃ,καίκεμνηστήρεσσινὑπερφιάλοισιμιγείην,εἴμοιδεῖπνονδοῖενὀνείαταμυρί᾽ἔχοντες.αἶψάκενεὖδρώοιμιμετὰσφίσινἅσσ᾽ἐθέλοιεν.ἐκγάρτοιἐρέω, σὺδὲσύνθεοκαίμευἄκουσον:Ἑρμείαοἕκητιδιακτόρου, ὅςῥάτεπάντωνἀνθρώπωνἔργοισιχάρινκαὶκῦδοςὀπάζει,δρηστοσύνῃοὐκἄνμοιἐρίσσειεβροτὸςἄλλος,πῦρτ᾽εὖνηῆσαιδιάτεξύλαδανὰκεάσσαι,δαιτρεῦσαίτεκαὶὀπτῆσαικαὶοἰνοχοῆσαι,οἷάτετοῖςἀγαθοῖσιπαραδρώωσιχέρηες.”τὸνδὲμέγ᾽ὀχθήσαςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα: μοι, ξεῖνε, τίη τοι ἐνὶ φρεσὶ τοῦτο νόημα ἔπλετο; σύγεπάγχυλιλαίεαιαὐτόθ᾽ὀλέσθαι.εἰδὴμνηστήρωνἐθέλειςκαταδῦναιὅμιλον,τῶνὕβριςτεβίητεσιδήρεονοὐρανὸνἵκει.οὔτοιτοιοίδ᾽εἰσὶνὑποδρηστῆρεςἐκείνων,ἀλλὰνέοι, χλαίναςεὖεἱμένοιἠδὲχιτῶνας,αἰεὶδὲλιπαροὶκεφαλὰςκαὶκαλὰπρόσωπα,οἵσφινὑποδρώωσιν: ἐΰξεστοιδὲτράπεζαισίτουκαὶκρειῶνἠδ᾽οἴνουβεβρίθασιν.ἀλλὰμέν᾽: οὐγάρτίςτοιἀνιᾶταιπαρεόντι,οὔτ᾽ἐγὼοὔτετιςἄλλοςἑταίρων, οἵμοιἔασιν.αὐτὰρἐπὴνἔλθῃσινὈδυσσῆοςφίλοςυἱός,κεῖνόςσεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαἕσσει,πέμψειδ᾽ὅππησεκραδίηθυμόςτεκελεύει.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:αἴθ᾽ οὕτως, Εὔμαιε, φίλος Διὶ πατρὶ γένοιο ὡςἐμοί, ὅττιμ᾽ἔπαυσαςἄληςκαὶὀϊζύοςαἰνῆς.πλαγκτοσύνηςδ᾽οὐκἔστικακώτερονἄλλοβροτοῖσιν:ἀλλ᾽ἕνεκ᾽οὐλομένηςγαστρὸςκακὰκήδε᾽ἔχουσινἀνέρες, ὅντιν᾽ἵκηταιἄληκαὶπῆμακαὶἄλγος.νῦνδ᾽ἐπεὶἰσχανάᾳςμεῖναιτέμεκεῖνονἄνωγας,εἴπ᾽ἄγεμοιπερὶμητρὸςὈδυσσῆοςθείοιοπατρόςθ᾽, ὃνκατέλειπενἰὼνἐπὶγήραοςοὐδῷ,πουἔτιζώουσινὑπ᾽αὐγὰςἠελίοιο,ἤδητεθνᾶσικαὶεἰνἈΐδαοδόμοισι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρὼν:τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ᾽ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.Λαέρτηςμὲνἔτιζώει, Διὶδ᾽εὔχεταιαἰεὶθυμὸνἀπὸμελέωνφθίσθαιοἷςἐνμεγάροισιν:ἐκπάγλωςγὰρπαιδὸςὀδύρεταιοἰχομένοιοκουριδίηςτ᾽ἀλόχοιοδαΐφρονος, μάλισταἤκαχ᾽ἀποφθιμένηκαὶἐνὠμῷγήραϊθῆκεν.δ᾽ἄχεϊοὗπαιδὸςἀπέφθιτοκυδαλίμοιο,λευγαλέῳθανάτῳ, ὡςμὴθάνοιὅςτιςἐμοίγεἐνθάδεναιετάωνφίλοςεἴηκαὶφίλαἔρδοι.ὄφραμὲνοὖνδὴκείνηἔην, ἀχέουσάπερἔμπης,τόφρατίμοιφίλονἔσκεμεταλλῆσαικαὶἐρέσθαι,οὕνεκάμ᾽αὐτὴθρέψενἅμαΚτιμένῃτανυπέπλῳ,θυγατέρ᾽ἰφθίμῃ, τὴνὁπλοτάτηντέκεπαίδων:τῇὁμοῦἐτρεφόμην, ὀλίγονδέτίμ᾽ἧσσονἐτίμα.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἥβηνπολυήρατονἱκόμεθ᾽ἄμφω,τὴνμὲνἔπειταΣάμηνδ᾽ἔδοσανκαὶμυρί᾽ἕλοντο,αὐτὰρἐμὲχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἐκείνηκαλὰμάλ᾽ἀμφιέσασα, ποσὶνδ᾽ὑποδήματαδοῦσαἀγρόνδεπροΐαλλε: φίλειδέμεκηρόθιμᾶλλον.νῦνδ᾽ἤδητούτωνἐπιδεύομαι: ἀλλάμοιαὐτῷἔργονἀέξουσινμάκαρεςθεοὶἐπιμίμνω:τῶνἔφαγόντ᾽ἔπιόντεκαὶαἰδοίοισινἔδωκα.ἐκδ᾽ἄραδεσποίνηςοὐμείλιχονἔστινἀκοῦσαιοὔτ᾽ἔποςοὔτετιἔργον, ἐπεὶκακὸνἔμπεσενοἴκῳ,ἄνδρεςὑπερφίαλοι: μέγαδὲδμῶεςχατέουσινἀντίαδεσποίνηςφάσθαικαὶἕκασταπυθέσθαικαὶφαγέμενπιέμεντε, ἔπειταδὲκαίτιφέρεσθαιἀγρόνδ᾽, οἷάτεθυμὸνἀεὶδμώεσσινἰαίνει.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: πόποι, ὡς ἄρα τυτθὸς ἐών, Εὔμαιε συβῶτα,πολλὸνἀπεπλάγχθηςσῆςπατρίδοςἠδὲτοκήων.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,ἠὲδιεπράθετοπτόλιςἀνδρῶνεὐρυάγυια,ἔνιναιετάασκεπατὴρκαὶπότνιαμήτηρ,σέγεμουνωθένταπαρ᾽οἴεσινπαρὰβουσὶνἄνδρεςδυσμενέεςνηυσὶνλάβονἠδ᾽ἐπέρασσαντοῦδ᾽ἀνδρὸςπρὸςδώμαθ᾽, δ᾽ἄξιονὦνονἔδωκε.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν:ξεῖν᾽, ἐπεὶ ἂρ δὴ ταῦτά μ᾽ ἀνείρεαι ἠδὲ μεταλλᾷς,σιγῇνῦνξυνίεικαὶτέρπεο, πῖνέτεοἶνονἥμενος. αἵδεδὲνύκτεςἀθέσφατοι: ἔστιμὲνεὕδειν,ἔστιδὲτερπομένοισινἀκούειν: οὐδέτίσεχρή,πρὶνὥρη, καταλέχθαι: ἀνίηκαὶπολὺςὕπνος.τῶνδ᾽ἄλλωνὅτινακραδίηκαὶθυμὸςἀνώγει,εὑδέτωἐξελθών: ἅμαδ᾽ἠοῖφαινομένηφιδειπνήσαςἅμ᾽ὕεσσινἀνακτορίῃσινἑπέσθω.νῶϊδ᾽ἐνὶκλισίῃπίνοντέτεδαινυμένωτεκήδεσινἀλλήλωντερπώμεθαλευγαλέοισι,μνωομένω: μετὰγάρτεκαὶἄλγεσιτέρπεταιἀνήρ,ὅςτιςδὴμάλαπολλὰπάθῃκαὶπόλλ᾽ἐπαληθῇ.τοῦτοδέτοιἐρέωμ᾽ἀνείρεαιἠδὲμεταλλᾷς.νῆσός τις Συρίη κικλήσκεται, εἴ που ἀκούεις,Ὀρτυγίηςκαθύπερθεν, ὅθιτροπαὶἠελίοιο,οὔτιπεριπληθὴςλίηντόσον, ἀλλ᾽ἀγαθὴμέν,εὔβοτος, εὔμηλος, οἰνοπληθής, πολύπυρος.πείνηδ᾽οὔποτεδῆμονἐσέρχεται, οὐδέτιςἄλληνοῦσοςἐπὶστυγερὴπέλεταιδειλοῖσιβροτοῖσιν:ἀλλ᾽ὅτεγηράσκωσιπόλινκάταφῦλ᾽ἀνθρώπων,ἐλθὼνἀργυρότοξοςἈπόλλωνἈρτέμιδιξὺνοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχόμενοςκατέπεφνεν.ἔνθαδύωπόλιες, δίχαδέσφισιπάνταδέδασται:τῇσινδ᾽ἀμφοτέρῃσιπατὴρἐμὸςἐμβασίλευε,ΚτήσιοςὈρμενίδης, ἐπιείκελοςἀθανάτοισιν.ἔνθα δὲ Φοίνικες ναυσίκλυτοι ἤλυθον ἄνδρες,τρῶκται, μυρί᾽ἄγοντεςἀθύρματανηῒμελαίνῃ.ἔσκεδὲπατρὸςἐμοῖογυνὴΦοίνισσ᾽ἐνὶοἴκῳ,καλήτεμεγάλητεκαὶἀγλαὰἔργαἰδυῖα:τὴνδ᾽ἄραΦοίνικεςπολυπαίπαλοιἠπερόπευον.πλυνούσῃτιςπρῶταμίγηκοίλῃπαρὰνηῒεὐνῇκαὶφιλότητι, τάτεφρέναςἠπεροπεύειθηλυτέρῃσιγυναιξί, καὶκ᾽εὐεργὸςἔῃσιν.εἰρώταδὴἔπειτατίςεἴηκαὶπόθενἔλθοι:δὲμάλ᾽αὐτίκαπατρὸςἐπέφραδενὑψερεφὲςδῶ:ἐκ μὲν Σιδῶνος πολυχάλκου εὔχομαι εἶναι,κούρηδ᾽εἴμ᾽Ἀρύβαντοςἐγὼῥυδὸνἀφνειοῖο:ἀλλάμ᾽ἀνήρπαξανΤάφιοιληΐστορεςἄνδρεςἀγρόθενἐρχομένην, πέρασανδέτεδεῦρ᾽ἀγαγόντεςτοῦδ᾽ἀνδρὸςπρὸςδώμαθ᾽: δ᾽ἄξιονὦνονἔδωκε.”τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπεν ἀνήρ, ὃς ἐμίσγετο λάθρη: ῥά κε νῦν πάλιν αὖτις ἅμ᾽ ἡμῖν οἴκαδ᾽ ἕποιο,ὄφραἴδῃπατρὸςκαὶμητέροςὑψερεφὲςδῶαὐτούςτ᾽; γὰρἔτ᾽εἰσὶκαὶἀφνειοὶκαλέονται.‘τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε γυνὴ καὶ ἀμείβετο μύθῳ:εἴη κεν καὶ τοῦτ᾽, εἴ μοι ἐθέλοιτέ γε, ναῦται,ὅρκῳπιστωθῆναιἀπήμονάμ᾽οἴκαδ᾽ἀπάξειν.’ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ἐπώμνυον ὡς ἐκέλευεν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσάντετελεύτησάντετὸνὅρκον,τοῖςδ᾽αὖτιςμετέειπεγυνὴκαὶἀμείβετομύθῳ:σιγῇ νῦν, μή τίς με προσαυδάτω ἐπέεσσιν ὑμετέρωνἑτάρων, ξυμβλήμενοςἐνἀγυιῇ,πουἐπὶκρήνῃ: μήτιςποτὶδῶμαγέροντιἐλθὼνἐξείπῃ, δ᾽ὀϊσάμενοςκαταδήσῃδεσμῷἐνἀργαλέῳ, ὑμῖνδ᾽ἐπιφράσσετ᾽ὄλεθρον.ἀλλ᾽ἔχετ᾽ἐνφρεσὶμῦθον, ἐπείγετεδ᾽ὦνονὁδαίων.ἀλλ᾽ὅτεκενδὴνηῦςπλείηβιότοιογένηται,ἀγγελίημοιἔπειταθοῶςἐςδώμαθ᾽ἱκέσθω:οἴσωγὰρκαὶχρυσόν, ὅτιςχ᾽ὑποχείριοςἔλθῃ:καὶδέκενἄλλ᾽ἐπίβαθρονἐγὼνἐθέλουσάγεδοίην.παῖδαγὰρἀνδρὸςἑῆοςἐνὶμεγάροιςἀτιτάλλω,κερδαλέονδὴτοῖον, ἅματροχόωνταθύραζε:τόνκενἄγοιμ᾽ἐπὶνηός, δ᾽ὑμῖνμυρίονὦνονἄλφοι, ὅπῃπεράσητεκατ᾽ἀλλοθρόουςἀνθρώπους.” μὲν ἄρ᾽ ὣς εἰποῦσ᾽ ἀπέβη πρὸς δώματα καλά,οἱδ᾽ἐνιαυτὸνἅπανταπαρ᾽ἡμῖναὖθιμένοντεςἐννηῒγλαφυρῇβίοτονπολὺνἐμπολόωντο.ἀλλ᾽ὅτεδὴκοίληνηῦςἤχθετοτοῖσινέεσθαι,καὶτότ᾽ἄρ᾽ἄγγελονἧκαν, ὃςἀγγείλειεγυναικί.ἤλυθ᾽ἀνὴρπολύϊδριςἐμοῦπρὸςδώματαπατρὸςχρύσεονὅρμονἔχων, μετὰδ᾽ἠλέκτροισινἔερτο.τὸνμὲνἄρ᾽ἐνμεγάρῳδμῳαὶκαὶπότνιαμήτηρχερσίντ᾽ἀμφαφόωντοκαὶὀφθαλμοῖσινὁρῶντο,ὦνονὑπισχόμεναι: δὲτῇκατένευσεσιωπῇ.τοικαννεύσαςκοίληνἐπὶνῆαβεβήκει,δ᾽ἐμὲχειρὸςἑλοῦσαδόμωνἐξῆγεθύραζε.εὗρεδ᾽ἐνὶπροδόμῳἠμὲνδέπαἠδὲτραπέζαςἀνδρῶνδαιτυμόνων, οἵμευπατέρ᾽ἀμφεπένοντο.οἱμὲνἄρ᾽ἐςθῶκονπρόμολον, δήμοιότεφῆμιν,δ᾽αἶψατρί᾽ἄλεισακατακρύψασ᾽ὑπὸκόλπῳἔκφερεν: αὐτὰρἐγὼνἑπόμηνἀεσιφροσύνῃσι.δύσετότ᾽ἠέλιος, σκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί:ἡμεῖςδ᾽ἐςλιμένακλυτὸνἤλθομενὦκακιόντες,ἔνθ᾽ἄραΦοινίκωνἀνδρῶνἦνὠκύαλοςνηῦς.οἱμὲνἔπειτ᾽ἀναβάντεςἐπέπλεονὑγρὰκέλευθα,νὼἀναβησάμενοι: ἐπὶδὲΖεὺςοὖρονἴαλλεν.ἑξῆμαρμὲνὁμῶςπλέομεννύκταςτεκαὶἦμαρ:ἀλλ᾽ὅτεδὴἕβδομονἦμαρἐπὶΖεὺςθῆκεΚρονίων,τὴνμὲνἔπειταγυναῖκαβάλ᾽Ἄρτεμιςἰοχέαιρα,ἄντλῳδ᾽ἐνδούπησεπεσοῦσ᾽ὡςεἰναλίηκήξ.καὶτὴνμὲνφώκῃσικαὶἰχθύσικύρμαγενέσθαιἔκβαλον: αὐτὰρἐγὼλιπόμηνἀκαχήμενοςἦτορ:τοὺςδ᾽Ἰθάκῃἐπέλασσεφέρωνἄνεμόςτεκαὶὕδωρ,ἔνθαμεΛαέρτηςπρίατοκτεάτεσσινἑοῖσιν.οὕτωτήνδετεγαῖανἐγὼνἴδονὀφθαλμοῖσι.”τὸνδ᾽αὖδιογενὴςὈδυσεὺςἠμείβετομύθῳ:Εὔμαι᾽, μάλα δή μοι ἐνὶ φρεσὶ θυμὸν ὄρινας ταῦταἕκασταλέγων, ὅσαδὴπάθεςἄλγεαθυμῷ.ἀλλ᾽τοισοὶμὲνπαρὰκαὶκακῷἐσθλὸνἔθηκεΖεύς, ἐπεὶἀνδρὸςδώματ᾽ἀφίκεοπολλὰμογήσαςἠπίου, ὃςδήτοιπαρέχειβρῶσίντεπόσιντεἐνδυκέως, ζώειςδ᾽ἀγαθὸνβίον: αὐτὰρἐγώγεπολλὰβροτῶνἐπὶἄστε᾽ἀλώμενοςἐνθάδ᾽ἱκάνω.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,καδδραθέτηνδ᾽οὐπολλὸνἐπὶχρόνον, ἀλλὰμίνυνθα:αἶψαγὰρἨὼςἦλθενἐΰθρονος. οἱδ᾽ἐπὶχέρσουΤηλεμάχουἕταροιλύονἱστία, κὰδδ᾽ἕλονἱστὸνκαρπαλίμως, τὴνδ᾽εἰςὅρμονπροέρυσσανἐρετμοῖς:ἐκδ᾽εὐνὰςἔβαλον, κατὰδὲπρυμνήσι᾽ἔδησαν:ἐκδὲκαὶαὐτοὶβαῖνονἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης,δεῖπνόντ᾽ἐντύνοντοκερῶντότεαἴθοπαοἶνον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖσιδὲΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἤρχετομύθων:ὑμεῖς μὲν νῦν ἄστυδ᾽ ἐλαύνετε νῆα μέλαιναν,αὐτὰρἐγὼνἀγροὺςἐπιείσομαιἠδὲβοτῆρας:ἑσπέριοςδ᾽εἰςἄστυἰδὼνἐμὰἔργακάτειμι.ἠῶθενδέκενὔμμινὁδοιπόριονπαραθείμην,δαῖτ᾽ἀγαθὴνκρειῶντεκαὶοἴνουἡδυπότοιο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής:πῆ γὰρ ἐγώ, φίλε τέκνον, ἴω; τεῦ δώμαθ᾽ ἵκωμαι ἀνδρῶνοἳκραναὴνἸθάκηνκάτακοιρανέουσιν;ἰθὺςσῆςμητρὸςἴωκαὶσοῖοδόμοιο;”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:ἄλλως μέν σ᾽ ἂν ἐγώ γε καὶ ἡμέτερόνδε κελοίμην ἔρχεσθ᾽: οὐγάρτιξενίωνποθή: ἀλλὰσοὶαὐτῷχεῖρον, ἐπείτοιἐγὼμὲνἀπέσσομαι, οὐδέσεμήτηρὄψεται: οὐμὲνγάρτιθαμὰμνηστῆρσ᾽ἐνὶοἴκῳφαίνεται, ἀλλ᾽ἀπὸτῶνὑπερωΐῳἱστὸνὑφαίνει.ἀλλάτοιἄλλονφῶταπιφαύσκομαιὅνκενἵκοιο,Εὐρύμαχον, Πολύβοιοδαΐφρονοςἀγλαὸνυἱόν,τὸννῦνἶσαθεῷἸθακήσιοιεἰσορόωσι:καὶγὰρπολλὸνἄριστοςἀνὴρμέμονέντεμάλισταμητέρ᾽ἐμὴνγαμέεινκαὶὈδυσσῆοςγέραςἕξειν.ἀλλὰτάγεΖεὺςοἶδενὈλύμπιος, αἰθέριναίων,εἴκέσφιπρὸγάμοιοτελευτήσεικακὸνἦμαρ.”ὣςἄραοἱεἰπόντιἐπέπτατοδεξιὸςὄρνις,κίρκος, Ἀπόλλωνοςταχὺςἄγγελος: ἐνδὲπόδεσσιτίλλεπέλειανἔχων, κατὰδὲπτερὰχεῦενἔραζεμεσσηγὺςνηόςτεκαὶαὐτοῦΤηλεμάχοιο.τὸνδὲΘεοκλύμενοςἑτάρωνἀπονόσφικαλέσσαςἔντ᾽ἄραοἱφῦχειρὶἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:Τηλέμαχ᾽, οὔ τοι ἄνευ θεοῦ ἔπτατο δεξιὸς ὄρνις ἔγνωνγάρμινἐσάνταἰδὼνοἰωνὸνἐόντα.ὑμετέρουδ᾽οὐκἔστιγένοςβασιλεύτερονἄλλοἐνδήμῳἸθάκης, ἀλλ᾽ὑμεῖςκαρτεροὶαἰεί.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:αἲ γὰρ τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος τετελεσμένον εἴη:τῷκετάχαγνοίηςφιλότητάτεπολλάτεδῶραἐξἐμεῦ, ὡςἄντίςσεσυναντόμενοςμακαρίζοι.”καὶΠείραιονπροσεφώνεε, πιστὸνἑταῖρον:Πείραιε Κλυτίδη, σὺ δέ μοι τά περ ἄλλα μάλιστα πείθῃἐμῶνἑτάρων, οἵμοιΠύλονεἰςἅμ᾽ἕποντο:καὶνῦνμοιτὸνξεῖνονἄγωνἐνδώμασισοῖσινἐνδυκέωςφιλέεινκαὶτιέμεν, εἰςκενἔλθω.”τὸνδ᾽αὖΠείραιοςδουρικλυτὸςἀντίονηὔδα:Τηλέμαχ᾽, εἰ γάρ κεν σὺ πολὺν χρόνον ἐνθάδε μίμνοι,τόνδετ᾽ἐγὼκομιῶ, ξενίωνδέοἱοὐποθὴἔσται.”ὣςεἰπὼνἐπὶνηὸςἔβη, ἐκέλευσεδ᾽ἑταίρουςαὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῗσικαθῖζον.Τηλέμαχοςδ᾽ὑπὸποσσὶνἐδήσατοκαλὰπέδιλα,εἵλετοδ᾽ἄλκιμονἔγχος, ἀκαχμένονὀξέϊχαλκῷ,νηὸςἀπ᾽ἰκριόφιν: τοὶδὲπρυμνήσι᾽ἔλυσαν.οἱμὲνἀνώσαντεςπλέονἐςπόλιν, ὡςἐκέλευσεΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο:τὸνδ᾽ὦκαπροβιβάνταπόδεςφέρον, ὄφρ᾽ἵκετ᾽αὐλήν,ἔνθαοἱἦσανὕεςμάλαμυρίαι, ᾗσισυβώτηςἐσθλὸςἐὼνἐνίαυεν, ἀνάκτεσινἤπιαεἰδώς,
τὼδ᾽αὖτ᾽ἐνκλισίῃὈδυσεὺςκαὶδῖοςὑφορβὸςἐντύνοντοἄριστονἅμ᾽ἠοῖ, κηαμένωπῦρ,ἔκπεμψάντενομῆαςἅμ᾽ἀγρομένοισισύεσσι:Τηλέμαχονδὲπερίσσαινονκύνεςὑλακόμωροι,οὐδ᾽ὕλαονπροσιόντα. νόησεδὲδῖοςὈδυσσεὺςσαίνοντάςτεκύνας, περίτεκτύποςἦλθεποδοῖϊν.αἶψαδ᾽ἄρ᾽Εὔμαιονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:Εὔμαι᾽, μάλα τίς τοι ἐλεύσεται ἐνθάδ᾽ ἑταῖρος καὶγνώριμοςἄλλος, ἐπεὶκύνεςοὐχὑλάουσιν,ἀλλὰπερισσαίνουσι: ποδῶνδ᾽ὑπὸδοῦπονἀκούω.”οὔπωπᾶνεἴρητοἔπος, ὅτεοἱφίλοςυἱὸςἔστηἐνὶπροθύροισι. ταφὼνδ᾽ἀνόρουσεσυβώτης,ἐκδ᾽ἄραοἱχειρῶνπέσονἄγγεα, τοῖςἐπονεῖτο,κιρνὰςαἴθοπαοἶνον. δ᾽ἀντίοςἦλθενἄνακτος,κύσσεδέμινκεφαλήντεκαὶἄμφωφάεακαλὰχεῖράςτ᾽ἀμφοτέρας: θαλερὸνδέοἱἔκπεσεδάκρυ.ὡςδὲπατὴρὃνπαῖδαφίλαφρονέωνἀγαπάζῃἐλθόντ᾽ἐξἀπίηςγαίηςδεκάτῳἐνιαυτῷ,μοῦνοντηλύγετον, τῷἔπ᾽ἄλγεαπολλὰμογήσῃ,ὣςτότεΤηλέμαχονθεοειδέαδῖοςὑφορβὸςπάντακύσενπεριφύς, ὡςἐκθανάτοιοφυγόντα:καίῥ᾽ὀλοφυρόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ἦλθες, Τηλέμαχε, γλυκερὸν φάος. οὔ σ᾽ ἔτ᾽ ἐγώ γε ὄψεσθαιἐφάμην, ἐπεὶᾤχεονηῒΠύλονδε.ἀλλ᾽ἄγενῦνεἴσελθε, φίλοντέκος, ὄφρασεθυμῷτέρψομαιεἰσορόωννέονἄλλοθενἔνδονἐόντα.οὐμὲνγάρτιθάμ᾽ἀγρὸνἐπέρχεαιοὐδὲνομῆας,ἀλλ᾽ἐπιδημεύεις: ὣςγάρνύτοιεὔαδεθυμῷ,ἀνδρῶνμνηστήρωνἐσορᾶνἀΐδηλονὅμιλον.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:ἔσσεται οὕτως, ἄττα: σέθεν δ᾽ ἕνεκ᾽ ἐνθάδ᾽ ἱκάνω,ὄφρασέτ᾽ὀφθαλμοῖσινἴδωκαὶμῦθονἀκούσω,μοιἔτ᾽ἐνμεγάροιςμήτηρμένει, ἦέτιςἤδηἀνδρῶνἄλλοςἔγημεν, Ὀδυσσῆοςδέπουεὐνὴχήτειἐνευναίωνκάκ᾽ἀράχνιακεῖταιἔχουσα.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν:καὶ λίην κείνη γε μένει τετληότι θυμῷ σοῖσινἐνὶμεγάροισιν: ὀϊζυραὶδέοἱαἰεὶφθίνουσιννύκτεςτεκαὶἤματαδάκρυχεούσῃ.”ὣςἄραφωνήσαςοἱἐδέξατοχάλκεονἔγχος:αὐτὰργ᾽εἴσωἴενκαὶὑπέρβηλάϊνονοὐδόν.τῷδ᾽ἕδρηςἐπιόντιπατὴρὑπόειξενὈδυσσεύς:Τηλέμαχοςδ᾽ἑτέρωθενἐρήτυεφώνησέντε:ἧσ᾽, ξεῖν᾽: ἡμεῖς δὲ καὶ ἄλλοθι δήομεν ἕδρην σταθμῷἐνἡμετέρῳ: πάραδ᾽ἀνὴρὃςκαταθήσει.”ὣςφάθ᾽, δ᾽αὖτιςἰὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο: τῷδὲσυβώτης.χεῦενὕποχλωρὰςῥῶπαςκαὶκῶαςὕπερθεν:ἔνθακαθέζετ᾽ἔπειταὈδυσσῆοςφίλοςυἱός.τοῖσινδ᾽αὖκρειῶνπίνακαςπαρέθηκεσυβώτηςὀπταλέων, ῥατῇπροτέρῃὑπέλειπονἔδοντες,σῖτονδ᾽ἐσσυμένωςπαρενήνεενἐνκανέοισιν,ἐνδ᾽ἄρακισσυβίῳκίρνημελιηδέαοἶνον:αὐτὸςδ᾽ἀντίονἷζενὈδυσσῆοςθείοιο.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,δὴτότεΤηλέμαχοςπροσεφώνεεδῖονὑφορβόν:ἄττα, πόθεν τοι ξεῖνος ὅδ᾽ ἵκετο; πῶς δέ ναῦται ἤγαγονεἰςἸθάκην; τίνεςἔμμεναιεὐχετόωντο;οὐμὲνγάρτίπεζὸνὀΐομαιἐνθάδ᾽ἱκέσθαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθέα πάντ᾽ ἀγορεύσω.ἐκμὲνΚρητάωνγένοςεὔχεταιεὐρειάων,φησὶδὲπολλὰβροτῶνἐπὶἄστεαδινηθῆναιπλαζόμενος: ὣςγάροἱἐπέκλωσεντάγεδαίμων.νῦναὖΘεσπρωτῶνἀνδρῶνἐκνηὸςἀποδρὰςἤλυθ᾽ἐμὸνπρὸςσταθμόν, ἐγὼδέτοιἐγγυαλίξω:ἔρξονὅπωςἐθέλεις: ἱκέτηςδέτοιεὔχεταιεἶναι.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Εὔμαι᾽, μάλα τοῦτο ἔπος θυμαλγὲς ἔειπες:πῶςγὰρδὴτὸνξεῖνονἐγὼνὑποδέξομαιοἴκῳ;αὐτὸςμὲννέοςεἰμὶκαὶοὔπωχερσὶπέποιθαἄνδρ᾽ἀπαμύνασθαι, ὅτετιςπρότεροςχαλεπήνῃ:μητρὶδ᾽ἐμῇδίχαθυμὸςἐνὶφρεσὶμερμηρίζει,αὐτοῦπαρ᾽ἐμοίτεμένῃκαὶδῶμακομίζῃ,εὐνήντ᾽αἰδομένηπόσιοςδήμοιότεφῆμιν,ἤδηἅμ᾽ἕπηταιἈχαιῶνὅςτιςἄριστοςμνᾶταιἐνὶμεγάροισινἀνὴρκαὶπλεῖσταπόρῃσιν.ἀλλ᾽τοὶτὸνξεῖνον, ἐπεὶτεὸνἵκετοδῶμα,ἕσσωμινχλαῖνάντεχιτῶνάτε, εἵματακαλά,δώσωδὲξίφοςἄμφηκεςκαὶποσσὶπέδιλα,πέμψωδ᾽ὅππημινκραδίηθυμόςτεκελεύει.εἰδ᾽ἐθέλεις, σὺκόμισσονἐνὶσταθμοῖσινἐρύξας:εἵματαδ᾽ἐνθάδ᾽ἐγὼπέμψωκαὶσῖτονἅπανταἔδμεναι, ὡςἂνμήσεκατατρύχῃκαὶἑταίρους.κεῖσεδ᾽ἂνοὔμινἐγώγεμετὰμνηστῆραςἐῷμιἔρχεσθαι: λίηνγὰρἀτάσθαλονὕβρινἔχουσι:μήμινκερτομέωσιν, ἐμοὶδ᾽ἄχοςἔσσεταιαἰνόν.πρῆξαιδ᾽ἀργαλέοντιμετὰπλεόνεσσινἐόνταἄνδρακαὶἴφθιμον, ἐπεὶπολὺφέρτεροίεἰσι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς: φίλ᾽, ἐπεί θήν μοι καὶ ἀμείψασθαι θέμις ἐστίν,μάλαμευκαταδάπτετ᾽ἀκούοντοςφίλονἦτορ,οἷάφατεμνηστῆραςἀτάσθαλαμηχανάασθαιἐνμεγάροις, ἀέκητισέθεντοιούτουἐόντος.εἰπέμοιἠὲἑκὼνὑποδάμνασαι, σέγελαοὶἐχθαίρουσ᾽ἀνὰδῆμον, ἐπισπόμενοιθεοῦὀμφῇ,τικασιγνήτοιςἐπιμέμφεαι, οἷσίπερἀνὴρμαρναμένοισιπέποιθε, καὶεἰμέγανεῖκοςὄρηται.αἲγάρἐγὼνοὕτωνέοςεἴηντῷδ᾽ἐπὶθυμῷ,παῖςἐξὈδυσῆοςἀμύμονοςἠὲκαὶαὐτός:αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἀπ᾽ἐμεῖοκάρητάμοιἀλλότριοςφώς,εἰμὴἐγὼκείνοισικακὸνπάντεσσιγενοίμην,ἐλθὼνἐςμέγαρονΛαερτιάδεωὈδυσῆος.εἰδ᾽αὖμεπληθυῖδαμασαίατομοῦνονἐόντα,βουλοίμηνκ᾽ἐνἐμοῖσικατακτάμενοςμεγάροισιτεθνάμεντάδεγ᾽αἰὲνἀεικέαἔργ᾽ὁράασθαι,ξείνουςτεστυφελιζομένουςδμῳάςτεγυναῖκαςῥυστάζονταςἀεικελίωςκατὰδώματακαλά,καὶοἶνονδιαφυσσόμενον, καὶσῖτονἔδονταςμὰψαὔτως, ἀτέλεστον, ἀνηνύστῳἐπὶἔργῳ.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ᾽ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.οὔτετίμοιπᾶςδῆμοςἀπεχθόμενοςχαλεπαίνει,οὔτεκασιγνήτοιςἐπιμέμφομαι, οἷσίπερἀνὴρμαρναμένοισιπέποιθε, καὶεἰμέγανεῖκοςὄρηται.ὧδεγὰρἡμετέρηνγενεὴνμούνωσεΚρονίων:μοῦνονΛαέρτηνἈρκείσιοςυἱὸνἔτικτε,μοῦνονδ᾽αὖτ᾽Ὀδυσῆαπατὴρτέκεν: αὐτὰρὈδυσσεὺςμοῦνονἔμ᾽ἐνμεγάροισιτεκὼνλίπενοὐδ᾽ἀπόνητο.τῷνῦνδυσμενέεςμάλαμυρίοιεἴσ᾽ἐνὶοἴκῳ.ὅσσοιγὰρνήσοισινἐπικρατέουσινἄριστοι,ΔουλιχίῳτεΣάμῃτεκαὶὑλήεντιΖακύνθῳ,ἠδ᾽ὅσσοικραναὴνἸθάκηνκάτακοιρανέουσι,τόσσοιμητέρ᾽ἐμὴνμνῶνται, τρύχουσιδὲοἶκον.δ᾽οὔτ᾽ἀρνεῖταιστυγερὸνγάμονοὔτετελευτὴνποιῆσαιδύναται: τοὶδὲφθινύθουσινἔδοντεςοἶκονἐμόν: τάχαδήμεδιαρραίσουσικαὶαὐτόν.ἀλλ᾽τοιμὲνταῦταθεῶνἐνγούνασικεῖται:ἄττα, σὺδ᾽ἔρχεοθᾶσσον, ἐχέφρονιΠηνελοπείῃεἴφ᾽ὅτιοἱσῶςεἰμὶκαὶἐκΠύλουεἰλήλουθα.αὐτὰρἐγὼναὐτοῦμενέω, σὺδὲδεῦρονέεσθαι,οἴῃἀπαγγείλας: τῶνδ᾽ἄλλωνμήτιςἈχαιῶνπευθέσθω: πολλοὶγὰρἐμοὶκακὰμηχανόωνται.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:γιγνώσκω, φρονέω: τά γε δὴ νοέοντι κελεύεις.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,καὶΛαέρτῃαὐτὴνὁδὸνἄγγελοςἔλθωδυσμόρῳ, ὃςτῆοςμὲνὈδυσσῆοςμέγ᾽ἀχεύωνἔργατ᾽ἐποπτεύεσκεμετὰδμώωντ᾽ἐνὶοἴκῳπῖνεκαὶἦσθ᾽, ὅτεθυμὸςἐνὶστήθεσσινἀνώγοι:αὐτὰρνῦν, ἐξοὗσύγεᾤχεονηῒΠύλονδε,οὔπωμίνφασινφαγέμενκαὶπιέμεναὔτως,οὐδ᾽ἐπὶἔργαἰδεῖν, ἀλλὰστοναχῇτεγόῳτεἧσταιὀδυρόμενος, φθινύθειδ᾽ἀμφ᾽ὀστεόφιχρώς.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:ἄλγιον, ἀλλ᾽ ἔμπης μιν ἐάσομεν, ἀχνύμενοί περ:εἰγὰρπωςεἴηαὐτάγρεταπάνταβροτοῖσι,πρῶτόνκεντοῦπατρὸςἑλοίμεθανόστιμονἦμαρ.ἀλλὰσύγ᾽ἀγγείλαςὀπίσωκίε, μηδὲκατ᾽ἀγροὺςπλάζεσθαιμετ᾽ἐκεῖνον: ἀτὰρπρὸςμητέραεἰπεῖνἀμφίπολονταμίηνὀτρυνέμενὅττιτάχιστακρύβδην: κείνηγὰρκενἀπαγγείλειεγέροντι.”ῥακαὶὦρσεσυφορβόν: δ᾽εἵλετοχερσὶπέδιλα,δησάμενοςδ᾽ὑπὸποσσὶπόλινδ᾽ἴεν. οὐδ᾽ἄρ᾽ἈθήνηνλῆθενἀπὸσταθμοῖοκιὼνΕὔμαιοςὑφορβός,ἀλλ᾽γεσχεδὸνἦλθε: δέμαςδ᾽ἤϊκτογυναικὶκαλῇτεμεγάλῃτεκαὶἀγλαὰἔργαἰδυίῃ.στῆδὲκατ᾽ἀντίθυρονκλισίηςὈδυσῆϊφανεῖσα:οὐδ᾽ἄραΤηλέμαχοςἴδενἀντίονοὐδ᾽ἐνόησεν,οὐγὰρπωπάντεσσιθεοὶφαίνονταιἐναργεῖς,ἀλλ᾽Ὀδυσεύςτεκύνεςτεἴδον, καίῥ᾽οὐχὑλάοντοκνυζηθμῷδ᾽ἑτέρωσεδιὰσταθμοῖοφόβηθεν.δ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽ὀφρύσινεῦσε: νόησεδὲδῖοςὈδυσσεύς,ἐκδ᾽ἦλθενμεγάροιοπαρὲκμέγατειχίοναὐλῆς,στῆδὲπάροιθ᾽αὐτῆς: τὸνδὲπροσέειπενἈθήνη:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ.ἤδηνῦνσῷπαιδὶἔποςφάομηδ᾽ἐπίκευθε,ὡςἄνμνηστῆρσινθάνατονκαὶκῆρ᾽ἀραρόντεἔρχησθονπροτὶἄστυπερικλυτόν: οὐδ᾽ἐγὼαὐτὴδηρὸνἀπὸσφῶϊνἔσομαιμεμαυῖαμάχεσθαι.”καὶχρυσείῃῥάβδῳἐπεμάσσατ᾽Ἀθήνη.φᾶροςμένοἱπρῶτονἐϋπλυνὲςἠδὲχιτῶναθῆκ᾽ἀμφὶστήθεσσι, δέμαςδ᾽ὤφελλεκαὶἥβην.ἂψδὲμελαγχροιὴςγένετο, γναθμοὶδὲτάνυσθεν,κυάνεαιδ᾽ἐγένοντογενειάδεςἀμφὶγένειον.μὲνἄρ᾽ὣςἔρξασαπάλινκίεν: αὐτὰρὈδυσσεὺςἤϊενἐςκλισίην: θάμβησεδέμινφίλοςυἱός,ταρβήσαςδ᾽ἑτέρωσεβάλ᾽ὄμματα, μὴθεὸςεἴη,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ἀλλοῖός μοι, ξεῖνε, φάνης νέον ἠὲ πάροιθεν,ἄλλαδὲεἵματ᾽ἔχεις, καίτοιχρὼςοὐκέθ᾽ὁμοῖος.μάλατιςθεόςἐσσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν:ἀλλ᾽ἵληθ᾽, ἵνατοικεχαρισμέναδώομενἱρὰἠδὲχρύσεαδῶρα, τετυγμένα: φείδεοδ᾽ἡμέωντὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:οὔ τίς τοι θεός εἰμι: τί μ᾽ ἀθανάτοισιν ἐΐσκεις;ἀλλὰπατὴρτεόςεἰμι, τοῦεἵνεκασὺστεναχίζωνπάσχειςἄλγεαπολλά, βίαςὑποδέγμενοςἀνδρῶν.”ὣςἄραφωνήσαςυἱὸνκύσε, κὰδδὲπαρειῶνδάκρυονἧκεχαμᾶζε: πάροςδ᾽ἔχενωλεμὲςαἰεί.Τηλέμαχοςδ᾽, οὐγάρπωἐπείθετοὃνπατέρ᾽εἶναι,ἐξαῦτίςμινἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπεν:οὐ σύ γ᾽ Ὀδυσσεύς ἐσσι, πατὴρ ἐμός, ἀλλά με δαίμων θέλγει, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονὀδυρόμενοςστεναχίζω.οὐγάρπωςἂνθνητὸςἀνὴρτάδεμηχανόῳτοαὐτοῦγενόῳ, ὅτεμὴθεὸςαὐτὸςἐπελθὼνῥηϊδίωςἐθέλωνθείηνέονἠὲγέροντα.γάρτοινέονἦσθαγέρωνκαὶἀεικέαἕσσο:νῦνδὲθεοῖσινἔοικας, οἳοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Τηλέμαχ᾽, οὔ σε ἔοικε φίλον πατέρ ἔνδον ἐόντα οὔτετιθαυμάζεινπεριώσιονοὔτ᾽ἀγάασθαι:οὐμὲνγάρτοιἔτ᾽ἄλλοςἐλεύσεταιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεύς,ἀλλ᾽ὅδ᾽ἐγὼτοιόσδε, παθὼνκακά, πολλὰδ᾽ἀληθείς,ἤλυθονεἰκοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.αὐτάρτοιτόδεἔργονἈθηναίηςἀγελείης,τέμετοῖονἔθηκεν, ὅπωςἐθέλει, δύναταιγὰρ,ἄλλοτεμὲνπτωχῷἐναλίγκιον, ἄλλοτεδ᾽αὖτεἀνδρὶνέῳκαὶκαλὰπερὶχροῒεἵματ᾽ἔχοντι.ῥηΐδιονδὲθεοῖσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,ἠμὲνκυδῆναιθνητὸνβροτὸνἠδὲκακῶσαι.”ὣςἄραφωνήσαςκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο, Τηλέμαχοςδὲἀμφιχυθεὶςπατέρ᾽ἐσθλὸνὀδύρετο, δάκρυαλείβων,ἀμφοτέροισιδὲτοῖσινὑφ᾽ἵμεροςὦρτογόοιο:κλαῖονδὲλιγέως, ἀδινώτεροντ᾽οἰωνοί,φῆναιαἰγυπιοὶγαμψώνυχες, οἷσίτετέκναἀγρόταιἐξείλοντοπάροςπετεηνὰγενέσθαι:ὣςἄρατοίγ᾽ἐλεεινὸνὑπ᾽ὀφρύσιδάκρυονεἶβον.καίνύκ᾽ὀδυρομένοισινἔδυφάοςἠελίοιο,εἰμὴΤηλέμαχοςπροσεφώνεενὃνπατέρ᾽αἶψα:ποίῃ γὰρ νῦν δεῦρο, πάτερ φίλε, νηΐ σε ναῦται ἤγαγονεἰςἸθάκην; τίνεςἔμμεναιεὐχετόωντο;οὐμὲνγάρτίσεπεζὸνὀΐομαιἐνθάδ᾽ἱκέσθαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθείην καταλέξω.Φαίηκέςμ᾽ἄγαγονναυσίκλυτοι, οἵτεκαὶἄλλουςἀνθρώπουςπέμπουσιν, ὅτιςσφέαςεἰσαφίκηται:καίμ᾽εὕδοντ᾽ἐννηῒθοῇἐπὶπόντονἄγοντεςκάτθεσανεἰςἸθάκην, ἔπορονδέμοιἀγλαὰδῶρα,χαλκόντεχρυσόντεἅλιςἐσθῆτάθ᾽ὑφαντήν.καὶτὰμὲνἐνσπήεσσιθεῶνἰότητικέονται:νῦναὖδεῦρ᾽ἱκόμηνὑποθημοσύνῃσινἈθήνης,ὄφρακεδυσμενέεσσιφόνουπέριβουλεύσωμεν.ἀλλ᾽ἄγεμοιμνηστῆραςἀριθμήσαςκατάλεξον,ὄφρ᾽εἰδέωὅσσοιτεκαὶοἵτινεςἀνέρεςεἰσί:καίκενἐμὸνκατὰθυμὸνἀμύμοναμερμηρίξαςφράσσομαι, κεννῶϊδυνησόμεθ᾽ἀντιφέρεσθαιμούνωἄνευθ᾽ἄλλων, καὶδιζησόμεθ᾽ἄλλους.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα: πάτερ, τοι σεῖο μέγα κλέος αἰὲν ἄκουον,χεῖράςτ᾽αἰχμητὴνἔμεναικαὶἐπίφροναβουλήν:ἀλλὰλίηνμέγαεἶπες: ἄγημ᾽ἔχει: οὐδέκενεἴηἄνδρεδύωπολλοῖσικαὶἰφθίμοισιμάχεσθαι.μνηστήρωνδ᾽οὔτ᾽ἂρδεκὰςἀτρεκὲςοὔτεδύ᾽οἶαι,ἀλλὰπολὺπλέονες: τάχαδ᾽εἴσεαιἐνθάδ᾽ἀριθμόν.ἐκμὲνΔουλιχίοιοδύωκαὶπεντήκοντακοῦροικεκριμένοι, ἓξδὲδρηστῆρεςἕπονται:ἐκδὲΣάμηςπίσυρέςτεκαὶεἴκοσιφῶτεςἔασιν,ἐκδὲΖακύνθουἔασινἐείκοσικοῦροιἈχαιῶν,ἐκδ᾽αὐτῆςἸθάκηςδυοκαίδεκαπάντεςἄριστοι,καίσφινἅμ᾽ἐστὶΜέδωνκῆρυξκαὶθεῖοςἀοιδὸςκαὶδοιὼθεράποντε, δαήμονεδαιτροσυνάων.τῶνεἴκενπάντωνἀντήσομενἔνδονἐόντων,μὴπολύπικρακαὶαἰνὰβίαςἀποτίσεαιἐλθών.ἀλλὰσύγ᾽, εἰδύνασαίτιν᾽ἀμύντοραμερμηρίξαι,φράζευ, κέντιςνῶϊνἀμύνοιπρόφρονιθυμῷ.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:τοιγὰρ ἐγὼν ἐρέω, σὺ δὲ σύνθεο καί μευ ἄκουσον:καὶφράσαικεννῶϊνἈθήνησὺνΔιὶπατρὶἀρκέσει, ἦέτιν᾽ἄλλονἀμύντοραμερμηρίξω.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:ἐσθλώ τοι τούτω γ᾽ ἐπαμύντορε, τοὺς ἀγορεύεις,ὕψιπερἐννεφέεσσικαθημένω: τεκαὶἄλλοιςἀνδράσιτεκρατέουσικαὶἀθανάτοισιθεοῖσι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:οὐ μέν τοι κείνω γε πολὺν χρόνον ἀμφὶς ἔσεσθον φυλόπιδοςκρατερῆς, ὁπότεμνηστῆρσικαὶἡμῖνἐνμεγάροισινἐμοῖσιμένοςκρίνηταιἌρηος.ἀλλὰσὺμὲννῦνἔρχευἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφινοἴκαδε, καὶμνηστῆρσινὑπερφιάλοισινὁμίλει:αὐτὰρἐμὲπροτὶἄστυσυβώτηςὕστερονἄξει,πτωχῷλευγαλέῳἐναλίγκιονἠδὲγέροντι.εἰδέμ᾽ἀτιμήσουσιδόμονκάτα, σὸνδὲφίλονκῆρτετλάτωἐνστήθεσσικακῶςπάσχοντοςἐμεῖο,ἤνπερκαὶδιὰδῶμαποδῶνἕλκωσιθύραζεβέλεσιβάλλωσι: σὺδ᾽εἰσορόωνἀνέχεσθαι.ἀλλ᾽τοιπαύεσθαιἀνωγέμενἀφροσυνάων,μειλιχίοιςἐπέεσσιπαραυδῶν: οἱδέτοιοὔτιπείσονται: δὴγάρσφιπαρίσταταιαἴσιμονἦμαρ.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:ὁππότεκενπολύβουλοςἐνὶφρεσὶθῇσινἈθήνη,νεύσωμέντοιἐγὼκεφαλῇ, σὺδ᾽ἔπειτανοήσαςὅσσατοιἐνμεγάροισινἈρήϊατεύχεακεῖταιἐςμυχὸνὑψηλοῦθαλάμουκαταθεῖναιἀείραςπάνταμάλ᾽: αὐτὰρμνηστῆραςμαλακοῖςἐπέεσσιπαρφάσθαι, ὅτεκένσεμεταλλῶσινποθέοντες:ἐκ καπνοῦ κατέθηκ᾽, ἐπεὶ οὐκέτι τοῖσιν ἐῴκει οἷάποτεΤροίηνδεκιὼνκατέλειπενὈδυσσεύς,ἀλλὰκατῄκισται, ὅσσονπυρὸςἵκετ᾽ἀϋτμή.πρὸςδ᾽ἔτικαὶτόδεμεῖζονἐνὶφρεσὶθῆκεΚρονίων,μήπωςοἰνωθέντες, ἔρινστήσαντεςἐνὑμῖν,ἀλλήλουςτρώσητεκαταισχύνητέτεδαῖτακαὶμνηστύν: αὐτὸςγὰρἐφέλκεταιἄνδρασίδηρος.”νῶϊν δ᾽ οἴοισιν δύο φάσγανα καὶ δύο δοῦρε καλλιπέεινκαὶδοιὰβοάγριαχερσὶνἑλέσθαι,ὡςἂνἐπιθύσαντεςἑλοίμεθα: τοὺςδέκ᾽ἔπειταΠαλλὰςἈθηναίηθέλξεικαὶμητίεταΖεύς.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:εἰἐτεόνγ᾽ἐμόςἐσσικαὶαἵματοςἡμετέροιο,μήτιςἔπειτ᾽Ὀδυσῆοςἀκουσάτωἔνδονἐόντος,μήτ᾽οὖνΛαέρτηςἴστωτόγεμήτεσυβώτηςμήτετιςοἰκήωνμήτ᾽αὐτὴΠηνελόπεια,ἀλλ᾽οἶοισύτ᾽ἐγώτεγυναικῶνγνώομενἰθύν:καίκέτεοδμώωνἀνδρῶνἔτιπειρηθεῖμεν,ἠμὲνὅπουτιςνῶϊτίεικαὶδείδιεθυμῷ,ἠδ᾽ὅτιςοὐκἀλέγει, σὲδ᾽ἀτιμᾷτοῖονἐόντα.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσεφώνεεφαίδιμοςυἱός πάτερ, τοι ἐμὸν θυμὸν καὶ ἔπειτά γ᾽, ὀΐω,γνώσεαι: οὐμὲνγάρτιχαλιφροσύναιγέμ᾽ἔχουσιν:ἀλλ᾽οὔτοιτόδεκέρδοςἐγὼνἔσσεσθαιὀΐωἡμῖνἀμφοτέροισι: σὲδὲφράζεσθαιἄνωγα.δηθὰγὰραὔτωςεἴσῃἑκάστουπειρητίζων,ἔργαμετερχόμενος: τοὶδ᾽ἐνμεγάροισινἕκηλοιχρήματαδαρδάπτουσινὑπέρβιονοὐδ᾽ἔπιφειδώ.ἀλλ᾽τοίσεγυναῖκαςἐγὼδεδάασθαιἄνωγα,αἵτέσ᾽ἀτιμάζουσικαὶαἳνηλείτιδέςεἰσιν:ἀνδρῶνδ᾽οὐκἂνἐγώγεκατὰσταθμοὺςἐθέλοιμιἡμέαςπειράζειν, ἀλλ᾽ὕστεραταῦταπένεσθαι,εἰἐτεόνγέτιοἶσθαΔιὸςτέραςαἰγιόχοιο.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,δ᾽ἄρ᾽ἔπειτ᾽Ἰθάκηνδεκατήγετονηῦςεὐεργής,φέρεΤηλέμαχονΠυλόθενκαὶπάνταςἑταίρους.οἱδ᾽ὅτεδὴλιμένοςπολυβενθέοςἐντὸςἵκοντο,νῆαμὲνοἵγεμέλαινανἐπ᾽ἠπείροιοἔρυσσαν,τεύχεαδέσφ᾽ἀπένεικανὑπέρθυμοιθεράποντες,αὐτίκαδ᾽ἐςΚλυτίοιοφέρονπερικαλλέαδῶρα.αὐτὰρκήρυκαπρόεσανδόμονεἰςὈδυσῆος,ἀγγελίηνἐρέονταπερίφρονιΠηνελοπείῃ,οὕνεκαΤηλέμαχοςμὲνἐπ᾽ἀγροῦ, νῆαδ᾽ἀνώγειἄστυδ᾽ἀποπλείειν, ἵναμὴδείσασ᾽ἐνὶθυμῷἰφθίμηβασίλειατέρενκατὰδάκρυονεἴβοιτὼδὲσυναντήτηνκῆρυξκαὶδῖοςὑφορβὸςτῆςαὐτῆςἕνεκ᾽ἀγγελίης, ἐρέοντεγυναικί.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἵκοντοδόμονθείουβασιλῆος,κῆρυξμένῥαμέσῃσιμετὰδμῳῇσινἔειπεν:ἤδη τοι, βασίλεια, φίλος πάϊς εἰλήλουθε.”Πηνελοπείῃδ᾽εἶπεσυβώτηςἄγχιπαραστὰςπάνθ᾽ὅσαοἱφίλοςυἱὸςἀνώγειμυθήσασθαι.αὐτὰρἐπεὶδὴπᾶσανἐφημοσύνηνἀπέειπε,βῆῥ᾽ἴμεναιμεθ᾽ὕας, λίπεδ᾽ἕρκεάτεμέγαρόντε.μνηστῆρεςδ᾽ἀκάχοντοκατήφησάντ᾽ἐνὶθυμῷ,ἐκδ᾽ἦλθονμεγάροιοπαρὲκμέγατειχίοναὐλῆς,αὐτοῦδὲπροπάροιθεθυράωνἑδριόωντο.τοῖσινδ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἦρχ᾽ἀγορεύειν: φίλοι, μέγα ἔργον ὑπερφιάλως τετέλεσται Τηλεμάχῳὁδὸςἥδε: φάμενδέοἱοὐτελέεσθαι.ἀλλ᾽ἄγενῆαμέλαινανἐρύσσομεντιςἀρίστη,ἐςδ᾽ἐρέταςἁλιῆαςἀγείρομεν, οἵκετάχιστακείνοιςἀγγείλωσιθοῶςοἶκόνδενέεσθαι.”οὔπωπᾶνεἴρηθ᾽, ὅτ᾽ἄρ᾽Ἀμφίνομοςἴδενῆα,στρεφθεὶςἐκχώρης, λιμένοςπολυβενθέοςἐντός,ἱστίατεστέλλονταςἐρετμάτεχερσὶνἔχοντας.ἡδὺδ᾽ἄρ᾽ἐκγελάσαςμετεφώνεενοἷςἑτάροισι:μή τιν᾽ ἔτ᾽ ἀγγελίην ὀτρύνομεν: οἵδε γὰρ ἔνδον.τίςσφιντόδ᾽ἔειπεθεῶν, εἴσιδοναὐτοὶνῆαπαρερχομένην, τὴνδ᾽οὐκἐδύναντοκιχῆναι.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἀνστάντεςἔβανἐπὶθῖναθαλάσσης,αἶψαδὲνῆαμέλαινανἐπ᾽ἠπείροιοἔρυσσαν,τεύχεαδέσφ᾽ἀπένεικανὑπέρθυμοιθεράποντες.αὐτοὶδ᾽εἰςἀγορὴνκίονἀθρόοι, οὐδέτιν᾽ἄλλονεἴωνοὔτενέωνμεταΐζεινοὔτεγερόντων.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςμετέφη, Εὐπείθεοςυἱός: πόποι, ὡς τόνδ᾽ ἄνδρα θεοὶ κακότητος ἔλυσαν.ἤματαμὲνσκοποὶἷζονἐπ᾽ἄκριαςἠνεμοέσσαςαἰὲνἐπασσύτεροι: ἅμαδ᾽ἠελίῳκαταδύντιοὔποτ᾽ἐπ᾽ἠπείρουνύκτ᾽ἄσαμεν, ἀλλ᾽ἐνὶπόντῳνηῒθοῇπλείοντεςἐμίμνομενἨῶδῖαν,Τηλέμαχονλοχόωντες, ἵναφθίσωμενἑλόντεςαὐτόν: τὸνδ᾽ἄρατῆοςἀπήγαγενοἴκαδεδαίμων,ἡμεῖςδ᾽ἐνθάδεοἱφραζώμεθαλυγρὸνὄλεθρονΤηλεμάχῳ, μηδ᾽ἧμαςὑπεκφύγοι: οὐγὰρὀΐωτούτουγεζώοντοςἀνύσσεσθαιτάδεἔργα.αὐτὸςμὲνγὰρἐπιστήμωνβουλῇτενόῳτε,λαοὶδ᾽οὐκέτιπάμπανἐφ᾽ἡμῖνἦραφέρουσιν.ἀλλ᾽ἄγετε, πρὶνκεῖνονὁμηγυρίσασθαιἈχαιοὺςεἰςἀγορήνοὐ γάρ τι μεθησέμεναί μιν ὀΐω,ἀλλ᾽ἀπομηνίσει, ἐρέειδ᾽ἐνπᾶσινἀναστὰςοὕνεκάοἱφόνοναἰπὺνἐράπτομενοὐδ᾽ἐκίχημεν:οἱδ᾽οὐκαἰνήσουσινἀκούοντεςκακὰἔργα:μήτικακὸνῥέξωσικαὶἡμέαςἐξελάσωσιγαίηςἡμετέρης, ἄλλωνδ᾽ἀφικώμεθαδῆμον:ἀλλὰφθέωμενἑλόντεςἐπ᾽ἀγροῦνόσφιπόληοςἐνὁδῷ: βίοτονδ᾽αὐτοὶκαὶκτήματ᾽ἔχωμεν,δασσάμενοικατὰμοῖρανἐφ᾽ἡμέας, οἰκίαδ᾽αὖτεκείνουμητέριδοῖμενἔχεινἠδ᾽ὅστιςὀπυίοι.εἰδ᾽ὑμῖνὅδεμῦθοςἀφανδάνει, ἀλλὰβόλεσθεαὐτόντεζώεινκαὶἔχεινπατρώϊαπάντα,μήοἱχρήματ᾽ἔπειταἅλιςθυμηδέ᾽ἔδωμενἐνθάδ᾽ἀγειρόμενοι, ἀλλ᾽ἐκμεγάροιοἕκαστοςμνάσθωἐέδνοισινδιζήμενος: δέκ᾽ἔπειταγήμαιθ᾽ὅςκεπλεῖσταπόροικαὶμόρσιμοςἔλθοι.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ.τοῖσινδ᾽Ἀμφίνομοςἀγορήσατοκαὶμετέειπε,Νίσουφαίδιμοςυἱός, Ἀρητιάδαοἄνακτος,ὅςῥ᾽ἐκΔουλιχίουπολυπύρου, ποιήεντος,ἡγεῖτομνηστῆρσι, μάλισταδὲΠηνελοπείῃἥνδανεμύθοισι: φρεσὶγὰρκέχρητ᾽ἀγαθῇσιν:σφινἐϋφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν: φίλοι, οὐκ ἂν ἐγώ γε κατακτείνειν ἐθέλοιμι Τηλέμαχον: δεινὸνδὲγένοςβασιλήϊόνἐστινκτείνειν: ἀλλὰπρῶταθεῶνεἰρώμεθαβουλάς.εἰμένκ᾽αἰνήσωσιΔιὸςμεγάλοιοθέμιστες,αὐτόςτεκτενέωτούςτ᾽ἄλλουςπάνταςἀνώξω:εἰδέκ᾽ἀποτρωπῶσιθεοί, παύσασθαιἄνωγα.”ὣςἔφατ᾽Ἀμφίνομος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἀνστάντεςἔβανδόμονεἰςὈδυσῆος,ἐλθόντεςδὲκαθῖζονἐπὶξεστοῖσιθρόνοισιν.δ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεπερίφρωνΠηνελόπεια,μνηστήρεσσιφανῆναιὑπέρβιονὕβρινἔχουσι.πεύθετογὰροὗπαιδὸςἐνὶμεγάροισινὄλεθρον:κῆρυξγὰροἱἔειπεΜέδων, ὃςἐπεύθετοβουλάς.βῆδ᾽ἰέναιμέγαρόνδεσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξίν.ἀλλ᾽ὅτεδὴμνηστῆραςἀφίκετοδῖαγυναικῶν,στῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,ἄνταπαρειάωνσχομένηλιπαρὰκρήδεμνα,Ἀντίνοονδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:Ἀντίνο᾽, ὕβριν ἔχων, κακομήχανε, καὶ δέ σέ φασιν ἐνδήμῳἸθάκηςμεθ᾽ὁμήλικαςἔμμενἄριστονβουλῇκαὶμύθοισι: σὺδ᾽οὐκἄρατοῖοςἔησθα.μάργε, τίηδὲσὺΤηλεμάχῳθάνατόντεμόροντεῥάπτεις, οὐδ᾽ἱκέταςἐμπάζεαι, οἷσινἄραΖεὺςμάρτυρος; οὐδ᾽ὁσίηκακὰῥάπτεινἀλλήλοισιν.οὐκοἶσθ᾽ὅτεδεῦροπατὴρτεὸςἵκετοφεύγων,δῆμονὑποδείσας; δὴγὰρκεχολώατολίην,οὕνεκαληϊστῆρσινἐπισπόμενοςΤαφίοισινἤκαχεΘεσπρωτούς: οἱδ᾽ἡμῖνἄρθμιοιἦσαν:τόνῥ᾽ἔθελονφθῖσαικαὶἀπορραῖσαιφίλονἦτορἠδὲκατὰζωὴνφαγέεινμενοεικέαπολλήν:ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςκατέρυκεκαὶἔσχεθενἱεμένουςπερ.τοῦνῦνοἶκονἄτιμονἔδεις, μνάᾳδὲγυναῖκαπαῖδάτ᾽ἀποκτείνεις, ἐμὲδὲμεγάλωςἀκαχίζεις:ἀλλάσεπαύσασθαικέλομαικαὶἀνωγέμενἄλλους.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἀντίονηὔδα:κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρον Πηνελόπεια,θάρσει: μήτοιταῦταμετὰφρεσὶσῇσιμελόντων.οὐκἔσθ᾽οὗτοςἀνὴροὐδ᾽ἔσσεταιοὐδὲγένηται,ὅςκενΤηλεμάχῳσῷυἱέϊχεῖραςἐποίσειζώοντόςγ᾽ἐμέθενκαὶἐπὶχθονὶδερκομένοιο.ὧδεγὰρἐξερέω, καὶμὴντετελεσμένονἔσται:αἶψάοἱαἷμακελαινὸνἐρωήσειπερὶδουρὶἡμετέρῳ, ἐπεὶκαὶἐμὲπτολίπορθοςὈδυσσεὺςπολλάκιγούνασινοἷσινἐφεσσάμενοςκρέαςὀπτὸνἐνχείρεσσινἔθηκεν, ἐπέσχετεοἶνονἐρυθρόν.τῷμοιΤηλέμαχοςπάντωνπολὺφίλτατόςἐστινἀνδρῶν, οὐδέτίμινθάνατοντρομέεσθαιἄνωγαἔκγεμνηστήρων: θεόθενδ᾽οὐκἔστ᾽ἀλέασθαι.”ὣςφάτοθαρσύνων, τῷδ᾽ἤρτυεναὐτὸςὄλεθρον.μὲνἄρ᾽εἰσαναβᾶσ᾽ὑπερώϊασιγαλόεντακλαῖενἔπειτ᾽Ὀδυσῆα, φίλονπόσιν, ὄφραοἱὕπνονἡδὺνἐπὶβλεφάροισιβάλεγλαυκῶπιςἈθήνη.ἑσπέριοςδ᾽Ὀδυσῆϊκαὶυἱέϊδῖοςὑφορβὸςἤλυθεν: οἱδ᾽ἄραδόρπονἐπισταδὸνὡπλίζοντο,σῦνἱερεύσαντεςἐνιαύσιον. αὐτὰρἈθήνη,ἄγχιπαρισταμένη, ΛαερτιάδηνὈδυσῆαῥάβδῳπεπληγυῖαπάλινποίησεγέροντα,λυγρὰδὲεἵματαἕσσεπερὶχροΐ, μήσυβώτηςγνοίηἐσάνταἰδὼνκαὶἐχέφρονιΠηνελοπείῃἔλθοιἀπαγγέλλωνμηδὲφρεσὶνεἰρύσσαιτο.τὸνκαὶΤηλέμαχοςπρότεροςπρὸςμῦθονἔειπεν:ἦλθες, δῖ᾽ Εὔμαιε. τί δὴ κλέος ἔστ᾽ ἀνὰ ἄστυ;ῥ᾽ἤδημνηστῆρεςἀγήνορεςἔνδονἔασινἐκλόχου, ἔτιμ᾽αὖτ᾽εἰρύαταιοἴκαδ᾽ἰόντα;”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:οὐκ ἔμελέν μοι ταῦτα μεταλλῆσαι καὶ ἐρέσθαι ἄστυκαταβλώσκοντα: τάχιστάμεθυμὸςἀνώγειἀγγελίηνεἰπόνταπάλινδεῦρ᾽ἀπονέεσθαι.ὡμήρησεδέμοιπαρ᾽ἑταίρωνἄγγελοςὠκύς,κῆρυξ, ὃςδὴπρῶτοςἔποςσῇμητρὶἔειπεν.ἄλλοδέτοιτόγεοἶδα: τὸγὰρἴδονὀφθαλμοῖσιν.ἤδηὑπὲρπόλιος, ὅθιθ᾽Ἕρμαιοςλόφοςἐστίν,ἦακιών, ὅτενῆαθοὴνἰδόμηνκατιοῦσανἐςλιμέν᾽ἡμέτερον: πολλοὶδ᾽ἔσανἄνδρεςἐναὐτῇ,βεβρίθειδὲσάκεσσικαὶἔγχεσινἀμφιγύοισι:καὶσφέαςὠΐσθηντοὺςἔμμεναι, οὐδέτιοἶδα.”ὣςφάτο, μείδησενδ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιοἐςπατέρ᾽ὀφθαλμοῖσινἰδών, ἀλέεινεδ᾽ὑφορβόν.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνπαύσαντοπόνουτετύκοντότεδαῖτα,δαίνυντ᾽, οὐδέτιθυμὸςἐδεύετοδαιτὸςἐΐσης.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,κοίτουτεμνήσαντοκαὶὕπνουδῶρονἕλοντο.
ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,δὴτότ᾽ἔπειθ᾽ὑπὸποσσὶνἐδήσατοκαλὰπέδιλαΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο,εἵλετοδ᾽ἄλκιμονἔγχος, οἱπαλάμηφινἀρήρει,ἄστυδεἱέμενος, καὶἑὸνπροσέειπεσυβώτην:ἄττ᾽, τοι μὲν ἐγὼν εἶμ᾽ ἐς πόλιν, ὄφρα με μήτηρ ὄψεται: οὐγάρμινπρόσθενπαύσεσθαιὀΐωκλαυθμοῦτεστυγεροῖογόοιότεδακρυόεντος,πρίνγ᾽αὐτόνμεἴδηται: ἀτὰρσοίγ᾽ὧδ᾽ἐπιτέλλω.τὸνξεῖνονδύστηνονἄγ᾽ἐςπόλιν, ὄφρ᾽ἂνἐκεῖθιδαῖταπτωχεύῃ: δώσειδέοἱὅςκ᾽ἐθέλῃσιπύρνονκαὶκοτύλην: ἐμὲδ᾽οὔπωςἔστινἅπανταςἀνθρώπουςἀνέχεσθαι, ἔχοντάπερἄλγεαθυμῷ:ξεῖνοςδ᾽εἴπερμάλαμηνίει, ἄλγιοναὐτῷἔσσεται: γὰρἐμοὶφίλ᾽ἀληθέαμυθήσασθαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: φίλος, οὐδέ τοι αὐτὸς ἐρύκεσθαι μενεαίνω:πτωχῷβέλτερόνἐστικατὰπτόλινἠὲκατ᾽ἀγροὺςδαῖταπτωχεύειν: δώσειδέμοιὅςκ᾽ἐθέλῃσιν.οὐγὰρἐπὶσταθμοῖσιμένεινἔτιτηλίκοςεἰμί,ὥστ᾽ἐπιτειλαμένῳσημάντοριπάνταπιθέσθαι.ἀλλ᾽ἔρχευ: ἐμὲδ᾽ἄξειἀνὴρὅδε, τὸνσὺκελεύεις,αὐτίκ᾽ἐπείκεπυρὸςθερέωἀλέητεγένηται.αἰνῶςγὰρτάδεεἵματ᾽ἔχωκακά: μήμεδαμάσσῃστίβηὑπηοίη: ἕκαθενδέτεἄστυφάτ᾽εἶναι.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲδιὰσταθμοῖοβεβήκει,κραιπνὰποσὶπροβιβάς, κακὰδὲμνηστῆρσιφύτευεν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἵκανεδόμουςεὖναιετάοντας,ἔγχοςμένῥ᾽ἔστησεφέρωνπρὸςκίοναμακρήν,αὐτὸςδ᾽εἴσωἴενκαὶὑπέρβηλάϊνονοὐδόν.τὸνδὲπολὺπρώτηεἶδετροφὸςΕὐρύκλεια,κώεακαστορνῦσαθρόνοιςἔνιδαιδαλέοισι,δακρύσασαδ᾽ἔπειτ᾽ἰθὺςκίεν: ἀμφὶδ᾽ἄρ᾽ἄλλαιδμῳαὶὈδυσσῆοςταλασίφρονοςἠγερέθοντο,καὶκύνεονἀγαπαζόμεναικεφαλήντεκαὶὤμους.δ᾽ἴενἐκθαλάμοιοπερίφρωνΠηνελόπεια,ἈρτέμιδιἰκέληἠὲχρυσέῃἈφροδίτῃ,ἀμφὶδὲπαιδὶφίλῳβάλεπήχεεδακρύσασα,κύσσεδέμινκεφαλήντεκαὶἄμφωφάεακαλά,καίῥ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ἦλθες, Τηλέμαχε, γλυκερὸν φάος. οὔ σ᾽ ἔτ᾽ ἐγώ γε ὄψεσθαιἐφάμην, ἐπεὶᾤχεονηῒΠύλονδελάθρη, ἐμεῦἀέκητι, φίλουμετὰπατρὸςἀκουήν.ἀλλ᾽ἄγεμοικατάλεξονὅπωςἤντησαςὀπωπῆς.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:μῆτερ ἐμή, μή μοι γόον ὄρνυθι μηδέ μοι ἦτορ ἐνστήθεσσινὄρινεφυγόντιπεραἰπὺνὄλεθρον:ἀλλ᾽ὑδρηναμένη, καθαρὰχροῒεἵμαθ᾽ἑλοῦσα,εἰςὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνεὔχεοπᾶσιθεοῖσιτεληέσσαςἑκατόμβαςῥέξειν, αἴκέποθιΖεὺςἄντιταἔργατελέσσῃ.αὐτὰρἐγὼνἀγορὴνἐσελεύσομαι, ὄφρακαλέσσωξεῖνον, ὅτιςμοικεῖθενἅμ᾽ἕσπετοδεῦροκιόντι.τὸνμὲνἐγὼπροὔπεμψασὺνἀντιθέοιςἑτάροισι,Πείραιονδέμινἠνώγεαπροτὶοἶκονἄγονταἐνδυκέωςφιλέεινκαὶτιέμεν, εἰςκενἔλθω.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, τῇδ᾽ἄπτεροςἔπλετομῦθος.δ᾽ὑδρηναμένη, καθαρὰχροῒεἵμαθ᾽ἑλοῦσα,εὔχετοπᾶσιθεοῖσιτεληέσσαςἑκατόμβαςῥέξειν, αἴκέποθιΖεὺςἄντιταἔργατελέσσῃ.Τηλέμαχοςδ᾽ἄρ᾽ἔπειταδιὲκμεγάροιοβεβήκειἔγχοςἔχων: ἅματῷγεδύωκύνεςἀργοὶἕποντο.θεσπεσίηνδ᾽ἄρατῷγεχάρινκατέχευενἈθήνη:τὸνδ᾽ἄραπάντεςλαοὶἐπερχόμενονθηεῦντο.ἀμφὶδέμινμνηστῆρεςἀγήνορεςἠγερέθοντοἔσθλ᾽ἀγορεύοντες, κακὰδὲφρεσὶβυσσοδόμευον.αὐτὰρτῶνμὲνἔπειταἀλεύατοπουλὺνὅμιλον,ἀλλ᾽ἵναΜέντωρἧστοκαὶἌντιφοςἠδ᾽Ἁλιθέρσης,οἵτεοἱἐξἀρχῆςπατρώϊοιἦσανἑταῖροι,ἔνθακαθέζετ᾽ἰών: τοὶδ᾽ἐξερέεινονἕκαστα.τοῖσιδὲΠείραιοςδουρικλυτὸςἐγγύθενἦλθενξεῖνονἄγωνἀγορήνδεδιὰπτόλιν: οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτιδὴνΤηλέμαχοςξείνοιοἑκὰςτράπετ᾽, ἀλλὰπαρέστη.τὸνκαὶΠείραιοςπρότεροςπρὸςμῦθονἔειπε:Τηλέμαχ᾽, αἶψ᾽ ὄτρυνον ἐμὸν ποτὶ δῶμα γυναῖκας,ὥςτοιδῶρ᾽ἀποπέμψω, τοιΜενέλαοςἔδωκε.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:Πείραι᾽, οὐ γάρ τ᾽ ἴδμεν ὅπως ἔσται τάδε ἔργα.εἴκενἐμὲμνηστῆρεςἀγήνορεςἐνμεγάροισιλάθρηκτείναντεςπατρώϊαπάνταδάσωνται,αὐτὸνἔχοντάσεβούλομ᾽ἐπαυρέμεν, τινατῶνδε:εἰδέκ᾽ἐγὼτούτοισιφόνονκαὶκῆραφυτεύσω,δὴτότεμοιχαίροντιφέρεινπρὸςδώματαχαίρων.”ὣςεἰπὼνξεῖνονταλαπείριονἦγενἐςοἶκον.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἵκοντοδόμουςεὖναιετάοντας,χλαίναςμὲνκατέθεντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,ἐςδ᾽ἀσαμίνθουςβάντεςἐϋξέσταςλούσαντο.τοὺςδ᾽ἐπεὶοὖνδμῳαὶλοῦσανκαὶχρῖσανἐλαίῳ,ἀμφὶδ᾽ἄραχλαίναςοὔλαςβάλονἠδὲχιτῶνας,ἔκῥ᾽ἀσαμίνθωνβάντεςἐπὶκλισμοῖσικαθῖζον.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃ, ὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων.μήτηρδ᾽ἀντίονἷζεπαρὰσταθμὸνμεγάροιοκλισμῷκεκλιμένη, λέπτ᾽ἠλάκαταστρωφῶσα.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον,αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖσιδὲμύθωνἦρχεπερίφρωνΠηνελόπεια:Τηλέμαχ᾽, τοι ἐγὼν ὑπερώϊον εἰσαναβᾶσα λέξομαιεἰςεὐνήν, μοιστονόεσσατέτυκται,αἰεὶδάκρυσ᾽ἐμοῖσιπεφυρμένη, ἐξοὗὈδυσσεὺςᾤχεθ᾽ἅμ᾽ἈτρεΐδῃσινἐςἼλιον: οὐδέμοιἔτλης,πρὶνἐλθεῖνμνηστῆραςἀγήνοραςἐςτόδεδῶμα,νόστονσοῦπατρὸςσάφαεἰπέμεν, εἴπουἄκουσας.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:τοιγὰρ ἐγώ τοι, μῆτερ, ἀληθείην καταλέξω.ᾠχόμεθ᾽ἔςτεΠύλονκαὶΝέστορα, ποιμέναλαῶν:δεξάμενοςδέμεκεῖνοςἐνὑψηλοῖσιδόμοισινἐνδυκέωςἐφίλει, ὡςεἴτεπατὴρἑὸνυἱὸνἐλθόνταχρόνιοννέονἄλλοθεν: ὣςἐμὲκεῖνοςἐνδυκέωςἐκόμιζεσὺνυἱάσικυδαλίμοισιν.αὐτὰρὈδυσσῆοςταλασίφρονοςοὔποτ᾽ἔφασκεν,ζωοῦοὐδὲθανόντος, ἐπιχθονίωντευἀκοῦσαι:ἀλλάμ᾽ἐςἈτρεΐδην, δουρικλειτὸνΜενέλαον,ἵπποισιπροὔπεμψεκαὶἅρμασικολλητοῖσιν.ἔνθ᾽ἴδονἈργείηνἙλένην, ἧςεἵνεκαπολλὰἈργεῖοιΤρῶέςτεθεῶνἰότητιμόγησαν.εἴρετοδ᾽αὐτίκ᾽ἔπειταβοὴνἀγαθὸςΜενέλαοςὅττευχρηΐζωνἱκόμηνΛακεδαίμοναδῖαν:αὐτὰρἐγὼτῷπᾶσανἀληθείηνκατέλεξα:καὶτότεδήμεἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπεν: πόποι, μάλα δὴ κρατερόφρονος ἀνδρὸς ἐν εὐνῇ ἤθελονεὐνηθῆναι, ἀνάλκιδεςαὐτοὶἐόντες.ὡςδ᾽ὁπότ᾽ἐνξυλόχῳἔλαφοςκρατεροῖολέοντοςνεβροὺςκοιμήσασανεηγενέαςγαλαθηνοὺςκνημοὺςἐξερέῃσικαὶἄγκεαποιήενταβοσκομένη, δ᾽ἔπειταἑὴνεἰσήλυθενεὐνήν,ἀμφοτέροισιδὲτοῖσινἀεικέαπότμονἐφῆκεν,ὣςὈδυσεὺςκείνοισινἀεικέαπότμονἐφήσει.αἲγάρ, ΖεῦτεπάτερκαὶἈθηναίηκαὶἌπολλον,τοῖοςἐὼνοἷόςποτ᾽ἐϋκτιμένῃἐνὶΛέσβῳἐξἔριδοςΦιλομηλεΐδῃἐπάλαισενἀναστάς,κὰδδ᾽ἔβαλεκρατερῶς, κεχάροντοδὲπάντεςἈχαιοί,τοῖοςἐὼνμνηστῆρσινὁμιλήσειενὈδυσσεύς:πάντεςκ᾽ὠκύμοροίτεγενοίατοπικρόγαμοίτε.ταῦταδ᾽μ᾽εἰρωτᾷςκαὶλίσσεαι, οὐκἂνἐγώγεἄλλαπαρὲξεἴποιμιπαρακλιδὸνοὐδ᾽ἀπατήσω,ἀλλὰτὰμένμοιἔειπεγέρωνἅλιοςνημερτής,τῶνοὐδέντοιἐγὼκρύψωἔποςοὐδ᾽ἐπικεύσω.φῆμινγ᾽ἐννήσῳἰδέεινκρατέρ᾽ἄλγε᾽ἔχοντα,νύμφηςἐνμεγάροισιΚαλυψοῦς, μινἀνάγκῃἴσχει: δ᾽οὐδύναταιἣνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι.οὐγάροἱπάρανῆεςἐπήρετμοικαὶἑταῖροι,οἵκένμινπέμποιενἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσησὣς ἔφατ᾽ Ἀτρεΐδης, δουρικλειτὸς Μενέλαος.ταῦτατελευτήσαςνεόμην: ἔδοσανδέμοιοὖρονἀθάνατοι, τοίμ᾽ὦκαφίληνἐςπατρίδ᾽ἔπεμψαν.”ὣςφάτο, τῇδ᾽ἄραθυμὸνἐνὶστήθεσσινὄρινε.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής: γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος,τοιγ᾽οὐσάφαοἶδεν, ἐμεῖοδὲσύνθεομῦθον:ἀτρεκέωςγάρσοιμαντεύσομαιοὐδ᾽ἐπικεύσω:ἴστωνῦνΖεὺςπρῶταθεῶν, ξενίητετράπεζαἱστίητ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ἣνἀφικάνω,ὡςτοιὈδυσεὺςἤδηἐνπατρίδιγαίῃ,ἥμενοςἕρπων, τάδεπευθόμενοςκακὰἔργα,ἔστιν, ἀτὰρμνηστῆρσικακὸνπάντεσσιφυτεύει:τοῖονἐγὼνοἰωνὸνἐϋσσέλμουἐπὶνηὸςἥμενοςἐφρασάμηνκαὶΤηλεμάχῳἐγεγώνευν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:αἲ γὰρ τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος τετελεσμένον εἴη:τῷκετάχαγνοίηςφιλότητάτεπολλάτεδῶραἐξἐμεῦ, ὡςἄντίςσεσυναντόμενοςμακαρίζοι.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,μνηστῆρεςδὲπάροιθενὈδυσσῆοςμεγάροιοδίσκοισιντέρποντοκαὶαἰγανέῃσινἱέντες,ἐντυκτῷδαπέδῳ, ὅθιπερπάροςὕβρινἔχοντες.ἀλλ᾽ὅτεδὴδείπνηστοςἔηνκαὶἐπήλυθεμῆλαπάντοθενἐξἀγρῶν, οἱδ᾽ἤγαγονοἳτὸπάροςπερ,καὶτότεδήσφινἔειπεΜέδων: ὃςγάρῥαμάλισταἥνδανεκηρύκων, καὶσφινπαρεγίγνετοδαιτί:κοῦροι, ἐπεὶ δὴ πάντες ἐτέρφθητε φρέν᾽ ἀέθλοις,ἔρχεσθεπρὸςδώμαθ᾽, ἵν᾽ἐντυνώμεθαδαῖτα:οὐμὲνγάρτιχέρειονἐνὥρῃδεῖπνονἑλέσθαι.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἀνστάντεςἔβανπείθοντότεμύθῳ.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἵκοντοδόμουςεὖναιετάοντας,χλαίναςμὲνκατέθεντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,οἱδ᾽ἱέρευονὄϊςμεγάλουςκαὶπίοναςαἶγας,ἵρευονδὲσύαςσιάλουςκαὶβοῦνἀγελαίην,δαῖτ᾽ἐντυνόμενοι. τοὶδ᾽ἐξἀγροῖοπόλινδεὠτρύνοντ᾽Ὀδυσεύςτ᾽ἰέναικαὶδῖοςὑφορβός.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν:ξεῖν᾽, ἐπεὶ ἂρ δὴ ἔπειτα πόλινδ᾽ ἰέναι μενεαίνεις σήμερον, ὡςἐπέτελλενἄναξἐμόσ σ᾽ ἂν ἐγώ γε αὐτοῦβουλοίμηνσταθμῶνῥυτῆραλιπέσθαι:ἀλλὰτὸναἰδέομαικαὶδείδια, μήμοιὀπίσσωνεικείῃ: χαλεπαὶδέτ᾽ἀνάκτωνεἰσὶνὁμοκλαίἀλλ᾽ἄγενῦνἴομεν: δὴγὰρμέμβλωκεμάλισταἦμαρ, ἀτὰρτάχατοιποτὶἕσπεραῥίγιονἔσται.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:γιγνώσκω, φρονέω: τά γε δὴ νοέοντι κελεύεις.ἀλλ᾽ἴομεν, σὺδ᾽ἔπειταδιαμπερὲςἡγεμόνευε.δὸςδέμοι, εἴποθίτοιῥόπαλοντετμημένονἐστίν,σκηρίπτεσθ᾽, ἐπεὶφατ᾽ἀρισφαλέ᾽ἔμμεναιοὐδόν.”ῥακαὶἀμφ᾽ὤμοισινἀεικέαβάλλετοπήρην,πυκνὰῥωγαλέην: ἐνδὲστρόφοςἦενἀορτήρ:Εὔμαιοςδ᾽ἄραοἱσκῆπτρονθυμαρὲςἔδωκε.τὼβήτην, σταθμὸνδὲκύνεςκαὶβώτορεςἄνδρεςῥύατ᾽ὄπισθεμένοντες: δ᾽ἐςπόλινἦγενἄνακταπτωχῷλευγαλέῳἐναλίγκιονἠδὲγέροντι,σκηπτόμενον: τὰδὲλυγρὰπερὶχροῒεἵματαἕστο.ἀλλ᾽ὅτεδὴστείχοντεςὁδὸνκάταπαιπαλόεσσανἄστεοςἐγγὺςἔσανκαὶἐπὶκρήνηνἀφίκοντοτυκτὴνκαλλίροον, ὅθενὑδρεύοντοπολῖται,τὴνποίησ᾽ἼθακοςκαὶΝήριτοςἠδὲΠολύκτωρ:ἀμφὶδ᾽ἄρ᾽αἰγείρωνὑδατοτρεφέωνἦνἄλσος,πάντοσεκυκλοτερές, κατὰδὲψυχρὸνῥέενὕδωρὑψόθενἐκπέτρης: βωμὸςδ᾽ἐφύπερθετέτυκτονυμφάων, ὅθιπάντεςἐπιρρέζεσκονὁδῖται:ἔνθασφέαςἐκίχαν᾽υἱὸςΔολίοιοΜελανθεὺςαἶγαςἄγων, αἳπᾶσιμετέπρεποναἰπολίοισι,δεῖπνονμνηστήρεσσι: δύωδ᾽ἅμ᾽ἕποντονομῆες.τοὺςδὲἰδὼννείκεσσενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν,ἔκπαγλονκαὶἀεικές: ὄρινεδὲκῆρὈδυσῆος:νῦν μὲν δὴ μάλα πάγχυ κακὸς κακὸν ἡγηλάζει,ὡςαἰεὶτὸνὁμοῖονἄγειθεὸςὡςτὸνὁμοῖν.πῇδὴτόνδεμολοβρὸνἄγεις, ἀμέγαρτεσυβῶτα,πτωχὸνἀνιηρόνδαιτῶνἀπολυμαντῆρα;ὃςπολλῇςφλιῇσιπαραστὰςθλίψεταιὤμους,αἰτίζωνἀκόλους, οὐκἄοραςοὐδὲλέβητας:τόνκ᾽εἴμοιδοίηςσταθμῶνῥυτῆραγενέσθαισηκοκόροντ᾽ἔμεναιθαλλόντ᾽ἐρίφοισιφορῆναι,καίκενὀρὸνπίνωνμεγάληνἐπιγουνίδαθεῖτο.ἀλλ᾽ἐπεὶοὖνδὴἔργακάκ᾽ἔμμαθεν, οὐκἐθελήσειἔργονἐποίχεσθαι, ἀλλὰπτώσσωνκατὰδῆμονβούλεταιαἰτίζωνβόσκεινἣνγαστέρ᾽ἄναλτον.ἀλλ᾽ἔκτοιἐρέω, τὸδὲκαὶτετελεσμένονἔσται:αἴκ᾽ἔλθῃπρὸςδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο,πολλάοἱἀμφὶκάρησφέλαἀνδρῶνἐκπαλαμάωνπλευραὶἀποτρίψουσιδόμονκάταβαλλομένοιο.”ὣςφάτο, καὶπαριὼνλὰξἔνθορενἀφραδίῃσινἰσχίῳ: οὐδέμινἐκτὸςἀταρπιτοῦἐστυφέλιξεν,ἀλλ᾽ἔμεν᾽ἀσφαλέως: δὲμερμήριξενὈδυσσεὺςἠὲμεταΐξαςῥοπάλῳἐκθυμὸνἕλοιτο,πρὸςγῆνἐλάσειεκάρηἀμφουδὶςἀείρας.ἀλλ᾽ἐπετόλμησε, φρεσὶδ᾽ἔσχετο: τὸνδὲσυβώτηςνείκεσ᾽ἐσάνταἰδών, μέγαδ᾽εὔξατοχεῖραςἀνασχών:νύμφαι κρηναῖαι, κοῦραι Διός, εἴ ποτ᾽ Ὀδυσσεὺς ὔμμ᾽ἐπὶμηρί᾽ἔκηε, καλύψαςπίονιδημῷ,ἀρνῶνἠδ᾽ἐρίφων, τόδεμοικρηήνατ᾽ἐέλδωρ,ὡςἔλθοιμὲνκεῖνοςἀνήρ, ἀγάγοιδέδαίμων:τῷκέτοιἀγλαΐαςγεδιασκεδάσειενἁπάσας,τὰςνῦνὑβρίζωνφορέεις, ἀλαλήμενοςαἰεὶἄστυκάτ᾽: αὐτὰρμῆλακακοὶφθείρουσινομῆες.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν: πόποι, οἶον ἔειπε κύων ὀλοφώϊα εἰδώς,τόνποτ᾽ἐγὼνἐπὶνηὸςἐϋσσέλμοιομελαίνηςἄξωτῆλ᾽Ἰθάκης, ἵναμοιβίοτονπολὺνἄλφοι.αἲγὰρΤηλέμαχονβάλοιἀργυρότοξοςἈπόλλωνσήμερονἐνμεγάροις, ὑπὸμνηστῆρσιδαμείη,ὡςὈδυσῆΐγετηλοῦἀπώλετονόστιμονἦμαρ.”ὣςεἰπὼντοὺςμὲνλίπεναὐτοῦἦκακιόντας,αὐτὰρβῆ, μάλαδ᾽ὦκαδόμουςἵκανενἄνακτος.αὐτίκαδ᾽εἴσωἴεν, μετὰδὲμνηστῆρσικαθῖζεν,ἀντίονΕὐρυμάχου: τὸνγὰρφιλέεσκεμάλιστα.τῷπάραμὲνκρειῶνμοῖρανθέσανοἳπονέοντο,σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσαἔδμεναι. ἀγχίμολονδ᾽Ὀδυσεὺςκαὶδῖοςὑφορβὸςστήτηνἐρχομένω, περὶδέσφεαςἤλυθ᾽ἰωὴφόρμιγγοςγλαφυρῆς: ἀνὰγάρσφισιβάλλετ᾽ἀείδεινΦήμιος: αὐτὰρχειρὸςἑλὼνπροσέειπεσυβώτην:Εὔμαι᾽, μάλα δὴ τάδε δώματα κάλ᾽ Ὀδυσῆος,ῥεῖαδ᾽ἀρίγνωτ᾽ἐστὶκαὶἐνπολλοῖσινἰδέσθαι.ἐξἑτέρωνἕτερ᾽ἐστίν, ἐπήσκηταιδέοἱαὐλὴτοίχῳκαὶθριγκοῖσι, θύραιδ᾽εὐερκέεςεἰσὶδικλίδες: οὐκἄντίςμινἀνὴρὑπεροπλίσσαιτο.γιγνώσκωδ᾽ὅτιπολλοὶἐναὐτῷδαῖτατίθενταιἄνδρες, ἐπεὶκνίσημὲνἀνήνοθεν, ἐνδέτεφόρμιγξἠπύει, ἣνἄραδαιτὶθεοὶποίησανἑταίρην.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:ῥεῖ᾽ ἔγνως, ἐπεὶ οὐδὲ τά τ᾽ ἄλλα πέρ ἐσσ᾽ ἀνοήμων.ἀλλ᾽ἄγεδὴφραζώμεθ᾽ὅπωςἔσταιτάδεἔργα.ἠὲσὺπρῶτοςἔσελθεδόμουςεὖναιετάοντας,δύσεοδὲμνηστῆρας, ἐγὼδ᾽ὑπολείψομαιαὐτοῦ:εἰδ᾽ἐθέλεις, ἐπίμεινον, ἐγὼδ᾽εἶμιπροπάροιθε:μηδὲσὺδηθύνειν, μήτίςσ᾽ἔκτοσθενοήσαςβάλῃἐλάσῃ: τὰδέσεφράζεσθαιἄνωγα.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:γιγνώσκω, φρονέω: τάγεδὴνοέοντικελεύεις.ἀλλ᾽ἔρχευπροπάροιθεν, ἐγὼδ᾽ὑπολείψομαιαὐτοῦ.οὐγάρτιπληγέωνἀδαήμωνοὐδὲβολάων:τολμήειςμοιθυμός, ἐπεὶκακὰπολλὰπέπονθακύμασικαὶπολέμῳ: μετὰκαὶτόδετοῖσιγενέσθω:γαστέραδ᾽οὔπωςἔστινἀποκρύψαιμεμαυῖαν,οὐλομένην, πολλὰκάκ᾽ἀνθρώποισιδίδωσι,τῆςἕνεκενκαὶνῆεςἐΰζυγοιὁπλίζονταιπόντονἐπ᾽ἀτρύγετον, κακὰδυσμενέεσσιφέρουσαι.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:ἂνδὲκύωνκεφαλήντεκαὶοὔατακείμενοςἔσχεν,Ἄργος, Ὀδυσσῆοςταλασίφρονος, ὅνῥάποτ᾽αὐτὸςθρέψεμέν, οὐδ᾽ἀπόνητο, πάροςδ᾽εἰςἼλιονἱρὴνᾤχετο. τὸνδὲπάροιθενἀγίνεσκοννέοιἄνδρεςαἶγαςἐπ᾽ἀγροτέραςἠδὲπρόκαςἠδὲλαγωούς:δὴτότεκεῖτ᾽ἀπόθεστοςἀποιχομένοιοἄνακτος,ἐνπολλῇκόπρῳ, οἱπροπάροιθεθυράωνἡμιόνωντεβοῶντεἅλιςκέχυτ᾽, ὄφρ᾽ἂνἄγοιενδμῶεςὈδυσσῆοςτέμενοςμέγακοπρήσοντες:ἔνθακύωνκεῖτ᾽Ἄργος, ἐνίπλειοςκυνοραιστέων.δὴτότεγ᾽, ὡςἐνόησενὈδυσσέαἐγγὺςἐόντα,οὐρῇμένῥ᾽γ᾽ἔσηνεκαὶοὔατακάββαλενἄμφω,ἆσσονδ᾽οὐκέτ᾽ἔπειταδυνήσατοοἷοἄνακτοςἐλθέμεν: αὐτὰρνόσφινἰδὼνἀπομόρξατοδάκρυ,ῥεῖαλαθὼνΕὔμαιον, ἄφαρδ᾽ἐρεείνετομύθῳ:Εὔμαι᾽, μάλα θαῦμα, κύων ὅδε κεῖτ᾽ ἐνὶ κόπρῳ.καλὸςμὲνδέμαςἐστίν, ἀτὰρτόδεγ᾽οὐσάφαοἶδα,εἰδὴκαὶταχὺςἔσκεθέεινἐπὶεἴδεϊτῷδε,αὔτωςοἷοίτετραπεζῆεςκύνεςἀνδρῶνγίγνοντ᾽: ἀγλαΐηςδ᾽ἕνεκενκομέουσινἄνακτες.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:καὶ λίην ἀνδρός γε κύων ὅδε τῆλε θανόντος.εἰτοιόσδ᾽εἴηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶἔργα,οἷόνμινΤροίηνδεκιὼνκατέλειπενὈδυσσεύς,αἶψάκεθηήσαιοἰδὼνταχυτῆτακαὶἀλκήν.οὐμὲνγάρτιφύγεσκεβαθείηςβένθεσινὕληςκνώδαλον, ὅττιδίοιτο: καὶἴχνεσιγὰρπεριῄδη:νῦνδ᾽ἔχεταικακότητι, ἄναξδέοἱἄλλοθιπάτρηςὤλετο, τὸνδὲγυναῖκεςἀκηδέεςοὐκομέουσι.δμῶεςδ᾽, εὖτ᾽ἂνμηκέτ᾽ἐπικρατέωσινἄνακτες,οὐκέτ᾽ἔπειτ᾽ἐθέλουσινἐναίσιμαἐργάζεσθαι:ἥμισυγάρτ᾽ἀρετῆςἀποαίνυταιεὐρύοπαΖεὺςἀνέρος, εὖτ᾽ἄνμινκατὰδούλιονἦμαρἕλῃσιν.”ὣςεἰπὼνεἰσῆλθεδόμουςεὖναιετάοντας,βῆδ᾽ἰθὺςμεγάροιομετὰμνηστῆραςἀγαυούς.Ἄργονδ᾽αὖκατὰμοῖρ᾽ἔλαβενμέλανοςθανάτοιο,αὐτίκ᾽ἰδόντ᾽Ὀδυσῆαἐεικοστῷἐνιαυτῷ.τὸνδὲπολὺπρῶτοςἴδεΤηλέμαχοςθεοειδὴςἐρχόμενονκατὰδῶμασυβώτην, ὦκαδ᾽ἔπειτανεῦσ᾽ἐπὶοἷκαλέσας: δὲπαπτήναςἕλεδίφρονκείμενον, ἔνθατεδαιτρὸςἐφίζεσκεκρέαπολλὰδαιόμενοςμνηστῆρσιδόμονκάταδαινυμένοισι:τὸνκατέθηκεφέρωνπρὸςΤηλεμάχοιοτράπεζανἀντίον, ἔνθαδ᾽ἄρ᾽αὐτὸςἐφέζετο: τῷδ᾽ἄρακῆρυξμοῖρανἑλὼνἐτίθεικανέουτ᾽ἐκσῖτονἀείρας.ἀγχίμολονδὲμετ᾽αὐτὸνἐδύσετοδώματ᾽Ὀδυσσεύς,πτωχῷλευγαλέῳἐναλίγκιοςἠδὲγέροντι,σκηπτόμενος: τὰδὲλυγρὰπερὶχροΐεἵματαἕστο.ἷζεδ᾽ἐπὶμελίνουοὐδοῦἔντοσθεθυράων,κλινάμενοςσταθμῷκυπαρισσίνῳ, ὅνποτετέκτωνξέσσενἐπισταμένωςκαὶἐπὶστάθμηνἴθυνεν.Τηλέμαχοςδ᾽ἐπὶοἷκαλέσαςπροσέειπεσυβώτην,ἄρτοντ᾽οὖλονἑλὼνπερικαλλέοςἐκκανέοιοκαὶκρέας, ὥςοἱχεῖρεςἐχάνδανονἀμφιβαλόντι:δὸς τῷ ξείνῳ ταῦτα φέρων αὐτόν τε κέλευε αἰτίζεινμάλαπάνταςἐποιχόμενονμνηστῆρας:αἰδὼςδ᾽οὐκἀγαθὴκεχρημένῳἀνδρὶπαρεῖναι.”ὣςφάτο, βῆδὲσυφορβός, ἐπεὶτὸνμῦθονἄκουσεν,ἀγχοῦδ᾽ἱστάμενοςἔπεαπτερόεντ᾽ἀγόρευε:Τηλέμαχός τοι, ξεῖνε, διδοῖ τάδε, καί σε κελεύει αἰτίζεινμάλαπάνταςἐποιχόμενονμνηστῆρας:αἰδῶδ᾽οὐκἀγαθήνφησ᾽ἔμμεναιἀνδρὶπροΐκτῃ.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Ζεῦ ἄνα, Τηλέμαχόν μοι ἐν ἀνδράσιν ὄλβιον εἶναι,καίοἱπάνταγένοιθ᾽ὅσσαφρεσὶνᾗσιμενοινᾷ.”ῥακαὶἀμφοτέρῃσινἐδέξατοκαὶκατέθηκεναὖθιποδῶνπροπάροιθεν, ἀεικελίηςἐπὶπήρης,ἤσθιεδ᾽ἧοςἀοιδὸςἐνὶμεγάροισινἄειδεν:εὖθ᾽δεδειπνήκειν, δ᾽ἐπαύετοθεῖοςἀοιδός.μνηστῆρεςδ᾽ὁμάδησανἀνὰμέγαρ᾽. αὐτὰρἈθήνη,ἄγχιπαρισταμένηΛαερτιάδηνὈδυσῆαὤτρυν᾽, ὡςἂνπύρνακατὰμνηστῆραςἀγείροι,γνοίηθ᾽οἵτινέςεἰσινἐναίσιμοιοἵτ᾽ἀθέμιστοι:ἀλλ᾽οὐδ᾽ὥςτιν᾽ἔμελλ᾽ἀπαλεξήσεινκακότητος.βῆδ᾽ἴμεναἰτήσωνἐνδέξιαφῶταἕκαστον,πάντοσεχεῖρ᾽ὀρέγων, ὡςεἰπτωχὸςπάλαιεἴη.οἱδ᾽ἐλεαίροντεςδίδοσαν, καὶἐθάμβεοναὐτόν,ἀλλήλουςτ᾽εἴροντοτίςεἴηκαὶπόθενἔλθοι.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν:κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγακλειτῆς βασιλείης,τοῦδεπερὶξείνου: γάρμινπρόσθενὄπωπα.τοιμένοἱδεῦροσυβώτηςἡγεμόνευεν,αὐτὸνδ᾽οὐσάφαοἶδα, πόθενγένοςεὔχεταιεἶναι.”ὣςἔφατ᾽, Ἀντίνοοςδ᾽ἔπεσιννείκεσσεσυβώτην: ἀρίγνωτε συβῶτα, τίη δὲ σὺ τόνδε πόλινδε ἤγαγες; οὐχἅλιςἧμινἀλήμονέςεἰσικαὶἄλλοι,πτωχοὶἀνιηροί, δαιτῶνἀπολυμαντῆρες;ὄνοσαιὅτιτοιβίοτονκατέδουσινἄνακτοςἐνθάδ᾽ἀγειρόμενοι, σὺδὲκαὶπροτὶτόνδ᾽ἐκάλεσσας;”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:Ἀντίνο᾽, οὐ μὲν καλὰ καὶ ἐσθλὸς ἐὼν ἀγορεύεις:τίςγὰρδὴξεῖνονκαλεῖἄλλοθεναὐτὸςἐπελθὼνἄλλονγ᾽, εἰμὴτῶνοἳδημιοεργοὶἔασι,μάντινἰητῆρακακῶντέκτοναδούρων,καὶθέσπινἀοιδόν, κεντέρπῃσινἀείδων;οὗτοιγὰρκλητοίγεβροτῶνἐπ᾽ἀπείροναγαῖαν:πτωχὸνδ᾽οὐκἄντιςκαλέοιτρύξοντααὐτόν.ἀλλ᾽αἰεὶχαλεπὸςπερὶπάντωνεἶςμνηστήρωνδμωσὶνὈδυσσῆος, πέριδ᾽αὖτ᾽ἐμοί: αὐτὰρἐγώγεοὐκἀλέγω, ἧόςμοιἐχέφρωνΠηνελόπειαζώειἐνὶμεγάροιςκαὶΤηλέμαχοςθεοειδής.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:σίγα, μή μοι τοῦτον ἀμείβεο πολλὰ ἔπεσσιν:Ἀντίνοοςδ᾽εἴωθεκακῶςἐρεθιζέμεναἰεὶμύθοισινχαλεποῖσιν, ἐποτρύνειδὲκαὶἄλλους.”ῥακαὶἈντίνοονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:Ἀντίνο᾽, μευ καλὰ πατὴρ ὣς κήδεαι υἷος,ὃςτὸνξεῖνονἄνωγαςἀπὸμεγάροιοδιέσθαιμύθῳἀναγκαίῳ: μὴτοῦτοθεὸςτελέσειε.δόςοἱἑλών: οὔτοιφθονέω: κέλομαιγὰρἐγώγε:μήτ᾽οὖνμητέρ᾽ἐμὴνἅζευτόγεμήτετιν᾽ἄλλονδμώων, οἳκατὰδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο.ἀλλ᾽οὔτοιτοιοῦτονἐνὶστήθεσσινόημα:αὐτὸςγὰρφαγέμενπολὺβούλεαιδόμενἄλλῳ.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςἀπαμειβόμενοςπροσέειπε:Τηλέμαχ᾽ ὑψαγόρη, μένος ἄσχετε, ποῖον ἔειπες.εἴοἱτόσσονἅπαντεςὀρέξειανμνηστῆρες,καίκένμιντρεῖςμῆναςἀπόπροθενοἶκοςἐρύκοι.”ὣςἄρ᾽ἔφη, καὶθρῆνυνἑλὼνὑπέφηνετραπέζηςκείμενον, ῥ᾽ἔπεχενλιπαροὺςπόδαςεἰλαπινάζων:οἱδ᾽ἄλλοιπάντεςδίδοσαν, πλῆσανδ᾽ἄραπήρηνσίτουκαὶκρειῶν: τάχαδὴκαὶἔμελλενὈδυσσεὺςαὖτιςἐπ᾽οὐδὸνἰὼνπροικὸςγεύσεσθαιἈχαιῶν:στῆδὲπαρ᾽Ἀντίνοον, καίμινπρὸςμῦθονἔειπε:δός, φίλος: οὐ μέν μοι δοκέεις κάκιστος Ἀχαιῶν ἔμμεναι, ἀλλ᾽ὤριστος, ἐπεὶβασιλῆϊἔοικας.τῷσεχρὴδόμεναικαὶλώϊονἠέπερἄλλοισίτου: ἐγὼδέκέσεκλείωκατ᾽ἀπείροναγαῖαν.καὶγὰρἐγώποτεοἶκονἐνἀνθρώποισινἔναιονὄλβιοςἀφνειὸνκαὶπολλάκιδόσκονἀλήτῃ,τοίῳὁποῖοςἔοικαὶὅτευκεχρημένοςἔλθοι:ἦσανδὲδμῶεςμάλαμυρίοιἄλλατεπολλὰοἷσίντ᾽εὖζώουσικαὶἀφνειοὶκαλέονται.ἀλλὰΖεὺςἀλάπαξεΚρονίωνἤθελε γάρ πουὅςμ᾽ἅμαληϊστῆρσιπολυπλάγκτοισινἀνῆκενΑἴγυπτόνδ᾽ἰέναι, δολιχὴνὁδόν, ὄφρ᾽ἀπολοίμην.στῆσαδ᾽ἐνΑἰγύπτῳποταμῷνέαςἀμφιελίσσας.ἔνθ᾽τοιμὲνἐγὼκελόμηνἐρίηραςἑταίρουςαὐτοῦπὰρνήεσσιμένεινκαὶνῆαςἔρυσθαι,ὀπτῆραςδὲκατὰσκοπιὰςὤτρυνανέεσθαι.οἱδ᾽ὕβρειεἴξαντες, ἐπισπόμενοιμένεϊσφῷ,αἶψαμάλ᾽Αἰγυπτίωνἀνδρῶνπερικαλλέαςἀγροὺςπόρθεον, ἐκδὲγυναῖκαςἄγονκαὶνήπιατέκνα,αὐτούςτ᾽ἔκτεινον: τάχαδ᾽ἐςπόλινἵκετ᾽ἀϋτή.οἱδὲβοῆςἀΐοντεςἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφινἦλθον: πλῆτοδὲπᾶνπεδίονπεζῶντεκαὶἵππωνχαλκοῦτεστεροπῆς: ἐνδὲΖεὺςτερπικέραυνοςφύζανἐμοῖςἑτάροισικακὴνβάλεν, οὐδέτιςἔτληστῆναιἐναντίβιον: περὶγὰρκακὰπάντοθενἔστη.ἔνθ᾽ἡμέωνπολλοὺςμὲνἀπέκτανονὀξέϊχαλκῷ,τοὺςδ᾽ἄναγονζωούς, σφίσινἐργάζεσθαιἀνάγκῃ.αὐτὰρἔμ᾽ἐςΚύπρονξείνῳδόσανἀντιάσαντι,ΔμήτοριἸασίδῃ, ὃςΚύπρουἶφιἄνασσεν:ἔνθενδὴνῦνδεῦροτόδ᾽ἵκωπήματαπάσχων.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:τίς δαίμων τόδε πῆμα προσήγαγε, δαιτὸς ἀνίην;στῆθ᾽οὕτωςἐςμέσσον, ἐμῆςἀπάνευθετραπέζης,μὴτάχαπικρὴνΑἴγυπτονκαὶΚύπρονἵκηαι:ὥςτιςθαρσαλέοςκαὶἀναιδήςἐσσιπροΐκτης.ἑξείηςπάντεσσιπαρίστασαι: οἱδὲδιδοῦσιμαψιδίως, ἐπεὶοὔτιςἐπίσχεσιςοὐδ᾽ἐλεητὺςἀλλοτρίωνχαρίσασθαι, ἐπεὶπάραπολλὰἑκάστῳ.”τὸνδ᾽ἀναχωρήσαςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: πόποι, οὐκ ἄρα σοί γ᾽ ἐπὶ εἴδεϊ καὶ φρένες ἦσαν:οὐσύγ᾽ἂνἐξοἴκουσῷἐπιστάτῃοὐδ᾽ἅλαδοίης,ὃςνῦνἀλλοτρίοισιπαρήμενοςοὔτίμοιἔτληςσίτουἀποπροελὼνδόμεναι: τὰδὲπολλὰπάρεστιν.”ὣςἔφατ᾽, Ἀντίνοοςδ᾽ἐχολώσατοκηρόθιμᾶλλον,καίμινὑπόδραἰδὼνἔπεαπτερόενταπροσηύδα:νῦν δή σ᾽ οὐκέτι καλὰ διὲκ μεγάροιό γ᾽ ὀΐω ἂψἀναχωρήσειν, ὅτεδὴκαὶὀνείδεαβάζεις.”ὣςἄρ᾽ἔφη, καὶθρῆνυνἑλὼνβάλεδεξιὸνὦμον,πρυμνότατονκατὰνῶτον: δ᾽ἐστάθηἠΰτεπέτρηἔμπεδον, οὐδ᾽ἄραμινσφῆλενβέλοςἈντινόοιο,ἀλλ᾽ἀκέωνκίνησεκάρη, κακὰβυσσοδομεύων.ἂψδ᾽γ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο, κὰδδ᾽ἄραπήρηνθῆκενἐϋπλείην, μετὰδὲμνηστῆρσινἔειπε:κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγακλειτῆς βασιλείης,ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει.οὐμὰνοὔτ᾽ἄχοςἐστὶμετὰφρεσὶνοὔτετιπένθος,ὁππότ᾽ἀνὴρπερὶοἷσιμαχειόμενοςκτεάτεσσιβλήεται, περὶβουσὶνἀργεννῇςὀΐεσσιν:αὐτὰρἔμ᾽Ἀντίνοοςβάλεγαστέροςεἵνεκαλυγρῆς,οὐλομένης, πολλὰκάκ᾽ἀνθρώποισιδίδωσιν.ἀλλ᾽εἴπουπτωχῶνγεθεοὶκαὶἘρινύεςεἰσίν,Ἀντίνοονπρὸγάμοιοτέλοςθανάτοιοκιχείη.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςπροσέφη, Εὐπείθεοςυἱός:ἔσθι᾽ ἕκηλος, ξεῖνε, καθήμενος, ἄπιθ᾽ ἄλλῃ,μήσενέοιδιὰδώματ᾽ἐρύσσωσ᾽, οἷ᾽ἀγορεύεις,ποδὸςκαὶχειρός, ἀποδρύψωσιδὲπάντα.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςὑπερφιάλωςνεμέσησαν:ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:Ἀντίνο᾽, οὐ μὲν κάλ᾽ ἔβαλες δύστηνον ἀλήτην,οὐλόμεν᾽, εἰδήπούτιςἐπουράνιοςθεόςἐστιν.καίτεθεοὶξείνοισινἐοικότεςἀλλοδαποῖσι,παντοῖοιτελέθοντες, ἐπιστρωφῶσιπόληας,ἀνθρώπωνὕβριντεκαὶεὐνομίηνἐφορῶντες.”ὣςἄρ᾽ἔφανμνηστῆρες, δ᾽οὐκἐμπάζετομύθων.Τηλέμαχοςδ᾽ἐνμὲνκραδίῃμέγαπένθοςἄεξεβλημένου, οὐδ᾽ἄραδάκρυχαμαὶβάλενἐκβλεφάροιϊν,ἀλλ᾽ἀκέωνκίνησεκάρη, κακὰβυσσοδομεύων.τοῦδ᾽ὡςοὖνἤκουσεπερίφρωνΠηνελόπειαβλημένουἐνμεγάρῳ, μετ᾽ἄραδμῳῇσινἔειπεν:αἴθ᾽ οὕτως αὐτόν σε βάλοι κλυτότοξος Ἀπόλλων.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Εὐρυνόμηταμίηπρὸςμῦθονἔειπεν:εἰ γὰρ ἐπ᾽ ἀρῇσιν τέλος ἡμετέρῃσι γένοιτο:οὐκἄντιςτούτωνγεἐΰθρονονἨῶἵκοιτο.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:μαῖ᾽, ἐχθροὶ μὲν πάντες, ἐπεὶ κακὰ μηχανόωνται:Ἀντίνοοςδὲμάλισταμελαίνῃκηρὶἔοικε.ξεῖνόςτιςδύστηνοςἀλητεύεικατὰδῶμαἀνέραςαἰτίζων: ἀχρημοσύνηγὰρἀνώγει:ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἐνέπλησάντ᾽ἔδοσάντε,οὗτοςδὲθρήνυιπρυμνὸνβάλεδεξιὸνὦμον.”μὲνἄρ᾽ὣςἀγόρευεμετὰδμῳῇσιγυναιξίν,ἡμένηἐνθαλάμῳ: δ᾽ἐδείπνεεδῖοςὈδυσσεύς:δ᾽ἐπὶοἷκαλέσασαπροσηύδαδῖονὑφορβόν:ἔρχεο, δῖ᾽ Εὔμαιε, κιὼν τὸν ξεῖνον ἄνωχθι ἐλθέμεν, ὄφρατίμινπροσπτύξομαιἠδ᾽ἐρέωμαιεἴπουὈδυσσῆοςταλασίφρονοςἠὲπέπυσταιἴδενὀφθαλμοῖσι: πολυπλάγκτῳγὰρἔοικε.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶταεἰ γάρ τοι, βασίλεια, σιωπήσειαν Ἀχαιοί:οἷ᾽γεμυθεῖται, θέλγοιτόκέτοιφίλονἦτορ.τρεῖςγὰρδήμιννύκταςἔχον, τρίαδ᾽ἤματ᾽ἔρυξαἐνκλισίῃ: πρῶτονγὰρἔμ᾽ἵκετονηὸςἀποδράς:ἀλλ᾽οὔπωκακότηταδιήνυσενἣνἀγορεύων.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἀοιδὸνἀνὴρποτιδέρκεται, ὅςτεθεῶνἒξἀείδειδεδαὼςἔπε᾽ἱμερόενταβροτοῖσι,τοῦδ᾽ἄμοτονμεμάασινἀκουέμεν, ὁππότ᾽ἀείδῃ:ὣςἐμὲκεῖνοςἔθελγεπαρήμενοςἐνμεγάροισι.φησὶδ᾽Ὀδυσσῆοςξεῖνοςπατρώϊοςεἶναι,Κρήτῃναιετάων, ὅθιΜίνωοςγένοςἐστίν.ἔνθενδὴνῦνδεῦροτόδ᾽ἵκετοπήματαπάσχων,προπροκυλινδόμενος: στεῦταιδ᾽Ὀδυσῆοςἀκοῦσαι,ἀγχοῦ, Θεσπρωτῶνἀνδρῶνἐνπίονιδήμῳ,ζωοῦ: πολλὰδ᾽ἄγεικειμήλιαὅνδεδόμονδε.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:ἔρχεο, δεῦρο κάλεσσον, ἵν᾽ ἀντίον αὐτὸς ἐνίσπῃ.οὗτοιδ᾽ἠὲθύρῃσικαθήμενοιἑψιαάσθων.αὐτοῦκατὰδώματ᾽, ἐπείσφισιθυμὸςἐΰφρων.αὐτῶνμὲνγὰρκτήματ᾽ἀκήρατακεῖτ᾽ἐνὶοἴκῳ,σῖτοςκαὶμέθυἡδύ: τὰμὲνοἰκῆεςἔδουσιν,οἱδ᾽εἰςἡμέτερονπωλεύμενοιἤματαπάντα,βοῦςἱερεύοντεςκαὶὄϊςκαὶπίοναςαἶγας,εἰλαπινάζουσινπίνουσίτεαἴθοπαοἶνον,μαψιδίως: τὰδὲπολλὰκατάνεται. οὐγὰρἔπ᾽ἀνήρ,οἷοςὈδυσσεὺςἔσκεν, ἀρὴνἀπὸοἴκουἀμῦναι.εἰδ᾽Ὀδυσεὺςἔλθοικαὶἵκοιτ᾽ἐςπατρίδαγαῖαν,αἶψάκεσὺνπαιδὶβίαςἀποτίσεταιἀνδρῶν.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲμέγ᾽ἔπταρεν, ἀμφὶδὲδῶμασμερδαλέονκονάβησε: γέλασσεδὲΠηνελόπεια,αἶψαδ᾽ἄρ᾽Εὔμαιονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ἔρχεό μοι, τὸν ξεῖνον ἐναντίον ὧδε κάλεσσον.οὐχὁράᾳςμοιυἱὸςἐπέπταρεπᾶσινἔπεσσι;τῷκεκαὶοὐκἀτελὴςθάνατοςμνηστῆρσιγένοιτοπᾶσιμάλ᾽, οὐδέκέτιςθάνατονκαὶκῆραςἀλύξει.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:αἴκ᾽αὐτὸνγνώωνημερτέαπάντ᾽ἐνέποντα,ἕσσωμινχλαῖνάντεχιτῶνάτε, εἵματακαλά.”ὣςφάτο, βῆδὲσυφορβός, ἐπεὶτὸνμῦθονἄκουσεν:ἀγχοῦδ᾽ἱστάμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ξεῖνε πάτερ, καλέει σε περίφρων Πηνελόπεια,μήτηρΤηλεμάχοιο: μεταλλῆσαίτίθυμὸςἀμφὶπόσεικέλεται, καὶκήδεάπερπεπαθυίῃ.εἰδέκέσεγνώῃνημερτέαπάντ᾽ἐνέποντα,ἕσσεισεχλαῖνάντεχιτῶνάτε, τῶνσὺμάλισταχρηΐζεις: σῖτονδὲκαὶαἰτίζωνκατὰδῆμονγαστέραβοσκήσεις: δώσειδέτοιὅςκ᾽ἐθέλῃσι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:Εὔμαι᾽, αἶψά κ᾽ ἐγὼ νημερτέα πάντ᾽ ἐνέποιμι κούρῃἸκαρίοιο, περίφρονιΠηνελοπείῃ:οἶδαγὰρεὖπερὶκείνου, ὁμὴνδ᾽ἀνεδέγμεθ᾽ὀϊζύν.ἀλλὰμνηστήρωνχαλεπῶνὑποδείδι᾽ὅμιλον,τῶνὕβριςτεβίητεσιδήρεονοὐρανὸνἵκει.καὶγὰρνῦν, ὅτεμ᾽οὗτοςἀνὴρκατὰδῶμακιόνταοὔτικακὸνῥέξανταβαλὼνὀδύνῃσινἔδωκεν,οὔτετιΤηλέμαχοςτόγ᾽ἐπήρκεσενοὔτετιςἄλλος.τῷνῦνΠηνελόπειανἐνὶμεγάροισινἄνωχθιμεῖναι, ἐπειγομένηνπερ, ἐςἠέλιονκαταδύντα:καὶτότεμ᾽εἰρέσθωπόσιοςπέρινόστιμονἦμαρ,ἀσσοτέρωκαθίσασαπαραὶπυρί: εἵματαγάρτοιλύγρ᾽ἔχω: οἶσθακαὶαὐτός, ἐπείσεπρῶθ᾽ἱκέτευσα.”ὣςφάτο, βῆδὲσυφορβός, ἐπεὶτὸνμῦθονἄκουσε.τὸνδ᾽ὑπὲροὐδοῦβάνταπροσηύδαΠηνελόπεια:οὐ σύ γ᾽ ἄγεις, Εὔμαιε: τί τοῦτ᾽ ἐνόησεν ἀλήτης;τινάπουδείσαςἐξαίσιονἦεκαὶἄλλωςαἰδεῖταικατὰδῶμα; κακὸςδ᾽αἰδοῖοςἀλήτης.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:μυθεῖται κατὰ μοῖραν, πέρ κ᾽ οἴοιτο καὶ ἄλλος,ὕβρινἀλυσκάζωνἀνδρῶνὑπερηνορεόντων.ἀλλάσεμεῖναιἄνωγενἐςἠέλιονκαταδύντα.καὶδὲσοὶὧδ᾽αὐτῇπολὺκάλλιον, βασίλεια,οἴηνπρὸςξεῖνονφάσθαιἔποςἠδ᾽ἐπακοῦσαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:οὐκ ἄφρων ξεῖνος: ὀΐεται, ὥς περ ἂν εἴη:οὐγάρπούτινεςὧδεκαταθνητῶνἀνθρώπωνἀνέρεςὑβρίζοντεςἀτάσθαλαμηχανόωνται.”μὲνἄρ᾽ὣςἀγόρευεν, δ᾽ᾤχετοδῖοςὑφορβὸςμνηστήρωνἐςὅμιλον, ἐπεὶδιεπέφραδεπάντα.αἶψαδὲΤηλέμαχονἔπεαπτερόενταπροσηύδα,ἄγχισχὼνκεφαλήν, ἵναμὴπευθοίαθ᾽οἱἄλλοι: φίλ᾽, ἐγὼ μὲν ἄπειμι, σύας καὶ κεῖνα φυλάξων,σὸνκαὶἐμὸνβίοτον: σοὶδ᾽ἐνθάδεπάνταμελόντων.αὐτὸνμένσεπρῶτασάω, καὶφράζεοθυμῷμήτιπάθῃς: πολλοὶδὲκακὰφρονέουσινἈχαιῶν,τοὺςΖεὺςἐξολέσειεπρὶνἡμῖνπῆμαγενέσθαι.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:ἔσσεται οὕτως, ἄττα: σὺ δ᾽ ἔρχεο δειελιήσας:ἠῶθενδ᾽ἰέναικαὶἄγεινἱερήϊακαλά:αὐτὰρἐμοὶτάδεπάντακαὶἀθανάτοισιμελήσει.”ὣςφάθ᾽, δ᾽αὖτιςἄρ᾽ἕζετ᾽ἐϋξέστουἐπὶδίφρου,πλησάμενοςδ᾽ἄραθυμὸνἐδητύοςἠδὲποτῆτοςβῆῥ᾽ἴμεναιμεθ᾽ὕας, λίπεδ᾽ἕρκεάτεμέγαρόντε,πλεῖονδαιτυμόνων: οἱδ᾽ὀρχηστυῖκαὶἀοιδῇτέρποντ᾽: ἤδηγὰρκαὶἐπήλυθεδείελονἦμαρ.
ἦλθεδ᾽ἐπὶπτωχὸςπανδήμιος, ὃςκατὰἄστυπτωχεύεσκ᾽Ἰθάκης, μετὰδ᾽ἔπρεπεγαστέριμάργῃἀζηχὲςφαγέμενκαὶπιέμεν: οὐδέοἱἦνἲςοὐδὲβίη, εἶδοςδὲμάλαμέγαςἦνὁράασθαι.Ἀρναῖοςδ᾽ὄνομ᾽ἔσκε: τὸγὰρθέτοπότνιαμήτηρἐκγενετῆς: Ἶρονδὲνέοικίκλησκονἅπαντες,οὕνεκ᾽ἀπαγγέλλεσκεκιών, ὅτεπούτιςἀνώγοι:ὅςῥ᾽ἐλθὼνὈδυσῆαδιώκετοοἷοδόμοιο,καίμιννεικείωνἔπεαπτερόενταπροσηύδα:εἶκε, γέρον, προθύρου, μὴ δὴ τάχα καὶ ποδὸς ἕλκῃ.οὐκἀΐειςὅτιδήμοιἐπιλλίζουσινἅπαντες,ἑλκέμεναιδὲκέλονται; ἐγὼδ᾽αἰσχύνομαιἔμπης.ἀλλ᾽ἄνα, μὴτάχανῶϊνἔριςκαὶχερσὶγένηται.”τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:δαιμόνι᾽, οὔτε τί σε ῥέζω κακὸν οὔτ᾽ ἀγορεύω,οὔτετινὰφθονέωδόμεναικαὶπόλλ᾽ἀνελόντα.οὐδὸςδ᾽ἀμφοτέρουςὅδεχείσεται, οὐδέτίσεχρὴἀλλοτρίωνφθονέειν: δοκέειςδέμοιεἶναιἀλήτηςὥςπερἐγών, ὄλβονδὲθεοὶμέλλουσινὀπάζειν.χερσὶδὲμήτιλίηνπροκαλίζεο, μήμεχολώσῃς,μήσεγέρωνπερἐὼνστῆθοςκαὶχείλεαφύρσωαἵματος: ἡσυχίηδ᾽ἂνἐμοὶκαὶμᾶλλονἔτ᾽εἴηαὔριον: οὐμὲνγάρτίσ᾽ὑποστρέψεσθαιὀΐωδεύτερονἐςμέγαρονΛαερτιάδεωὈδυσῆος.”τὸνδὲχολωσάμενοςπροσεφώνεενἾροςἀλήτης: πόποι, ὡς μολοβρὸς ἐπιτροχάδην ἀγορεύει,γρηῒκαμινοῖἶσος: ὃνἂνκακὰμητισαίμηνκόπτωνἀμφοτέρῃσι, χαμαὶδέκεπάνταςὀδόνταςγναθμῶνἐξελάσαιμισυὸςὣςληϊβοτείρης.ζῶσαινῦν, ἵναπάντεςἐπιγνώωσικαὶοἵδεμαρναμένους: πῶςδ᾽ἂνσὺνεωτέρῳἀνδρὶμάχοιο;”ὣςοἱμὲνπροπάροιθεθυράωνὑψηλάωνοὐδοῦἔπιξεστοῦπανθυμαδὸνὀκριόωντο.τοῖϊνδὲξυνέηχ᾽ἱερὸνμένοςἈντινόοιο,ἡδὺδ᾽ἄρ᾽ἐκγελάσαςμετεφώνειμνηστήρεσσιν: φίλοι, οὐ μέν πώ τι πάρος τοιοῦτον ἐτύχθη,οἵηντερπωλὴνθεὸςἤγαγενἐςτόδεδῶμα.ξεῖνόςτεκαὶἾροςἐρίζετονἀλλήλοιϊνχερσὶμαχέσσασθαι: ἀλλὰξυνελάσσομενὦκα.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀνήϊξανγελόωντες,ἀμφὶδ᾽ἄραπτωχοὺςκακοείμοναςἠγερέθοντο.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςμετέφη, Εὐπείθεοςυἱός:κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγήνορες, ὄφρα τι εἴπω.γαστέρεςαἵδ᾽αἰγῶνκέατ᾽ἐνπυρί, τὰςἐπὶδόρπῳκατθέμεθακνίσηςτεκαὶαἵματοςἐμπλήσαντες:ὁππότεροςδέκενικήσῃκρείσσωντεγένηται,τάωνἥνκ᾽ἐθέλῃσινἀναστὰςαὐτὸςἑλέσθω:αἰεὶαὖθ᾽ἡμῖνμεταδαίσεται, οὐδέτιν᾽ἄλλονπτωχὸνἔσωμίσγεσθαιἐάσομεναἰτήσοντα.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.τοῖςδὲδολοφρονέωνμετέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: φίλοι, οὔ πως ἔστι νεωτέρῳ ἀνδρὶ μάχεσθαι ἄνδραγέροντα, δύῃἀρημένον: ἀλλάμεγαστὴρὀτρύνεικακοεργός, ἵναπληγῇσιδαμείω.ἀλλ᾽ἄγενῦνμοιπάντεςὀμόσσατεκαρτερὸνὅρκον,μήτιςἐπ᾽Ἴρῳἦραφέρωνἐμὲχειρὶβαρείῃπλήξῃἀτασθάλλων, τούτῳδέμεἶφιδαμάσσῃ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀπώμνυονὡςἐκέλευεν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσάντετελεύτησάντετὸνὅρκον,τοῖςδ᾽αὖτιςμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο:ξεῖν᾽, εἴ σ᾽ ὀτρύνει κραδίη καὶ θυμὸς ἀγήνωρ τοῦτονἀλέξασθαι, τῶνδ᾽ἄλλωνμήτιν᾽Ἀχαιῶνδείδιθ᾽, ἐπεὶπλεόνεσσιμαχήσεταιὅςκέσεθείνῃ:ξεινοδόκοςμὲνἐγών, ἐπὶδ᾽αἰνεῖτονβασιλῆες,ἈντίνοόςτεκαὶΕὐρύμαχος, πεπνυμένωἄμφω.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπῄνεον: αὐτὰρὈδυσσεὺςζώσατομὲνῥάκεσινπερὶμήδεα, φαῖνεδὲμηροὺςκαλούςτεμεγάλουςτε, φάνενδέοἱεὐρέεςὦμοιστήθεάτεστιβαροίτεβραχίονες: αὐτὰρἈθήνηἄγχιπαρισταμένημέλε᾽ἤλδανεποιμένιλαῶν.μνηστῆρεςδ᾽ἄραπάντεςὑπερφιάλωςἀγάσαντο:ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον: τάχα Ἶρος Ἄϊρος ἐπίσπαστον κακὸν ἕξει,οἵηνἐκῥακέωνγέρωνἐπιγουνίδαφαίνει.”ὣςἄρ᾽ἔφαν, Ἴρῳδὲκακῶςὠρίνετοθυμός.ἀλλὰκαὶὣςδρηστῆρεςἄγονζώσαντεςἀνάγκῃδειδιότα: σάρκεςδὲπεριτρομέοντομέλεσσιν.Ἀντίνοοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:νῦν μὲν μήτ᾽ εἴης, βουγάϊε, μήτε γένοιο,εἰδὴτοῦτόνγετρομέειςκαὶδείδιαςαἰνῶς,ἄνδραγέροντα, δύῃἀρημένον, μινἱκάνει.ἀλλ᾽ἔκτοιἐρέω, τὸδὲκαὶτετελεσμένονἔσται:αἴκένσ᾽οὗτοςνικήσῃκρείσσωντεγένηται,πέμψωσ᾽ἤπειρόνδε, βαλὼνἐννηὶμελαίνῃ,εἰςἜχετονβασιλῆα, βροτῶνδηλήμοναπάντων,ὅςκ᾽ἀπὸῥῖνατάμῃσικαὶοὔατανηλέϊχαλκῷ,μήδεάτ᾽ἐξερύσαςδώῃκυσὶνὠμὰδάσασθαι.”ὣςφάτο, τῷδ᾽ἔτιμᾶλλονὑπὸτρόμοςἔλλαβεγυῖα.ἐςμέσσονδ᾽ἄναγον: τὼδ᾽ἄμφωχεῖραςἀνέσχον.δὴτότεμερμήριξεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςἐλάσει᾽ὥςμινψυχὴλίποιαὖθιπεσόντα,ἦέμινἦκ᾽ἐλάσειετανύσσειέντ᾽ἐπὶγαίῃ.ὧδεδέοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,ἦκ᾽ἐλάσαι, ἵναμήμινἐπιφρασσαίατ᾽Ἀχαιοί.δὴτότ᾽ἀνασχομένωμὲνἤλασεδεξιὸνὦμονἾρος, δ᾽αὐχέν᾽ἔλασσενὑπ᾽οὔατος, ὀστέαδ᾽εἴσωἔθλασεν: αὐτίκαδ᾽ἦλθεκατὰστόμαφοίνιοναἷμα,κὰδδ᾽ἔπεσ᾽ἐνκονίῃσιμακών, σὺνδ᾽ἤλασ᾽ὀδόνταςλακτίζωνποσὶγαῖαν: ἀτὰρμνηστῆρεςἀγαυοὶχεῖραςἀνασχόμενοιγέλῳἔκθανον. αὐτὰρὈδυσσεὺςἕλκεδιὲκπροθύροιολαβὼνποδός, ὄφρ᾽ἵκετ᾽αὐλήν,αἰθούσηςτεθύρας: καίμινποτὶἑρκίοναὐλῆςεἷσενἀνακλίνας: σκῆπτρονδέοἱἔμβαλεχειρί,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ἐνταυθοῖ νῦν ἧσο σύας τε κύνας τ᾽ ἀπερύκων,μηδὲσύγεξείνωνκαὶπτωχῶνκοίρανοςεἶναιλυγρὸςἐών, μήπούτικακὸνκαὶμεῖζονἐπαύρῃ.”ῥακαὶἀμφ᾽ὤμοισινἀεικέαβάλλετοπήρην,πυκνὰῥωγαλέην: ἐνδὲστρόφοςἦενἀορτήρ.ἂψδ᾽γ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο: τοὶδ᾽ἴσανεἴσωἡδὺγελώοντεςκαὶδεικανόωντ᾽ἐπέεσσι:Ζεύς τοι δοίη, ξεῖνε, καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι,ὅττιμάλιστ᾽ἐθέλειςκαίτοιφίλονἔπλετοθυμῷ,ὃςτοῦτοντὸνἄναλτονἀλητεύεινἀπέπαυσαςἐνδήμῳ: τάχαγάρμινἀνάξομενἤπειρόνδεεἰςἜχετονβασιλῆα, βροτῶνδηλήμοναπάντων.”ὣςἄρ᾽ἔφαν, χαῖρενδὲκλεηδόνιδῖοςὈδυσσεύς.Ἀντίνοοςδ᾽ἄραοἱμεγάληνπαρὰγαστέραθῆκεν,ἐμπλείηνκνίσηςτεκαὶαἵματος: Ἀμφίνομοςδὲἄρτουςἐκκανέοιοδύωπαρέθηκενἀείραςκαὶδέπαϊχρυσέῳδειδίσκετο, φώνησέντε:χαῖρε, πάτερ ξεῖνε, γένοιτό τοι ἔς περ ὀπίσσω ὄλβος: ἀτὰρμὲννῦνγεκακοῖςἔχεαιπολέεσσι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Ἀμφίνομ᾽, μάλα μοι δοκέεις πεπνυμένος εἶναι:τοίουγὰρκαὶπατρός, ἐπεὶκλέοςἐσθλὸνἄκουον,ΝῖσονΔουλιχιῆαἐΰντ᾽ἔμενἀφνειόντε:τοῦσ᾽ἔκφασιγενέσθαι, ἐπητῇδ᾽ἀνδρὶἔοικας.τοὔνεκάτοιἐρέω, σὺδὲσύνθεοκαίμευἄκουσον:οὐδὲνἀκιδνότερονγαῖατρέφειἀνθρώποιο,πάντωνὅσσατεγαῖανἔπιπνείειτεκαὶἕρπει.οὐμὲνγάρποτέφησικακὸνπείσεσθαιὀπίσσω,ὄφρ᾽ἀρετὴνπαρέχωσιθεοὶκαὶγούνατ᾽ὀρώρῃ:ἀλλ᾽ὅτεδὴκαὶλυγρὰθεοὶμάκαρεςτελέσωσι,καὶτὰφέρειἀεκαζόμενοςτετληότιθυμῷ:τοῖοςγὰρνόοςἐστὶνἐπιχθονίωνἀνθρώπωνοἷονἐπ᾽ἦμαρἄγησιπατὴρἀνδρῶντεθεῶντε.καὶγὰρἐγώποτ᾽ἔμελλονἐνἀνδράσινὄλβιοςεἶναι,πολλὰδ᾽ἀτάσθαλ᾽ἔρεξαβίῃκαὶκάρτεϊεἴκων,πατρίτ᾽ἐμῷπίσυνοςκαὶἐμοῖσικασιγνήτοισι.τῷμήτίςποτεπάμπανἀνὴρἀθεμίστιοςεἴη,ἀλλ᾽γεσιγῇδῶραθεῶνἔχοι, ὅττιδιδοῖεν.οἷ᾽ὁρόωμνηστῆραςἀτάσθαλαμηχανόωντας,κτήματακείρονταςκαὶἀτιμάζονταςἄκοιτινἀνδρός, ὃνοὐκέτιφημὶφίλωνκαὶπατρίδοςαἴηςδηρὸνἀπέσσεσθαι: μάλαδὲσχεδόν. ἀλλάσεδαίμωνοἴκαδ᾽ὑπεξαγάγοι, μηδ᾽ἀντιάσειαςἐκείνῳ,ὁππότενοστήσειεφίληνἐςπατρίδαγαῖαν:οὐγὰρἀναιμωτίγεδιακρινέεσθαιὀΐωμνηστῆραςκαὶκεῖνον, ἐπείκεμέλαθρονὑπέλθῃ.”ὣςφάτο, καὶσπείσαςἔπιενμελιηδέαοἶνον,ἂψδ᾽ἐνχερσὶνἔθηκεδέπαςκοσμήτοριλαῶν.αὐτὰρβῆδιὰδῶμαφίλοντετιημένοςἦτορ,νευστάζωνκεφαλῇ: δὴγὰρκακὸνὄσσετοθυμός.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςφύγεκῆρα: πέδησεδὲκαὶτὸνἈθήνηΤηλεμάχουὑπὸχερσὶκαὶἔγχεϊἶφιδαμῆναι.ἂψδ᾽αὖτιςκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστη.τῇδ᾽ἄρ᾽ἐπὶφρεσὶθῆκεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη,κούρῃἸκαρίοιο, περίφρονιΠηνελοπείῃ,μνηστήρεσσιφανῆναι, ὅπωςπετάσειεμάλισταθυμὸνμνηστήρωνἰδὲτιμήεσσαγένοιτομᾶλλονπρὸςπόσιόςτεκαὶυἱέοςπάροςἦεν.ἀχρεῖονδ᾽ἐγέλασσενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:Εὐρυνόμη, θυμός μοι ἐέλδεται, οὔ τι πάρος γε,μνηστήρεσσιφανῆναι, ἀπεχθομένοισίπερἔμπης:παιδὶδέκενεἴποιμιἔπος, τόκεκέρδιονεἴη,μὴπάνταμνηστῆρσινὑπερφιάλοισινὁμιλεῖν,οἵτ᾽εὖμὲνβάζουσι, κακῶςδ᾽ὄπιθενφρονέουσι.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Εὐρυνόμηταμίηπρὸςμῦθονἔειπεν:ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα, τέκος, κατὰ μοῖραν ἔειπες.ἀλλ᾽ἴθικαὶσῷπαιδὶἔποςφάομηδ᾽ἐπίκευθε,χρῶτ᾽ἀπονιψαμένηκαὶἐπιχρίσασαπαρειάς:μηδ᾽οὕτωδακρύοισιπεφυρμένηἀμφὶπρόσωπαἔρχευ, ἐπεὶκάκιονπενθήμεναιἄκριτοναἰεί.ἤδημὲνγάρτοιπαῖςτηλίκος, ὃνσὺμάλισταἠρῶἀθανάτοισιγενειήσανταἰδέσθαι.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:Εὐρυνόμη, μὴ ταῦτα παραύδα, κηδομένη περ,χρῶτ᾽ἀπονίπτεσθαικαὶἐπιχρίεσθαιἀλοιφῇ:ἀγλαΐηνγὰρἐμοίγεθεοί, τοὶὌλυμπονἔχουσιν,ὤλεσαν, ἐξοὗκεῖνοςἔβηκοίλῃςἐνὶνηυσίν.ἀλλάμοιΑὐτονόηντεκαὶἹπποδάμειανἄνωχθιἐλθέμεν, ὄφρακέμοιπαρστήετονἐνμεγάροισιν:οἴηδ᾽οὐκεἴσειμιμετ᾽ἀνέρας: αἰδέομαιγάρ.”ὣς ἄρ᾽ ἔφη, γρηῢς δὲ διὲκ μεγάροιο βεβήκει ἀγγελέουσαγυναιξὶκαὶὀτρυνέουσανέεσθαι.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:κούρῃἸκαρίοιοκατὰγλυκὺνὕπνονἔχευεν,εὗδεδ᾽ἀνακλινθεῖσα, λύθενδέοἱἅψεαπάντααὐτοῦἐνὶκλιντῆρι: τέωςδ᾽ἄραδῖαθεάωνἄμβροταδῶραδίδου, ἵναμινθησαίατ᾽Ἀχαιοί.κάλλεϊμένοἱπρῶταπροσώπατακαλὰκάθηρενἀμβροσίῳ, οἵῳπερἐϋστέφανοςΚυθέρειαχρίεται, εὖτ᾽ἂνἴῃΧαρίτωνχορὸνἱμερόεντα:καίμινμακροτέρηνκαὶπάσσοναθῆκενἰδέσθαι,λευκοτέρηνδ᾽ἄραμινθῆκεπριστοῦἐλέφαντος.μὲνἄρ᾽ὣςἔρξασ᾽ἀπεβήσετοδῖαθεάων,ἦλθονδ᾽ἀμφίπολοιλευκώλενοιἐκμεγάροιοφθόγγῳἐπερχόμεναι: τὴνδὲγλυκὺςὕπνοςἀνῆκε,καίῥ᾽ἀπομόρξατοχερσὶπαρειὰςφώνησέντε: με μάλ᾽ αἰνοπαθῆ μαλακὸν περὶ κῶμ᾽ ἐκάλυψεν.αἴθεμοιὣςμαλακὸνθάνατονπόροιἌρτεμιςἁγνὴαὐτίκανῦν, ἵναμηκέτ᾽ὀδυρομένηκατὰθυμὸναἰῶναφθινύθω, πόσιοςποθέουσαφίλοιοπαντοίηνἀρετήν, ἐπεὶἔξοχοςἦενἈχαιῶν.”ὣςφαμένηκατέβαιν᾽ὑπερώϊασιγαλόεντα,οὐκοἴη: ἅματῇγεκαὶἀμφίπολοιδύ᾽ἕποντο.δ᾽ὅτεδὴμνηστῆραςἀφίκετοδῖαγυναικῶν,στῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,ἄνταπαρειάωνσχομένηλιπαρὰκρήδεμνα:ἀμφίπολοςδ᾽ἄραοἱκεδνὴἑκάτερθεπαρέστη.τῶνδ᾽αὐτοῦλύτογούνατ᾽, ἔρῳδ᾽ἄραθυμὸνἔθελχθεν,πάντεςδ᾽ἠρήσαντοπαραὶλεχέεσσικλιθῆναι.δ᾽αὖΤηλέμαχονπροσεφώνεεν, ὃνφίλονυἱόν:Τηλέμαχ᾽, οὐκέτι τοι φρένες ἔμπεδοι οὐδὲ νόημα:παῖςἔτ᾽ἐὼνκαὶμᾶλλονἐνὶφρεσὶκέρδε᾽ἐνώμας:νῦνδ᾽, ὅτεδὴμέγαςἐσσὶκαὶἥβηςμέτρονἱκάνεις,καίκέντιςφαίηγόνονἔμμεναιὀλβίουἀνδρός,ἐςμέγεθοςκαὶκάλλοςὁρώμενος, ἀλλότριοςφώς,οὐκέτιτοιφρένεςεἰσὶνἐναίσιμοιοὐδὲνόημα.οἷονδὴτόδεἔργονἐνὶμεγάροισινἐτύχθη,ὃςτὸνξεῖνονἔασαςἀεικισθήμεναιοὕτως.πῶςνῦν, εἴτιξεῖνοςἐνἡμετέροισιδόμοισινἥμενοςὧδεπάθοιῥυστακτύοςἐξἀλεγεινῆς;σοίκ᾽αἶσχοςλώβητεμετ᾽ἀνθρώποισιπέλοιτο.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:μῆτερ ἐμή, τὸ μὲν οὔ σε νεμεσσῶμαι κεχολῶσθαι:αὐτὰρἐγὼθυμῷνοέωκαὶοἶδαἕκαστα,ἐσθλάτεκαὶτὰχέρεια: πάροςδ᾽ἔτινήπιοςἦα.ἀλλάτοιοὐδύναμαιπεπνυμέναπάντανοῆσαι:ἐκγάρμεπλήσσουσιπαρήμενοιἄλλοθενἄλλοςοἵδεκακὰφρονέοντες, ἐμοὶδ᾽οὐκεἰσὶνἀρωγοί.οὐμέντοιξείνουγεκαὶἼρουμῶλοςἐτύχθημνηστήρωνἰότητι, βίῃδ᾽γεφέρτεροςἦεν.αἲγάρ, ΖεῦτεπάτερκαὶἈθηναίηκαὶἌπολλον,οὕτωνῦνμνηστῆρεςἐνἡμετέροισιδόμοισινεύοιενκεφαλὰςδεδμημένοι, οἱμὲνἐναὐλῇ,οἱδ᾽ἔντοσθεδόμοιο, λελῦτοδὲγυῖαἑκάστου,ὡςνῦνἾροςκεῖνοςἐπ᾽αὐλείῃσιθύρῃσινἧσταινευστάζωνκεφαλῇ, μεθύοντιἐοικώς,οὐδ᾽ὀρθὸςστῆναιδύναταιποσὶνοὐδὲνέεσθαιοἴκαδ᾽, ὅπηοἱνόστος, ἐπεὶφίλαγυῖαλέλυνται.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:Εὐρύμαχοςδ᾽ἐπέεσσιπροσηύδαΠηνελόπειαν:κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρον Πηνελόπεια,εἰπάντεςσεἴδοιενἀν᾽ἼασονἌργοςἈχαιοί,πλέονέςκεμνηστῆρεςἐνὑμετέροισιδόμοισινἠῶθενδαινύατ᾽, ἐπεὶπερίεσσιγυναικῶνεἶδόςτεμέγεθόςτεἰδὲφρέναςἔνδονἐΐσας.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια:Εὐρύμαχ᾽, τοι ἐμὴν ἀρετὴν εἶδός τε δέμας τε ὤλεσανἀθάνατοι, ὅτεἼλιονεἰσανέβαινονἈργεῖοι, μετὰτοῖσιδ᾽ἐμὸςπόσιςᾖενὈδυσσεύς.εἰκεῖνόςγ᾽ἐλθὼντὸνἐμὸνβίονἀμφιπολεύοι,μεῖζόνκεκλέοςεἴηἐμὸνκαὶκάλλιονοὕτως.νῦνδ᾽ἄχομαι: τόσαγάρμοιἐπέσσευενκακὰδαίμων.μὲνδὴὅτετ᾽ᾖελιπὼνκάταπατρίδαγαῖαν,δεξιτερὴνἐπὶκαρπῷἑλὼνἐμὲχεῖραπροσηύδα: γύναι, οὐ γὰρ ὀΐω ἐϋκνήμιδας Ἀχαιοὺς ἐκΤροίηςεὖπάνταςἀπήμοναςἀπονέεσθαι:καὶγὰρΤρῶάςφασιμαχητὰςἔμμεναιἄνδρας,ἠμὲνἀκοντιστὰςἠδὲῥυτῆραςὀϊστῶνἵππωντ᾽ὠκυπόδωνἐπιβήτορας, οἵκετάχισταἔκρινανμέγανεῖκοςὁμοιΐουπολέμοιο.τῷοὐκοἶδ᾽κένμ᾽ἀνέσειθεός, κενἁλώωαὐτοῦἐνὶΤροίῃ: σοὶδ᾽ἐνθάδεπάνταμελόντων.μεμνῆσθαιπατρὸςκαὶμητέροςἐνμεγάροισινὡςνῦν, ἔτιμᾶλλονἐμεῦἀπονόσφινἐόντος:αὐτὰρἐπὴνδὴπαῖδαγενειήσανταἴδηαι,γήμασθ᾽κ᾽ἐθέλῃσθα, τεὸνκατὰδῶμαλιποῦσα.κεῖνος τὼς ἀγόρευε: τὰ δὴ νῦν πάντα τελεῖται.νὺξδ᾽ἔσταιὅτεδὴστυγερὸςγάμοςἀντιβολήσειοὐλομένηςἐμέθεν, τῆςτεΖεὺςὄλβονἀπηύρα.ἀλλὰτόδ᾽αἰνὸνἄχοςκραδίηνκαὶθυμὸνἱκάνει:μνηστήρωνοὐχἥδεδίκητὸπάροιθετέτυκτο:οἵτ᾽ἀγαθήντεγυναῖκακαὶἀφνειοῖοθύγατραμνηστεύεινἐθέλωσικαὶἀλλήλοιςἐρίσωσιν,αὐτοὶτοίγ᾽ἀπάγουσιβόαςκαὶἴφιαμῆλα,κούρηςδαῖταφίλοισι, καὶἀγλαὰδῶραδιδοῦσιν:ἀλλ᾽οὐκἀλλότριονβίοτοννήποινονἔδουσιν.”ὣςφάτο, γήθησενδὲπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,οὕνεκατῶνμὲνδῶραπαρέλκετο, θέλγεδὲθυμὸνμειλιχίοιςἐπέεσσι, νόοςδέοἱἄλλαμενοίνα.τὴνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςπροσέφη, Εὐπείθεοςυἱός,κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρον Πηνελόπεια,δῶραμὲνὅςκ᾽ἐθέλῃσινἈχαιῶνἐνθάδ᾽ἐνεῖκαι,δέξασθ᾽. οὐγὰρκαλὸνἀνήνασθαιδόσινἐστίν:ἡμεῖςδ᾽οὔτ᾽ἐπὶἔργαπάροςγ᾽ἴμενοὔτεπῃἄλλῃ,πρίνγέσετῷγήμασθαιἈχαιῶνὅςτιςἄριστος.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος:δῶραδ᾽ἄρ᾽οἰσέμεναιπρόεσανκήρυκαἕκαστος.Ἀντινόῳμὲνἔνεικεμέγανπερικαλλέαπέπλον,ποικίλον: ἐνδ᾽ἀρ᾽ἔσανπερόναιδυοκαίδεκαπᾶσαιχρύσειαι, κληῗσινἐϋγνάμπτοιςἀραρυῖαι.ὅρμονδ᾽Εὐρυμάχῳπολυδαίδαλοναὐτίκ᾽ἔνεικε.χρύσεον, ἠλέκτροισινἐερμένονἠέλιονὥς.ἕρματαδ᾽Εὐρυδάμαντιδύωθεράποντεςἔνεικαν,τρίγληναμορόεντα: χάριςδ᾽ἀπελάμπετοπολλή.ἐκδ᾽ἄραΠεισάνδροιοΠολυκτορίδαοἄνακτοςἴσθμιονἤνεικενθεράπων, περικαλλὲςἄγαλμα.ἄλλοδ᾽ἄρ᾽ἄλλοςδῶρονἈχαιῶνκαλὸνἔνεικεν.μὲνἔπειτ᾽ἀνέβαιν᾽ὑπερώϊαδῖαγυναικῶν,τῇδ᾽ἄρ᾽ἅμ᾽ἀμφίπολοιἔφερονπερικαλλέαδῶραοἱδ᾽εἰςὀρχηστύντεκαὶἱμερόεσσανἀοιδὴντρεψάμενοιτέρποντο, μένονδ᾽ἐπὶἕσπερονἐλθεῖν.τοῖσιδὲτερπομένοισιμέλαςἐπὶἕσπεροςἦλθεν.αὐτίκαλαμπτῆραςτρεῖςἵστασανἐνμεγάροισιν,ὄφραφαείνοιεν: περὶδὲξύλακάγκαναθῆκαν,αὖαπάλαι, περίκηλα, νέονκεκεασμέναχαλκῷ,καὶδαΐδαςμετέμισγον: ἀμοιβηδὶςδ᾽ἀνέφαινονδμῳαὶὈδυσσῆοςταλασίφρονος. αὐτὰρτῇσιναὐτὸςδιογενῆςμετέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:δμῳαὶ Ὀδυσσῆος, δὴν οἰχομένοιο ἄνακτος,ἔρχεσθεπρὸςδώμαθ᾽, ἵν᾽αἰδοίηβασίλεια:τῇδὲπαρ᾽ἠλάκαταστροφαλίζετε, τέρπετεδ᾽αὐτὴνἥμεναιἐνμεγάρῳ, εἴριαπείκετεχερσίν:αὐτὰρἐγὼτούτοισιφάοςπάντεσσιπαρέξω.ἤνπεργάρκ᾽ἐθέλωσινἐΰθρονονἨῶμίμνειν,οὔτίμενικήσουσι: πολυτλήμωνδὲμάλ᾽εἰμί.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἐγέλασσαν, ἐςἀλλήλαςδὲἴδοντο.τὸνδ᾽αἰσχρῶςἐνένιπεΜελανθὼκαλλιπάρῃος,τὴνΔολίοςμὲνἔτικτε, κόμισσεδὲΠηνελόπεια,παῖδαδὲὣςἀτίταλλε, δίδουδ᾽ἄρ᾽ἀθύρματαθυμῷ:ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςἔχεπένθοςἐνὶφρεσὶΠηνελοπείης,ἀλλ᾽γ᾽Εὐρυμάχῳμισγέσκετοκαὶφιλέεσκεν.ῥ᾽Ὀδυσῆ᾽ἐνένιπενὀνειδείοιςἐπέεσσιν:ξεῖνε τάλαν, σύ γέ τις φρένας ἐκπεπαταγμένος ἐσσί,οὐδ᾽ἐθέλειςεὕδεινχαλκήϊονἐςδόμονἐλθών,ἠέπουἐςλέσχην, ἀλλ᾽ἐνθάδεπόλλ᾽ἀγορεύεις,θαρσαλέωςπολλοῖσιμετ᾽ἀνδράσιν, οὐδέτιθυμῷταρβεῖς: ῥάσεοἶνοςἔχειφρένας, νύτοιαἰεὶτοιοῦτοςνόοςἐστίν: καὶμεταμώνιαβάζεις.ἀλύεις, ὅτιἾρονἐνίκησαςτὸνἀλήτην;μήτίςτοιτάχαἼρουἀμείνωνἄλλοςἀναστῇ,ὅςτίςσ᾽ἀμφὶκάρηκεκοπὼςχερσὶστιβαρῇσιδώματοςἐκπέμψῃσι, φορύξαςαἵματιπολλῷ.”τὴνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: τάχα Τηλεμάχῳ ἐρέω, κύον, οἷ᾽ ἀγορεύεις,κεῖσ᾽ἐλθών, ἵνασ᾽αὖθιδιὰμελεϊστὶτάμῃσιν.”ὣςεἰπὼνἐπέεσσιδιεπτοίησεγυναῖκας.βὰνδ᾽ἴμεναιδιὰδῶμα, λύθενδ᾽ὑπὸγυῖαἑκάστηςταρβοσύνῃ: φὰνγάρμινἀληθέαμυθήσασθαι.αὐτὰρπὰρλαμπτῆρσιφαείνωναἰθομένοισινἑστήκεινἐςπάνταςὁρώμενος: ἄλλαδέοἱκῆρὥρμαινεφρεσὶνᾗσιν, ῥ᾽οὐκἀτέλεσταγένοντο.μνηστῆραςδ᾽οὐπάμπανἀγήνοραςεἴαἈθήνηλώβηςἴσχεσθαιθυμαλγέος, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονδύηἄχοςκραδίηνΛαερτιάδεωὈδυσῆος.τοῖσινδ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἦρχ᾽ἀγορεύειν,κερτομέωνὈδυσῆα: γέλωδ᾽ἑτάροισινἔτευχε.κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγακλειτῆς βασιλείης,ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει.οὐκἀθεεὶὅδ᾽ἀνὴρὈδυσήϊονἐςδόμονἵκει:ἔμπηςμοιδοκέειδαίδωνσέλαςἔμμεναιαὐτοῦκὰκκεφαλῆς, ἐπεὶοὔοἱἔνιτρίχεςοὐδ᾽ἠβαιαί.”ῥ᾽, ἅματεπροσέειπενὈδυσσῆαπτολίπορθον:ξεῖν᾽, ἄρ κ᾽ ἐθέλοις θητευέμεν, εἴ σ᾽ ἀνελοίμην,ἀγροῦἐπ᾽ἐσχατιῆσμισθὸς δέ τοι ἄρκιος ἔσταιαἱμασιάςτελέγωνκαὶδένδρεαμακρὰφυτεύων;ἔνθακ᾽ἐγὼσῖτονμὲνἐπηετανὸνπαρέχοιμι,εἵματαδ᾽ἀμφιέσαιμιποσίνθ᾽ὑποδήματαδοίην.ἀλλ᾽ἐπεὶοὖνδὴἔργακάκ᾽ἔμμαθες, οὐκἐθελήσειςἔργονἐποίχεσθαι, ἀλλὰπτώσσεινκατὰδῆμονβούλεαι, ὄφρ᾽ἄνἔχῃςβόσκεινσὴνγαστέρ᾽ἄναλτον.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Εὐρύμαχ᾽, εἰ γὰρ νῶϊν ἔρις ἔργοιο γένοιτο ὥρῃἐνεἰαρινῇ, ὅτετ᾽ἤματαμακρὰπέλονται,ἐνποίῃ, δρέπανονμὲνἐγὼνεὐκαμπὲςἔχοιμι,καὶδὲσὺτοῖονἔχοις, ἵναπειρησαίμεθαἔργουνήστιεςἄχριμάλακνέφαος, ποίηδὲπαρείη.εἰδ᾽αὖκαὶβόεςεἶενἐλαυνέμεν, οἵπερἄριστοι,αἴθωνες, μεγάλοι, ἄμφωκεκορηότεποίης,ἥλικες, ἰσοφόροι, τῶντεσθένοςοὐκἀλαπαδνόν,τετράγυονδ᾽εἴη, εἴκοιδ᾽ὑπὸβῶλοςἀρότρῳ:τῷκέμ᾽ἴδοις, εἰὦλκαδιηνεκέαπροταμοίμην.εἰδ᾽αὖκαὶπόλεμόνποθενὁρμήσειεΚρονίωνσήμερον, αὐτὰρἐμοὶσάκοςεἴηκαὶδύοδοῦρεκαὶκυνέηπάγχαλκος, ἐπὶκροτάφοιςἀραρυῖα,τῷκέμ᾽ἴδοιςπρώτοισινἐνὶπρομάχοισιμιγέντα,οὐδ᾽ἄνμοιτὴνγαστέρ᾽ὀνειδίζωνἀγορεύοις.ἀλλὰμάλ᾽ὑβρίξεις, καίτοινόοςἐστὶνἀπηνής:καίπούτιςδοκέειςμέγαςἔμμεναιἠδὲκραταιός,οὕνεκαπὰρπαύροισικαὶοὐκἀγαθοῖσινὁμιλεῖς.εἰδ᾽Ὀδυσεὺςἔλθοικαὶἵκοιτ᾽ἐςπατρίδαγαῖαν,αἶψάκέτοιτὰθύρετρα, καὶεὐρέαπερμάλ᾽ἐόντα,φεύγοντιστείνοιτοδιὲκπροθύροιοθύραζε.”ὣςἔφατ᾽, Εὐρύμαχοςδ᾽ἐχολώσατοκηρόθιμᾶλλον,καίμινὑπόδραἰδὼνἔπεαπτερόενταπροσηύδα: δείλ᾽, τάχα τοι τελέω κακόν, οἷ᾽ ἀγορεύεις θαρσαλέωςπολλοῖσιμετ᾽ἀνδράσιν, οὐδέτιθυμῷταρβεῖς: ῥάσεοἶνοςἔχειφρένας, νύτοιαἰεὶτοιοῦτοςνόοςἐστίν: καὶμεταμώνιαβάζεις.ἀλύεις, ὅτιἾρονἐνίκησαςτὸνἀλήτην;”ὣςἄραφωνήσαςσφέλαςἔλλαβεν: αὐτὰρὈδυσσεὺςἈμφινόμουπρὸςγοῦνακαθέζετοΔουλιχιῆος,Εὐρύμαχονδείσας: δ᾽ἄρ᾽οἰνοχόονβάλεχεῖραδεξιτερήν: πρόχοοςδὲχαμαὶβόμβησεπεσοῦσα,αὐτὰργ᾽οἰμώξαςπέσενὕπτιοςἐνκονίῃσι.μνηστῆρεςδ᾽ὁμάδησανἀνὰμέγαρασκιόεντα,ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον:αἴθ᾽ ὤφελλ᾽ ξεῖνος ἀλώμενος ἄλλοθ᾽ ὀλέσθαι πρὶνἐλθεῖν: τῷοὔτιτόσονκέλαδονμετέθηκε.νῦνδὲπερὶπτωχῶνἐριδαίνομεν, οὐδέτιδαιτὸςἐσθλῆςἔσσεταιἦδος, ἐπεὶτὰχερείονανικᾷ.”τοῖσιδὲκαὶμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιοδαιμόνιοι, μαίνεσθε καὶ οὐκέτι κεύθετε θυμῷ βρωτὺνοὐδὲποτῆτα: θεῶννύτιςὔμμ᾽ὀροθύνει.ἀλλ᾽εὖδαισάμενοικατακείετεοἴκαδ᾽ἰόντες,ὁππότεθυμὸςἄνωγε: διώκωδ᾽οὔτιν᾽ἐγώγε.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςὀδὰξἐνχείλεσιφύντεςΤηλέμαχονθαύμαζον, θαρσαλέωςἀγόρευε.τοῖσινδ᾽ἈμφίνομοςἀγορήσατοκαὶμετέειπεΝίσουφαίδιμοςυἱός, Ἀρητιάδαοἄνακτος: φίλοι, οὐκ ἂν δή τις ἐπὶ ῥηθέντι δικαίῳ ἀντιβίοιςἐπέεσσικαθαπτόμενοςχαλεπαίνοι:μήτετιτὸνξεῖνονστυφελίζετεμήτετιν᾽ἄλλονδμώων, οἳκατὰδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο.ἀλλ᾽ἄγετ᾽, οἰνοχόοςμὲνἐπαρξάσθωδεπάεσσιν,ὄφρασπείσαντεςκατακείομενοἴκαδ᾽ἰόντες:τὸνξεῖνονδὲἐῶμενἐνὶμεγάροιςὈδυσῆοςΤηλεμάχῳμελέμεν: τοῦγὰρφίλονἵκετοδῶμα.”ὣςφάτο, τοῖσιδὲπᾶσινἑαδόταμῦθονἔειπε.τοῖσινδὲκρητῆρακεράσσατοΜούλιοςἥρως,κῆρυξΔουλιχιεύς: θεράπωνδ᾽ἦνἈμφινόμοιο:νώμησενδ᾽ἄραπᾶσινἐπισταδόν: οἱδὲθεοῖσισπείσαντεςμακάρεσσιπίονμελιηδέαοἶνον.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιόνθ᾽ὅσονἤθελεθυμός,βάνῥ᾽ἴμεναικείοντεςἑὰπρὸςδώμαθ᾽ἕκαστος.
αὐτὰρἐνμεγάρῳὑπελείπετοδῖοςὈδυσσεύς,μνηστήρεσσιφόνονσὺνἈθήνῃμερμηρίζων:αἶψαδὲΤηλέμαχονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:Τηλέμαχε, χρὴ τεύχε᾽ ἀρήϊα κατθέμεν εἴσω πάνταμάλ᾽: αὐτὰρμνηστῆραςμαλακοῖςἐπέεσσιπαρφάσθαι, ὅτεκένσεμεταλλῶσινποθέοντες:ἐκ καπνοῦ κατέθηκ᾽, ἐπεὶ οὐκέτι τοῖσιν ἐῴκει οἷάποτεΤροίηνδεκιὼνκατέλειπενὈδυσσεύς,ἀλλὰκατῄκισται, ὅσσονπυρὸςἵκετ᾽ἀϋτμή.πρὸςδ᾽ἔτικαὶτόδεμεῖζονἐνὶφρεσὶνἔβαλεδαίμωνμήπωςοἰνωθέντες, ἔρινστήσαντεςἐνὑμῖν,ἀλλήλουςτρώσητεκαταισχύνητέτεδαῖτακαὶμνηστύν: αὐτὸςγὰρἐφέλκεταιἄνδρασίδηρος.’”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲφίλῳἐπεπείθετοπατρί,ἐκδὲκαλεσσάμενοςπροσέφητροφὸνΕὐρύκλειαν:μαῖ᾽, ἄγε δή μοι ἔρυξον ἐνὶ μεγάροισι γυναῖκας,ὄφρακενἐςθάλαμονκαταθείομαιἔντεαπατρὸςκαλά, τάμοικατὰοἶκονἀκηδέακαπνὸςἀμέρδειπατρὸςἀποιχομένοιο: ἐγὼδ᾽ἔτινήπιοςἦα.νῦνδ᾽ἐθέλωκαταθέσθαι, ἵν᾽οὐπυρὸςἵξετ᾽ἀϋτμή.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:αἲ γὰρ δή ποτε, τέκνον, ἐπιφροσύνας ἀνέλοιο οἴκουκήδεσθαικαὶκτήματαπάνταφυλάσσειν.ἀλλ᾽ἄγε, τίςτοιἔπειταμετοιχομένηφάοςοἴσει;δμῳὰςδ᾽οὐκεἴαςπροβλωσκέμεν, αἵκενἔφαινον.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:ξεῖνος ὅδ᾽: οὐ γὰρ ἀεργὸν ἀνέξομαι ὅς κεν ἐμῆς γε χοίνικοςἅπτηται, καὶτηλόθενεἰληλουθώς.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, τῇδ᾽ἄπτεροςἔπλετομῦθος.κλήϊσενδὲθύραςμεγάρωνεὖναιεταόντων.τὼδ᾽ἄρ᾽ἀναΐξαντ᾽Ὀδυσεὺςκαὶφαίδιμοςυἱὸςἐσφόρεονκόρυθάςτεκαὶἀσπίδαςὀμφαλοέσσαςἔγχεάτ᾽ὀξυόεντα: πάροιθεδὲΠαλλὰςἈθήνη,χρύσεονλύχνονἔχουσα, φάοςπερικαλλὲςἐποίει.δὴτότεΤηλέμαχοςπροσεφώνεενὃνπατέρ᾽αἶψα: πάτερ, μέγα θαῦμα τόδ᾽ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶμαι.ἔμπηςμοιτοῖχοιμεγάρωνκαλαίτεμεσόδμαι,εἰλάτιναίτεδοκοί, καὶκίονεςὑψόσ᾽ἔχοντεςφαίνοντ᾽ὀφθαλμοῖςὡςεἰπυρὸςαἰθομένοιο.μάλατιςθεὸςἔνδον, οἳοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:σίγα καὶ κατὰ σὸν νόον ἴσχανε μηδ᾽ ἐρέεινε:αὕτητοιδίκηἐστὶθεῶν, οἳὌλυμπονἔχουσιν.ἀλλὰσὺμὲνκατάλεξαι, ἐγὼδ᾽ὑπολείψομαιαὐτοῦ,ὄφρακ᾽ἔτιδμῳὰςκαὶμητέρασὴνἐρεθίζω:δέμ᾽ὀδυρομένηεἰρήσεταιἀμφὶςἕκαστα.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲδιὲκμεγάροιοβεβήκεικείωνἐςθάλαμον, δαΐδωνὕπολαμπομενάων,ἔνθαπάροςκοιμᾶθ᾽, ὅτεμινγλυκὺςὕπνοςἱκάνοι:ἔνθ᾽ἄρακαὶτότ᾽ἔλεκτοκαὶἨῶδῖανἔμιμνεν.αὐτὰρἐνμεγάρῳὑπελείπετοδῖοςὈδυσσεύς,μνηστήρεσσιφόνονσὺνἈθήνῃμερμηρίζων.δ᾽ἴενἐκθαλάμοιοπερίφρωνΠηνελόπεια,ἈρτέμιδιἰκέληἠὲχρυσέῃἈφροδίτῃ.τῇπαρὰμὲνκλισίηνπυρὶκάτθεσαν, ἔνθ᾽ἄρ᾽ἐφῖζε,δινωτὴνἐλέφαντικαὶἀργύρῳ: ἥνποτετέκτωνποίησ᾽Ἰκμάλιος, καὶὑπὸθρῆνυνποσὶνἧκεπροσφυέ᾽ἐξαὐτῆς, ὅθ᾽ἐπὶμέγαβάλλετοκῶας.ἔνθακαθέζετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια.ἦλθονδὲδμῳαὶλευκώλενοιἐκμεγάροιο.αἱδ᾽ἀπὸμὲνσῖτονπολὺνᾕρεονἠδὲτραπέζαςκαὶδέπα, ἔνθενἄρ᾽ἄνδρεςὑπερμενέοντεςἔπινον:πῦρδ᾽ἀπὸλαμπτήρωνχαμάδιςβάλον, ἄλλαδ᾽ἐπ᾽αὐτῶννήησανξύλαπολλά, φόωςἔμενἠδὲθέρεσθαι.δ᾽Ὀδυσῆ᾽ἐνένιπεΜελανθὼδεύτεροναὖτις:ξεῖν᾽, ἔτι καὶ νῦν ἐνθάδ᾽ ἀνιήσεις διὰ νύκτα δινεύωνκατὰοἶκον, ὀπιπεύσειςδὲγυναῖκας;ἀλλ᾽ἔξελθεθύραζε, τάλαν, καὶδαιτὸςὄνησο:τάχακαὶδαλῷβεβλημένοςεἶσθαθύραζε.”τὴνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:δαιμονίη, τί μοι ὧδ᾽ ἐπέχεις κεκοτηότι θυμῷ;ὅτιδὴῥυπόω, κακὰδὲχροῒεἵματαεἷμαι,πτωχεύωδ᾽ἀνὰδῆμον; ἀναγκαίηγὰρἐπείγει.τοιοῦτοιπτωχοὶκαὶἀλήμονεςἄνδρεςἔασικαὶγὰρἐγώποτεοἶκονἐνἀνθρώποισινἔναιονὄλβιοςἀφνειὸνκαὶπολλάκιδόσκονἀλήτῃ,τοίῳὁποῖοςἔοικαὶὅτευκεχρημένοςἔλθοι:ἦσανδὲδμῶεςμάλαμυρίοι, ἄλλατεπολλὰοἷσίντ᾽εὖζώουσικαὶἀφνειοὶκαλέονται.ἀλλὰΖεὺςἀλάπαξεΚρονίων: ἤθελεγάρπου:τῷνῦνμήποτεκαὶσύ, γύναι, ἀπὸπᾶσανὀλέσσῃςἀγλαΐην, τῇνῦνγεμετὰδμῳῇσικέκασσαι:μήπώςτοιδέσποινακοτεσσαμένηχαλεπήνῃ,Ὀδυσεὺςἔλθῃ: ἔτιγὰρκαὶἐλπίδοςαἶσα.εἰδ᾽μὲνὣςἀπόλωλεκαὶοὐκέτινόστιμόςἐστιν,ἀλλ᾽ἤδηπαῖςτοῖοςἈπόλλωνόςγεἕκητι,Τηλέμαχος: τὸνδ᾽οὔτιςἐνὶμεγάροισιγυναικῶνλήθειἀτασθάλλουσ᾽, ἐπεὶοὐκέτιτηλίκοςἐστίν.”ὣςφάτο, τοῦδ᾽ἤκουσεπερίφρωνΠηνελόπεια,ἀμφίπολονδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:πάντως, θαρσαλέη, κύον ἀδεές, οὔ τί με λήθεις ἔρδουσαμέγαἔργον, σῇκεφαλῇἀναμάξεις:πάνταγὰρεὖᾔδησθ᾽, ἐπεὶἐξἐμεῦἔκλυεςαὐτῆςὡςτὸνξεῖνονἔμελλονἐνὶμεγάροισινἐμοῖσινἀμφὶπόσειεἴρεσθαι, ἐπεὶπυκινῶςἀκάχημαι.”ῥακαὶΕὐρυνόμηνταμίηνπρὸςμῦθονἔειπεν:Εὐρυνόμη, φέρε δὴ δίφρον καὶ κῶας ἐπ᾽ αὐτοῦ,ὄφρακαθεζόμενοςεἴπῃἔποςἠδ᾽ἐπακούσῃξεῖνοςἐμέθεν: ἐθέλωδέμινἐξερέεσθαι.”ὣςἔφαθ᾽, δὲμάλ᾽ὀτραλέωςκατέθηκεφέρουσαδίφρονἐΰξεστονκαὶἐπ᾽αὐτῷκῶαςἔβαλλεν:ἔνθακαθέζετ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεπερίφρωνΠηνελόπεια:ξεῖνε, τὸ μέν σε πρῶτον ἐγὼν εἰρήσομαι αὐτή:τίςπόθενεἶςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: γύναι, οὐκ ἄν τίς σε βροτῶν ἐπ᾽ ἀπείρονα γαῖαν νεικέοι: γάρσευκλέοςοὐρανὸνεὐρὺνἱκάνει,ὥςτέτευβασιλῆοςἀμύμονος, ὅςτεθεουδὴςἀνδράσινἐνπολλοῖσικαὶἰφθίμοισινἀνάσσωνεὐδικίαςἀνέχῃσι, φέρῃσιδὲγαῖαμέλαιναπυροὺςκαὶκριθάς, βρίθῃσιδὲδένδρεακαρπῷ,τίκτῃδ᾽ἔμπεδαμῆλα, θάλασσαδὲπαρέχῃἰχθῦςἐξεὐηγεσίης, ἀρετῶσιδὲλαοὶὑπ᾽αὐτοῦ.τῷἐμὲνῦντὰμὲνἄλλαμετάλλασῷἐνὶοἴκῳ,μηδ᾽ἐμὸνἐξερέεινεγένοςκαὶπατρίδαγαῖαν,μήμοιμᾶλλονθυμὸνἐνιπλήσῃςὀδυνάωνμνησαμένῳμάλαδ᾽εἰμὶπολύστονος: οὐδέτίμεχρὴοἴκῳἐνἀλλοτρίῳγοόωντάτεμυρόμενόντεἧσθαι, ἐπεὶκάκιονπενθήμεναιἄκριτοναἰεί:μήτίςμοιδμῳῶννεμεσήσεται, ἠὲσύγ᾽αὐτή,φῇδὲδακρυπλώεινβεβαρηόταμεφρέναςοἴνῳ.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια:ξεῖν᾽, τοι μὲν ἐμὴν ἀρετὴν εἶδός τε δέμας τε ὤλεσανἀθάνατοι, ὅτεἼλιονεἰσανέβαινονἈργεῖοι, μετὰτοῖσιδ᾽ἐμὸςπόσιςᾖενὈδυσσεύςεἰκεῖνόςγ᾽ἐλθὼντὸνἐμὸνβίονἀμφιπολεύοι,μεῖζονκεκλέοςεἴηἐμὸνκαὶκάλλιονοὕτως.νῦνδ᾽ἄχομαι: τόσαγάρμοιἐπέσσευενκακὰδαίμων.ὅσσοιγὰρνήσοισινἐπικρατέουσινἄριστοι,ΔουλιχίῳτεΣάμῃτεκαὶὑλήεντιΖακύνθῳ,οἵτ᾽αὐτὴνἸθάκηνεὐδείελονἀμφινέμονται,οἵμ᾽ἀεκαζομένηνμνῶνται, τρύχουσιδὲοἶκον.τῷοὔτεξείνωνἐμπάξομαιοὔθ᾽ἱκετάωνοὔτετικηρύκων, οἳδημιοεργοὶἔασιν:ἀλλ᾽Ὀδυσῆποθέουσαφίλονκατατήκομαιἦτορ.οἱδὲγάμονσπεύδουσιν: ἐγὼδὲδόλουςτολυπεύω.φᾶροςμένμοιπρῶτονἐνέπνευσεφρεσὶδαίμων,στησαμένῃμέγανἱστόν, ἐνὶμεγάροισινὑφαίνειν,λεπτὸνκαὶπερίμετρον: ἄφαρδ᾽αὐτοῖςμετέειπον:κοῦροι, ἐμοὶ μνηστῆρες, ἐπεὶ θάνε δῖος Ὀδυσσεύς,μίμνετ᾽ἐπειγόμενοιτὸνἐμὸνγάμον, εἰςκεφᾶροςἐκτελέσωμή μοι μεταμώνια νήματ᾽ ὄληταιΛαέρτῃἥρωϊταφήϊον, εἰςὅτεκένμινμοῖρ᾽ὀλοὴκαθέλῃσιτανηλεγέοςθανάτοιο:μήτίςμοικατὰδῆμονἈχαιϊάδωννεμεσήσῃ,αἴκενἄτερσπείρουκεῖταιπολλὰκτεατίσσας.ὣς ἐφάμην, τοῖσιν δ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ.ἔνθακαὶἠματίημὲνὑφαίνεσκονμέγανἱστόν,νύκταςδ᾽ἀλλύεσκον, ἐπεὶδαΐδαςπαραθείμην.ὣςτρίετεςμὲνἔληθονἐγὼκαὶἔπειθονἈχαιούς:ἀλλ᾽ὅτετέτρατονἦλθενἔτοςκαὶἐπήλυθονὧραι,μηνῶνφθινόντων, περὶδ᾽ἤματαπόλλ᾽ἐτελέσθη,καὶτότεδήμεδιὰδμῳάς, κύναςοὐκἀλεγούσας,εἷλονἐπελθόντεςκαὶὁμόκλησανἐπέεσσιν.ὣςτὸμὲνἐξετέλεσσα, καὶοὐκἐθέλουσ᾽, ὑπ᾽ἀνάγκης:νῦνδ᾽οὔτ᾽ἐκφυγέεινδύναμαιγάμονοὔτετιν᾽ἄλληνμῆτινἔθ᾽εὑρίσκω: μάλαδ᾽ὀτρύνουσιτοκῆεςγήμασθ᾽, ἀσχαλάᾳδὲπάϊςβίοτονκατεδόντων,γιγνώσκων: ἤδηγὰρἀνὴροἶόςτεμάλισταοἴκουκήδεσθαι, τῷτεΖεὺςκῦδοςὀπάζει.ἀλλὰκαὶὥςμοιεἰπὲτεὸνγένος, ὁππόθενἐσσί.οὐγὰρἀπὸδρυόςἐσσιπαλαιφάτουοὐδ᾽ἀπὸπέτρης.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος,οὐκέτ᾽ἀπολλήξειςτὸνἐμὸνγόνονἐξερέουσα;ἀλλ᾽ἔκτοιἐρέω: μένμ᾽ἀχέεσσίγεδώσειςπλείοσινἔχομαι: γὰρδίκη, ὁππότεπάτρηςἧςἀπέῃσινἀνὴρτόσσονχρόνονὅσσονἐγὼνῦν,πολλὰβροτῶνἐπὶἄστε᾽ἀλώμενος, ἄλγεαπάσχων:ἀλλὰκαὶὣςἐρέωμ᾽ἀνείρεαιἠδὲμεταλλᾷς.Κρήτητιςγαῖ᾽ἔστι, μέσῳἐνὶοἴνοπιπόντῳ,καλὴκαὶπίειρα, περίρρυτος: ἐνδ᾽ἄνθρωποιπολλοί, ἀπειρέσιοι, καὶἐννήκονταπόληες.ἄλληδ᾽ἄλλωνγλῶσσαμεμιγμένη: ἐνμὲνἈχαιοί,ἐνδ᾽Ἐτεόκρητεςμεγαλήτορες, ἐνδὲΚύδωνες,ΔωριέεςτετριχάϊκεςδῖοίτεΠελασγοί.τῇσιδ᾽ἐνὶΚνωσός, μεγάληπόλις, ἔνθατεΜίνωςἐννέωροςβασίλευεΔιὸςμεγάλουὀαριστής,πατρὸςἐμοῖοπατήρ, μεγαθύμουΔευκαλίωνοςΔευκαλίωνδ᾽ἐμὲτίκτεκαὶἸδομενῆαἄνακτα:ἀλλ᾽μὲνἐννήεσσικορωνίσινἼλιονἴσωᾤχεθ᾽ἅμ᾽Ἀτρείδῃσιν, ἐμοὶδ᾽ὄνομακλυτὸνΑἴθων,ὁπλότεροςγενεῇ: δ᾽ἄραπρότεροςκαὶἀρείων.ἔνθ᾽Ὀδυσῆαἐγὼνἰδόμηνκαὶξείνιαδῶκα.καὶγὰρτὸνΚρήτηνδεκατήγαγενἲςἀνέμοιο,ἱέμενονΤροίηνδεπαραπλάγξασαΜαλειῶν:στῆσεδ᾽ἐνἈμνισῷ, ὅθιτεσπέοςΕἰλειθυίης,ἐνλιμέσινχαλεποῖσι, μόγιςδ᾽ὑπάλυξενἀέλλας.αὐτίκαδ᾽Ἰδομενῆαμετάλλαἄστυδ᾽ἀνελθών:ξεῖνονγάροἱἔφασκεφίλοντ᾽ἔμεναἰδοῖόντε.τῷδ᾽ἤδηδεκάτηἑνδεκάτηπέλενἠὼςοἰχομένῳσὺννηυσὶκορωνίσινἼλιονεἴσω.τὸνμὲνἐγὼπρὸςδώματ᾽ἄγωνἐῢἐξείνισσα,ἐνδυκέωςφιλέων, πολλῶνκατὰοἶκονἐόντων:καίοἱτοῖςἄλλοιςἑτάροις, οἳἅμ᾽αὐτῷἕποντο,δημόθενἄλφιταδῶκακαὶαἴθοπαοἶνονἀγείραςκαὶβοῦςἱρεύσασθαι, ἵναπλησαίατοθυμόν.ἔνθαδυώδεκαμὲνμένονἤματαδῖοιἈχαιοί:εἴλειγὰρΒορέηςἄνεμοςμέγαςοὐδ᾽ἐπὶγαίῃεἴαἵστασθαι, χαλεπὸςδέτιςὤρορεδαίμων.τῇτρισκαιδεκάτῃδ᾽ἄνεμοςπέσε, τοὶδ᾽ἀνάγοντο.”ἴσκεψεύδεαπολλὰλέγωνἐτύμοισινὁμοῖα:τῆςδ᾽ἄρ᾽ἀκουούσηςῥέεδάκρυα, τήκετοδὲχρώς:ὡςδὲχιὼνκατατήκετ᾽ἐνἀκροπόλοισινὄρεσσιν,ἥντ᾽Εὖροςκατέτηξεν, ἐπὴνΖέφυροςκαταχεύῃ:τηκομένηςδ᾽ἄρατῆςποταμοὶπλήθουσιῥέοντες:ὣςτῆςτήκετοκαλὰπαρήϊαδάκρυχεούσης,κλαιούσηςἑὸνἄνδραπαρήμενον. αὐτὰρὈδυσσεὺςθυμῷμὲνγοόωσανἑὴνἐλέαιρεγυναῖκα,ὀφθαλμοὶδ᾽ὡςεἰκέραἕστασανἠὲσίδηροςἀτρέμαςἐνβλεφάροισι: δόλῳδ᾽γεδάκρυακεῦθεν.δ᾽ἐπεὶοὖντάρφθηπολυδακρύτοιογόοιο,ἐξαῦτίςμινἔπεσσινἀμειβομένηπροσέειπε:νῦν μὲν δή σευ, ξεῖνέ γ᾽, ὀΐω πειρήσεσθαι,εἰἐτεὸνδὴκεῖθισὺνἀντιθέοιςἑτάροισιξείνισαςἐνμεγάροισινἐμὸνπόσιν, ὡςἀγορεύεις.εἰπέμοιὁπποῖ᾽ἄσσαπερὶχροῒεἵματαἕστο,αὐτόςθ᾽οἷοςἔην, καὶἑταίρους, οἵοἱἕποντο.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: γύναι, ἀργαλέον τόσσον χρόνον ἀμφὶς ἐόντα εἰπέμεν: ἤδηγάροἱἐεικοστὸνἔτοςἐστὶνἐξοὗκεῖθενἔβηκαὶἐμῆςἀπελήλυθεπάτρης:αὐτάρτοιἐρέωὥςμοιἰνδάλλεταιἦτορ.χλαῖνανπορφυρέηνοὔληνἔχεδῖοςὈδυσσεύς,διπλῆν: αὐτάροἱπερόνηχρυσοῖοτέτυκτοαὐλοῖσινδιδύμοισι: πάροιθεδὲδαίδαλονἦεν:ἐνπροτέροισιπόδεσσικύωνἔχεποικίλονἐλλόν,ἀσπαίρονταλάων: τὸδὲθαυμάζεσκονἅπαντες,ὡςοἱχρύσεοιἐόντεςμὲνλάενεβρὸνἀπάγχων,αὐτὰρἐκφυγέεινμεμαὼςἤσπαιρεπόδεσσι.τὸνδὲχιτῶν᾽ἐνόησαπερὶχροῒσιγαλόεντα,οἷόντεκρομύοιολοπὸνκάταἰσχαλέοιο:τὼςμὲνἔηνμαλακός, λαμπρὸςδ᾽ἦνἠέλιοςὥς:μὲνπολλαίγ᾽αὐτὸνἐθηήσαντογυναῖκες.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:οὐκοἶδ᾽τάδεἕστοπερὶχροῒοἴκοθ᾽Ὀδυσσεύς,τιςἑταίρωνδῶκεθοῆςἐπὶνηὸςἰόντι,τίςπουκαὶξεῖνος, ἐπεὶπολλοῖσινὈδυσσεὺςἔσκεφίλος: παῦροιγὰρἈχαιῶνἦσανὁμοῖοι.καίοἱἐγὼχάλκειονἄορκαὶδίπλακαδῶκακαλὴνπορφυρέηνκαὶτερμιόενταχιτῶνα,αἰδοίωςδ᾽ἀπέπεμπονἐϋσσέλμουἐπὶνηός.καὶμένοἱκῆρυξὀλίγονπρογενέστεροςαὐτοῦεἵπετο: καὶτόντοιμυθήσομαι, οἷοςἔηνπερ.γυρὸςἐνὤμοισιν, μελανόχροος, οὐλοκάρηνος,Εὐρυβάτηςδ᾽ὄνομ᾽ἔσκε: τίενδέμινἔξοχονἄλλωνὧνἑτάρωνὈδυσεύς, ὅτιοἱφρεσὶνἄρτιαᾔδη.”ὣς φάτο, τῇ δ᾽ ἔτι μᾶλλον ὑφ᾽ ἵμερον ὦρσε γόοιο,σήματ᾽ἀναγνούσῃτάοἱἔμπεδαπέφραδ᾽Ὀδυσσεύς.δ᾽ἐπεὶοὖντάρφθηπολυδακρύτοιογόοιο.καὶτότεμινμύθοισινἀμειβομένηπροσέειπε:νῦν μὲν δή μοι, ξεῖνε, πάρος περ ἐὼν ἐλεεινός,ἐνμεγάροισινἐμοῖσιφίλοςτ᾽ἔσῃαἰδοῖόςτε:αὐτὴγὰρτάδεεἵματ᾽ἐγὼπόρον, οἷ᾽ἀγορεύεις,πτύξασ᾽ἐκθαλάμου, περόνηντ᾽ἐπέθηκαφαεινὴνκείνῳἄγαλμ᾽ἔμεναι: τὸνδ᾽οὐχὑποδέξομαιαὖτιςοἴκαδενοστήσανταφίληνἐςπατρίδαγαῖαν.τῷῥακακῇαἴσῃκοίληςἐπὶνηὸςὈδυσσεὺςᾤχετ᾽ἐποψόμενοςΚακοΐλιονοὐκὀνομαστήν.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος,μηκέτινῦνχρόακαλὸνἐναίρεο, μηδέτιθυμὸντῆκε, πόσινγοόωσα. νεμεσσῶμαίγεμὲνοὐδέν:καὶγάρτίςτ᾽ἀλλοῖονὀδύρεταιἄνδρ᾽ὀλέσασακουρίδιον, τῷτέκνατέκῃφιλότητιμιγεῖσα,Ὀδυσῆ᾽, ὅνφασιθεοῖςἐναλίγκιονεἶναι.ἀλλὰγόουμὲνπαῦσαι, ἐμεῖοδὲσύνθεομῦθον:νημερτέωςγάρτοιμυθήσομαιοὐδ᾽ἐπικεύσωὡςἤδηὈδυσῆοςἐγὼπερὶνόστουἄκουσαἀγχοῦ, Θεσπρωτῶνἀνδρῶνἐνπίονιδήμῳ,ζωοῦ: αὐτὰρἄγεικειμήλιαπολλὰκαὶἐσθλὰαἰτίζωνἀνὰδῆμον. ἀτὰρἐρίηραςἑταίρουςὤλεσεκαὶνῆαγλαφυρὴνἐνὶοἴνοπιπόντῳ,Θρινακίηςἄπονήσουἰών: ὀδύσαντογὰραὐτῷΖεύςτεκαὶἨέλιος: τοῦγὰρβόαςἔκτανἑταῖροι.οἱμὲνπάντεςὄλοντοπολυκλύστῳἐνὶπόντῳ:τὸνδ᾽ἄρ᾽ἐπὶτρόπιοςνεὸςἔκβαλεκῦμ᾽ἐπὶχέρσου,Φαιήκωνἐςγαῖαν, οἳἀγχίθεοιγεγάασιν,οἳδήμινπερὶκῆριθεὸνὣςτιμήσαντοκαίοἱπολλὰδόσανπέμπειντέμινἤθελοναὐτοὶοἴκαδ᾽ἀπήμαντον. καίκενπάλαιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεὺςἤην: ἀλλ᾽ἄραοἱτόγεκέρδιονεἴσατοθυμῷ,χρήματ᾽ἀγυρτάζεινπολλὴνἐπὶγαῖανἰόντι:ὣςπερὶκέρδεαπολλὰκαταθνητῶνἀνθρώπωνοἶδ᾽Ὀδυσεύς, οὐδ᾽ἄντιςἐρίσσειεβροτὸςἄλλος.ὥςμοιΘεσπρωτῶνβασιλεὺςμυθήσατοΦείδων:ὤμνυεδὲπρὸςἔμ᾽αὐτόν, ἀποσπένδωνἐνὶοἴκῳ,νῆακατειρύσθαικαὶἐπαρτέαςἔμμενἑταίρους,οἳδήμινπέμψουσιφίληνἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἐμὲπρὶνἀπέπεμψε: τύχησεγὰρἐρχομένηνηῦςἀνδρῶνΘεσπρωτῶνἐςΔουλίχιονπολύπυρον.καίμοικτήματ᾽ἔδειξεν, ὅσαξυναγείρατ᾽Ὀδυσσεύς:καίνύκενἐςδεκάτηνγενεὴνἕτερόνγ᾽ἔτιβόσκοι,ὅσσαοἱἐνμεγάροιςκειμήλιακεῖτοἄνακτος.τὸνδ᾽ἐςΔωδώνηνφάτοβήμεναι, ὄφραθεοῖοἐκδρυὸςὑψικόμοιοΔιὸςβουλὴνἐπακούσαι,ὅππωςνοστήσειεφίληνἐςπατρίδαγαῖανἤδηδὴνἀπεών, ἀμφαδὸνἦεκρυφηδόν.ὣς μὲν οὕτως ἐστὶ σόος καὶ ἐλεύσεται ἤδη ἄγχιμάλ᾽, οὐδ᾽ἔτιτῆλεφίλωνκαὶπατρίδοςαἴηςδηρὸνἀπεσσεῖται: ἔμπηςδέτοιὅρκιαδώσω.ἴστωνῦνΖεὺςπρῶτα, θεῶνὕπατοςκαὶἄριστος,ἱστίητ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ἣνἀφικάνω:μέντοιτάδεπάντατελείεταιὡςἀγορεύω.τοῦδ᾽αὐτοῦλυκάβαντοςἐλεύσεταιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεύς,τοῦμὲνφθίνοντοςμηνός, τοῦδ᾽ἱσταμένοιο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:αἲ γὰρ τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος τετελεσμένον εἴη:τῷκετάχαγνοίηςφιλότητάτεπολλάτεδῶραἐξἐμεῦ, ὡςἄντίςσεσυναντόμενοςμακαρίζοι.ἀλλάμοιὧδ᾽ἀνὰθυμὸνὀΐεται, ὡςἔσεταίπερ:οὔτ᾽Ὀδυσεὺςἔτιοἶκονἐλεύσεται, οὔτεσὺπομπῆςτεύξῃ, ἐπεὶοὐτοῖοισημάντορέςεἰσ᾽ἐνὶοἴκῳοἷοςὈδυσσεὺςἔσκεμετ᾽ἀνδράσιν, εἴποτ᾽ἔηνγε,ξείνουςαἰδοίουςἀποπεμπέμενἠδὲδέχεσθαι.ἀλλάμιν, ἀμφίπολοι, ἀπονίψατε, κάτθετεδ᾽εὐνήν,δέμνιακαὶχλαίναςκαὶῥήγεασιγαλόεντα,ὥςκ᾽εὖθαλπιόωνχρυσόθρονονἨῶἵκηται.ἠῶθενδὲμάλ᾽ἦριλοέσσαιτεχρῖσαίτε,ὥςκ᾽ἔνδονπαρὰΤηλεμάχῳδείπνοιομέδηταιἥμενοςἐνμεγάρῳ: τῷδ᾽ἄλγιονὅςκενἐκείνωντοῦτονἀνιάζῃθυμοφθόρος: οὐδέτιἔργονἐνθάδ᾽ἔτιπρήξει, μάλαπερκεχολωμένοςαἰνῶς.πῶςγὰρἐμεῦσύ, ξεῖνε, δαήσεαιεἴτιγυναικῶνἀλλάωνπερίειμινόονκαὶἐπίφροναμῆτιν,εἴκενἀϋσταλέος, κακὰεἱμένοςἐνμεγάροισινδαινύῃ; ἄνθρωποιδὲμινυνθάδιοιτελέθουσιν.ὃςμὲνἀπηνὴςαὐτὸςἔῃκαὶἀπηνέαεἰδῇ,τῷδὲκαταρῶνταιπάντεςβροτοὶἄλγε᾽ὀπίσσωζωῷ, ἀτὰρτεθνεῶτίγ᾽ἐφεψιόωνταιἅπαντες:ὃςδ᾽ἂνἀμύμωναὐτὸςἔῃκαὶἀμύμοναεἰδῇ,τοῦμέντεκλέοςεὐρὺδὶαξεῖνοιφορέουσιπάνταςἐπ᾽ἀνθρώπους, πολλοίτέμινἐσθλὸνἔειπον.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος,τοιἐμοὶχλαῖναικαὶῥήγεασιγαλόενταἤχθεθ᾽, ὅτεπρῶτονΚρήτηςὄρεανιφόεντανοσφισάμηνἐπὶνηὸςἰὼνδολιχηρέτμοιο,κείωδ᾽ὡςτὸπάροςπερἀΰπνουςνύκταςἴαυον:πολλὰςγὰρδὴνύκταςἀεικελίῳἐνὶκοίτῃἄεσακαίτ᾽ἀνέμειναἐΰθρονονἨῶδῖαν.οὐδέτίμοιποδάνιπτραποδῶνἐπιήραναθυμῷγίγνεται: οὐδὲγυνὴποδὸςἅψεταιἡμετέροιοτάωναἵτοιδῶμακάταδρήστειραιἔασιν,εἰμήτιςγρηῦςἔστιπαλαιή, κεδνὰἰδυῖα,τιςδὴτέτληκετόσαφρεσὶνὅσσατ᾽ἐγώπερ:τῇδ᾽οὐκἂνφθονέοιμιποδῶνἅψασθαιἐμεῖο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:ξεῖνε φίλ᾽: οὐ γάρ πώ τις ἀνὴρ πεπνυμένος ὧδε ξείνωντηλεδαπῶνφιλίωνἐμὸνἵκετοδῶμα,ὡςσὺμάλ᾽εὐφραδέωςπεπνυμέναπάντ᾽ἀγορεύεις:ἔστιδέμοιγρηῢςπυκινὰφρεσὶμήδε᾽ἔχουσακεῖνονδύστηνονἐῢτρέφενἠδ᾽ἀτίταλλε,δεξαμένηχείρεσσ᾽, ὅτεμινπρῶτοντέκεμήτηρ,σεπόδαςνίψει, ὀλιγηπελέουσάπερἔμπης.ἀλλ᾽ἄγενῦνἀνστᾶσα, περίφρωνΕὐρύκλεια,νίψονσοῖοἄνακτοςὁμήλικα: καίπουὈδυσσεὺςἤδητοιόσδ᾽ἐστὶπόδαςτοιόσδετεχεῖρας:αἶψαγὰρἐνκακότητιβροτοὶκαταγηράσκουσιν.”ὣςἄρ᾽ἔφη, γρηῢςδὲκατέσχετοχερσὶπρόσωπα,δάκρυαδ᾽ἔκβαλεθερμά, ἔποςδ᾽ὀλοφυδνὸνἔειπεν: μοι ἐγὼ σέο, τέκνον, ἀμήχανος: σε περὶ Ζεὺς ἀνθρώπωνἤχθηρεθεουδέαθυμὸνἔχοντα.οὐγάρπώτιςτόσσαβροτῶνΔιὶτερπικεραύνῳπίοναμηρί᾽ἔκη᾽οὐδ᾽ἐξαίτουςἑκατόμβας,ὅσσασὺτῷἐδίδους, ἀρώμενοςἧοςἵκοιογῆράςτελιπαρὸνθρέψαιότεφαίδιμονυἱόν:νῦνδέτοιοἴῳπάμπανἀφείλετονόστιμονἦμαρ.οὕτωπουκαὶκείνῳἐφεψιόωντογυναῖκεςξείνωντηλεδαπῶν, ὅτετευκλυτὰδώμαθ᾽ἵκοιτο,ὡςσέθεναἱκύνεςαἵδεκαθεψιόωνταιἅπασαι,τάωννῦνλώβηντεκαὶαἴσχεαπόλλ᾽ἀλεείνωνοὐκἐάαςνίζειν: ἐμὲδ᾽οὐκἀέκουσανἄνωγεκούρηἸκαρίοιο, περίφρωνΠηνελόπεια.τῷσεπόδαςνίψωἅματ᾽αὐτῆςΠηνελοπείηςκαὶσέθενεἵνεκ᾽, ἐπείμοιὀρώρεταιἔνδοθιθυμὸςκήδεσιν. ἀλλ᾽ἄγενῦνξυνίειἔπος, ὅττικενεἴπω:πολλοὶδὴξεῖνοιταλαπείριοιἐνθάδ᾽ἵκοντο,ἀλλ᾽οὔπώτινάφημιἐοικόταὧδεἰδέσθαιὡςσὺδέμαςφωνήντεπόδαςτ᾽Ὀδυσῆϊἔοικας.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: γρηῦ, οὕτω φασὶν ὅσοι ἴδον ὀφθαλμοῖσιν ἡμέαςἀμφοτέρους, μάλαεἰκέλωἀλλήλοιϊνἔμμεναι, ὡςσύπεραὐτὴἐπιφρονέουσ᾽ἀγορεύεις.”ὣςἄρ᾽ἔφη, γρηῢςδὲλέβηθ᾽ἕλεπαμφανόωντατοῦπόδαςἐξαπένιζεν, ὕδωρδ᾽ἐνεχεύατοπουλὺψυχρόν, ἔπειταδὲθερμὸνἐπήφυσεν. αὐτὰρὈδυσσεὺςἷζενἐπ᾽ἐσχαρόφιν, ποτὶδὲσκότονἐτράπετ᾽αἶψα:αὐτίκαγὰρκατὰθυμὸνὀΐσατο, μήλαβοῦσαοὐλὴνἀμφράσσαιτοκαὶἀμφαδὰἔργαγένοιτο.νίζεδ᾽ἄρ᾽ἆσσονἰοῦσαἄναχθ᾽ἑόν: αὐτίκαδ᾽ἔγνωοὐλήν, τήνποτέμινσῦςἤλασελευκῷὀδόντιΠαρνησόνδ᾽ἐλθόνταμετ᾽Αὐτόλυκόντεκαὶυἷας,μητρὸςἑῆςπάτερ᾽ἐσθλόν, ὃςἀνθρώπουςἐκέκαστοκλεπτοσύνῃθ᾽ὅρκῳτε: θεὸςδέοἱαὐτὸςἔδωκενἙρμείας: τῷγὰρκεχαρισμέναμηρίακαῖενἀρνῶνἠδ᾽ἐρίφων: δέοἱπρόφρωνἅμ᾽ὀπήδει.Αὐτόλυκοςδ᾽ἐλθὼνἸθάκηςἐςπίοναδῆμονπαῖδανέονγεγαῶτακιχήσατοθυγατέροςἧς:τόνῥάοἱΕὐρύκλειαφίλοιςἐπὶγούνασιθῆκεπαυομένῳδόρποιο, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:Αὐτόλυκ᾽, αὐτὸς νῦν ὄνομ᾽ εὕρεο ὅττι κε θῆαι παιδὸςπαιδὶφίλῳ: πολυάρητοςδέτοίἐστιν.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Αὐτόλυκοςἀπαμείβετοφώνησέντε:γαμβρὸς ἐμὸς θυγάτηρ τε, τίθεσθ᾽ ὄνομ᾽ ὅττι κεν εἴπω:πολλοῖσινγὰρἐγώγεὀδυσσάμενοςτόδ᾽ἱκάνω,ἀνδράσινἠδὲγυναιξὶνἀνὰχθόναπουλυβότειραν:τῷδ᾽Ὀδυσεὺςὄνομ᾽ἔστωἐπώνυμον: αὐτὰρἐγώγε,ὁππότ᾽ἂνἡβήσαςμητρώϊονἐςμέγαδῶμαἔλθῃΠαρνησόνδ᾽, ὅθιπούμοικτήματ᾽ἔασι,τῶνοἱἐγὼδώσωκαίμινχαίροντ᾽ἀποπέμψω.”τῶνἕνεκ᾽ἦλθ᾽Ὀδυσεύς, ἵναοἱπόροιἀγλαὰδῶρα.τὸνμὲνἄρ᾽ΑὐτόλυκόςτεκαὶυἱέεςΑὐτολύκοιοχερσίντ᾽ἠσπάζοντοἔπεσσίτεμειλιχίοισι:μήτηρδ᾽Ἀμφιθέημητρὸςπεριφῦσ᾽Ὀδυσῆϊκύσσ᾽ἄραμινκεφαλήντεκαὶἄμφωφάεακαλά.Αὐτόλυκοςδ᾽υἱοῖσινἐκέκλετοκυδαλίμοισιδεῖπνονἐφοπλίσσαι: τοὶδ᾽ὀτρύνοντοςἄκουσαν,αὐτίκαδ᾽εἰσάγαγονβοῦνἄρσεναπενταέτηρον:τὸνδέρονἀμφίθ᾽ἕπον, καίμινδιέχευανἅπαντα,μίστυλλόντ᾽ἄρ᾽ἐπισταμένωςπεῖράντ᾽ὀβελοῖσιν,ὤπτησάντεπεριφραδέως, δάσσαντότεμοίρας.ὣςτότεμὲνπρόπανἦμαρἐςἠέλιονκαταδύνταδαίνυντ᾽, οὐδέτιθυμὸςἐδεύετοδαιτὸςἐΐσης:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθεν,δὴτότεκοιμήσαντοκαὶὕπνουδῶρονἕλοντο.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,βάνῥ᾽ἴμενἐςθήρην, ἠμὲνκύνεςἠδὲκαὶαὐτοὶυἱέεςΑὐτολύκου: μετὰτοῖσιδὲδῖοςὈδυσσεὺςἤϊεν: αἰπὺδ᾽ὄροςπροσέβανκαταειμένονὕλῃΠαρνησοῦ, τάχαδ᾽ἵκανονπτύχαςἠνεμοέσσας.ἨέλιοςμὲνἔπειτανέονπροσέβαλλενἀρούραςἐξἀκαλαρρείταοβαθυρρόουὨκεανοῖο,οἱδ᾽ἐςβῆσσανἵκανονἐπακτῆρες: πρὸδ᾽ἄρ᾽αὐτῶνἴχνι᾽ἐρευνῶντεςκύνεςἤϊσαν, αὐτὰρὄπισθενυἱέεςΑὐτολύκου: μετὰτοῖσιδὲδῖοςὈδυσσεὺςἤϊενἄγχικυνῶν, κραδάωνδολιχόσκιονἔγχος.ἔνθαδ᾽ἄρ᾽ἐνλόχμῃπυκινῇκατέκειτομέγαςσῦς:τὴνμὲνἄρ᾽οὔτ᾽ἀνέμωνδιάειμένοςὑγρὸνἀέντων,οὔτεμινἨέλιοςφαέθωνἀκτῖσινἔβαλλεν,οὔτ᾽ὄμβροςπεράασκεδιαμπερές: ὣςἄραπυκνὴἦεν, ἀτὰρφύλλωνἐνέηνχύσιςἤλιθαπολλή.τὸνδ᾽ἀνδρῶντεκυνῶντεπερὶκτύποςἦλθεποδοῖϊν,ὡςἐπάγοντεςἐπῇσαν: δ᾽ἀντίοςἐκξυλόχοιοφρίξαςεὖλοφιήν, πῦρδ᾽ὀφθαλμοῖσιδεδορκώς,στῆῥ᾽αὐτῶνσχεδόθεν: δ᾽ἄραπρώτιστοςὈδυσσεὺςἔσσυτ᾽ἀνασχόμενοςδολιχὸνδόρυχειρὶπαχείῃ,οὐτάμεναιμεμαώς: δέμινφθάμενοςἔλασενσῦςγουνὸςὕπερ, πολλὸνδὲδιήφυσεσαρκὸςὀδόντιλικριφὶςἀΐξας, οὐδ᾽ὀστέονἵκετοφωτός.τὸνδ᾽Ὀδυσεὺςοὔτησετυχὼνκατὰδεξιὸνὦμον,ἀντικρὺδὲδιῆλθεφαεινοῦδουρὸςἀκωκή:κὰδδ᾽ἔπεσ᾽ἐνκονίῃσιμακών, ἀπὸδ᾽ἔπτατοθυμός.τὸνμὲνἄρ᾽Αὐτολύκουπαῖδεςφίλοιἀμφεπένοντο,ὠτειλὴνδ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονοςἀντιθέοιοδῆσανἐπισταμένως, ἐπαοιδῇδ᾽αἷμακελαινὸνἔσχεθον, αἶψαδ᾽ἵκοντοφίλουπρὸςδώματαπατρός.τὸνμὲνἄρ᾽ΑὐτόλυκόςτεκαὶυἱέεςΑὐτολύκοιοεὖἰησάμενοιἠδ᾽ἀγλαὰδῶραπορόντεςκαρπαλίμωςχαίρονταφίληνἐςπατρίδ᾽ἔπεμπονεἰςἸθάκην. τῷμένῥαπατὴρκαὶπότνιαμήτηρχαῖροννοστήσαντικαὶἐξερέεινονἕκαστα,οὐλὴνὅττιπάθοι: δ᾽ἄρασφίσινεὖκατέλεξενὥςμινθηρεύοντ᾽ἔλασενσῦςλευκῷὀδόντι,Παρνησόνδ᾽ἐλθόντασὺνυἱάσινΑὐτολύκοιο.τὴνγρηῢςχείρεσσικαταπρηνέσσιλαβοῦσαγνῶῥ᾽ἐπιμασσαμένη, πόδαδὲπροέηκεφέρεσθαι:ἐνδὲλέβητιπέσεκνήμη, κανάχησεδὲχαλκός,ἂψδ᾽ἑτέρωσ᾽ἐκλίθη: τὸδ᾽ἐπὶχθονὸςἐξέχυθ᾽ὕδωρ.τὴνδ᾽ἅμαχάρμακαὶἄλγοςἕλεφρένα, τὼδέοἱὄσσεδακρυόφιπλῆσθεν, θαλερὴδέοἱἔσχετοφωνή.ἁψαμένηδὲγενείουὈδυσσῆαπροσέειπεν: μάλ᾽ Ὀδυσσεύς ἐσσι, φίλον τέκος: οὐδέ σ᾽ ἐγώ γε πρὶνἔγνων, πρὶνπάνταἄνακτ᾽ἐμὸνἀμφαφάασθαι.”καὶΠηνελόπειανἐσέδρακενὀφθαλμοῖσι,πεφραδέεινἐθέλουσαφίλονπόσινἔνδονἐόντα.δ᾽οὔτ᾽ἀθρῆσαιδύνατ᾽ἀντίηοὔτενοῆσαι:τῇγὰρἈθηναίηνόονἔτραπεν: αὐτὰρὈδυσσεὺςχεῖρ᾽ἐπιμασσάμενοςφάρυγοςλάβεδεξιτερῆφι,τῇδ᾽ἑτέρῃἕθενἆσσονἐρύσσατοφώνησέντε.μαῖα, τίη μ᾽ ἐθέλεις ὀλέσαι; σὺ δέ μ᾽ ἔτρεφες αὐτὴ τῷσῷἐπὶμαζῷ: νῦνδ᾽ἄλγεαπολλὰμογήσαςἤλυθονεἰκοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἐπεὶἐφράσθηςκαίτοιθεὸςἔμβαλεθυμῷ,σίγα, μήτίςτ᾽ἄλλοςἐνὶμεγάροισιπύθηται.ὧδεγὰρἐξερέω, καὶμὴντετελεσμένονἔσται:εἴχ᾽ὑπ᾽ἐμοίγεθεὸςδαμάσῃμνηστῆραςἀγαυούς,οὐδὲτροφοῦοὔσηςσεῦἀφέξομαι, ὁππότ᾽ἂνἄλλαςδμῳὰςἐνμεγάροισινἐμοῖςκτείνωμιγυναῖκας.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΕὐρύκλεια:τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων.οἶσθαμὲνοἷονἐμὸνμένοςἔμπεδονοὐδ᾽ἐπιεικτόν,ἕξωδ᾽ὡςὅτετιςστερεὴλίθοςἠὲσίδηρος.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:εἴχ᾽ὑπόσοιγεθεὸςδαμάσῃμνηστῆραςἀγαυούς,δὴτότετοικαταλέξωἐνὶμεγάροισιγυναῖκας,αἵτέσ᾽ἀτιμάζουσικαὶαἳνηλείτιδέςεἰσι.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύςμαῖα, τίη δὲ σὺ τὰς μυθήσεαι; οὐδέ τί σε χρή.εὖνυκαὶαὐτὸςἐγὼφράσομαικαὶεἴσομ᾽ἑκάστην:ἀλλ᾽ἔχεσιγῇμῦθον, ἐπίτρεψονδὲθεοῖσιν.”ὣςἄρ᾽ἔφη, γρηῢςδὲδιὲκμεγάροιοβεβήκειοἰσομένηποδάνιπτρα: τὰγὰρπρότερ᾽ἔκχυτοπάντα.αὐτὰρἐπεὶνίψεντεκαὶἤλειψενλίπ᾽ἐλαίῳ,αὖτιςἄρ᾽ἀσσοτέρωπυρὸςἕλκετοδίφρονὈδυσσεὺςθερσόμενος, οὐλὴνδὲκατὰῥακέεσσικάλυψε.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεπερίφρωνΠηνελόπεια:ξεῖνε, τὸ μέν σ᾽ ἔτι τυτθὸν ἐγὼν εἰρήσομαι αὐτή:καὶγὰρδὴκοίτοιοτάχ᾽ἔσσεταιἡδέοςὥρη,ὅντινάγ᾽ὕπνοςἕλοιγλυκερός, καὶκηδόμενόνπερ.αὐτὰρἐμοὶκαὶπένθοςἀμέτρητονπόρεδαίμων:ἤματαμὲνγὰρτέρπομ᾽ὀδυρομένη, γοόωσα,ἔςτ᾽ἐμὰἔργ᾽ὁρόωσακαὶἀμφιπόλωνἐνὶοἴκῳ:αὐτὰρἐπὴννὺξἔλθῃ, ἕλῃσίτεκοῖτοςἅπαντας,κεῖμαιἐνὶλέκτρῳ, πυκιναὶδέμοιἀμφ᾽ἀδινὸνκῆρὀξεῖαιμελεδῶνεςὀδυρομένηνἐρέθουσιν.ὡςδ᾽ὅτεΠανδαρέουκούρη, χλωρηῒςἀηδών,καλὸνἀείδῃσινἔαροςνέονἱσταμένοιο,δενδρέωνἐνπετάλοισικαθεζομένηπυκινοῖσιν,τεθαμὰτρωπῶσαχέειπολυηχέαφωνήν,παῖδ᾽ὀλοφυρομένηἼτυλονφίλον, ὅνποτεχαλκῷκτεῖνεδι᾽ἀφραδίας, κοῦρονΖήθοιοἄνακτος,ὣςκαὶἐμοὶδίχαθυμὸςὀρώρεταιἔνθακαὶἔνθα,ἠὲμένωπαρὰπαιδὶκαὶἔμπεδαπάνταφυλάσσω,κτῆσινἐμήν, δμῶάςτεκαὶὑψερεφὲςμέγαδῶμα,εὐνήντ᾽αἰδομένηπόσιοςδήμοιότεφῆμιν,ἤδηἅμ᾽ἕπωμαιἈχαιῶνὅςτιςἄριστοςμνᾶταιἐνὶμεγάροισι, πορὼνἀπερείσιαἕδνα.παῖςδ᾽ἐμὸςἧοςἔηνἔτινήπιοςἠδὲχαλίφρων,γήμασθ᾽οὔμ᾽εἴαπόσιοςκατὰδῶμαλιποῦσαν:νῦνδ᾽ὅτεδὴμέγαςἐστὶκαὶἥβηςμέτρονἱκάνει,καὶδήμ᾽ἀρᾶταιπάλινἐλθέμενἐκμεγάροιο,κτήσιοςἀσχαλόων, τήνοἱκατέδουσινἈχαιοί.ἀλλ᾽ἄγεμοιτὸνὄνειρονὑπόκριναικαὶἄκουσον.χῆνέςμοικατὰοἶκονἐείκοσιπυρὸνἔδουσινἐξὕδατος, καίτέσφινἰαίνομαιεἰσορόωσα:ἐλθὼνδ᾽ἐξὄρεοςμέγαςαἰετὸςἀγκυλοχείληςπᾶσικατ᾽αὐχέναςἦξεκαὶἔκτανεν: οἱδ᾽ἐκέχυντοἀθρόοιἐνμεγάροις, δ᾽ἐςαἰθέραδῖανἀέρθη.αὐτὰρἐγὼκλαῖονκαὶἐκώκυονἔνπερὀνείρῳ,ἀμφὶδ᾽ἔμ᾽ἠγερέθοντοἐϋπλοκαμῖδεςἈχαιαί,οἴκτρ᾽ὀλοφυρομένηνμοιαἰετὸςἔκτανεχῆνας.ἂψδ᾽ἐλθὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶπροὔχοντιμελάθρῳ,φωνῇδὲβροτέῃκατερήτυεφώνησέντε:“‘θάρσει, Ἰκαρίου κούρη τηλεκλειτοῖο:οὐκὄναρ, ἀλλ᾽ὕπαρἐσθλόν, τοιτετελεσμένονἔσται.χῆνεςμὲνμνηστῆρες, ἐγὼδέτοιαἰετὸςὄρνιςἦαπάρος, νῦναὖτετεὸςπόσιςεἰλήλουθα,ὃςπᾶσιμνηστῆρσινἀεικέαπότμονἐφήσω.’ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ ἐμὲ μελιηδὴς ὕπνος ἀνῆκε:παπτήνασαδὲχῆναςἐνὶμεγάροισινόησαπυρὸνἐρεπτομένουςπαρὰπύελον, ἧχιπάροςπερ.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: γύναι, οὔ πως ἔστιν ὑποκρίνασθαι ὄνειρον ἄλλῃἀποκλίναντ᾽, ἐπεὶῥάτοιαὐτὸςὈδυσσεὺςπέφραδ᾽ὅπωςτελέει: μνηστῆρσιδὲφαίνετ᾽ὄλεθροςπᾶσιμάλ᾽, οὐδέκέτιςθάνατονκαὶκῆραςἀλύξει.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:ξεῖν᾽, τοι μὲν ὄνειροι ἀμήχανοι ἀκριτόμυθοι γίγνοντ᾽, οὐδέτιπάντατελείεταιἀνθρώποισι.δοιαὶγάρτεπύλαιἀμενηνῶνεἰσὶνὀνείρων:αἱμὲνγὰρκεράεσσιτετεύχαται, αἱδ᾽ἐλέφαντι:τῶνοἳμένκ᾽ἔλθωσιδιὰπριστοῦἐλέφαντος,οἵῥ᾽ἐλεφαίρονται, ἔπε᾽ἀκράανταφέροντες:οἱδὲδιὰξεστῶνκεράωνἔλθωσιθύραζε,οἵῥ᾽ἔτυμακραίνουσι, βροτῶνὅτεκέντιςἴδηται.ἀλλ᾽ἐμοὶοὐκἐντεῦθενὀΐομαιαἰνὸνὄνειρονἐλθέμεν: κ᾽ἀσπαστὸνἐμοὶκαὶπαιδὶγένοιτο.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:ἥδεδὴἠὼςεἶσιδυσώνυμος, μ᾽Ὀδυσῆοςοἴκουἀποσχήσει: νῦνγὰρκαταθήσωἄεθλον,τοὺςπελέκεας, τοὺςκεῖνοςἐνὶμεγάροισινἑοῖσινἵστασχ᾽ἑξείης, δρυόχουςὥς, δώδεκαπάντας:στὰςδ᾽γεπολλὸνἄνευθεδιαρρίπτασκενὀϊστόν.νῦνδὲμνηστήρεσσινἄεθλοντοῦτονἐφήσω:ὃςδέκεῥηΐτατ᾽ἐντανύσῃβιὸνἐνπαλάμῃσικαὶδιοϊστεύσῃπελέκεωνδυοκαίδεκαπάντων,τῷκενἅμ᾽ἑσποίμην, νοσφισσαμένητόδεδῶμακουρίδιον, μάλακαλόν, ἐνίπλειονβιότοιο:τοῦποτὲμεμνήσεσθαιὀΐομαιἔνπερὀνείρῳ.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος,μηκέτινῦνἀνάβαλλεδόμοιςἔνιτοῦτονἄεθλον:πρὶνγάρτοιπολύμητιςἐλεύσεταιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεύς,πρὶντούτουςτόδετόξονἐΰξοονἀμφαφόωνταςνευρήντ᾽ἐντανύσαιδιοϊστεῦσαίτεσιδήρου.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:εἴ κ᾽ ἐθέλοις μοι, ξεῖνε, παρήμενος ἐν μεγάροισι τέρπειν, οὔκέμοιὕπνοςἐπὶβλεφάροισιχυθείη.ἀλλ᾽οὐγάρπωςἔστινἀΰπνουςἔμμεναιαἰεὶἀνθρώπους: ἐπὶγάρτοιἑκάστῳμοῖρανἔθηκανἀθάνατοιθνητοῖσινἐπὶζείδωρονἄρουραν.ἀλλ᾽τοιμὲνἐγὼνὑπερώϊονεἰσαναβᾶσαλέξομαιεἰςεὐνήν, μοιστονόεσσατέτυκται,αἰεὶδάκρυσ᾽ἐμοῖσιπεφυρμένη, ἐξοὗὈδυσσεὺςᾤχετ᾽ἐποψόμενοςΚακοΐλιονοὐκὀνομαστήν.ἔνθακελεξαίμην: σὺδὲλέξεοτῷδ᾽ἐνὶοἴκῳ,χαμάδιςστορέσαςτοικατὰδέμνιαθέντων.”ὣςεἰποῦσ᾽ἀνέβαιν᾽ὑπερώϊασιγαλόεντα,οὐκοἴη, ἅματῇγεκαὶἀμφίπολοικίονἄλλαι.ἐςδ᾽ὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶκλαῖενἔπειτ᾽Ὀδυσῆα, φίλονπόσιν, ὄφραοἱὕπνονἡδὺνἐπὶβλεφάροισιβάλεγλαυκῶπιςἈθήνη.
αὐτὰρἐνπροδόμῳεὐνάζετοδῖοςὈδυσσεύς:κὰμμὲνἀδέψητονβοέηνστόρεσ᾽, αὐτὰρὕπερθεκώεαπόλλ᾽ὀΐων, τοὺςἱρεύεσκονἈχαιοί:Εὐρυνόμηδ᾽ἄρ᾽ἐπὶχλαῖνανβάλεκοιμηθέντι.ἔνθ᾽Ὀδυσεὺςμνηστῆρσικακὰφρονέωνἐνὶθυμῷκεῖτ᾽ἐγρηγορόων: ταὶδ᾽ἐκμεγάροιογυναῖκεςἤϊσαν, αἳμνηστῆρσινἐμισγέσκοντοπάροςπερ,ἀλλήλῃσιγέλωτεκαὶεὐφροσύνηνπαρέχουσαι.τοῦδ᾽ὠρίνετοθυμὸςἐνὶστήθεσσιφίλοισι:πολλὰδὲμερμήριζεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,ἠὲμεταΐξαςθάνατοντεύξειενἑκάστῃ,ἔτ᾽ἐῷμνηστῆρσινὑπερφιάλοισιμιγῆναιὕστατακαὶπύματα, κραδίηδέοἱἔνδονὑλάκτει.ὡςδὲκύωνἀμαλῇσιπερὶσκυλάκεσσιβεβῶσαἄνδρ᾽ἀγνοιήσασ᾽ὑλάειμέμονέντεμάχεσθαι,ὥςῥατοῦἔνδονὑλάκτειἀγαιομένουκακὰἔργα:στῆθοςδὲπλήξαςκραδίηνἠνίπαπεμύθῳ:τέτλαθι δή, κραδίη: καὶ κύντερον ἄλλο ποτ᾽ ἔτλης.ἤματιτῷὅτεμοιμένοςἄσχετοςἤσθιεΚύκλωψἰφθίμουςἑτάρους: σὺδ᾽ἐτόλμας, ὄφρασεμῆτιςἐξάγαγ᾽ἐξἄντροιοὀϊόμενονθανέεσθαι.”ὣςἔφατ᾽, ἐνστήθεσσικαθαπτόμενοςφίλονἦτορ:τῷδὲμάλ᾽ἐνπείσῃκραδίημένετετληυῖανωλεμέως: ἀτὰραὐτὸςἑλίσσετοἔνθακαὶἔνθα.ὡςδ᾽ὅτεγαστέρ᾽ἀνὴρπολέοςπυρὸςαἰθομένοιο,ἐμπλείηνκνίσηςτεκαὶαἵματος, ἔνθακαὶἔνθααἰόλλῃ, μάλαδ᾽ὦκαλιλαίεταιὀπτηθῆναι,ὣςἄρ᾽γ᾽ἔνθακαὶἔνθαἑλίσσετο, μερμηρίζωνὅππωςδὴμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφήσειμοῦνοςἐὼνπολέσι. σχεδόθενδέοἱἦλθενἈθήνηοὐρανόθενκαταβᾶσα: δέμαςδ᾽ἤϊκτογυναικί:στῆδ᾽ἄρ᾽ὑπὲρκεφαλῆςκαίμινπρὸςμῦθονἔειπε:τίπτ᾽ αὖτ᾽ ἐγρήσσεις, πάντων περὶ κάμμορε φωτῶν;οἶκοςμέντοιὅδ᾽ἐστί, γυνὴδέτοιἥδ᾽ἐνὶοἴκῳκαὶ, πάϊς, οἷόνπούτιςἐέλδεταιἔμμεναιυἷα.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα, θεά, κατὰ μοῖραν ἔειπες:ἀλλάτίμοιτόδεθυμὸςἐνὶφρεσὶμερμηρίζει,ὅππωςδὴμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφήσω,μοῦνοςἐών: οἱδ᾽αἰὲνἀολλέεςἔνδονἔασι.πρὸςδ᾽ἔτικαὶτόδεμεῖζονἐνὶφρεσὶμερμηρίζω:εἴπεργὰρκτείναιμιΔιόςτεσέθεντεἕκητι,πῆκενὑπεκπροφύγοιμι; τάσεφράζεσθαιἄνωγα.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:σχέτλιε, καὶ μέν τίς τε χερείονι πείθεθ᾽ ἑταίρῳ,ὅςπερθνητόςτ᾽ἐστὶκαὶοὐτόσαμήδεαοἶδεν:αὐτὰρἐγὼθεόςεἰμι, διαμπερὲςσεφυλάσσωἐνπάντεσσιπόνοις. ἐρέωδέτοιἐξαναφανδόν:εἴπερπεντήκονταλόχοιμερόπωνἀνθρώπωννῶϊπερισταῖεν, κτεῖναιμεμαῶτεςἌρηϊ,καίκεντῶνἐλάσαιοβόαςκαὶἴφιαμῆλα.ἀλλ᾽ἑλέτωσεκαὶὕπνος: ἀνίηκαὶτὸφυλάσσεινπάννυχονἐγρήσσοντα, κακῶνδ᾽ὑποδύσεαιἤδη.”ὣςφάτο, καίῥάοἱὕπνονἐπὶβλεφάροισινἔχευεν,αὐτὴδ᾽ἂψἐςὌλυμπονἀφίκετοδῖαθεάων.εὖτετὸνὕπνοςἔμαρπτε, λύωνμελεδήματαθυμοῦ,λυσιμελής, ἄλοχοςδ᾽ἄρ᾽ἐπέγρετοκεδνὰἰδυῖα:κλαῖεδ᾽ἄρ᾽ἐνλέκτροισικαθεζομένημαλακοῖσιν.αὐτὰρἐπεὶκλαίουσακορέσσατοὃνκατὰθυμόν,Ἀρτέμιδιπρώτιστονἐπεύξατοδῖαγυναικῶν:Ἄρτεμι, πότνα θεά, θύγατερ Διός, αἴθε μοι ἤδη ἰὸνἐνὶστήθεσσιβαλοῦσ᾽ἐκθυμὸνἕλοιοαὐτίκανῦν, ἔπειταμ᾽ἀναρπάξασαθύελλαοἴχοιτοπροφέρουσακατ᾽ἠερόεντακέλευθα,ἐνπροχοῇςδὲβάλοιἀψορρόουὨκεανοῖο.ὡςδ᾽ὅτεΠανδαρέουκούραςἀνέλοντοθύελλαι:τῇσιτοκῆαςμὲνφθῖσανθεοί, αἱδ᾽ἐλίποντοὀρφαναὶἐνμεγάροισι, κόμισσεδὲδῖ᾽Ἀφροδίτητυρῷκαὶμέλιτιγλυκερῷκαὶἡδέϊοἴνῳ:Ἥρηδ᾽αὐτῇσινπερὶπασέωνδῶκεγυναικῶνεἶδοςκαὶπινυτήν, μῆκοςδ᾽ἔπορ᾽Ἄρτεμιςἁγνή,ἔργαδ᾽Ἀθηναίηδέδαεκλυτὰἐργάζεσθαι.εὖτ᾽ἈφροδίτηδῖαπροσέστιχεμακρὸνὌλυμπον,κούρῃςαἰτήσουσατέλοςθαλεροῖογάμοιοἐςΔίατερπικέραυνον, γάρτ᾽εὖοἶδενἅπαντα,μοῖράντ᾽ἀμμορίηντεκαταθνητῶνἀνθρώπωντόφραδὲτὰςκούραςἅρπυιαιἀνηρείψαντοκαίῥ᾽ἔδοσανστυγερῇσινἐρινύσινἀμφιπολεύειν:ὣςἔμ᾽ἀϊστώσειανὈλύμπιαδώματ᾽ἔχοντες,ἠέμ᾽ἐϋπλόκαμοςβάλοιἌρτεμις, ὄφρ᾽Ὀδυσῆαὀσσομένηκαὶγαῖανὕποστυγερὴνἀφικοίμην,μηδέτιχείρονοςἀνδρὸςἐϋφραίνοιμινόημα.ἀλλὰτὸμὲνκαὶἀνεκτὸνἔχεικακόν, ὁππότεκέντιςἤματαμὲνκλαίῃ, πυκινῶςἀκαχήμενοςἦτορ,νύκταςδ᾽ὕπνοςἔχῃσιν γάρ τ᾽ ἐπέλησεν ἁπάντων,ἐσθλῶνἠδὲκακῶν, ἐπεὶἄρβλέφαρ᾽ἀμφικαλύψῃαὐτὰρἐμοὶκαὶὀνείρατ᾽ἐπέσσευενκακὰδαίμων.τῇδεγὰραὖμοινυκτὶπαρέδραθενεἴκελοςαὐτῷ,τοῖοςἐὼνοἷοςᾖενἅμαστρατῷ: αὐτὰρἐμὸνκῆρχαῖρ᾽, ἐπεὶοὐκἐφάμηνὄναρἔμμεναι, ἀλλ᾽ὕπαρἤδη.”ὣςἔφατ᾽, αὐτίκαδὲχρυσόθρονοςἤλυθενἨώς.τῆςδ᾽ἄρακλαιούσηςὄπασύνθετοδῖοςὈδυσσεύς:μερμήριζεδ᾽ἔπειτα, δόκησεδέοἱκατὰθυμὸνἤδηγιγνώσκουσαπαρεστάμεναικεφαλῆφι.χλαῖνανμὲνσυνελὼνκαὶκώεα, τοῖσινἐνεῦδεν,ἐςμέγαρονκατέθηκενἐπὶθρόνου, ἐκδὲβοείηνθῆκεθύραζεφέρων, Διὶδ᾽εὔξατοχεῖραςἀνασχών:Ζεῦ πάτερ, εἴ μ᾽ ἐθέλοντες ἐπὶ τραφερήν τε καὶ ὑγρὴν ἤγετ᾽ἐμὴνἐςγαῖαν, ἐπείμ᾽ἐκακώσατελίην,φήμηντίςμοιφάσθωἐγειρομένωνἀνθρώπωνἔνδοθεν, ἔκτοσθενδὲΔιὸςτέραςἄλλοφανήτω.”ὣςἔφατ᾽εὐχόμενος: τοῦδ᾽ἔκλυεμητίεταΖεύς,αὐτίκαδ᾽ἐβρόντησενἀπ᾽αἰγλήεντοςὈλύμπου,ὑψόθενἐκνεφέων: γήθησεδὲδῖοςὈδυσσεύς.φήμηνδ᾽ἐξοἴκοιογυνὴπροέηκενἀλετρὶςπλησίον, ἔνθ᾽ἄραοἱμύλαιἥατοποιμένιλαῶν,τῇσινδώδεκαπᾶσαιἐπερρώοντογυναῖκεςἄλφιτατεύχουσαικαὶἀλείατα, μυελὸνἀνδρῶν.αἱμὲνἄρ᾽ἄλλαιεὗδον, ἐπεὶκατὰπυρὸνἄλεσσαν,δὲμί᾽οὔπωπαύετ᾽, ἀφαυροτάτηδ᾽ἐτέτυκτο:ῥαμύληνστήσασαἔποςφάτο, σῆμαἄνακτι:Ζεῦ πάτερ, ὅς τε θεοῖσι καὶ ἀνθρώποισιν ἀνάσσεις,μεγάλ᾽ἐβρόντησαςἀπ᾽οὐρανοῦἀστερόεντος,οὐδέποθινέφοςἐστί: τέραςνύτεῳτόδεφαίνεις.κρῆνοννῦνκαὶἐμοὶδειλῇἔπος, ὅττικενεἴπω:μνηστῆρεςπύματόντεκαὶὕστατονἤματιτῷδεἐνμεγάροιςὈδυσῆοςἑλοίατοδαῖτ᾽ἐρατεινήν,οἳδήμοικαμάτῳθυμαλγέι: γούνατ᾽ἔλυσανἄλφιτατευχούσῃ: νῦνὕσταταδειπνήσειαν.”ὣςἄρ᾽ἔφη, χαῖρενδὲκλεηδόνιδῖοςὈδυσσεὺςΖηνόςτεβροντῇ: φάτογὰρτίσασθαιἀλείτας.αἱδ᾽ἄλλαιδμῳαὶκατὰδώματακάλ᾽Ὀδυσῆοςἀγρόμεναιἀνέκαιονἐπ᾽ἐσχάρῃἀκάματονπῦρ.Τηλέμαχοςδ᾽εὐνῆθενἀνίστατο, ἰσόθεοςφώς,εἵματαἑσσάμενος: περὶδὲξίφοςὀξὺθέτ᾽ὤμῳ:ποσσὶδ᾽ὑπὸλιπαροῖσινἐδήσατοκαλὰπέδιλα,εἵλετοδ᾽ἄλκιμονἔγχος, ἀκαχμένονὀξέι: χαλκῷ:στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰών, πρὸςδ᾽Εὐρύκλειανἔειπε:μαῖα φίλη, τὸν ξεῖνον ἐτιμήσασθ᾽ ἐνὶ οἴκῳ εὐνῇκαὶσίτῳ, αὔτωςκεῖταιἀκηδής;τοιαύτηγὰρἐμὴμήτηρ, πινυτήπερἐοῦσα:ἐμπλήγδηνἕτερόνγετίειμερόπωνἀνθρώπωνχείρονα, τὸνδέτ᾽ἀρείον᾽ἀτιμήσασ᾽ἀποπέμπει.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΕὐρύκλεια:οὐκ ἄν μιν νῦν, τέκνον, ἀναίτιον αἰτιόῳο.οἶνονμὲνγὰρπῖνεκαθήμενος, ὄφρ᾽ἔθελ᾽αὐτός,σίτουδ᾽οὐκέτ᾽ἔφηπεινήμεναι: εἴρετογάρμιν.ἀλλ᾽ὅτεδὴκοίτοιοκαὶὕπνουμιμνήσκοιτο,μὲνδέμνι᾽ἄνωγενὑποστορέσαιδμῳῇσιν,αὐτὰργ᾽, ὥςτιςπάμπανὀϊζυρὸςκαὶἄποτμος,οὐκἔθελ᾽ἐνλέκτροισικαὶἐνῥήγεσσικαθεύδειν,ἀλλ᾽ἐνἀδεψήτῳβοέῃκαὶκώεσινοἰῶνἔδραθ᾽ἐνὶπροδόμῳ: χλαῖνανδ᾽ἐπιέσσαμενἡμεῖς.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲδιὲκμεγάροιοβεβήκειἔγχοςἔχων, ἅματῷγεδύωκύνεςἀργοὶἕποντο.βῆδ᾽ἴμενεἰςἀγορὴνμετ᾽ἐϋκνήμιδαςἈχαιούς.δ᾽αὖτεδμῳῇσινἐκέκλετοδῖαγυναικῶν,Εὐρύκλει᾽, ὮποςθυγάτηρΠεισηνορίδαο:ἀγρεῖθ᾽, αἱ μὲν δῶμα κορήσατε ποιπνύσασαι,ῥάσσατέτ᾽, ἔντεθρόνοιςεὐποιήτοισιτάπηταςβάλλετεπορφυρέους: αἱδὲσπόγγοισιτραπέζαςπάσαςἀμφιμάσασθε, καθήρατεδὲκρητῆραςκαὶδέπαἀμφικύπελλατετυγμένα: ταὶδὲμεθ᾽ὕδωρἔρχεσθεκρήνηνδε, καὶοἴσετεθᾶσσονἰοῦσαι.οὐγὰρδὴνμνηστῆρεςἀπέσσονταιμεγάροιο,ἀλλὰμάλ᾽ἦρινέονται, ἐπεὶκαὶπᾶσινἑορτή.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἄρατῆςμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντο.αἱμὲνἐείκοσιβῆσανἐπὶκρήνηνμελάνυδρον,αἱδ᾽αὐτοῦκατὰδώματ᾽ἐπισταμένωςπονέοντο.ἐςδ᾽ἦλθονδρηστῆρεςἈχαιῶν. οἱμὲνἔπειταεὖκαὶἐπισταμένωςκέασανξύλα, ταὶδὲγυναῖκεςἦλθονἀπὸκρήνης: ἐπὶδέσφισινἦλθεσυβώτηςτρεῖςσιάλουςκατάγων, οἳἔσανμετὰπᾶσινἄριστοι.καὶτοὺςμένῥ᾽εἴασεκαθ᾽ἕρκεακαλὰνέμεσθαι,αὐτὸςδ᾽αὖτ᾽Ὀδυσῆαπροσηύδαμειλιχίοισι:ξεῖν᾽, ἄρ τί σε μᾶλλον Ἀχαιοὶ εἰσορόωσιν,ἦέσ᾽ἀτιμάζουσικατὰμέγαρ᾽, ὡςτὸπάροςπερ;”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολυμήτιςὈδυσσεύς:αἲ γὰρ δή, Εὔμαιε, θεοὶ τισαίατο λώβην,ἣνοἵδ᾽ὑβρίζοντεςἀτάσθαλαμηχανόωνταιοἴκῳἐνἀλλοτρίῳ, οὐδ᾽αἰδοῦςμοῖρανἔχουσιν.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν.αἶγαςἄγωναἳπᾶσιμετέρεποναἰπολίοισι,δεῖπνονμνηστήρεσσι. δύωδ᾽ἅμ᾽ἕποντονομῆες.καὶτὰςμὲνκατέδησενὑπ᾽αἰθούσῃἐριδούπῳ,αὐτὸςδ᾽αὖτ᾽Ὀδυσῆαπροσηύδακερτομίοισι:ξεῖν᾽, ἔτι καὶ νῦν ἐνθάδ᾽ ἀνιήσεις κατὰ δῶμα ἀνέραςαἰτίζων, ἀτὰροὐκἔξεισθαθύραζε;πάντωςοὐκέτινῶϊδιακρινέεσθαιὀΐωπρὶνχειρῶνγεύσασθαι, ἐπεὶσύπεροὐκατὰκόσμοναἰτίζεις: εἰσὶνδὲκαὶἄλλαιδαῖτεςἈχαιῶν.”ὣςφάτο, τὸνδ᾽οὔτιπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς,ἀλλ᾽ἀκέωνκίνησεκάρη, κακὰβυσσοδομεύων.τοῖσιδ᾽ἐπὶτρίτοςἦλθεΦιλοίτιος, ὄρχαμοςἀνδρῶν,βοῦνστεῖρανμνηστῆρσινἄγωνκαὶπίοναςαἶγας.πορθμῆεςδ᾽ἄρατούςγεδιήγαγον, οἵτεκαὶἄλλουςἀνθρώπουςπέμπουσιν, ὅτιςσφέαςεἰσαφίκηται.καὶτὰμὲνεὖκατέδησενὑπ᾽αἰθούσῃἐριδούπῳ,αὐτὸςδ᾽αὖτ᾽ἐρέεινεσυβώτηνἄγχιπαραστάς:τίς δὴ ὅδε ξεῖνος νέον εἰλήλουθε, συβῶτα,ἡμέτερονπρὸςδῶμα; τέωνδ᾽ἐξεὔχεταιεἶναιἀνδρῶν; ποῦδένύοἱγενεὴκαὶπατρὶςἄρουρα;δύσμορος, τεἔοικεδέμαςβασιλῆϊἄνακτι:ἀλλὰθεοὶδυόωσιπολυπλάγκτουςἀνθρώπους,ὁππότεκαὶβασιλεῦσινἐπικλώσωνταιὀϊζύν.”καὶδεξιτερῇδειδίσκετοχειρὶπαραστάς,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:χαῖρε, πάτερ ξεῖνε: γένοιτό τοι ἔς περ ὀπίσσω ὄλβος: ἀτὰρμὲννῦνγεκακοῖςἔχεαιπολέεσσι.Ζεῦπάτερ, οὔτιςσεῖοθεῶνὀλοώτεροςἄλλος:οὐκἐλεαίρειςἄνδρας, ἐπὴνδὴγείνεαιαὐτός,μισγέμεναικακότητικαὶἄλγεσιλευγαλέοισιν.ἴδιον, ὡςἐνόησα, δεδάκρυνταιδέμοιὄσσεμνησαμένῳὈδυσῆος, ἐπεὶκαὶκεῖνονὀΐωτοιάδελαίφε᾽ἔχοντακατ᾽ἀνθρώπουςἀλάλησθαι,εἴπουἔτιζώεικαὶὁρᾷφάοςἠελίοιο.εἰδ᾽ἤδητέθνηκεκαὶεἰνἈΐδαοδόμοισιν,μοιἔπειτ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ὅςμ᾽ἐπὶβουσὶνεἷσ᾽ἔτιτυτθὸνἐόνταΚεφαλλήνωνἐνὶδήμῳ.νῦνδ᾽αἱμὲνγίγνονταιἀθέσφατοι, οὐδέκενἄλλωςἀνδρίγ᾽ὑποσταχύοιτοβοῶνγένοςεὐρυμετώπων:τὰςδ᾽ἄλλοιμεκέλονταιἀγινέμεναίσφισιναὐτοῖςἔδμεναι: οὐδέτιπαιδὸςἐνὶμεγάροιςἀλέγουσιν,οὐδ᾽ὄπιδατρομέουσιθεῶν: μεμάασιγὰρἤδηκτήματαδάσσασθαιδὴνοἰχομένοιοἄνακτος.αὐτὰρἐμοὶτόδεθυμὸςἐνὶστήθεσσιφίλοισιπόλλ᾽ἐπιδινεῖται: μάλαμὲνκακὸνυἷοςἐόντοςἄλλωνδῆμονἱκέσθαιἰόντ᾽αὐτῇσιβόεσσιν,ἄνδραςἐςἀλλοδαπούς: τὸδὲῥίγιον, αὖθιμένονταβουσὶνἐπ᾽ἀλλοτρίῃσικαθήμενονἄλγεαπάσχειν.καίκενδὴπάλαιἄλλονὑπερμενέωνβασιλήωνἐξικόμηνφεύγων, ἐπεὶοὐκέτ᾽ἀνεκτὰπέλονται:ἀλλ᾽ἔτιτὸνδύστηνονὀΐομαι, εἴποθενἐλθὼνἀνδρῶνμνηστήρωνσκέδασινκατὰδώματαθείῃ.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:βουκόλ᾽, ἐπεὶ οὔτε κακῷ οὔτ᾽ ἄφρονι φωτὶ ἔοικας,γιγνώσκωδὲκαὶαὐτὸςτοιπινυτὴφρέναςἵκει,τοὔνεκάτοιἐρέωκαὶἐπὶμέγανὅρκονὀμοῦμαι:ἴστωνῦνΖεὺςπρῶταθεῶνξενίητετράπεζαἱστίητ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ἣνἀφικάνω,σέθενἐνθάδ᾽ἐόντοςἐλεύσεταιοἴκαδ᾽Ὀδυσσεύς:σοῖσινδ᾽ὀφθαλμοῖσινἐπόψεαι, αἴκ᾽ἐθέλῃσθα,κτεινομένουςμνηστῆρας, οἳἐνθάδεκοιρανέουσιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεβοῶνἐπιβουκόλοςἀνήρ:αἲ γὰρ τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος τελέσειε Κρονίων:γνοίηςχ᾽οἵηἐμὴδύναμιςκαὶχεῖρεςἕπονται.”ὣςδ᾽αὔτωςΕὔμαιοςἐπεύξατοπᾶσιθεοῖσινοστῆσαιὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε.ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,μνηστῆρεςδ᾽ἄραΤηλεμάχῳθάνατόντεμόροντεἤρτυον: αὐτὰρτοῖσινἀριστερὸςἤλυθενὄρνις,αἰετὸςὑψιπέτης, ἔχεδὲτρήρωναπέλειαν.τοῖσινδ᾽Ἀμφίνομοςἀγορήσατοκαὶμετέειπεν: φίλοι, οὐχ ἡμῖν συνθεύσεται ἥδε γε βουλή,Τηλεμάχοιοφόνος: ἀλλὰμνησώμεθαδαιτός.”ὣςἔφατ᾽Ἀμφίνομος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.ἐλθόντεςδ᾽ἐςδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιοχλαίναςμὲνκατέθεντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,οἱδ᾽ἱέρευονὄϊςμεγάλουςκαὶπίοναςαἶγας,ἵρευονδὲσύαςσιάλουςκαὶβοῦνἀγελαίην:σπλάγχναδ᾽ἄρ᾽ὀπτήσαντεςἐνώμων, ἐνδέτεοἶνονκρητῆρσινκερόωντο: κύπελλαδὲνεῖμεσυβώτης.σῖτονδέσφ᾽ἐπένειμεΦιλοίτιος, ὄρχαμοςἀνδρῶν,καλοῖςἐνκανέοισιν, ἐῳνοχόειδὲΜελανθεύς.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.Τηλέμαχοςδ᾽Ὀδυσῆακαθίδρυε, κέρδεανωμῶν,ἐντὸςἐϋσταθέοςμεγάρου, παρὰλάϊνονοὐδόν,δίφρονἀεικέλιονκαταθεὶςὀλίγηντετράπεζαν:πὰρδ᾽ἐτίθεισπλάγχνωνμοίρας, ἐνδ᾽οἶνονἔχευενἐνδέπαϊχρυσέῳ, καίμινπρὸςμῦθονἔειπεν:ἐνταυθοῖ νῦν ἧσο μετ᾽ ἀνδράσιν οἰνοποτάζων:κερτομίαςδέτοιαὐτὸςἐγὼκαὶχεῖραςἀφέξωπάντωνμνηστήρων, ἐπεὶοὔτοιδήμιόςἐστινοἶκοςὅδ᾽, ἀλλ᾽Ὀδυσῆος, ἐμοὶδ᾽ἐκτήσατοκεῖνος.ὑμεῖςδέ, μνηστῆρες, ἐπίσχετεθυμὸνἐνιπῆςκαὶχειρῶν, ἵναμήτιςἔριςκαὶνεῖκοςὄρηται.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςὀδὰξἐνχείλεσιφύντεςΤηλέμαχονθαύμαζον, θαρσαλέωςἀγόρευε.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςμετέφη, Εὐπείθεοςυἱός:καὶ χαλεπόν περ ἐόντα δεχώμεθα μῦθον, Ἀχαιοί,Τηλεμάχου: μάλαδ᾽ἧμινἀπειλήσαςἀγορεύει.οὐγὰρΖεὺςεἴασεΚρονίων: τῷκέμινἤδηπαύσαμενἐνμεγάροισι, λιγύνπερἐόντ᾽ἀγορητήν.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος: δ᾽ἄρ᾽οὐκἐμπάζετομύθων.κήρυκεςδ᾽ἀνὰἄστυθεῶνἱερὴνἑκατόμβηνἦγον: τοὶδ᾽ἀγέροντοκάρηκομόωντεςἈχαιοὶἄλσοςὕποσκιερὸνἑκατηβόλουἈπόλλωνος.οἱδ᾽ἐπεὶὤπτησανκρέ᾽ὑπέρτερακαὶἐρύσαντο,μοίραςδασσάμενοιδαίνυντ᾽ἐρικυδέαδαῖτα:πὰρδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆϊμοῖρανθέσανοἳπονέοντοἴσην, ὡςαὐτοίπερἐλάγχανον: ὣςγὰρἀνώγειΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο.μνηστῆραςδ᾽οὐπάμπανἀγήνοραςεἴαἈθήνηλώβηςἴσχεσθαιθυμαλγέος, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονδύηἄχοςκραδίηνΛαερτιάδηνὈδυσῆα.ἦνδέτιςἐνμνηστῆρσινἀνὴρἀθεμίστιαεἰδώς,Κτήσιπποςδ᾽ὄνομ᾽ἔσκε, Σάμῃδ᾽ἐνὶοἰκίαναῖεν:ὃςδήτοικτεάτεσσιπεποιθὼςθεσπεσίοισιμνάσκετ᾽Ὀδυσσῆοςδὴνοἰχομένοιοδάμαρτα.ὅςῥατότεμνηστῆρσινὑπερφιάλοισιμετηύδα:κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγήνορες, ὄφρα τι εἴπω:μοῖρανμὲνδὴξεῖνοςἔχειπάλαι, ὡςἐπέοικεν,ἴσην: οὐγὰρκαλὸνἀτέμβεινοὐδὲδίκαιονξείνουςΤηλεμάχου, ὅςκεντάδεδώμαθ᾽ἵκηται.ἀλλ᾽ἄγεοἱκαὶἐγὼδῶξείνιον, ὄφρακαὶαὐτὸςἠὲλοετροχόῳδώῃγέραςἠέτῳἄλλῳδμώων, οἳκατὰδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο.”ὣςεἰπὼνἔρριψεβοὸςπόδαχειρὶπαχείῃ.κείμενονἐκκανέοιολαβών: δ᾽ἀλεύατ᾽Ὀδυσσεὺςἦκαπαρακλίναςκεφαλήν, μείδησεδὲθυμῷσαρδάνιονμάλατοῖον: δ᾽εὔδμητονβάλετοῖχον.Κτήσιππονδ᾽ἄραΤηλέμαχοςἠνίπαπεμύθῳ:Κτήσιππ᾽, μάλα τοι τόδε κέρδιον ἔπλετο θυμῷ:οὐκἔβαλεςτὸνξεῖνον: ἀλεύατογὰρβέλοςαὐτός.γάρκένσεμέσονβάλονἔγχεϊὀξυόεντι,καίκέτοιἀντὶγάμοιοπατὴρτάφονἀμφεπονεῖτοἐνθάδε. τῷμήτίςμοιἀεικείαςἐνὶοἴκῳφαινέτω: ἤδηγὰρνοέωκαὶοἶδαἕκαστα,ἐσθλάτεκαὶτὰχέρηα: πάροςδ᾽ἔτινήπιοςἦα.ἀλλ᾽ἔμπηςτάδεμὲνκαὶτέτλαμενεἰσορόωντες,μήλωνσφαζομένωνοἴνοιότεπινομένοιοκαὶσίτου: χαλεπὸνγὰρἐρυκακέεινἕναπολλούς.ἀλλ᾽ἄγεμηκέτιμοικακὰῥέζετεδυσμενέοντες:εἰδ᾽ἤδημ᾽αὐτὸνκτεῖναιμενεαίνετεχαλκῷ,καίκετὸβουλοίμην, καίκενπολὺκέρδιονεἴητεθνάμεντάδεγ᾽αἰὲνἀεικέαἔργ᾽ὁράασθαι,ξείνουςτεστυφελιζομένουςδμῳάςτεγυναῖκαςῥυστάζονταςἀεικελίωςκατὰδώματακαλά.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ:ὀψὲδὲδὴμετέειπεΔαμαστορίδηςἈγέλαος: φίλοι, οὐκ ἂν δή τις ἐπὶ ῥηθέντι δικαίῳ ἀντιβίοιςἐπέεσσικαθαπτόμενοςχαλεπαίνοι:μήτετιτὸνξεῖνονστυφελίζετεμήτετιν᾽ἄλλονδμώων, οἳκατὰδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο.Τηλεμάχῳδέκεμῦθονἐγὼκαὶμητέριφαίηνἤπιον, εἴσφωϊνκραδίῃἅδοιἀμφοτέροιϊν.ὄφραμὲνὑμῖνθυμὸςἐνὶστήθεσσινἐώλπεινοστήσεινὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε,τόφρ᾽οὔτιςνέμεσιςμενέμεντ᾽ἦνἰσχέμεναίτεμνηστῆραςκατὰδώματ᾽, ἐπεὶτόδεκέρδιονἦεν,εἰνόστησ᾽Ὀδυσεὺςκαὶὑπότροποςἵκετοδῶμα:νῦνδ᾽ἤδητόδεδῆλον, τ᾽οὐκέτινόστιμόςἐστιν.ἀλλ᾽ἄγε, σῇτάδεμητρὶπαρεζόμενοςκατάλεξον,γήμασθ᾽ὅςτιςἄριστοςἀνὴρκαὶπλεῖσταπόρῃσιν,ὄφρασὺμὲνχαίρωνπατρώϊαπάντανέμηαι,ἔσθωνκαὶπίνων, δ᾽ἄλλουδῶμακομίζῃ.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:οὐ μὰ Ζῆν᾽, Ἀγέλαε, καὶ ἄλγεα πατρὸς ἐμοῖο,ὅςπουτῆλ᾽Ἰθάκηςἔφθιταιἀλάληται,οὔτιδιατρίβωμητρὸςγάμον, ἀλλὰκελεύωγήμασθ᾽κ᾽ἐθέλῃ, ποτὶδ᾽ἄσπεταδῶραδίδωμι.αἰδέομαιδ᾽ἀέκουσανἀπὸμεγάροιοδίεσθαιμύθῳἀναγκαίῳ: μὴτοῦτοθεὸςτελέσειεν.”ὣςφάτοΤηλέμαχος: μνηστῆρσιδὲΠαλλὰςἈθήνηἄσβεστονγέλωὦρσε, παρέπλαγξενδὲνόημα.οἱδ᾽ἤδηγναθμοῖσιγελοίωνἀλλοτρίοισιν,αἱμοφόρυκταδὲδὴκρέαἤσθιον: ὄσσεδ᾽ἄρασφέωνδακρυόφινπίμπλαντο, γόονδ᾽ὠΐετοθυμός.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής: δειλοί, τί κακὸν τόδε πάσχετε; νυκτὶ μὲν ὑμέων εἰλύαταικεφαλαίτεπρόσωπάτενέρθετεγοῦνα.οἰμωγὴδὲδέδηε, δεδάκρυνταιδὲπαρειαί,αἵματιδ᾽ἐρράδαταιτοῖχοικαλαίτεμεσόδμαι:εἰδώλωνδὲπλέονπρόθυρον, πλείηδὲκαὶαὐλή,ἱεμένωνἜρεβόσδεὑπὸζόφον: ἠέλιοςδὲοὐρανοῦἐξαπόλωλε, κακὴδ᾽ἐπιδέδρομενἀχλύς.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπ᾽αὐτῷἡδὺγέλασσαν.τοῖσινδ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἦρχ᾽ἀγορεύειν:ἀφραίνει ξεῖνος νέον ἄλλοθεν εἰληλουθώς.ἀλλάμιναἶψα, νέοι, δόμουἐκπέμψασθεθύραζεεἰςἀγορὴνἔρχεσθαι, ἐπεὶτάδενυκτὶἐΐσκει.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής:Εὐρύμαχ᾽, οὔ τί σ᾽ ἄνωγα ἐμοὶ πομπῆας ὀπάζειν:εἰσίμοιὀφθαλμοίτεκαὶοὔατακαὶπόδεςἄμφωκαὶνόοςἐνστήθεσσιτετυγμένοςοὐδὲνἀεικής.τοῖςἔξειμιθύραζε, ἐπεὶνοέωκακὸνὔμμινἐρχόμενον, τόκενοὔτιςὑπεκφύγοιοὐδ᾽ἀλέαιτομνηστήρων, οἳδῶμακάτ᾽ἀντιθέουὈδυσῆοςἀνέραςὑβρίζοντεςἀτάσθαλαμηχανάασθε.”ὣςεἰπὼνἐξῆλθεδόμωνεὖναιεταόντων,ἵκετοδ᾽ἐςΠείραιον, μινπρόφρωνὑπέδεκτο.μνηστῆρεςδ᾽ἄραπάντεςἐςἀλλήλουςὁρόωντεςΤηλέμαχονἐρέθιζον, ἐπὶξείνοιςγελόωντες:ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:Τηλέμαχ᾽, οὔ τις σεῖο κακοξεινώτερος ἄλλος:οἷονμέντινατοῦτονἔχειςἐπίμαστονἀλήτην,σίτουκαὶοἴνουκεχρημένον, οὐδέτιἔργωνἔμπαιονοὐδὲβίης, ἀλλ᾽αὔτωςἄχθοςἀρούρης.ἄλλοςδ᾽αὖτέτιςοὗτοςἀνέστημαντεύεσθαι.ἀλλ᾽εἴμοίτιπίθοιο, τόκενπολὺκέρδιονεἴη:τοὺςξείνουςἐννηῒπολυκληῗδιβαλόντεςἐςΣικελοὺςπέμψωμεν, ὅθενκέτοιἄξιονἄλφοι.”ὣςἔφασανμνηστῆρες: δ᾽οὐκἐμπάζετομύθων,ἀλλ᾽ἀκέωνπατέραπροσεδέρκετο, δέγμενοςαἰεί,ὁππότεδὴμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφήσει.δὲκατ᾽ἄντηστινθεμένηπερικαλλέαδίφρονκούρηἸκαρίοιο, περίφρωνΠηνελόπεια,ἀνδρῶνἐνμεγάροισινἑκάστουμῦθονἄκουεν.δεῖπνονμὲνγάρτοίγεγελοίωντεςτετύκοντοἡδὺτεκαὶμενοεικές, ἐπεὶμάλαπόλλ᾽ἱέρευσαν:δόρπουδ᾽οὐκἄνπωςἀχαρίστερονἄλλογένοιτο,οἷονδὴτάχ᾽ἔμελλεθεὰκαὶκαρτερὸςἀνὴρθησέμεναι: πρότεροιγὰρἀεικέαμηχανόωντο.
τῇδ᾽ἄρ᾽ἐπὶφρεσὶθῆκεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη,κούρῃἸκαρίοιο, περίφρονιΠηνελοπείῃ,τόξονμνηστήρεσσιθέμενπολιόντεσίδηρονἐνμεγάροιςὈδυσῆος, ἀέθλιακαὶφόνουἀρχήν.κλίμακαδ᾽ὑψηλὴνπροσεβήσετοοἷοδόμοιο,εἵλετοδὲκληῗδ᾽εὐκαμπέαχειρὶπαχείῃκαλὴνχαλκείην: κώπηδ᾽ἐλέφαντοςἐπῆεν.βῆδ᾽ἴμεναιθάλαμόνδεσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνἔσχατον: ἔνθαδέοἱκειμήλιακεῖτοἄνακτος,χαλκόςτεχρυσόςτεπολύκμητόςτεσίδηρος.ἔνθαδὲτόξονκεῖτοπαλίντονονἠδὲφαρέτρηἰοδόκος, πολλοὶδ᾽ἔνεσανστονόεντεςὀϊστοί,δῶρατάοἱξεῖνοςΛακεδαίμονιδῶκετυχήσαςἼφιτοςΕὐρυτίδης, ἐπιείκελοςἀθανάτοισι.τὼδ᾽ἐνΜεσσήνῃξυμβλήτηνἀλλήλοιϊνοἴκῳἐνὈρτιλόχοιοδαΐφρονος. τοιὈδυσσεὺςἦλθεμετὰχρεῖος, τόῥάοἱπᾶςδῆμοςὄφελλε:μῆλαγὰρἐξἸθάκηςΜεσσήνιοιἄνδρεςἄειραννηυσὶπολυκλήϊσιτριηκόσι᾽ἠδὲνομῆας.τῶνἕνεκ᾽ἐξεσίηνπολλὴνὁδὸνἦλθενὈδυσσεὺςπαιδνὸςἐών: πρὸγὰρἧκεπατὴρἄλλοιτεγέροντες.Ἴφιτοςαὖθ᾽ἵππουςδιζήμενος, αἵοἱὄλοντοδώδεκαθήλειαι, ὑπὸδ᾽ἡμίονοιταλαεργοί:αἳδήοἱκαὶἔπειταφόνοςκαὶμοῖραγένοντο,ἐπεὶδὴΔιὸςυἱὸνἀφίκετοκαρτερόθυμον,φῶθ᾽Ἡρακλῆα, μεγάλωνἐπιίστοραἔργων,ὅςμινξεῖνονἐόντακατέκτανενἐνὶοἴκῳ,σχέτλιος, οὐδὲθεῶνὄπινᾐδέσατ᾽οὐδὲτράπεζαν,τὴνἥνοἱπαρέθηκεν: ἔπειταδὲπέφνεκαὶαὐτόν,ἵππουςδ᾽αὐτὸςἔχεκρατερώνυχαςἐνμεγάροισι.τὰςἐρέωνὈδυσῆϊσυνήντετο, δῶκεδὲτόξον,τὸπρὶνμένῥ᾽ἐφόρειμέγαςΕὔρυτος, αὐτὰρπαιδὶκάλλιπ᾽ἀποθνῄσκωνἐνδώμασινὑψηλοῖσι.τῷδ᾽Ὀδυσεὺςξίφοςὀξὺκαὶἄλκιμονἔγχοςἔδωκεν,ἀρχὴνξεινοσύνηςπροσκηδέος: οὐδὲτραπέζῃγνώτηνἀλλήλων: πρὶνγὰρΔιὸςυἱὸςἔπεφνενἼφιτονΕὐρυτίδην, ἐπιείκελονἀθανάτοισιν,ὅςοἱτόξονἔδωκε. τὸδ᾽οὔποτεδῖοςὈδυσσεὺςἐρχόμενοςπόλεμόνδεμελαινάωνἐπὶνηῶνᾑρεῖτ᾽, ἀλλ᾽αὐτοῦμνῆμαξείνοιοφίλοιοκέσκετ᾽ἐνὶμεγάροισι, φόρειδέμινἧςἐπὶγαίης.δ᾽ὅτεδὴθάλαμοντὸνἀφίκετοδῖαγυναικῶνοὐδόντεδρύϊνονπροσεβήσετο, τόνποτετέκτωνξέσσενἐπισταμένωςκαὶἐπὶστάθμηνἴθυνεν,ἐνδὲσταθμοὺςἄρσε, θύραςδ᾽ἐπέθηκεφαεινάς,αὐτίκ᾽ἄρ᾽γ᾽ἱμάνταθοῶςἀπέλυσεκορώνης,ἐνδὲκληῗδ᾽ἧκε, θυρέωνδ᾽ἀνέκοπτενὀχῆαςἄντατιτυσκομένη: τὰδ᾽ἀνέβραχενἠΰτεταῦροςβοσκόμενοςλειμῶνι: τόσ᾽ἔβραχεκαλὰθύρετραπληγέντακληΐδι, πετάσθησανδέοἱὦκα.δ᾽ἄρ᾽ἐφ᾽ὑψηλῆςσανίδοςβῆ: ἔνθαδὲχηλοὶἕστασαν, ἐνδ᾽ἄρατῇσιθυώδεαεἵματ᾽ἔκειτο.ἔνθενὀρεξαμένηἀπὸπασσάλουαἴνυτοτόξοναὐτῷγωρυτῷ, ὅςοἱπερίκειτοφαεινός.ἑζομένηδὲκατ᾽αὖθι, φίλοιςἐπὶγούνασιθεῖσα,κλαῖεμάλαλιγέως, ἐκδ᾽ᾕρεετόξονἄνακτος.δ᾽ἐπεὶοὖντάρφθηπολυδακρύτοιογόοιο,βῆῥ᾽ἴμεναιμέγαρόνδεμετὰμνηστῆραςἀγαυοὺςτόξονἔχουσ᾽ἐνχειρὶπαλίντονονἠδὲφαρέτρηνἰοδόκον: πολλοὶδ᾽ἔνεσανστονόεντεςὀϊστοί.τῇδ᾽ἄρ᾽ἅμ᾽ἀμφίπολοιφέρονὄγκιον, ἔνθασίδηροςκεῖτοπολὺςκαὶχαλκός, ἀέθλιατοῖοἄνακτος.δ᾽ὅτεδὴμνηστῆραςἀφίκετοδῖαγυναικῶν,στῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,ἄνταπαρειάωνσχομένηλιπαρὰκρήδεμνα.ἀμφίπολοςδ᾽ἄραοἱκεδνὴἑκάτερθεπαρέστη.αὐτίκαδὲμνηστῆρσιμετηύδακαὶφάτομῦθον:κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγήνορες, οἳ τόδε δῶμα ἐχράετ᾽ἐσθιέμενκαὶπινέμενἐμμενὲςαἰεὶἀνδρὸςἀποιχομένοιοπολὺνχρόνον: οὐδέτιν᾽ἄλληνμύθουποιήσασθαιἐπισχεσίηνἐδύνασθε,ἀλλ᾽ἐμὲἱέμενοιγῆμαιθέσθαιτεγυναῖκα.ἀλλ᾽ἄγετε, μνηστῆρες, ἐπεὶτόδεφαίνετ᾽ἄεθλον.θήσωγὰρμέγατόξονὈδυσσῆοςθείοιο:ὃςδέκεῥηΐτατ᾽ἐντανύσῃβιὸνἐνπαλάμῃσικαὶδιοϊστεύσῃπελέκεωνδυοκαίδεκαπάντων,τῷκενἅμ᾽ἑσποίμην, νοσφισσαμένητόδεδῶμακουρίδιον, μάλακαλόν, ἐνίπλειονβιότοιο,τοῦποτὲμεμνήσεσθαιὀΐομαιἔνπερὀνείρῳ.”ὣςφάτο, καίῥ᾽Εὔμαιονἀνώγει, δῖονὑφορβόν,τόξονμνηστήρεσσιθέμενπολιόντεσίδηρον.δακρύσαςδ᾽Εὔμαιοςἐδέξατοκαὶκατέθηκε:κλαῖεδὲβουκόλοςἄλλοθ᾽, ἐπεὶἴδετόξονἄνακτος.Ἀντίνοοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:νήπιοι ἀγροιῶται, ἐφημέρια φρονέοντες,δειλώ, τίνυδάκρυκατείβετονἠδὲγυναικὶθυμὸνἐνὶστήθεσσινὀρίνετον; τεκαὶἄλλωςκεῖταιἐνἄλγεσιθυμός, ἐπεὶφίλονὤλεσ᾽ἀκοίτην.ἀλλ᾽ἀκέωνδαίνυσθεκαθήμενοι, ἠὲθύραζεκλαίετονἐξελθόντε, κατ᾽αὐτόθιτόξαλιπόντε,μνηστήρεσσινἄεθλονἀάατον: οὐγὰρὀΐωῥηϊδίωςτόδετόξονἐΰξοονἐντανύεσθαι.οὐγάρτιςμέτατοῖοςἀνὴρἐντοίσδεσιπᾶσινοἷοςὈδυσσεὺςἔσκεν: ἐγὼδέμιναὐτὸςὄπωπα,καὶγὰρμνήμωνεἰμί, πάϊςδ᾽ἔτινήπιοςἦα.”ὣςφάτο, τῷδ᾽ἄραθυμὸςἐνὶστήθεσσινἐώλπεινευρὴνἐντανύσεινδιοϊστεύσειντεσιδήρου.τοιὀϊστοῦγεπρῶτοςγεύσεσθαιἔμελλενἐκχειρῶνὈδυσῆοςἀμύμονος, ὃντότ᾽ἀτίμαἥμενοςἐνμεγάροις, ἐπὶδ᾽ὤρνυεπάνταςἑταίρους.τοῖσιδὲκαὶμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο: πόποι, μάλα με Ζεὺς ἄφρονα θῆκε Κρονίων:μήτηρμένμοίφησιφίλη, πινυτήπερἐοῦσα,ἄλλῳἅμ᾽ἕψεσθαινοσφισσαμένητόδεδῶμα:αὐτὰρἐγὼγελόωκαὶτέρπομαιἄφρονιθυμῷ.ἀλλ᾽ἄγετε, μνηστῆρες, ἐπεὶτόδεφαίνετ᾽ἄεθλον,οἵηνῦνοὐκἔστιγυνὴκατ᾽Ἀχαιΐδαγαῖαν,οὔτεΠύλουἱερῆςοὔτ᾽ἌργεοςοὔτεΜυκήνης:οὔτ᾽αὐτῆςἸθάκηςοὔτ᾽ἠπείροιομελαίνης:καὶδ᾽αὐτοὶτόδεγ᾽ἴστε: τίμεχρὴμητέροςαἴνου;ἀλλ᾽ἄγεμὴμύνῃσιπαρέλκετεμηδ᾽ἔτιτόξουδηρὸνἀποτρωπᾶσθετανυστύος, ὄφραἴδωμεν.καὶδέκεναὐτὸςἐγὼτοῦτόξουπειρησαίμην:εἰδέκενἐντανύσωδιοϊστεύσωτεσιδήρου,οὔκέμοιἀχνυμένῳτάδεδώματαπότνιαμήτηρλείποιἅμ᾽ἄλλῳἰοῦσ᾽, ὅτ᾽ἐγὼκατόπισθελιποίμηνοἷόςτ᾽ἤδηπατρὸςἀέθλιακάλ᾽ἀνελέσθαι.”καὶἀπ᾽ὤμοιϊνχλαῖνανθέτοφοινικόεσσανὀρθὸςἀναΐξας, ἀπὸδὲξίφοςὀξὺθέτ᾽ὤμων.πρῶτονμὲνπελέκεαςστῆσεν, διὰτάφρονὀρύξαςπᾶσιμίανμακρήν, καὶἐπὶστάθμηνἴθυνεν,ἀμφὶδὲγαῖανἔναξε: τάφοςδ᾽ἕλεπάνταςἰδόντας,ὡςεὐκόσμωςστῆσε: πάροςδ᾽οὐπώποτ᾽ὀπώπει.στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰὼνκαὶτόξουπειρήτιζε.τρὶςμένμινπελέμιξενἐρύσσεσθαιμενεαίνων,τρὶςδὲμεθῆκεβίης, ἐπιελπόμενοςτόγεθυμῷ,νευρὴνἐντανύεινδιοϊστεύσειντεσιδήρου.καίνύκεδήῥ᾽ἐτάνυσσεβίῃτὸτέταρτονἀνέλκων,ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςἀνένευεκαὶἔσχεθενἱέμενόνπερ.τοῖςδ᾽αὖτιςμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο: πόποι, καὶ ἔπειτα κακός τ᾽ ἔσομαι καὶ ἄκικυς,ἠὲνεώτερόςεἰμικαὶοὔπωχερσὶπέποιθαἄνδρ᾽ἀπαμύνασθαι, ὅτετιςπρότεροςχαλεπήνῃ.ἀλλ᾽ἄγεθ᾽, οἵπερἐμεῖοβίῃπροφερέστεροίἐστε,τόξουπειρήσασθε, καὶἐκτελέωμενἄεθλον.”ὣςεἰπὼντόξονμὲνἀπὸἕοθῆκεχαμᾶζε,κλίναςκολλητῇσινἐϋξέστῃςσανίδεσσιν,αὐτοῦδ᾽ὠκὺβέλοςκαλῇπροσέκλινεκορώνῃ,ἂψδ᾽αὖτιςκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστη.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςμετέφη, Εὐπείθεοςυἱός:ὄρνυσθ᾽ ἑξείης ἐπιδέξια πάντες ἑταῖροι,ἀρξάμενοιτοῦχώρουὅθεντέπεροἰνοχοεύει.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.Λειώδηςδὲπρῶτοςἀνίστατο, Οἴνοποςυἱός,σφιθυοσκόοςἔσκε, παρὰκρητῆραδὲκαλὸνἷζεμυχοίτατοςαἰέν: ἀτασθαλίαιδέοἱοἴῳἐχθραὶἔσαν, πᾶσινδὲνεμέσσαμνηστήρεσσιν:ὅςῥατότεπρῶτοςτόξονλάβεκαὶβέλοςὠκύ.στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰὼνκαὶτόξουπειρήτιζεν,οὐδέμινἐντάνυσε: πρὶνγὰρκάμεχεῖραςἀνέλκωνἀτρίπτουςἁπαλάς: μετὰδὲμνηστῆρσινἔειπεν: φίλοι, οὐ μὲν ἐγὼ τανύω, λαβέτω δὲ καὶ ἄλλος.πολλοὺςγὰρτόδετόξονἀριστῆαςκεκαδήσειθυμοῦκαὶψυχῆς, ἐπεὶπολὺφέρτερόνἐστιτεθνάμενζώονταςἁμαρτεῖν, οὗθ᾽ἕνεκ᾽αἰεὶἐνθάδ᾽ὁμιλέομεν, ποτιδέγμενοιἤματαπάντα.νῦνμέντιςκαὶἔλπετ᾽ἐνὶφρεσὶνἠδὲμενοινᾷγῆμαιΠηνελόπειαν, Ὀδυσσῆοςπαράκοιτιν.αὐτὰρἐπὴντόξουπειρήσεταιἠδὲἴδηται,ἄλληνδήτιν᾽ἔπειταἈχαιϊάδωνεὐπέπλωνμνάσθωἐέδνοισινδιζήμενος: δέκ᾽ἔπειταγήμαιθ᾽ὅςκεπλεῖσταπόροικαὶμόρσιμοςἔλθοι.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησενκαὶἀπὸἕοτόξονἔθηκε,κλίναςκολλητῇσινἐϋξέστῃςσανίδεσσιν,αὐτοῦδ᾽ὠκὺβέλοςκαλῇπροσέκλινεκορώνῃ,ἂψδ᾽αὖτιςκατ᾽ἄρἕζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστη.Ἀντίνοοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:λειῶδες, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων,δεινόντ᾽ἀργαλέοντε, —νεμεσσῶμαι δέ τ᾽ ἀκούωνεἰδὴτοῦτόγετόξονἀριστῆαςκεκαδήσειθυμοῦκαὶψυχῆς, ἐπεὶοὐδύνασαισὺτανύσσαι.οὐγάρτοίσέγετοῖονἐγείνατοπότνιαμήτηροἷόντεῥυτῆραβιοῦτ᾽ἔμεναικαὶὀϊστῶν:ἀλλ᾽ἄλλοιτανύουσιτάχαμνηστῆρεςἀγαυοί.”ὣςφάτο, καίῥ᾽ἐκέλευσεΜελάνθιον, αἰπόλοναἰγῶν:ἄγρει δή, πῦρ κῆον ἐνὶ μεγάροισι, Μελανθεῦ,πὰρδὲτίθειδίφροντεμέγανκαὶκῶαςἐπ᾽αὐτοῦ,ἐκδὲστέατοςἔνεικεμέγαντροχὸνἔνδονἐόντος,ὄφρανέοιθάλποντες, ἐπιχρίοντεςἀλοιφῇ,τόξουπειρώμεσθακαὶἐκτελέωμενἄεθλον.”ὣςφάθ᾽, δ᾽αἶψ᾽ἀνέκαιεΜελάνθιοςἀκάματονπῦρ,πὰρδὲφέρωνδίφρονθῆκενκαὶκῶαςἐπ᾽αὐτοῦ,ἐκδὲστέατοςἔνεικεμέγαντροχὸνἔνδονἐόντος:τῷῥανέοιθάλποντεςἐπειρῶντ᾽: οὐδ᾽ἐδύναντοἐντανύσαι, πολλὸνδὲβίηςἐπιδευέεςἦσαν.Ἀντίνοοςδ᾽ἔτ᾽ἐπεῖχεκαὶΕὐρύμαχοςθεοειδής,ἀρχοὶμνηστήρων: ἀρετῇδ᾽ἔσανἔξοχ᾽ἄριστοι.τὼδ᾽ἐξοἴκουβῆσανὁμαρτήσαντεςἅμ᾽ἄμφωβουκόλοςἠδὲσυφορβὸςὈδυσσῆοςθείοιο:ἐκδ᾽αὐτὸςμετὰτοὺςδόμουἤλυθεδῖοςὈδυσσεύς.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἐκτὸςθυρέωνἔσανἠδὲκαὶαὐλῆς,φθεγξάμενόςσφεἔπεσσιπροσηύδαμειλιχίοισι:βουκόλε καὶ σύ, συφορβέ, ἔπος τί κε μυθησαίμην,αὐτὸςκεύθω; φάσθαιδέμεθυμὸςἀνώγει.ποῖοίκ᾽εἶτ᾽Ὀδυσῆϊἀμυνέμεν, εἴποθενἔλθοιὧδεμάλ᾽ἐξαπίνηςκαίτιςθεὸςαὐτὸνἐνείκαι;κεμνηστήρεσσινἀμύνοιτ᾽Ὀδυσῆϊ;εἴπαθ᾽ὅπωςὑμέαςκραδίηθυμόςτεκελεύει.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεβοῶνἐπιβουκόλοςἀνήρ:Ζεῦ πάτερ, αἲ γὰρ τοῦτο τελευτήσειας ἐέλδωρ,ὡςἔλθοιμὲνκεῖνοςἀνήρ, ἀγάγοιδέδαίμων:γνοίηςχ᾽οἵηἐμὴδύναμιςκαὶχεῖρεςἕπονται.”ὣςδ᾽αὔτωςΕὔμαιοςἐπεύχετοπᾶσιθεοῖσινοστῆσαιὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε.αὐτὰρἐπεὶδὴτῶνγενόοννημερτέ᾽ἀνέγνω,ἐξαῦτίςσφεἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπεν:ἔνδον μὲν δὴ ὅδ᾽ αὐτὸς ἐγώ, κακὰ πολλὰ μογήσας ἤλυθονεἰκοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.γιγνώσκωδ᾽ὡςσφῶϊνἐελδομένοισινἱκάνωοἴοισιδμώων: τῶνδ᾽ἄλλωνοὔτευἄκουσαεὐξαμένουἐμὲαὖτιςὑπότροπονοἴκαδ᾽ἱκέσθαι.σφῶϊνδ᾽, ὡςἔσεταίπερ, ἀληθείηνκαταλέξω.εἴχ᾽ὑπ᾽ἐμοίγεθεὸςδαμάσῃμνηστῆραςἀγαυούς,ἄξομαιἀμφοτέροιςἀλόχουςκαὶκτήματ᾽ὀπάσσωοἰκίατ᾽ἐγγὺςἐμεῖοτετυγμένα: καίμοιἔπειταΤηλεμάχουἑτάρωτεκασιγνήτωτεἔσεσθον.εἰδ᾽ἄγεδή, καὶσῆμαἀριφραδὲςἄλλοτιδείξω,ὄφραμ᾽ἐῢγνῶτονπιστωθῆτόντ᾽ἐνὶθυμῷ,οὐλήν, τήνποτέμεσῦςἤλασελευκῷὀδόντιΠαρνησόνδ᾽ἐλθόντασὺνυἱάσινΑὐτολύκοιο.”ὣςεἰπὼνῥάκεαμεγάληςἀποέργαθενοὐλῆς.τὼδ᾽ἐπεὶεἰσιδέτηνεὖτ᾽ἐφράσσαντοἕκαστα,κλαῖονἄρ᾽ἀμφ᾽Ὀδυσῆϊδαΐφρονιχεῖρεβαλόντε,καὶκύνεονἀγαπαζόμενοικεφαλήντεκαὶὤμουςὣςδ᾽αὔτωςὈδυσεὺςκεφαλὰςκαὶχεῖραςἔκυσσε.καίνύκ᾽ὀδυρομένοισινἔδυφάοςἠελίοιο,εἰμὴὈδυσσεὺςαὐτὸςἐρύκακεφώνησέντε:παύεσθον κλαυθμοῖο γόοιό τε, μή τις ἴδηται ἐξελθὼνμεγάροιο, ἀτὰρεἴπῃσικαὶεἴσω.ἀλλὰπρομνηστῖνοιἐσέλθετε, μηδ᾽ἅμαπάντες,πρῶτοςἐγώ, μετὰδ᾽ὔμμες: ἀτὰρτόδεσῆματετύχθω:ἄλλοιμὲνγὰρπάντες, ὅσοιμνηστῆρεςἀγαυοί,οὐκἐάσουσινἐμοὶδόμεναιβιὸνἠδὲφαρέτρην:ἀλλὰσύ, δῖ᾽Εὔμαιε, φέρωνἀνὰδώματατόξονἐνχείρεσσινἐμοὶθέμεναι, εἰπεῖντεγυναιξὶκληῗσαιμεγάροιοθύραςπυκινῶςἀραρυίας,ἢνδέτιςστοναχῆςἠὲκτύπουἔνδονἀκούσῃἀνδρῶνἡμετέροισινἐνἕρκεσι, μήτιθύραζεπροβλώσκειν, ἀλλ᾽αὐτοῦἀκὴνἔμεναιπαρὰἔργῳ.σοὶδέ, Φιλοίτιεδῖε, θύραςἐπιτέλλομαιαὐλῆςκληῗσαικληῗδι, θοῶςδ᾽ἐπὶδεσμὸνἰῆλαι.”ὣςεἰπὼνεἰσῆλθεδόμουςεὖναιετάοντας:ἕζετ᾽ἔπειτ᾽ἐπὶδίφρονἰών, ἔνθενπερἀνέστη:ἐςδ᾽ἄρακαὶτὼδμῶεἴτηνθείουὈδυσῆος.Εὐρύμαχοςδ᾽ἤδητόξονμετὰχερσὶνἐνώμα,θάλπωνἔνθακαὶἔνθασέλᾳπυρός: ἀλλάμινοὐδ᾽ὣςἐντανύσαιδύνατο, μέγαδ᾽ἔστενεκυδάλιμονκῆρ:ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶροςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν: πόποι, μοι ἄχος περί τ᾽ αὐτοῦ καὶ περὶ πάντων:οὔτιγάμουτοσσοῦτονὀδύρομαι, ἀχνύμενόςπερ:εἰσὶκαὶἄλλαιπολλαὶἈχαιΐδες, αἱμὲνἐναὐτῇἀμφιάλῳἸθάκῃ, αἱδ᾽ἄλλῃσινπολίεσσιν:ἀλλ᾽εἰδὴτοσσόνδεβίηςἐπιδευέεςεἰμὲνἀντιθέουὈδυσῆος, τ᾽οὐδυνάμεσθατανύσσαιτόξον: ἐλεγχείηδὲκαὶἐσσομένοισιπυθέσθαι.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςπροσέφη, Εὐπείθεοςυἱός:Εὐρύμαχ᾽, οὐχ οὕτως ἔσται: νοέεις δὲ καὶ αὐτός.νῦνμὲνγὰρκατὰδῆμονἑορτὴτοῖοθεοῖοἁγνή: τίςδέκετόξατιταίνοιτ᾽; ἀλλὰἕκηλοικάτθετ᾽: ἀτὰρπελέκεάςγεκαὶεἴκ᾽εἰῶμενἅπανταςἑστάμεν: οὐμὲνγάρτιν᾽ἀναιρήσεσθαιὀΐω,ἐλθόντ᾽ἐςμέγαρονΛαερτιάδεωὈδυσῆος.ἀλλ᾽ἄγετ᾽, οἰνοχόοςμὲνἐπαρξάσθωδεπάεσσιν,ὄφρασπείσαντεςκαταθείομενἀγκύλατόξα:ἠῶθενδὲκέλεσθεΜελάνθιον, αἰπόλοναἰγῶν,αἶγαςἄγειν, αἳπᾶσιμέγ᾽ἔξοχοιαἰπολίοισιν,ὄφρ᾽ἐπὶμηρίαθέντεςἈπόλλωνικλυτοτόξῳτόξουπειρώμεσθακαὶἐκτελέωμενἄεθλον.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.τοῖσιδὲκήρυκεςμὲνὕδωρἐπὶχεῖραςἔχευαν,κοῦροιδὲκρητῆραςἐπεστέψαντοποτοῖο,νώμησανδ᾽ἄραπᾶσινἐπαρξάμενοιδεπάεσσιν.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνσπεῖσάντ᾽ἔπιόνθ᾽ὅσονἤθελεθυμός,τοῖςδὲδολοφρονέωνμετέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγακλειτῆς βασιλείης:ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει:ΕὐρύμαχονδὲμάλιστακαὶἈντίνοονθεοειδέαλίσσομ᾽, ἐπεὶκαὶτοῦτοἔποςκατὰμοῖρανἔειπε,νῦνμὲνπαῦσαιτόξον, ἐπιτρέψαιδὲθεοῖσιν:ἠῶθενδὲθεὸςδώσεικράτοςκ᾽ἐθέλῃσιν.ἀλλ᾽ἄγ᾽ἐμοὶδότετόξονἐΰξοον, ὄφραμεθ᾽ὑμῖνχειρῶνκαὶσθένεοςπειρήσομαι, μοιἔτ᾽ἐστὶνἴς, οἵηπάροςἔσκενἐνὶγναμπτοῖσιμέλεσσιν,ἤδημοιὄλεσσενἄλητ᾽ἀκομιστίητε.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςὑπερφιάλωςνεμέσησαν,δείσαντεςμὴτόξονἐΰξοονἐντανύσειεν.Ἀντίνοοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν: δειλὲ ξείνων, ἔνι τοι φρένες οὐδ᾽ ἠβαιαί:οὐκἀγαπᾷςἕκηλοςὑπερφιάλοισιμεθ᾽ἡμῖνδαίνυσαι, οὐδέτιδαιτὸςἀμέρδεαι, αὐτὰρἀκούειςμύθωνἡμετέρωνκαὶῥήσιος; οὐδέτιςἄλλοςἡμετέρωνμύθωνξεῖνοςκαὶπτωχὸςἀκούει.οἶνόςσετρώειμελιηδής, ὅςτεκαὶἄλλουςβλάπτει, ὃςἄνμινχανδὸνἕλῃμηδ᾽αἴσιμαπίνῃ.οἶνοςκαὶΚένταυρον, ἀγακλυτὸνΕὐρυτίωνα,ἄασ᾽ἐνὶμεγάρῳμεγαθύμουΠειριθόοιο,ἐςΛαπίθαςἐλθόνθ᾽: δ᾽ἐπεὶφρέναςἄασενοἴνῳ,μαινόμενοςκάκ᾽ἔρεξεδόμονκάταΠειριθόοιο:ἥρωαςδ᾽ἄχοςεἷλε, διὲκπροθύρουδὲθύραζεἕλκονἀναΐξαντες, ἀπ᾽οὔατανηλέϊχαλκῷῥῖνάςτ᾽ἀμήσαντες: δὲφρεσὶνᾗσινἀασθεὶςἤϊενἣνἄτηνὀχέωνἀεσίφρονιθυμῷ.ἐξοὗΚενταύροισικαὶἀνδράσινεῖκοςἐτύχθη,οἷδ᾽αὐτῷπρώτῳκακὸνεὕρετοοἰνοβαρείων.ὣςκαὶσοὶμέγαπῆμαπιφαύσκομαι, αἴκετὸτόξονἐντανύσῃς: οὐγάρτευἐπητύοςἀντιβολήσειςἡμετέρῳἐνὶδήμῳ, ἄφαρδέσενηῒμελαίνῃεἰςἜχετονβασιλῆα, βροτῶνδηλήμοναπάντων,πέμψομεν: ἔνθενδ᾽οὔτισαώσεαι: ἀλλὰἕκηλοςπῖνέτε, μηδ᾽ἐρίδαινεμετ᾽ἀνδράσικουροτέροισιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:Ἀντίνο᾽, οὐ μὲν καλὸν ἀτέμβειν οὐδὲ δίκαιον ξείνουςΤηλεμάχου, ὅςκεντάδεδώμαθ᾽ἵκηται:ἔλπεαι, αἴχ᾽ξεῖνοςὈδυσσῆοςμέγατόξονἐντανύσῃχερσίντεβίηφίτεἧφιπιθήσας,οἴκαδέμ᾽ἄξεσθαικαὶἑὴνθήσεσθαιἄκοιτιν;οὐδ᾽αὐτόςπουτοῦτόγ᾽ἐνὶστήθεσσινἔολπε:μηδέτιςὑμείωντοῦγ᾽εἵνεκαθυμὸνἀχεύωνἐνθάδεδαινύσθω, ἐπεὶοὐδὲμὲνοὐδὲἔοικεν.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἀντίονηὔδα:κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρον Πηνελόπεια,οὔτίσετόνδ᾽ἄξεσθαιὀϊόμεθ᾽: οὐδὲἔοικεν:ἀλλ᾽αἰσχυνόμενοιφάτινἀνδρῶνἠδὲγυναικῶν,μήποτέτιςεἴπῃσικακώτεροςἄλλοςἈχαιῶνπολὺχείρονεςἄνδρεςἀμύμονοςἀνδρὸςἄκοιτινμνῶνται, οὐδέτιτόξονἐΰξοονἐντανύουσιν:ἀλλ᾽ἄλλοςτιςπτωχὸςἀνὴρἀλαλήμενοςἐλθὼνῥηϊδίωςἐτάνυσσεβιόν, διὰδ᾽ἧκεσιδήρου.ὣςἐρέουσ᾽, ἡμῖνδ᾽ἂνἐλέγχεαταῦταγένοιτο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:Εὐρύμαχ᾽, οὔ πως ἔστιν ἐϋκλεῖας κατὰ δῆμον ἔμμεναιοἳδὴοἶκονἀτιμάζοντεςἔδουσινἀνδρὸςἀριστῆος: τίδ᾽ἐλέγχεαταῦτατίθεσθε;οὗτοςδὲξεῖνοςμάλαμὲνμέγαςἠδ᾽εὐπηγής,πατρὸςδ᾽ἐξἀγαθοῦγένοςεὔχεταιἔμμεναιυἱός.ἀλλ᾽ἄγεοἱδότετόξονἐΰξοον, ὄφραἴδωμεν.ὧδεγὰρἐξερέω, τὸδὲκαὶτετελεσμένονἔσται:εἴκέμινἐντανύσῃ, δώῃδέοἱεὖχοςἈπόλλων,ἕσσωμινχλαῖνάντεχιτῶνάτε, εἵματακαλά,δώσωδ᾽ὀξὺνἄκοντα, κυνῶνἀλκτῆρακαὶἀνδρῶν,καὶξίφοςἄμφηκες: δώσωδ᾽ὑπὸποσσὶπέδιλα,πέμψωδ᾽ὅππημινκραδίηθυμόςτεκελεύει.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:μῆτερ ἐμή, τόξον μὲν Ἀχαιῶν οὔ τις ἐμεῖο κρείσσων, κ᾽ἐθέλω, δόμεναίτεκαὶἀρνήσασθαι,οὔθ᾽ὅσσοικραναὴνἸθάκηνκάτακοιρανέουσιν,οὔθ᾽ὅσσοινήσοισιπρὸςἬλιδοςἱπποβότοιο:τῶνοὔτίςμ᾽ἀέκονταβιήσεται, αἴκ᾽ἐθέλωμικαὶκαθάπαξξείνῳδόμεναιτάδετόξαφέρεσθαι.ἀλλ᾽εἰςοἶκονἰοῦσατὰσ᾽αὐτῆςἔργακόμιζε,ἱστόντ᾽ἠλακάτηντε, καὶἀμφιπόλοισικέλευεἔργονἐποίχεσθαι: τόξονδ᾽ἄνδρεσσιμελήσειπᾶσι, μάλισταδ᾽ἐμοί: τοῦγὰρκράτοςἔστ᾽ἐνὶοἴκῳ.”μὲνθαμβήσασαπάλινοἶκόνδεβεβήκει:παιδὸςγὰρμῦθονπεπνυμένονἔνθετοθυμῷ.ἐςδ᾽ὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶκλαῖενἔπειτ᾽Ὀδυσῆα, φίλονπόσιν, ὄφραοἱὕπνονἡδὺνἐπὶβλεφάροισιβάλεγλαυκῶπιςἈθήνη.αὐτὰρτόξαλαβὼνφέρεκαμπύλαδῖοςὑφορβός:μνηστῆρεςδ᾽ἄραπάντεςὁμόκλεονἐνμεγάροισιν:ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:πῆ δὴ καμπύλα τόξα φέρεις, ἀμέγαρτε συβῶτα,πλαγκτέ; τάχ᾽αὖσ᾽ἐφ᾽ὕεσσικύνεςταχέεςκατέδονταιοἶονἀπ᾽ἀνθρώπων, οὓςἔτρεφες, εἴκενἈπόλλωνἡμῖνἱλήκῃσικαὶἀθάνατοιθεοὶἄλλοι.”ὣςφάσαν, αὐτὰρ, θῆκεφέρωναὐτῇἐνὶχώρῃ,δείσας, οὕνεκαπολλοὶὁμόκλεονἐνμεγάροισιν.Τηλέμαχοςδ᾽ἑτέρωθενἀπειλήσαςἐγεγώνει:ἄττα, πρόσω φέρε τόξα: τάχ᾽ οὐκ εὖ πᾶσι πιθήσεις μήσεκαὶὁπλότερόςπερἐὼνἀγρόνδεδίωμαι,βάλλωνχερμαδίοισι: βίηφιδὲφέρτερόςεἰμι.αἲγὰρπάντωντόσσον, ὅσοικατὰδώματ᾽ἔασι,μνηστήρωνχερσίντεβίηφίτεφέρτεροςεἴην:τῷκετάχαστυγερῶςτιν᾽ἐγὼπέμψαιμινέεσθαιἡμετέρουἐξοἴκου, ἐπεὶκακὰμηχανόωνται.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπ᾽αὐτῷἡδὺγέλασσανμνηστῆρες, καὶδὴμέθιενχαλεποῖοχόλοιοΤηλεμάχῳ: τὰδὲτόξαφέρωνἀνὰδῶμασυβώτηςἐνχείρεσσ᾽Ὀδυσῆϊδαΐφρονιθῆκεπαραστάς.ἐκδὲκαλεσσάμενοςπροσέφητροφὸνΕὐρύκλειαν:Τηλέμαχος κέλεταί σε, περίφρων Εὐρύκλεια,κληῗσαιμεγάροιοθύραςπυκινῶςἀραρυίας.ἢνδέτιςστοναχῆςἠὲκτύπουἔνδονἀκούσῃἀνδρῶνἡμετέροισινἐνἕρκεσι, μήτιθύραζεπροβλώσκειν, ἀλλ᾽αὐτοῦἀκὴνἔμεναιπαρὰἔργῳ.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, τῇδ᾽ἄπτεροςἔπλετομῦθος,κλήϊσενδὲθύραςμεγάρωνεὖναιεταόντων.σιγῇδ᾽ἐξοἴκοιοΦιλοίτιοςἆλτοθύραζε,κλήϊσενδ᾽ἄρ᾽ἔπειταθύραςεὐερκέοςαὐλῆς.κεῖτοδ᾽ὑπ᾽αἰθούσῃὅπλοννεὸςἀμφιελίσσηςβύβλινον, ῥ᾽ἐπέδησεθύρας, ἐςδ᾽ἤϊεναὐτός:ἕζετ᾽ἔπειτ᾽ἐπὶδίφρονἰών, ἔνθενπερἀνέστη,εἰσορόωνὈδυσῆα. δ᾽ἤδητόξονἐνώμαπάντηἀναστρωφῶν, πειρώμενοςἔνθακαὶἔνθα,μὴκέραἶπεςἔδοιενἀποιχομένοιοἄνακτος.ὧδετιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον: τις θηητὴρ καὶ ἐπίκλοπος ἔπλετο τόξων:ῥάνύπουτοιαῦτακαὶαὐτῷοἴκοθικεῖταιγ᾽ἐφορμᾶταιποιησέμεν, ὡςἐνὶχερσὶνωμᾷἔνθακαὶἔνθακακῶνἔμπαιοςἀλήτης.”ἄλλοςδ᾽αὖεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:αἲ γὰρ δὴ τοσσοῦτον ὀνήσιος ἀντιάσειεν ὡςοὗτόςποτετοῦτοδυνήσεταιἐντανύσασθαι.”ὣςἄρ᾽ἔφανμνηστῆρες: ἀτὰρπολύμητιςὈδυσσεύς,αὐτίκ᾽ἐπεὶμέγατόξονἐβάστασεκαὶἴδεπάντη,ὡςὅτ᾽ἀνὴρφόρμιγγοςἐπιστάμενοςκαὶἀοιδῆςῥηϊδίωςἐτάνυσσενέῳπερὶκόλλοπιχορδήν,ἅψαςἀμφοτέρωθενἐϋστρεφὲςἔντερονοἰός,ὣςἄρ᾽ἄτερσπουδῆςτάνυσενμέγατόξονὈδυσσεύς.δεξιτερῇἄραχειρὶλαβὼνπειρήσατονευρῆς:δ᾽ὑπὸκαλὸνἄεισε, χελιδόνιεἰκέληαὐδήν.μνηστῆρσινδ᾽ἄρ᾽ἄχοςγένετομέγα, πᾶσιδ᾽ἄραχρὼςἐτράπετο: Ζεὺςδὲμεγάλ᾽ἔκτυπεσήματαφαίνων:γήθησέντ᾽ἄρ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.ὅττιῥάοἱτέραςἧκεΚρόνουπάϊςἀγκυλομήτεω:εἵλετοδ᾽ὠκὺνὀϊστόν, οἱπαρέκειτοτραπέζῃγυμνός: τοὶδ᾽ἄλλοικοίληςἔντοσθεφαρέτρηςκείατο, τῶντάχ᾽ἔμελλονἈχαιοὶπειρήσεσθαι.τόνῥ᾽ἐπὶπήχειἑλὼνἕλκεννευρὴνγλυφίδαςτε,αὐτόθενἐκδίφροιοκαθήμενος, ἧκεδ᾽ὀϊστὸνἄντατιτυσκόμενος, πελέκεωνδ᾽οὐκἤμβροτεπάντωνπρώτηςστειλειῆς, διὰδ᾽ἀμπερὲςἦλθεθύραζεἰὸςχαλκοβαρής: δὲΤηλέμαχονπροσέειπε:Τηλέμαχ᾽, οὔ σ᾽ ξεῖνος ἐνὶ μεγάροισιν ἐλέγχει ἥμενος, οὐδέτιτοῦσκοποῦἤμβροτονοὐδέτιτόξονδὴνἔκαμοντανύων: ἔτιμοιμένοςἔμπεδόνἐστιν,οὐχὥςμεμνηστῆρεςἀτιμάζοντεςὄνονται.νῦνδ᾽ὥρηκαὶδόρπονἈχαιοῖσιντετυκέσθαιἐνφάει, αὐτὰρἔπειτακαὶἄλλωςἑψιάασθαιμολπῇκαὶφόρμιγγι: τὰγάρτ᾽ἀναθήματαδαιτός.”καὶἐπ᾽ὀφρύσινεῦσεν: δ᾽ἀμφέθετοξίφοςὀξὺΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο,ἀμφὶδὲχεῖραφίληνβάλενἔγχεϊ, ἄγχιδ᾽ἄρ᾽αὐτοῦπὰρθρόνονἑστήκεικεκορυθμένοςαἴθοπιχαλκῷ.
αὐτὰργυμνώθηῥακέωνπολύμητιςὈδυσσεύς,ἆλτοδ᾽ἐπὶμέγανοὐδόν, ἔχωνβιὸνἠδὲφαρέτρηνἰῶνἐμπλείην, ταχέαςδ᾽ἐκχεύατ᾽ὀϊστοὺςαὐτοῦπρόσθεποδῶν, μετὰδὲμνηστῆρσινἔειπεν:οὗτος μὲν δὴ ἄεθλος ἀάατος ἐκτετέλεσται:νῦναὖτεσκοπὸνἄλλον, ὃνοὔπώτιςβάλενἀνήρ,εἴσομαι, αἴκετύχωμι, πόρῃδέμοιεὖχοςἈπόλλων.”καὶἐπ᾽Ἀντινόῳἰθύνετοπικρὸνὀϊστόν.τοικαλὸνἄλεισονἀναιρήσεσθαιἔμελλε,χρύσεονἄμφωτον, καὶδὴμετὰχερσὶνἐνώμα,ὄφραπίοιοἴνοιο: φόνοςδέοἱοὐκἐνὶθυμῷμέμβλετο: τίςκ᾽οἴοιτομετ᾽ἀνδράσιδαιτυμόνεσσιμοῦνονἐνὶπλεόνεσσι, καὶεἰμάλακαρτερὸςεἴη,οἷτεύξεινθάνατόντεκακὸνκαὶκῆραμέλαιναν;τὸνδ᾽Ὀδυσεὺςκατὰλαιμὸνἐπισχόμενοςβάλενἰῷ,ἀντικρὺδ᾽ἁπαλοῖοδι᾽αὐχένοςἤλυθ᾽ἀκωκή.ἐκλίνθηδ᾽ἑτέρωσε, δέπαςδέοἱἔκπεσεχειρὸςβλημένου, αὐτίκαδ᾽αὐλὸςἀνὰῥῖναςπαχὺςἦλθεναἵματοςἀνδρομέοιο: θοῶςδ᾽ἀπὸεἷοτράπεζανὦσεποδὶπλήξας, ἀπὸδ᾽εἴδαταχεῦενἔραζε:σῖτόςτεκρέατ᾽ὀπτὰφορύνετο. τοὶδ᾽ὁμάδησανμνηστῆρεςκατὰδώμαθ᾽, ὅπωςἴδονἄνδραπεσόντα,ἐκδὲθρόνωνἀνόρουσανὀρινθέντεςκατὰδῶμα,πάντοσεπαπταίνοντεςἐϋδμήτουςποτὶτοίχους:οὐδέπηἀσπὶςἔηνοὐδ᾽ἄλκιμονἔγχοςἑλέσθαι.νείκειονδ᾽Ὀδυσῆαχολωτοῖσινἐπέεσσι:ξεῖνε, κακῶς ἀνδρῶν τοξάζεαι: οὐκέτ᾽ ἀέθλων ἄλλωνἀντιάσεις: νῦντοισῶςαἰπὺςὄλεθρος.καὶγὰρδὴνῦνφῶτακατέκτανεςὃςμέγ᾽ἄριστοςκούρωνεἰνἸθάκῃ: τῷσ᾽ἐνθάδεγῦπεςἔδονται.”ἴσκενἕκαστοςἀνήρ, ἐπεὶφάσανοὐκἐθέλονταἄνδρακατακτεῖναι: τὸδὲνήπιοιοὐκἐνόησαν,ὡςδήσφινκαὶπᾶσινὀλέθρουπείρατ᾽ἐφῆπτο.τοὺςδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: κύνες, οὔ μ᾽ ἔτ᾽ ἐφάσκεθ᾽ ὑπότροπον οἴκαδ᾽ ἱκέσθαι δήμουἄποΤρώων, ὅτιμοικατεκείρετεοἶκον,δμῳῇσινδὲγυναιξὶπαρευνάζεσθεβιαίως,αὐτοῦτεζώοντοςὑπεμνάασθεγυναῖκα,οὔτεθεοὺςδείσαντες, οἳοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,οὔτετιν᾽ἀνθρώπωννέμεσινκατόπισθενἔσεσθαι:νῦνὑμῖνκαὶπᾶσινὀλέθρουπείρατ᾽ἐφῆπται.”ὣςφάτο, τοὺςδ᾽ἄραπάνταςὑπὸχλωρὸνδέοςεἷλεν:πάπτηνενδὲἕκαστοςὅπηφύγοιαἰπὺνὄλεθρον.Εὐρύμαχοςδέμινοἶοςἀμειβόμενοςπροσέειπεν:εἰ μὲν δὴ Ὀδυσεὺς Ἰθακήσιος εἰλήλουθας,ταῦταμὲναἴσιμαεἶπας, ὅσαῥέζεσκονἈχαιοί,πολλὰμὲνἐνμεγάροισινἀτάσθαλα, πολλὰδ᾽ἐπ᾽ἀγροῦ.ἀλλ᾽μὲνἤδηκεῖταιὃςαἴτιοςἔπλετοπάντων,Ἀντίνοος: οὗτοςγὰρἐπίηλεντάδεἔργα,οὔτιγάμουτόσσονκεχρημένοςοὐδὲχατίζων,ἀλλ᾽ἄλλαφρονέων, τάοἱοὐκἐτέλεσσεΚρονίων,ὄφρ᾽Ἰθάκηςκατὰδῆμονἐϋκτιμένηςβασιλεύοιαὐτός, ἀτὰρσὸνπαῖδακατακτείνειελοχήσας.νῦνδ᾽μὲνἐνμοίρῃπέφαται, σὺδὲφείδεολαῶνσῶν: ἀτὰρἄμμεςὄπισθενἀρεσσάμενοικατὰδῆμον,ὅσσατοιἐκπέποταικαὶἐδήδοταιἐνμεγάροισι,τιμὴνἀμφὶςἄγοντεςἐεικοσάβοιονἕκαστος,χαλκόντεχρυσόντ᾽ἀποδώσομεν, εἰςκεσὸνκῆρἰανθῇ: πρὶνδ᾽οὔτινεμεσσητὸνκεχολῶσθαι.”τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Εὐρύμαχ᾽, οὐδ᾽ εἴ μοι πατρώϊα πάντ᾽ ἀποδοῖτε,ὅσσατενῦνὔμμ᾽ἐστὶκαὶεἴποθενἄλλ᾽ἐπιθεῖτε,οὐδέκενὣςἔτιχεῖραςἐμὰςλήξαιμιφόνοιοπρὶνπᾶσανμνηστῆραςὑπερβασίηνἀποτῖσαι.νῦνὑμῖνπαράκειταιἐναντίονἠὲμάχεσθαιφεύγειν, ὅςκενθάνατονκαὶκῆραςἀλύξῃ:ἀλλάτιν᾽οὐφεύξεσθαιὀΐομαιαἰπὺνὄλεθρον.”ὣςφάτο, τῶνδ᾽αὐτοῦλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ.τοῖσινδ᾽Εὐρύμαχοςπροσεφώνεεδεύτεροναὖτις: φίλοι, οὐ γὰρ σχήσει ἀνὴρ ὅδε χεῖρας ἀάπτους,ἀλλ᾽ἐπεὶἔλλαβετόξονἐΰξοονἠδὲφαρέτρην,οὐδοῦἄποξεστοῦτοξάσσεται, εἰςκεπάνταςἄμμεκατακτείνῃ: ἀλλὰμνησώμεθαχάρμης.φάσγανάτεσπάσσασθεκαὶἀντίσχεσθετραπέζαςἰῶνὠκυμόρων: ἐπὶδ᾽αὐτῷπάντεςἔχωμενἀθρόοι, εἴκέμινοὐδοῦἀπώσομενἠδὲθυράων,ἔλθωμενδ᾽ἀνὰἄστυ, βοὴδ᾽ὤκισταγένοιτο:τῷκετάχ᾽οὗτοςἀνὴρνῦνὕστατατοξάσσαιτο.”ὣςἄραφωνήσαςεἰρύσσατοφάσγανονὀξὺχάλκεον, ἀμφοτέρωθενἀκαχμένον, ἆλτοδ᾽ἐπ᾽αὐτῷσμερδαλέαἰάχων: δ᾽ἁμαρτῆδῖοςὈδυσσεὺςἰὸνἀποπροίει, βάλεδὲστῆθοςπαρὰμαζόν,ἐνδέοἱἥπατιπῆξεθοὸνβέλος: ἐκδ᾽ἄραχειρὸςφάσγανονἧκεχαμᾶζε, περιρρηδὴςδὲτραπέζῃκάππεσενἰδνωθείς, ἀπὸδ᾽εἴδαταχεῦενἔραζεκαὶδέπαςἀμφικύπελλον: δὲχθόνατύπτεμετώπῳθυμῷἀνιάζων, ποσὶδὲθρόνονἀμφοτέροισιλακτίζωνἐτίνασσε: κατ᾽ὀφθαλμῶνδ᾽ἔχυτ᾽ἀχλύς.Ἀμφίνομοςδ᾽Ὀδυσῆοςἐείσατοκυδαλίμοιοἀντίοςἀΐξας, εἴρυτοδὲφάσγανονὀξύ,εἴπώςοἱεἴξειεθυράων. ἀλλ᾽ἄραμινφθῆΤηλέμαχοςκατόπισθεβαλὼνχαλκήρεϊδουρὶὤμωνμεσσηγύς, διὰδὲστήθεσφινἔλασσεν:δούπησενδὲπεσών, χθόναδ᾽ἤλασεπαντὶμετώπῳ.Τηλέμαχοςδ᾽ἀπόρουσε, λιπὼνδολιχόσκιονἔγχοςαὐτοῦἐνἈμφινόμῳ: περὶγὰρδίεμήτιςἈχαιῶνἔγχοςἀνελκόμενονδολιχόσκιονἐλάσειεφασγάνῳἀΐξαςἠὲπροπρηνέατύψας.βῆδὲθέειν, μάλαδ᾽ὦκαφίλονπατέρ᾽εἰσαφίκανεν,ἀγχοῦδ᾽ἱστάμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα: πάτερ, ἤδη τοι σάκος οἴσω καὶ δύο δοῦρε καὶκυνέηνπάγχαλκον, ἐπὶκροτάφοιςἀραρυῖαναὐτόςτ᾽ἀμφιβαλεῦμαιἰών, δώσωδὲσυβώτῃκαὶτῷβουκόλῳἄλλα: τετευχῆσθαιγὰρἄμεινον.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:οἶσε θέων, ἧός μοι ἀμύνεσθαι πάρ᾽ ὀϊστοί,μήμ᾽ἀποκινήσωσιθυράωνμοῦνονἐόντα.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲφίλῳἐπεπείθετοπατρί,βῆδ᾽ἴμεναιθάλαμόνδ᾽, ὅθιοἱκλυτὰτεύχεακεῖτο.ἔνθεντέσσαραμὲνσάκε᾽ἔξελε, δούραταδ᾽ὀκτὼκαὶπίσυραςκυνέαςχαλκήρεαςἱπποδασείας:βῆδὲφέρων, μάλαδ᾽ὦκαφίλονπατέρ᾽εἰσαφίκανεν,αὐτὸςδὲπρώτισταπερὶχροῒδύσετοχαλκόν:ὣςδ᾽αὔτωςτὼδμῶεδυέσθηντεύχεακαλά,ἔστανδ᾽ἀμφ᾽Ὀδυσῆαδαΐφροναποικιλομήτην.αὐτὰργ᾽, ὄφραμὲναὐτῷἀμύνεσθαιἔσανἰοί.τόφραμνηστήρωνἕναγ᾽αἰεὶἐνὶοἴκῳβάλλετιτυσκόμενος: τοὶδ᾽ἀγχιστῖνοιἔπιπτον.αὐτὰρἐπεὶλίπονἰοὶὀϊστεύονταἄνακτα,τόξονμὲνπρὸςσταθμὸνἐϋσταθέοςμεγάροιοἔκλιν᾽ἑστάμεναι, πρὸςἐνώπιαπαμφανόωντα,αὐτὸςδ᾽ἀμφ᾽ὤμοισισάκοςθέτοτετραθέλυμνον,κρατὶδ᾽ἐπ᾽ἰφθίμῳκυνέηνεὔτυκτονἔθηκεν,ἵππουριν, δεινὸνδὲλόφοςκαθύπερθενἔνευεν:εἵλετοδ᾽ἄλκιμαδοῦρεδύωκεκορυθμέναχαλκῷ.ὀρσοθύρηδέτιςἔσκενἐϋδμήτῳἐνὶτοίχῳ,ἀκρότατονδὲπαρ᾽οὐδὸνἐϋσταθέοςμεγάροιοἦνὁδὸςἐςλαύρην, σανίδεςδ᾽ἔχονεὖἀραρυῖαι.τὴνδ᾽Ὀδυσεὺςφράζεσθαιἀνώγειδῖονὑφορβὸνἑσταότ᾽ἄγχ᾽αὐτῆς: μίαδ᾽οἴηγίγνετ᾽ἐφορμή.τοῖςδ᾽Ἀγέλεωςμετέειπεν, ἔποςπάντεσσιπιφαύσκων: φίλοι, οὐκ ἂν δή τις ἀν᾽ ὀρσοθύρην ἀναβαίη καὶεἴποιλαοῖσι, βοὴδ᾽ὤκισταγένοιτο;τῷκετάχ᾽οὗτοςἀνὴρνῦνὕστατατοξάσσαιτο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν:οὔ πως ἔστ᾽, Ἀγέλαε διοτρεφές: ἄγχι γὰρ αἰνῶς αὐλῆςκαλὰθύρετρακαὶἀργαλέονστόμαλαύρης:καίχ᾽εἷςπάνταςἐρύκοιἀνήρ, ὅςτ᾽ἄλκιμοςεἴη.ἀλλ᾽ἄγεθ᾽, ὑμῖντεύχε᾽ἐνείκωθωρηχθῆναιἐκθαλάμου: ἔνδονγάρ, ὀΐομαι, οὐδέπηἄλλῃτεύχεακατθέσθηνὈδυσεὺςκαὶφαίδιμοςυἱός.”ὣςεἰπὼνἀνέβαινεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν,εἰςθαλάμουςὈδυσῆοςἀνὰῥῶγαςμεγάροιο.ἔνθενδώδεκαμὲνσάκε᾽ἔξελε, τόσσαδὲδοῦρακαὶτόσσαςκυνέαςχαλκήρεαςἱπποδασείας:βῆδ᾽ἴμεναι, μάλαδ᾽ὦκαφέρωνμνηστῆρσινἔδωκεν.καὶτότ᾽Ὀδυσσῆοςλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,ὡςπεριβαλλομένουςἴδετεύχεαχερσίτεδοῦραμακρὰτινάσσοντας: μέγαδ᾽αὐτῷφαίνετοἔργον.αἶψαδὲΤηλέμαχονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:Τηλέμαχ᾽, μάλα δή τις ἐνὶ μεγάροισι γυναικῶν νῶϊνἐποτρύνειπόλεμονκακὸνἠὲΜελανθεύς.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα: πάτερ, αὐτὸς ἐγὼ τόδε γ᾽ ἤμβροτονοὐδέ τις ἄλλος αἴτιοσὃς θαλάμοιο θύρην πυκινῶς ἀραρυῖαν κάλλιπονἀγκλίνας: τῶνδὲσκοπὸςἦενἀμείνων.ἀλλ᾽ἴθι, δῖ᾽Εὔμαιε, θύρηνἐπίθεςθαλάμοιοκαὶφράσαιτιςἄρ᾽ἐστὶγυναικῶντάδεῥέζει,υἱὸςΔολίοιο, Μελανθεύς, τόνπερὀΐω.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,βῆδ᾽αὖτιςθάλαμόνδεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν,οἴσωντεύχεακαλά. νόησεδὲδῖοςὑφορβός,αἶψαδ᾽Ὀδυσσῆαπροσεφώνεενἐγγὺςἐόντα:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,κεῖνοςδ᾽αὖτ᾽ἀΐδηλοςἀνήρ, ὃνὀϊόμεθ᾽αὐτοί,ἔρχεταιἐςθάλαμον: σὺδέμοινημερτὲςἐνίσπες,μινἀποκτείνω, αἴκεκρείσσωνγεγένωμαι,ἦεσοὶἐνθάδ᾽ἄγω, ἵν᾽ὑπερβασίαςἀποτίσῃπολλάς, ὅσσαςοὗτοςἐμήσατοσῷἐνὶοἴκῳ.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς: τοι ἐγὼ καὶ Τηλέμαχος μνηστῆρας ἀγαυοὺς σχήσομενἔντοσθενμεγάρων, μάλαπερμεμαῶτας.σφῶϊδ᾽ἀποστρέψαντεπόδαςκαὶχεῖραςὕπερθενἐςθάλαμονβαλέειν, σανίδαςδ᾽ἐκδῆσαιὄπισθε,σειρὴνδὲπλεκτὴνἐξαὐτοῦπειρήναντεκίον᾽ἀν᾽ὑψηλὴνἐρύσαιπελάσαιτεδοκοῖσιν,ὥςκενδηθὰζωὸςἐὼνχαλέπ᾽ἄλγεαπάσχῃ:”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄρατοῦμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντο,βὰνδ᾽ἴμενἐςθάλαμον, λαθέτηνδέμινἔνδονἐόντα.τοιμὲνθαλάμοιομυχὸνκάτατεύχε᾽ἐρεύνα,τὼδ᾽ἔστανἑκάτερθεπαρὰσταθμοῖσιμένοντε.εὖθ᾽ὑπὲροὐδὸνἔβαινεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν,τῇἑτέρῃμὲνχειρὶφέρωνκαλὴντρυφάλειαν,τῇδ᾽ἑτέρῃσάκοςεὐρὺγέρον, πεπαλαγμένονἄζῃ,Λαέρτεωἥρωος, κουρίζωνφορέεσκε:δὴτότεγ᾽ἤδηκεῖτο, ῥαφαὶδὲλέλυντοἱμάντων:τὼδ᾽ἄρ᾽ἐπαΐξανθ᾽ἑλέτηνἔρυσάντέμινεἴσωκουρίξ, ἐνδαπέδῳδὲχαμαὶβάλονἀχνύμενονκῆρ,σὺνδὲπόδαςχεῖράςτεδέονθυμαλγέϊδεσμῷεὖμάλ᾽ἀποστρέψαντεδιαμπερές, ὡςἐκέλευσενυἱὸςΛαέρταο, πολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:σειρὴνδὲπλεκτὴνἐξαὐτοῦπειρήναντεκίον᾽ἀν᾽ὑψηλὴνἔρυσανπέλασάντεδοκοῖσι.τὸνδ᾽ἐπικερτομέωνπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:νῦν μὲν δὴ μάλα πάγχυ, Μελάνθιε, νύκτα φυλάξεις,εὐνῇἔνιμαλακῇκαταλέγμενος, ὥςσεἔοικεν:οὐδέσέγ᾽ἠριγένειαπαρ᾽Ὠκεανοῖοῥοάωνλήσειἐπερχομένηχρυσόθρονος, ἡνίκ᾽ἀγινεῖςαἶγαςμνηστήρεσσιδόμονκάταδαῖταπένεσθαι.”ὣςμὲναὖθιλέλειπτο, ταθεὶςὀλοῷἐνὶδεσμῷ:τὼδ᾽ἐςτεύχεαδύντε, θύρηνἐπιθέντεφαεινήν,βήτηνεἰςὈδυσῆαδαΐφρονα, ποικιλομήτην.ἔνθαμένοςπνείοντεςἐφέστασαν, οἱμὲνἐπ᾽οὐδοῦτέσσαρες, οἱδ᾽ἔντοσθεδόμωνπολέεςτεκαὶἐσθλοί.τοῖσιδ᾽ἐπ᾽ἀγχίμολονθυγάτηρΔιὸςἦλθενἈθήνη,Μέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν.τὴνδ᾽Ὀδυσεὺςγήθησενἰδὼνκαὶμῦθονἔειπε:Μέντορ, ἄμυνον ἀρήν, μνῆσαι δ᾽ ἑτάροιο φίλοιο,ὅςσ᾽ἀγαθὰῥέζεσκον: ὁμηλικίηνδέμοίἐσσι.”ὣςφάτ᾽, ὀϊόμενοςλαοσσόονἔμμενἈθήνην.μνηστῆρεςδ᾽ἑτέρωθενὁμόκλεονἐνμεγάροισι:πρῶτοςτήνγ᾽ἐνένιπεΔαμαστορίδηςἈγέλαος:Μέντορ, μή σ᾽ ἐπέεσσι παραιπεπίθῃσιν Ὀδυσσεὺς μνηστήρεσσιμάχεσθαι, ἀμυνέμεναιδέοἱαὐτῷ.ὧδεγὰρἡμέτερόνγενόοντελέεσθαιὀΐω:ὁππότεκεντούτουςκτέωμεν, πατέρ᾽ἠδὲκαὶυἱόν,ἐνδὲσὺτοῖσινἔπειταπεφήσεαι, οἷαμενοινᾷςἔρδεινἐνμεγάροις: σῷδ᾽αὐτοῦκράατιτίσεις.αὐτὰρἐπὴνὑμέωνγεβίαςἀφελώμεθαχαλκῷ,κτήμαθ᾽ὁπόσσατοίἐστι, τάτ᾽ἔνδοθικαὶτὰθύρηφι,τοῖσινὈδυσσῆοςμεταμίξομεν: οὐδέτοιυἷαςζώεινἐνμεγάροισινἐάσομεν, οὐδέθύγατραςοὐδ᾽ἄλοχονκεδνὴνἸθάκηςκατὰἄστυπολεύειν.”ὣςφάτ᾽, Ἀθηναίηδὲχολώσατοκηρόθιμᾶλλον,νείκεσσενδ᾽Ὀδυσῆαχολωτοῖσινἐπέεσσιν:οὐκέτι σοί γ᾽, Ὀδυσεῦ, μένος ἔμπεδον οὐδέ τις ἀλκή οἵηὅτ᾽ἀμφ᾽Ἑλένῃλευκωλένῳεὐπατερείῃ,εἰνάετεςΤρώεσσινἐμάρναονωλεμὲςαἰεί,πολλοὺςδ᾽ἄνδραςἔπεφνεςἐναἰνῇδηϊοτῆτι,σῇδ᾽ἥλωβουλῇΠριάμουπόλιςεὐρυάγυια.πῶςδὴνῦν, ὅτεσόντεδόμονκαὶκτήμαθ᾽ἱκάνεις,ἄνταμνηστήρωνὀλοφύρεαιἄλκιμοςεἶναι;ἀλλ᾽ἄγεδεῦρο, πέπον, παρ᾽ἔμ᾽ἵστασοκαὶἴδεἔργον,ὄφρ᾽εἰδῇςοἷόςτοιἐνἀνδράσιδυσμενέεσσινΜέντωρἈλκιμίδηςεὐεργεσίαςἀποτίνειν.”ῥα, καὶοὔπωπάγχυδίδουἑτεραλκέανίκην,ἀλλ᾽ἔτ᾽ἄρασθένεόςτεκαὶἀλκῆςπειρήτιζενἠμὲνὈδυσσῆοςἠδ᾽υἱοῦκυδαλίμοιο.αὐτὴδ᾽αἰθαλόεντοςἀνὰμεγάροιομέλαθρονἕζετ᾽ἀναΐξασα, χελιδόνιεἰκέληἄντην.μνηστῆραςδ᾽ὤτρυνεΔαμαστορίδηςἈγέλαος,ΕὐρύνομόςτεκαὶἈμφιμέδωνΔημοπτόλεμόςτε,ΠείσανδρόςτεΠολυκτορίδηςΠόλυβόςτεδαΐφρων:οἱγὰρμνηστήρωνἀρετῇἔσανἔξοχ᾽ἄριστοι,ὅσσοιἔτ᾽ἔζωονπερίτεψυχέωνἐμάχοντο:τοὺςδ᾽ἤδηἐδάμασσεβιὸςκαὶταρφέεςἰοί.τοῖςδ᾽Ἀγέλεωςμετέειπεν, ἔποςπάντεσσιπιφαύσκων: φίλοι, ἤδη σχήσει ἀνὴρ ὅδε χεῖρας ἀάπτους:καὶδήοἱΜέντωρμὲνἔβηκενὰεὔγματαεἰπών,οἱδ᾽οἶοιλείπονταιἐπὶπρώτῃσιθύρῃσι.τῷνῦνμὴἅμαπάντεςἐφίετεδούραταμακρά,ἀλλ᾽ἄγεθ᾽οἱἓξπρῶτονἀκοντίσατ᾽, αἴκέποθιΖεὺςδώῃὈδυσσῆαβλῆσθαικαὶκῦδοςἀρέσθαι.τῶνδ᾽ἄλλωνοὐκῆδος, ἐπὴνοὗτόςγεπέσῃσιν.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκόντισανὡςἐκέλευεν,ἱέμενοι: τὰδὲπάνταἐτώσιαθῆκενἈθήνη,τῶνἄλλοςμὲνσταθμὸνἐϋσταθέοςμεγάροιοβεβλήκει, ἄλλοςδὲθύρηνπυκινῶςἀραρυῖαν:ἄλλουδ᾽ἐντοίχῳμελίηπέσεχαλκοβάρεια.αὐτὰρἐπεὶδὴδούρατ᾽ἀλεύαντομνηστήρων,τοῖςδ᾽ἄραμύθωνἦρχεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς: φίλοι, ἤδη μέν κεν ἐγὼν εἴποιμι καὶ ἄμμι μνηστήρωνἐςὅμιλονἀκοντίσαι, οἳμεμάασινἡμέαςἐξεναρίξαιἐπὶπροτέροισικακοῖσιν.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκόντισανὀξέαδοῦραἄντατιτυσκόμενοι: ΔημοπτόλεμονμὲνὈδυσσεύς,Εὐρυάδηνδ᾽ἄραΤηλέμαχος, Ἔλατονδὲσυβώτης,Πείσανδρονδ᾽ἄρ᾽ἔπεφνεβοῶνἐπιβουκόλοςἀνήρ.οἱμὲνἔπειθ᾽ἅμαπάντεςὀδὰξἕλονἄσπετονοὖδας,μνηστῆρεςδ᾽ἀνεχώρησανμεγάροιομυχόνδε:τοὶδ᾽ἄρ᾽ἐπήϊξαν, νεκύωνδ᾽ἐξἔγχε᾽ἕλοντο.αὖτιςδὲμνηστῆρεςἀκόντισανὀξέαδοῦραἱέμενοι: τὰδὲπολλὰἐτώσιαθῆκενἈθήνη.τῶνἄλλοςμὲνσταθμὸνἐϋσταθέοςμεγάροιοβεβλήκειν, ἄλλοςδὲθύρηνπυκινῶςἀραρυῖαν:ἄλλουδ᾽ἐντοίχῳμελίηπέσεχαλκοβάρεια.Ἀμφιμέδωνδ᾽ἄραΤηλέμαχονβάλεχεῖρ᾽ἐπὶκαρπῷλίγδην, ἄκρονδὲῥινὸνδηλήσατοχαλκός.Κτήσιπποςδ᾽Εὔμαιονὑπὲρσάκοςἔγχεϊμακρῷὦμονἐπέγραψεν: τὸδ᾽ὑπέρπτατο, πῖπτεδ᾽ἔραζε.τοὶδ᾽αὖτ᾽ἀμφ᾽Ὀδυσῆαδαΐφροναποικιλομήτην,μνηστήρωνἐςὅμιλονἀκόντισανὀξέαδοῦρα.ἔνθ᾽αὖτ᾽ΕὐρυδάμανταβάλεπτολίπορθοςὈδυσσεύς,ἈμφιμέδονταδὲΤηλέμαχος, Πόλυβονδὲσυβώτης:Κτήσιππονδ᾽ἄρ᾽ἔπειταβοῶνἐπιβουκόλοςἀνὴρβεβλήκειπρὸςστῆθος, ἐπευχόμενοςδὲπροσηύδα: Πολυθερσεΐδη φιλοκέρτομε, μή ποτε πάμπαν εἴκωνἀφραδίῃςμέγαεἰπεῖν, ἀλλὰθεοῖσινμῦθονἐπιτρέψαι, ἐπεὶπολὺφέρτεροίεἰσι.τοῦτότοιἀντὶποδὸςξεινήϊον, ὅνποτ᾽ἔδωκαςἀντιθέῳὈδυσῆϊδόμονκάτ᾽ἀλητεύοντι.”ῥαβοῶνἑλίκωνἐπιβουκόλος: αὐτὰρὈδυσσεὺςοὖταΔαμαστορίδηναὐτοσχεδὸνἔγχεϊμακρῷ.Τηλέμαχοςδ᾽ΕὐηνορίδηνΛειώκριτονοὖταδουρὶμέσονκενεῶνα, διαπρὸδὲχαλκὸνἔλασσεν:ἤριπεδὲπρηνής, χθόναδ᾽ἤλασεπαντὶμετώπῳ.δὴτότ᾽Ἀθηναίηφθισίμβροτοναἰγίδ᾽ἀνέσχενὑψόθενἐξὀροφῆς: τῶνδὲφρένεςἐπτοίηθεν.οἱδ᾽ἐφέβοντοκατὰμέγαρονβόεςὣςἀγελαῖαι:τὰςμέντ᾽αἰόλοςοἶστροςἐφορμηθεὶςἐδόνησενὥρῃἐνεἰαρινῇ, ὅτετ᾽ἤματαμακρὰπέλονται.οἱδ᾽ὥςτ᾽αἰγυπιοὶγαμψώνυχεςἀγκυλοχεῖλαι,ἐξὀρέωνἐλθόντεςἐπ᾽ὀρνίθεσσιθόρωσι:ταὶμέντ᾽ἐνπεδίῳνέφεαπτώσσουσαιἵενται,οἱδέτετὰςὀλέκουσινἐπάλμενοι, οὐδέτιςἀλκὴγίγνεταιοὐδὲφυγή: χαίρουσιδέτ᾽ἀνέρεςἄγρῃ:ὣςἄρατοὶμνηστῆραςἐπεσσύμενοικατὰδῶματύπτονἐπιστροφάδην: τῶνδὲστόνοςὤρνυτ᾽ἀεικὴςκράτωντυπτομένων, δάπεδονδ᾽ἅπαναἵματιθῦε.λειώδηςδ᾽Ὀδυσῆοςἐπεσσύμενοςλάβεγούνων,καίμινλισσόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:γουνοῦμαί σ᾽, Ὀδυσεῦ: σὺ δέ μ᾽ αἴδεο καί μ᾽ ἐλέησον:οὐγάρπώτινάφημιγυναικῶνἐνμεγάροισινεἰπεῖνοὐδέτιῥέξαιἀτάσθαλον: ἀλλὰκαὶἄλλουςπαύεσκονμνηστῆρας, ὅτιςτοιαῦτάγεῥέζοι.ἀλλάμοιοὐπείθοντοκακῶνἄποχεῖραςἔχεσθαι:τῷκαὶἀτασθαλίῃσινἀεικέαπότμονἐπέσπον.αὐτὰρἐγὼμετὰτοῖσιθυοσκόοςοὐδὲνἐοργὼςκείσομαι, ὡςοὐκἔστιχάριςμετόπισθ᾽εὐεργέων:”τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:εἰ μὲν δὴ μετὰ τοῖσι θυοσκόος εὔχεαι εἶναι,πολλάκιπουμέλλειςἀρήμεναιἐνμεγάροισιτηλοῦἐμοὶνόστοιοτέλοςγλυκεροῖογενέσθαι,σοὶδ᾽ἄλοχόντεφίληνσπέσθαικαὶτέκνατεκέσθαι:τῷοὐκἂνθάνατόνγεδυσηλεγέαπροφύγοισθα.”ὣςἄραφωνήσαςξίφοςεἵλετοχειρὶπαχείῃκείμενον, ῥ᾽Ἀγέλαοςἀποπροέηκεχαμᾶζεκτεινόμενος: τῷτόνγεκατ᾽αὐχέναμέσσονἔλασσε.φθεγγομένουδ᾽ἄρατοῦγεκάρηκονίῃσινἐμίχθη.Τερπιάδηςδ᾽ἔτ᾽ἀοιδὸςἀλύσκανεκῆραμέλαιναν,Φήμιος, ὅςῥ᾽ἤειδεμετὰμνηστῆρσινἀνάγκῃ.ἔστηδ᾽ἐνχείρεσσίνἔχωνφόρμιγγαλίγειανἄγχιπαρ᾽ὀρσοθύρην: δίχαδὲφρεσὶμερμήριζεν,ἐκδὺςμεγάροιοΔιὸςμεγάλουποτὶβωμὸνἑρκείουἵζοιτοτετυγμένον, ἔνθ᾽ἄραπολλὰΛαέρτηςὈδυσεύςτεβοῶνἐπὶμηρί᾽ἔκηαν,γούνωνλίσσοιτοπροσαΐξαςὈδυσῆα.ὧδεδέοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,γούνωνἅψασθαιΛαερτιάδεωὈδυσῆος.τοιφόρμιγγαγλαφυρὴνκατέθηκεχαμᾶζεμεσσηγὺςκρητῆροςἰδὲθρόνουἀργυροήλου,αὐτὸςδ᾽αὖτ᾽Ὀδυσῆαπροσαΐξαςλάβεγούνων,καίμινλισσόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:γουνοῦμαί σ᾽, Ὀδυσεῦ: σὺ δέ μ᾽ αἴδεο καί μ᾽ ἐλέησον:αὐτῷτοιμετόπισθ᾽ἄχοςἔσσεται, εἴκενἀοιδὸνπέφνῃς, ὅςτεθεοῖσικαὶἀνθρώποισινἀείδω.αὐτοδίδακτοςδ᾽εἰμί, θεὸςδέμοιἐνφρεσὶνοἴμαςπαντοίαςἐνέφυσεν: ἔοικαδέτοιπαραείδεινὥςτεθεῷ: τῷμελιλαίεοδειροτομῆσαι.καίκενΤηλέμαχοςτάδεγ᾽εἴποι, σὸςφίλοςυἱός,ὡςἐγὼοὔτιἑκὼνἐςσὸνδόμονοὐδὲχατίζωνπωλεύμηνμνηστῆρσινἀεισόμενοςμετὰδαῖτας,ἀλλὰπολὺπλέονεςκαὶκρείσσονεςἦγονἀνάγκῃ.”ὣςφάτο, τοῦδ᾽ἤκουσ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο,αἶψαδ᾽ἑὸνπατέραπροσεφώνεενἐγγὺςἐόντα:ἴσχεο μηδέ τι τοῦτον ἀναίτιον οὔταε χαλκῷ:καὶκήρυκαΜέδοντασαώσομεν, ὅςτέμευαἰεὶοἴκῳἐνἡμετέρῳκηδέσκετοπαιδὸςἐόντος,εἰδὴμήμινἔπεφνεΦιλοίτιοςἠὲσυβώτης,ἠὲσοὶἀντεβόλησενὀρινομένῳκατὰδῶμα.”ὣςφάτο, τοῦδ᾽ἤκουσεΜέδωνπεπνυμέναεἰδώς:πεπτηὼςγὰρἔκειτοὑπὸθρόνον, ἀμφὶδὲδέρμαἕστοβοὸςνεόδαρτον, ἀλύσκωνκῆραμέλαιναν.αἶψαδ᾽ἀπὸθρόνουὦρτο, θοῶςδ᾽ἀπέδυνεβοείηνΤηλέμαχονδ᾽ἄρ᾽ἔπειταπροσαΐξαςλάβεγούνων,καίμινλισσόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα: φίλ᾽, ἐγὼ μὲν ὅδ᾽ εἰμί, σὺ δ᾽ ἴσχεο εἰπὲ δὲ πατρὶ μήμεπερισθενέωνδηλήσεταιὀξέϊχαλκῷ,ἀνδρῶνμνηστήρωνκεχολωμένος, οἵοἱἔκειρονκτήματ᾽ἐνὶμεγάροις, σὲδὲνήπιοιοὐδὲνἔτιον.”τὸνδ᾽ἐπιμειδήσαςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:θάρσει, ἐπεὶ δή σ᾽ οὗτος ἐρύσσατο καὶ ἐσάωσεν,ὄφραγνῷςκατὰθυμόν, ἀτὰρεἴπῃσθακαὶἄλλῳ,ὡςκακοεργίηςεὐεργεσίημέγ᾽ἀμείνων.ἀλλ᾽ἐξελθόντεςμεγάρωνἕζεσθεθύραζεἐκφόνουεἰςαὐλήν, σύτεκαὶπολύφημοςἀοιδός,ὄφρ᾽ἂνἐγὼκατὰδῶμαπονήσομαιὅττεόμεχρή.”ὣςφάτο, τὼδ᾽ἔξωβήτηνμεγάροιοκιόντε,ἑζέσθηνδ᾽ἄρατώγεΔιὸςμεγάλουποτὶβωμόν,πάντοσεπαπταίνοντε, φόνονποτιδεγμένωαἰεί.πάπτηνενδ᾽Ὀδυσεὺςκαθ᾽ἑὸνδόμον, εἴτιςἔτ᾽ἀνδρῶνζωὸςὑποκλοπέοιτο, ἀλύσκωνκῆραμέλαιναν.τοὺςδὲἴδενμάλαπάνταςἐναἵματικαὶκονίῃσιπεπτεῶταςπολλούς, ὥστ᾽ἰχθύας, οὕςθ᾽ἁλιῆεςκοῖλονἐςαἰγιαλὸνπολιῆςἔκτοσθεθαλάσσηςδικτύῳἐξέρυσανπολυωπῷ: οἱδέτεπάντεςκύμαθ᾽ἁλὸςποθέοντεςἐπὶψαμάθοισικέχυνται:τῶνμέντ᾽Ἠέλιοςφαέθωνἐξείλετοθυμόν:ὣςτότ᾽ἄραμνηστῆρεςἐπ᾽ἀλλήλοισικέχυντο.δὴτότεΤηλέμαχονπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:Τηλέμαχ᾽, εἰ δ᾽ ἄγε μοι κάλεσον τροφὸν Εὐρύκλειαν,ὄφραἔποςεἴπωμιτόμοικαταθύμιόνἐστιν.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲφίλῳἐπεπείθετοπατρί,κινήσαςδὲθύρηνπροσέφητροφὸνΕὐρύκλειαν:δεῦρο δὴ ὄρσο, γρηῢ παλαιγενές, τε γυναικῶν δμῳάωνσκοπόςἐσσικατὰμέγαρ᾽ἡμετεράων:ἔρχεο: κικλήσκεισεπατὴρἐμός, ὄφρατιεἴπῃ.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, τῇδ᾽ἄπτεροςἔπλετομῦθος,ὤϊξενδὲθύραςμεγάρωνεὖναιεταόντων,βῆδ᾽ἴμεν: αὐτὰρΤηλέμαχοςπρόσθ᾽ἡγεμόνευεν.εὗρενἔπειτ᾽Ὀδυσῆαμετὰκταμένοισινέκυσσιν,αἵματικαὶλύθρῳπεπαλαγμένονὥστελέοντα,ὅςῥάτεβεβρωκὼςβοὸςἔρχεταιἀγραύλοιο:πᾶνδ᾽ἄραοἱστῆθόςτεπαρήϊάτ᾽ἀμφοτέρωθεναἱματόενταπέλει, δεινὸςδ᾽εἰςὦπαἰδέσθαι:ὣςὈδυσεὺςπεπάλακτοπόδαςκαὶχεῖραςὕπερθεν.δ᾽ὡςοὖννέκυάςτεκαὶἄσπετονεἴσιδεναἷμα,ἴθυσένῥ᾽ὀλολύξαι, ἐπεὶμέγαεἴσιδενἔργον:ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςκατέρυκεκαὶἔσχεθενἱεμένηνπερ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ἐν θυμῷ, γρηῦ, χαῖρε καὶ ἴσχεο μηδ᾽ ὀλόλυζε:οὐχὁσίηκταμένοισινἐπ᾽ἀνδράσινεὐχετάασθαι.τούσδεδὲμοῖρ᾽ἐδάμασσεθεῶνκαὶσχέτλιαἔργα:οὔτιναγὰρτίεσκονἐπιχθονίωνἀνθρώπων,οὐκακὸνοὐδὲμὲνἐσθλόν, ὅτιςσφέαςεἰσαφίκοιτο:τῷκαὶἀτασθαλίῃσινἀεικέαπότμονἐπέσπον.ἀλλ᾽ἄγεμοισὺγυναῖκαςἐνὶμεγάροιςκατάλεξον,αἵτέμ᾽ἀτιμάζουσικαὶαἳνηλείτιδέςεἰσιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθείην καταλέξω.πεντήκοντάτοίεἰσινἐνὶμεγάροισιγυναῖκεςδμῳαί, τὰςμέντ᾽ἔργαδιδάξαμενἐργάζεσθαι,εἴριάτεξαίνεινκαὶδουλοσύνηνἀνέχεσθαι:τάωνδώδεκαπᾶσαιἀναιδείηςἐπέβησαν,οὔτ᾽ἐμὲτίουσαιοὔτ᾽αὐτὴνΠηνελόπειαν.Τηλέμαχοςδὲνέονμὲνἀέξετο, οὐδέμήτηρσημαίνεινεἴασκενἐπὶδμῳῇσιγυναιξίν.ἀλλ᾽ἄγ᾽ἐγὼνἀναβᾶσ᾽ὑπερώϊασιγαλόενταεἴπωσῇἀλόχῳ, τῇτιςθεὸςὕπνονἐπῶρσε.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύςμή πω τήνδ᾽ ἐπέγειρε: σὺ δ᾽ ἐνθάδε εἰπὲ γυναιξὶν ἐλθέμεν, αἵπερπρόσθενἀεικέαμηχανόωντο.”ὣς ἄρ᾽ ἔφη, γρηῢς δὲ διὲκ μεγάροιο βεβήκει ἀγγελέουσαγυναιξὶκαὶὀτρυνέουσανέεσθαι.αὐτὰρΤηλέμαχονκαὶβουκόλονἠδὲσυβώτηνεἰςκαλεσσάμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:ἄρχετε νῦν νέκυας φορέειν καὶ ἄνωχθε γυναῖκας:αὐτὰρἔπειταθρόνουςπερικαλλέαςἠδὲτραπέζαςὕδατικαὶσπόγγοισιπολυτρήτοισικαθαίρειν.αὐτὰρἐπὴνδὴπάνταδόμονκατακοσμήσησθε,δμῳὰςἐξαγαγόντεςἐϋσταθέοςμεγάροιο,μεσσηγύςτεθόλουκαὶἀμύμονοςἕρκεοςαὐλῆς,θεινέμεναιξίφεσιντανυήκεσιν, εἰςκεπασέωνψυχὰςἐξαφέλησθεκαὶἐκλελάθωντ᾽Ἀφροδίτης,τὴνἄρ᾽ὑπὸμνηστῆρσινἔχονμίσγοντότελάθρη.”ὣς ἔφαθ᾽, αἱ δὲ γυναῖκες ἀολλέες ἦλθον ἅπασαι,αἴν᾽ὀλοφυρόμεναι, θαλερὸνκατὰδάκρυχέουσαι.πρῶταμὲνοὖννέκυαςφόρεονκατατεθνηῶτας,κὰδδ᾽ἄρ᾽ὑπ᾽αἰθούσῃτίθεσανεὐερκέοςαὐλῆς,ἀλλήλοισινἐρείδουσαι: σήμαινεδ᾽Ὀδυσσεὺςαὐτὸςἐπισπέρχων: ταὶδ᾽ἐκφόρεονκαὶἀνάγκῃ.αὐτὰρἔπειταθρόνουςπερικαλλέαςἠδὲτραπέζαςὕδατικαὶσπόγγοισιπολυτρήτοισικάθαιρον.αὐτὰρΤηλέμαχοςκαὶβουκόλοςἠδὲσυβώτῃςλίστροισινδάπεδονπύκαποιητοῖοδόμοιοξῦον: ταὶδ᾽ἐφόρεονδμῳαί, τίθεσανδὲθύραζε.αὐτὰρἐπειδὴπᾶνμέγαρονδιεκοσμήσαντο,δμῳὰςδ᾽ἐξαγαγόντεςἐϋσταθέοςμεγάροιο,μεσσηγύςτεθόλουκαὶἀμύμονοςἕρκεοςαὐλῆς,εἴλεονἐνστείνει, ὅθενοὔπωςἦενἀλύξαι.τοῖσιδὲΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἦρχ᾽ἀγορεύειν:μὴ μὲν δὴ καθαρῷ θανάτῳ ἀπὸ θυμὸν ἑλοίμην τάων, αἳδὴἐμῇκεφαλῇκατ᾽ὀνείδεαχεῦανμητέριθ᾽ἡμετέρῃπαράτεμνηστῆρσινἴαυον.”ὣςἄρ᾽ἔφη, καὶπεῖσμανεὸςκυανοπρῴροιοκίονοςἐξάψαςμεγάληςπερίβαλλεθόλοιο,ὑψόσ᾽ἐπεντανύσας, μήτιςποσὶνοὖδαςἵκοιτο.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνκίχλαιτανυσίπτεροιἠὲπέλειαιἕρκειἐνιπλήξωσι, τόθ᾽ἑστήκῃἐνὶθάμνῳ,αὖλινἐσιέμεναι, στυγερὸςδ᾽ὑπεδέξατοκοῖτος,ὣςαἵγ᾽ἑξείηςκεφαλὰςἔχον, ἀμφὶδὲπάσαιςδειρῇσιβρόχοιἦσαν, ὅπωςοἴκτισταθάνοιεν.ἤσπαιρονδὲπόδεσσιμίνυνθάπεροὔτιμάλαδήν.ἐκδὲΜελάνθιονἦγονἀνὰπρόθυρόντεκαὶαὐλήν:τοῦδ᾽ἀπὸμὲνῥῖνάςτεκαὶοὔατανηλέϊχαλκῷτάμνον, μήδεάτ᾽ἐξέρυσαν, κυσὶνὠμὰδάσασθαι,χεῖράςτ᾽ἠδὲπόδαςκόπτονκεκοτηότιθυμῷ.οἱμὲνἔπειτ᾽ἀπονιψάμενοιχεῖράςτεπόδαςτεεἰςὈδυσῆαδόμονδεκίον, τετέλεστοδὲἔργον:αὐτὰργεπροσέειπεφίληντροφὸνΕὐρύκλειαν:οἶσε θέειον, γρηΰ, κακῶν ἄκος, οἶσε δέ μοι πῦρ,ὄφραθεειώσωμέγαρον: σὺδὲΠηνελόπειανἐλθεῖνἐνθάδ᾽ἄνωχθισὺνἀμφιπόλοισιγυναιξί:πάσαςδ᾽ὄτρυνονδμῳὰςκατὰδῶμανέεσθαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:ναὶ δὴ ταῦτά γε, τέκνον ἐμόν, κατὰ μοῖραν ἔειπες.ἀλλ᾽ἄγετοιχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἐνείκω,μηδ᾽οὕτωῥάκεσινπεπυκασμένοςεὐρέαςὤμουςἕσταθ᾽ἐνὶμεγάροισι: νεμεσσητὸνδέκενεἴη.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:πῦρ νῦν μοι πρώτιστον ἐνὶ μεγάροισι γενέσθω.”ὣςἔφατ᾽, οὐδ᾽ἀπίθησεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια,ἤνεικενδ᾽ἄραπῦρκαὶθήϊον: αὐτὰρὈδυσσεὺςεὖδιεθείωσενμέγαρονκαὶδῶμακαὶαὐλήν.γρηῢςδ᾽αὖτ᾽ἀπέβηδιὰδώματακάλ᾽Ὀδυσῆοςἀγγελέουσαγυναιξὶκαὶὀτρυνέουσανέεσθαι:αἱδ᾽ἴσανἐκμεγάροιοδάοςμετὰχερσὶνἔχουσαι.αἱμὲνἄρ᾽ἀμφεχέοντοκαὶἠσπάζοντ᾽Ὀδυσῆα,καὶκύνεονἀγαπαξόμεναικεφαλήντεκαὶὤμουςχεῖράςτ᾽αἰνύμεναι: τὸνδὲγλυκὺςἵμεροςᾕρεικλαυθμοῦκαὶστοναχῆς, γίγνωσκεδ᾽ἄραφρεσὶπάσας.
γρηῢςδ᾽εἰςὑπερῷ᾽ἀνεβήσετοκαγχαλόωσα,δεσποίνῃἐρέουσαφίλονπόσινἔνδονἐόντα:γούναταδ᾽ἐρρώσαντο, πόδεςδ᾽ὑπερικταίνοντο.στῆδ᾽ἄρ᾽ὑπὲρκεφαλῆςκαίμινπρὸςμῦθονἔειπεν:ἔγρεο, Πηνελόπεια, φίλον τέκος, ὄφρα ἴδηαι ὀφθαλμοῖσιτεοῖσιτάτ᾽ἔλδεαιἤματαπάντα.ἦλθ᾽Ὀδυσεὺςκαὶοἶκονἱκάνεται, ὀψέπερἐλθών.μνηστῆραςδ᾽ἔκτεινενἀγήνορας, οἵθ᾽ἑὸνοἶκονκήδεσκονκαὶκτήματ᾽ἔδονβιόωντότεπαῖδα.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:μαῖα φίλη, μάργην σε θεοὶ θέσαν, οἵ τε δύνανται ἄφροναποιῆσαικαὶἐπίφρονάπερμάλ᾽ἐόντα,καίτεχαλιφρονέοντασαοφροσύνηςἐπέβησαν:οἵσέπερἔβλαψαν: πρὶνδὲφρέναςαἰσίμηἦσθα.τίπτεμελωβεύειςπολυπενθέαθυμὸνἔχουσανταῦταπαρὲξἐρέουσακαὶἐξὕπνουμ᾽ἀνεγείρειςἡδέος, ὅςμ᾽ἐπέδησεφίλαβλέφαρ᾽ἀμφικαλύψας;οὐγάρπωτοιόνδεκατέδραθον, ἐξοὗὈδυσσεὺςᾤχετ᾽ἐποψόμενοςΚακοΐλιονοὐκὀνομαστήν.ἀλλ᾽ἄγενῦνκατάβηθικαὶἂψἔρχευμέγαρόνδε.εἰγάρτίςμ᾽ἄλληγεγυναικῶν, αἵμοιἔασι,ταῦτ᾽ἐλθοῦσ᾽ἤγγειλεκαὶἐξὕπνουἀνέγειρεν,τῷκετάχαστυγερῶςμινἐγὼνἀπέπεμψανέεσθαιαὖτιςἔσωμέγαρον: σὲδὲτοῦτόγεγῆραςὀνήσει.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:οὔ τί σε λωβεύω, τέκνον φίλον, ἀλλ᾽ ἔτυμόν τοι ἦλθ᾽Ὀδυσεὺςκαὶοἶκονἱκάνεται, ὡςἀγορεύω,ξεῖνος, τὸνπάντεςἀτίμωνἐνμεγάροισι.Τηλέμαχοςδ᾽ἄραμινπάλαιᾔδεενἔνδονἐόντα,ἀλλὰσαοφροσύνῃσινοήματαπατρὸςἔκευθεν,ὄφρ᾽ἀνδρῶντίσαιτοβίηνὑπερηνορεόντων.”ὣςἔφαθ᾽, δ᾽ἐχάρηκαὶἀπὸλέκτροιοθοροῦσαγρηῒπεριπλέχθη, βλεφάρωνδ᾽ἀπὸδάκρυονἧκεν:καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:εἰ δ᾽ ἄγε δή μοι, μαῖα φίλη, νημερτὲς ἐνίσπες,εἰἐτεὸνδὴοἶκονἱκάνεται, ὡςἀγορεύεις,ὅππωςδὴμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφῆκεμοῦνοςἐών, οἱδ᾽αἰὲνἀολλέεςἔνδονἔμιμνον.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:οὐκ ἴδον, οὐ πυθόμην, ἀλλὰ στόνον οἶον ἄκουσα κτεινομένων: ἡμεῖςδὲμυχῷθαλάμωνεὐπήκτωνἥμεθ᾽ἀτυζόμεναι, σανίδεςδ᾽ἔχονεὖἀραρυῖαι,πρίνγ᾽ὅτεδήμεσὸςυἱὸςἀπὸμεγάροιοκάλεσσεΤηλέμαχος: τὸνγάρῥαπατὴρπροέηκεκαλέσσαι.εὗρονἔπειτ᾽Ὀδυσῆαμετὰκταμένοισινέκυσσινἑσταόθ᾽: οἱδέμινἀμφί, κραταίπεδονοὖδαςἔχοντες,κείατ᾽ἐπ᾽ἀλλήλοισιν: ἰδοῦσάκεθυμὸνἰάνθης.νῦνδ᾽οἱμὲνδὴπάντεςἐπ᾽αὐλείῃσιθύρῃσινἀθρόοι, αὐτὰρδῶμαθεειοῦταιπερικαλλές,πῦρμέγακηάμενος: σὲδέμεπροέηκεκαλέσσαι.ἀλλ᾽ἕπευ, ὄφρασφῶϊνἐϋφροσύνηςἐπιβῆτονἀμφοτέρωφίλονἦτορ, ἐπεὶκακὰπολλὰπέποσθε.νῦνδ᾽ἤδητόδεμακρὸνἐέλδωρἐκτετέλεσται:ἦλθεμὲναὐτὸςζωὸςἐφέστιος, εὗρεδὲκαὶσὲκαὶπαῖδ᾽ἐνμεγάροισι: κακῶςδ᾽οἵπέρμινἔρεζονμνηστῆρες, τοὺςπάνταςἐτίσατοἐνὶοἴκῳ.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:μαῖα φίλη, μή πω μέγ᾽ ἐπεύχεο καγχαλόωσα.οἶσθαγὰρὥςκ᾽ἀσπαστὸςἐνὶμεγάροισιφανείηπᾶσι, μάλισταδ᾽ἐμοίτεκαὶυἱέϊ, τὸντεκόμεσθα:ἀλλ᾽οὐκἔσθ᾽ὅδεμῦθοςἐτήτυμος, ὡςἀγορεύεις,ἀλλάτιςἀθανάτωνκτεῖνεμνηστῆραςἀγαυούς,ὕβρινἀγασσάμενοςθυμαλγέακαὶκακὰἔργα.οὔτιναγὰρτίεσκονἐπιχθονίωνἀνθρώπων,οὐκακὸνοὐδὲμὲνἐσθλόν, ὅτιςσφέαςεἰσαφίκοιτο:τῷδι᾽ἀτασθαλίαςἔπαθονκακόν: αὐτὰρὈδυσσεὺςὤλεσετηλοῦνόστονἈχαιΐδος, ὤλετοδ᾽αὐτός.”τὴνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων,πόσινἔνδονἐόνταπαρ᾽ἐσχάρῃοὔποτ᾽ἔφησθαοἴκαδ᾽ἐλεύσεσθαι: θυμὸςδέτοιαἰὲνἄπιστος.ἀλλ᾽ἄγετοικαὶσῆμαἀριφραδὲςἄλλοτιεἴπω,οὐλήν, τήνποτέμινσῦςἤλασελευκῷὀδόντι.τὴνἀπονίζουσαφρασάμην, ἔθελονδὲσοὶαὐτῇεἰπέμεν: ἀλλάμεκεῖνοςἑλὼνἐπὶμάστακαχερσὶνοὐκἔαεἰπέμεναιπολυϊδρείῃσινόοιο.ἀλλ᾽ἕπευ: αὐτὰρἐγὼνἐμέθενπεριδώσομαιαὐτῆς,αἴκένσ᾽ἐξαπάφω, κτεῖναίμ᾽οἰκτίστῳὀλέθρῳ.”τὴνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια:μαῖα φίλη, χαλεπόν σε θεῶν αἰειγενετάων δήνεαεἴρυσθαι, μὰλαπερπολύϊδρινἐοῦσαν.ἀλλ᾽ἔμπηςἴομενμετὰπαῖδ᾽ἐμόν, ὄφραἴδωμαιἄνδραςμνηστῆραςτεθνηότας, ἠδ᾽ὃςἔπεφνεν.”ὣςφαμένηκατέβαιν᾽ὑπερώϊα: πολλὰδέοἱκῆρὥρμαιν᾽, ἀπάνευθεφίλονπόσινἐξερεείνοι,παρστᾶσακύσειεκάρηκαὶχεῖρελαβοῦσα.δ᾽ἐπεὶεἰσῆλθενκαὶὑπέρβηλάϊνονοὐδόν,ἕζετ᾽ἔπειτ᾽Ὀδυσῆοςἐναντίη, ἐνπυρὸςαὐγῇ,τοίχουτοῦἑτέρου: δ᾽ἄραπρὸςκίοναμακρὴνἧστοκάτωὁρόων, ποτιδέγμενοςεἴτίμινεἴποιἰφθίμηπαράκοιτις, ἐπεὶἴδενὀφθαλμοῖσιν.δ᾽ἄνεωδὴνἧστο, τάφοςδέοἱἦτορἵκανεν:ὄψειδ᾽ἄλλοτεμένμινἐνωπαδίωςἐσίδεσκεν,ἄλλοτεδ᾽ἀγνώσασκεκακὰχροῒεἵματ᾽ἔχοντα.Τηλέμαχοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαξε:μῆτερ ἐμή, δύσμητερ, ἀπηνέα θυμὸν ἔχουσα,τίφθ᾽οὕτωπατρὸςνοσφίζεαι, οὐδὲπαρ᾽αὐτὸνἑζομένημύθοισινἀνείρεαιοὐδὲμεταλλᾷς;οὐμένκ᾽ἄλληγ᾽ὧδεγυνὴτετληότιθυμῷἀνδρὸςἀφεσταίη, ὅςοἱκακὰπολλὰμογήσαςἔλθοιἐεικοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν:σοὶδ᾽αἰεὶκραδίηστερεωτέρηἐστὶλίθοιο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:τέκνον ἐμόν, θυμός μοι ἐνὶ στήθεσσι τέθηπεν,οὐδέτιπροσφάσθαιδύναμαιἔποςοὐδ᾽ἐρέεσθαιοὐδ᾽εἰςὦπαἰδέσθαιἐναντίον. εἰδ᾽ἐτεὸνδὴἔστ᾽Ὀδυσεὺςκαὶοἶκονἱκάνεται, μάλανῶϊγνωσόμεθ᾽ἀλλήλωνκαὶλώϊον: ἔστιγὰρἡμῖνσήμαθ᾽, δὴκαὶνῶϊκεκρυμμέναἴδμενἀπ᾽ἄλλων.”ὣςφάτο, μείδησενδὲπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,αἶψαδὲΤηλέμαχονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:Τηλέμαχ᾽, τοι μητέρ᾽ ἐνὶ μεγάροισιν ἔασον πειράζεινἐμέθεν: τάχαδὲφράσεταικαὶἄρειον.νῦνδ᾽ὅττιῥυπόω, κακὰδὲχροῒεἵματαεἷμαι,τοὔνεκ᾽ἀτιμάζειμεκαὶοὔπωφησὶτὸνεἶναι.ἡμεῖςδὲφραζώμεθ᾽ὅπωςὄχ᾽ἄρισταγένηται.καὶγάρτίςθ᾽ἕναφῶτακατακτείναςἐνὶδήμῳ,μὴπολλοὶἔωσινἀοσσητῆρεςὀπίσσω,φεύγειπηούςτεπρολιπὼνκαὶπατρίδαγαῖαν:ἡμεῖςδ᾽ἕρμαπόληοςἀπέκταμεν, οἳμέγ᾽ἄριστοικούρωνεἰνἸθάκῃ: τὰδέσεφράζεσθαιἄνωγα.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:αὐτὸς ταῦτά γε λεῦσσε, πάτερ φίλε: σὴν γὰρ ἀρίστην μῆτινἐπ᾽ἀνθρώπουςφάσ᾽ἔμμεναι, οὐδέκέτίςτοιἄλλοςἀνὴρἐρίσειεκαταθνητῶνἀνθρώπων.ἡμεῖςδ᾽ἐμμεμαῶτεςἅμ᾽ἑψόμεθ᾽, οὐδέτίφημιἀλκῆςδευήσεσθαι, ὅσηδύναμίςγεπάρεστιν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύςτοιγὰρ ἐγὼν ἐρέω ὥς μοι δοκεῖ εἶναι ἄριστα.πρῶταμὲνἂρλούσασθεκαὶἀμφιέσασθεχιτῶνας,δμῳὰςδ᾽ἐνμεγάροισινἀνώγετεεἵμαθ᾽ἑλέσθαι:αὐτὰρθεῖοςἀοιδὸςἔχωνφόρμιγγαλίγειανἡμῖνἡγείσθωφιλοπαίγμονοςὀρχηθμοῖο,ὥςκέντιςφαίηγάμονἔμμεναιἐκτὸςἀκούων,ἀν᾽ὁδὸνστείχων, οἳπεριναιετάουσι:μὴπρόσθεκλέοςεὐρὺφόνουκατὰἄστυγένηταιἀνδρῶνμνηστήρων, πρίνγ᾽ἡμέαςἐλθέμενἔξωἀγρὸνἐςἡμέτερονπολυδένδρεον: ἔνθαδ᾽ἔπειταφρασσόμεθ᾽ὅττικεκέρδοςὈλύμπιοςἐγγυαλίξῃ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄρατοῦμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντοπρῶταμὲνοὖνλούσαντοκαὶἀμφιέσαντοχιτῶνας,ὅπλισθενδὲγυναῖκες: δ᾽εἵλετοθεῖοςἀοιδὸςφόρμιγγαγλαφυρήν, ἐνδέσφισινἵμερονὦρσεμολπῆςτεγλυκερῆςκαὶἀμύμονοςὀρχηθμοῖο.τοῖσινδὲμέγαδῶμαπεριστεναχίζετοποσσὶνἀνδρῶνπαιζόντωνκαλλιζώνωντεγυναικῶν.ὧδεδέτιςεἴπεσκεδόμωνἔκτοσθενἀκούων: μάλα δή τις ἔγημε πολυμνήστην βασίλειαν:σχετλίη, οὐδ᾽ἔτληπόσιοςοὗκουριδίοιοεἴρυσθαιμέγαδῶμαδιαμπερές, ἧοςἵκοιτο.”ὣςἄρατιςεἴπεσκε, τὰδ᾽οὐκἴσανὡςἐτέτυκτο.αὐτὰρὈδυσσῆαμεγαλήτοραἐνὶοἴκῳΕὐρυνόμηταμίηλοῦσενκαὶχρῖσενἐλαίῳ,ἀμφὶδέμινφᾶροςκαλὸνβάλενἠδὲχιτῶνα:αὐτὰρκὰκκεφαλῆςκάλλοςπολὺχεῦενἈθήνημείζονάτ᾽εἰσιδέεινκαὶπάσσονα: κὰδδὲκάρητοςοὔλαςἧκεκόμας, ὑακινθίνῳἄνθειὁμοίας.ὡςδ᾽ὅτετιςχρυσὸνπεριχεύεταιἀργύρῳἀνὴρἴδρις, ὃνἭφαιστοςδέδαενκαὶΠαλλὰςἈθήνητέχνηνπαντοίην, χαρίενταδὲἔργατελείει:ὣςμὲντῷπερίχευεχάρινκεφαλῇτεκαὶὤμοις.ἐκδ᾽ἀσαμίνθουβῆδέμαςἀθανάτοισινὁμοῖος:ἂψδ᾽αὖτιςκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστη,ἀντίονἧςἀλόχου, καίμινπρὸςμῦθονἔειπε:δαιμονίη, περί σοί γε γυναικῶν θηλυτεράων κῆρἀτέραμνονἔθηκανὈλύμπιαδώματ᾽ἔχοντες:οὐμένκ᾽ἄλληγ᾽ὧδεγυνὴτετληότιθυμῷἀνδρὸςἀφεσταίη, ὅςοἱκακὰπολλὰμογήσαςἔλθοιἐεικοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἄγεμοι, μαῖα, στόρεσονλέχος, ὄφρακαὶαὐτὸςλέξομαι: γὰρτῇγεσιδήρεονἐνφρεσὶἦτορ.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:δαιμόνι᾽, οὔτ᾽ ἄρ τι μεγαλίζομαι οὔτ᾽ ἀθερίζω οὔτελίηνἄγαμαι, μάλαδ᾽εὖοἶδ᾽οἷοςἔησθαἐξἸθάκηςἐπὶνηὸςἰὼνδολιχηρέτμοιο.ἀλλ᾽ἄγεοἱστόρεσονπυκινὸνλέχος, Εὐρύκλεια,ἐκτὸςἐϋσταθέοςθαλάμου, τόνῥ᾽αὐτὸςἐποίει:ἔνθαοἱἐκθεῖσαιπυκινὸνλέχοςἐμβάλετ᾽εὐνήν,κώεακαὶχλαίναςκαὶῥήγεασιγαλόεντα.”ὣςἄρ᾽ἔφηπόσιοςπειρωμένη: αὐτὰρὈδυσσεὺςὀχθήσαςἄλοχονπροσεφώνεεκεδνὰἰδυῖαν: γύναι, μάλα τοῦτο ἔπος θυμαλγὲς ἔειπες:τίςδέμοιἄλλοσεθῆκελέχος; χαλεπὸνδέκενεἴηκαὶμάλ᾽ἐπισταμένῳ, ὅτεμὴθεὸςαὐτὸςἐπελθὼνῥηϊδίωςἐθέλωνθείηἄλλῃἐνὶχώρῃ.ἀνδρῶνδ᾽οὔκέντιςζωὸςβροτός, οὐδὲμάλ᾽ἡβῶν,ῥεῖαμετοχλίσσειεν, ἐπεὶμέγασῆματέτυκταιἐνλέχειἀσκητῷ: τὸδ᾽ἐγὼκάμονοὐδέτιςἄλλος.θάμνοςἔφυτανύφυλλοςἐλαίηςἕρκεοςἐντός,ἀκμηνὸςθαλέθων: πάχετοςδ᾽ἦνἠΰτεκίων.τῷδ᾽ἐγὼἀμφιβαλὼνθάλαμονδέμον, ὄφρ᾽ἐτέλεσσα,πυκνῇσινλιθάδεσσι, καὶεὖκαθύπερθενἔρεψα,κολλητὰςδ᾽ἐπέθηκαθύρας, πυκινῶςἀραρυίας.καὶτότ᾽ἔπειτ᾽ἀπέκοψακόμηντανυφύλλουἐλαίης,κορμὸνδ᾽ἐκῥίζηςπροταμὼνἀμφέξεσαχαλκῷεὖκαὶἐπισταμένως, καὶἐπὶστάθμηνἴθυνα,ἑρμῖν᾽ἀσκήσας, τέτρηναδὲπάντατερέτρῳ.ἐκδὲτοῦἀρχόμενοςλέχοςἔξεον, ὄφρ᾽ἐτέλεσσα,δαιδάλλωνχρυσῷτεκαὶἀργύρῳἠδ᾽ἐλέφαντι:ἐκδ᾽ἐτάνυσσαἱμάνταβοὸςφοίνικιφαεινόν.οὕτωτοιτόδεσῆμαπιφαύσκομαι: οὐδέτιοἶδα,μοιἔτ᾽ἔμπεδόνἐστι, γύναι, λέχος, ἦέτιςἤδηἀνδρῶνἄλλοσεθῆκε, ταμὼνὕποπυθμέν᾽ἐλαίης.”ὣςφάτο, τῆςδ᾽αὐτοῦλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,σήματ᾽ἀναγνούσῃτάοἱἔμπεδαπέφραδ᾽Ὀδυσσεύς:δακρύσασαδ᾽ἔπειτ᾽ἰθὺςδράμεν, ἀμφὶδὲχεῖραςδειρῇβάλλ᾽Ὀδυσῆϊ, κάρηδ᾽ἔκυσ᾽ἠδὲπροσηύδα:μή μοι, Ὀδυσσεῦ, σκύζευ, ἐπεὶ τά περ ἄλλα μάλιστα ἀνθρώπωνπέπνυσο: θεοὶδ᾽ὤπαζονὀϊζύν,οἳνῶϊνἀγάσαντοπαρ᾽ἀλλήλοισιμένοντεἥβηςταρπῆναικαὶγήραοςοὐδὸνἱκέσθαι.αὐτὰρμὴνῦνμοιτόδεχώεομηδὲνεμέσσα,οὕνεκάσ᾽οὐτὸπρῶτον, ἐπεὶἴδον, ὧδ᾽ἀγάπησα.αἰεὶγάρμοιθυμὸςἐνὶστήθεσσιφίλοισινἐρρίγειμήτίςμεβροτῶνἀπάφοιτοἔπεσσινἐλθών: πολλοὶγὰρκακὰκέρδεαβουλεύουσιν.οὐδέκενἈργείηἙλένη, Διὸςἐκγεγαυῖα,ἀνδρὶπαρ᾽ἀλλοδαπῷἐμίγηφιλότητικαὶεὐνῇ,εἰᾔδημιναὖτιςἀρήϊοιυἷεςἈχαιῶνἀξέμεναιοἶκόνδεφίληνἐςπατρίδ᾽ἔμελλον.τὴνδ᾽τοιῥέξαιθεὸςὤρορενἔργονἀεικές:τὴνδ᾽ἄτηνοὐπρόσθενἑῷἐγκάτθετοθυμῷλυγρήν, ἐξἧςπρῶτακαὶἡμέαςἵκετοπένθος.νῦνδ᾽, ἐπεὶἤδησήματ᾽ἀριφραδέακατέλεξαςεὐνῆςἡμετέρης, ἣνοὐβροτὸςἄλλοςὀπώπει,ἀλλ᾽οἶοισύτ᾽ἐγώτεκαὶἀμφίπολοςμίαμούνη,Ἀκτορίς, ἥνμοιδῶκεπατὴρἔτιδεῦροκιούσῃ,νῶϊνεἴρυτοθύραςπυκινοῦθαλάμοιο,πείθειςδήμευθυμόν, ἀπηνέαπερμάλ᾽ἐόντα.”ὣςφάτο, τῷδ᾽ἔτιμᾶλλονὑφ᾽ἵμερονὦρσεγόοιο:κλαῖεδ᾽ἔχωνἄλοχονθυμαρέα, κεδνὰἰδυῖαν.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνἀσπάσιοςγῆνηχομένοισιφανήῃ,ὧντεΠοσειδάωνεὐεργέανῆ᾽ἐνὶπόντῳῥαίσῃ, ἐπειγομένηνἀνέμῳκαὶκύματιπηγῷ:παῦροιδ᾽ἐξέφυγονπολιῆςἁλὸςἤπειρόνδενηχόμενοι, πολλὴδὲπερὶχροῒτέτροφενἅλμη,ἀσπάσιοιδ᾽ἐπέβανγαίης, κακότηταφυγόντες:ὣςἄρατῇἀσπαστὸςἔηνπόσιςεἰσοροώσῃ,δειρῆςδ᾽οὔπωπάμπανἀφίετοπήχεελευκώ.καίνύκ᾽ὀδυρομένοισιφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,εἰμὴἄρ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη.νύκταμὲνἐνπεράτῃδολιχὴνσχέθεν, Ἠῶδ᾽αὖτεῥύσατ᾽ἐπ᾽Ὠκεανῷχρυσόθρονον, οὐδ᾽ἔαἵππουςζεύγνυσθ᾽ὠκύποδας, φάοςἀνθρώποισιφέροντας,ΛάμπονκαὶΦαέθονθ᾽, οἵτ᾽Ἠῶπῶλοιἄγουσι.καὶτότ᾽ἄρ᾽ἣνἄλοχονπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς γύναι, οὐ γάρ πω πάντων ἐπὶ πείρατ᾽ ἀέθλων ἤλθομεν, ἀλλ᾽ἔτ᾽ὄπισθενἀμέτρητοςπόνοςἔσται,πολλὸςκαὶχαλεπός, τὸνἐμὲχρὴπάντατελέσσαι.ὣςγάρμοιψυχὴμαντεύσατοΤειρεσίαοἤματιτῷὅτεδὴκατέβηνδόμονἌϊδοςεἴσω,νόστονἑταίροισινδιζήμενοςἠδ᾽ἐμοὶαὐτῷ.ἀλλ᾽ἔρχευ, λέκτρονδ᾽ἴομεν, γύναι, ὄφρακαὶἤδηὕπνῳὕπογλυκερῷταρπώμεθακοιμηθέντε.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:εὐνὴ μὲν δή σοί γε τότ᾽ ἔσσεται ὁππότε θυμῷ σῷἐθέλῃς, ἐπεὶἄρσεθεοὶποίησανἱκέσθαιοἶκονἐϋκτίμενονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν:ἀλλ᾽ἐπεὶἐφράσθηςκαίτοιθεὸςἔμβαλεθυμῷ,εἴπ᾽ἄγεμοιτὸνἄεθλον, ἐπεὶκαὶὄπισθεν, ὀΐω,πεύσομαι, αὐτίκαδ᾽ἐστὶδαήμεναιοὔτιχέρειον.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:δαιμονίη, τί τ᾽ ἄρ᾽ αὖ με μάλ᾽ ὀτρύνουσα κελεύεις εἰπέμεν; αὐτὰρἐγὼμυθήσομαιοὐδ᾽ἐπικεύσω.οὐμέντοιθυμὸςκεχαρήσεται: οὐδὲγὰραὐτὸςχαίρω, ἐπεὶμάλαπολλὰβροτῶνἐπὶἄστε᾽ἄνωγενἐλθεῖν, ἐνχείρεσσινἔχοντ᾽εὐῆρεςἐρετμόν,εἰςκετοὺςἀφίκωμαιοἳοὐκἴσασιθάλασσανἀνέρες, οὐδέθ᾽ἅλεσσιμεμιγμένονεἶδαρἔδουσιν:οὐδ᾽ἄρατοίγ᾽ἴσασινέαςφοινικοπαρῄους,οὐδ᾽εὐήρε᾽ἐρετμά, τάτεπτερὰνηυσὶπέλονται.σῆμαδέμοιτόδ᾽ἔειπενἀριφραδές, οὐδέσεκεύσω:ὁππότεκενδήμοιξυμβλήμενοςἄλλοςὁδίτηςφήῃἀθηρηλοιγὸνἔχεινἀνὰφαιδίμῳὤμῳ,καὶτότεμ᾽ἐνγαίῃπήξαντ᾽ἐκέλευενἐρετμόν,ἔρξανθ᾽ἱερὰκαλὰΠοσειδάωνιἄνακτι,ἀρνειὸνταῦρόντεσυῶντ᾽ἐπιβήτορακάπρον,οἴκαδ᾽ἀποστείχειν, ἔρδεινθ᾽ἱερὰςἑκατόμβαςἀθανάτοισιθεοῖσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι,πᾶσιμάλ᾽ἑξείης: θάνατοςδέμοιἐξἁλὸςαὐτῷἀβληχρὸςμάλατοῖοςἐλεύσεται, ὅςκέμεπέφνῃγήραςὕπολιπαρῷἀρημένον: ἀμφὶδὲλαοὶὄλβιοιἔσσονται: τὰδέμοιφάτοπάντατελεῖσθαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:εἰ μὲν δὴ γῆράς γε θεοὶ τελέουσιν ἄρειον,ἐλπωρήτοιἔπειτακακῶνὑπάλυξινἔσεσθαι.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:τόφραδ᾽ἄρ᾽Εὐρυνόμητεἰδὲτροφὸςἔντυονεὐνὴνἐσθῆτοςμαλακῆς, δαΐδωνὕπολαμπομενάων.αὐτὰρἐπεὶστόρεσανπυκινὸνλέχοςἐγκονέουσαι,γρηῢςμὲνκείουσαπάλινοἶκόνδεβεβήκει,τοῖσινδ᾽Εὐρυνόμηθαλαμηπόλοςἡγεμόνευενἐρχομένοισιλέχοσδε, δάοςμετὰχερσὶνἔχουσα:ἐςθάλαμονδ᾽ἀγαγοῦσαπάλινκίεν. οἱμὲνἔπειταἀσπάσιοιλέκτροιοπαλαιοῦθεσμὸνἵκοντο:αὐτὰρΤηλέμαχοςκαὶβουκόλοςἠδὲσυβώτηςπαῦσανἄρ᾽ὀρχηθμοῖοπόδας, παῦσανδὲγυναῖκας,αὐτοὶδ᾽εὐνάζοντοκατὰμέγαρασκιόεντα.τὼδ᾽ἐπεὶοὖνφιλότητοςἐταρπήτηνἐρατεινῆς,τερπέσθηνμύθοισι, πρὸςἀλλήλουςἐνέποντε,μὲνὅσ᾽ἐνμεγάροισινἀνέσχετοδῖαγυναικῶν,ἀνδρῶνμνηστήρωνἐσορῶσ᾽ἀΐδηλονὅμιλον,οἳἕθενεἵνεκαπολλά, βόαςκαὶἴφιαμῆλα,ἔσφαζον, πολλὸςδὲπίθωνἠφύσσετοοἶνος:αὐτὰρδιογενὴςὈδυσεὺςὅσακήδε᾽ἔθηκενἀνθρώποιςὅσατ᾽αὐτὸςὀϊζύσαςἐμόγησε,πάντ᾽ἔλεγ᾽: δ᾽ἄρ᾽ἐτέρπετ᾽ἀκούουσ᾽, οὐδέοἱὕπνοςπῖπτενἐπὶβλεφάροισιπάροςκαταλέξαιἅπαντα.ἤρξατοδ᾽ὡςπρῶτονΚίκοναςδάμασ᾽, αὐτὰρἔπειταἦλθ᾽ἐςΛωτοφάγωνἀνδρῶνπίειρανἄρουραν:ἠδ᾽ὅσαΚύκλωψἔρξε, καὶὡςἀπετίσατοποινὴνἰφθίμωνἑτάρων, οὓςἤσθιενοὐδ᾽ἐλέαιρεν:ἠδ᾽ὡςΑἴολονἵκεθ᾽, μινπρόφρωνὑπέδεκτοκαὶπέμπ᾽, οὐδέπωαἶσαφίληνἐςπατρίδ᾽ἱκέσθαιἤην, ἀλλάμιναὖτιςἀναρπάξασαθύελλαπόντονἐπ᾽ἰχθυόενταφέρενβαρέαστενάχοντα:ἠδ᾽ὡςΤηλέπυλονΛαιστρυγονίηνἀφίκανεν,οἳνῆάςτ᾽ὄλεσανκαὶἐϋκνήμιδαςἑταίρουςπάντας: Ὀδυσσεὺςδ᾽οἶοςὑπέκφυγενηῒμελαίνῃ:καὶΚίρκηςκατέλεξεδόλονπολυμηχανίηντε,ἠδ᾽ὡςεἰςἈΐδεωδόμονἤλυθενεὐρώεντα,ψυχῇχρησόμενοςΘηβαίουΤειρεσίαο,νηῒπολυκλήϊδι, καὶεἴσιδεπάνταςἑταίρουςμητέραθ᾽, μινἔτικτεκαὶἔτρεφετυτθὸνἐόντα:ἠδ᾽ὡςΣειρήνωνἁδινάωνφθόγγονἄκουσεν,ὥςθ᾽ἵκετοΠλαγκτὰςπέτραςδεινήντεΧάρυβδινΣκύλληνθ᾽, ἣνοὔπώποτ᾽ἀκήριοιἄνδρεςἄλυξαν:ἠδ᾽ὡςἨελίοιοβόαςκατέπεφνονἑταῖροι:ἠδ᾽ὡςνῆαθοὴνἔβαλεψολόεντικεραυνῷΖεὺςὑψιβρεμέτης, ἀπὸδ᾽ἔφθιθενἐσθλοὶἑταῖροιπάντεςὁμῶς, αὐτὸςδὲκακὰςὑπὸκῆραςἄλυξεν:ὥςθ᾽ἵκετ᾽ὨγυγίηννῆσοννύμφηντεΚαλυψώ,δήμινκατέρυκε, λιλαιομένηπόσινεἶναι,ἐνσπέσσιγλαφυροῖσι, καὶἔτρεφενἠδὲἔφασκεθήσεινἀθάνατονκαὶἀγήραονἤματαπάντα:ἀλλὰτοῦοὔποτεθυμὸνἐνὶστήθεσσινἔπειθεν:ἠδ᾽ὡςἐςΦαίηκαςἀφίκετοπολλὰμογήσας,οἳδήμινπερὶκῆριθεὸνὣςτιμήσαντοκαὶπέμψανσὺννηῒφίληνἐςπατρίδαγαῖαν,χαλκόντεχρυσόντεἅλιςἐσθῆτάτεδόντες.τοῦτ᾽ἄραδεύτατονεἶπενἔπος, ὅτεοἱγλυκὺςὕπνοςλυσιμελὴςἐπόρουσε, λύωνμελεδήματαθυμοῦ.δ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:ὁππότεδήῥ᾽Ὀδυσῆαἐέλπετοὃνκατὰθυμὸνεὐνῆςἧςἀλόχουταρπήμεναιἠδὲκαὶὕπνου,αὐτίκ᾽ἀπ᾽Ὠκεανοῦχρυσόθρονονἠριγένειανὦρσεν, ἵν᾽ἀνθρώποισιφόωςφέροι: ὦρτοδ᾽Ὀδυσσεὺςεὐνῆςἐκμαλακῆς, ἀλόχῳδ᾽ἐπὶμῦθονἔτελλεν: γύναι, ἤδη μὲν πολέων κεκορήμεθ᾽ ἀέθλων ἀμφοτέρω, σὺμὲνἐνθάδ᾽ἐμὸνπολυκηδέανόστονκλαίουσ᾽. αὐτὰρἐμὲΖεὺςἄλγεσικαὶθεοὶἄλλοιἱέμενονπεδάασκονἐμῆςἀπὸπατρίδοςαἴης:νῦνδ᾽ἐπεὶἀμφοτέρωπολυήρατονἱκόμεθ᾽εὐνήν,κτήματαμὲντάμοιἔστι, κομιζέμενἐνμεγάροισι,μῆλαδ᾽μοιμνηστῆρεςὑπερφίαλοικατέκειραν,πολλὰμὲναὐτὸςἐγὼληΐσσομαι, ἄλλαδ᾽Ἀχαιοὶδώσουσ᾽, εἰςκεπάνταςἐνιπλήσωσινἐπαύλους.ἀλλ᾽τοιμὲνἐγὼπολυδένδρεονἀγρὸνἔπειμι,ὀψόμενοςπατέρ᾽ἐσθλόν, μοιπυκινῶςἀκάχηται:σοὶδέ, γύναι, τάδ᾽ἐπιτέλλω, πινυτῇπερἐούσῃ:αὐτίκαγὰρφάτιςεἶσινἅμ᾽ἠελίῳἀνιόντιἀνδρῶνμνηστήρων, οὓςἔκτανονἐνμεγάροισιν:εἰςὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνἧσθαι, μηδέτιναπροτιόσσεομηδ᾽ἐρέεινε.”ῥακαὶἀμφ᾽ὤμοισινἐδύσετοτεύχεακαλά,ὦρσεδὲΤηλέμαχονκαὶβουκόλονἠδὲσυβώτην,πάνταςδ᾽ἔντε᾽ἄνωγενἀρήϊαχερσὶνἑλέσθαι.οἱδέοἱοὐκἀπίθησαν, ἐθωρήσσοντοδὲχαλκῷ,ὤϊξανδὲθύρας, ἐκδ᾽ἤϊον: ἦρχεδ᾽Ὀδυσσεύς.ἤδημὲνφάοςἦενἐπὶχθόνα, τοὺςδ᾽ἄρ᾽Ἀθήνηνυκτὶκατακρύψασαθοῶςἐξῆγεπόληος.
ἙρμῆςδὲψυχὰςΚυλλήνιοςἐξεκαλεῖτοἀνδρῶνμνηστήρων: ἔχεδὲῥάβδονμετὰχερσὶνκαλὴνχρυσείην, τῇτ᾽ἀνδρῶνὄμματαθέλγειὧνἐθέλει, τοὺςδ᾽αὖτεκαὶὑπνώονταςἐγείρει:τῇῥ᾽ἄγεκινήσας, ταὶδὲτρίζουσαιἕποντο.ὡςδ᾽ὅτενυκτερίδεςμυχῷἄντρουθεσπεσίοιοτρίζουσαιποτέονται, ἐπείκέτιςἀποπέσῃσινὁρμαθοῦἐκπέτρης, ἀνάτ᾽ἀλλήλῃσινἔχονται,ὣςαἱτετριγυῖαιἅμ᾽ἤϊσαν: ἦρχεδ᾽ἄρασφινἙρμείαςἀκάκητακατ᾽εὐρώεντακέλευθα.πὰρδ᾽ἴσανὨκεανοῦτεῥοὰςκαὶΛευκάδαπέτρην,ἠδὲπαρ᾽Ἠελίοιοπύλαςκαὶδῆμονὀνείρωνἤϊσαν: αἶψαδ᾽ἵκοντοκατ᾽ἀσφοδελὸνλειμῶνα,ἔνθατεναίουσιψυχαί, εἴδωλακαμόντων.εὗρονδὲψυχὴνΠηληϊάδεωἈχιλῆοςκαὶΠατροκλῆοςκαὶἀμύμονοςἈντιλόχοιοΑἴαντόςθ᾽, ὃςἄριστοςἔηνεἶδόςτεδέμαςτετῶνἄλλωνΔαναῶνμετ᾽ἀμύμοναΠηλεΐδαοὣςοἱμὲνπερὶκεῖνονὁμίλεον: ἀγχίμολονδὲἤλυθ᾽ἔπιψυχὴἈγαμέμνονοςἈτρεΐδαοἀχνυμένη: περὶδ᾽ἄλλαιἀγηγέραθ᾽, ὅσσαιἅμ᾽αὐτῷοἴκῳἐνΑἰγίσθοιοθάνονκαὶπότμονἐπέσπον.τὸνπροτέρηψυχὴπροσεφώνεεΠηλεΐωνος:Ἀτρεΐδη, περὶ μέν σ᾽ ἔφαμεν Διὶ τερπικεραύνῳ ἀνδρῶνἡρώωνφίλονἔμμεναιἤματαπάντα,οὕνεκαπολλοῖσίντεκαὶἰφθίμοισινἄνασσεςδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχομενἄλγε᾽Ἀχαιοί.τ᾽ἄρακαὶσοὶπρῶϊπαραστήσεσθαιἔμελλενμοῖρ᾽ὀλοή, τὴνοὔτιςἀλεύεταιὅςκεγένηται.ὡςὄφελεςτιμῆςἀπονήμενος, ἧςπερἄνασσες,δήμῳἔνιΤρώωνθάνατονκαὶπότμονἐπισπεῖν:τῷκέντοιτύμβονμὲνἐποίησανΠαναχαιοί,ἠδέκεκαὶσῷπαιδὶμέγακλέοςἤρα᾽ὀπίσσω:νῦνδ᾽ἄρασ᾽οἰκτίστῳθανάτῳεἵμαρτοἁλῶναι.”τὸνδ᾽αὖτεψυχὴπροσεφώνεενἈτρείδαο:ὄλβιε Πηλέος υἱέ, θεοῖς ἐπιείκελ᾽ Ἀχιλλεῦ,ὃςθάνεςἐνΤροίῃἑκὰςἌργεος: ἀμφὶδέσ᾽ἄλλοικτείνοντοΤρώωνκαὶἈχαιῶνυἷεςἄριστοι,μαρνάμενοιπερὶσεῖο: σὺδ᾽ἐνστροφάλιγγικονίηςκεῖσομέγαςμεγαλωστί, λελασμένοςἱπποσυνάων.ἡμεῖςδὲπρόπανἦμαρἐμαρνάμεθ᾽: οὐδέκεπάμπανπαυσάμεθαπτολέμου, εἰμὴΖεὺςλαίλαπιπαῦσεν.αὐτὰρἐπείσ᾽ἐπὶνῆαςἐνείκαμενἐκπολέμοιο,κάτθεμενἐνλεχέεσσι, καθήραντεςχρόακαλὸνὕδατίτελιαρῷκαὶἀλείφατι: πολλὰδέσ᾽ἀμφὶδάκρυαθερμὰχέονΔαναοὶκείροντότεχαίτας.μήτηρδ᾽ἐξἁλὸςἦλθεσὺνἀθανάτῃςἁλίῃσινἀγγελίηςἀΐουσα: βοὴδ᾽ἐπὶπόντονὀρώρειθεσπεσίη, ὑπὸδὲτρόμοςἔλλαβεπάνταςἈχαιούς:καίνύκ᾽ἀναΐξαντεςἔβανκοίλαςἐπὶνῆας,εἰμὴἀνὴρκατέρυκεπαλαιάτεπολλάτεεἰδώς,Νέστωρ, οὗκαὶπρόσθενἀρίστηφαίνετοβουλή:σφινἐϋφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:ἴσχεσθ᾽, Ἀργεῖοι, μὴ φεύγετε, κοῦροι Ἀχαιῶν:μήτηρἐξἁλὸςἥδεσὺνἀθανάτῃςἁλίῃσινἔρχεται, οὗπαιδὸςτεθνηότοςἀντιόωσα.”ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἔσχοντο φόβου μεγάθυμοι Ἀχαιοί:ἀμφὶδέσ᾽ἔστησανκοῦραιἁλίοιογέροντοςοἴκτρ᾽ὀλοφυρόμεναι, περὶδ᾽ἄμβροταεἵματαἕσσαν.Μοῦσαιδ᾽ἐννέαπᾶσαιἀμειβόμεναιὀπὶκαλῇθρήνεον: ἔνθακενοὔτιν᾽ἀδάκρυτόνγ᾽ἐνόησαςἈργείων: τοῖονγὰρὑπώρορεΜοῦσαλίγεια.ἑπτὰδὲκαὶδέκαμένσεὁμῶςνύκταςτεκαὶἦμαρκλαίομενἀθάνατοίτεθεοὶθνητοίτ᾽ἄνθρωποι:ὀκτωκαιδεκάτῃδ᾽ἔδομενπυρί, πολλὰδέσ᾽ἀμφὶμῆλακατεκτάνομενμάλαπίονακαὶἕλικαςβοῦς.καίεοδ᾽ἔντ᾽ἐσθῆτιθεῶνκαὶἀλείφατιπολλῷκαὶμέλιτιγλυκερῷ: πολλοὶδ᾽ἥρωεςἈχαιοὶτεύχεσινἐρρώσαντοπυρὴνπέρικαιομένοιο,πεζοίθ᾽ἱππῆέςτε: πολὺςδ᾽ὀρυμαγδὸςὀρώρειαὐτὰρἐπεὶδήσεφλὸξἤνυσενἩφαίστοιο,ἠῶθενδήτοιλέγομενλεύκ᾽ὀστέ᾽, Ἀχιλλεῦ,οἴνῳἐνἀκρήτῳκαὶἀλείφατι: δῶκεδὲμήτηρχρύσεονἀμφιφορῆα: Διωνύσοιοδὲδῶρονφάσκ᾽ἔμεναι, ἔργονδὲπερικλυτοῦἩφαίστοιο.ἐντῷτοικεῖταιλεύκ᾽ὀστέα, φαίδιμ᾽Ἀχιλλεῦ,μίγδαδὲΠατρόκλοιοΜενοιτιάδαοθανόντος,χωρὶςδ᾽Ἀντιλόχοιο, τὸνἔξοχατῖεςἁπάντωντῶνἄλλωνἑτάρων, μετὰΠάτροκλόνγεθανόντα.ἀμφ᾽αὐτοῖσιδ᾽ἔπειταμέγανκαὶἀμύμονατύμβονχεύαμενἈργείωνἱερὸςστρατὸςαἰχμητάωνἀκτῇἔπιπροὐχούσῃ, ἐπὶπλατεῖἙλλησπόντῳ,ὥςκεντηλεφανὴςἐκποντόφινἀνδράσινεἴητοῖςοἳνῦνγεγάασικαὶοἳμετόπισθενἔσονται.μήτηρδ᾽αἰτήσασαθεοὺςπερικαλλέ᾽ἄεθλαθῆκεμέσῳἐνἀγῶνιἀριστήεσσινἈχαιῶν.ἤδημὲνπολέωντάφῳἀνδρῶνἀντεβόλησαςἡρώων, ὅτεκένποτ᾽ἀποφθιμένουβασιλῆοςζώννυνταίτενέοικαὶἐπεντύνονταιἄεθλα:ἀλλάκεκεῖναμάλισταἰδὼνθηήσαοθυμῷ,οἷ᾽ἐπὶσοὶκατέθηκεθεὰπερικαλλέ᾽ἄεθλα,ἀργυρόπεζαΘέτις: μάλαγὰρφίλοςἦσθαθεοῖσιν.ὣςσὺμὲνοὐδὲθανὼνὄνομ᾽ὤλεσας, ἀλλάτοιαἰεὶπάνταςἐπ᾽ἀνθρώπουςκλέοςἔσσεταιἐσθλόν, Ἀχιλλεῦ,αὐτὰρἐμοὶτίτόδ᾽ἦδος, ἐπεὶπόλεμοντολύπευσα;ἐννόστῳγάρμοιΖεὺςμήσατολυγρὸνὄλεθρονΑἰγίσθουὑπὸχερσὶκαὶοὐλομένηςἀλόχοιο.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεδιάκτοροςἀργεϊφόντης,ψυχὰςμνηστήρωνκατάγωνὈδυσῆϊδαμέντων,τὼδ᾽ἄραθαμβήσαντ᾽ἰθὺςκίον, ὡςἐσιδέσθην.ἔγνωδὲψυχὴἈγαμέμνονοςἈτρεΐδαοπαῖδαφίλονΜελανῆος, ἀγακλυτὸνἈμφιμέδοντα:ξεῖνοςγάροἱἔηνἸθάκῃἔνιοἰκίαναίων.τὸνπροτέρηψυχὴπροσεφώνεενἈτρεΐδαο:Ἀμφίμεδον, τί παθόντες ἐρεμνὴν γαῖαν ἔδυτε πάντεςκεκριμένοικαὶὁμήλικες; οὐδέκενἄλλωςκρινάμενοςλέξαιτοκατὰπτόλινἄνδραςἀρίστους.ὔμμ᾽ἐννήεσσιΠοσειδάωνἐδάμασσεν,ὄρσαςἀργαλέουςἀνέμουςκαὶκύματαμακρά;πουἀνάρσιοιἄνδρεςἐδηλήσαντ᾽ἐπὶχέρσουβοῦςπεριταμνομένουςἠδ᾽οἰῶνπώεακαλά,ἠὲπερὶπτόλιοςμαχεούμενοιἠδὲγυναικῶν;εἰπέμοιεἰρομένῳ: ξεῖνοςδέτοιεὔχομαιεἶναι.οὐμέμνῃὅτεκεῖσεκατήλυθονὑμέτερονδῶ,ὀτρυνέωνὈδυσῆασὺνἀντιθέῳΜενελάῳἼλιονεἰςἅμ᾽ἕπεσθαιἐϋσσέλμωνἐπὶνηῶν;μηνὶδ᾽ἄρ᾽οὔλῳπάνταπερήσαμενεὐρέαπόντον,σπουδῇπαρπεπιθόντεςὈδυσσῆαπτολίπορθον.”τὸνδ᾽αὖτεψυχὴπροσεφώνεενἈμφιμέδοντος:Ἀτρεΐδη κύδιστε, ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγάμεμνον,μέμνημαιτάδεπάντα, διοτρεφές, ὡςἀγορεύεις:σοὶδ᾽ἐγὼεὖμάλαπάντακαὶἀτρεκέωςκαταλέξω,ἡμετέρουθανάτοιοκακὸντέλος, οἷονἐτύχθη.μνώμεθ᾽Ὀδυσσῆοςδὴνοἰχομένοιοδάμαρτα:δ᾽οὔτ᾽ἠρνεῖτοστυγερὸνγάμονοὔτ᾽ἐτελεύτα,ἡμῖνφραζομένηθάνατονκαὶκῆραμέλαιναν,ἀλλὰδόλοντόνδ᾽ἄλλονἐνὶφρεσὶμερμήριξε:στησαμένημέγανἱστὸνἐνὶμεγάροισινὕφαινε,λεπτὸνκαὶπερίμετρον: ἄφαρδ᾽ἡμῖνμετέειπε:“‘κοῦροι ἐμοὶ μνηστῆρες, ἐπεὶ θάνε δῖος Ὀδυσσεύς,μίμνετ᾽ἐπειγόμενοιτὸνἐμὸνγάμον, εἰςκεφᾶροςἐκτελέσω, μήμοιμεταμώνιανήματ᾽ὄληται,Λαέρτῃἥρωϊταφήϊον, εἰςὅτεκένμινμοῖρ᾽ὀλοὴκαθέλῃσιτανηλεγέοςθανάτοιο,μήτίςμοικατὰδῆμονἈχαιϊάδωννεμεσήσῃ,αἴκενἄτερσπείρουκεῖταιπολλὰκτεατίσσας.’ὣς ἔφαθ᾽, ἡμῖν δ᾽ αὖτ᾽ ἐπεπείθετο θυμὸς ἀγήνωρ.ἔνθακαὶἠματίημὲνὑφαίνεσκενμέγανἱστόν,νύκταςδ᾽ἀλλύεσκεν, ἐπεὶδαΐδαςπαραθεῖτο.ὣςτρίετεςμὲνἔληθεδόλῳκαὶἔπειθενἈχαιούς:ἀλλ᾽ὅτετέτρατονἦλθενἔτοςκαὶἐπήλυθονὧραι,μηνῶνφθινόντων, περὶδ᾽ἤματαπόλλ᾽ἐτελέσθη,καὶτότεδήτιςἔειπεγυναικῶν, σάφαᾔδη,καὶτήνγ᾽ἀλλύουσανἐφεύρομενἀγλαὸνἱστόν.ὣςτὸμὲνἐξετέλεσσεκαὶοὐκἐθέλουσ᾽, ὑπ᾽ἀνάγκης.εὖθ᾽ φᾶρος ἔδειξεν, ὑφήνασα μέγαν ἱστόν,πλύνασ᾽, ἠελίῳἐναλίγκιονἠὲσελήνῃ,καὶτότεδήῥ᾽Ὀδυσῆακακόςποθενἤγαγεδαίμωνἀγροῦἐπ᾽ἐσχατιήν, ὅθιδώματαναῖεσυβώτης.ἔνθ᾽ἦλθενφίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο,ἐκΠύλουἠμαθόεντοςἰὼνσὺννηῒμελαίνῃ:τὼδὲμνηστῆρσινθάνατονκακὸνἀρτύναντεἵκοντοπροτὶἄστυπερικλυτόν, τοιὈδυσσεὺςὕστερος, αὐτὰρΤηλέμαχοςπρόσθ᾽ἡγεμόνευε.τὸνδὲσυβώτηςἦγεκακὰχροῒεἵματ᾽ἔχοντα,πτωχῷλευγαλέῳἐναλίγκιονἠδὲγέροντισκηπτόμενον: τὰδὲλυγρὰπερὶχροῒεἵματαἕστο:οὐδέτιςἡμείωνδύνατογνῶναιτὸνἐόνταἐξαπίνηςπροφανέντ᾽, οὐδ᾽οἳπρογενέστεροιἦσαν,ἀλλ᾽ἔπεσίντεκακοῖσινἐνίσσομενἠδὲβολῇσιν.αὐτὰρτῆοςἐτόλμαἐνὶμεγάροισινἑοῖσιβαλλόμενοςκαὶἐνισσόμενοςτετληότιθυμῷ:ἀλλ᾽ὅτεδήμινἔγειρεΔιὸςνοόςαἰγιόχοιο,σὺνμὲνΤηλεμάχῳπερικαλλέατεύχε᾽ἀείραςἐςθάλαμονκατέθηκεκαὶἐκλήϊσενὀχῆας,αὐτὰρἣνἄλοχονπολυκερδείῃσινἄνωγετόξονμνηστήρεσσιθέμενπολιόντεσίδηρον,ἡμῖναἰνομόροισινἀέθλιακαὶφόνουἀρχήν.οὐδέτιςἡμείωνδύνατοκρατεροῖοβιοῖονευρὴνἐντανύσαι, πολλὸνδ᾽ἐπιδευέεςἦμεν.ἀλλ᾽ὅτεχεῖραςἵκανενὈδυσσῆοςμέγατόξον,ἔνθ᾽ἡμεῖςμὲνπάντεςὁμοκλέομενἐπέεσσιτόξονμὴδόμεναι, μηδ᾽εἰμάλαπολλ᾽ἀγορεύοι:Τηλέμαχοςδέμινοἶοςἐποτρύνωνἐκέλευσεν.αὐτὰρδέξατοχειρὶπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,ῥηϊδίωςδ᾽ἐτάνυσσεβιόν, διὰδ᾽ἧκεσιδήρου,στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰών, ταχέαςδ᾽ἐκχεύατ᾽ὀϊστοὺςδεινὸνπαπταίνων, βάλεδ᾽Ἀντίνοονβασιλῆα.αὐτὰρἔπειτ᾽ἄλλοιςἐφίειβέλεαστονόεντα,ἄντατιτυσκόμενος: τοὶδ᾽ἀγχιστῖνοιἔπιπτον.γνωτὸνδ᾽ἦνῥάτίςσφιθεῶνἐπιτάρροθοςἦεν:αὐτίκαγὰρκατὰδώματ᾽ἐπισπόμενοιμένεϊσφῷκτεῖνονἐπιστροφάδην, τῶνδὲστόνοςὤρνυτ᾽ἀεικὴςκράτωντυπτομένων, δάπεδονδ᾽ἅπαναἵματιθῦεν.ὣςἡμεῖς, Ἀγάμεμνον, ἀπωλόμεθ᾽, ὧνἔτικαὶνῦνσώματ᾽ἀκηδέακεῖταιἐνὶμεγάροιςὈδυσῆος:οὐγάρπωἴσασιφίλοικατὰδώμαθ᾽ἑκάστου,οἵκ᾽ἀπονίψαντεςμέλαναβρότονἐξὠτειλέωνκατθέμενοιγοάοιεν: γὰργέραςἐστὶθανόντων.”τὸνδ᾽αὖτεψυχὴπροσεφώνεενἈτρεΐδαο:ὄλβιε Λαέρταο πάϊ, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,ἄρασὺνμεγάλῃἀρετῇἐκτήσωἄκοιτιν.ὡςἀγαθαὶφρένεςἦσανἀμύμονιΠηνελοπείῃ,κούρῃἸκαρίου: ὡςεὖμέμνητ᾽Ὀδυσῆος,ἀνδρὸςκουριδίου: τῷοἱκλέοςοὔποτ᾽ὀλεῖταιἧςἀρετῆς, τεύξουσιδ᾽ἐπιχθονίοισινἀοιδὴνἀθάνατοιχαρίεσσανἐχέφρονιΠηνελοπείῃ,οὐχὡςΤυνδαρέουκούρηκακὰμήσατοἔργα,κουρίδιονκτείνασαπόσιν, στυγερὴδέτ᾽ἀοιδὴἔσσετ᾽ἐπ᾽ἀνθρώπους, χαλεπὴνδέτεφῆμινὀπάσσειθηλυτέρῃσιγυναιξί, καὶκ᾽εὐεργὸςἔῃσιν.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,ἑσταότ᾽εἰνἈΐδαοδόμοις, ὑπὸκεύθεσιγαίης:οἱδ᾽ἐπεὶἐκπόλιοςκατέβαν, τάχαδ᾽ἀγρὸνἵκοντοκαλὸνΛαέρταοτετυγμένον, ὅνῥάποτ᾽αὐτὸςΛαέρτηςκτεάτισσεν, ἐπεὶμάλαπόλλ᾽ἐμόγησεν.ἔνθαοἱοἶκοςἔην, περὶδὲκλίσιονθέεπάντη,ἐντῷσιτέσκοντοκαὶἵζανονἠδὲἴαυονδμῶεςἀναγκαῖοι, τοίοἱφίλαἐργάζοντο.ἐνδὲγυνὴΣικελὴγρηῢςπέλεν, ῥαγέρονταἐνδυκέωςκομέεσκενἐπ᾽ἀγροῦ, νόσφιπόληος.ἔνθ᾽Ὀδυσεὺςδμώεσσικαὶυἱέϊμῦθονἔειπεν:ὑμεῖς μὲν νῦν ἔλθετ᾽ ἐϋκτίμενον δόμον εἴσω,δεῖπνονδ᾽αἶψασυῶνἱερεύσατεὅςτιςἄριστος:αὐτὰρἐγὼπατρὸςπειρήσομαιἡμετέροιο,αἴκέμ᾽ἐπιγνώῃκαὶφράσσεταιὀφθαλμοῖσιν,ἦέκενἀγνοιῇσι, πολὺνχρόνονἀμφὶςἐόντα.”ὣςεἰπὼνδμώεσσινἀρήϊατεύχε᾽ἔδωκεν.οἱμὲνἔπειταδόμονδεθοῶςκίον, αὐτὰρὈδυσσεὺςἆσσονἴενπολυκάρπουἀλωῆςπειρητίζων.οὐδ᾽εὗρενΔολίον, μέγανὄρχατονἐσκαταβαίνων,οὐδέτιναδμώωνοὐδ᾽υἱῶν: ἀλλ᾽ἄρατοίγεαἱμασιὰςλέξοντεςἀλωῆςἔμμεναιἕρκοςᾤχοντ᾽, αὐτὰρτοῖσιγέρωνὁδὸνἡγεμόνευε.τὸνδ᾽οἶονπατέρ᾽εὗρενἐϋκτιμένῃἐνἀλωῇ,λιστρεύονταφυτόν: ῥυπόωνταδὲἕστοχιτῶναῥαπτὸνἀεικέλιον, περὶδὲκνήμῃσιβοείαςκνημῖδαςῥαπτὰςδέδετο, γραπτῦςἀλεείνων,χειρῖδάςτ᾽ἐπὶχερσὶβάτωνἕνεκ᾽: αὐτὰρὕπερθεναἰγείηνκυνέηνκεφαλῇἔχε, πένθοςἀέξων.τὸνδ᾽ὡςοὖνἐνόησεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςγήραϊτειρόμενον, μέγαδὲφρεσὶπένθοςἔχοντα,στὰςἄρ᾽ὑπὸβλωθρὴνὄγχνηνκατὰδάκρυονεἶβε.μερμήριξεδ᾽ἔπειτακατὰφρένακαὶκατὰθυμὸνκύσσαικαὶπεριφῦναιἑὸνπατέρ᾽, ἠδὲἕκασταεἰπεῖν, ὡςἔλθοικαὶἵκοιτ᾽ἐςπατρίδαγαῖαν,πρῶτ᾽ἐξερέοιτοἕκαστάτεπειρήσαιτο.ὧδεδέοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,πρῶτονκερτομίοιςἐπέεσσινπειρηθῆναι.τὰφρονέωνἰθὺςκίεναὐτοῦδῖοςὈδυσσεύς.τοιμὲνκατέχωνκεφαλὴνφυτὸνἀμφελάχαινε:τὸνδὲπαριστάμενοςπροσεφώνεεφαίδιμοςυἱός: γέρον, οὐκ ἀδαημονίη σ᾽ ἔχει ἀμφιπολεύειν ὄρχατον, ἀλλ᾽εὖτοικομιδὴἔχει, οὐδέτιπάμπαν,οὐφυτόν, οὐσυκέη, οὐκἄμπελος, οὐμὲνἐλαίη,οὐκὄγχνη, οὐπρασιήτοιἄνευκομιδῆςκατὰκῆπον.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδὲμὴχόλονἔνθεοθυμῷαὐτόνσ᾽οὐκἀγαθὴκομιδὴἔχει, ἀλλ᾽ἅμαγῆραςλυγρὸνἔχειςαὐχμεῖςτεκακῶςκαὶἀεικέαἕσσαι.οὐμὲνἀεργίηςγεἄναξἕνεκ᾽οὔσεκομίζει,οὐδέτίτοιδούλειονἐπιπρέπειεἰσοράασθαιεἶδοςκαὶμέγεθος: βασιλῆϊγὰρἀνδρὶἔοικας.τοιούτῳδὲἔοικας, ἐπεὶλούσαιτοφάγοιτε,εὑδέμεναιμαλακῶς: γὰρδίκηἐστὶγερόντων.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,τεῦδμὼςεἶςἀνδρῶν; τεῦδ᾽ὄρχατονἀμφιπολεύεις;καὶμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ,εἰἐτεόνγ᾽Ἰθάκηντήνδ᾽ἱκόμεθ᾽, ὥςμοιἔειπενοὗτοςἀνὴρνῦνδὴξυμβλήμενοςἐνθάδ᾽ἰόντι,οὔτιμάλ᾽ἀρτίφρων, ἐπεὶοὐτόλμησενἕκασταεἰπεῖνἠδ᾽ἐπακοῦσαιἐμὸνἔπος, ὡςἐρέεινονἀμφὶξείνῳἐμῷ, πουζώειτεκαὶἔστινἤδητέθνηκεκαὶεἰνἈΐδαοδόμοισιν.ἐκγάρτοιἐρέω, σὺδὲσύνθεοκαίμευἄκουσον:ἄνδραποτ᾽ἐξείνισσαφίλῃἐνὶπατρίδιγαίῃἡμέτερόνδ᾽ἐλθόντα, καὶοὔπωτιςβροτὸςἄλλοςξείνωντηλεδαπῶνφιλίωνἐμὸνἵκετοδῶμα:εὔχετοδ᾽ἐξἸθάκηςγένοςἔμμεναι, αὐτὰρἔφασκεΛαέρτηνἈρκεισιάδηνπατέρ᾽ἔμμεναιαὐτῷ.τὸνμὲνἐγὼπρὸςδώματ᾽ἄγωνἐῢἐξείνισσα,ἐνδυκέωςφιλέων, πολλῶνκατὰοἶκονἐόντων,καίοἱδῶραπόρονξεινήϊα, οἷαἐῴκει.χρυσοῦμένοἱδῶκ᾽εὐεργέοςἑπτὰτάλαντα,δῶκαδέοἱκρητῆραπανάργυρονἀνθεμόεντα,δώδεκαδ᾽ἁπλοΐδαςχλαίνας, τόσσουςδὲτάπητας,τόσσαδὲφάρεακαλά, τόσουςδ᾽ἐπὶτοῖσιχιτῶνας,χωρὶςδ᾽αὖτεγυναῖκας, ἀμύμοναἔργαἰδυίας,τέσσαραςεἰδαλίμας, ἃςἤθελεναὐτὸςἑλέσθαι.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπατὴρκατὰδάκρυονεἴβων:ξεῖν᾽, τοι μὲν γαῖαν ἱκάνεις, ἣν ἐρεείνεις,ὑβρισταὶδ᾽αὐτὴνκαὶἀτάσθαλοιἄνδρεςἔχουσιν:δῶραδ᾽ἐτώσιαταῦταχαρίζεο, μυρί᾽ὀπάζων:εἰγάρμινζωόνγ᾽ἐκίχειςἸθάκηςἐνὶδήμῳ,τῷκένσ᾽εὖδώροισινἀμειψάμενοςἀπέπεμψεκαὶξενίῃἀγαθῇγὰρθέμις, ὅςτιςὑπάρξῃ.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,πόστονδὴἔτοςἐστίν, ὅτεξείνισσαςἐκεῖνονσὸνξεῖνονδύστηνον, ἐμὸνπαῖδ᾽, εἴποτ᾽ἔηνγε,δύσμορον; ὅνπουτῆλεφίλωνκαὶπατρίδοςαἴηςἠέπουἐνπόντῳφάγονἰχθύες, ἐπὶχέρσουθηρσὶκαὶοἰωνοῖσινἕλωργένετ᾽: οὐδέμήτηρκλαῦσεπεριστείλασαπατήρθ᾽, οἵμιντεκόμεσθα:οὐδ᾽ἄλοχοςπολύδωρος, ἐχέφρωνΠηνελόπεια,κώκυσ᾽ἐνλεχέεσσινἑὸνπόσιν, ὡςἐπεῴκει,ὀφθαλμοὺςκαθελοῦσα: τὸγὰργέραςἐστὶθανόντων.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ:τίςπόθενεἶςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;ποῦδὲνηῦςἕστηκεθοή, σ᾽ἤγαγεδεῦροἀντιθέουςθ᾽ἑτάρους; ἔμποροςεἰλήλουθαςνηὸςἐπ᾽ἀλλοτρίης, οἱδ᾽ἐκβήσαντεςἔβησαν;”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:τοιγὰρ ἐγώ τοι πάντα μάλ᾽ ἀτρεκέως καταλέξω.εἰμὶμὲνἐξἈλύβαντος, ὅθικλυτὰδώματαναίω,υἱὸςἈφείδαντοςΠολυπημονίδαοἄνακτος:αὐτὰρἐμοίγ᾽ὄνομ᾽ἐστὶνἘπήριτος: ἀλλάμεδαίμωνπλάγξ᾽ἀπὸΣικανίηςδεῦρ᾽ἐλθέμενοὐκἐθέλοντα:νηῦςδέμοιἥδ᾽ἕστηκενἐπ᾽ἀγροῦνόσφιπόληος.αὐτὰρὈδυσσῆϊτόδεδὴπέμπτονἔτοςἐστίν,ἐξοὗκεῖθενἔβηκαὶἐμῆςἀπελήλυθεπάτρης,δύσμορος: τέοἱἐσθλοὶἔσανὄρνιθεςἰόντι,δεξιοί, οἷςχαίρωνμὲνἐγὼνἀπέπεμπονἐκεῖνον,χαῖρεδὲκεῖνοςἰών: θυμὸςδ᾽ἔτινῶϊνἐώλπειμίξεσθαιξενίῃἠδ᾽ἀγλαὰδῶραδιδώσειν.”ὣςφάτο, τὸνδ᾽ἄχεοςνεφέληἐκάλυψεμέλαινα:ἀμφοτέρῃσιδὲχερσὶνἑλὼνκόνιναἰθαλόεσσανχεύατοκὰκκεφαλῆςπολιῆς, ἁδινὰστεναχίζων.τοῦδ᾽ὠρίνετοθυμός, ἀνὰῥῖναςδέοἱἤδηδριμὺμένοςπροὔτυψεφίλονπατέρ᾽εἰσορόωντι.κύσσεδέμινπεριφὺςἐπιάλμενος, ἠδὲπροσηύδα:κεῖνος μέν τοι ὅδ᾽ αὐτὸς ἐγώ, πάτερ, ὃν σὺ μεταλλᾷς,ἤλυθονεἰκοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἴσχεοκλαυθμοῖογόοιότεδακρυόεντος.ἐκγάρτοιἐρέω: μάλαδὲχρὴσπευδέμενἔμπης:μνηστῆραςκατέπεφνονἐνἡμετέροισιδόμοισι,λώβηντινύμενοςθυμαλγέακαὶκακὰἔργα.”τὸνδ᾽αὖΛαέρτηςἀπαμείβετοφώνησέντε:εἰ μὲν δὴ Ὀδυσεύς γε ἐμὸς πάϊς ἐνθάδ᾽ ἱκάνεις,σῆμάτίμοινῦνεἰπὲἀριφραδές, ὄφραπεποίθω.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:οὐλὴν μὲν πρῶτον τήνδε φράσαι ὀφθαλμοῖσι,τὴνἐνΠαρνησῷμ᾽ἔλασενσῦςλευκῷὀδόντιοἰχόμενον: σὺδέμεπροΐειςκαὶπότνιαμήτηρἐςπατέρ᾽Αὐτόλυκονμητρὸςφίλον, ὄφρ᾽ἂνἑλοίμηνδῶρα, τὰδεῦρομολώνμοιὑπέσχετοκαὶκατένευσεν.εἰδ᾽ἄγετοικαὶδένδρε᾽ἐϋκτιμένηνκατ᾽ἀλωὴνεἴπω, μοίποτ᾽ἔδωκας, ἐγὼδ᾽ᾔτεόνσεἕκασταπαιδνὸςἐών, κατὰκῆπονἐπισπόμενος: διὰδ᾽αὐτῶνἱκνεύμεσθα, σὺδ᾽ὠνόμασαςκαὶἔειπεςἕκαστα.ὄγχναςμοιδῶκαςτρισκαίδεκακαὶδέκαμηλέας,συκέαςτεσσαράκοντ᾽: ὄρχουςδέμοιὧδ᾽ὀνόμηναςδώσεινπεντήκοντα, διατρύγιοςδὲἕκαστοςἤην: ἔνθαδ᾽ἀνὰσταφυλαὶπαντοῖαιἔασινὁππότεδὴΔιὸςὧραιἐπιβρίσειανὕπερθεν.”ὣςφάτο, τοῦδ᾽αὐτοῦλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,σήματ᾽ἀναγνόντοςτάοἱἔμπεδαπέφραδ᾽Ὀδυσσεύς.ἀμφὶδὲπαιδὶφίλῳβάλεπήχεε: τὸνδὲποτὶοἷεἷλενἀποψύχονταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἄμπνυτοκαὶἐςφρέναθυμὸςἀγέρθη,ἐξαῦτιςμύθοισινἀμειβόμενοςπροσέειπε:Ζεῦ πάτερ, ῥα ἔτ᾽ ἔστε θεοὶ κατὰ μακρὸν Ὄλυμπον,εἰἐτεὸνμνηστῆρεςἀτάσθαλονὕβρινἔτισαν.νῦνδ᾽αἰνῶςδείδοικακατὰφρέναμὴτάχαπάντεςἐνθάδ᾽ἐπέλθωσινἸθακήσιοι, ἀγγελίαςδὲπάντηἐποτρύνωσιΚεφαλλήνωνπολίεσσι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:θάρσει, μή τοι ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῇσι μελόντων.ἀλλ᾽ἴομενπροτὶοἶκον, ὃςὀρχάτουἐγγύθικεῖται:ἔνθαδὲΤηλέμαχονκαὶβουκόλονἠδὲσυβώτηνπροὔπεμψ᾽, ὡςἂνδεῖπνονἐφοπλίσσωσιτάχιστα.”ὣςἄραφωνήσαντεβάτηνπρὸςδώματακαλά.οἱδ᾽ὅτεδήῥ᾽ἵκοντοδόμουςεὖναιετάοντας,εὗρονΤηλέμαχονκαὶβουκόλονἠδὲσυβώτηνταμνομένουςκρέαπολλὰκερῶντάςτ᾽αἴθοπαοἶνον.τόφραδὲΛαέρτηνμεγαλήτοραἐνὶοἴκῳἀμφίπολοςΣικελὴλοῦσενκαὶχρῖσενἐλαίῳ,ἀμφὶδ᾽ἄραχλαῖνανκαλὴνβάλεν: αὐτὰρἈθήνηἄγχιπαρισταμένημέλε᾽ἤλδανεποιμένιλαῶν,μείζοναδ᾽ἠὲπάροςκαὶπάσσοναθῆκενἰδέσθαι.ἐκδ᾽ἀσαμίνθουβῆ: θαύμαζεδέμινφίλοςυἱός,ὡςἴδενἀθανάτοισιθεοῖςἐναλίγκιονἄντην:καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα: πάτερ, μάλα τίς σε θεῶν αἰειγενετάων εἶδόςτεμέγεθόςτεἀμείνοναθῆκενἰδέσθαι.”τὸνδ᾽αὖΛαέρτηςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:αἲ γάρ, Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον,οἷοςΝήρικονεἷλον, ἐϋκτίμενονπτολίεθρον,ἀκτὴνἠπείροιο, Κεφαλλήνεσσινἀνάσσων,τοῖοςἐώντοιχθιζὸςἐνἡμετέροισιδόμοισιν,τεύχε᾽ἔχωνὤμοισιν, ἐφεστάμεναικαὶἀμύνεινἄνδραςμνηστῆρας: τῷκεσφέωνγούνατ᾽ἔλυσαπολλῶνἐνμεγάροισι, σὺδὲφρέναςἔνδονἐγήθεις.”ὣςοἷμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνπαύσαντοπόνουτετύκοντότεδαῖτα,ἑξείηςἕζοντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε:ἔνθ᾽οἱμὲνδείπνῳἐπεχείρεον, ἀγχίμολονδὲἦλθ᾽γέρωνΔολίος, σὺνδ᾽υἱεῖςτοῖογέροντος,ἐξἔργωνμογέοντες, ἐπεὶπρομολοῦσακάλεσσενμήτηργρηῦςΣικελή, σφεαςτρέφεκαίῥαγέρονταἐνδυκέωςκομέεσκεν, ἐπεὶκατὰγῆραςἔμαρψεν.οἱδ᾽ὡςοὖνὈδυσῆαἴδονφράσσαντότεθυμῷ,ἔστανἐνὶμεγάροισιτεθηπότες: αὐτὰρὈδυσσεὺςμειλιχίοιςἐπέεσσικαθαπτόμενοςπροσέειπεν: γέρον, ἵζ᾽ ἐπὶ δεῖπνον, ἀπεκλελάθεσθε δὲ θάμβευς:δηρὸνγὰρσίτῳἐπιχειρήσεινμεμαῶτεςμίμνομενἐνμεγάροις, ὑμέαςποτιδέγμενοιαἰεί.”ὣςἄρἔφη, Δολίοςδ᾽ἰθὺςκίεχεῖρεπετάσσαςἀμφοτέρας, Ὀδυσεῦςδὲλαβὼνκύσεχεῖρ᾽ἐπὶκαρπῷ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα: φίλ᾽, ἐπεὶ νόστησας ἐελδομένοισι μάλ᾽ ἡμῖν οὐδ᾽ἔτ᾽ὀϊομένοισι, θεοὶδέσ᾽ἀνήγαγοναὐτοί,οὖλέτεκαὶμάλαχαῖρε, θεοὶδέτοιὄλβιαδοῖεν.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ,ἤδησάφαοἶδεπερίφρωνΠηνελόπειανοστήσαντάσεδεῦρ᾽, ἄγγελονὀτρύνωμεν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς γέρον, ἤδη οἶδε: τί σε χρὴ ταῦτα πένεσθαι;”ὣςφάθ᾽, δ᾽αὖτιςἄρ᾽ἕζετ᾽ἐϋξέστουἐπὶδίφρου.ὣςδ᾽αὔτωςπαῖδεςΔολίουκλυτὸνἀμφ᾽Ὀδυσῆαδεικανόωντ᾽ἐπέεσσικαὶἐνχείρεσσιφύοντο,ἑξείηςδ᾽ἕζοντοπαραὶΔολίον, πατέρασφόν.ὣςοἱμὲνπερὶδεῖπνονἐνὶμεγάροισιπένοντο:Ὄσσαδ᾽ἄρ᾽ἄγγελοςὦκακατὰπτόλινᾤχετοπάντη,μνηστήρωνστυγερὸνθάνατονκαὶκῆρ᾽ἐνέπουσα.οἱδ᾽ἄρ᾽ὁμῶςἀΐοντεςἐφοίτωνἄλλοθενἄλλοςμυχμῷτεστοναχῇτεδόμωνπροπάροιθ᾽Ὀδυσῆος,ἐκδὲνέκυςοἴκωνφόρεονκαὶθάπτονἕκαστοι,τοὺςδ᾽ἐξἀλλάωνπολίωνοἶκόνδεἕκαστονπέμπονἄγεινἁλιεῦσιθοῇςἐπὶνηυσὶτιθέντες:αὐτοὶδ᾽εἰςἀγορὴνκίονἀθρόοι, ἀχνύμενοικῆρ.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἤγερθενὁμηγερέεςτ᾽ἐγένοντο,τοῖσινδ᾽Εὐπείθηςἀνάθ᾽ἵστατοκαὶμετέειπε:παιδὸςγάροἱἄλαστονἐνὶφρεσὶπένθοςἔκειτο,Ἀντινόου, τὸνπρῶτονἐνήρατοδῖοςὈδυσσεύς:τοῦγεδάκρυχέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν: φίλοι, μέγα ἔργον ἀνὴρ ὅδ᾽ ἐμήσατ᾽ Ἀχαιούς:τοὺςμὲνσὺννήεσσινἄγωνπολέαςτεκαὶἐσθλοὺςὤλεσεμὲννῆαςγλαφυράς, ἀπὸδ᾽ὤλεσελαούς:τοὺςδ᾽ἐλθὼνἔκτεινεΚεφαλλήνωνὄχ᾽ἀρίστους,ἀλλ᾽ἄγετε, πρὶντοῦτονἐςΠύλονὦκαἱκέσθαικαὶἐςἬλιδαδῖαν, ὅθικρατέουσινἘπειοί,ἴομεν: καὶἔπειτακατηφέεςἐσσόμεθ᾽αἰεί:λώβηγὰρτάδεγ᾽ἐστὶκαὶἐσσομένοισιπυθέσθαι,εἰδὴμὴπαίδωντεκασιγνήτωντεφονῆαςτισόμεθ᾽. οὐκἂνἐμοίγεμετὰφρεσὶνἡδὺγένοιτοζωέμεν, ἀλλὰτάχισταθανὼνφθιμένοισιμετείην.ἀλλ᾽ἴομεν, μὴφθέωσιπεραιωθέντεςἐκεῖνοι.”ὣςφάτοδάκρυχέων, οἶκτοςδ᾽ἕλεπάνταςἈχαιούς.ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεΜέδωνκαὶθεῖοςἀοιδὸςἐκμεγάρωνὈδυσῆος, ἐπείσφεαςὕπνοςἀνῆκεν,ἔστανδ᾽ἐνμέσσοισι: τάφοςδ᾽ἕλενἄνδραἕκαστον.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεΜέδωνπεπνυμέναεἰδώς:κέκλυτε δὴ νῦν μευ, Ἰθακήσιοι: οὐ γὰρ Ὀδυσσεὺς ἀθανάτωνἀέκητιθεῶντάδ᾽ἐμήσατοἔργα:αὐτὸςἐγὼνεἶδονθεὸνἄμβροτον, ὅςῥ᾽ὈδυσῆϊἐγγύθενἑστήκεικαὶΜέντοριπάνταἐῴκει.ἀθάνατοςδὲθεὸςτοτὲμὲνπροπάροιθ᾽Ὀδυσῆοςφαίνετοθαρσύνων, τοτὲδὲμνηστῆραςὀρίνωνθῦνεκατὰμέγαρον: τοὶδ᾽ἀγχιστῖνοιἔπιπτον.”ὣςφάτο, τοὺςδ᾽ἄραπάνταςὑπὸχλωρὸνδέοςᾕρει.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεγέρωνἥρωςἉλιθέρσηςΜαστορίδης: γὰροἶοςὅραπρόσσωκαὶὀπίσσω:σφινἐϋφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπε:κέκλυτε δὴ νῦν μευ, Ἰθακήσιοι, ὅττι κεν εἴπω:ὑμετέρῃκακότητι, φίλοι, τάδεἔργαγένοντο:οὐγὰρἐμοὶπείθεσθ᾽, οὐΜέντοριποιμένιλαῶν,ὑμετέρουςπαῖδαςκαταπαυέμενἀφροσυνάων,οἳμέγαἔργονἔρεξανἀτασθαλίῃσικακῇσι,κτήματακείροντεςκαὶἀτιμάζοντεςἄκοιτινἀνδρὸςἀριστῆος: τὸνδ᾽οὐκέτιφάντονέεσθαι.καὶνῦνὧδεγένοιτο. πίθεσθέμοιὡςἀγορεύω:μὴἴομεν, μήπούτιςἐπίσπαστονκακὸνεὕρῃ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄρ᾽ἀνήϊξανμεγάλῳἀλαλητῷἡμίσεωνπλείους: τοὶδ᾽ἀθρόοιαὐτόθιμίμνον:οὐγὰρσφινἅδεμῦθοςἐνὶφρεσίν, ἀλλ᾽Εὐπείθειπείθοντ᾽: αἶψαδ᾽ἔπειτ᾽ἐπὶτεύχεαἐσσεύοντο.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἕσσαντοπερὶχροῒνώροπαχαλκόν,ἀθρόοιἠγερέθοντοπρὸἄστεοςεὐρυχόροιο.τοῖσινδ᾽Εὐπείθηςἡγήσατονηπιέῃσι:φῆδ᾽γετίσεσθαιπαιδὸςφόνον, οὐδ᾽ἄρ᾽ἔμελλενἂψἀπονοστήσειν, ἀλλ᾽αὐτοῦπότμονἐφέψειν.αὐτὰρἈθηναίηΖῆναΚρονίωναπροσηύδα: πάτερ ἡμέτερε, Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων,εἰπέμοιεἰρομένῃ, τίνύτοινόοςἔνδοθικεύθει;προτέρωπόλεμόντεκακὸνκαὶφύλοπιναἰνὴντεύξεις, φιλότηταμετ᾽ἀμφοτέροισιτίθησθα;”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεύς:τέκνον ἐμόν, τί με ταῦτα διείρεαι ἠδὲ μεταλλᾷς;οὐγὰρδὴτοῦτονμὲνἐβούλευσαςνόοναὐτή,ὡςτοικείνουςὈδυσεὺςἀποτίσεταιἐλθών;ἔρξονὅπωςἐθέλεις: ἐρέωτέτοιὡςἐπέοικεν.ἐπεὶδὴμνηστῆραςἐτίσατοδῖοςὈδυσσεύς,ὅρκιαπιστὰταμόντεςμὲνβασιλευέτωαἰεί,ἡμεῖςδ᾽αὖπαίδωντεκασιγνήτωντεφόνοιοἔκλησινθέωμεν: τοὶδ᾽ἀλλήλουςφιλεόντωνὡςτὸπάρος, πλοῦτοςδὲκαὶεἰρήνηἅλιςἔστω.”ὣςεἰπὼνὤτρυνεπάροςμεμαυῖανἈθήνην,βῆδὲκατ᾽Οὐλύμποιοκαρήνωνἀΐξασα.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνσίτοιομελίφρονοςἐξἔρονἕντο,τοῖςδ᾽ἄραμύθωνἦρχεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:ἐξελθών τις ἴδοι μὴ δὴ σχεδὸν ὦσι κιόντες.”ὣςἔφατ᾽: ἐκδ᾽υἱὸςΔολίουκίεν, ὡςἐκέλευεν:στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰών, τοὺςδὲσχεδὸνἔσιδεπάντας:αἶψαδ᾽Ὀδυσσῆαἔπεαπτερόενταπροσηύδα:οἵδε δὴ ἐγγὺς ἔασ᾽: ἀλλ᾽ ὁπλιζώμεθα θᾶσσον.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ὤρνυντοκαὶἐντεύχεσσιδύοντο,τέσσαρεςἀμφ᾽Ὀδυσῆ᾽, ἓξδ᾽υἱεῖςοἱΔολίοιο:ἐνδ᾽ἄραΛαέρτηςΔολίοςτ᾽ἐςτεύχε᾽ἔδυνον,καὶπολιοίπερἐόντες, ἀναγκαῖοιπολεμισταί.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἕσσαντοπερὶχροῒνώροπαχαλκόν,ὤϊξάνῥαθύρας, ἐκδ᾽ἤϊον, ἄρχεδ᾽Ὀδυσσεύς.τοῖσιδ᾽ἐπ᾽ἀγχίμολονθυγάτηρΔιὸςἦλθενἈθήνηΜέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν.τὴνμὲνἰδὼνγήθησεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:αἶψαδὲΤηλέμαχονπροσεφώνεενὃνφίλονυἱόν:Τηλέμαχ᾽, ἤδη μὲν τόδε γ᾽ εἴσεαι αὐτὸς ἐπελθών,ἀνδρῶνμαρναμένωνἵνατεκρίνονταιἄριστοι,μήτικαταισχύνεινπατέρωνγένος, οἳτὸπάροςπερἀλκῇτ᾽ἠνορέῃτεκεκάσμεθαπᾶσανἐπ᾽αἶαν.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:ὄψεαι, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσθα, πάτερ φίλε, τῷδ᾽ ἐπὶ θυμῷ οὔτικαταισχύνοντατεὸνγένος, ὡςἀγορεύεις.”ὣςφάτο, Λαέρτηςδ᾽ἐχάρηκαὶμῦθονἔειπε:τίς νύ μοι ἡμέρη ἥδε, θεοὶ φίλοι; μάλα χαίρω:υἱόςθ᾽υἱωνόςτ᾽ἀρετῆςπέριδῆρινἔχουσιν.”τὸνδὲπαρισταμένηπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνη: Ἀρκεισιάδη, πάντων πολὺ φίλταθ᾽ ἑταίρων,εὐξάμενοςκούρῃγλαυκώπιδικαὶΔιὶπατρί,αἶψαμαλ᾽ἀμπεπαλὼνπροΐειδολιχόσκιονἔγχος.”ὣςφάτο, καίῥ᾽ἔμπνευσεμένοςμέγαΠαλλὰςἈθήνηεὐξάμενοςδ᾽ἄρ᾽ἔπειταΔιὸςκούρῃμεγάλοιο,αἶψαμάλ᾽ἀμπεπαλὼνπροΐειδολιχόσκιονἔγχος,καὶβάλενΕὐπείθεακόρυθοςδιὰχαλκοπαρῄου.δ᾽οὐκἔγχοςἔρυτο, διαπρὸδὲεἴσατοχαλκός,δούπησενδὲπεσών, ἀράβησεδὲτεύχε᾽ἐπ᾽αὐτῷ.ἐνδ᾽ἔπεσονπρομάχοιςὈδυσεὺςκαὶφαίδιμοςυἱός,τύπτονδὲξίφεσίντεκαὶἔγχεσινἀμφιγύοισι.καίνύκεδὴπάνταςὄλεσανκαὶἔθηκανἀνόστους,εἰμὴἈθηναίη, κούρηΔιὸςαἰγιόχοιο,ἤϋσενφωνῇ, κατὰἔσχεθελαὸνἅπαντα.ἴσχεσθε πτολέμου, Ἰθακήσιοι, ἀργαλέοιο,ὥςκενἀναιμωτίγεδιακρινθῆτετάχιστα.”ὣςφάτ᾽Ἀθηναίη, τοὺςδὲχλωρὸνδέοςεἷλεν:τῶνδ᾽ἄραδεισάντωνἐκχειρῶνἔπτατοτεύχεα,πάνταδ᾽ἐπὶχθονὶπῖπτε, θεᾶςὄπαφωνησάσης:πρὸςδὲπόλιντρωπῶντολιλαιόμενοιβιότοιο.σμερδαλέονδ᾽ἐβόησεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,οἴμησενδὲἀλεὶςὥςτ᾽αἰετὸςὑψιπετήεις.καὶτότεδὴΚρονίδηςἀφίειψολόεντακεραυνόν,κὰδδ᾽ἔπεσεπρόσθεγλαυκώπιδοςὀβριμοπάτρης.δὴτότ᾽ὈδυσσῆαπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνη:διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,ἴσχεο, παῦεδὲνεῖκοςὁμοιΐουπολέμοιο,μήπωςτοιΚρονίδηςκεχολώσεταιεὐρύοπαΖεύς.”ὣςφάτ᾽Ἀθηναίη, δ᾽ἐπείθετο, χαῖρεδὲθυμῷ.ὅρκιαδ᾽αὖκατόπισθεμετ᾽ἀμφοτέροισινἔθηκενΠαλλὰςἈθηναίη, κούρηΔιὸςαἰγιόχοιο,Μέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν.