ἄνδραμοιἔννεπε, μοῦσα, πολύτροπον, ὃςμάλαπολλὰπλάγχθη, ἐπεὶΤροίηςἱερὸνπτολίεθρονἔπερσεν:πολλῶνδ᾽ἀνθρώπωνἴδενἄστεακαὶνόονἔγνω,πολλὰδ᾽ὅγ᾽ἐνπόντῳπάθενἄλγεαὃνκατὰθυμόν,ἀρνύμενοςἥντεψυχὴνκαὶνόστονἑταίρων.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςἑτάρουςἐρρύσατο, ἱέμενόςπερ:αὐτῶνγὰρσφετέρῃσινἀτασθαλίῃσινὄλοντο,νήπιοι, οἳκατὰβοῦςὙπερίονοςἨελίοιοἤσθιον: αὐτὰρὁτοῖσινἀφείλετονόστιμονἦμαρ.τῶνἁμόθενγε, θεά, θύγατερΔιός, εἰπὲκαὶἡμῖν.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντες, ὅσοιφύγοναἰπὺνὄλεθρον,οἴκοιἔσαν, πόλεμόντεπεφευγότεςἠδὲθάλασσαν:τὸνδ᾽οἶοννόστουκεχρημένονἠδὲγυναικὸςνύμφηπότνι᾽ἔρυκεΚαλυψὼδῖαθεάωνἐνσπέσσιγλαφυροῖσι, λιλαιομένηπόσινεἶναι.ἀλλ᾽ὅτεδὴἔτοςἦλθεπεριπλομένωνἐνιαυτῶν,τῷοἱἐπεκλώσαντοθεοὶοἶκόνδενέεσθαιεἰςἸθάκην, οὐδ᾽ἔνθαπεφυγμένοςἦενἀέθλωνκαὶμετὰοἷσιφίλοισι. θεοὶδ᾽ἐλέαιρονἅπαντεςνόσφιΠοσειδάωνος: ὁδ᾽ἀσπερχὲςμενέαινενἀντιθέῳὈδυσῆιπάροςἣνγαῖανἱκέσθαι.ἀλλ᾽ὁμὲνΑἰθίοπαςμετεκίαθετηλόθ᾽ἐόντας,Αἰθίοπαςτοὶδιχθὰδεδαίαται, ἔσχατοιἀνδρῶν,οἱμὲνδυσομένουὙπερίονοςοἱδ᾽ἀνιόντος,ἀντιόωνταύρωντεκαὶἀρνειῶνἑκατόμβης.ἔνθ᾽ὅγ᾽ἐτέρπετοδαιτὶπαρήμενος: οἱδὲδὴἄλλοιΖηνὸςἐνὶμεγάροισινὈλυμπίουἁθρόοιἦσαν.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεπατὴρἀνδρῶντεθεῶντε:μνήσατογὰρκατὰθυμὸνἀμύμονοςΑἰγίσθοιο,τόνῥ᾽Ἀγαμεμνονίδηςτηλεκλυτὸςἔκταν᾽Ὀρέστης:τοῦὅγ᾽ἐπιμνησθεὶςἔπε᾽ἀθανάτοισιμετηύδα:“ὢ
πόποι, οἷον
δή
νυ
θεοὺς
βροτοὶ
αἰτιόωνται:ἐξἡμέωνγάρφασικάκ᾽ἔμμεναι, οἱδὲκαὶαὐτοὶσφῇσινἀτασθαλίῃσινὑπὲρμόρονἄλγε᾽ἔχουσιν,ὡςκαὶνῦνΑἴγισθοςὑπὲρμόρονἈτρεΐδαογῆμ᾽ἄλοχονμνηστήν, τὸνδ᾽ἔκτανενοστήσαντα,εἰδὼςαἰπὺνὄλεθρον, ἐπεὶπρόοἱεἴπομενἡμεῖς,Ἑρμείανπέμψαντες, ἐύσκοπονἀργεϊφόντην,μήτ᾽αὐτὸνκτείνεινμήτεμνάασθαιἄκοιτιν:ἐκγὰρὈρέσταοτίσιςἔσσεταιἈτρεΐδαο,ὁππότ᾽ἂνἡβήσῃτεκαὶἧςἱμείρεταιαἴης.ὣςἔφαθ᾽Ἑρμείας, ἀλλ᾽οὐφρέναςΑἰγίσθοιοπεῖθ᾽ἀγαθὰφρονέων: νῦνδ᾽ἁθρόαπάντ᾽ἀπέτισεν.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“ὦ
πάτερ
ἡμέτερε
Κρονίδη, ὕπατε
κρειόντων,καὶλίηνκεῖνόςγεἐοικότικεῖταιὀλέθρῳ:ὡςἀπόλοιτοκαὶἄλλος, ὅτιςτοιαῦτάγεῥέζοι:ἀλλάμοιἀμφ᾽Ὀδυσῆιδαΐφρονιδαίεταιἦτορ,δυσμόρῳ, ὃςδὴδηθὰφίλωνἄποπήματαπάσχεινήσῳἐνἀμφιρύτῃ, ὅθιτ᾽ὀμφαλόςἐστιθαλάσσης.νῆσοςδενδρήεσσα, θεὰδ᾽ἐνδώματαναίει,Ἄτλαντοςθυγάτηρὀλοόφρονος, ὅςτεθαλάσσηςπάσηςβένθεαοἶδεν, ἔχειδέτεκίοναςαὐτὸςμακράς, αἳγαῖάντεκαὶοὐρανὸνἀμφὶςἔχουσιν.τοῦθυγάτηρδύστηνονὀδυρόμενονκατερύκει,αἰεὶδὲμαλακοῖσικαὶαἱμυλίοισιλόγοισινθέλγει, ὅπωςἸθάκηςἐπιλήσεται: αὐτὰρὈδυσσεύς,ἱέμενοςκαὶκαπνὸνἀποθρῴσκοντανοῆσαιἧςγαίης, θανέεινἱμείρεται. οὐδένυσοίπερἐντρέπεταιφίλονἦτορ, Ὀλύμπιε. οὔνύτ᾽ὈδυσσεὺςἈργείωνπαρὰνηυσὶχαρίζετοἱερὰῥέζωνΤροίῃἐνεὐρείῃ; τίνύοἱτόσονὠδύσαο, Ζεῦ;”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεύς:”“τέκνον
ἐμόν, ποῖόν
σε
ἔπος
φύγεν
ἕρκος
ὀδόντων.πῶςἂνἔπειτ᾽Ὀδυσῆοςἐγὼθείοιολαθοίμην,ὃςπερὶμὲννόονἐστὶβροτῶν, περὶδ᾽ἱρὰθεοῖσινἀθανάτοισινἔδωκε, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν;ἀλλὰΠοσειδάωνγαιήοχοςἀσκελὲςαἰεὶΚύκλωποςκεχόλωται, ὃνὀφθαλμοῦἀλάωσεν,ἀντίθεονΠολύφημον, ὅουκράτοςἐστὶμέγιστονπᾶσινΚυκλώπεσσι: Θόωσαδέμιντέκενύμφη,Φόρκυνοςθυγάτηρἁλὸςἀτρυγέτοιομέδοντος,ἐνσπέσσιγλαφυροῖσιΠοσειδάωνιμιγεῖσα.ἐκτοῦδὴὈδυσῆαΠοσειδάωνἐνοσίχθωνοὔτικατακτείνει, πλάζειδ᾽ἀπὸπατρίδοςαἴης.ἀλλ᾽ἄγεθ᾽, ἡμεῖςοἵδεπεριφραζώμεθαπάντεςνόστον, ὅπωςἔλθῃσι: Ποσειδάωνδὲμεθήσειὃνχόλον: οὐμὲνγὰρτιδυνήσεταιἀντίαπάντωνἀθανάτωνἀέκητιθεῶνἐριδαινέμενοἶος.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“ὦ
πάτερ
ἡμέτερε
Κρονίδη, ὕπατε
κρειόντων,εἰμὲνδὴνῦντοῦτοφίλονμακάρεσσιθεοῖσιν,νοστῆσαιὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε,ἙρμείανμὲνἔπειταδιάκτορονἀργεϊφόντηννῆσονἐςὨγυγίηνὀτρύνομεν, ὄφρατάχιστανύμφῃἐυπλοκάμῳεἴπῃνημερτέαβουλήν,νόστονὈδυσσῆοςταλασίφρονος, ὥςκενέηται:αὐτὰρἐγὼνἸθάκηνδ᾽ἐσελεύσομαι, ὄφραοἱυἱὸνμᾶλλονἐποτρύνωκαίοἱμένοςἐνφρεσὶθείω,εἰςἀγορὴνκαλέσαντακάρηκομόωνταςἈχαιοὺςπᾶσιμνηστήρεσσινἀπειπέμεν, οἵτέοἱαἰεὶμῆλ᾽ἁδινὰσφάζουσικαὶεἰλίποδαςἕλικαςβοῦς.πέμψωδ᾽ἐςΣπάρτηντεκαὶἐςΠύλονἠμαθόεντανόστονπευσόμενονπατρὸςφίλου, ἤνπουἀκούσῃ,ἠδ᾽ἵναμινκλέοςἐσθλὸνἐνἀνθρώποισινἔχῃσιν.”ὣςεἰποῦσ᾽ὑπὸποσσὶνἐδήσατοκαλὰπέδιλα,ἀμβρόσιαχρύσεια, τάμινφέρονἠμὲνἐφ᾽ὑγρὴνἠδ᾽ἐπ᾽ἀπείροναγαῖανἅμαπνοιῇςἀνέμοιο:εἵλετοδ᾽ἄλκιμονἔγχος, ἀκαχμένονὀξέιχαλκῷ,βριθὺμέγαστιβαρόν, τῷδάμνησιστίχαςἀνδρῶνἡρώων, τοῖσίντεκοτέσσεταιὀβριμοπάτρη.βῆδὲκατ᾽Οὐλύμποιοκαρήνωνἀίξασα,στῆδ᾽ἸθάκηςἐνὶδήμῳἐπὶπροθύροιςὈδυσῆος,οὐδοῦἐπ᾽αὐλείου: παλάμῃδ᾽ἔχεχάλκεονἔγχος,εἰδομένηξείνῳ, ΤαφίωνἡγήτοριΜέντῃ.εὗρεδ᾽ἄραμνηστῆραςἀγήνορας. οἱμὲνἔπειταπεσσοῖσιπροπάροιθεθυράωνθυμὸνἔτερπονἥμενοιἐνῥινοῖσιβοῶν, οὓςἔκτανοναὐτοί:κήρυκεςδ᾽αὐτοῖσικαὶὀτρηροὶθεράποντεςοἱμὲνοἶνονἔμισγονἐνὶκρητῆρσικαὶὕδωρ,οἱδ᾽αὖτεσπόγγοισιπολυτρήτοισιτραπέζαςνίζονκαὶπρότιθεν, τοὶδὲκρέαπολλὰδατεῦντο.τὴνδὲπολὺπρῶτοςἴδεΤηλέμαχοςθεοειδής,ἧστογὰρἐνμνηστῆρσιφίλοντετιημένοςἦτορ,ὀσσόμενοςπατέρ᾽ἐσθλὸνἐνὶφρεσίν, εἴποθενἐλθὼνμνηστήρωντῶνμὲνσκέδασινκατὰδώματαθείη,τιμὴνδ᾽αὐτὸςἔχοικαὶδώμασινοἷσινἀνάσσοι.τὰφρονέων, μνηστῆρσιμεθήμενος, εἴσιδ᾽Ἀθήνην.βῆδ᾽ἰθὺςπροθύροιο, νεμεσσήθηδ᾽ἐνὶθυμῷξεῖνονδηθὰθύρῃσινἐφεστάμεν: ἐγγύθιδὲστὰςχεῖρ᾽ἕλεδεξιτερὴνκαὶἐδέξατοχάλκεονἔγχος,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“χαῖρε, ξεῖνε, παρ᾽
ἄμμι
φιλήσεαι: αὐτὰρ
ἔπειτα
δείπνουπασσάμενοςμυθήσεαιὅττεόσεχρή.”“ὣς
εἰπὼν
ἡγεῖθ᾽, ἡ
δ᾽
ἕσπετο
Παλλὰς
Ἀθήνη.οἱδ᾽ὅτεδήῥ᾽ἔντοσθενἔσανδόμουὑψηλοῖο,ἔγχοςμένῥ᾽ἔστησεφέρωνπρὸςκίοναμακρὴνδουροδόκηςἔντοσθενἐυξόου, ἔνθαπερἄλλαἔγχε᾽Ὀδυσσῆοςταλασίφρονοςἵστατοπολλά,αὐτὴνδ᾽ἐςθρόνονεἷσενἄγων, ὑπὸλῖταπετάσσας,καλὸνδαιδάλεον: ὑπὸδὲθρῆνυςποσὶνἦεν.πὰρδ᾽αὐτὸςκλισμὸνθέτοποικίλον, ἔκτοθενἄλλωνμνηστήρων, μὴξεῖνοςἀνιηθεὶςὀρυμαγδῷδείπνῳἁδήσειεν, ὑπερφιάλοισιμετελθών,ἠδ᾽ἵναμινπερὶπατρὸςἀποιχομένοιοἔροιτο.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃ, ὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων:δαιτρὸςδὲκρειῶνπίνακαςπαρέθηκενἀείραςπαντοίων, παρὰδέσφιτίθειχρύσειακύπελλα:κῆρυξδ᾽αὐτοῖσινθάμ᾽ἐπῴχετοοἰνοχοεύων.ἐςδ᾽ἦλθονμνηστῆρεςἀγήνορες. οἱμὲνἔπειταἑξείηςἕζοντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,τοῖσιδὲκήρυκεςμὲνὕδωρἐπὶχεῖραςἔχευαν,σῖτονδὲδμῳαὶπαρενήνεονἐνκανέοισιν,κοῦροιδὲκρητῆραςἐπεστέψαντοποτοῖο.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντομνηστῆρες, τοῖσινμὲνἐνὶφρεσὶνἄλλαμεμήλει,μολπήτ᾽ὀρχηστύςτε: τὰγὰρτ᾽ἀναθήματαδαιτός:κῆρυξδ᾽ἐνχερσὶνκίθαρινπερικαλλέαθῆκενΦημίῳ, ὅςῥ᾽ἤειδεπαρὰμνηστῆρσινἀνάγκῃ.ἦτοιὁφορμίζωνἀνεβάλλετοκαλὸνἀείδειν.αὐτὰρΤηλέμαχοςπροσέφηγλαυκῶπινἈθήνην,ἄγχισχὼνκεφαλήν, ἵναμὴπευθοίαθ᾽οἱἄλλοι:“ξεῖνε
φίλ᾽, ἦ
καὶ
μοι
νεμεσήσεαι
ὅττι
κεν
εἴπω;τούτοισινμὲνταῦταμέλει, κίθαριςκαὶἀοιδή,ῥεῖ᾽, ἐπεὶἀλλότριονβίοτοννήποινονἔδουσιν,ἀνέρος, οὗδήπουλεύκ᾽ὀστέαπύθεταιὄμβρῳκείμεν᾽ἐπ᾽ἠπείρου, ἢεἰνἁλὶκῦμακυλίνδει.εἰκεῖνόνγ᾽Ἰθάκηνδεἰδοίατονοστήσαντα,πάντεςκ᾽ἀρησαίατ᾽ἐλαφρότεροιπόδαςεἶναιἢἀφνειότεροιχρυσοῖότεἐσθῆτόςτε.νῦνδ᾽ὁμὲνὣςἀπόλωλεκακὸνμόρον, οὐδέτιςἡμῖνθαλπωρή, εἴπέρτιςἐπιχθονίωνἀνθρώπωνφῇσινἐλεύσεσθαι: τοῦδ᾽ὤλετονόστιμονἦμαρ.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον:τίςπόθενεἰςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;ὁπποίηςτ᾽ἐπὶνηὸςἀφίκεο: πῶςδέσεναῦταιἤγαγονεἰςἸθάκην; τίνεςἔμμεναιεὐχετόωντο;οὐμὲνγὰρτίσεπεζὸνὀίομαιἐνθάδ᾽ἱκέσθαι.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐὺεἰδῶ,ἠὲνέονμεθέπειςἦκαὶπατρώιόςἐσσιξεῖνος, ἐπεὶπολλοὶἴσανἀνέρεςἡμέτερονδῶἄλλοι, ἐπεὶκαὶκεῖνοςἐπίστροφοςἦνἀνθρώπων.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι
ταῦτα
μάλ᾽
ἀτρεκέως
ἀγορεύσω.ΜέντηςἈγχιάλοιοδαΐφρονοςεὔχομαιεἶναιυἱός, ἀτὰρΤαφίοισιφιληρέτμοισινἀνάσσω.νῦνδ᾽ὧδεξὺννηὶκατήλυθονἠδ᾽ἑτάροισινπλέωνἐπὶοἴνοπαπόντονἐπ᾽ἀλλοθρόουςἀνθρώπους,ἐςΤεμέσηνμετὰχαλκόν, ἄγωδ᾽αἴθωνασίδηρον.νηῦςδέμοιἥδ᾽ἕστηκενἐπ᾽ἀγροῦνόσφιπόληος,ἐνλιμένιῬείθρῳὑπὸΝηίῳὑλήεντι.ξεῖνοιδ᾽ἀλλήλωνπατρώιοιεὐχόμεθ᾽εἶναιἐξἀρχῆς, εἴπέρτεγέροντ᾽εἴρηαιἐπελθὼνΛαέρτηνἥρωα, τὸνοὐκέτιφασὶπόλινδεἔρχεσθ᾽, ἀλλ᾽ἀπάνευθενἐπ᾽ἀγροῦπήματαπάσχεινγρηὶσὺνἀμφιπόλῳ, ἥοἱβρῶσίντεπόσιντεπαρτιθεῖ, εὖτ᾽ἄνμινκάματοςκατὰγυῖαλάβῃσινἑρπύζοντ᾽ἀνὰγουνὸνἀλωῆςοἰνοπέδοιο.νῦνδ᾽ἦλθον: δὴγάρμινἔφαντ᾽ἐπιδήμιονεἶναι,σὸνπατέρ᾽: ἀλλάνυτόνγεθεοὶβλάπτουσικελεύθου.οὐγάρπωτέθνηκενἐπὶχθονὶδῖοςὈδυσσεύς,ἀλλ᾽ἔτιπουζωὸςκατερύκεταιεὐρέιπόντῳνήσῳἐνἀμφιρύτῃ, χαλεποὶδέμινἄνδρεςἔχουσινἄγριοι, οἵπουκεῖνονἐρυκανόωσ᾽ἀέκοντα.αὐτὰρνῦντοιἐγὼμαντεύσομαι, ὡςἐνὶθυμῷἀθάνατοιβάλλουσικαὶὡςτελέεσθαιὀίω,οὔτετιμάντιςἐὼνοὔτ᾽οἰωνῶνσάφαεἰδώς.οὔτοιἔτιδηρόνγεφίληςἀπὸπατρίδοςαἴηςἔσσεται, οὐδ᾽εἴπέρτεσιδήρεαδέσματ᾽ἔχῃσιν:φράσσεταιὥςκενέηται, ἐπεὶπολυμήχανόςἐστιν.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,εἰδὴἐξαὐτοῖοτόσοςπάϊςεἰςὈδυσῆος.αἰνῶςμὲνκεφαλήντεκαὶὄμματακαλὰἔοικαςκείνῳ, ἐπεὶθαμὰτοῖονἐμισγόμεθ᾽ἀλλήλοισιν,πρίνγετὸνἐςΤροίηνἀναβήμεναι, ἔνθαπερἄλλοιἈργείωνοἱἄριστοιἔβανκοίλῃςἐνὶνηυσίν:ἐκτοῦδ᾽οὔτ᾽Ὀδυσῆαἐγὼνἴδονοὔτ᾽ἔμ᾽ἐκεῖνος.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, ξεῖνε, μάλ᾽
ἀτρεκέως
ἀγορεύσω.μήτηρμέντέμέφησιτοῦἔμμεναι, αὐτὰρἐγώγεοὐκοἶδ᾽: οὐγάρπώτιςἑὸνγόνοναὐτὸςἀνέγνω.ὡςδὴἐγώγ᾽ὄφελονμάκαρόςνύτευἔμμεναιυἱὸςἀνέρος, ὃνκτεάτεσσινἑοῖςἔπιγῆραςἔτετμε.νῦνδ᾽ὃςἀποτμότατοςγένετοθνητῶνἀνθρώπων,τοῦμ᾽ἔκφασιγενέσθαι, ἐπεὶσύμετοῦτ᾽ἐρεείνεις.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“οὐ
μέν
τοι
γενεήν
γε
θεοὶ
νώνυμνον
ὀπίσσω
θῆκαν, ἐπεὶσέγετοῖονἐγείνατοΠηνελόπεια.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον:τίςδαίς, τίςδὲὅμιλοςὅδ᾽ἔπλετο; τίπτεδέσεχρεώ;εἰλαπίνηἠὲγάμος; ἐπεὶοὐκἔρανοςτάδεγ᾽ἐστίν:ὥςτέμοιὑβρίζοντεςὑπερφιάλωςδοκέουσιδαίνυσθαικατὰδῶμα. νεμεσσήσαιτόκενἀνὴραἴσχεαπόλλ᾽ὁρόων, ὅςτιςπινυτόςγεμετέλθοι.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ξεῖν᾽, ἐπεὶ
ἂρ
δὴ
ταῦτά
μ᾽
ἀνείρεαι
ἠδὲ
μεταλλᾷς,μέλλενμένποτεοἶκοςὅδ᾽ἀφνειὸςκαὶἀμύμωνἔμμεναι, ὄφρ᾽ἔτικεῖνοςἀνὴρἐπιδήμιοςἦεν:νῦνδ᾽ἑτέρωςἐβόλοντοθεοὶκακὰμητιόωντες,οἳκεῖνονμὲνἄιστονἐποίησανπερὶπάντωνἀνθρώπων, ἐπεὶοὔκεθανόντιπερὧδ᾽ἀκαχοίμην,εἰμετὰοἷςἑτάροισιδάμηΤρώωνἐνὶδήμῳ,ἠὲφίλωνἐνχερσίν, ἐπεὶπόλεμοντολύπευσεν.τῷκένοἱτύμβονμὲνἐποίησανΠαναχαιοί,ἠδέκεκαὶᾧπαιδὶμέγακλέοςἤρατ᾽ὀπίσσω.νῦνδέμινἀκλειῶςἅρπυιαιἀνηρείψαντο:οἴχετ᾽ἄιστοςἄπυστος, ἐμοὶδ᾽ὀδύναςτεγόουςτεκάλλιπεν. οὐδέτικεῖνονὀδυρόμενοςστεναχίζωοἶον, ἐπείνύμοιἄλλαθεοὶκακὰκήδε᾽ἔτευξαν.ὅσσοιγὰρνήσοισινἐπικρατέουσινἄριστοι,ΔουλιχίῳτεΣάμῃτεκαὶὑλήεντιΖακύνθῳ,ἠδ᾽ὅσσοικραναὴνἸθάκηνκάτακοιρανέουσιν,τόσσοιμητέρ᾽ἐμὴνμνῶνται, τρύχουσιδὲοἶκον.ἡδ᾽οὔτ᾽ἀρνεῖταιστυγερὸνγάμονοὔτετελευτὴνποιῆσαιδύναται: τοὶδὲφθινύθουσινἔδοντεςοἶκονἐμόν: τάχαδήμεδιαρραίσουσικαὶαὐτόν.”τὸνδ᾽ἐπαλαστήσασαπροσηύδαΠαλλὰςἈθήνη:“ὢ
πόποι, ἦ
δὴ
πολλὸν
ἀποιχομένου
Ὀδυσῆος
δεύῃ, ὅκεμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφείη.εἰγὰρνῦνἐλθὼνδόμουἐνπρώτῃσιθύρῃσισταίη, ἔχωνπήληκακαὶἀσπίδακαὶδύοδοῦρε,τοῖοςἐὼνοἷόνμινἐγὼτὰπρῶτ᾽ἐνόησαοἴκῳἐνἡμετέρῳπίνοντάτετερπόμενόντε,ἐξἘφύρηςἀνιόνταπαρ᾽ἼλουΜερμερίδαο—ᾤχετογὰρκαὶκεῖσεθοῆςἐπὶνηὸςὈδυσσεὺςφάρμακονἀνδροφόνονδιζήμενος, ὄφραοἱεἴηἰοὺςχρίεσθαιχαλκήρεας: ἀλλ᾽ὁμὲνοὔοἱδῶκεν, ἐπείῥαθεοὺςνεμεσίζετοαἰὲνἐόντας,ἀλλὰπατήροἱδῶκενἐμός: φιλέεσκεγὰραἰνῶσ—τοῖοςἐὼνμνηστῆρσινὁμιλήσειενὈδυσσεύς:πάντεςκ᾽ὠκύμοροίτεγενοίατοπικρόγαμοίτε.ἀλλ᾽ἦτοιμὲνταῦταθεῶνἐνγούνασικεῖται,ἤκεννοστήσαςἀποτίσεται, ἦεκαὶοὐκί,οἷσινἐνὶμεγάροισι: σὲδὲφράζεσθαιἄνωγα,ὅππωςκεμνηστῆραςἀπώσεαιἐκμεγάροιο.εἰδ᾽ἄγενῦνξυνίεικαὶἐμῶνἐμπάζεομύθων:αὔριονεἰςἀγορὴνκαλέσαςἥρωαςἈχαιοὺςμῦθονπέφραδεπᾶσι, θεοὶδ᾽ἐπὶμάρτυροιἔστων.μνηστῆραςμὲνἐπὶσφέτερασκίδνασθαιἄνωχθι,μητέραδ᾽, εἴοἱθυμὸςἐφορμᾶταιγαμέεσθαι,ἂψἴτωἐςμέγαρονπατρὸςμέγαδυναμένοιο:οἱδὲγάμοντεύξουσικαὶἀρτυνέουσινἔεδναπολλὰμάλ᾽, ὅσσαἔοικεφίληςἐπὶπαιδὸςἕπεσθαι.σοὶδ᾽αὐτῷπυκινῶςὑποθήσομαι, αἴκεπίθηαι:νῆ᾽ἄρσαςἐρέτῃσινἐείκοσιν, ἥτιςἀρίστη,ἔρχεοπευσόμενοςπατρὸςδὴνοἰχομένοιο,ἤντίςτοιεἴπῃσιβροτῶν, ἢὄσσανἀκούσῃςἐκΔιός, ἥτεμάλισταφέρεικλέοςἀνθρώποισι.πρῶταμὲνἐςΠύλονἐλθὲκαὶεἴρεοΝέστοραδῖον,κεῖθενδὲΣπάρτηνδεπαρὰξανθὸνΜενέλαον:ὃςγὰρδεύτατοςἦλθενἈχαιῶνχαλκοχιτώνων.εἰμένκενπατρὸςβίοτονκαὶνόστονἀκούσῃς,ἦτ᾽ἂντρυχόμενόςπερἔτιτλαίηςἐνιαυτόν:εἰδέκετεθνηῶτοςἀκούσῃςμηδ᾽ἔτ᾽ἐόντος,νοστήσαςδὴἔπειταφίληνἐςπατρίδαγαῖανσῆμάτέοἱχεῦαικαὶἐπὶκτέρεακτερεΐξαιπολλὰμάλ᾽, ὅσσαἔοικε, καὶἀνέριμητέραδοῦναι.αὐτὰρἐπὴνδὴταῦτατελευτήσῃςτεκαὶἔρξῃς,φράζεσθαιδὴἔπειτακατὰφρένακαὶκατὰθυμὸνὅππωςκεμνηστῆραςἐνὶμεγάροισιτεοῖσικτείνῃςἠὲδόλῳἢἀμφαδόν: οὐδέτίσεχρὴνηπιάαςὀχέειν, ἐπεὶοὐκέτιτηλίκοςἐσσι.ἢοὐκἀίειςοἷονκλέοςἔλλαβεδῖοςὈρέστηςπάνταςἐπ᾽ἀνθρώπους, ἐπεὶἔκτανεπατροφονῆα,Αἴγισθονδολόμητιν, ὅοἱπατέρακλυτὸνἔκτα;καὶσύ, φίλος, μάλαγάρσ᾽ὁρόωκαλόντεμέγαντε,ἄλκιμοςἔσσ᾽, ἵνατίςσεκαὶὀψιγόνωνἐὺεἴπῃ.αὐτὰρἐγὼνἐπὶνῆαθοὴνκατελεύσομαιἤδηἠδ᾽ἑτάρους, οἵπούμεμάλ᾽ἀσχαλόωσιμένοντες:σοὶδ᾽αὐτῷμελέτω, καὶἐμῶνἐμπάζεομύθων.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ξεῖν᾽, ἦ
τοι
μὲν
ταῦτα
φίλα
φρονέων
ἀγορεύεις,ὥςτεπατὴρᾧπαιδί, καὶοὔποτελήσομαιαὐτῶν.ἀλλ᾽ἄγενῦνἐπίμεινον, ἐπειγόμενόςπερὁδοῖο,ὄφραλοεσσάμενόςτετεταρπόμενόςτεφίλονκῆρ,δῶρονἔχωνἐπὶνῆακίῃς, χαίρωνἐνὶθυμῷ,τιμῆεν, μάλακαλόν, ὅτοικειμήλιονἔσταιἐξἐμεῦ, οἷαφίλοιξεῖνοιξείνοισιδιδοῦσι.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“μή
μ᾽
ἔτι
νῦν
κατέρυκε, λιλαιόμενόν
περ
ὁδοῖο.δῶρονδ᾽ὅττικέμοιδοῦναιφίλονἦτορἀνώγῃ,αὖτιςἀνερχομένῳδόμεναιοἶκόνδεφέρεσθαι,καὶμάλακαλὸνἑλών: σοὶδ᾽ἄξιονἔσταιἀμοιβῆς.”ἡμὲνἄρ᾽ὣςεἰποῦσ᾽ἀπέβηγλαυκῶπιςἈθήνη,ὄρνιςδ᾽ὣςἀνόπαιαδιέπτατο: τῷδ᾽ἐνὶθυμῷθῆκεμένοςκαὶθάρσος, ὑπέμνησέντέἑπατρὸςμᾶλλονἔτ᾽ἢτὸπάροιθεν. ὁδὲφρεσὶνᾗσινοήσαςθάμβησενκατὰθυμόν: ὀίσατογὰρθεὸνεἶναι.αὐτίκαδὲμνηστῆραςἐπῴχετοἰσόθεοςφώς.τοῖσιδ᾽ἀοιδὸςἄειδεπερικλυτός, οἱδὲσιωπῇἥατ᾽ἀκούοντες: ὁδ᾽Ἀχαιῶννόστονἄειδελυγρόν, ὃνἐκΤροίηςἐπετείλατοΠαλλὰςἈθήνη.τοῦδ᾽ὑπερωιόθενφρεσὶσύνθετοθέσπινἀοιδὴνκούρηἸκαρίοιο, περίφρωνΠηνελόπεια:κλίμακαδ᾽ὑψηλὴνκατεβήσετοοἷοδόμοιο,οὐκοἴη, ἅματῇγεκαὶἀμφίπολοιδύ᾽ἕποντο.ἡδ᾽ὅτεδὴμνηστῆραςἀφίκετοδῖαγυναικῶν,στῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,ἄνταπαρειάωνσχομένηλιπαρὰκρήδεμνα:ἀμφίπολοςδ᾽ἄραοἱκεδνὴἑκάτερθεπαρέστη.δακρύσασαδ᾽ἔπειταπροσηύδαθεῖονἀοιδόν:“Φήμιε, πολλὰ
γὰρ
ἄλλα
βροτῶν
θελκτήρια
οἶδας,ἔργ᾽ἀνδρῶντεθεῶντε, τάτεκλείουσινἀοιδοί:τῶνἕνγέσφινἄειδεπαρήμενος, οἱδὲσιωπῇοἶνονπινόντων: ταύτηςδ᾽ἀποπαύε᾽ἀοιδῆςλυγρῆς, ἥτέμοιαἰεὶἐνὶστήθεσσιφίλονκῆρτείρει, ἐπείμεμάλιστακαθίκετοπένθοςἄλαστον.τοίηνγὰρκεφαλὴνποθέωμεμνημένηαἰεί,ἀνδρός, τοῦκλέοςεὐρὺκαθ᾽ἙλλάδακαὶμέσονἌργος.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“μῆτερ
ἐμή, τί
τ᾽
ἄρα
φθονέεις
ἐρίηρον
ἀοιδὸν
τέρπεινὅππῃοἱνόοςὄρνυται; οὔνύτ᾽ἀοιδοὶαἴτιοι, ἀλλάποθιΖεὺςαἴτιος, ὅςτεδίδωσινἀνδράσινἀλφηστῇσιν, ὅπωςἐθέλῃσιν, ἑκάστῳ.τούτῳδ᾽οὐνέμεσιςΔαναῶνκακὸνοἶτονἀείδειν:τὴνγὰρἀοιδὴνμᾶλλονἐπικλείουσ᾽ἄνθρωποι,ἥτιςἀκουόντεσσινεωτάτηἀμφιπέληται.σοίδ᾽ἐπιτολμάτωκραδίηκαὶθυμὸςἀκούειν:οὐγὰρὈδυσσεὺςοἶοςἀπώλεσενόστιμονἦμαρἐνΤροίῃ, πολλοὶδὲκαὶἄλλοιφῶτεςὄλοντο.ἀλλ᾽εἰςοἶκονἰοῦσατὰσ᾽αὐτῆςἔργακόμιζε,ἱστόντ᾽ἠλακάτηντε, καὶἀμφιπόλοισικέλευεἔργονἐποίχεσθαι: μῦθοςδ᾽ἄνδρεσσιμελήσειπᾶσι, μάλισταδ᾽ἐμοί: τοῦγὰρκράτοςἔστ᾽ἐνὶοἴκῳ.”ἡμὲνθαμβήσασαπάλινοἶκόνδεβεβήκει:παιδὸςγὰρμῦθονπεπνυμένονἔνθετοθυμῷ.ἐςδ᾽ὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶκλαῖενἔπειτ᾽Ὀδυσῆαφίλονπόσιν, ὄφραοἱὕπνονἡδὺνἐπὶβλεφάροισιβάλεγλαυκῶπιςἈθήνη.μνηστῆρεςδ᾽ὁμάδησανἀνὰμέγαρασκιόεντα,πάντεςδ᾽ἠρήσαντοπαραὶλεχέεσσικλιθῆναι.τοῖσιδὲΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἤρχετομύθων:“μητρὸς
ἐμῆς
μνηστῆρες
ὑπέρβιον
ὕβριν
ἔχοντες,νῦνμὲνδαινύμενοιτερπώμεθα, μηδὲβοητὺςἔστω, ἐπεὶτόδεκαλὸνἀκουέμενἐστὶνἀοιδοῦτοιοῦδ᾽οἷοςὅδ᾽ἐστί, θεοῖςἐναλίγκιοςαὐδήν.ἠῶθενδ᾽ἀγορήνδεκαθεζώμεσθακιόντεςπάντες, ἵν᾽ὕμινμῦθονἀπηλεγέωςἀποείπω,ἐξιέναιμεγάρων: ἄλλαςδ᾽ἀλεγύνετεδαῖτας,ὑμὰκτήματ᾽ἔδοντες, ἀμειβόμενοικατὰοἴκους.εἰδ᾽ὕμινδοκέειτόδελωίτερονκαὶἄμεινονἔμμεναι, ἀνδρὸςἑνὸςβίοτοννήποινονὀλέσθαι,κείρετ᾽: ἐγὼδὲθεοὺςἐπιβώσομαιαἰὲνἐόντας,αἴκέποθιΖεὺςδῷσιπαλίντιταἔργαγενέσθαι:νήποινοίκενἔπειταδόμωνἔντοσθενὄλοισθε.”“ὣς
ἔφαθ᾽, οἱ
δ᾽
ἄρα
πάντες
ὀδὰξ
ἐν
χείλεσι
φύντες
Τηλέμαχονθαύμαζον, ὃθαρσαλέωςἀγόρευεν.τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςπροσέφη, Εὐπείθεοςυἱός:“Τηλέμαχ᾽, ἦ
μάλα
δή
σε
διδάσκουσιν
θεοὶ
αὐτοὶ
ὑψαγόρηντ᾽ἔμεναικαὶθαρσαλέωςἀγορεύειν:μὴσέγ᾽ἐνἀμφιάλῳἸθάκῃβασιλῆαΚρονίωνποιήσειεν, ὅτοιγενεῇπατρώιόνἐστιν.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Ἀντίνο᾽, ἦ
καί
μοι
νεμεσήσεαι
ὅττι
κεν
εἴπω;καὶκεντοῦτ᾽ἐθέλοιμιΔιόςγεδιδόντοςἀρέσθαι.ἦφῂςτοῦτοκάκιστονἐνἀνθρώποισιτετύχθαι;οὐμὲνγάρτικακὸνβασιλευέμεν: αἶψάτέοἱδῶἀφνειὸνπέλεταικαὶτιμηέστεροςαὐτός.ἀλλ᾽ἦτοιβασιλῆεςἈχαιῶνεἰσὶκαὶἄλλοιπολλοὶἐνἀμφιάλῳἸθάκῃ, νέοιἠδὲπαλαιοί,τῶνκέντιςτόδ᾽ἔχῃσιν, ἐπεὶθάνεδῖοςὈδυσσεύς:αὐτὰρἐγὼνοἴκοιοἄναξἔσομ᾽ἡμετέροιοκαὶδμώων, οὕςμοιληίσσατοδῖοςὈδυσσεύς.”τὸνδ᾽αὖτ᾽ΕὐρύμαχοςΠολύβουπάϊςἀντίονηὔδα:“Τηλέμαχ᾽, ἦ
τοι
ταῦτα
θεῶν
ἐν
γούνασι
κεῖται,ὅςτιςἐνἀμφιάλῳἸθάκῃβασιλεύσειἈχαιῶν:κτήματαδ᾽αὐτὸςἔχοιςκαὶδώμασινοἷσινἀνάσσοις.μὴγὰρὅγ᾽ἔλθοιἀνὴρὅςτίςσ᾽ἀέκονταβίηφινκτήματ᾽ἀπορραίσει, Ἰθάκηςἔτιναιετοώσης.ἀλλ᾽ἐθέλωσε, φέριστε, περὶξείνοιοἐρέσθαι,ὁππόθενοὗτοςἀνήρ, ποίηςδ᾽ἐξεὔχεταιεἶναιγαίης, ποῦδένύοἱγενεὴκαὶπατρὶςἄρουρα.ἠέτιν᾽ἀγγελίηνπατρὸςφέρειἐρχομένοιο,ἦἑὸναὐτοῦχρεῖοςἐελδόμενοςτόδ᾽ἱκάνει;οἷονἀναΐξαςἄφαροἴχεται, οὐδ᾽ὑπέμεινεγνώμεναι: οὐμὲνγάρτικακῷεἰςὦπαἐῴκει.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Εὐρύμαχ᾽, ἦ
τοι
νόστος
ἀπώλετο
πατρὸς
ἐμοῖο:οὔτ᾽οὖνἀγγελίῃἔτιπείθομαι, εἴποθενἔλθοι,οὔτεθεοπροπίηςἐμπάζομαι, ἥντιναμήτηρἐςμέγαρονκαλέσασαθεοπρόπονἐξερέηται.ξεῖνοςδ᾽οὗτοςἐμὸςπατρώιοςἐκΤάφουἐστίν,Μέντηςδ᾽Ἀγχιάλοιοδαΐφρονοςεὔχεταιεἶναιυἱός, ἀτὰρΤαφίοισιφιληρέτμοισινἀνάσσει.”ὣςφάτοΤηλέμαχος, φρεσὶδ᾽ἀθανάτηνθεὸνἔγνω.οἱδ᾽εἰςὀρχηστύντεκαὶἱμερόεσσανἀοιδὴντρεψάμενοιτέρποντο, μένονδ᾽ἐπὶἕσπερονἐλθεῖν.τοῖσιδὲτερπομένοισιμέλαςἐπὶἕσπεροςἦλθε:δὴτότεκακκείοντεςἔβανοἶκόνδεἕκαστος.Τηλέμαχοςδ᾽, ὅθιοἱθάλαμοςπερικαλλέοςαὐλῆςὑψηλὸςδέδμητοπερισκέπτῳἐνὶχώρῳ,ἔνθ᾽ἔβηεἰςεὐνὴνπολλὰφρεσὶμερμηρίζων.τῷδ᾽ἄρ᾽ἅμ᾽αἰθομέναςδαΐδαςφέρεκεδνὰἰδυῖαΕὐρύκλει᾽, ὮποςθυγάτηρΠεισηνορίδαο,τήνποτεΛαέρτηςπρίατοκτεάτεσσινἑοῖσινπρωθήβηνἔτ᾽ἐοῦσαν, ἐεικοσάβοιαδ᾽ἔδωκεν,ἶσαδέμινκεδνῇἀλόχῳτίενἐνμεγάροισιν,εὐνῇδ᾽οὔποτ᾽ἔμικτο, χόλονδ᾽ἀλέεινεγυναικός:ἥοἱἅμ᾽αἰθομέναςδαΐδαςφέρε, καίἑμάλισταδμῳάωνφιλέεσκε, καὶἔτρεφετυτθὸνἐόντα.ὤιξενδὲθύραςθαλάμουπύκαποιητοῖο,ἕζετοδ᾽ἐνλέκτρῳ, μαλακὸνδ᾽ἔκδυνεχιτῶνα:καὶτὸνμὲνγραίηςπυκιμηδέοςἔμβαλεχερσίν.ἡμὲντὸνπτύξασακαὶἀσκήσασαχιτῶνα,πασσάλῳἀγκρεμάσασαπαρὰτρητοῖσιλέχεσσιβῆῥ᾽ἴμενἐκθαλάμοιο, θύρηνδ᾽ἐπέρυσσεκορώνῃἀργυρέῃ, ἐπὶδὲκληῖδ᾽ἐτάνυσσενἱμάντι.ἔνθ᾽ὅγεπαννύχιος, κεκαλυμμένοςοἰὸςἀώτῳ,βούλευεφρεσὶνᾗσινὁδὸντὴνπέφραδ᾽Ἀθήνη.
ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ὤρνυτ᾽ἄρ᾽ἐξεὐνῆφινὈδυσσῆοςφίλοςυἱὸςεἵματαἑσσάμενος, περὶδὲξίφοςὀξὺθέτ᾽ὤμῳ,ποσσὶδ᾽ὑπὸλιπαροῖσινἐδήσατοκαλὰπέδιλα,βῆδ᾽ἴμενἐκθαλάμοιοθεῷἐναλίγκιοςἄντην.αἶψαδὲκηρύκεσσιλιγυφθόγγοισικέλευσεκηρύσσεινἀγορήνδεκάρηκομόωνταςἈχαιούς.οἱμὲνἐκήρυσσον, τοὶδ᾽ἠγείροντομάλ᾽ὦκα.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἤγερθενὁμηγερέεςτ᾽ἐγένοντο,βῆῥ᾽ἴμενεἰςἀγορήν, παλάμῃδ᾽ἔχεχάλκεονἔγχος,οὐκοἶος, ἅματῷγεδύωκύνεςἀργοὶἕποντο.θεσπεσίηνδ᾽ἄρατῷγεχάρινκατέχευενἈθήνη.τὸνδ᾽ἄραπάντεςλαοὶἐπερχόμενονθηεῦντο:ἕζετοδ᾽ἐνπατρὸςθώκῳ, εἶξανδὲγέροντες.τοῖσιδ᾽ἔπειθ᾽ἥρωςΑἰγύπτιοςἦρχ᾽ἀγορεύειν,ὃςδὴγήραϊκυφὸςἔηνκαὶμυρίαᾔδη.καὶγὰρτοῦφίλοςυἱὸςἅμ᾽ἀντιθέῳὈδυσῆιἼλιονεἰςἐύπωλονἔβηκοίλῃςἐνὶνηυσίν,Ἄντιφοςαἰχμητής: τὸνδ᾽ἄγριοςἔκτανεΚύκλωψἐνσπῆιγλαφυρῷ, πύματονδ᾽ὡπλίσσατοδόρπον.τρεῖςδέοἱἄλλοιἔσαν, καὶὁμὲνμνηστῆρσινὁμίλει,Εὐρύνομος, δύοδ᾽αἰὲνἔχονπατρώιαἔργα.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςτοῦλήθετ᾽ὀδυρόμενοςκαὶἀχεύων.τοῦὅγεδάκρυχέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπε:“κέκλυτε
δὴ
νῦν
μευ, Ἰθακήσιοι, ὅττι
κεν
εἴπω:οὔτεποθ᾽ἡμετέρηἀγορὴγένετ᾽οὔτεθόωκοςἐξοὗὈδυσσεὺςδῖοςἔβηκοίλῃςἐνὶνηυσί.νῦνδὲτίςὧδ᾽ἤγειρε; τίναχρειὼτόσονἵκειἠὲνέωνἀνδρῶνἢοἳπρογενέστεροίεἰσιν;ἠέτιν᾽ἀγγελίηνστρατοῦἔκλυενἐρχομένοιο,ἥνχ᾽ἡμῖνσάφαεἴποι, ὅτεπρότερόςγεπύθοιτο;ἦέτιδήμιονἄλλοπιφαύσκεταιἠδ᾽ἀγορεύει;ἐσθλόςμοιδοκεῖεἶναι, ὀνήμενος. εἴθεοἱαὐτῷΖεὺςἀγαθὸντελέσειεν, ὅτιφρεσὶνᾗσιμενοινᾷ.”ὣςφάτο, χαῖρεδὲφήμῃὈδυσσῆοςφίλοςυἱός,οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτιδὴνἧστο, μενοίνησενδ᾽ἀγορεύειν,στῆδὲμέσῃἀγορῇ: σκῆπτρονδέοἱἔμβαλεχειρὶκῆρυξΠεισήνωρπεπνυμέναμήδεαεἰδώς.πρῶτονἔπειταγέροντακαθαπτόμενοςπροσέειπεν:“ὦ
γέρον, οὐχ
ἑκὰς
οὗτος
ἀνήρ, τάχα
δ᾽
εἴσεαι
αὐτός,ὃςλαὸνἤγειρα: μάλισταδέμ᾽ἄλγοςἱκάνει.οὔτετιν᾽ἀγγελίηνστρατοῦἔκλυονἐρχομένοιο,ἥνχ᾽ὑμῖνσάφαεἴπω, ὅτεπρότερόςγεπυθοίμην,οὔτετιδήμιονἄλλοπιφαύσκομαιοὐδ᾽ἀγορεύω,ἀλλ᾽ἐμὸναὐτοῦχρεῖος, ὅμοικακὰἔμπεσενοἴκῳδοιά: τὸμὲνπατέρ᾽ἐσθλὸνἀπώλεσα, ὅςποτ᾽ἐνὑμῖντοίσδεσσινβασίλευε, πατὴρδ᾽ὣςἤπιοςἦεν:νῦνδ᾽αὖκαὶπολὺμεῖζον, ὃδὴτάχαοἶκονἅπανταπάγχυδιαρραίσει, βίοτονδ᾽ἀπὸπάμπανὀλέσσει.μητέριμοιμνηστῆρεςἐπέχραονοὐκἐθελούσῃ,τῶνἀνδρῶνφίλοιυἷες, οἳἐνθάδεγ᾽εἰσὶνἄριστοι,οἳπατρὸςμὲνἐςοἶκονἀπερρίγασινέεσθαιἸκαρίου, ὥςκ᾽αὐτὸςἐεδνώσαιτοθύγατρα,δοίηδ᾽ᾧκ᾽ἐθέλοικαίοἱκεχαρισμένοςἔλθοι:οἱδ᾽εἰςἡμέτερονπωλεύμενοιἤματαπάντα,βοῦςἱερεύοντεςκαὶὄιςκαὶπίοναςαἶγαςεἰλαπινάζουσινπίνουσίτεαἴθοπαοἶνονμαψιδίως: τὰδὲπολλὰκατάνεται. οὐγὰρἔπ᾽ἀνήρ,οἷοςὈδυσσεὺςἔσκεν, ἀρὴνἀπὸοἴκουἀμῦναι.ἡμεῖςδ᾽οὔνύτιτοῖοιἀμυνέμεν: ἦκαὶἔπειταλευγαλέοιτ᾽ἐσόμεσθακαὶοὐδεδαηκότεςἀλκήν.ἦτ᾽ἂνἀμυναίμην, εἴμοιδύναμίςγεπαρείη.οὐγὰρἔτ᾽ἀνσχετὰἔργατετεύχαται, οὐδ᾽ἔτικαλῶςοἶκοςἐμὸςδιόλωλε. νεμεσσήθητεκαὶαὐτοί,ἄλλουςτ᾽αἰδέσθητεπερικτίοναςἀνθρώπους,οἳπεριναιετάουσι: θεῶνδ᾽ὑποδείσατεμῆνιν,μήτιμεταστρέψωσινἀγασσάμενοικακὰἔργα.λίσσομαιἠμὲνΖηνὸςὈλυμπίουἠδὲΘέμιστος,ἥτ᾽ἀνδρῶνἀγορὰςἠμὲνλύειἠδὲκαθίζει:σχέσθε, φίλοι, καίμ᾽οἶονἐάσατεπένθεϊλυγρῷτείρεσθ᾽, εἰμήπούτιπατὴρἐμὸςἐσθλὸςὈδυσσεὺςδυσμενέωνκάκ᾽ἔρεξενἐυκνήμιδαςἈχαιούς,τῶνμ᾽ἀποτινύμενοικακὰῥέζετεδυσμενέοντες,τούτουςὀτρύνοντες. ἐμοὶδέκεκέρδιονεἴηὑμέαςἐσθέμεναικειμήλιάτεπρόβασίντε.εἴχ᾽ὑμεῖςγεφάγοιτε, τάχ᾽ἄνποτεκαὶτίσιςεἴη:τόφραγὰρἂνκατὰἄστυποτιπτυσσοίμεθαμύθῳχρήματ᾽ἀπαιτίζοντες, ἕωςκ᾽ἀπὸπάνταδοθείη:νῦνδέμοιἀπρήκτουςὀδύναςἐμβάλλετεθυμῷ.”ὣςφάτοχωόμενος, ποτὶδὲσκῆπτρονβάλεγαίῃδάκρυ᾽ἀναπρήσας: οἶκτοςδ᾽ἕλελαὸνἅπαντα.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀκὴνἔσαν, οὐδέτιςἔτληΤηλέμαχονμύθοισινἀμείψασθαιχαλεποῖσιν:Ἀντίνοοςδέμινοἶοςἀμειβόμενοςπροσέειπε:“Τηλέμαχ᾽
ὑψαγόρη, μένος
ἄσχετε, ποῖον
ἔειπες
ἡμέαςαἰσχύνων: ἐθέλοιςδέκεμῶμονἀνάψαι.σοὶδ᾽οὔτιμνηστῆρεςἈχαιῶναἴτιοίεἰσιν,ἀλλὰφίλημήτηρ, ἥτοιπέρικέρδεαοἶδεν.ἤδηγὰρτρίτονἐστὶνἔτος, τάχαδ᾽εἶσιτέταρτον,ἐξοὗἀτέμβειθυμὸνἐνὶστήθεσσινἈχαιῶν.πάνταςμένῥ᾽ἔλπεικαὶὑπίσχεταιἀνδρὶἑκάστῳἀγγελίαςπροϊεῖσα, νόοςδέοἱἄλλαμενοινᾷ.ἡδὲδόλοντόνδ᾽ἄλλονἐνὶφρεσὶμερμήριξε:στησαμένημέγανἱστὸνἐνὶμεγάροισινὕφαινε,λεπτὸνκαὶπερίμετρον: ἄφαρδ᾽ἡμῖνμετέειπε:“‘κοῦροι
ἐμοὶ
μνηστῆρες, ἐπεὶ
θάνε
δῖος
Ὀδυσσεύς,μίμνετ᾽ἐπειγόμενοιτὸνἐμὸνγάμον, εἰςὅκεφᾶροςἐκτελέσω, μήμοιμεταμώνιανήματ᾽ὄληται,Λαέρτῃἥρωιταφήιον, εἰςὅτεκένμινμοῖρ᾽ὀλοὴκαθέλῃσιτανηλεγέοςθανάτοιο,μήτίςμοικατὰδῆμονἈχαιϊάδωννεμεσήσῃ.αἴκενἄτερσπείρουκεῖταιπολλὰκτεατίσσασ’.“ὣς
ἔφαθ᾽, ἡμῖν
δ᾽
αὖτ᾽
ἐπεπείθετο
θυμὸς
ἀγήνωρ.ἔνθακαὶἠματίημὲνὑφαίνεσκενμέγανἱστόν,νύκταςδ᾽ἀλλύεσκεν, ἐπεὶδαΐδαςπαραθεῖτο.ὣςτρίετεςμὲνἔληθεδόλῳκαὶἔπειθενἈχαιούς:ἀλλ᾽ὅτετέτρατονἦλθενἔτοςκαὶἐπήλυθονὧραι,καὶτότεδήτιςἔειπεγυναικῶν, ἣσάφαᾔδη,καὶτήνγ᾽ἀλλύουσανἐφεύρομενἀγλαὸνἱστόν.ὣςτὸμὲνἐξετέλεσσεκαὶοὐκἐθέλουσ᾽ὑπ᾽ἀνάγκης:σοὶδ᾽ὧδεμνηστῆρεςὑποκρίνονται, ἵν᾽εἰδῇςαὐτὸςσῷθυμῷ, εἰδῶσιδὲπάντεςἈχαιοί:μητέρασὴνἀπόπεμψον, ἄνωχθιδέμινγαμέεσθαιτῷὅτεῴτεπατὴρκέλεταικαὶἁνδάνειαὐτῇ.εἰδ᾽ἔτ᾽ἀνιήσειγεπολὺνχρόνονυἷαςἈχαιῶν,τὰφρονέουσ᾽ἀνὰθυμόν, ὅοἱπέριδῶκενἈθήνηἔργατ᾽ἐπίστασθαιπερικαλλέακαὶφρέναςἐσθλὰςκέρδεάθ᾽, οἷ᾽οὔπώτιν᾽ἀκούομενοὐδὲπαλαιῶν,τάωναἳπάροςἦσανἐυπλοκαμῖδεςἈχαιαί,Τυρώτ᾽ἈλκμήνητεἐυστέφανόςτεΜυκήνη:τάωνοὔτιςὁμοῖανοήματαΠηνελοπείῃᾔδη: ἀτὰρμὲντοῦτόγ᾽ἐναίσιμονοὐκἐνόησε.τόφραγὰροὖνβίοτόντετεὸνκαὶκτήματ᾽ἔδονται,ὄφρακεκείνητοῦτονἔχῃνόον, ὅντινάοἱνῦνἐνστήθεσσιτιθεῖσιθεοί. μέγαμὲνκλέοςαὐτῇποιεῖτ᾽, αὐτὰρσοίγεποθὴνπολέοςβιότοιο.ἡμεῖςδ᾽οὔτ᾽ἐπὶἔργαπάροςγ᾽ἴμενοὔτεπῃἄλλῃ,πρίνγ᾽αὐτὴνγήμασθαιἈχαιῶνᾧκ᾽ἐθέλῃσι.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Ἀντίνο᾽, οὔ
πως
ἔστι
δόμων
ἀέκουσαν
ἀπῶσαι
ἥμ᾽ἔτεχ᾽, ἥμ᾽ἔθρεψε: πατὴρδ᾽ἐμὸςἄλλοθιγαίης,ζώειὅγ᾽ἦτέθνηκε: κακὸνδέμεπόλλ᾽ἀποτίνεινἸκαρίῳ, αἴκ᾽αὐτὸςἑκὼνἀπὸμητέραπέμψω.ἐκγὰρτοῦπατρὸςκακὰπείσομαι, ἄλλαδὲδαίμωνδώσει, ἐπεὶμήτηρστυγερὰςἀρήσετ᾽ἐρινῦςοἴκουἀπερχομένη: νέμεσιςδέμοιἐξἀνθρώπωνἔσσεται: ὣςοὐτοῦτονἐγώποτεμῦθονἐνίψω.ὑμέτεροςδ᾽εἰμὲνθυμὸςνεμεσίζεταιαὐτῶν,ἔξιτέμοιμεγάρων, ἄλλαςδ᾽ἀλεγύνετεδαῖταςὑμὰκτήματ᾽ἔδοντεςἀμειβόμενοικατὰοἴκους.εἰδ᾽ὑμῖνδοκέειτόδελωίτερονκαὶἄμεινονἔμμεναι, ἀνδρὸςἑνὸςβίοτοννήποινονὀλέσθαι,κείρετ᾽: ἐγὼδὲθεοὺςἐπιβώσομαιαἰὲνἐόντας,αἴκέποθιΖεὺςδῷσιπαλίντιταἔργαγενέσθαι.νήποινοίκενἔπειταδόμωνἔντοσθενὄλοισθε.”“ὣς
φάτο
Τηλέμαχος, τῷ
δ᾽
αἰετὼ
εὐρύοπα
Ζεὺς
ὑψόθενἐκκορυφῆςὄρεοςπροέηκεπέτεσθαι.τὼδ᾽ἕωςμένῥ᾽ἐπέτοντομετὰπνοιῇςἀνέμοιοπλησίωἀλλήλοισιτιταινομένωπτερύγεσσιν:ἀλλ᾽ὅτεδὴμέσσηνἀγορὴνπολύφημονἱκέσθην,ἔνθ᾽ἐπιδινηθέντετιναξάσθηνπτερὰπυκνά,ἐςδ᾽ἰδέτηνπάντωνκεφαλάς, ὄσσοντοδ᾽ὄλεθρον:δρυψαμένωδ᾽ὀνύχεσσιπαρειὰςἀμφίτεδειρὰςδεξιὼἤιξανδιάτ᾽οἰκίακαὶπόλιναὐτῶν.θάμβησανδ᾽ὄρνιθας, ἐπεὶἴδονὀφθαλμοῖσιν:ὥρμηνανδ᾽ἀνὰθυμὸνἅπερτελέεσθαιἔμελλον.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεγέρωνἥρωςἉλιθέρσηςΜαστορίδης: ὁγὰροἶοςὁμηλικίηνἐκέκαστοὄρνιθαςγνῶναικαὶἐναίσιμαμυθήσασθαι:ὅσφινἐὺφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπε:“κέκλυτε
δὴ
νῦν
μευ, Ἰθακήσιοι, ὅττι
κεν
εἴπω:μνηστῆρσινδὲμάλισταπιφαυσκόμενοςτάδεεἴρω:τοῖσινγὰρμέγαπῆμακυλίνδεται: οὐγὰρὈδυσσεὺςδὴνἀπάνευθεφίλωνὧνἔσσεται, ἀλλάπουἤδηἐγγὺςἐὼντοῖσδεσσιφόνονκαὶκῆραφυτεύειπάντεσσιν: πολέσινδὲκαὶἄλλοισινκακὸνἔσται,οἳνεμόμεσθ᾽Ἰθάκηνἐυδείελον. ἀλλὰπολὺπρὶνφραζώμεσθ᾽, ὥςκενκαταπαύσομεν: οἱδὲκαὶαὐτοὶπαυέσθων: καὶγάρσφινἄφαρτόδελώιόνἐστιν.οὐγὰρἀπείρητοςμαντεύομαι, ἀλλ᾽ἐὺεἰδώς:καὶγὰρκείνῳφημὶτελευτηθῆναιἅπαντα,ὥςοἱἐμυθεόμην, ὅτεἼλιονεἰσανέβαινονἈργεῖοι, μετὰδέσφινἔβηπολύμητιςὈδυσσεύς.φῆνκακὰπολλὰπαθόντ᾽, ὀλέσαντ᾽ἄποπάνταςἑταίρους,ἄγνωστονπάντεσσινἐεικοστῷἐνιαυτῷοἴκαδ᾽ἐλεύσεσθαι: τὰδὲδὴνῦνπάντατελεῖται.”τὸνδ᾽αὖτ᾽ΕὐρύμαχοςΠολύβουπάϊςἀντίονηὔδα:“ὦ
γέρον, εἰ
δ᾽
ἄγε
νῦν
μαντεύεο
σοῖσι
τέκεσσιν
οἴκαδ᾽ἰών, μήπούτικακὸνπάσχωσινὀπίσσω:ταῦταδ᾽ἐγὼσέοπολλὸνἀμείνωνμαντεύεσθαι.ὄρνιθεςδέτεπολλοὶὑπ᾽αὐγὰςἠελίοιοφοιτῶσ᾽, οὐδέτεπάντεςἐναίσιμοι: αὐτὰρὈδυσσεὺςὤλετοτῆλ᾽, ὡςκαὶσὺκαταφθίσθαισὺνἐκείνῳὤφελες. οὐκἂντόσσαθεοπροπέωνἀγόρευες,οὐδέκεΤηλέμαχονκεχολωμένονὧδ᾽ἀνιείης,σῷοἴκῳδῶρονποτιδέγμενος, αἴκεπόρῃσιν.ἀλλ᾽ἔκτοιἐρέω, τὸδὲκαὶτετελεσμένονἔσται:αἴκενεώτερονἄνδραπαλαιάτεπολλάτεεἰδὼςπαρφάμενοςἐπέεσσινἐποτρύνῃςχαλεπαίνειν,αὐτῷμένοἱπρῶτονἀνιηρέστερονἔσται,πρῆξαιδ᾽ἔμπηςοὔτιδυνήσεταιεἵνεκατῶνδε:σοὶδέ, γέρον, θωὴνἐπιθήσομεν, ἥνκ᾽ἐνὶθυμῷτίνωνἀσχάλλῃς: χαλεπὸνδέτοιἔσσεταιἄλγος.Τηλεμάχῳδ᾽ἐνπᾶσινἐγὼνὑποθήσομαιαὐτός:μητέραἣνἐςπατρὸςἀνωγέτωἀπονέεσθαι:οἱδὲγάμοντεύξουσικαὶἀρτυνέουσινἔεδναπολλὰμάλ᾽, ὅσσαἔοικεφίληςἐπὶπαιδὸςἕπεσθαι.οὐγὰρπρὶνπαύσεσθαιὀίομαιυἷαςἈχαιῶνμνηστύοςἀργαλέης, ἐπεὶοὔτιναδείδιμενἔμπης,οὔτ᾽οὖνΤηλέμαχονμάλαπερπολύμυθονἐόντα,οὔτεθεοπροπίηςἐμπαζόμεθ᾽, ἣνσύ, γεραιέ,μυθέαιἀκράαντον, ἀπεχθάνεαιδ᾽ἔτιμᾶλλον.χρήματαδ᾽αὖτεκακῶςβεβρώσεται, οὐδέποτ᾽ἶσαἔσσεται, ὄφρακενἥγεδιατρίβῃσινἈχαιοὺςὃνγάμον: ἡμεῖςδ᾽αὖποτιδέγμενοιἤματαπάνταεἵνεκατῆςἀρετῆςἐριδαίνομεν, οὐδὲμετ᾽ἄλλαςἐρχόμεθ᾽, ἃςἐπιεικὲςὀπυιέμενἐστὶνἑκάστῳ.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Εὐρύμαχ᾽
ἠδὲ
καὶ
ἄλλοι, ὅσοι
μνηστῆρες
ἀγαυοί,ταῦταμὲνοὐχὑμέαςἔτιλίσσομαιοὐδ᾽ἀγορεύω:ἤδηγὰρτὰἴσασιθεοὶκαὶπάντεςἈχαιοί.ἀλλ᾽ἄγεμοιδότενῆαθοὴνκαὶεἴκοσ᾽ἑταίρους,οἵκέμοιἔνθακαὶἔνθαδιαπρήσσωσικέλευθον.εἶμιγὰρἐςΣπάρτηντεκαὶἐςΠύλονἠμαθόεντανόστονπευσόμενοςπατρὸςδὴνοἰχομένοιο,ἤντίςμοιεἴπῃσιβροτῶνἢὄσσανἀκούσωἐκΔιός, ἥτεμάλισταφέρεικλέοςἀνθρώποισιν:εἰμένκενπατρὸςβίοτονκαὶνόστονἀκούσω,ἦτ᾽ἄν, τρυχόμενόςπερ, ἔτιτλαίηνἐνιαυτόν:εἰδέκετεθνηῶτοςἀκούσωμηδ᾽ἔτ᾽ἐόντος,νοστήσαςδὴἔπειταφίληνἐςπατρίδαγαῖανσῆμάτέοἱχεύωκαὶἐπὶκτέρεακτερεΐξωπολλὰμάλ᾽, ὅσσαἔοικε, καὶἀνέριμητέραδώσω.”ἦτοιὅγ᾽ὣςεἰπὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο, τοῖσιδ᾽ἀνέστηΜέντωρ, ὅςῥ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονοςἦενἑταῖρος,καὶοἱἰὼνἐννηυσὶνἐπέτρεπενοἶκονἅπαντα,πείθεσθαίτεγέροντικαὶἔμπεδαπάνταφυλάσσειν:ὅσφινἐὺφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:“κέκλυτε
δὴ
νῦν
μευ, Ἰθακήσιοι, ὅττι
κεν
εἴπω:μήτιςἔτιπρόφρωνἀγανὸςκαὶἤπιοςἔστωσκηπτοῦχοςβασιλεύς, μηδὲφρεσὶναἴσιμαεἰδώς,ἀλλ᾽αἰεὶχαλεπόςτ᾽εἴηκαὶαἴσυλαῥέζοι:ὡςοὔτιςμέμνηταιὈδυσσῆοςθείοιολαῶνοἷσινἄνασσε, πατὴρδ᾽ὣςἤπιοςἦεν.ἀλλ᾽ἦτοιμνηστῆραςἀγήνοραςοὔτιμεγαίρωἔρδεινἔργαβίαιακακορραφίῃσινόοιο:σφὰςγὰρπαρθέμενοικεφαλὰςκατέδουσιβιαίωςοἶκονὈδυσσῆος, τὸνδ᾽οὐκέτιφασὶνέεσθαι.νῦνδ᾽ἄλλῳδήμῳνεμεσίζομαι, οἷονἅπαντεςἧσθ᾽ἄνεῳ, ἀτὰροὔτικαθαπτόμενοιἐπέεσσιπαύρουςμνηστῆραςκαταπαύετεπολλοὶἐόντες.”τὸνδ᾽ΕὐηνορίδηςΛειώκριτοςἀντίονηὔδα:“Μέντορ
ἀταρτηρέ, φρένας
ἠλεέ, ποῖον
ἔειπες
ἡμέαςὀτρύνωνκαταπαυέμεν. ἀργαλέονδὲἀνδράσικαὶπλεόνεσσιμαχήσασθαιπερὶδαιτί.εἴπεργάρκ᾽ὈδυσεὺςἸθακήσιοςαὐτὸςἐπελθὼνδαινυμένουςκατὰδῶμαἑὸνμνηστῆραςἀγαυοὺςἐξελάσαιμεγάροιομενοινήσει᾽ἐνὶθυμῷ,οὔκένοἱκεχάροιτογυνή, μάλαπερχατέουσα,ἐλθόντ᾽, ἀλλάκεναὐτοῦἀεικέαπότμονἐπίσποι,εἰπλεόνεσσιμάχοιτο: σὺδ᾽οὐκατὰμοῖρανἔειπες.ἀλλ᾽ἄγε, λαοὶμὲνσκίδνασθ᾽ἐπὶἔργαἕκαστος,τούτῳδ᾽ὀτρυνέειΜέντωρὁδὸνἠδ᾽Ἁλιθέρσης,οἵτέοἱἐξἀρχῆςπατρώιοίεἰσινἑταῖροι.ἀλλ᾽ὀίω, καὶδηθὰκαθήμενοςἀγγελιάωνπεύσεταιεἰνἸθάκῃ, τελέειδ᾽ὁδὸνοὔποτεταύτην.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, λῦσενδ᾽ἀγορὴναἰψηρήν.οἱμὲνἄρ᾽ἐσκίδναντοἑὰπρὸςδώμαθ᾽ἕκαστος,μνηστῆρεςδ᾽ἐςδώματ᾽ἴσανθείουὈδυσῆος.Τηλέμαχοςδ᾽ἀπάνευθεκιὼνἐπὶθῖναθαλάσσης,χεῖραςνιψάμενοςπολιῆςἁλὸςεὔχετ᾽Ἀθήνῃ:“κλῦθί
μευ, ὃ
χθιζὸς
θεὸς
ἤλυθες
ἡμέτερον
δῶ
καὶμ᾽ἐννηὶκέλευσαςἐπ᾽ἠεροειδέαπόντοννόστονπευσόμενονπατρὸςδὴνοἰχομένοιοἔρχεσθαι: τὰδὲπάνταδιατρίβουσινἈχαιοί,μνηστῆρεςδὲμάλιστακακῶςὑπερηνορέοντες.”ὣςἔφατ᾽εὐχόμενος, σχεδόθενδέοἱἦλθενἈθήνη,Μέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν,καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“Τηλέμαχ᾽, οὐδ᾽
ὄπιθεν
κακὸς
ἔσσεαι
οὐδ᾽
ἀνοήμων,εἰδήτοισοῦπατρὸςἐνέστακταιμένοςἠύ,οἷοςκεῖνοςἔηντελέσαιἔργοντεἔποςτε:οὔτοιἔπειθ᾽ἁλίηὁδὸςἔσσεταιοὐδ᾽ἀτέλεστος.εἰδ᾽οὐκείνουγ᾽ἐσσὶγόνοςκαὶΠηνελοπείης,οὐσέγ᾽ἔπειταἔολπατελευτήσειν, ἃμενοινᾷς.παῦροιγάρτοιπαῖδεςὁμοῖοιπατρὶπέλονται,οἱπλέονεςκακίους, παῦροιδέτεπατρὸςἀρείους.ἀλλ᾽ἐπεὶοὐδ᾽ὄπιθενκακὸςἔσσεαιοὐδ᾽ἀνοήμων,οὐδέσεπάγχυγεμῆτιςὈδυσσῆοςπρολέλοιπεν,ἐλπωρήτοιἔπειτατελευτῆσαιτάδεἔργα.τῶνῦνμνηστήρωνμὲνἔαβουλήντενόοντεἀφραδέων, ἐπεὶοὔτινοήμονεςοὐδὲδίκαιοι:οὐδέτιἴσασινθάνατονκαὶκῆραμέλαιναν,ὃςδήσφισχεδόνἐστιν, ἐπ᾽ἤματιπάνταςὀλέσθαι.σοὶδ᾽ὁδὸςοὐκέτιδηρὸνἀπέσσεταιἣνσὺμενοινᾷς:τοῖοςγάρτοιἑταῖροςἐγὼπατρώιόςεἰμι,ὅςτοινῆαθοὴνστελέωκαὶἅμ᾽ἕψομαιαὐτός.ἀλλὰσὺμὲνπρὸςδώματ᾽ἰὼνμνηστῆρσινὁμίλει,ὅπλισσόντ᾽ἤιακαὶἄγγεσινἄρσονἅπαντα,οἶνονἐνἀμφιφορεῦσι, καὶἄλφιτα, μυελὸνἀνδρῶν,δέρμασινἐνπυκινοῖσιν: ἐγὼδ᾽ἀνὰδῆμονἑταίρουςαἶψ᾽ἐθελοντῆραςσυλλέξομαι. εἰσὶδὲνῆεςπολλαὶἐνἀμφιάλῳἸθάκῃ, νέαιἠδὲπαλαιαί:τάωνμέντοιἐγὼνἐπιόψομαιἥτιςἀρίστη,ὦκαδ᾽ἐφοπλίσσαντεςἐνήσομενεὐρέιπόντῳ.”ὣςφάτ᾽ἈθηναίηκούρηΔιός: οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτιδὴνΤηλέμαχοςπαρέμιμνεν, ἐπεὶθεοῦἔκλυεναὐδήν.βῆδ᾽ἰέναιπρὸςδῶμα, φίλοντετιημένοςἦτορ,εὗρεδ᾽ἄραμνηστῆραςἀγήνοραςἐνμεγάροισιν,αἶγαςἀνιεμένουςσιάλουςθ᾽εὕονταςἐναὐλῇ.Ἀντίνοοςδ᾽ἰθὺςγελάσαςκίεΤηλεμάχοιο,ἔντ᾽ἄραοἱφῦχειρί, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“Τηλέμαχ᾽
ὑψαγόρη, μένος
ἄσχετε, μή
τί
τοι
ἄλλο
ἐνστήθεσσικακὸνμελέτωἔργοντεἔποςτε,ἀλλάμοιἐσθιέμενκαὶπινέμεν, ὡςτὸπάροςπερ.ταῦταδέτοιμάλαπάντατελευτήσουσινἈχαιοί,νῆακαὶἐξαίτουςἐρέτας, ἵναθᾶσσονἵκηαιἐςΠύλονἠγαθέηνμετ᾽ἀγαυοῦπατρὸςἀκουήν.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Ἀντίνο᾽, οὔ
πως
ἔστιν
ὑπερφιάλοισι
μεθ᾽
ὑμῖν
δαίνυσθαίτ᾽ἀκέοντακαὶεὐφραίνεσθαιἕκηλον.ἦοὐχἅλιςὡςτὸπάροιθενἐκείρετεπολλὰκαὶἐσθλὰκτήματ᾽ἐμά, μνηστῆρες, ἐγὼδ᾽ἔτινήπιοςἦα;νῦνδ᾽ὅτεδὴμέγαςεἰμὶκαὶἄλλωνμῦθονἀκούωνπυνθάνομαι, καὶδήμοιἀέξεταιἔνδοθιθυμός,πειρήσω, ὥςκ᾽ὔμμικακὰςἐπὶκῆραςἰήλω,ἠὲΠύλονδ᾽ἐλθών, ἢαὐτοῦτῷδ᾽ἐνὶδήμῳ.εἶμιμέν, οὐδ᾽ἁλίηὁδὸςἔσσεταιἣνἀγορεύω,ἔμπορος: οὐγὰρνηὸςἐπήβολοςοὐδ᾽ἐρετάωνγίγνομαι: ὥςνύπουὔμμινἐείσατοκέρδιονεἶναι.”ἦῥα, καὶἐκχειρὸςχεῖρασπάσατ᾽Ἀντινόοιοῥεῖα: μνηστῆρεςδὲδόμονκάταδαῖταπένοντο.οἱδ᾽ἐπελώβευονκαὶἐκερτόμεονἐπέεσσιν.ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:“ἦ
μάλα
Τηλέμαχος
φόνον
ἡμῖν
μερμηρίζει.ἤτιναςἐκΠύλουἄξειἀμύντοραςἠμαθόεντοςἢὅγεκαὶΣπάρτηθεν, ἐπείνύπερἵεταιαἰνῶς:ἠὲκαὶεἰςἘφύρηνἐθέλει, πίειρανἄρουραν,ἐλθεῖν, ὄφρ᾽ἔνθενθυμοφθόραφάρμακ᾽ἐνείκῃ,ἐνδὲβάλῃκρητῆρικαὶἡμέαςπάνταςὀλέσσῃ.”ἄλλοςδ᾽αὖτ᾽εἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:“τίς
δ᾽
οἶδ᾽, εἴ
κε
καὶ
αὐτὸς
ἰὼν
κοίλης
ἐπὶ
νηὸς
τῆλεφίλωνἀπόληταιἀλώμενοςὥςπερὈδυσσεύς;οὕτωκενκαὶμᾶλλονὀφέλλειενπόνονἄμμιν:κτήματαγάρκενπάνταδασαίμεθα, οἰκίαδ᾽αὖτετούτουμητέριδοῖμενἔχεινἠδ᾽ὅςτιςὀπυίοι.”ὣςφάν, ὁδ᾽ὑψόροφονθάλαμονκατεβήσετοπατρὸςεὐρύν, ὅθινητὸςχρυσὸςκαὶχαλκὸςἔκειτοἐσθήςτ᾽ἐνχηλοῖσινἅλιςτ᾽ἐυῶδεςἔλαιον:ἐνδὲπίθοιοἴνοιοπαλαιοῦἡδυπότοιοἕστασαν, ἄκρητονθεῖονποτὸνἐντὸςἔχοντες,ἑξείηςποτὶτοῖχονἀρηρότες, εἴποτ᾽Ὀδυσσεὺςοἴκαδενοστήσειεκαὶἄλγεαπολλὰμογήσας.κληισταὶδ᾽ἔπεσανσανίδεςπυκινῶςἀραρυῖαι,δικλίδες: ἐνδὲγυνὴταμίηνύκταςτεκαὶἦμαρἔσχ᾽, ἣπάντ᾽ἐφύλασσενόουπολυϊδρείῃσιν,Εὐρύκλει᾽, ὮποςθυγάτηρΠεισηνορίδαο.τὴντότεΤηλέμαχοςπροσέφηθαλαμόνδεκαλέσσας:“μαῖ᾽, ἄγε
δή
μοι
οἶνον
ἐν
ἀμφιφορεῦσιν
ἄφυσσον
ἡδύν, ὅτιςμετὰτὸνλαρώτατοςὃνσὺφυλάσσειςκεῖνονὀιομένητὸνκάμμορον, εἴποθενἔλθοιδιογενὴςὈδυσεὺςθάνατονκαὶκῆραςἀλύξας.δώδεκαδ᾽ἔμπλησονκαὶπώμασινἄρσονἅπαντας.ἐνδέμοιἄλφιταχεῦονἐϋρραφέεσσιδοροῖσιν:εἴκοσιδ᾽ἔστωμέτραμυληφάτουἀλφίτουἀκτῆς.αὐτὴδ᾽οἴηἴσθι: τὰδ᾽ἁθρόαπάντατετύχθω:ἑσπέριοςγὰρἐγὼναἱρήσομαι, ὁππότεκενδὴμήτηρεἰςὑπερῷ᾽ἀναβῇκοίτουτεμέδηται.εἶμιγὰρἐςΣπάρτηντεκαὶἐςΠύλονἠμαθόεντανόστονπευσόμενοςπατρὸςφίλου, ἤνπουἀκούσω.”ὣςφάτο, κώκυσενδὲφίλητροφὸςΕὐρύκλεια,καίῥ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“τίπτε
δέ
τοι, φίλε
τέκνον, ἐνὶ
φρεσὶ
τοῦτο
νόημα
ἔπλετο; πῇδ᾽ἐθέλειςἰέναιπολλὴνἐπὶγαῖανμοῦνοςἐὼνἀγαπητός; ὁδ᾽ὤλετοτηλόθιπάτρηςδιογενὴςὈδυσεὺςἀλλογνώτῳἐνὶδήμῳ.οἱδέτοιαὐτίκ᾽ἰόντικακὰφράσσονταιὀπίσσω,ὥςκεδόλῳφθίῃς, τάδεδ᾽αὐτοὶπάνταδάσονται.ἀλλὰμέν᾽αὖθ᾽ἐπὶσοῖσικαθήμενος: οὐδέτίσεχρὴπόντονἐπ᾽ἀτρύγετονκακὰπάσχεινοὐδ᾽ἀλάλησθαι.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“θάρσει, μαῖ᾽, ἐπεὶ
οὔ
τοι
ἄνευ
θεοῦ
ἥδε
γε
βουλή.ἀλλ᾽ὄμοσονμὴμητρὶφίλῃτάδεμυθήσασθαι,πρίνγ᾽ὅτ᾽ἂνἑνδεκάτητεδυωδεκάτητεγένηται,ἢαὐτὴνποθέσαικαὶἀφορμηθέντοςἀκοῦσαι,ὡςἂνμὴκλαίουσακατὰχρόακαλὸνἰάπτῃ.”ὣςἄρ᾽ἔφη, γρῆυςδὲθεῶνμέγανὅρκονἀπώμνυ.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσέντετελεύτησέντετὸνὅρκον,αὐτίκ᾽ἔπειτάοἱοἶνονἐνἀμφιφορεῦσινἄφυσσεν,ἐνδέοἱἄλφιταχεῦενἐϋρραφέεσσιδοροῖσι.Τηλέμαχοςδ᾽ἐςδώματ᾽ἰὼνμνηστῆρσινὁμίλει.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη.Τηλεμάχῳἐικυῖακατὰπτόλινᾤχετοπάντῃ,καίῥαἑκάστῳφωτὶπαρισταμένηφάτομῦθον,ἑσπερίουςδ᾽ἐπὶνῆαθοὴνἀγέρεσθαιἀνώγει.ἡδ᾽αὖτεΦρονίοιοΝοήμοναφαίδιμονυἱὸνᾔτεενῆαθοήν: ὁδέοἱπρόφρωνὑπέδεκτο.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί,καὶτότενῆαθοὴνἅλαδ᾽εἴρυσε, πάνταδ᾽ἐναὐτῇὅπλ᾽ἐτίθει, τάτενῆεςἐύσσελμοιφορέουσι.στῆσεδ᾽ἐπ᾽ἐσχατιῇλιμένος, περὶδ᾽ἐσθλοὶἑταῖροιἁθρόοιἠγερέθοντο: θεὰδ᾽ὤτρυνενἕκαστον.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη.βῆῤ᾽ἰέναιπρὸςδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο:ἔνθαμνηστήρεσσινἐπὶγλυκὺνὕπνονἔχευε,πλάζεδὲπίνοντας, χειρῶνδ᾽ἔκβαλλεκύπελλα.οἱδ᾽εὕδεινὤρνυντοκατὰπτόλιν, οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτιδὴνἥατ᾽, ἐπείσφισινὕπνοςἐπὶβλεφάροισινἔπιπτεν.αὐτὰρΤηλέμαχονπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνηἐκπροκαλεσσαμένημεγάρωνἐὺναιεταόντων,Μέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν:“Τηλέμαχ᾽, ἤδη
μέν
τοι
ἐυκνήμιδες
ἑταῖροι
ἥατ᾽ἐπήρετμοιτὴνσὴνποτιδέγμενοιὁρμήν:ἀλλ᾽ἴομεν, μὴδηθὰδιατρίβωμενὁδοῖο.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἡγήσατοΠαλλὰςἈθήνηκαρπαλίμως: ὁδ᾽ἔπειταμετ᾽ἴχνιαβαῖνεθεοῖο.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλυθονἠδὲθάλασσαν,εὗρονἔπειτ᾽ἐπὶθινὶκάρηκομόωνταςἑταίρους.τοῖσιδὲκαὶμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο:“δεῦτε, φίλοι, ἤια
φερώμεθα: πάντα
γὰρ
ἤδη
ἁθρό᾽ἐνὶμεγάρῳ. μήτηρδ᾽ἐμὴοὔτιπέπυσται,οὐδ᾽ἄλλαιδμωαί, μίαδ᾽οἴημῦθονἄκουσεν.”ὣςἄραφωνήσαςἡγήσατο, τοὶδ᾽ἅμ᾽ἕποντο.οἱδ᾽ἄραπάνταφέροντεςἐυσσέλμῳἐπὶνηὶκάτθεσαν, ὡςἐκέλευσενὈδυσσῆοςφίλοςυἱός.ἂνδ᾽ἄραΤηλέμαχοςνηὸςβαῖν᾽, ἦρχεδ᾽Ἀθήνη,νηὶδ᾽ἐνὶπρυμνῇκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο: ἄγχιδ᾽ἄρ᾽αὐτῆςἕζετοΤηλέμαχος. τοὶδὲπρυμνήσι᾽ἔλυσαν,ἂνδὲκαὶαὐτοὶβάντεςἐπὶκληῖσικαθῖζον.τοῖσινδ᾽ἴκμενονοὖρονἵειγλαυκῶπιςἈθήνη,ἀκραῆΖέφυρον, κελάδοντ᾽ἐπὶοἴνοπαπόντον.Τηλέμαχοςδ᾽ἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσενὅπλωνἅπτεσθαι: τοὶδ᾽ὀτρύνοντοςἄκουσαν.ἱστὸνδ᾽εἰλάτινονκοίληςἔντοσθεμεσόδμηςστῆσανἀείραντες, κατὰδὲπροτόνοισινἔδησαν,ἕλκονδ᾽ἱστίαλευκὰἐυστρέπτοισιβοεῦσιν.ἔπρησενδ᾽ἄνεμοςμέσονἱστίον, ἀμφὶδὲκῦμαστείρῃπορφύρεονμεγάλ᾽ἴαχενηὸςἰούσης:ἡδ᾽ἔθεενκατὰκῦμαδιαπρήσσουσακέλευθον.δησάμενοιδ᾽ἄραὅπλαθοὴνἀνὰνῆαμέλαινανστήσαντοκρητῆραςἐπιστεφέαςοἴνοιο,λεῖβονδ᾽ἀθανάτοισιθεοῖςαἰειγενέτῃσιν,ἐκπάντωνδὲμάλισταΔιὸςγλαυκώπιδικούρῃ.παννυχίημένῥ᾽ἥγεκαὶἠῶπεῖρεκέλευθον.
Ἠέλιοςδ᾽ἀνόρουσε, λιπὼνπερικαλλέαλίμνην,οὐρανὸνἐςπολύχαλκον, ἵν᾽ἀθανάτοισιφαείνοικαὶθνητοῖσιβροτοῖσινἐπὶζείδωρονἄρουραν:οἱδὲΠύλον, Νηλῆοςἐυκτίμενονπτολίεθρον,ἷξον: τοὶδ᾽ἐπὶθινὶθαλάσσηςἱερὰῥέζον,ταύρουςπαμμέλανας, ἐνοσίχθονικυανοχαίτῃ.ἐννέαδ᾽ἕδραιἔσαν, πεντακόσιοιδ᾽ἐνἑκάστῃἥατοκαὶπρούχοντοἑκάστοθιἐννέαταύρους.εὖθ᾽οἱσπλάγχναπάσαντο, θεῷδ᾽ἐπὶμηρί᾽ἔκαιον,οἱδ᾽ἰθὺςκατάγοντοἰδ᾽ἱστίανηὸςἐίσηςστεῖλανἀείραντες, τὴνδ᾽ὥρμισαν, ἐκδ᾽ἔβαναὐτοί:ἐκδ᾽ἄραΤηλέμαχοςνηὸςβαῖν᾽, ἦρχεδ᾽Ἀθήνη.τὸνπροτέρηπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“Τηλέμαχ᾽, οὐ
μέν
σε
χρὴ
ἔτ᾽
αἰδοῦς, οὐδ᾽
ἠβαιόν:τοὔνεκαγὰρκαὶπόντονἐπέπλως, ὄφραπύθηαιπατρός, ὅπουκύθεγαῖακαὶὅντιναπότμονἐπέσπεν.ἀλλ᾽ἄγενῦνἰθὺςκίεΝέστοροςἱπποδάμοιο:εἴδομενἥντιναμῆτινἐνὶστήθεσσικέκευθε.λίσσεσθαιδέμιναὐτός, ὅπωςνημερτέαεἴπῃ:ψεῦδοςδ᾽οὐκἐρέει: μάλαγὰρπεπνυμένοςἐστί.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Μέντορ, πῶς
τ᾽
ἄρ᾽
ἴω; πῶς
τ᾽
ἂρ
προσπτύξομαι
αὐτόν;οὐδέτίπωμύθοισιπεπείρημαιπυκινοῖσιν:αἰδὼςδ᾽αὖνέονἄνδραγεραίτερονἐξερέεσθαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“Τηλέμαχ᾽, ἄλλα
μὲν
αὐτὸς
ἐνὶ
φρεσὶ
σῇσι
νοήσεις,ἄλλαδὲκαὶδαίμωνὑποθήσεται: οὐγὰρὀίωοὔσεθεῶνἀέκητιγενέσθαιτετραφέμεντε.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἡγήσατοΠαλλὰςἈθήνηκαρπαλίμως: ὁδ᾽ἔπειταμετ᾽ἴχνιαβαῖνεθεοῖο.ἷξονδ᾽ἐςΠυλίωνἀνδρῶνἄγυρίντεκαὶἕδρας,ἔνθ᾽ἄραΝέστωρἧστοσὺνυἱάσιν, ἀμφὶδ᾽ἑταῖροιδαῖτ᾽ἐντυνόμενοικρέατ᾽ὤπτωνἄλλατ᾽ἔπειρον.οἱδ᾽ὡςοὖνξείνουςἴδον, ἁθρόοιἦλθονἅπαντες,χερσίντ᾽ἠσπάζοντοκαὶἑδριάασθαιἄνωγον.πρῶτοςΝεστορίδηςΠεισίστρατοςἐγγύθενἐλθὼνἀμφοτέρωνἕλεχεῖρακαὶἵδρυσενπαρὰδαιτὶκώεσινἐνμαλακοῖσινἐπὶψαμάθοιςἁλίῃσινπάρτεκασιγνήτῳΘρασυμήδεϊκαὶπατέριᾧ:δῶκεδ᾽ἄρασπλάγχνωνμοίρας, ἐνδ᾽οἶνονἔχευενχρυσείῳδέπαϊ: δειδισκόμενοςδὲπροσηύδαΠαλλάδ᾽ἈθηναίηνκούρηνΔιὸςαἰγιόχοιο:“εὔχεο
νῦν, ὦ
ξεῖνε, Ποσειδάωνι
ἄνακτι:τοῦγὰρκαὶδαίτηςἠντήσατεδεῦρομολόντες.αὐτὰρἐπὴνσπείσῃςτεκαὶεὔξεαι, ἣθέμιςἐστί,δὸςκαὶτούτῳἔπειταδέπαςμελιηδέοςοἴνουσπεῖσαι, ἐπεὶκαὶτοῦτονὀίομαιἀθανάτοισινεὔχεσθαι: πάντεςδὲθεῶνχατέουσ᾽ἄνθρωποι.ἀλλὰνεώτερόςἐστιν, ὁμηλικίηδ᾽ἐμοὶαὐτῷ:τοὔνεκασοὶπροτέρῳδώσωχρύσειονἄλεισον.”ὣςεἰπὼνἐνχειρὶτίθειδέπαςἡδέοςοἴνου:χαῖρεδ᾽Ἀθηναίηπεπνυμένῳἀνδρὶδικαίῳ,οὕνεκαοἷπροτέρῃδῶκεχρύσειονἄλεισον:αὐτίκαδ᾽εὔχετοπολλὰΠοσειδάωνιἄνακτι:“κλῦθι, Ποσείδαον
γαιήοχε, μηδὲ
μεγήρῃς
ἡμῖνεὐχομένοισιτελευτῆσαιτάδεἔργα.Νέστοριμὲνπρώτιστακαὶυἱάσικῦδοςὄπαζε,αὐτὰρἔπειτ᾽ἄλλοισιδίδουχαρίεσσανἀμοιβὴνσύμπασινΠυλίοισινἀγακλειτῆςἑκατόμβης.δὸςδ᾽ἔτιΤηλέμαχονκαὶἐμὲπρήξαντανέεσθαι,οὕνεκαδεῦρ᾽ἱκόμεσθαθοῇσὺννηὶμελαίνῃ.”ὣςἄρ᾽ἔπειτ᾽ἠρᾶτοκαὶαὐτὴπάντατελεύτα.δῶκεδὲΤηλεμάχῳκαλὸνδέπαςἀμφικύπελλον:ὣςδ᾽αὔτωςἠρᾶτοὈδυσσῆοςφίλοςυἱός.οἱδ᾽ἐπείὤπτησανκρέ᾽ὑπέρτερακαὶἐρύσαντο,μοίραςδασσάμενοιδαίνυντ᾽ἐρικυδέαδαῖτα.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖςἄραμύθωνἦρχεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:“νῦν
δὴ
κάλλίον
ἐστι
μεταλλῆσαι
καὶ
ἐρέσθαι
ξείνους, οἱτινέςεἰσιν, ἐπεὶτάρπησανἐδωδῆς.ὦξεῖνοι, τίνεςἐστέ; πόθενπλεῖθ᾽ὑγρὰκέλευθα;ἤτικατάπρῆξινἦμαψιδίωςἀλάλησθεοἷάτεληιστῆρεςὑπεὶρἅλα, τοίτ᾽ἀλόωνταιψυχὰςπαρθέμενοικακὸνἀλλοδαποῖσιπέροντες;”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδαθαρσήσας: αὐτὴγὰρἐνὶφρεσὶθάρσοςἈθήνηθῆχ᾽, ἵναμινπερὶπατρὸςἀποιχομένοιοἔροιτοἠδ᾽ἵναμινκλέοςἐσθλὸνἐνἀνθρώποισινἔχῃσιν:“ὦ
Νέστορ
Νηληϊάδη, μέγα
κῦδος
Ἀχαιῶν,εἴρεαιὁππόθενεἰμέν: ἐγὼδέκέτοικαταλέξω.ἡμεῖςἐξἸθάκηςὑπονηίουεἰλήλουθμεν:πρῆξιςδ᾽ἥδ᾽ἰδίη, οὐδήμιος, ἣνἀγορεύω.πατρὸςἐμοῦκλέοςεὐρὺμετέρχομαι, ἤνπουἀκούσω,δίουὈδυσσῆοςταλασίφρονος, ὅνποτέφασισὺνσοὶμαρνάμενονΤρώωνπόλινἐξαλαπάξαι.ἄλλουςμὲνγὰρπάντας, ὅσοιΤρωσὶνπολέμιξον,πευθόμεθ᾽, ἧχιἕκαστοςἀπώλετολυγρῷὀλέθρῳ,κείνουδ᾽αὖκαὶὄλεθρονἀπευθέαθῆκεΚρονίων.οὐγάρτιςδύναταισάφαεἰπέμενὁππόθ᾽ὄλωλεν,εἴθ᾽ὅγ᾽ἐπ᾽ἠπείρουδάμηἀνδράσιδυσμενέεσσιν,εἴτεκαὶἐνπελάγειμετὰκύμασινἈμφιτρίτης.τοὔνεκανῦντὰσὰγούναθ᾽ἱκάνομαι, αἴκ᾽ἐθέλῃσθακείνουλυγρὸνὄλεθρονἐνισπεῖν, εἴπουὄπωπαςὀφθαλμοῖσιτεοῖσινἢἄλλουμῦθονἄκουσαςπλαζομένου: πέριγάρμινὀιζυρὸντέκεμήτηρ.μηδέτίμ᾽αἰδόμενοςμειλίσσεομηδ᾽ἐλεαίρων,ἀλλ᾽εὖμοικατάλεξονὃπωςἤντησαςὀπωπῆς.λίσσομαι, εἴποτέτοίτιπατὴρἐμός, ἐσθλὸςὈδυσσεύς,ἢἔποςἠέτιἔργονὑποστὰςἐξετέλεσσεδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχετεπήματ᾽Ἀχαιοί,τῶννῦνμοιμνῆσαι, καίμοινημερτὲςἐνίσπες.τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:“ὦ
φίλ᾽, ἐπεί
μ᾽
ἔμνησας
ὀιζύος, ἥν
ἐν
ἐκείνῳ
δήμῳἀνέτλημενμένοςἄσχετοιυἷεςἈχαιῶν,ἠμένὅσαξὺννηυσίνἐπ᾽ἠεροειδέαπόντονπλαζόμενοικατὰληίδ᾽, ὅπῃἄρξειενἈχιλλεύς,ἠδ᾽ὅσακαὶπερίἄστυμέγαΠριάμοιοἄνακτοςμαρνάμεθ᾽: ἔνθαδ᾽ἔπειτακατέκταθενὅσσοιἄριστοι.ἔνθαμὲνΑἴαςκεῖταιἀρήιος, ἔνθαδ᾽Ἀχιλλεύς,ἔνθαδὲΠάτροκλος, θεόφινμήστωρἀτάλαντος,ἔνθαδ᾽ἐμὸςφίλοςυἱός, ἅμακρατερὸςκαὶἀμύμων,Ἀντίλοχος, πέριμὲνθείεινταχὺςἠδὲμαχητής:ἄλλατεπόλλ᾽ἐπὶτοῖςπάθομενκακά: τίςκενἐκεῖναπάνταγεμυθήσαιτοκαταθνητῶνἀνθρώπων;οὐδ᾽εἰπεντάετέςγεκαὶἑξάετεςπαραμίμνωνἐξερέοιςὅσακεῖθιπάθονκακὰδῖοιἈχαιοί:πρίνκενἀνιηθεὶςσὴνπατρίδαγαῖανἵκοιο.εἰνάετεςγάρσφινκακὰῥάπτομενἀμφιέποντεςπαντοίοισιδόλοισι, μόγιςδ᾽ἐτέλεσσεΚρονίων.ἔνθ᾽οὔτίςποτεμῆτινὁμοιωθήμεναιἄντηνἤθελ᾽, ἐπεὶμάλαπολλὸνἐνίκαδῖοςὈδυσσεὺςπαντοίοισιδόλοισι, πατὴρτεός, εἰἐτεόνγεκείνουἔκγονόςἐσσι: σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωντα.ἦτοιγὰρμῦθοίγεἐοικότες, οὐδέκεφαίηςἄνδρανεώτερονὧδεἐοικόταμυθήσασθαι.ἔνθ᾽ἦτοιἧοςμὲνἐγὼκαὶδῖοςὈδυσσεὺςοὔτεποτ᾽εἰνἀγορῇδίχ᾽ἐβάζομενοὔτ᾽ἐνὶβουλῇ,ἀλλ᾽ἕναθυμὸνἔχοντενόωκαὶἐπίφρονιβουλῇφραζόμεθ᾽Ἀργείοισινὅπωςὄχ᾽ἄρισταγένοιτο.αὐτὰρἐπεὶΠριάμοιοπόλινδιεπέρσαμεναἰπήν,βῆμενδ᾽ἐννήεσσι, θεὸςδ᾽ἐσκέδασσενἈχαιούς,καὶτότεδὴΖεὺςλυγρὸνἐνὶφρεσὶμήδετονόστονἈργείοις, ἐπεὶοὔτινοήμονεςοὐδὲδίκαιοιπάντεςἔσαν: τῶσφεωνπολέεςκακὸνοἶτονἐπέσπονμήνιοςἐξὀλοῆςγλαυκώπιδοςὀβριμοπάτρης.ἥτ᾽ἔρινἈτρεΐδῃσιμετ᾽ἀμφοτέροισινἔθηκε.τὼδὲκαλεσσαμένωἀγορὴνἐςπάνταςἈχαιούς,μάψ, ἀτὰροὐκατὰκόσμον, ἐςἠέλιονκαταδύντα,οἱἦλθονοἴνῳβεβαρηότεςυἷεςἈχαιῶν,μῦθονμυθείσθην, τοῦεἵνεκαλαὸνἄγειραν.ἔνθ᾽ἤτοιΜενέλαοςἀνώγειπάνταςἈχαιοὺςνόστουμιμνήσκεσθαιἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης,οὐδ᾽Ἀγαμέμνονιπάμπανἑήνδανε: βούλετογάρῥαλαὸνἐρυκακέεινῥέξαιθ᾽ἱερὰςἑκατόμβας,ὡςτὸνἈθηναίηςδεινὸνχόλονἐξακέσαιτο,νήπιος, οὐδὲτὸᾔδη, ὃοὐπείσεσθαιἔμελλεν:οὐγάρτ᾽αἶψαθεῶντρέπεταινόοςαἰένἐόντων.ὣςτὼμὲνχαλεποῖσινἀμειβομένωἐπέεσσινἕστασαν: οἱδ᾽ἀνόρουσανἐυκνήμιδεςἈχαιοὶἠχῇθεσπεσίῃ, δίχαδέσφισινἥνδανεβουλή.νύκταμὲνἀέσαμενχαλεπὰφρεσὶνὁρμαίνοντεςἀλλήλοις: ἐπὶγὰρΖεὺςἤρτυεπῆμακακοῖο:ἠῶθενδ᾽οἱμὲννέαςἕλκομενεἰςἅλαδῖανκτήματάτ᾽ἐντιθέμεσθαβαθυζώνουςτεγυναῖκας.ἡμίσεεςδ᾽ἄραλαοὶἐρητύοντομένοντεςαὖθιπαρ᾽ἈτρεΐδῃἈγαμέμνονι, ποιμένιλαῶν:ἡμίσεεςδ᾽ἀναβάντεςἐλαύνομεν: αἱδὲμάλ᾽ὦκαἔπλεον, ἐστόρεσενδέθεὸςμεγακήτεαπόντον.ἐςΤένεδονδ᾽ἐλθόντεςἐρέξαμενἱρὰθεοισ͂ν,οἴκαδεἱέμενοι: Ζεὺςδ᾽οὔπωμήδετονόστον,σχέτλιος, ὅςῥ᾽ἔρινὦρσεκακήνἔπιδεύτεροναὖτις.οἱμὲνἀποστρέψαντεςἔβαννέαςἀμφιελίσσαςἀμφ᾽Ὀδυσῆαἄνακταδαΐφρονα, ποικιλομήτην,αὖτιςἐπ᾽ἈτρεΐδῃἈγαμέμνονιἦραφέροντες:αὐτὰρἐγὼσὺννηυσὶνἀολλέσιν, αἵμοιἕποντο,φεῦγον, ἐπεὶγίγνωσκον, ὃδὴκακὰμήδετοδαίμων.φεῦγεδὲΤυδέοςυἱὸςἀρήιος, ὦρσεδ᾽ἑταίρους.ὀψὲδὲδὴμετὰνῶικίεξανθὸςΜενέλαος,ἐνΛέσβῳδ᾽ἔκιχενδολιχὸνπλόονὁρμαίνοντας,ἢκαθύπερθεΧίοιονεοίμεθαπαιπαλοέσσης,νήσουἔπιΨυρίης, αὐτὴνἐπ᾽ἀριστέρ᾽ἔχοντες,ἦὑπένερθεΧίοιο, παρ᾽ἠνεμόενταΜίμαντα.ᾐτέομενδὲθεὸνφῆναιτέρας: αὐτὰρὅγ᾽ἡμῖνδεῖξε, καὶἠνώγειπέλαγοςμέσονεἰςΕὔβοιαντέμνειν, ὄφρατάχισταὑπὲκκακότηταφύγοιμεν.ὦρτοδ᾽ἐπὶλιγὺςοὖροςἀήμεναι: αἱδὲμάλ᾽ὦκαἰχθυόεντακέλευθαδιέδραμον, ἐςδὲΓεραιστὸνἐννύχιαικατάγοντο: Ποσειδάωνιδὲταύρωνπόλλ᾽ἐπὶμῆρ᾽ἔθεμεν, πέλαγοςμέγαμετρήσαντες.τέτρατονἦμαρἔην, ὅτ᾽ἐνἌργεϊνῆαςἐίσαςΤυδεΐδεωἕταροιΔιομήδεοςἱπποδάμοιοἵστασαν: αὐτάρἐγώγεΠύλονδ᾽ἔχον, οὐδέποτ᾽ἔσβηοὖρος, ἐπεὶδὴπρῶταθεὸςπροέηκενἀῆναι.“ὣς
ἦλθον, φίλε
τέκνον, ἀπευθής, οὐδέ
τι
οἶδα
κείνων, οἵτ᾽ἐσάωθενἈχαιῶνοἵτ᾽ἀπόλοντο.ὅσσαδ᾽ἐνὶμεγάροισικαθήμενοςἡμετέροισιπεύθομαι, ἣθέμιςἐστί, δαήσεαι, κοὐδέσεδεύσω.εὖμὲνΜυρμιδόναςφάσ᾽ἐλθέμενἐγχεσιμώρους,οὓςἄγ᾽Ἀχιλλῆοςμεγαθύμουφαίδιμοςυἱός,εὖδὲΦιλοκτήτην, Ποιάντιονἀγλαὸνυἱόν.πάνταςδ᾽ἸδομενεὺςΚρήτηνεἰσήγαγ᾽ἑταίρους,οἳφύγονἐκπολέμου, πόντοςδέοἱοὔτιν᾽ἀπηύρα.Ἀτρεΐδηνδὲκαὶαὐτοὶἀκούετε, νόσφινἐόντες,ὥςτ᾽ἦλθ᾽, ὥςτ᾽Αἴγισθοςἐμήσατολυγρὸνὄλεθρον.ἀλλ᾽ἦτοικεῖνοςμὲνἐπισμυγερῶςἀπέτισεν:ὡςἀγαθὸνκαὶπαῖδακαταφθιμένοιολιπέσθαιἀνδρός, ἐπεὶκαὶκεῖνοςἐτίσατοπατροφονῆα,Αἴγισθονδολόμητιν, ὅοἱπατέρακλυτὸνἔκτα.καὶσὺφίλος, μάλαγάρσ᾽ὁρόωκαλόντεμέγαντε,ἄλκιμοςἔσσ᾽, ἵνατίςσεκαὶὀψιγόνωνἐὺεἴπῃ.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ὦ
Νέστορ
Νηληϊάδη, μέγα
κῦδος
Ἀχαιῶν,καὶλίηνκεῖνοςμὲνἐτίσατο, καίοἱἈχαιοὶοἴσουσικλέοςεὐρὺκαὶἐσσομένοισιπυθέσθαι:αἲγὰρἐμοὶτοσσήνδεθεοὶδύναμινπεριθεῖεν,τίσασθαιμνηστῆραςὑπερβασίηςἀλεγεινῆς,οἵτέμοιὑβρίζοντεςἀτάσθαλαμηχανόωνται.ἀλλ᾽οὔμοιτοιοῦτονἐπέκλωσανθεοὶὄλβον,πατρίτ᾽ἐμῷκαὶἐμοί: νῦνδὲχρὴτετλάμενἔμπης.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:“ὦ
φίλ᾽, ἐπεὶ
δὴ
ταῦτά
μ᾽
ἀνέμνησας
καὶ
ἔειπες,φασὶμνηστῆραςσῆςμητέροςεἵνεκαπολλοὺςἐνμεγάροιςἀέκητισέθενκακὰμηχανάασθαι:εἰπέμοι, ἠὲἑκὼνὑποδάμνασαι, ἦσέγελαοὶἐχθαίρουσ᾽ἀνὰδῆμον, ἐπισπόμενοιθεοῦὀμφῇ.τίςδ᾽οἶδ᾽εἴκέποτέσφιβίαςἀποτίσεταιἐλθών,ἢὅγεμοῦνοςἐὼνἢκαὶσύμπαντεςἈχαιοί;εἰγάρσ᾽ὣςἐθέλοιφιλέεινγλαυκῶπιςἈθήνη,ὡςτότ᾽ὈδυσσῆοςπερικήδετοκυδαλίμοιοδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχομενἄλγε᾽Ἀχαιοί—οὐγάρπωἴδονὧδεθεοὺςἀναφανδὰφιλεῦντας,ὡςκείνῳἀναφανδὰπαρίστατοΠαλλὰςἈθήνη—εἴσ᾽οὕτωςἐθέλοιφιλέεινκήδοιτότεθυμῷ,τῶκέντιςκείνωνγεκαὶἐκλελάθοιτογάμοιο.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ὦ
γέρον, οὔ
πω
τοῦτο
ἔπος
τελέεσθαι
ὀίω:λίηνγὰρμέγαεἶπες: ἄγημ᾽ἔχει. οὐκἂνἐμοίγεἐλπομένωτὰγένοιτ᾽, οὐδ᾽εἰθεοὶὣςἐθέλοιεν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“Τηλέμαχε, ποῖόν
σε
ἔπος
φύγεν
ἕρκος
ὀδόντων.ῥεῖαθεόςγ᾽ἐθέλωνκαὶτηλόθενἄνδρασαώσαι.βουλοίμηνδ᾽ἂνἐγώγεκαὶἄλγεαπολλὰμογήσαςοἴκαδέτ᾽ἐλθέμεναικαὶνόστιμονἦμαρἰδέσθαι,ἢἐλθὼνἀπολέσθαιἐφέστιος, ὡςἈγαμέμνωνὤλεθ᾽ὑπ᾽Αἰγίσθοιοδόλῳκαὶἧςἀλόχοιο.ἀλλ᾽ἦτοιθάνατονμὲνὁμοίιονοὐδὲθεοίπερκαὶφίλῳἀνδρὶδύνανταιἀλαλκέμεν, ὁππότεκενδὴμοῖρ᾽ὀλοὴκαθέλῃσιτανηλεγέοςθανάτοιο.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Μέντορ, μηκέτι
ταῦτα
λεγώμεθα
κηδόμενοί
περ:κείνῳδ᾽οὐκέτινόστοςἐτήτυμος, ἀλλάοἱἤδηφράσσαντ᾽ἀθάνατοιθάνατονκαὶκῆραμέλαιναν.νῦνδ᾽ἐθέλωἔποςἄλλομεταλλῆσαικαὶἐρέσθαιΝέστορ᾽, ἐπεὶπερὶοἶδεδίκαςἠδὲφρόνινἄλλων:τρὶςγὰρδήμίνφασινἀνάξασθαιγένε᾽ἀνδρῶν:ὥςτέμοιἀθάνατοςἰνδάλλεταιεἰσοράασθαι.ὦΝέστορΝηληϊάδη, σὺδ᾽ἀληθὲςἐνίσπες:πῶςἔθαν᾽ἈτρεΐδηςεὐρὺκρείωνἈγαμέμνων;ποῦΜενέλαοςἔην; τίναδ᾽αὐτῷμήσατ᾽ὄλεθρονΑἴγισθοςδολόμητις, ἐπεὶκτάνεπολλὸνἀρείω;ἦοὐκἌργεοςἦενἈχαιικοῦ, ἀλλάπῃἄλλῃπλάζετ᾽ἐπ᾽ἀνθρώπους, ὁδὲθαρσήσαςκατέπεφνε;”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, τέκνον, ἀληθέα
πάντ᾽
ἀγορεύσω.ἦτοιμὲντάδεκαὐτὸςὀίεαι, ὥςκενἐτύχθη,εἰζωόνγ᾽ΑἴγισθονἐνὶμεγάροισινἔτετμενἈτρεΐδηςΤροίηθενἰών, ξανθὸςΜενέλαος:τῶκέοἱοὐδὲθανόντιχυτὴνἐπὶγαῖανἔχευαν,ἀλλ᾽ἄρατόνγεκύνεςτεκαὶοἰωνοὶκατέδαψανκείμενονἐνπεδίῳἑκὰςἄστεος, οὐδέκέτίςμινκλαῦσενἈχαιιάδων: μάλαγὰρμέγαμήσατοἔργον.ἡμεῖςμὲνγὰρκεῖθιπολέαςτελέοντεςἀέθλουςἥμεθ᾽: ὁδ᾽εὔκηλοςμυχῷἌργεοςἱπποβότοιοπόλλ᾽Ἀγαμεμνονέηνἄλοχονθέλγεσκ᾽ἐπέεσσιν.ἡδ᾽ἦτοιτὸπρὶνμὲνἀναίνετοἔργονἀεικὲςδῖαΚλυταιμνήστρη: φρεσὶγὰρκέχρητ᾽ἀγαθῇσι:πὰρδ᾽ἄρ᾽ἔηνκαὶἀοιδὸςἀνήρ, ᾧπόλλ᾽ἐπέτελλενἈτρεΐδηςΤροίηνδεκιὼνἔρυσασθαιἄκοιτιν.ἀλλ᾽ὅτεδήμινμοῖραθεῶνἐπέδησεδαμῆναι,δὴτότετὸνμὲνἀοιδὸνἄγωνἐςνῆσονἐρήμηνκάλλιπενοἰωνοῖσινἕλωρκαὶκύρμαγενέσθαι,τὴνδ᾽ἐθέλωνἐθέλουσανἀνήγαγενὅνδεδόμονδε.πολλὰδὲμηρί᾽ἔκηεθεῶνἱεροῖςἐπὶβωμοῖς,πολλὰδ᾽ἀγάλματ᾽ἀνῆψεν, ὑφάσματάτεχρυσόντε,ἐκτελέσαςμέγαἔργον, ὃοὔποτεἔλπετοθυμῷ.“ἡμεῖς
μὲν
γὰρ
ἅμα
πλέομεν
Τροίηθεν
ἰόντες,Ἀτρεΐδηςκαὶἐγώ, φίλαεἰδότεςἀλλήλοισιν:ἀλλ᾽ὅτεΣούνιονἱρὸνἀφικόμεθ᾽, ἄκρονἈθηνέων,ἔνθακυβερνήτηνΜενελάουΦοῖβοςἈπόλλωνοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχόμενοςκατέπεφνε,πηδάλιονμετὰχερσὶθεούσηςνηὸςἔχοντα,ΦρόντινὈνητορίδην, ὃςἐκαίνυτοφῦλ᾽ἀνθρώπωννῆακυβερνῆσαι, ὁπότεσπέρχοιενἄελλαι.ὣςὁμὲνἔνθακατέσχετ᾽, ἐπειγόμενόςπερὁδοῖο,ὄφρ᾽ἕταρονθάπτοικαὶἐπὶκτέρεακτερίσειεν.ἀλλ᾽ὅτεδὴκαὶκεῖνοςἰὼνἐπὶοἴνοπαπόντονἐννηυσὶγλαφυρῇσιΜαλειάωνὄροςαἰπὺἷξεθέων, τότεδὴστυγερὴνὁδὸνεὐρύοπαΖεὺςἐφράσατο, λιγέωνδ᾽ἀνέμωνἐπ᾽ἀυτμέναχεῦε,κύματάτετροφέοντοπελώρια, ἶσαὄρεσσιν.ἔνθαδιατμήξαςτὰςμὲνΚρήτῃἐπέλασσεν,ἧχιΚύδωνεςἔναιονἸαρδάνουἀμφὶῥέεθρα.ἔστιδέτιςλισσὴαἰπεῖάτεεἰςἅλαπέτρηἐσχατιῇΓόρτυνοςἐνἠεροειδέιπόντῳ:ἔνθαΝότοςμέγακῦμαποτὶσκαιὸνῥίονὠθεῖ,ἐςΦαιστόν, μικρὸςδὲλίθοςμέγακῦμ᾽ἀποέργει.αἱμὲνἄρ᾽ἔνθ᾽ἦλθον, σπουδῇδ᾽ἤλυξανὄλεθρονἄνδρες, ἀτὰρνῆάςγεποτὶσπιλάδεσσινἔαξανκύματ᾽: ἀτὰρτὰςπέντενέαςκυανοπρῳρείουςΑἰγύπτῳἐπέλασσεφέρωνἄνεμόςτεκαὶὕδωρ.ὣςὁμὲνἔνθαπολὺνβίοτονκαὶχρυσὸνἀγείρωνἠλᾶτοξὺννηυσὶκατ᾽ἀλλοθρόουςἀνθρώπους:τόφραδὲταῦτ᾽Αἴγισθοςἐμήσατοοἴκοθιλυγρά.ἑπτάετεςδ᾽ἤνασσεπολυχρύσοιοΜυκήνης,κτείναςἈτρεΐδην, δέδμητοδὲλαὸςὑπ᾽αὐτῷ.τῷδέοἱὀγδοάτῳκακὸνἤλυθεδῖοςὈρέστηςἂψἀπ᾽Ἀθηνάων, κατὰδ᾽ἔκτανεπατροφονῆα,Αἴγισθονδολόμητιν, ὅοἱπατέρακλυτὸνἔκτα.ἦτοιὁτὸνκτείναςδαίνυτάφονἈργείοισινμητρόςτεστυγερῆςκαὶἀνάλκιδοςΑἰγίσθοιο:αὐτῆμαρδέοἱἦλθεβοὴνἀγαθὸςΜενέλαοςπολλὰκτήματ᾽ἄγων, ὅσαοἱνέεςἄχθοςἄειραν.“καὶ
σύ, φίλος, μὴ
δηθὰ
δόμων
ἄπο
τῆλ᾽
ἀλάλησο,κτήματάτεπρολιπὼνἄνδραςτ᾽ἐνσοῖσιδόμοισινοὕτωὑπερφιάλους, μήτοικατὰπάνταφάγωσινκτήματαδασσάμενοι, σὺδὲτηϋσίηνὁδὸνἔλθῃς.ἀλλ᾽ἐςμὲνΜενέλαονἐγὼκέλομαικαὶἄνωγαἐλθεῖν: κεῖνοςγὰρνέονἄλλοθενεἰλήλουθεν,ἐκτῶνἀνθρώπων, ὅθενοὐκἔλποιτόγεθυμῷἐλθέμεν, ὅντιναπρῶτονἀποσφήλωσινἄελλαιἐςπέλαγοςμέγατοῖον, ὅθεντέπεροὐδ᾽οἰωνοὶαὐτόετεςοἰχνεῦσιν, ἐπεὶμέγατεδεινόντε.ἀλλ᾽ἴθινῦνσὺννηίτεσῇκαὶσοῖςἑτάροισιν:εἰδ᾽ἐθέλειςπεζός, πάρατοιδίφροςτεκαὶἵπποι,πὰρδὲτοιυἷεςἐμοί, οἵτοιπομπῆεςἔσονταιἐςΛακεδαίμοναδῖαν, ὅθιξανθὸςΜενέλαος.λίσσεσθαιδέμιναὐτός, ἵνανημερτὲςἐνίσπῃ:ψεῦδοςδ᾽οὐκἐρέει: μάλαγὰρπεπνυμένοςἐστίν.”ὣςἔφατ᾽, ἠέλιοςδ᾽ἄρ᾽ἔδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθε.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“ὦ
γέρον, ἦ
τοι
ταῦτα
κατὰ
μοῖραν
κατέλεξας:ἀλλ᾽ἄγετάμνετεμὲνγλώσσας, κεράασθεδὲοἶνον,ὄφραΠοσειδάωνικαὶἄλλοιςἀθανάτοισινσπείσαντεςκοίτοιομεδώμεθα: τοῖογὰρὥρη.ἤδηγὰρφάοςοἴχεθ᾽ὑπὸζόφον, οὐδὲἔοικεν:δηθὰθεῶνἐνδαιτὶθαασσέμεν, ἀλλὰνέεσθαι.”ἦῥαΔιὸςθυγάτηρ, οἱδ᾽ἔκλυοναὐδησάσης.τοῖσιδὲκήρυκεςμὲνὕδωρἐπὶχεῖραςἔχευαν,κοῦροιδὲκρητῆραςἐπεστέψαντοποτοῖο,νώμησανδ᾽ἄραπᾶσινἐπαρξάμενοιδεπάεσσι:γλώσσαςδ᾽ἐνπυρὶβάλλον, ἀνιστάμενοιδ᾽ἐπέλειβον.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιονθ᾽, ὅσονἤθελεθυμός,δὴτότ᾽ἈθηναίηκαὶΤηλέμαχοςθεοειδὴςἄμφωἱέσθηνκοίληνἐπὶνῆανέεσθαι.Νέστωρδ᾽αὖκατέρυκεκαθαπτόμενοςἐπέεσσιν:“Ζεὺς
τό
γ᾽
ἀλεξήσειε
καὶ
ἀθάνατοι
θεοὶ
ἄλλοι,ὡςὑμεῖςπαρ᾽ἐμεῖοθοὴνἐπὶνῆακίοιτεὥςτέτευἦπαρὰπάμπανἀνείμονοςἠδὲπενιχροῦ,ᾧοὔτιχλαῖναικαὶῥήγεαπόλλ᾽ἐνὶοἴκῳ,οὔτ᾽αὐτῷμαλακῶςοὔτεξείνοισινἐνεύδειν.αὐτὰρἐμοὶπάραμὲνχλαῖναικαὶῥήγεακαλά.οὔθηνδὴτοῦδ᾽ἀνδρὸςὈδυσσῆοςφίλοςυἱὸςνηὸςἐπ᾽ἰκριόφινκαταλέξεται, ὄφρ᾽ἂνἐγώγεζώω, ἔπειταδὲπαῖδεςἐνὶμεγάροισιλίπωνται,ξείνουςξεινίζειν, ὅςτίςκ᾽ἐμὰδώμαθ᾽ἵκηται.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“εὖ
δὴ
ταῦτά
γ᾽
ἔφησθα, γέρον
φίλε: σοὶ
δὲ
ἔοικεν
Τηλέμαχονπείθεσθαι, ἐπεὶπολὺκάλλιονοὕτως.ἀλλ᾽οὗτοςμὲννῦνσοὶἅμ᾽ἕψεται, ὄφρακενεὕδῃσοῖσινἐνὶμεγάροισιν: ἐγὼδ᾽ἐπὶνῆαμέλαινανεἶμ᾽, ἵναθαρσύνωθ᾽ἑτάρουςεἴπωτεἕκαστα.οἶοςγὰρμετὰτοῖσιγεραίτεροςεὔχομαιεἶναι:οἱδ᾽ἄλλοιφιλότητινεώτεροιἄνδρεςἕπονται,πάντεςὁμηλικίημεγαθύμουΤηλεμάχοιο.ἔνθακελεξαίμηνκοίλῃπαρὰνηὶμελαίνῃνῦν: ἀτὰρἠῶθενμετὰΚαύκωναςμεγαθύμουςεἶμ᾽ἔνθαχρεῖόςμοιὀφέλλεται, οὔτινέονγεοὐδ᾽ὀλίγον. σὺδὲτοῦτον, ἐπεὶτεὸνἵκετοδῶμα,πέμψονσὺνδίφρῳτεκαὶυἱέι: δὸςδέοἱἵππους,οἵτοιἐλαφρότατοιθείεινκαὶκάρτοςἄριστοι.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἀπέβηγλαυκῶπιςἈθήνηφήνῃεἰδομένη: θάμβοςδ᾽ἕλεπάνταςἰδόντας.θαύμαζενδ᾽ὁγεραιός, ὅπωςἴδενὀφθαλμοῖς:Τηλεμάχουδ᾽ἕλεχεῖρα, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“ὦ
φίλος, οὔ
σε
ἔολπα
κακὸν
καὶ
ἄναλκιν
ἔσεσθαι,εἰδήτοινέῳὧδεθεοὶπομπῆεςἕπονται.οὐμὲνγάρτιςὅδ᾽ἄλλοςὈλύμπιαδώματ᾽ἐχόντων,ἀλλὰΔιὸςθυγάτηρ, κυδίστηΤριτογένεια,ἥτοικαὶπατέρ᾽ἐσθλὸνἐνἈργείοισινἐτίμα.ἀλλὰἄνασσ᾽ἵληθι, δίδωθιδέμοικλέοςἐσθλόν,αὐτῷκαὶπαίδεσσικαὶαἰδοίῃπαρακοίτι:σοὶδ᾽αὖἐγὼῥέξωβοῦνἦνινεὐρυμέτωπονἀδμήτην, ἣνοὔπωὕπὸζυγὸνἤγαγενἀνήρ:τήντοιἐγὼῥέξωχρυσὸνκέρασινπεριχεύας.”ὣςἔφατ᾽εὐχόμενος, τοῦδ᾽ἔκλυεΠαλλὰςἈθήνη.τοῖσινδ᾽ἡγεμόνευεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ,υἱάσικαὶγαμβροῖσιν, ἑὰπρὸςδώματακαλά.ἀλλ᾽ὅτεδώμαθ᾽ἵκοντοἀγακλυτὰτοῖοἄνακτος,ἑξείηςἕζοντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε:τοῖςδ᾽ὁγέρωνἐλθοῦσινἀνὰκρητῆρακέρασσενοἴνουἡδυπότοιο, τὸνἑνδεκάτῳἐνιαυτῷὤιξενταμίηκαὶἀπὸκρήδεμνονἔλυσε:τοῦὁγέρωνκρητῆρακεράσσατο, πολλὰδ᾽Ἀθήνῃεὔχετ᾽ἀποσπένδων, κούρῃΔιὸςαἰγιόχοιο.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιονθ᾽, ὅσονἤθελεθυμός,οἱμὲνκακκείοντεςἔβανοἶκόνδεἕκαστος,τὸνδ᾽αὐτοῦκοίμησεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ,Τηλέμαχον, φίλονυἱὸνὈδυσσῆοςθείοιο,τρητοῖςἐνλεχέεσσινὑπ᾽αἰθούσῃἐριδούπῳ,πὰρ᾽δ᾽ἄρ᾽ἐυμμελίηνΠεισίστρατον, ὄρχαμονἀνδρῶν,ὅςοἱἔτ᾽ἠίθεοςπαίδωνἦνἐνμεγάροισιν:αὐτὸςδ᾽αὖτεκαθεῦδεμυχῷδόμουὑψηλοῖο,τῷδ᾽ἄλοχοςδέσποιναλέχοςπόρσυνεκαὶεὐνήν.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ὤρνυτ᾽ἄρ᾽ἐξεὐνῆφιΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ,ἐκδ᾽ἐλθὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶξεστοῖσιλίθοισιν,οἵοἱἔσανπροπάροιθεθυράωνὑψηλάων,λευκοί, ἀποστίλβοντεςἀλείφατος: οἷςἔπιμὲνπρὶνΝηλεὺςἵζεσκεν, θεόφινμήστωρἀτάλαντος:ἀλλ᾽ὁμὲνἤδηκηρὶδαμεὶςἌϊδόσδεβεβήκει,Νέστωραὖτότ᾽ἐφῖζεΓερήνιος, οὖροςἈχαιῶν,σκῆπτρονἔχων. περὶδ᾽υἷεςἀολλέεςἠγερέθοντοἐκθαλάμωνἐλθόντες, ἘχέφρωντεΣτρατίοςτεΠερσεύςτ᾽ἌρητόςτεκαὶἀντίθεοςΘρασυμήδης.τοῖσιδ᾽ἔπειθ᾽ἕκτοςΠεισίστρατοςἤλυθενἥρως,πὰρδ᾽ἄραΤηλέμαχονθεοείκελονεἷσανἄγοντες.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:“καρπαλίμως
μοι, τέκνα
φίλα, κρηήνατ᾽
ἐέλδωρ,ὄφρ᾽ἦτοιπρώτισταθεῶνἱλάσσομ᾽Ἀθήνην,ἥμοιἐναργὴςἦλθεθεοῦἐςδαῖταθάλειαν.ἀλλ᾽ἄγ᾽ὁμὲνπεδίονδ᾽ἐπὶβοῦν, ἴτω, ὄφρατάχισταἔλθῃσιν, ἐλάσῃδὲβοῶνἐπιβουκόλοςἀνήρ:εἷςδ᾽ἐπὶΤηλεμάχουμεγαθύμουνῆαμέλαινανπάνταςἰὼνἑτάρουςἀγέτω, λιπέτωδὲδύ᾽οἴους:εἷςδ᾽αὖχρυσοχόονΛαέρκεαδεῦροκελέσθωἐλθεῖν, ὄφραβοὸςχρυσὸνκέρασινπεριχεύῃ.οἱδ᾽ἄλλοιμένετ᾽αὐτοῦἀολλέες, εἴπατεδ᾽εἴσωδμῳῇσινκατὰδώματ᾽ἀγακλυτὰδαῖταπένεσθαι,ἕδραςτεξύλατ᾽ἀμφὶκαὶἀγλαὸνοἰσέμενὕδωρ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐποίπνυον. ἦλθεμὲνἂρβοῦςἐκπεδίου, ἦλθονδὲθοῆςπαρὰνηὸςἐίσηςΤηλεμάχουἕταροιμεγαλήτορος, ἦλθεδὲχαλκεὺςὅπλ᾽ἐνχερσὶνἔχωνχαλκήια, πείρατατέχνης,ἄκμονάτεσφῦραντ᾽ἐυποίητόντεπυράγρην,οἷσίντεχρυσὸνεἰργάξετο: ἦλθεδ᾽Ἀθήνηἱρῶνἀντιόωσα. γέρωνδ᾽ἱππηλάταΝέστωρχρυσὸνἔδωχ᾽: ὁδ᾽ἔπειταβοὸςκέρασινπερίχευενἀσκήσας, ἵν᾽ἄγαλμαθεὰκεχάροιτοἰδοῦσα.βοῦνδ᾽ἀγέτηνκεράωνΣτρατίοςκαὶδῖοςἘχέφρων.χέρνιβαδέσφ᾽Ἄρητοςἐνἀνθεμόεντιλέβητιἤλυθενἐκθαλάμοιοφέρων, ἑτέρῃδ᾽ἔχενοὐλὰςἐνκανέῳπέλεκυνδὲμενεπτόλεμοςΘρασυμήδηςὀξὺνἔχωνἐνχειρὶπαρίστατοβοῦνἐπικόψων.Περσεὺςδ᾽ἀμνίονεἶχε: γέρωνδ᾽ἱππηλάταΝέστωρχέρνιβάτ᾽οὐλοχύταςτεκατήρχετο, πολλὰδ᾽Ἀθήνῃεὔχετ᾽ἀπαρχόμενος, κεφαλῆςτρίχαςἐνπυρὶβάλλων.αὐτὰρἐπείῥ᾽εὔξαντοκαὶοὐλοχύταςπροβάλοντο,αὐτίκαΝέστοροςυἱὸςὑπέρθυμοςΘρασυμήδηςἤλασενἄγχιστάς: πέλεκυςδ᾽ἀπέκοψετένονταςαὐχενίους, λῦσενδὲβοὸςμένος. αἱδ᾽ὀλόλυξανθυγατέρεςτενυοίτεκαὶαἰδοίηπαράκοιτιςΝέστορος, Εὐρυδίκη, πρέσβαΚλυμένοιοθυγατρῶν.οἱμὲνἔπειτ᾽ἀνελόντεςἀπὸχθονὸςεὐρυοδείηςἔσχον: ἀτὰρσφάξενΠεισίστρατος, ὄρχαμοςἀνδρῶν.τῆςδ᾽ἐπεὶἐκμέλαναἷμαῥύη, λίπεδ᾽ὀστέαθυμός,αἶψ᾽ἄραμινδιέχευαν, ἄφαρδ᾽ἐκμηρίατάμνονπάντακατὰμοῖραν, κατάτεκνίσῃἐκάλυψανδίπτυχαποιήσαντες, ἐπ᾽αὐτῶνδ᾽ὠμοθέτησαν.καῖεδ᾽ἐπὶσχίζῃςὁγέρων, ἐπὶδ᾽αἴθοπαοἶνονλεῖβε: νέοιδὲπαρ᾽αὐτὸνἔχονπεμπώβολαχερσίν.αὐτὰρἐπεὶκατὰμῆρ᾽ἐκάηκαὶσπλάγχναπάσαντο,μίστυλλόντ᾽ἄρατἆλλακαὶἀμφ᾽ὀβελοῖσινἔπειραν,ὤπτωνδ᾽ἀκροπόρουςὀβελοὺςἐνχερσὶνἔχοντες.τόφραδὲΤηλέμαχονλοῦσενκαλὴΠολυκάστη,ΝέστοροςὁπλοτάτηθυγάτηρΝηληϊάδαο.αὐτὰρἐπεὶλοῦσέντεκαὶἔχρισενλίπ᾽ἐλαίῳ,ἀμφὶδέμινφᾶροςκαλὸνβάλενἠδὲχιτῶνα,ἔκῥ᾽ἀσαμίνθουβῆδέμαςἀθανάτοισινὁμοῖος:πὰρδ᾽ὅγεΝέστορ᾽ἰὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο, ποιμέναλαῶν.οἱδ᾽ἐπεὶὤπτησανκρέ᾽ὑπέρτερακαὶἐρύσαντο,δαίνυνθ᾽ἑζόμενοι: ἐπὶδ᾽ἀνέρεςἐσθλοὶὄροντοοἶνονοἰνοχοεῦντεςἐνὶχρυσέοιςδεπάεσσιν.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖσιδὲμύθωνἦρχεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρ:“παῖδες
ἐμοί, ἄγε
Τηλεμάχῳ
καλλίτριχας
ἵππους
ζεύξαθ᾽ὑφ᾽ἅρματ᾽ἄγοντες, ἵναπρήσσῃσινὁδοῖο.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄρατοῦμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντο,καρπαλίμωςδ᾽ἔζευξανὑφ᾽ἅρμασινὠκέαςἵππους.ἐνδὲγυνὴταμίησῖτονκαὶοἶνονἔθηκενὄψατε, οἷαἔδουσιδιοτρεφέεςβασιλῆες.ἂνδ᾽ἄραΤηλέμαχοςπερικαλλέαβήσετοδίφρον:πὰρδ᾽ἄραΝεστορίδηςΠεισίστρατος, ὄρχαμοςἀνδρῶν,ἐςδίφροντ᾽ἀνέβαινεκαὶἡνίαλάζετοχερσί,μάστιξενδ᾽ἐλάαν, τὼδ᾽οὐκἀέκοντεπετέσθηνἐςπεδίον, λιπέτηνδὲΠύλουαἰπὺπτολίεθρον.οἱδὲπανημέριοισεῖονζυγὸνἀμφὶςἔχοντες.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί,ἐςΦηρὰςδ᾽ἵκοντοΔιοκλῆοςποτὶδῶμα,υἱέοςὈρτιλόχοιο, τὸνἈλφειὸςτέκεπαῖδα.ἔνθαδὲνύκτ᾽ἄεσαν, ὁδὲτοῖςπὰρξείνιαθῆκεν.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ἵππουςτεζεύγνυντ᾽ἀνάθ᾽ἅρματαποικίλ᾽ἔβαινον:ἐκδ᾽ἔλασανπροθύροιοκαὶαἰθούσηςἐριδούπου:μάστιξενδ᾽ἐλάαν, τὼδ᾽οὐκἀέκοντεπετέσθην.ἷξονδ᾽ἐςπεδίονπυρηφόρον, ἔνθαδ᾽ἔπειταἦνονὁδόν: τοῖονγὰρὑπέκφερονὠκέεςἵπποι.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί.
οἱδ᾽ἷξονκοίληνΛακεδαίμονακητώεσσαν,πρὸςδ᾽ἄραδώματ᾽ἔλωνΜενελάουκυδαλίμοιο.τὸνδ᾽εὗρονδαινύνταγάμονπολλοῖσινἔτῃσινυἱέοςἠδὲθυγατρὸςἀμύμονοςᾧἐνὶοἴκῳ.τὴνμὲνἈχιλλῆοςῥηξήνοροςυἱέιπέμπεν:ἐνΤροίῃγὰρπρῶτονὑπέσχετοκαὶκατένευσεδωσέμεναι, τοῖσινδὲθεοὶγάμονἐξετέλειον.τὴνἄρ᾽ὅγ᾽ἔνθ᾽ἵπποισικαὶἅρμασιπέμπενέεσθαιΜυρμιδόνωνπροτὶἄστυπερικλυτόν, οἷσινἄνασσεν.υἱέιδὲΣπάρτηθενἈλέκτοροςἤγετοκούρην,ὅςοἱτηλύγετοςγένετοκρατερὸςΜεγαπένθηςἐκδούλης: Ἑλένῃδὲθεοὶγόνονοὐκέτ᾽ἔφαινον,ἐπεὶδὴτὸπρῶτονἐγείνατοπαῖδ᾽ἐρατεινήν,Ἑρμιόνην, ἣεἶδοςἔχεχρυσέηςἈφροδίτης.ὣςοἱμὲνδαίνυντοκαθ᾽ὑψερεφὲςμέγαδῶμαγείτονεςἠδὲἔταιΜενελάουκυδαλίμοιο,τερπόμενοι: μετὰδέσφινἐμέλπετοθεῖοςἀοιδὸςφορμίζων, δοιὼδὲκυβιστητῆρεκατ᾽αὐτούς,μολπῆςἐξάρχοντος, ἐδίνευονκατὰμέσσους.τὼδ᾽αὖτ᾽ἐνπροθύροισιδόμωναὐτώτεκαὶἵππω,Τηλέμαχόςθ᾽ἥρωςκαὶΝέστοροςἀγλαὸςυἱός,στῆσαν: ὁδὲπρομολὼνἴδετοκρείωνἘτεωνεύς,ὀτρηρὸςθεράπωνΜενελάουκυδαλίμοιο,βῆδ᾽ἴμενἀγγελέωνδιὰδώματαποιμένιλαῶν,ἀγχοῦδ᾽ἱστάμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ξείνω
δή
τινε
τώδε, διοτρεφὲς
ὦ
Μενέλαε,ἄνδρεδύω, γενεῇδὲΔιὸςμεγάλοιοἔικτον.ἀλλ᾽εἴπ᾽, ἤσφωινκαταλύσομενὠκέαςἵππους,ἦἄλλονπέμπωμενἱκανέμεν, ὅςκεφιλήσῃ.”τὸνδὲμέγ᾽ὀχθήσαςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:“οὐ
μὲν
νήπιος
ἦσθα, Βοηθοΐδη
Ἐτεωνεῦ,τὸπρίν: ἀτὰρμὲννῦνγεπάϊςὣςνήπιαβάζεις.ἦμὲνδὴνῶιξεινήιαπολλὰφαγόντεἄλλωνἀνθρώπωνδεῦρ᾽ἱκόμεθ᾽, αἴκέποθιΖεὺςἐξοπίσωπερπαύσῃὀιζύος. ἀλλὰλύ᾽ἵππουςξείνων, ἐςδ᾽αὐτοὺςπροτέρωἄγεθοινηθῆναι.”ὣςφάθ᾽, ὁδὲμεγάροιοδιέσσυτο, κέκλετοδ᾽ἄλλουςὀτρηροὺςθεράπονταςἅμασπέσθαιἑοῖαὐτῷ.οἱδ᾽ἵππουςμὲνλῦσανὑπὸζυγοῦἱδρώοντας,καὶτοὺςμὲνκατέδησανἐφ᾽ἱππείῃσικάπῃσι,πὰρδ᾽ἔβαλονζειάς, ἀνὰδὲκρῖλευκὸνἔμιξαν,ἅρματαδ᾽ἔκλινανπρὸςἐνώπιαπαμφανόωντα,αὐτοὺςδ᾽εἰσῆγονθεῖονδόμον. οἱδὲἰδόντεςθαύμαζονκατὰδῶμαδιοτρεφέοςβασιλῆος:ὥςτεγὰρἠελίουαἴγληπέλενἠὲσελήνηςδῶμακαθ᾽ὑψερεφὲςΜενελάουκυδαλίμοιο.αὐτὰρἐπεὶτάρπησανὁρώμενοιὀφθαλμοῖσιν,ἔςῥ᾽ἀσαμίνθουςβάντεςἐυξέσταςλούσαντο.τοὺςδ᾽ἐπεὶοὖνδμῳαὶλοῦσανκαὶχρῖσανἐλαίῳ,ἀμφὶδ᾽ἄραχλαίναςοὔλαςβάλονἠδὲχιτῶνας,ἔςῥαθρόνουςἕζοντοπαρ᾽ἈτρεΐδηνΜενέλαον.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων.δαιτρὸςδὲκρειῶνπίνακαςπαρέθηκενἀείραςπαντοίων, παρὰδέσφιτίθειχρύσειακύπελλα.τὼκαὶδεικνύμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:“σίτου
θ᾽
ἅπτεσθον
καὶ
χαίρετον. αὐτὰρ
ἔπειτα
δείπνουπασσαμένωεἰρησόμεθ᾽, οἵτινέςἐστονἀνδρῶν: οὐγὰρσφῷνγεγένοςἀπόλωλετοκήων,ἀλλ᾽ἀνδρῶνγένοςἐστὲδιοτρεφέωνβασιλήωνσκηπτούχων, ἐπεὶοὔκεκακοὶτοιούσδετέκοιεν.”ὣςφάτο, καίσφιννῶταβοὸςπαρὰπίοναθῆκενὄπτ᾽ἐνχερσὶνἑλών, τάῥάοἱγέραπάρθεσαναὐτῷ.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,δὴτότεΤηλέμαχοςπροσεφώνεεΝέστοροςυἱόν,ἄγχισχὼνκεφαλήν, ἵναμὴπευθοίαθ᾽οἱἄλλοι:“φράζεο, Νεστορίδη, τῷ
ἐμῷ
κεχαρισμένε
θυμῷ,χαλκοῦτεστεροπὴνκὰδδώματαἠχήενταχρυσοῦτ᾽ἠλέκτρουτεκαὶἀργύρουἠδ᾽ἐλέφαντος.Ζηνόςπουτοιήδεγ᾽Ὀλυμπίουἔνδοθεναὐλή,ὅσσατάδ᾽ἄσπεταπολλά: σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωντα.”τοῦδ᾽ἀγορεύοντοςξύνετοξανθὸςΜενέλαος,καίσφεαςφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“τέκνα
φίλ᾽, ἦ
τοι
Ζηνὶ
βροτῶν
οὐκ
ἄν
τις
ἐρίζοι:ἀθάνατοιγὰρτοῦγεδόμοικαὶκτήματ᾽ἔασιν:ἀνδρῶνδ᾽ἤκέντίςμοιἐρίσσεται, ἠὲκαὶοὐκί,κτήμασιν. ἦγὰρπολλὰπαθὼνκαὶπόλλ᾽ἐπαληθεὶςἠγαγόμηνἐννηυσὶκαὶὀγδοάτῳἔτειἦλθον,ΚύπρονΦοινίκηντεκαὶΑἰγυπτίουςἐπαληθείς,Αἰθίοπάςθ᾽ἱκόμηνκαὶΣιδονίουςκαὶἘρεμβοὺςκαὶΛιβύην, ἵνατ᾽ἄρνεςἄφαρκεραοὶτελέθουσι.τρὶςγὰρτίκτειμῆλατελεσφόρονεἰςἐνιαυτόν.ἔνθαμὲνοὔτεἄναξἐπιδευὴςοὔτετιποιμὴντυροῦκαὶκρειῶνοὐδὲγλυκεροῖογάλακτος,ἀλλ᾽αἰεὶπαρέχουσινἐπηετανὸνγάλαθῆσθαι.ἧοςἐγὼπερὶκεῖναπολὺνβίοτονσυναγείρωνἠλώμην, τῆόςμοιἀδελφεὸνἄλλοςἔπεφνενλάθρῃ, ἀνωιστί, δόλῳοὐλομένηςἀλόχοιο:ὣςοὔτοιχαίρωντοῖσδεκτεάτεσσινἀνάσσω.καὶπατέρωντάδεμέλλετ᾽ἀκουέμεν, οἵτινεςὑμῖνεἰσίν, ἐπεὶμάλαπολλὰπάθον, καὶἀπώλεσαοἶκονεὖμάλαναιετάοντα, κεχανδόταπολλὰκαὶἐσθλά.ὧνὄφελοντριτάτηνπερἔχωνἐνδώμασιμοῖρανναίειν, οἱδ᾽ἄνδρεςσόοιἔμμεναι, οἳτότ᾽ὄλοντοΤροίῃἐνεὐρείῃἑκὰςἌργεοςἱπποβότοιο.ἀλλ᾽ἔμπηςπάνταςμὲνὀδυρόμενοςκαὶἀχεύωνπολλάκιςἐνμεγάροισικαθήμενοςἡμετέροισινἄλλοτεμέντεγόῳφρένατέρπομαι, ἄλλοτεδ᾽αὖτεπαύομαι: αἰψηρὸςδὲκόροςκρυεροῖογόοιο.τῶνπάντωνοὐτόσσονὀδύρομαι, ἀχνύμενόςπερ,ὡςἑνός, ὅςτέμοιὕπνονἀπεχθαίρεικαὶἐδωδὴνμνωομένῳ, ἐπεὶοὔτιςἈχαιῶντόσσ᾽ἐμόγησεν,ὅσσ᾽Ὀδυσεὺςἐμόγησεκαὶἤρατο. τῷδ᾽ἄρ᾽ἔμελλεναὐτῷκήδε᾽ἔσεσθαι, ἐμοὶδ᾽ἄχοςαἰὲνἄλαστονκείνου, ὅπωςδὴδηρὸνἀποίχεται, οὐδέτιἴδμεν,ζώειὅγ᾽ἦτέθνηκεν. ὀδύρονταίνύπουαὐτὸνΛαέρτηςθ᾽ὁγέρωνκαὶἐχέφρωνΠηνελόπειαΤηλέμαχόςθ᾽, ὃνἔλειπενέονγεγαῶτ᾽ἐνὶοἴκῳ.”ὣςφάτο, τῷδ᾽ἄραπατρὸςὑφ᾽ἵμερονὦρσεγόοιο.δάκρυδ᾽ἀπὸβλεφάρωνχαμάδιςβάλεπατρὸςἀκούσας,χλαῖνανπορφυρέηνἄντ᾽ὀφθαλμοῖινἀνασχὼνἀμφοτέρῃσινχερσί. νόησεδέμινΜενέλαος,μερμήριξεδ᾽ἔπειτακατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,ἠέμιναὐτὸνπατρὸςἐάσειεμνησθῆναιἦπρῶτ᾽ἐξερέοιτοἕκαστάτεπειρήσαιτο.ἧοςὁταῦθ᾽ὥρμαινεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,ἐκδ᾽ἙλένηθαλάμοιοθυώδεοςὑψορόφοιοἤλυθενἈρτέμιδιχρυσηλακάτῳἐικυῖα.τῇδ᾽ἄρ᾽ἅμ᾽Ἀδρήστηκλισίηνεὔτυκτονἔθηκεν,Ἀλκίππηδὲτάπηταφέρενμαλακοῦἐρίοιο,Φυλὼδ᾽ἀργύρεοντάλαρονφέρε, τόνοἱἔθηκενἈλκάνδρη, Πολύβοιοδάμαρ, ὃςἔναι᾽ἐνὶΘήβῃςΑἰγυπτίῃς, ὅθιπλεῖσταδόμοιςἐνκτήματακεῖται:ὃςΜενελάῳδῶκεδύ᾽ἀργυρέαςἀσαμίνθους,δοιοὺςδὲτρίποδας, δέκαδὲχρυσοῖοτάλαντα.χωρὶςδ᾽αὖθ᾽Ἑλένῃἄλοχοςπόρεκάλλιμαδῶρα:χρυσέηντ᾽ἠλακάτηντάλαρόνθ᾽ὑπόκυκλονὄπασσενἀργύρεον, χρυσῷδ᾽ἐπὶχείλεακεκράαντο.τόνῥάοἱἀμφίπολοςΦυλὼπαρέθηκεφέρουσανήματοςἀσκητοῖοβεβυσμένον: αὐτὰρἐπ᾽αὐτῷἠλακάτητετάνυστοἰοδνεφὲςεἶροςἔχουσα.ἕζετοδ᾽ἐνκλισμῷ, ὑπὸδὲθρῆνυςποσὶνἦεν.αὐτίκαδ᾽ἥγ᾽ἐπέεσσιπόσινἐρέεινενἕκαστα:“ἴδμεν
δή, Μενέλαε
διοτρεφές, οἵ
τινες
οἵδε
ἀνδρῶνεὐχετόωνταιἱκανέμενἡμέτερονδῶ;ψεύσομαιἦἔτυμονἐρέω; κέλεταιδέμεθυμός.οὐγάρπώτινάφημιἐοικόταὧδεἰδέσθαιοὔτ᾽ἄνδρ᾽οὔτεγυναῖκα, σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωσαν,ὡςὅδ᾽Ὀδυσσῆοςμεγαλήτοροςυἷιἔοικε,Τηλεμάχῳ, τὸνἔλειπενέονγεγαῶτ᾽ἐνὶοἴκῳκεῖνοςἀνήρ, ὅτ᾽ἐμεῖοκυνώπιδοςεἵνεκ᾽Ἀχαιοὶἤλθεθ᾽ὑπὸΤροίηνπόλεμονθρασὺνὁρμαίνοντες.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:“οὕτω
νῦν
καὶ
ἐγὼ
νοέω, γύναι, ὡς
σὺ
ἐίσκεις:κείνουγὰρτοιοίδεπόδεςτοιαίδετεχεῖρεςὀφθαλμῶντεβολαὶκεφαλήτ᾽ἐφύπερθέτεχαῖται.καὶνῦνἦτοιἐγὼμεμνημένοςἀμφ᾽Ὀδυσῆιμυθεόμην, ὅσακεῖνοςὀιζύσαςἐμόγησενἀμφ᾽ἐμοί, αὐτὰρὁπικρὸνὑπ᾽ὀφρύσιδάκρυονεἶβε,χλαῖνανπορφυρέηνἄντ᾽ὀφθαλμοῖινἀνασχών.”τὸνδ᾽αὖΝεστορίδηςΠεισίστρατοςἀντίονηὔδα:“Ἀτρεΐδη
Μενέλαε
διοτρεφές, ὄρχαμε
λαῶν,κείνουμέντοιὅδ᾽υἱὸςἐτήτυμον, ὡςἀγορεύεις:ἀλλὰσαόφρωνἐστί, νεμεσσᾶταιδ᾽ἐνὶθυμῷὧδ᾽ἐλθὼντὸπρῶτονἐπεσβολίαςἀναφαίνεινἄντασέθεν, τοῦνῶιθεοῦὣςτερπόμεθ᾽αὐδῇ.αὐτὰρἐμὲπροέηκεΓερήνιοςἱππόταΝέστωρτῷἅμαπομπὸνἕπεσθαι: ἐέλδετογάρσεἰδέσθαι,ὄφραοἱἤτιἔποςὑποθήσεαιἠέτιἔργον.πολλὰγὰρἄλγε᾽ἔχειπατρὸςπάϊςοἰχομένοιοἐνμεγάροις, ᾧμὴἄλλοιἀοσσητῆρεςἔωσιν,ὡςνῦνΤηλεμάχῳὁμὲνοἴχεται, οὐδέοἱἄλλοιεἴσ᾽οἵκενκατὰδῆμονἀλάλκοιενκακότητα.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:“ὢ
πόποι, ἦ
μάλα
δὴ
φίλου
ἀνέρος
υἱὸς
ἐμὸν
δῶ
ἵκεθ᾽, ὃςεἵνεκ᾽ἐμεῖοπολέαςἐμόγησενἀέθλους:καίμινἔφηνἐλθόνταφιλησέμενἔξοχονἄλλωνἈργείων, εἰνῶινὑπεὶρἅλανόστονἔδωκενηυσὶθοῇσιγενέσθαιὈλύμπιοςεὐρύοπαΖεύς.καίκέοἱἌργεϊνάσσαπόλινκαὶδώματ᾽ἔτευξα,ἐξἸθάκηςἀγαγὼνσὺνκτήμασικαὶτέκεϊᾧκαὶπᾶσινλαοῖσι, μίανπόλινἐξαλαπάξας,αἳπεριναιετάουσιν, ἀνάσσονταιδ᾽ἐμοὶαὐτῷ.καίκεθάμ᾽ἐνθάδ᾽ἐόντεςἐμισγόμεθ᾽: οὐδέκενἡμέαςἄλλοδιέκρινενφιλέοντέτετερπομένωτε,πρίνγ᾽ὅτεδὴθανάτοιομέλαννέφοςἀμφεκάλυψεν.ἀλλὰτὰμένπουμέλλενἀγάσσεσθαιθεὸςαὐτός,ὃςκεῖνονδύστηνονἀνόστιμονοἶονἔθηκεν.”ὣςφάτο, τοῖσιδὲπᾶσινὑφ᾽ἵμερονὦρσεγόοιο.κλαῖεμὲνἈργείηἙλένη, Διὸςἐκγεγαυῖα,κλαῖεδὲΤηλέμαχόςτεκαὶἈτρεΐδηςΜενέλαος,οὐδ᾽ἄραΝέστοροςυἱὸςἀδακρύτωἔχενὄσσε:μνήσατογὰρκατὰθυμὸνἀμύμονοςἈντιλόχοιο,τόνῥ᾽Ἠοῦςἔκτεινεφαεινῆςἀγλαὸςυἱός:τοῦὅγ᾽ἐπιμνησθεὶςἔπεαπτερόεντ᾽ἀγόρευεν:“Ἀτρεΐδη, περὶ
μέν
σε
βροτῶν
πεπνυμένον
εἶναι
Νέστωρφάσχ᾽ὁγέρων, ὅτ᾽ἐπιμνησαίμεθασεῖοοἷσινἐνὶμεγάροισι, καὶἀλλήλουςἐρέοιμεν.καὶνῦν, εἴτίπουἔστι, πίθοιόμοι: οὐγὰρἐγώγετέρπομ᾽ὀδυρόμενοςμεταδόρπιος, ἀλλὰκαὶἠὼςἔσσεταιἠριγένεια: νεμεσσῶμαίγεμὲνοὐδὲνκλαίεινὅςκεθάνῃσιβροτῶνκαὶπότμονἐπίσπῃ.τοῦτόνυκαὶγέραςοἶονὀιζυροῖσιβροτοῖσιν,κείρασθαίτεκόμηνβαλέειντ᾽ἀπὸδάκρυπαρειῶν.καὶγὰρἐμὸςτέθνηκενἀδελφεός, οὔτικάκιστοςἈργείων: μέλλειςδὲσὺἴδμεναι: οὐγὰρἐγώγεἤντησ᾽οὐδὲἴδον: περὶδ᾽ἄλλωνφασὶγενέσθαιἈντίλοχον, πέριμὲνθείεινταχὺνἠδὲμαχητήν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:“ὦ
φίλ᾽, ἐπεὶ
τόσα
εἶπες, ὅσ᾽
ἂν
πεπνυμένος
ἀνὴρ
εἴποικαὶῥέξειε, καὶὃςπρογενέστεροςεἴη:τοίουγὰρκαὶπατρός, ὃκαὶπεπνυμέναβάζεις,ῥεῖαδ᾽ἀρίγνωτοςγόνοςἀνέροςᾧτεΚρονίωνὄλβονἐπικλώσῃγαμέοντίτεγεινομένῳτε,ὡςνῦνΝέστοριδῶκεδιαμπερὲςἤματαπάντααὐτὸνμὲνλιπαρῶςγηρασκέμενἐνμεγάροισιν,υἱέαςαὖπινυτούςτεκαὶἔγχεσινεἶναιἀρίστους.ἡμεῖςδὲκλαυθμὸνμὲνἐάσομεν, ὃςπρὶνἐτύχθη,δόρπουδ᾽ἐξαῦτιςμνησώμεθα, χερσὶδ᾽ἐφ᾽ὕδωρχευάντων. μῦθοιδὲκαὶἠῶθένπερἔσονταιΤηλεμάχῳκαὶἐμοὶδιαειπέμενἀλλήλοισιν.”ὣςἔφατ᾽, Ἀσφαλίωνδ᾽ἄρὕδωρἐπὶχεῖραςἔχευεν,ὀτρηρὸςθεράπωνΜενελάουκυδαλίμοιο.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησ᾽ἙλένηΔιὸςἐκγεγαυῖα:αὐτίκ᾽ἄρ᾽εἰςοἶνονβάλεφάρμακον, ἔνθενἔπινον,νηπενθέςτ᾽ἄχολόντε, κακῶνἐπίληθονἁπάντων.ὃςτὸκαταβρόξειεν, ἐπὴνκρητῆριμιγείη,οὔκενἐφημέριόςγεβάλοικατὰδάκρυπαρειῶν,οὐδ᾽εἴοἱκατατεθναίημήτηρτεπατήρτε,οὐδ᾽εἴοἱπροπάροιθενἀδελφεὸνἢφίλονυἱὸνχαλκῷδηιόῳεν, ὁδ᾽ὀφθαλμοῖσινὁρῷτο.τοῖαΔιὸςθυγάτηρἔχεφάρμακαμητιόεντα,ἐσθλά, τάοἱΠολύδαμναπόρεν, ΘῶνοςπαράκοιτιςΑἰγυπτίη, τῇπλεῖσταφέρειζείδωροςἄρουραφάρμακα, πολλὰμὲνἐσθλὰμεμιγμέναπολλὰδὲλυγρά:ἰητρὸςδὲἕκαστοςἐπιστάμενοςπερὶπάντωνἀνθρώπων: ἦγὰρΠαιήονόςεἰσιγενέθλης.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐνέηκεκέλευσέτεοἰνοχοῆσαι,ἐξαῦτιςμύθοισινἀμειβομένηπροσέειπεν:“Ἀτρεΐδη
Μενέλαε
διοτρεφὲς
ἠδὲ
καὶ
οἵδε
ἀνδρῶνἐσθλῶνπαῖδες: ἀτὰρθεὸςἄλλοτεἄλλῳΖεὺςἀγαθόντεκακόντεδιδοῖ: δύναταιγὰρἅπαντα:ἦτοινῦνδαίνυσθεκαθήμενοιἐνμεγάροισικαὶμύθοιςτέρπεσθε: ἐοικόταγὰρκαταλέξω.πάνταμὲνοὐκἂνἐγὼμυθήσομαιοὐδ᾽ὀνομήνω,ὅσσοιὈδυσσῆοςταλασίφρονόςεἰσινἄεθλοι:ἀλλ᾽οἷοντόδ᾽ἔρεξεκαὶἔτληκαρτερὸςἀνὴρδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχετεπήματ᾽Ἀχαιοί.αὐτόνμινπληγῇσινἀεικελίῃσιδαμάσσας,σπεῖρακάκ᾽ἀμφ᾽ὤμοισιβαλών, οἰκῆιἐοικώς,ἀνδρῶνδυσμενέωνκατέδυπόλινεὐρυάγυιαν:ἄλλῳδ᾽αὐτὸνφωτὶκατακρύπτωνἤισκε,δέκτῃ, ὃςοὐδὲντοῖοςἔηνἐπὶνηυσὶνἈχαιῶν.τῷἴκελοςκατέδυΤρώωνπόλιν, οἱδ᾽ἀβάκησανπάντες: ἐγὼδέμινοἴηἀνέγνωντοῖονἐόντα,καίμινἀνηρώτων: ὁδὲκερδοσύνῃἀλέεινεν.ἀλλ᾽ὅτεδήμινἐγὼλόεονκαὶχρῖονἐλαίῳ,ἀμφὶδὲεἵματαἕσσακαὶὤμοσακαρτερὸνὅρκονμὴμὲνπρὶνὈδυσῆαμετὰΤρώεσσ᾽ἀναφῆναι,πρίνγετὸνἐςνῆάςτεθοὰςκλισίαςτ᾽ἀφικέσθαι,καὶτότεδήμοιπάντανόονκατέλεξενἈχαιῶν.πολλοὺςδὲΤρώωνκτείναςταναήκεϊχαλκῷἦλθεμετ᾽Ἀργείους, κατὰδὲφρόνινἤγαγεπολλήν.ἔνθ᾽ἄλλαιΤρῳαὶλίγ᾽ἐκώκυον: αὐτὰρἐμὸνκῆρχαῖρ᾽, ἐπεὶἤδημοικραδίητέτραπτονέεσθαιἂψοἶκόνδ᾽, ἄτηνδὲμετέστενον, ἣνἈφροδίτηδῶχ᾽, ὅτεμ᾽ἤγαγεκεῖσεφίληςἀπὸπατρίδοςαἴης,παῖδάτ᾽ἐμὴννοσφισσαμένηνθάλαμόντεπόσιντεοὔτευδευόμενον, οὔτ᾽ἂρφρέναςοὔτετιεἶδος.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:“ναὶ
δὴ
ταῦτά
γε
πάντα, γύναι, κατὰ
μοῖραν
ἔειπες.ἤδημὲνπολέωνἐδάηνβουλήντενόοντεἀνδρῶνἡρώων, πολλὴνδ᾽ἐπελήλυθαγαῖαν:ἀλλ᾽οὔπωτοιοῦτονἐγὼνἴδονὀφθαλμοῖσιν,οἷνὈδυσσῆοςταλασίφρονοςἔσκεφίλονκῆρ.οἷονκαὶτόδ᾽ἔρεξεκαὶἔτληκαρτερὸςἀνὴρἵππῳἔνιξεστῷ, ἵν᾽ἐνήμεθαπάντεςἄριστοιἈργείωνΤρώεσσιφόνονκαὶκῆραφέροντες.ἦλθεςἔπειτασὺκεῖσε: κελευσέμεναιδέσ᾽ἔμελλεδαίμων, ὃςΤρώεσσινἐβούλετοκῦδοςὀρέξαι:καίτοιΔηΐφοβοςθεοείκελοςἕσπετ᾽ἰούσῃ.τρὶςδὲπερίστειξαςκοῖλονλόχονἀμφαφόωσα,ἐκδ᾽ὀνομακλήδηνΔαναῶνὀνόμαζεςἀρίστους,πάντωνἈργείωνφωνὴνἴσκουσ᾽ἀλόχοισιν.αὐτὰρἐγὼκαὶΤυδεΐδηςκαὶδῖοςὈδυσσεὺςἥμενοιἐνμέσσοισινἀκούσαμενὡςἐβόησας.νῶιμὲνἀμφοτέρωμενεήναμενὁρμηθέντεἢἐξελθέμεναι, ἢἔνδοθεναἶψ᾽ὑπακοῦσαι:ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςκατέρυκεκαὶἔσχεθενἱεμένωπερ.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀκὴνἔσανυἷεςἈχαιῶν,Ἄντικλοςδὲσέγ᾽οἶοςἀμείψασθαιἐπέεσσινἤθελεν. ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςἐπὶμάστακαχερσὶπίεζεννωλεμέωςκρατερῇσι, σάωσεδὲπάνταςἈχαιούς:τόφραδ᾽ἔχ᾽, ὄφρασενόσφινἀπήγαγεΠαλλὰςἈθήνη.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Ἀτρεΐδη
Μενέλαε
διοτρεφές, ὄρχαμε
λαῶν,ἄλγιον: οὐγάροἵτιτάδ᾽ἤρκεσελυγρὸνὄλεθρον,οὐδ᾽εἴοἱκραδίηγεσιδηρέηἔνδοθενἦεν.ἀλλ᾽ἄγετ᾽εἰςεὐνὴντράπεθ᾽ἡμέας, ὄφρακαὶἤδηὕπνῳὕπογλυκερῷταρπώμεθακοιμηθέντες.”ὣςἔφατ᾽, Ἀργείηδ᾽Ἑλένηδμῳῇσικέλευσενδέμνι᾽ὑπ᾽αἰθούσῃθέμεναικαὶῥήγεακαλὰπορφύρε᾽ἐμβαλέεινστορέσαιτ᾽ἐφύπερθετάπητας,χλαίναςτ᾽ἐνθέμεναιοὔλαςκαθύπερθενἕσασθαι.αἱδ᾽ἴσανἐκμεγάροιοδάοςμετὰχερσὶνἔχουσαι,δέμνιαδὲστόρεσαν: ἐκδὲξείνουςἄγεκῆρυξ.οἱμὲνἄρ᾽ἐνπροδόμῳδόμουαὐτόθικοιμήσαντο,Τηλέμαχόςθ᾽ἥρωςκαὶΝέστοροςἀγλαὸςυἱός:Ἀτρεΐδηςδὲκαθεῦδεμυχῷδόμουὑψηλοῖο,πὰρδ᾽Ἑλένητανύπεπλοςἐλέξατο, δῖαγυναικῶν.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ὤρνυτ᾽ἄρ᾽ἐξεὐνῆφιβοὴνἀγαθὸςΜενέλαοςεἵματαἑσσάμενος, περὶδὲξίφοςὀξὺθέτ᾽ὤμῳ,ποσσὶδ᾽ὑπὸλιπαροῖσινἐδήσατοκαλὰπέδιλα,βῆδ᾽ἴμενἐκθαλάμοιοθεῷἐναλίγκιοςἄντην,Τηλεμάχῳδὲπαρῖζεν, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“τίπτε
δέ
σε
χρειὼ
δεῦρ᾽
ἤγαγε, Τηλέμαχ᾽
ἥρως,ἐςΛακεδαίμοναδῖαν, ἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης;δήμιονἦἴδιον; τόδεμοινημερτὲςἐνίσπες.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Ἀτρεΐδη
Μενέλαε
διοτρεφές, ὄρχαμε
λαῶν,ἤλυθον, εἴτινάμοικληηδόναπατρὸςἐνίσποις.ἐσθίεταίμοιοἶκος, ὄλωλεδὲπίοναἔργα,δυσμενέωνδ᾽ἀνδρῶνπλεῖοςδόμος, οἵτέμοιαἰεὶμῆλ᾽ἁδινὰσφάζουσικαὶεἰλίποδαςἕλικαςβοῦς,μητρὸςἐμῆςμνηστῆρεςὑπέρβιονὕβρινἔχοντες.τοὔνεκανῦντὰσὰγούναθ᾽ἱκάνομαι, αἴκ᾽ἐθέλῃσθακείνουλυγρὸνὄλεθρονἐνισπεῖν, εἴπουὄπωπαςὀφθαλμοῖσιτεοῖσινἢἄλλουμῦθονἄκουσαςπλαζομένου: περὶγάρμινὀιζυρὸντέκεμήτηρ.μηδέτίμ᾽αἰδόμενοςμειλίσσεομηδ᾽ἐλεαίρων,ἀλλ᾽εὖμοικατάλεξονὅπωςἤντησαςὀπωπῆς.λίσσομαι, εἴποτέτοίτιπατὴρἐμός, ἐσθλὸςὈδυσσεὺςἢἔποςἠέτιἔργονὑποστὰςἐξετέλεσσεδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχετεπήματ᾽Ἀχαιοί,τῶννῦνμοιμνῆσαι, καίμοινημερτὲςἐνίσπες.”τὸνδὲμέγ᾽ὀχθήσαςπροσέθηξανθὸςΜενέλαος:“ὢ
πόποι, ἦ
μάλα
δὴ
κρατερόφρονος
ἀνδρὸς
ἐν
εὐνῇ
ἤθελονεὐνηθῆναιἀνάλκιδεςαὐτοὶἐόντες.ὡςδ᾽ὁπότ᾽ἐνξυλόχῳἔλαφοςκρατεροῖολέοντοςνεβροὺςκοιμήσασανεηγενέαςγαλαθηνοὺςκνημοὺςἐξερέῃσικαὶἄγκεαποιήενταβοσκομένη, ὁδ᾽ἔπειταἑὴνεἰσήλυθενεὐνήν,ἀμφοτέροισιδὲτοῖσινἀεικέαπότμονἐφῆκεν,ὣςὈδυσεὺςκείνοισινἀεικέαπότμονἐφήσει.αἲγάρ, ΖεῦτεπάτερκαὶἈθηναίηκαὶἌπολλον,τοῖοςἐών, οἷόςποτ᾽ἐυκτιμένῃἐνὶΛέσβῳἐξἔριδοςΦιλομηλεΐδῃἐπάλαισενἀναστάς,κὰδδ᾽ἔβαλεκρατερῶς, κεχάροντοδὲπάντεςἈχαιοί,τοῖοςἐὼνμνηστῆρσινὁμιλήσειενὈδυσσεύς:πάντεςκ᾽ὠκύμοροίτεγενοίατοπικρόγαμοίτε.ταῦταδ᾽ἅμ᾽εἰρωτᾷςκαὶλίσσεαι, οὐκἂνἐγώγεἄλλαπαρὲξεἴποιμιπαρακλιδόν, οὐδ᾽ἀπατήσω,ἀλλὰτὰμένμοιἔειπεγέρωνἅλιοςνημερτής,τῶνοὐδέντοιἐγὼκρύψωἔποςοὐδ᾽ἐπικεύσω.“Αἰγύπτῳ
μ᾽
ἔτι
δεῦρο
θεοὶ
μεμαῶτα
νέεσθαι
ἔσχον, ἐπεὶοὔσφινἔρεξατεληέσσαςἑκατόμβας.οἱδ᾽αἰεὶβούλοντοθεοὶμεμνῆσθαιἐφετμέων.νῆσοςἔπειτάτιςἔστιπολυκλύστῳἐνὶπόντῳΑἰγύπτουπροπάροιθε, Φάρονδέἑκικλήσκουσι,τόσσονἄνευθ᾽ὅσσοντεπανημερίηγλαφυρὴνηῦςἤνυσεν, ᾗλιγὺςοὖροςἐπιπνείῃσινὄπισθεν:ἐνδὲλιμὴνἐύορμος, ὅθεντ᾽ἀπὸνῆαςἐίσαςἐςπόντονβάλλουσιν, ἀφυσσάμενοιμέλανὕδωρ.ἔνθαμ᾽ἐείκοσινἤματ᾽ἔχονθεοί, οὐδέποτ᾽οὖροιπνείοντεςφαίνονθ᾽ἁλιαέες, οἵῥάτενηῶνπομπῆεςγίγνονταιἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης.καίνύκενἤιαπάντακατέφθιτοκαὶμένε᾽ἀνδρῶν,εἰμήτίςμεθεῶνὀλοφύρατοκαίμ᾽ἐσάωσε,Πρωτέοςἰφθίμουθυγάτηρἁλίοιογέροντος,Εἰδοθέη: τῇγάρῥαμάλιστάγεθυμὸνὄρινα.ἥμ᾽οἴῳἔρροντισυνήντετονόσφινἑταίρων:αἰεὶγὰρπερὶνῆσονἀλώμενοιἰχθυάασκονγναμπτοῖςἀγκίστροισιν, ἔτειρεδὲγαστέραλιμός.ἡδέμευἄγχιστᾶσαἔποςφάτοφώνησέντε:“‘νήπιός
εἰς, ὦ
ξεῖνε, λίην
τόσον
ἠδὲ
χαλίφρων,ἦεἑκὼνμεθίειςκαὶτέρπεαιἄλγεαπάσχων;ὡςδὴδήθ᾽ἐνὶνήσῳἐρύκεαι, οὐδέτιτέκμωρεὑρέμεναιδύνασαι, μινύθειδέτοιἦτορἑταίρων.’”“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘ἐκ
μέν
τοι
ἐρέω, ἥ
τις
σύ
πέρ
ἐσσι
θεάων,ὡςἐγὼοὔτιἑκὼνκατερύκομαι, ἀλλάνυμέλλωἀθανάτουςἀλιτέσθαι, οἳοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν.ἀλλὰσύπέρμοιεἰπέ, θεοὶδέτεπάνταἴσασιν,ὅςτίςμ᾽ἀθανάτωνπεδάᾳκαὶἔδησεκελεύθου,νόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσομαιἰχθυόεντα.’“ὣς
ἐφάμην, ἡ
δ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμείβετο
δῖα
θεάων:‘τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, ξεῖνε, μάλ᾽
ἀτρεκέως
ἀγορεύσω.πωλεῖταίτιςδεῦρογέρωνἅλιοςνημερτὴςἀθάνατοςΠρωτεὺςΑἰγύπτιος, ὅςτεθαλάσσηςπάσηςβένθεαοἶδε, Ποσειδάωνοςὑποδμώς:τὸνδέτ᾽ἐμόνφασινπατέρ᾽ἔμμεναιἠδὲτεκέσθαι.τόνγ᾽εἴπωςσὺδύναιολοχησάμενοςλελαβέσθαι,ὅςκέντοιεἴπῃσινὁδὸνκαὶμέτρακελεύθουνόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσεαιἰχθυόεντα.καὶδέκέτοιεἴπῃσι, διοτρεφές, αἴκ᾽ἐθέλῃσθα,ὅττιτοιἐνμεγάροισικακόντ᾽ἀγαθόντετέτυκταιοἰχομένοιοσέθενδολιχὴνὁδὸνἀργαλέηντε.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘αὐτὴ
νῦν
φράζευ
σὺ
λόχον
θείοιο
γέροντος,μήπώςμεπροϊδὼνἠὲπροδαεὶςἀλέηται:ἀργαλέοςγάρτ᾽ἐστὶθεὸςβροτῷἀνδρὶδαμῆναι.’“ὣς
ἐφάμην, ἡ
δ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμείβετο
δῖα
θεάων:‘τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, ξεῖνε, μάλ᾽
ἀτρεκέως
ἀγορεύσω.ἦμοςδ᾽ἠέλιοςμέσονοὐρανὸνἀμφιβεβήκῃ,τῆμοςἄρ᾽ἐξἁλὸςεἶσιγέρωνἅλιοςνημερτὴςπνοιῇὕποΖεφύροιομελαίνῃφρικὶκαλυφθείς,ἐκδ᾽ἐλθὼνκοιμᾶταιὑπὸσπέσσιγλαφυροῖσιν:ἀμφὶδέμινφῶκαινέποδεςκαλῆςἁλοσύδνηςἁθρόαιεὕδουσιν, πολιῆςἁλὸςἐξαναδῦσαι,πικρὸνἀποπνείουσαιἁλὸςπολυβενθέοςὀδμήν.ἔνθασ᾽ἐγὼνἀγαγοῦσαἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφινεὐνάσωἑξείης: σὺδ᾽ἐὺκρίνασθαιἑταίρουςτρεῖς, οἵτοιπαρὰνηυσὶνἐυσσέλμοισινἄριστοι.πάνταδέτοιἐρέωὀλοφώιατοῖογέροντος.φώκαςμέντοιπρῶτονἀριθμήσεικαὶἔπεισιν:αὐτὰρἐπὴνπάσαςπεμπάσσεταιἠδὲἴδηται,λέξεταιἐνμέσσῃσινομεὺςὣςπώεσιμήλων.τὸνμὲνἐπὴνδὴπρῶτακατευνηθένταἴδησθε,καὶτότ᾽ἔπειθ᾽ὑμῖνμελέτωκάρτοςτεβίητε,αὖθιδ᾽ἔχεινμεμαῶτακαὶἐσσύμενόνπερἀλύξαι.πάνταδὲγιγνόμενοςπειρήσεται, ὅσσ᾽ἐπὶγαῖανἑρπετὰγίγνονται, καὶὕδωρκαὶθεσπιδαὲςπῦρ:ὑμεῖςδ᾽ἀστεμφέωςἐχέμενμᾶλλόντεπιέζειν.ἀλλ᾽ὅτεκενδήσ᾽αὐτὸςἀνείρηταιἐπέεσσι,τοῖοςἐὼνοἷόνκεκατευνηθένταἴδησθε,καὶτότεδὴσχέσθαιτεβίηςλῦσαίτεγέροντα,ἥρως, εἴρεσθαιδέ, θεῶνὅςτίςσεχαλέπτει,νόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσεαιἰχθυόεντα.’“ὣς
εἰποῦσ᾽
ὑπὸ
πόντον
ἐδύσετο
κυμαίνοντα.αὐτὰρἐγὼνἐπὶνῆας, ὅθ᾽ἕστασανἐνψαμάθοισιν,ἤια: πολλὰδέμοικραδίηπόρφυρεκιόντι.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλυθονἠδὲθάλασσαν,δόρπονθ᾽ὁπλισάμεσθ᾽, ἐπίτ᾽ἤλυθενἀμβροσίηνύξ:δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,καὶτότεδὴπαρὰθῖναθαλάσσηςεὐρυπόροιοἤιαπολλὰθεοὺςγουνούμενος: αὐτὰρἑταίρουςτρεῖςἄγον, οἷσιμάλισταπεποίθεαπᾶσανἐπ᾽ἰθύν.“τόφρα
δ᾽
ἄρ᾽
ἥ
γ᾽
ὑποδῦσα
θαλάσσης
εὐρέα
κόλπον
τέσσαραφωκάωνἐκπόντουδέρματ᾽ἔνεικε:πάνταδ᾽ἔσαννεόδαρτα: δόλονδ᾽ἐπεμήδετοπατρί.εὐνὰςδ᾽ἐνψαμάθοισιδιαγλάψασ᾽ἁλίῃσινἧστομένουσ᾽: ἡμεῖςδὲμάλασχεδὸνἤλθομεναὐτῆς:ἑξείηςδ᾽εὔνησε, βάλενδ᾽ἐπὶδέρμαἑκάστῳ.ἔνθακεναἰνότατοςλόχοςἔπλετο: τεῖρεγὰραἰνῶςφωκάωνἁλιοτρεφέωνὀλοώτατοςὀδμή:τίςγάρκ᾽εἰναλίῳπαρὰκήτεϊκοιμηθείη;ἀλλ᾽αὐτὴἐσάωσεκαὶἐφράσατομέγ᾽ὄνειαρ:ἀμβροσίηνὑπὸῥῖναἑκάστῳθῆκεφέρουσαἡδὺμάλαπνείουσαν, ὄλεσσεδὲκήτεοςὀδμήν.πᾶσανδ᾽ἠοίηνμένομεντετληότιθυμῷ:φῶκαιδ᾽ἐξἁλὸςἦλθονἀολλέες. αἱμὲνἔπειταἑξῆςεὐνάζοντοπαρὰῥηγμῖνιθαλάσσης:ἔνδιοςδ᾽ὁγέρωνἦλθ᾽ἐξἁλός, εὗρεδὲφώκαςζατρεφέας, πάσαςδ᾽ἄρ᾽ἐπῴχετο, λέκτοδ᾽ἀριθμόν:ἐνδ᾽ἡμέαςπρώτουςλέγεκήτεσιν, οὐδέτιθυμῷὠΐσθηδόλονεἶναι: ἔπειταδὲλέκτοκαὶαὐτός.ἡμεῖςδὲἰάχοντεςἐπεσσύμεθ᾽, ἀμφὶδὲχεῖραςβάλλομεν: οὐδ᾽ὁγέρωνδολίηςἐπελήθετοτέχνης,ἀλλ᾽ἦτοιπρώτισταλέωνγένετ᾽ἠυγένειος,αὐτὰρἔπειταδράκωνκαὶπάρδαλιςἠδὲμέγαςσῦς:γίγνετοδ᾽ὑγρὸνὕδωρκαὶδένδρεονὑψιπέτηλον:ἡμεῖςδ᾽ἀστεμφέωςἔχομεντετληότιθυμῷ.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἀνίαζ᾽ὁγέρωνὀλοφώιαεἰδώς,καὶτότεδήμ᾽ἐπέεσσινἀνειρόμενοςπροσέειπε:“‘τίς
νύ
τοι, Ἀτρέος
υἱέ, θεῶν
συμφράσσατο
βουλάς,ὄφραμ᾽ἕλοιςἀέκονταλοχησάμενος; τέοσεχρή;’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘οἶσθα, γέρον, τί
με
ταῦτα
παρατροπέων
ἐρεείνεις;ὡςδὴδήθ᾽ἐνὶνήσῳἐρύκομαι, οὐδέτιτέκμωρεὑρέμεναιδύναμαι, μινύθειδέμοιἔνδοθενἦτορ.ἀλλὰσύπέρμοιεἰπέ, θεοὶδέτεπάνταἴσασιν,ὅςτίςμ᾽ἀθανάτωνπεδάᾳκαὶἔδησεκελεύθου,νόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσομαιἰχθυόεντα.’“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμειβόμενος
προσέειπεν:‘ἀλλὰ
μάλ᾽
ὤφελλες
Διί
τ᾽
ἄλλοισίν
τε
θεοῖσι
ῥέξαςἱερὰκάλ᾽ἀναβαινέμεν, ὄφρατάχιστασὴνἐςπατρίδ᾽ἵκοιοπλέωνἐπὶοἴνοπαπόντον.οὐγάρτοιπρὶνμοῖραφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐυκτίμενονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν,πρίνγ᾽ὅτ᾽ἂνΑἰγύπτοιο, διιπετέοςποταμοῖο,αὖτιςὕδωρἔλθῃςῥέξῃςθ᾽ἱερὰςἑκατόμβαςἀθανάτοισιθεοῖσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι:καὶτότετοιδώσουσινὁδὸνθεοί, ἣνσὺμενοινᾷς.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐμοί
γε
κατεκλάσθη
φίλον
ἦτορ,οὕνεκάμ᾽αὖτιςἄνωγενἐπ᾽ἠεροειδέαπόντονΑἴγυπτόνδ᾽ἰέναι, δολιχὴνὁδὸνἀργαλέηντε.ἀλλὰκαὶὣςμύθοισινἀμειβόμενοςπροσέειπον:“‘ταῦτα
μὲν
οὕτω
δὴ
τελέω, γέρον, ὡς
σὺ
κελεύεις.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,ἢπάντεςσὺννηυσὶνἀπήμονεςἦλθονἈχαιοί,οὓςΝέστωρκαὶἐγὼλίπομενΤροίηθενἰόντες,ἦέτιςὤλετ᾽ὀλέθρῳἀδευκέιἧςἐπὶνηὸςἠὲφίλωνἐνχερσίν, ἐπεὶπόλεμοντολύπευσεν’.“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμειβόμενος
προσέειπεν:Ἀτρεΐδη, τίμεταῦταδιείρεαι; οὐδέτίσεχρὴἴδμεναι, οὐδὲδαῆναιἐμὸννόον: οὐδέσέφημιδὴνἄκλαυτονἔσεσθαι, ἐπὴνἐὺπάνταπύθηαι.πολλοὶμὲνγὰρτῶνγεδάμεν, πολλοὶδὲλίποντο:ἀρχοὶδ᾽αὖδύομοῦνοιἈχαιῶνχαλκοχιτώνωνἐννόστῳἀπόλοντο: μάχῃδέτεκαὶσὺπαρῆσθα.εἷςδ᾽ἔτιπουζωὸςκατερύκεταιεὐρέιπόντῳ.“Αἴας
μὲν
μετὰ
νηυσὶ
δάμη
δολιχηρέτμοισι.ΓυρῇσίνμινπρῶταΠοσειδάωνἐπέλασσενπέτρῃσινμεγάλῃσικαὶἐξεσάωσεθαλάσσης:καίνύκενἔκφυγεκῆρακαὶἐχθόμενόςπερἈθήνῃ,εἰμὴὑπερφίαλονἔποςἔκβαλεκαὶμέγ᾽ἀάσθη:φῆῥ᾽ἀέκητιθεῶνφυγέεινμέγαλαῖτμαθαλάσσης.τοῦδὲΠοσειδάωνμεγάλ᾽ἔκλυεναὐδήσαντος:αὐτίκ᾽ἔπειτατρίαινανἑλὼνχερσὶστιβαρῇσινἤλασεΓυραίηνπέτρην, ἀπὸδ᾽ἔσχισεναὐτήν:καὶτὸμὲναὐτόθιμεῖνε, τὸδὲτρύφοςἔμπεσεπόντῳ,τῷῥ᾽Αἴαςτὸπρῶτονἐφεζόμενοςμέγ᾽ἀάσθη:τὸνδ᾽ἐφόρεικατὰπόντονἀπείρονακυμαίνοντα.ὣςὁμὲνἔνθ᾽ἀπόλωλεν, ἐπεὶπίενἁλμυρὸνὕδωρ.“‘σὸς
δέ
που
ἔκφυγε
κῆρας
ἀδελφεὸς
ἠδ᾽
ὑπάλυξεν
ἐννηυσὶγλαφυρῇσι: σάωσεδὲπότνιαἭρη.ἀλλ᾽ὅτεδὴτάχ᾽ἔμελλεΜαλειάωνὄροςαἰπὺἵξεσθαι, τότεδήμινἀναρπάξασαθύελλαπόντονἐπ᾽ἰχθυόενταφέρενβαρέαστενάχοντα,ἀγροῦἐπ᾽ἐσχατιήν, ὅθιδώματαναῖεΘυέστηςτὸπρίν, ἀτὰρτότ᾽ἔναιεΘυεστιάδηςΑἴγισθος.ἀλλ᾽ὅτεδὴκαὶκεῖθενἐφαίνετονόστοςἀπήμων,ἂψδὲθεοὶοὖρονστρέψαν, καὶοἴκαδ᾽ἵκοντο,ἦτοιὁμὲνχαίρωνἐπεβήσετοπατρίδοςαἴηςκαὶκύνειἁπτόμενοςἣνπατρίδα: πολλὰδ᾽ἀπ᾽αὐτοῦδάκρυαθερμὰχέοντ᾽, ἐπεὶἀσπασίωςἴδεγαῖαν.τὸνδ᾽ἄρ᾽ἀπὸσκοπιῆςεἶδεσκοπός, ὅνῥακαθεῖσενΑἴγισθοςδολόμητιςἄγων, ὑπὸδ᾽ἔσχετομισθὸνχρυσοῦδοιὰτάλαντα: φύλασσεδ᾽ὅγ᾽εἰςἐνιαυτόν,μήἑλάθοιπαριών, μνήσαιτοδὲθούριδοςἀλκῆς.βῆδ᾽ἴμενἀγγελέωνπρὸςδώματαποιμένιλαῶν.αὐτίκαδ᾽Αἴγισθοςδολίηνἐφράσσατοτέχνην:κρινάμενοςκατὰδῆμονἐείκοσιφῶταςἀρίστουςεἷσελόχον, ἑτέρωθιδ᾽ἀνώγειδαῖταπένεσθαι.αὐτὰρὁβῆκαλέωνἈγαμέμνονα, ποιμέναλαῶνἵπποισινκαὶὄχεσφιν, ἀεικέαμερμηρίζων.τὸνδ᾽οὐκεἰδότ᾽ὄλεθρονἀνήγαγεκαὶκατέπεφνενδειπνίσσας, ὥςτίςτεκατέκτανεβοῦνἐπὶφάτνῃ.οὐδέτιςἈτρεΐδεωἑτάρωνλίπεθ᾽οἵοἱἕποντο,οὐδέτιςΑἰγίσθου, ἀλλ᾽ἔκταθενἐνμεγάροισιν’.“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐμοί
γε
κατεκλάσθη
φίλον
ἦτορ,κλαῖονδ᾽ἐνψαμάθοισικαθήμενος, οὐδένύμοικῆρἤθελ᾽ἔτιζώεινκαὶὁρᾶνφάοςἠελίοιο.αὐτὰρἐπεὶκλαίωντεκυλινδόμενόςτεκορέσθην,δὴτότεμεπροσέειπεγέρωνἅλιοςνημερτής:“‘μηκέτι, Ἀτρέος
υἱέ, πολὺν
χρόνον
ἀσκελὲς
οὕτω
κλαῖ᾽, ἐπεὶοὐκἄνυσίντιναδήομεν: ἀλλὰτάχισταπείραὅπωςκενδὴσὴνπατρίδαγαῖανἵκηαι.ἢγάρμινζωόνγεκιχήσεαι, ἤκενὈρέστηςκτεῖνενὑποφθάμενος, σὺδέκεντάφουἀντιβολήσαις.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐμοὶ
κραδίη
καὶ
θυμὸς
ἀγήνωρ
αὖτιςἐνὶστήθεσσικαὶἀχνυμένῳπερἰάνθη,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“‘τούτους
μὲν
δὴ
οἶδα: σὺ
δὲ
τρίτον
ἄνδρ᾽
ὀνόμαζε,ὅςτιςἔτιζωὸςκατερύκεταιεὐρέιπόντῳἠὲθανών: ἐθέλωδὲκαὶἀχνύμενόςπερἀκοῦσαι’.“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμειβόμενος
προσέειπεν:‘υἱὸς
Λαέρτεω, Ἰθάκῃ
ἔνι
οἰκία
ναίων:τὸνδ᾽ἴδονἐννήσῳθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντα,νύμφηςἐνμεγάροισιΚαλυψοῦς, ἥμινἀνάγκῃἴσχει: ὁδ᾽οὐδύναταιἣνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι:οὐγάροἱπάρανῆεςἐπήρετμοικαὶἑταῖροι,οἵκένμινπέμποιενἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης.σοιδ᾽οὐθέσφατόνἐστι, διοτρεφὲςὦΜενέλαε,Ἄργειἐνἱπποβότῳθανέεινκαὶπότμονἐπισπεῖν,ἀλλάσ᾽ἐςἨλύσιονπεδίονκαὶπείραταγαίηςἀθάνατοιπέμψουσιν, ὅθιξανθὸςῬαδάμανθυς,τῇπερῥηίστηβιοτὴπέλειἀνθρώποισιν:οὐνιφετός, οὔτ᾽ἂρχειμὼνπολὺςοὔτεποτ᾽ὄμβρος,ἀλλ᾽αἰεὶΖεφύροιολιγὺπνείοντοςἀήταςὨκεανὸςἀνίησινἀναψύχεινἀνθρώπους:οὕνεκ᾽ἔχειςἙλένηνκαίσφινγαμβρὸςΔιόςἐσσι’.“ὣς
εἰπὼν
ὑπὸ
πόντον
ἐδύσετο
κυμαίνοντα.αὐτὰρἐγὼνἐπὶνῆαςἅμ᾽ἀντιθέοιςἑτάροισινἤια, πολλὰδέμοικραδίηπόρφυρεκιόντι.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλθομενἠδὲθάλασσαν,δόρπονθ᾽ὁπλισάμεσθ᾽, ἐπίτ᾽ἤλυθενἀμβροσίηνύξ,δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,νῆαςμὲνπάμπρωτονἐρύσσαμενεἰςἅλαδῖαν,ἐνδ᾽ἱστοὺςτιθέμεσθακαὶἱστίανηυσὶνἐίσῃς,ἂνδὲκαὶαὐτοὶβάντεςἐπὶκληῖσικαθῖζον:ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἂψδ᾽εἰςΑἰγύπτοιοδιιπετέοςποταμοῖοστῆσανέας, καὶἔρεξατεληέσσαςἑκατόμβας.αὐτὰρἐπεὶκατέπαυσαθεῶνχόλοναἰὲνἐόντων,χεῦ᾽Ἀγαμέμνονιτύμβον, ἵν᾽ἄσβεστονκλέοςεἴη.ταῦτατελευτήσαςνεόμην, ἔδοσανδέμοιοὖρονἀθάνατοι, τοίμ᾽ὦκαφίληνἐςπατρίδ᾽ἔπεμψαν.ἀλλ᾽ἄγενῦνἐπίμεινονἐνὶμεγάροισινἐμοῖσιν,ὄφρακενἑνδεκάτητεδυωδεκάτητεγένηται:καὶτότεσ᾽εὖπέμψω, δώσωδέτοιἀγλαὰδῶρα,τρεῖςἵππουςκαὶδίφρονἐύξοον: αὐτὰρἔπειταδώσωκαλὸνἄλεισον, ἵνασπένδῃσθαθεοῖσινἀθανάτοιςἐμέθενμεμνημένοςἤματαπάντα.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Ἀτρεΐδη, μὴ
δή
με
πολὺν
χρόνον
ἐνθάδ᾽
ἔρυκε.καὶγάρκ᾽εἰςἐνιαυτὸνἐγὼπαρὰσοίγ᾽ἀνεχοίμηνἥμενος, οὐδέκέμ᾽οἴκουἕλοιπόθοςοὐδὲτοκήων:αἰνῶςγὰρμύθοισινἔπεσσίτεσοῖσινἀκούωντέρπομαι. ἀλλ᾽ἤδημοιἀνιάζουσινἑταῖροιἐνΠύλῳἠγαθέῃ: σὺδέμεχρόνονἐνθάδ᾽ἐρύκεις.δῶρονδ᾽ὅττικέμοιδοίης, κειμήλιονἔστω:ἵππουςδ᾽εἰςἸθάκηνοὐκἄξομαι, ἀλλὰσοὶαὐτῷἐνθάδελείψωἄγαλμα: σὺγὰρπεδίοιοἀνάσσειςεὐρέος, ᾧἔνιμὲνλωτὸςπολύς, ἐνδὲκύπειρονπυροίτεζειαίτεἰδ᾽εὐρυφυὲςκρῖλευκόν.ἐνδ᾽Ἰθάκῃοὔτ᾽ἂρδρόμοιεὐρέεςοὔτετιλειμών:αἰγίβοτος, καὶμᾶλλονἐπήρατοςἱπποβότοιο.οὐγάρτιςνήσωνἱππήλατοςοὐδ᾽ἐυλείμων,αἵθ᾽ἁλὶκεκλίαται: Ἰθάκηδέτεκαὶπερὶπασέων.”ὣςφάτο, μείδησενδὲβοὴνἀγαθὸςΜενέλαος,χειρίτέμινκατέρεξενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“αἵματός
εἰς
ἀγαθοῖο, φίλον
τέκος, οἷ᾽
ἀγορεύεις:τοιγὰρἐγώτοιταῦταμεταστήσω: δύναμαιγάρ.δώρωνδ᾽ὅσσ᾽ἐνἐμῷοἴκῳκειμήλιακεῖται,δώσωὃκάλλιστονκαὶτιμηέστατόνἐστιν:δώσωτοικρητῆρατετυγμένον: ἀργύρεοςδὲἔστινἅπας, χρυσῷδ᾽χείλεακεκράανται,ἔργονδ᾽Ἡφαίστοιο. πόρενδέἑΦαίδιμοςἥρως,Σιδονίωνβασιλεύς, ὅθ᾽ἑὸςδόμοςἀμφεκάλυψεκεῖσέμενοστήσαντα: τεῒνδ᾽ἐθέλωτόδ᾽ὀπάσσαι.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,δαιτυμόνεςδ᾽ἐςδώματ᾽ἴσανθείουβασιλῆος.οἱδ᾽ἦγονμὲνμῆλα, φέρονδ᾽ἐυήνοραοἶνον:σῖτονδέσφ᾽ἄλοχοικαλλικρήδεμνοιἔπεμπον.ὣςοἱμὲνπερὶδεῖπνονἐνὶμεγάροισιπένοντο.μνηστῆρεςδὲπάροιθενὈδυσσῆοςμεγάροιοδίσκοισιντέρποντοκαὶαἰγανέῃσινἱέντεςἐντυκτῷδαπέδῳ, ὅθιπερπάρος, ὕβρινἔχοντες.ἈντίνοοςδὲκαθῆστοκαὶΕὐρύμαχοςθεοειδής,ἀρχοὶμνηστήρων, ἀρετῇδ᾽ἔσανἔξοχ᾽ἄριστοι.τοῖςδ᾽υἱὸςΦρονίοιοΝοήμωνἐγγύθενἐλθὼνἈντίνοονμύθοισινἀνειρόμενοςπροσέειπεν:“Ἀντίνο᾽, ἦ
ῥά
τι
ἴδμεν
ἐνὶ
φρεσίν, ἦε
καὶ
οὐκί,ὁππότεΤηλέμαχοςνεῖτ᾽ἐκΠύλουἠμαθόεντος;νῆάμοιοἴχετ᾽ἄγων: ἐμὲδὲχρεὼγίγνεταιαὐτῆςἬλιδ᾽ἐςεὐρύχορονδιαβήμεναι, ἔνθαμοιἵπποιδώδεκαθήλειαι, ὑπὸδ᾽ἡμίονοιταλαεργοὶἀδμῆτες: τῶνκέντιν᾽ἐλασσάμενοςδαμασαίμην.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἀνὰθυμὸνἐθάμβεον: οὐγὰρἔφαντοἐςΠύλονοἴχεσθαιΝηλήιον, ἀλλάπουαὐτοῦἀγρῶνἢμήλοισιπαρέμμεναιἠὲσυβώτη.τὸνδ᾽αὖτ᾽ἈντίνοοςπροσέφηΕὐπείθεοςυἱός:“νημερτές
μοι
ἔνισπε, πότ᾽
ᾤχετο
καὶ
τίνες
αὐτῷ
κοῦροιἕποντ᾽; Ἰθάκηςἐξαίρετοι, ἦἑοὶαὐτοῦθῆτέςτεδμῶέςτε; δύναιτόκεκαὶτὸτελέσσαι.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐὺεἰδῶ,ἤσεβίῃἀέκοντοςἀπηύρανῆαμέλαιναν,ἦεἑκώνοἱδῶκας, ἐπεὶπροσπτύξατομύθῳ.”τὸνδ᾽υἱὸςΦρονίοιοΝοήμωνἀντίονηὔδα:“αὐτὸς
ἑκών
οἱ
δῶκα: τί
κεν
ῥέξειε
καὶ
ἄλλος,ὁππότ᾽ἀνὴρτοιοῦτοςἔχωνμελεδήματαθυμῷαἰτίζῃ; χαλεπόνκενἀνήνασθαιδόσινεἴη.κοῦροιδ᾽, οἳκατὰδῆμονἀριστεύουσιμεθ᾽ἡμέας,οἵοἱἕποντ᾽: ἐνδ᾽ἀρχὸνἐγὼβαίνοντ᾽ἐνόησαΜέντορα, ἠὲθεόν, τῷδ᾽αὐτῷπάνταἐῴκει.ἀλλὰτὸθαυμάζω: ἴδονἐνθάδεΜέντοραδῖονχθιζὸνὑπηοῖον, τότεδ᾽ἔμβηνηὶΠύλονδε.”ὣςἄραφωνήσαςἀπέβηπρὸςδώματαπατρός,τοῖσινδ᾽ἀμφοτέροισινἀγάσσατοθυμὸςἀγήνωρ.μνηστῆραςδ᾽ἄμυδιςκάθισανκαὶπαῦσανἀέθλων.τοῖσινδ᾽ἈντίνοοςμετέφηΕὐπείθεοςυἱός,ἀχνύμενος: μένεοςδὲμέγαφρένεςἀμφιμέλαιναιπίμπλαντ᾽, ὄσσεδέοἱπυρὶλαμπετόωντιἐίκτην:“ὢ
πόποι, ἦ
μέγα
ἔργον
ὑπερφιάλως
ἐτελέσθη
Τηλεμάχῳὁδὸςἥδε: φάμενδέοἱοὐτελέεσθαι.ἐκτοσσῶνδ᾽ἀέκητινέοςπάϊςοἴχεταιαὔτωςνῆαἐρυσσάμενος, κρίναςτ᾽ἀνὰδῆμονἀρίστους.ἄρξεικαὶπροτέρωκακὸνἔμμεναι: ἀλλάοἱαὐτῷΖεὺςὀλέσειεβίην, πρὶνἥβηςμέτρονἱκέσθαι.ἀλλ᾽ἄγεμοιδότενῆαθοὴνκαὶεἴκοσ᾽ἑταίρους,ὄφραμιναὐτὸνἰόνταλοχήσομαιἠδὲφυλάξωἐνπορθμῷἸθάκηςτεΣάμοιότεπαιπαλοέσσης,ὡςἂνἐπισμυγερῶςναυτίλλεταιεἵνεκαπατρός.”“ὣς
ἔφαθ᾽, οἱ
δ᾽
ἄρα
πάντες
ἐπῄνεον
ἠδ᾽
ἐκέλευον.αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἀνστάντεςἔβανδόμονεἰςὈδυσῆος.οὐδ᾽ἄραΠηνελόπειαπολὺνχρόνονἦενἄπυστοςμύθων, οὓςμνηστῆρεςἐνὶφρεσὶβυσσοδόμευον:κῆρυξγάροἱἔειπεΜέδων, ὃςἐπεύθετοβουλὰςαὐλῆςἐκτὸςἐών: οἱδ᾽ἔνδοθιμῆτινὕφαινον.βῆδ᾽ἴμενἀγγελέωνδιὰδώματαΠηνελοπείῃ:τὸνδὲκατ᾽οὐδοῦβάνταπροσηύδαΠηνελόπεια:“κῆρυξ, τίπτε
δέ
σε
πρόεσαν
μνηστῆρες
ἀγαυοί;ἦεἰπέμεναιδμῳῇσινὈδυσσῆοςθείοιοἔργωνπαύσασθαι, σφίσιδ᾽αὐτοῖςδαῖταπένεσθαι;μὴμνηστεύσαντεςμηδ᾽ἄλλοθ᾽ὁμιλήσαντεςὕστατακαὶπύματανῦνἐνθάδεδειπνήσειαν:οἳθάμ᾽ἀγειρόμενοιβίοτονκατακείρετεπολλόν,κτῆσινΤηλεμάχοιοδαΐφρονος: οὐδέτιπατρῶνὑμετέρωντὸπρόσθενἀκούετε, παῖδεςἐόντες,οἷοςὈδυσσεὺςἔσκεμεθ᾽ὑμετέροισιτοκεῦσιν,οὔτετινὰῥέξαςἐξαίσιονοὔτετιεἰπὼνἐνδήμῳ, ἥτ᾽ἐστὶδίκηθείωνβασιλήων:ἄλλονκ᾽ἐχθαίρῃσιβροτῶν, ἄλλονκεφιλοίη.κεῖνοςδ᾽οὔποτεπάμπανἀτάσθαλονἄνδραἐώργει.ἀλλ᾽ὁμὲνὑμέτεροςθυμὸςκαὶἀεικέαἔργαφαίνεται, οὐδέτίςἐστιχάριςμετόπισθ᾽ἐυεργέων.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεΜέδωνπεπνυμέναεἰδώς:“αἲ
γὰρ
δή, βασίλεια, τόδε
πλεῖστον
κακὸν
εἴη.ἀλλὰπολὺμεῖζόντεκαὶἀργαλεώτερονἄλλομνηστῆρεςφράζονται, ὃμὴτελέσειεΚρονίων:Τηλέμαχονμεμάασικατακτάμενὀξέιχαλκῷοἴκαδενισόμενον: ὁδ᾽ἔβημετὰπατρὸςἀκουὴνἐςΠύλονἠγαθέηνἠδ᾽ἐςΛακεδαίμοναδῖαν.”ὣςφάτο, τῆςδ᾽αὐτοῦλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,δὴνδέμινἀμφασίηἐπέωνλάβε: τὼδέοἱὄσσεδακρυόφιπλῆσθεν, θαλερὴδέοἱἔσχετοφωνή.ὀψὲδὲδήμινἔπεσσινἀμειβομένηπροσέειπε:“κῆρυξ, τίπτε
δέ
μοι
πάϊς
οἴχεται; οὐδέ
τί
μιν
χρεὼ
νηῶνὠκυπόρωνἐπιβαινέμεν, αἵθ᾽ἁλὸςἵπποιἀνδράσιγίγνονται, περόωσιδὲπουλὺνἐφ᾽ὑγρήν.ἦἵναμηδ᾽ὄνομ᾽αὐτοῦἐνἀνθρώποισιλίπηται;”τὴνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΜέδωνπεπνυμέναεἰδώς:“οὐκ
οἶδ᾽
ἤ
τίς
μιν
θεὸς
ὤρορεν, ἦε
καὶ
αὐτοῦ
θυμὸςἐφωρμήθηἴμενἐςΠύλον, ὄφραπύθηταιπατρὸςἑοῦἢνόστονἢὅντιναπότμονἐπέσπεν.”ὣςἄραφωνήσαςἀπέβηκατὰδῶμ᾽Ὀδυσῆος.τὴνδ᾽ἄχοςἀμφεχύθηθυμοφθόρον, οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτ᾽ἔτληδίφρῳἐφέζεσθαιπολλῶνκατὰοἶκονἐόντων,ἀλλ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδοῦἷζεπολυκμήτουθαλάμοιοοἴκτρ᾽ὀλοφυρομένη: περὶδὲδμῳαὶμινύριζονπᾶσαι, ὅσαικατὰδώματ᾽ἔσαννέαιἠδὲπαλαιαί.τῇςδ᾽ἁδινὸνγοόωσαμετηύδαΠηνελόπεια:“κλῦτε, φίλαι: πέρι
γάρ
μοι
Ὀλύμπιος
ἄλγε᾽
ἔδωκεν
ἐκπασέων, ὅσσαιμοιὁμοῦτράφενἠδ᾽ἐγένοντο:ἣπρὶνμὲνπόσινἐσθλὸνἀπώλεσαθυμολέοντα,παντοίῃςἀρετῇσικεκασμένονἐνΔαναοῖσιν,ἐσθλόν, τοῦκλέοςεὐρὺκαθ᾽ἙλλάδακαὶμέσονἌργος.νῦναὖπαῖδ᾽ἀγαπητὸνἀνηρείψαντοθύελλαιἀκλέαἐκμεγάρων, οὐδ᾽ὁρμηθέντοςἄκουσα.σχέτλιαι, οὐδ᾽ὑμεῖςπερἐνὶφρεσὶθέσθεἑκάστηἐκλεχέωνμ᾽ἀνεγεῖραι, ἐπιστάμεναισάφαθυμῷ,ὁππότ᾽ἐκεῖνοςἔβηκοίληνἐπὶνῆαμέλαιναν.εἰγὰρἐγὼπυθόμηνταύτηνὁδὸνὁρμαίνοντα,τῷκεμάλ᾽ἤκενἔμεινεκαὶἐσσύμενόςπερὁδοῖο,ἤκέμετεθνηκυῖανἐνὶμεγάροισινἔλειπεν.ἀλλάτιςὀτρηρῶςΔολίονκαλέσειεγέροντα,δμῶ᾽ἐμόν, ὅνμοιδῶκεπατὴρἔτιδεῦροκιούσῃ,καίμοικῆπονἔχειπολυδένδρεον, ὄφρατάχισταΛαέρτῃτάδεπάνταπαρεζόμενοςκαταλέξῃ,εἰδήπούτινακεῖνοςἐνὶφρεσὶμῆτινὑφήναςἐξελθὼνλαοῖσινὀδύρεται, οἳμεμάασινὃνκαὶὈδυσσῆοςφθῖσαιγόνονἀντιθέοιο.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:“νύμφα
φίλη, σὺ
μὲν
ἄρ
με
κατάκτανε
νηλέι
χαλκῷ
ἢἔαἐνμεγάρῳ: μῦθονδέτοιοὐκἐπικεύσω.ᾔδε᾽ἐγὼτάδεπάντα, πόρονδέοἱὅσσ᾽ἐκέλευε,σῖτονκαὶμέθυἡδύ: ἐμεῦδ᾽ἕλετομέγανὅρκονμὴπρὶνσοὶἐρέειν, πρὶνδωδεκάτηνγεγενέσθαιἢσ᾽αὐτὴνποθέσαικαὶἀφορμηθέντοςἀκοῦσαι,ὡςἂνμὴκλαίουσακατὰχρόακαλὸνἰάπτῃς.ἀλλ᾽ὑδρηναμένη, καθαρὰχροῒεἵμαθ᾽ἑλοῦσα,εἰςὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνεὔχε᾽ἈθηναίῃκούρῃΔιὸςαἰγιόχοιο:ἡγάρκένμινἔπειτακαὶἐκθανάτοιοσαώσαι.μηδὲγέροντακάκουκεκακωμένον: οὐγὰρὀίωπάγχυθεοῖςμακάρεσσιγονὴνἈρκεισιάδαοἔχθεσθ᾽, ἀλλ᾽ἔτιπούτιςἐπέσσεταιὅςκενἔχῃσιδώματάθ᾽ὑψερεφέακαὶἀπόπροθιπίοναςἀγρούς.”ὣςφάτο, τῆςδ᾽εὔνησεγόον, σχέθεδ᾽ὄσσεγόοιο.ἡδ᾽ὑδρηναμένη, καθαρὰχροῒεἵμαθ᾽ἑλοῦσαεἰςὑπερῷ᾽ἀνέβαινεσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξίν,ἐνδ᾽ἔθετ᾽οὐλοχύταςκανέῳ, ἠρᾶτοδ᾽Ἀθήνῃ:“κλῦθί
μευ, αἰγιόχοιο
Διὸς
τέκος, Ἀτρυτώνη,εἴποτέτοιπολύμητιςἐνὶμεγάροισινὈδυσσεὺςἢβοὸςἢὄϊοςκατὰπίοναμηρί᾽ἔκηε,τῶννῦνμοιμνῆσαι, καίμοιφίλονυἷασάωσον,μνηστῆραςδ᾽ἀπάλαλκεκακῶςὑπερηνορέοντας.”ὣςεἰποῦσ᾽ὀλόλυξε, θεὰδέοἱἔκλυενἀρῆς.μνηστῆρεςδ᾽ὁμάδησανἀνὰμέγαρασκιόεντα:ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:“ἦ
μάλα
δὴ
γάμον
ἄμμι
πολυμνήστη
βασίλεια
ἀρτύει, οὐδέτιοἶδενὅοἱφόνοςυἷιτέτυκται.”“ὣς
ἄρα
τις
εἴπεσκε, τὰ
δ᾽
οὐκ
ἴσαν
ὡς
ἐτέτυκτο.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςἀγορήσατοκαὶμετέειπε:“δαιμόνιοι, μύθους
μὲν
ὑπερφιάλους
ἀλέασθε
πάνταςὁμῶς, μήπούτιςἀπαγγείλῃσικαὶεἴσω.ἀλλ᾽ἄγεσιγῇτοῖονἀναστάντεςτελέωμενμῦθον, ὃδὴκαὶπᾶσινἐνὶφρεσὶνἤραρενἡμῖν.”ὣςεἰπὼνἐκρίνατ᾽ἐείκοσιφῶταςἀρίστους,βὰνδ᾽ἰέναιἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης.νῆαμὲνοὖνπάμπρωτονἁλὸςβένθοσδεἔρυσσαν,ἐνδ᾽ἱστόντ᾽ἐτίθεντοκαὶἱστίανηὶμελαίνῃ,ἠρτύναντοδ᾽ἐρετμὰτροποῖςἐνδερματίνοισιν,πάντακατὰμοῖραν, ἀνάθ᾽ἱστίαλευκὰπέτασσαν:τεύχεαδέσφ᾽ἤνεικανὑπέρθυμοιθεράποντες.ὑψοῦδ᾽ἐννοτίῳτήνγ᾽ὥρμισαν, ἐκδ᾽ἔβαναὐτοί:ἔνθαδὲδόρπονἕλοντο, μένονδ᾽ἐπὶἕσπερονἐλθεῖν.ἡδ᾽ὑπερωίῳαὖθιπερίφρωνΠηνελόπειακεῖτ᾽ἄρ᾽ἄσιτος, ἄπαστοςἐδητύοςἠδὲποτῆτος,ὁρμαίνουσ᾽ἤοἱθάνατονφύγοιυἱὸςἀμύμων,ἦὅγ᾽ὑπὸμνηστῆρσινὑπερφιάλοισιδαμείη.ὅσσαδὲμερμήριξελέωνἀνδρῶνἐνὁμίλῳδείσας, ὁππότεμινδόλιονπερὶκύκλονἄγωσι,τόσσαμινὁρμαίνουσανἐπήλυθενήδυμοςὕπνος:εὗδεδ᾽ἀνακλινθεῖσα, λύθενδέοἱἅψεαπάντα.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:εἴδωλονποίησε, δέμαςδ᾽ἤικτογυναικί,Ἰφθίμῃ, κούρῃμεγαλήτοροςἸκαρίοιο,τὴνΕὔμηλοςὄπυιεΦερῇςἔνιοἰκίαναίων.πέμπεδέμινπρὸςδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο,ἧοςΠηνελόπειανὀδυρομένηνγοόωσανπαύσειεκλαυθμοῖογόοιότεδακρυόεντος.ἐςθάλαμονδ᾽εἰσῆλθεπαρὰκληῖδοςἱμάντα,στῆδ᾽ἄρὑπὲρκεφαλῆς, καίμινπρὸςμῦθονἔειπεν:“εὕδεις, Πηνελόπεια, φίλον
τετιημένη
ἦτορ;οὐμένσ᾽οὐδὲἐῶσιθεοὶῥεῖαζώοντεςκλαίεινοὐδ᾽ἀκάχησθαι, ἐπείῥ᾽ἔτινόστιμόςἐστισὸςπαῖς: οὐμὲνγάρτιθεοῖςἀλιτήμενόςἐστι.”τὴνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια,ἡδὺμάλακνώσσουσ᾽ἐνὀνειρείῃσιπύλῃσιν:“τίπτε, κασιγνήτη, δεῦρ᾽
ἤλυθες; οὔ
τι
πάρος
γε
πωλέ᾽, ἐπεὶμάλαπολλὸνἀπόπροθιδώματαναίεις:καίμεκέλεαιπαύσασθαιὀιζύοςἠδ᾽ὀδυνάωνπολλέων, αἵμ᾽ἐρέθουσικατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,ἣπρὶνμὲνπόσινἐσθλὸνἀπώλεσαθυμολέοντα,παντοίῃςἀρετῇσικεκασμένονἐνΔαναοῖσιν,ἐσθλόν, τοῦκλέοςεὐρὺκαθ᾽ἙλλάδακαὶμέσονἌργος:νῦναὖπαῖςἀγαπητὸςἔβηκοίληςἐπὶνηός,νήπιος, οὔτεπόνωνἐὺεἰδὼςοὔτ᾽ἀγοράων.τοῦδὴἐγὼκαὶμᾶλλονὀδύρομαιἤπερἐκείνου:τοῦδ᾽ἀμφιτρομέωκαὶδείδια, μήτιπάθῃσιν,ἢὅγετῶνἐνὶδήμῳ, ἵν᾽οἴχεται, ἢἐνὶπόντῳ:δυσμενέεςγὰρπολλοὶἐπ᾽αὐτῷμηχανόωνται,ἱέμενοικτεῖναιπρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενονπροσέφηεἴδωλονἀμαυρόν:“θάρσει, μηδέ
τι
πάγχυ
μετὰ
φρεσὶ
δείδιθι
λίην:τοίηγάροἱπομπὸςἅμ᾽ἔρχεται, ἥντεκαὶἄλλοιἀνέρεςἠρήσαντοπαρεστάμεναι, δύναταιγάρ,ΠαλλὰςἈθηναίη: σὲδ᾽ὀδυρομένηνἐλεαίρει:ἣνῦνμεπροέηκετεῒντάδεμυθήσασθαι.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“εἰ
μὲν
δὴ
θεός
ἐσσι
θεοῖό
τε
ἔκλυες
αὐδῆς,εἰδ᾽ἄγεμοικαὶκεῖνονὀιζυρὸνκατάλεξον,ἤπουἔτιζώεικαὶὁρᾷφάοςἠελίοιο,ἦἤδητέθνηκεκαὶεἰνἈίδαοδόμοισι.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενονπροσέφηεἴδωλονἀμαυρόν:“οὐ
μέν
τοι
κεῖνόν
γε
διηνεκέως
ἀγορεύσω,ζώειὅγ᾽ἦτέθνηκε: κακὸνδ᾽ἀνεμώλιαβάζειν.”ὣςεἰπὸνσταθμοῖοπαρὰκληῖδαλιάσθηἐςπνοιὰςἀνέμων. ἡδ᾽ἐξὕπνουἀνόρουσεκούρηἸκαρίοιο: φίλονδέοἱἦτορἰάνθη,ὥςοἱἐναργὲςὄνειρονἐπέσσυτονυκτὸςἀμολγῷ.μνηστῆρεςδ᾽ἀναβάντεςἐπέπλεονὑγρὰκέλευθαΤηλεμάχῳφόνοναἰπὺνἐνὶφρεσὶνὁρμαίνοντες.ἔστιδέτιςνῆσοςμέσσῃἁλὶπετρήεσσα,μεσσηγὺςἸθάκηςτεΣάμοιότεπαιπαλοέσσης,Ἀστερίς, οὐμεγάλη: λιμένεςδ᾽ἔνιναύλοχοιαὐτῇἀμφίδυμοι: τῇτόνγεμένονλοχόωντεςἈχαιοί.
Ἠὼςδ᾽ἐκλεχέωνπαρ᾽ἀγαυοῦΤιθωνοῖοὤρνυθ᾽, ἵν᾽ἀθανάτοισιφόωςφέροιἠδὲβροτοῖσιν:οἱδὲθεοὶθῶκόνδεκαθίζανον, ἐνδ᾽ἄρατοῖσιΖεὺςὑψιβρεμέτης, οὗτεκράτοςἐστὶμέγιστον.τοῖσιδ᾽Ἀθηναίηλέγεκήδεαπόλλ᾽Ὀδυσῆοςμνησαμένη: μέλεγάροἱἐὼνἐνδώμασινύμφης:“Ζεῦ
πάτερ
ἠδ᾽
ἄλλοι
μάκαρες
θεοὶ
αἰὲν
ἐόντες,μήτιςἔτιπρόφρωνἀγανὸςκαὶἤπιοςἔστωσκηπτοῦχοςβασιλεύς, μηδὲφρεσὶναἴσιμαεἰδώς,ἀλλ᾽αἰεὶχαλεπόςτ᾽εἴηκαὶαἴσυλαῥέζοι:ὡςοὔτιςμέμνηταιὈδυσσῆοςθείοιολαῶνοἷσινἄνασσε, πατὴρδ᾽ὣςἤπιοςἦεν.ἀλλ᾽ὁμὲνἐννήσῳκεῖταικρατέρ᾽ἄλγεαπάσχωννύμφηςἐνμεγάροισιΚαλυψοῦς, ἥμινἀνάγκῃἴσχει: ὁδ᾽οὐδύναταιἣνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι:οὐγάροἱπάρανῆεςἐπήρετμοικαὶἑταῖροι,οἵκένμινπέμποιενἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης.νῦναὖπαῖδ᾽ἀγαπητὸνἀποκτεῖναιμεμάασινοἴκαδενισόμενον: ὁδ᾽ἔβημετὰπατρὸςἀκουὴνἐςΠύλονἠγαθέηνἠδ᾽ἐςΛακεδαίμοναδῖαν.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεύς:“τέκνον
ἐμόν, ποῖόν
σε
ἔπος
φύγεν
ἕρκος
ὀδόντων.οὐγὰρδὴτοῦτονμὲνἐβούλευσαςνόοναὐτή,ὡςἦτοικείνουςὈδυσεὺςἀποτίσεταιἐλθών;Τηλέμαχονδὲσὺπέμψονἐπισταμένως, δύνασαιγάρ,ὥςκεμάλ᾽ἀσκηθὴςἣνπατρίδαγαῖανἵκηται,μνηστῆρεςδ᾽ἐννηὶ: παλιμπετὲςἀπονέωνται.”ἦῥακαὶἙρμείαν, υἱὸνφίλον, ἀντίονηὔδα:“Ἑρμεία, σὺ
γὰρ
αὖτε
τά
τ᾽
ἄλλα
περ
ἄγγελός
ἐσσι,νύμφῃἐυπλοκάμῳεἰπεῖννημερτέαβουλήν,νόστονὈδυσσῆοςταλασίφρονος, ὥςκενέηταιοὔτεθεῶνπομπῇοὔτεθνητῶνἀνθρώπων:ἀλλ᾽ὅγ᾽ἐπὶσχεδίηςπολυδέσμουπήματαπάσχωνἤματίκ᾽εἰκοστῷΣχερίηνἐρίβωλονἵκοιτο,Φαιήκωνἐςγαῖαν, οἳἀγχίθεοιγεγάασιν,οἵκένμινπερὶκῆριθεὸνὣςτιμήσουσιν,πέμψουσινδ᾽ἐννηὶφίληνἐςπατρίδαγαῖαν,χαλκόντεχρυσόντεἅλιςἐσθῆτάτεδόντες,πόλλ᾽, ὅσ᾽ἂνοὐδέποτεΤροίηςἐξήρατ᾽Ὀδυσσεύς,εἴπερἀπήμωνἦλθε, λαχὼνἀπὸληίδοςαἶσαν.ὣςγάροἱμοῖρ᾽ἐστὶφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐςὑψόροφονκαὶἑὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςἔφατ᾽, οὐδ᾽ἀπίθησεδιάκτοροςἀργεϊφόντης.αὐτίκ᾽ἔπειθ᾽ὑπὸποσσὶνἐδήσατοκαλὰπέδιλα,ἀμβρόσιαχρύσεια, τάμινφέρονἠμὲνἐφ᾽ὑγρὴνἠδ᾽ἐπ᾽ἀπείροναγαῖανἅμαπνοιῇςἀνέμοιο.εἵλετοδὲῥάβδον, τῇτ᾽ἀνδρῶνὄμματαθέλγει,ὧνἐθέλει, τοὺςδ᾽αὖτεκαὶὑπνώονταςἐγείρει.τὴνμετὰχερσὶνἔχωνπέτετοκρατὺςἀργεϊφόντης.Πιερίηνδ᾽ἐπιβὰςἐξαἰθέροςἔμπεσεπόντῳ:σεύατ᾽ἔπειτ᾽ἐπὶκῦμαλάρῳὄρνιθιἐοικώς,ὅςτεκατὰδεινοὺςκόλπουςἁλὸςἀτρυγέτοιοἰχθῦςἀγρώσσωνπυκινὰπτερὰδεύεταιἅλμῃ:τῷἴκελοςπολέεσσινὀχήσατοκύμασινἙρμῆς.ἀλλ᾽ὅτεδὴτὴννῆσονἀφίκετοτηλόθ᾽ἐοῦσαν,ἔνθ᾽ἐκπόντουβὰςἰοειδέοςἤπειρόνδεἤιεν, ὄφραμέγασπέοςἵκετο, τῷἔνινύμφηναῖενἐυπλόκαμος: τὴνδ᾽ἔνδοθιτέτμενἐοῦσαν.πῦρμὲνἐπ᾽ἐσχαρόφινμέγακαίετο, τηλόσεδ᾽ὀδμὴκέδρουτ᾽εὐκεάτοιοθύουτ᾽ἀνὰνῆσονὀδώδειδαιομένων: ἡδ᾽ἔνδονἀοιδιάουσ᾽ὀπὶκαλῇἱστὸνἐποιχομένηχρυσείῃκερκίδ᾽ὕφαινεν.ὕληδὲσπέοςἀμφὶπεφύκειτηλεθόωσα,κλήθρητ᾽αἴγειρόςτεκαὶεὐώδηςκυπάρισσος.ἔνθαδέτ᾽ὄρνιθεςτανυσίπτεροιεὐνάζοντο,σκῶπέςτ᾽ἴρηκέςτετανύγλωσσοίτεκορῶναιεἰνάλιαι, τῇσίντεθαλάσσιαἔργαμέμηλεν.ἡδ᾽αὐτοῦτετάνυστοπερὶσπείουςγλαφυροῖοἡμερὶςἡβώωσα, τεθήλειδὲσταφυλῇσι.κρῆναιδ᾽ἑξείηςπίσυρεςῥέονὕδατιλευκῷ,πλησίαιἀλλήλωντετραμμέναιἄλλυδιςἄλλη.ἀμφὶδὲλειμῶνεςμαλακοὶἴουἠδὲσελίνουθήλεον. ἔνθακ᾽ἔπειτακαὶἀθάνατόςπερἐπελθὼνθηήσαιτοἰδὼνκαὶτερφθείηφρεσὶνᾗσιν.ἔνθαστὰςθηεῖτοδιάκτοροςἀργεϊφόντης.αὐτὰρἐπεὶδὴπάνταἑῷθηήσατοθυμῷ,αὐτίκ᾽ἄρ᾽εἰςεὐρὺσπέοςἤλυθεν. οὐδέμινἄντηνἠγνοίησενἰδοῦσαΚαλυψώ, δῖαθεάων:οὐγάρτ᾽ἀγνῶτεςθεοὶἀλλήλοισιπέλονταιἀθάνατοι, οὐδ᾽εἴτιςἀπόπροθιδώματαναίει.οὐδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆαμεγαλήτοραἔνδονἔτετμεν,ἀλλ᾽ὅγ᾽ἐπ᾽ἀκτῆςκλαῖεκαθήμενος, ἔνθαπάροςπερ,δάκρυσικαὶστοναχῇσικαὶἄλγεσιθυμὸνἐρέχθων.πόντονἐπ᾽ἀτρύγετονδερκέσκετοδάκρυαλείβων.Ἑρμείανδ᾽ἐρέεινεΚαλυψώ, δῖαθεάων,ἐνθρόνῳἱδρύσασαφαεινῷσιγαλόεντι:“τίπτε
μοι, Ἑρμεία
χρυσόρραπι, εἰλήλουθας
αἰδοῖόςτεφίλοςτε; πάροςγεμὲνοὔτιθαμίζεις.αὔδαὅτιφρονέεις: τελέσαιδέμεθυμὸςἄνωγεν,εἰδύναμαιτελέσαιγεκαὶεἰτετελεσμένονἐστίν.ἀλλ᾽ἕπεοπροτέρω, ἵνατοιπὰρξείνιαθείω.”ὥςἄραφωνήσασαθεὰπαρέθηκετράπεζανἀμβροσίηςπλήσασα, κέρασσεδὲνέκταρἐρυθρόν.αὐτὰρὁπῖνεκαὶἦσθεδιάκτοροςἀργεϊφόντης.αὐτὰρἐπεὶδείπνησεκαὶἤραρεθυμὸνἐδωδῇ,καὶτότεδήμινἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπεν:“εἰρωτᾷς
μ᾽
ἐλθόντα
θεὰ
θεόν: αὐτὰρ
ἐγώ
τοι
νημερτέωςτὸνμῦθονἐνισπήσω: κέλεαιγάρ.Ζεὺςἐμέγ᾽ἠνώγειδεῦρ᾽ἐλθέμενοὐκἐθέλοντα:τίςδ᾽ἂνἑκὼντοσσόνδεδιαδράμοιἁλμυρὸνὕδωρἄσπετον; οὐδέτιςἄγχιβροτῶνπόλις, οἵτεθεοῖσινἱεράτεῥέζουσικαὶἐξαίτουςἑκατόμβας.ἀλλὰμάλ᾽οὔπωςἔστιΔιὸςνόοναἰγιόχοιοοὔτεπαρεξελθεῖνἄλλονθεὸνοὔθ᾽ἁλιῶσαι.φησίτοιἄνδραπαρεῖναιὀιζυρώτατονἄλλων,τῶνἀνδρῶν, οἳἄστυπέριΠριάμοιομάχοντοεἰνάετες, δεκάτῳδὲπόλινπέρσαντεςἔβησανοἴκαδ᾽: ἀτὰρἐννόστῳἈθηναίηνἀλίτοντο,ἥσφινἐπῶρσ᾽ἄνεμόντεκακὸνκαὶκύματαμακρά.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀπέφθιθενἐσθλοὶἑταῖροι,τὸνδ᾽ἄραδεῦρ᾽ἄνεμόςτεφέρωνκαὶκῦμαπέλασσε.τὸννῦνσ᾽ἠνώγεινἀποπεμπέμενὅττιτάχιστα:οὐγάροἱτῇδ᾽αἶσαφίλωνἀπονόσφινὀλέσθαι,ἀλλ᾽ἔτιοἱμοῖρ᾽ἐστὶφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐςὑψόροφονκαὶἑὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςφάτο, ῥίγησενδὲΚαλυψώ, δῖαθεάων,καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“σχέτλιοί
ἐστε, θεοί, ζηλήμονες
ἔξοχον
ἄλλων,οἵτεθεαῖςἀγάασθεπαρ᾽ἀνδράσινεὐνάζεσθαιἀμφαδίην, ἤντίςτεφίλονποιήσετ᾽ἀκοίτην.ὣςμὲνὅτ᾽Ὠρίων᾽ἕλετοῥοδοδάκτυλοςἨώς,τόφραοἱἠγάασθεθεοὶῥεῖαζώοντες,ἧοςἐνὈρτυγίῃχρυσόθρονοςἌρτεμιςἁγνὴοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχομένηκατέπεφνεν.ὣςδ᾽ὁπότ᾽ἸασίωνιἐυπλόκαμοςΔημήτηρ,ᾧθυμῷεἴξασα, μίγηφιλότητικαὶεὐνῇνειῷἔνιτριπόλῳ: οὐδὲδὴνἦενἄπυστοςΖεύς, ὅςμινκατέπεφνεβαλὼνἀργῆτικεραυνῷ.ὥςδ᾽αὖνῦνμοιἄγασθε, θεοί, βροτὸνἄνδραπαρεῖναι.τὸνμὲνἐγὼνἐσάωσαπερὶτρόπιοςβεβαῶταοἶον, ἐπείοἱνῆαθοὴνἀργῆτικεραυνῷΖεὺςἔλσαςἐκέασσεμέσῳἐνὶοἴνοπιπόντῳ.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀπέφθιθενἐσθλοὶἑταῖροι,τὸνδ᾽ἄραδεῦρ᾽ἄνεμόςτεφέρωνκαὶκῦμαπέλασσε.τὸνμὲνἐγὼφίλεόντεκαὶἔτρεφον, ἠδὲἔφασκονθήσεινἀθάνατονκαὶἀγήραονἤματαπάντα.ἀλλ᾽ἐπεὶοὔπωςἔστιΔιὸςνόοναἰγιόχοιοοὔτεπαρεξελθεῖνἄλλονθεὸνοὔθ᾽ἁλιῶσαι,ἐρρέτω, εἴμινκεῖνοςἐποτρύνεικαὶἀνώγει,πόντονἐπ᾽ἀτρύγετον: πέμψωδέμινοὔπῃἐγώγε:οὐγάρμοιπάρανῆεςἐπήρετμοικαὶἑταῖροι,οἵκένμινπέμποιενἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσης.αὐτάροἱπρόφρωνὑποθήσομαι, οὐδ᾽ἐπικεύσω,ὥςκεμάλ᾽ἀσκηθὴςἣνπατρίδαγαῖανἵκηται.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεδιάκτοροςἀργεϊφόντης:“οὕτω
νῦν
ἀπόπεμπε, Διὸς
δ᾽
ἐποπίζεο
μῆνιν,μήπώςτοιμετόπισθεκοτεσσάμενοςχαλεπήνῃ.”ὣςἄραφωνήσαςἀπέβηκρατὺςἀργεϊφόντης:ἡδ᾽ἐπ᾽Ὀδυσσῆαμεγαλήτοραπότνιανύμφηἤι᾽, ἐπεὶδὴΖηνὸςἐπέκλυενἀγγελιάων.τὸνδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽ἀκτῆςεὗρεκαθήμενον: οὐδέποτ᾽ὄσσεδακρυόφιντέρσοντο, κατείβετοδὲγλυκὺςαἰὼννόστονὀδυρομένῳ, ἐπεὶοὐκέτιἥνδανενύμφη.ἀλλ᾽ἦτοινύκταςμὲνἰαύεσκενκαὶἀνάγκῃἐνσπέσσιγλαφυροῖσιπαρ᾽οὐκἐθέλωνἐθελούσῃ:ἤματαδ᾽ἂμπέτρῃσικαὶἠιόνεσσικαθίζωνδάκρυσικαὶστοναχῇσικαὶἄλγεσιθυμὸνἐρέχθωνπόντονἐπ᾽ἀτρύγετονδερκέσκετοδάκρυαλείβων.ἀγχοῦδ᾽ἱσταμένηπροσεφώνεεδῖαθεάων:“κάμμορε, μή
μοι
ἔτ᾽
ἐνθάδ᾽
ὀδύρεο, μηδέ
τοι
αἰὼν
φθινέτω: ἤδηγάρσεμάλαπρόφρασσ᾽ἀποπέμψω.ἀλλ᾽ἄγεδούραταμακρὰταμὼνἁρμόζεοχαλκῷεὐρεῖανσχεδίην: ἀτὰρἴκριαπῆξαιἐπ᾽αὐτῆςὑψοῦ, ὥςσεφέρῃσινἐπ᾽ἠεροειδέαπόντον.αὐτὰρἐγὼσῖτονκαὶὕδωρκαὶοἶνονἐρυθρὸνἐνθήσωμενοεικέ᾽, ἅκέντοιλιμὸνἐρύκοι,εἵματάτ᾽ἀμφιέσω: πέμψωδέτοιοὖρονὄπισθεν,ὥςκεμάλ᾽ἀσκηθὴςσὴνπατρίδαγαῖανἵκηαι,αἴκεθεοίγ᾽ἐθέλωσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,οἵμευφέρτεροίεἰσινοῆσαίτεκρῆναίτε.”ὣςφάτο, ῥίγησενδὲπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ἄλλο
τι
δὴ
σύ, θεά, τόδε
μήδεαι, οὐδέ
τι
πομπήν,ἥμεκέλεαισχεδίῃπεράανμέγαλαῖτμαθαλάσσης,δεινόντ᾽ἀργαλέοντε: τὸδ᾽οὐδ᾽ἐπὶνῆεςἐῖσαιὠκύποροιπερόωσιν, ἀγαλλόμεναιΔιὸςοὔρῳ.οὐδ᾽ἂνἐγὼνἀέκητισέθενσχεδίηςἐπιβαίην,εἰμήμοιτλαίηςγε, θεά, μέγανὅρκονὀμόσσαιμήτίμοιαὐτῷπῆμακακὸνβουλευσέμενἄλλο.”ὣςφάτο, μείδησενδὲΚαλυψὼδῖαθεάων,χειρίτέμινκατέρεξενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“ἦ
δὴ
ἀλιτρός
γ᾽
ἐσσὶ
καὶ
οὐκ
ἀποφώλια
εἰδώς,οἷονδὴτὸνμῦθονἐπεφράσθηςἀγορεῦσαι.ἴστωνῦντόδεγαῖακαὶοὐρανὸςεὐρὺςὕπερθεκαὶτὸκατειβόμενονΣτυγὸςὕδωρ, ὅςτεμέγιστοςὅρκοςδεινότατόςτεπέλειμακάρεσσιθεοῖσι,μήτίτοιαὐτῷπῆμακακὸνβουλευσέμενἄλλο.ἀλλὰτὰμὲννοέωκαὶφράσσομαι, ἅσσ᾽ἂνἐμοίπεραὐτῇμηδοίμην, ὅτεμεχρειὼτόσονἵκοι:καὶγὰρἐμοὶνόοςἐστὶνἐναίσιμος, οὐδέμοιαὐτῇθυμὸςἐνὶστήθεσσισιδήρεος, ἀλλ᾽ἐλεήμων.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἡγήσατοδῖαθεάωνκαρπαλίμως: ὁδ᾽ἔπειταμετ᾽ἴχνιαβαῖνεθεοῖο.ἷξονδὲσπεῖοςγλαφυρὸνθεὸςἠδὲκαὶἀνήρ,καίῥ᾽ὁμὲνἔνθακαθέζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστηἙρμείας, νύμφηδ᾽ἐτίθειπάραπᾶσανἐδωδήν,ἔσθεινκαὶπίνειν, οἷαβροτοὶἄνδρεςἔδουσιν:αὐτὴδ᾽ἀντίονἷζενὈδυσσῆοςθείοιο,τῇδὲπαρ᾽ἀμβροσίηνδμῳαὶκαὶνέκταρἔθηκαν.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶτάρπησανἐδητύοςἠδὲποτῆτος,τοῖςἄραμύθωνἦρχεΚαλυψώ, δῖαθεάων:“διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,οὕτωδὴοἶκόνδεφίληνἐςπατρίδαγαῖαναὐτίκανῦνἐθέλειςἰέναι; σὺδὲχαῖρεκαὶἔμπης.εἴγεμὲνεἰδείηςσῇσιφρεσὶνὅσσατοιαἶσακήδε᾽ἀναπλῆσαι, πρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι,ἐνθάδεκ᾽αὖθιμένωνσὺνἐμοὶτόδεδῶμαφυλάσσοιςἀθάνατόςτ᾽εἴης, ἱμειρόμενόςπερἰδέσθαισὴνἄλοχον, τῆςτ᾽αἰὲνἐέλδεαιἤματαπάντα.οὐμένθηνκείνηςγεχερείωνεὔχομαιεἶναι,οὐδέμαςοὐδὲφυήν, ἐπεὶοὔπωςοὐδὲἔοικενθνητὰςἀθανάτῃσιδέμαςκαὶεἶδοςἐρίζειν.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“πότνα
θεά, μή
μοι
τόδε
χώεο: οἶδα
καὶ
αὐτὸς
πάνταμάλ᾽, οὕνεκασεῖοπερίφρωνΠηνελόπειαεἶδοςἀκιδνοτέρημέγεθόςτ᾽εἰσάνταἰδέσθαι:ἡμὲνγὰρβροτόςἐστι, σὺδ᾽ἀθάνατοςκαὶἀγήρως.ἀλλὰκαὶὣςἐθέλωκαὶἐέλδομαιἤματαπάνταοἴκαδέτ᾽ἐλθέμεναικαὶνόστιμονἦμαρἰδέσθαι.εἰδ᾽αὖτιςῥαίῃσιθεῶνἐνὶοἴνοπιπόντῳ,τλήσομαιἐνστήθεσσινἔχωνταλαπενθέαθυμόν:ἤδηγὰρμάλαπολλὰπάθονκαὶπολλὰμόγησακύμασικαὶπολέμῳ: μετὰκαὶτόδετοῖσιγενέσθω.”ὣςἔφατ᾽, ἠέλιοςδ᾽ἄρ᾽ἔδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθεν:ἐλθόντεςδ᾽ἄρατώγεμυχῷσπείουςγλαφυροῖοτερπέσθηνφιλότητι, παρ᾽ἀλλήλοισιμένοντες.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,αὐτίχ᾽ὁμὲνχλαῖνάντεχιτῶνάτεἕννυτ᾽Ὀδυσσεύς,αὐτὴδ᾽ἀργύφεονφᾶροςμέγαἕννυτονύμφη,λεπτὸνκαὶχαρίεν, περὶδὲζώνηνβάλετ᾽ἰξυῖκαλὴνχρυσείην, κεφαλῇδ᾽ἐφύπερθεκαλύπτρην.καὶτότ᾽Ὀδυσσῆιμεγαλήτοριμήδετοπομπήν:δῶκένοἱπέλεκυνμέγαν, ἄρμενονἐνπαλάμῃσι,χάλκεον, ἀμφοτέρωθενἀκαχμένον: αὐτὰρἐναὐτῷστειλειὸνπερικαλλὲςἐλάινον, εὖἐναρηρός:δῶκεδ᾽ἔπειτασκέπαρνονἐύξοον: ἦρχεδ᾽ὁδοῖονήσουἐπ᾽ἐσχατιῆς, ὅθιδένδρεαμακρὰπεφύκει,κλήθρητ᾽αἴγειρόςτ᾽, ἐλάτητ᾽ἦνοὐρανομήκης,αὖαπάλαι, περίκηλα, τάοἱπλώοιενἐλαφρῶς.αὐτὰρἐπεὶδὴδεῖξ᾽, ὅθιδένδρεαμακρὰπεφύκει,ἡμὲνἔβηπρὸςδῶμαΚαλυψώ, δῖαθεάων,αὐτὰρὁτάμνετοδοῦρα: θοῶςδέοἱἤνυτοἔργον.εἴκοσιδ᾽ἔκβαλεπάντα, πελέκκησενδ᾽ἄραχαλκῷ,ξέσσεδ᾽ἐπισταμένωςκαὶἐπὶστάθμηνἴθυνεν.τόφραδ᾽ἔνεικετέρετραΚαλυψώ, δῖαθεάων:τέτρηνενδ᾽ἄραπάντακαὶἥρμοσενἀλλήλοισιν,γόμφοισινδ᾽ἄρατήνγεκαὶἁρμονίῃσινἄρασσεν.ὅσσοντίςτ᾽ἔδαφοςνηὸςτορνώσεταιἀνὴρφορτίδοςεὐρείης, ἐὺεἰδὼςτεκτοσυνάων,τόσσονἔπ᾽εὐρεῖανσχεδίηνποιήσατ᾽Ὀδυσσεύς.ἴκριαδὲστήσας, ἀραρὼνθαμέσισταμίνεσσι,ποίει: ἀτὰρμακρῇσινἐπηγκενίδεσσιτελεύτα.ἐνδ᾽ἱστὸνποίεικαὶἐπίκριονἄρμενοναὐτῷ:πρὸςδ᾽ἄραπηδάλιονποιήσατο, ὄφρ᾽ἰθύνοι.φράξεδέμινῥίπεσσιδιαμπερὲςοἰσυΐνῃσικύματοςεἶλαρἔμεν: πολλὴνδ᾽ἐπεχεύατοὕλην.τόφραδὲφάρε᾽ἔνεικεΚαλυψώ, δῖαθεάων,ἱστίαποιήσασθαι: ὁδ᾽εὖτεχνήσατοκαὶτά.ἐνδ᾽ὑπέραςτεκάλουςτεπόδαςτ᾽ἐνέδησενἐναὐτῇ,μοχλοῖσινδ᾽ἄρατήνγεκατείρυσενεἰςἅλαδῖαν.τέτρατονἦμαρἔην, καὶτῷτετέλεστοἅπαντα:τῷδ᾽ἄραπέμπτῳπέμπ᾽ἀπὸνήσουδῖαΚαλυψώ,εἵματάτ᾽ἀμφιέσασαθυώδεακαὶλούσασα.ἐνδέοἱἀσκὸνἔθηκεθεὰμέλανοςοἴνοιοτὸνἕτερον, ἕτερονδ᾽ὕδατοςμέγαν, ἐνδὲκαὶᾖακωρύκῳ: ἐνδέοἱὄψατίθειμενοεικέαπολλά:οὖρονδὲπροέηκενἀπήμονάτελιαρόντε.γηθόσυνοςδ᾽οὔρῳπέτασ᾽ἱστίαδῖοςὈδυσσεύς.αὐτὰρὁπηδαλίῳἰθύνετοτεχνηέντωςἥμενος, οὐδέοἱὕπνοςἐπὶβλεφάροισινἔπιπτενΠληιάδαςτ᾽ἐσορῶντικαὶὀψὲδύονταΒοώτηνἌρκτονθ᾽, ἣνκαὶἄμαξανἐπίκλησινκαλέουσιν,ἥτ᾽αὐτοῦστρέφεταικαίτ᾽Ὠρίωναδοκεύει,οἴηδ᾽ἄμμορόςἐστιλοετρῶνὨκεανοῖο:τὴνγὰρδήμινἄνωγεΚαλυψώ, δῖαθεάων,ποντοπορευέμεναιἐπ᾽ἀριστερὰχειρὸςἔχοντα.ἑπτὰδὲκαὶδέκαμὲνπλέενἤματαποντοπορεύων,ὀκτωκαιδεκάτῃδ᾽ἐφάνηὄρεασκιόενταγαίηςΦαιήκων, ὅθιτ᾽ἄγχιστονπέλεναὐτῷ:εἴσατοδ᾽ὡςὅτεῥινὸνἐνἠεροειδέιπόντῳ.τὸνδ᾽ἐξΑἰθιόπωνἀνιὼνκρείωνἐνοσίχθωντηλόθενἐκΣολύμωνὀρέωνἴδεν: εἴσατογάροἱπόντονἐπιπλώων. ὁδ᾽ἐχώσατοκηρόθιμᾶλλον,κινήσαςδὲκάρηπροτὶὃνμυθήσατοθυμόν:“ὢ
πόποι, ἦ
μάλα
δὴ
μετεβούλευσαν
θεοὶ
ἄλλως
ἀμφ᾽Ὀδυσῆιἐμεῖομετ᾽Αἰθιόπεσσινἐόντος,καὶδὴΦαιήκωνγαίηςσχεδόν, ἔνθαοἱαἶσαἐκφυγέεινμέγαπεῖραρὀιζύος, ἥμινἱκάνει.ἀλλ᾽ἔτιμένμίνφημιἅδηνἐλάανκακότητος.”ὣςεἰπὼνσύναγεννεφέλας, ἐτάραξεδὲπόντονχερσὶτρίαινανἑλών: πάσαςδ᾽ὀρόθυνενἀέλλαςπαντοίωνἀνέμων, σὺνδὲνεφέεσσικάλυψεγαῖανὁμοῦκαὶπόντον: ὀρώρειδ᾽οὐρανόθεννύξ.σὺνδ᾽ΕὖρόςτεΝότοςτ᾽ἔπεσονΖέφυρόςτεδυσαὴςκαὶΒορέηςαἰθρηγενέτης, μέγακῦμακυλίνδων.καὶτότ᾽Ὀδυσσῆοςλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶπεπρὸςὃνμεγαλήτοραθυμόν:“ὤ
μοι
ἐγὼ
δειλός, τί
νύ
μοι
μήκιστα
γένηται;δείδωμὴδὴπάνταθεὰνημερτέαεἶπεν,ἥμ᾽ἔφατ᾽ἐνπόντῳ, πρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι,ἄλγε᾽ἀναπλήσειν: τὰδὲδὴνῦνπάντατελεῖται.οἵοισιννεφέεσσιπεριστέφειοὐρανὸνεὐρὺνΖεύς, ἐτάραξεδὲπόντον, ἐπισπέρχουσιδ᾽ἄελλαιπαντοίωνἀνέμων. νῦνμοισῶςαἰπὺςὄλεθρος.τρὶςμάκαρεςΔαναοὶκαὶτετράκις, οἳτότ᾽ὄλοντοΤροίῃἐνεὐρείῃχάρινἈτρεΐδῃσιφέροντες.ὡςδὴἐγώγ᾽ὄφελονθανέεινκαὶπότμονἐπισπεῖνἤματιτῷὅτεμοιπλεῖστοιχαλκήρεαδοῦραΤρῶεςἐπέρριψανπερὶΠηλεΐωνιθανόντι.τῷκ᾽ἔλαχονκτερέων, καίμευκλέοςἦγονἈχαιοί:νῦνδέλευγαλέῳθανάτῳεἵμαρτοἁλῶναι.”ὣςἄραμινεἰπόντ᾽ἔλασενμέγακῦμακατ᾽ἄκρηςδεινὸνἐπεσσύμενον, περὶδὲσχεδίηνἐλέλιξε.τῆλεδ᾽ἀπὸσχεδίηςαὐτὸςπέσε, πηδάλιονδὲἐκχειρῶνπροέηκε: μέσονδέοἱἱστὸνἔαξενδεινὴμισγομένωνἀνέμωνἐλθοῦσαθύελλα,τηλοῦδὲσπεῖρονκαὶἐπίκριονἔμπεσεπόντῳ.τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόβρυχαθῆκεπολὺνχρόνον, οὐδ᾽ἐδυνάσθηαἶψαμάλ᾽ἀνσχεθέεινμεγάλουὑπὸκύματοςὁρμῆς:εἵματαγάρῥ᾽ἐβάρυνε, τάοἱπόρεδῖαΚαλυψώ.ὀψὲδὲδήῥ᾽ἀνέδυ, στόματοςδ᾽ἐξέπτυσενἅλμηνπικρήν, ἥοἱπολλὴἀπὸκρατὸςκελάρυζεν.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςσχεδίηςἐπελήθετο, τειρόμενόςπερ,ἀλλὰμεθορμηθεὶςἐνὶκύμασινἐλλάβετ᾽αὐτῆς,ἐνμέσσῃδὲκαθῖζετέλοςθανάτουἀλεείνων.τὴνδ᾽ἐφόρειμέγακῦμακατὰῥόονἔνθακαὶἔνθα.ὡςδ᾽ὅτ᾽ὀπωρινὸςΒορέηςφορέῃσινἀκάνθαςἂμπεδίον, πυκιναὶδὲπρὸςἀλλήλῃσινἔχονται,ὣςτὴνἂμπέλαγοςἄνεμοιφέρονἔνθακαὶἔνθα:ἄλλοτεμέντεΝότοςΒορέῃπροβάλεσκεφέρεσθαι,ἄλλοτεδ᾽αὖτ᾽ΕὖροςΖεφύρῳεἴξασκεδιώκειν.τὸνδὲἴδενΚάδμουθυγάτηρ, καλλίσφυροςἸνώ,Λευκοθέη, ἣπρὶνμὲνἔηνβροτὸςαὐδήεσσα,νῦνδ᾽ἁλὸςἐνπελάγεσσιθεῶνἒξἔμμορετιμῆς.ἥῥ᾽Ὀδυσῆ᾽ἐλέησενἀλώμενον, ἄλγε᾽ἔχοντα,αἰθυίῃδ᾽ἐικυῖαποτῇἀνεδύσετολίμνης,ἷζεδ᾽ἐπὶσχεδίηςπολυδέσμουεἶπέτεμῦθον:“κάμμορε, τίπτε
τοι
ὧδε
Ποσειδάων
ἐνοσίχθων
ὠδύσατ᾽ἐκπάγλως, ὅτιτοικακὰπολλὰφυτεύει;οὐμὲνδήσεκαταφθίσειμάλαπερμενεαίνων.ἀλλὰμάλ᾽ὧδ᾽ἔρξαι, δοκέειςδέμοιοὐκἀπινύσσειν:εἵματαταῦτ᾽ἀποδὺςσχεδίηνἀνέμοισιφέρεσθαικάλλιπ᾽, ἀτὰρχείρεσσινέωνἐπιμαίεονόστουγαίηςΦαιήκων, ὅθιτοιμοῖρ᾽ἐστὶνἀλύξαι.τῆδέ, τόδεκρήδεμνονὑπὸστέρνοιοτανύσσαιἄμβροτον: οὐδέτίτοιπαθέεινδέοςοὐδ᾽ἀπολέσθαι.αὐτὰρἐπὴνχείρεσσινἐφάψεαιἠπείροιο,ἂψἀπολυσάμενοςβαλέεινεἰςοἴνοπαπόντονπολλὸνἀπ᾽ἠπείρου, αὐτὸςδ᾽ἀπονόσφιτραπέσθαι.”ὣςἄραφωνήσασαθεὰκρήδεμνονἔδωκεν,αὐτὴδ᾽ἂψἐςπόντονἐδύσετοκυμαίνοντααἰθυίῃἐικυῖα: μέλανδέἑκῦμακάλυψεν.αὐτὰρὁμερμήριξεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶπεπρὸςὃνμεγαλήτοραθυμόν:“ὤ
μοι
ἐγώ, μή
τίς
μοι
ὑφαίνῃσιν
δόλον
αὖτε
ἀθανάτων, ὅτέμεσχεδίηςἀποβῆναιἀνώγει.ἀλλὰμάλ᾽οὔπωπείσομ᾽, ἐπεὶἑκὰςὀφθαλμοῖσινγαῖανἐγὼνἰδόμην, ὅθιμοιφάτοφύξιμονεἶναι.ἀλλὰμάλ᾽ὧδ᾽ἔρξω, δοκέειδέμοιεἶναιἄριστον:ὄφρ᾽ἂνμένκενδούρατ᾽ἐνἁρμονίῃσινἀρήρῃ,τόφρ᾽αὐτοῦμενέωκαὶτλήσομαιἄλγεαπάσχων:αὐτὰρἐπὴνδήμοισχεδίηνδιὰκῦματινάξῃ,νήξομ᾽, ἐπεὶοὐμέντιπάραπρονοῆσαιἄμεινον.”ἧοςὁταῦθ᾽ὥρμαινεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,ὦρσεδ᾽ἐπὶμέγακῦμαΠοσειδάωνἐνοσίχθων,δεινόντ᾽ἀργαλέοντε, κατηρεφές, ἤλασεδ᾽αὐτόν.ὡςδ᾽ἄνεμοςζαὴςἠΐωνθημῶνατινάξῃκαρφαλέων: τὰμὲνἄρτεδιεσκέδασ᾽ἄλλυδιςἄλλῃ:ὣςτῆςδούραταμακρὰδιεσκέδασ᾽. αὐτὰρὈδυσσεὺςἀμφ᾽ἑνὶδούρατιβαῖνε, κέληθ᾽ὡςἵππονἐλαύνων,εἵματαδ᾽ἐξαπέδυνε, τάοἱπόρεδῖαΚαλυψώ.αὐτίκαδὲκρήδεμνονὑπὸστέρνοιοτάνυσσεν,αὐτὸςδὲπρηνὴςἁλὶκάππεσε, χεῖρεπετάσσας,νηχέμεναιμεμαώς. ἴδεδὲκρείωνἐνοσίχθων,κινήσαςδὲκάρηπροτὶὃνμυθήσατοθυμόν:“οὕτω
νῦν
κακὰ
πολλὰ
παθὼν
ἀλόω
κατὰ
πόντον,εἰςὅκενἀνθρώποισιδιοτρεφέεσσιμιγήῃς.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὥςσεἔολπαὀνόσσεσθαικακότητος.”ὣςἄραφωνήσαςἵμασενκαλλίτριχαςἵππους,ἵκετοδ᾽εἰςΑἰγάς, ὅθιοἱκλυτὰδώματ᾽ἔασιν.αὐτὰρἈθηναίηκούρηΔιὸςἄλλ᾽ἐνόησεν.ἦτοιτῶνἄλλωνἀνέμωνκατέδησεκελεύθους,παύσασθαιδ᾽ἐκέλευσεκαὶεὐνηθῆναιἅπαντας:ὦρσεδ᾽ἐπὶκραιπνὸνΒορέην, πρὸδὲκύματ᾽ἔαξεν,ἧοςὃΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμιγείηδιογενὴςὈδυσεὺςθάνατονκαὶκῆραςἀλύξας.ἔνθαδύωνύκταςδύοτ᾽ἤματακύματιπηγῷπλάζετο, πολλὰδέοἱκραδίηπροτιόσσετ᾽ὄλεθρον.ἀλλ᾽ὅτεδὴτρίτονἦμαρἐυπλόκαμοςτέλεσ᾽Ἠώς,καὶτότ᾽ἔπειτ᾽ἄνεμοςμὲνἐπαύσατοἠδὲγαλήνηἔπλετονηνεμίη: ὁδ᾽ἄρασχεδὸνεἴσιδεγαῖανὀξὺμάλαπροϊδών, μεγάλουὑπὸκύματοςἀρθείς.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνἀσπάσιοςβίοτοςπαίδεσσιφανήῃπατρός, ὃςἐννούσῳκεῖταικρατέρ᾽ἄλγεαπάσχων,δηρὸντηκόμενος, στυγερὸςδέοἱἔχραεδαίμων,ἀσπάσιονδ᾽ἄρατόνγεθεοὶκακότητοςἔλυσαν,ὣςὈδυσεῖἀσπαστὸνἐείσατογαῖακαὶὕλη,νῆχεδ᾽ἐπειγόμενοςποσὶνἠπείρουἐπιβῆναι.ἀλλ᾽ὅτετόσσονἀπῆνὅσσοντεγέγωνεβοήσας,καὶδὴδοῦπονἄκουσεποτὶσπιλάδεσσιθαλάσσης:ῥόχθειγὰρμέγακῦμαποτὶξερὸνἠπείροιοδεινὸνἐρευγόμενον, εἴλυτοδὲπάνθ᾽ἁλὸςἄχνῃ:οὐγὰρἔσανλιμένεςνηῶνὄχοι, οὐδ᾽ἐπιωγαί.ἀλλ᾽ἀκταὶπροβλῆτεςἔσανσπιλάδεςτεπάγοιτε:καὶτότ᾽Ὀδυσσῆοςλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶπεπρὸςὃνμεγαλήτοραθυμόν:“ὤ
μοι, ἐπεὶ
δὴ
γαῖαν
ἀελπέα
δῶκεν
ἰδέσθαι
Ζεύς, καὶδὴτόδελαῖτμαδιατμήξαςἐπέρησα,ἔκβασιςοὔπῃφαίνεθ᾽ἁλὸςπολιοῖοθύραζε:ἔκτοσθενμὲνγὰρπάγοιὀξέες, ἀμφὶδὲκῦμαβέβρυχενῥόθιον, λισσὴδ᾽ἀναδέδρομεπέτρη,ἀγχιβαθὴςδὲθάλασσα, καὶοὔπωςἔστιπόδεσσιστήμεναιἀμφοτέροισικαὶἐκφυγέεινκακότητα:μήπώςμ᾽ἐκβαίνονταβάλῃλίθακιποτὶπέτρῃκῦμαμέγ᾽ἁρπάξαν: μελέηδέμοιἔσσεταιὁρμή.εἰδέκ᾽ἔτιπροτέρωπαρανήξομαι, ἤνπουἐφεύρωἠιόναςτεπαραπλῆγαςλιμέναςτεθαλάσσης,δείδωμήμ᾽ἐξαῦτιςἀναρπάξασαθύελλαπόντονἐπ᾽ἰχθυόενταφέρῃβαρέαστενάχοντα,ἠέτίμοικαὶκῆτοςἐπισσεύῃμέγαδαίμωνἐξἁλός, οἷάτεπολλὰτρέφεικλυτὸςἈμφιτρίτη:οἶδαγάρ, ὥςμοιὀδώδυσταικλυτὸςἐννοσίγαιος.”ἧοςὁταῦθ᾽ὥρμαινεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,τόφραδέμινμέγακῦμαφέρετρηχεῖανἐπ᾽ἀκτήν.ἔνθακ᾽ἀπὸῥινοὺςδρύφθη, σὺνδ᾽ὀστέ᾽ἀράχθη,εἰμὴἐπὶφρεσὶθῆκεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:ἀμφοτέρῃσιδὲχερσὶνἐπεσσύμενοςλάβεπέτρης,τῆςἔχετοστενάχων, ἧοςμέγακῦμαπαρῆλθε.καὶτὸμὲνὣςὑπάλυξε, παλιρρόθιονδέμιναὖτιςπλῆξενἐπεσσύμενον, τηλοῦδέμινἔμβαλεπόντῳ.ὡςδ᾽ὅτεπουλύποδοςθαλάμηςἐξελκομένοιοπρὸςκοτυληδονόφινπυκιναὶλάιγγεςἔχονται,ὣςτοῦπρὸςπέτρῃσιθρασειάωνἀπὸχειρῶνῥινοὶἀπέδρυφθεν: τὸνδὲμέγακῦμακάλυψεν.ἔνθακεδὴδύστηνοςὑπὲρμόρονὤλετ᾽Ὀδυσσεύς,εἰμὴἐπιφροσύνηνδῶκεγλαυκῶπιςἈθήνη.κύματοςἐξαναδύς, τάτ᾽ἐρεύγεταιἤπειρόνδε,νῆχεπαρέξ, ἐςγαῖανὁρώμενος, εἴπουἐφεύροιἠιόναςτεπαραπλῆγαςλιμέναςτεθαλάσσης.ἀλλ᾽ὅτεδὴποταμοῖοκατὰστόμακαλλιρόοιοἷξενέων, τῇδήοἱἐείσατοχῶροςἄριστος,λεῖοςπετράων, καὶἐπὶσκέπαςἦνἀνέμοιο,ἔγνωδὲπρορέοντακαὶεὔξατοὃνκατὰθυμόν:“κλῦθι, ἄναξ, ὅτις
ἐσσί: πολύλλιστον
δέ
σ᾽
ἱκάνω,φεύγωνἐκπόντοιοΠοσειδάωνοςἐνιπάς.αἰδοῖοςμέντ᾽ἐστὶκαὶἀθανάτοισιθεοῖσινἀνδρῶνὅςτιςἵκηταιἀλώμενος, ὡςκαὶἐγὼνῦνσόντεῥόονσάτεγούναθ᾽ἱκάνωπολλὰμογήσας.ἀλλ᾽ἐλέαιρε, ἄναξ: ἱκέτηςδέτοιεὔχομαιεἶναι.”ὣςφάθ᾽, ὁδ᾽αὐτίκαπαῦσενἑὸνῥόον, ἔσχεδὲκῦμα,πρόσθεδέοἱποίησεγαλήνην, τὸνδ᾽ἐσάωσενἐςποταμοῦπροχοάς. ὁδ᾽ἄρ᾽ἄμφωγούνατ᾽ἔκαμψεχεῖράςτεστιβαράς. ἁλὶγὰρδέδμητοφίλονκῆρ.ᾤδεεδὲχρόαπάντα, θάλασσαδὲκήκιεπολλὴἂνστόματεῥῖνάςθ᾽: ὁδ᾽ἄρ᾽ἄπνευστοςκαὶἄναυδοςκεῖτ᾽ὀλιγηπελέων, κάματοςδέμιναἰνὸςἵκανεν.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἄμπνυτοκαὶἐςφρέναθυμὸςἀγέρθη,καὶτότεδὴκρήδεμνονἀπὸἕολῦσεθεοῖο.καὶτὸμὲνἐςποταμὸνἁλιμυρήενταμεθῆκεν,ἂψδ᾽ἔφερενμέγακῦμακατὰῥόον, αἶψαδ᾽ἄρ᾽Ἰνὼδέξατοχερσὶφίλῃσιν: ὁδ᾽ἐκποταμοῖολιασθεὶςσχοίνῳὑπεκλίνθη, κύσεδὲζείδωρονἄρουραν.ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶπεπρὸςὃνμεγαλήτοραθυμόν:“ὤ
μοι
ἐγώ, τί
πάθω; τί
νύ
μοι
μήκιστα
γένηται;εἰμένκ᾽ἐνποταμῷδυσκηδέανύκταφυλάσσω,μήμ᾽ἄμυδιςστίβητεκακὴκαὶθῆλυςἐέρσηἐξὀλιγηπελίηςδαμάσῃκεκαφηόταθυμόν:αὔρηδ᾽ἐκποταμοῦψυχρὴπνέειἠῶθιπρό.εἰδέκενἐςκλιτὺνἀναβὰςκαὶδάσκιονὕληνθάμνοιςἐνπυκινοῖσικαταδράθω, εἴμεμεθείηῥῖγοςκαὶκάματος, γλυκερὸςδέμοιὕπνοςἐπέλθῃ,δείδω, μὴθήρεσσινἕλωρκαὶκύρμαγένωμαι.”ὣςἄραοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι:βῆῥ᾽ἴμενεἰςὕλην: τὴνδὲσχεδὸνὕδατοςεὗρενἐνπεριφαινομένῳ: δοιοὺςδ᾽ἄρ᾽ὑπήλυθεθάμνους,ἐξὁμόθενπεφυῶτας: ὁμὲνφυλίης, ὁδ᾽ἐλαίης.τοὺςμὲνἄρ᾽οὔτ᾽ἀνέμωνδιάημένοςὑγρὸνἀέντων,οὔτεποτ᾽ἠέλιοςφαέθωνἀκτῖσινἔβαλλεν,οὔτ᾽ὄμβροςπεράασκεδιαμπερές: ὣςἄραπυκνοὶἀλλήλοισινἔφυνἐπαμοιβαδίς: οὓςὑπ᾽Ὀδυσσεὺςδύσετ᾽. ἄφαρδ᾽εὐνὴνἐπαμήσατοχερσὶφίλῃσινεὐρεῖαν: φύλλωνγὰρἔηνχύσιςἤλιθαπολλή,ὅσσοντ᾽ἠὲδύωἠὲτρεῖςἄνδραςἔρυσθαιὥρῃχειμερίῃ, εἰκαὶμάλαπερχαλεπαίνοι.τὴνμὲνἰδὼνγήθησεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,ἐνδ᾽ἄραμέσσῃλέκτο, χύσινδ᾽ἐπεχεύατοφύλλων.ὡςδ᾽ὅτετιςδαλὸνσποδιῇἐνέκρυψεμελαίνῃἀγροῦἐπ᾽ἐσχατιῆς, ᾧμὴπάραγείτονεςἄλλοι,σπέρμαπυρὸςσώζων, ἵναμήποθενἄλλοθεναὔοι,ὣςὈδυσεὺςφύλλοισικαλύψατο: τῷδ᾽ἄρ᾽Ἀθήνηὕπνονἐπ᾽ὄμμασιχεῦ᾽, ἵναμινπαύσειετάχισταδυσπονέοςκαμάτοιοφίλαβλέφαρ᾽ἀμφικαλύψας.
ὣςὁμὲνἔνθακαθεῦδεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςὕπνῳκαὶκαμάτῳἀρημένος: αὐτὰρἈθήνηβῆῥ᾽ἐςΦαιήκωνἀνδρῶνδῆμόντεπόλιντε,οἳπρὶνμένποτ᾽ἔναιονἐνεὐρυχόρῳὙπερείῃ,ἀγχοῦΚυκλώπωνἀνδρῶνὑπερηνορεόντων,οἵσφεαςσινέσκοντο, βίηφιδὲφέρτεροιἦσαν.ἔνθενἀναστήσαςἄγεΝαυσίθοοςθεοειδής,εἷσενδὲΣχερίῃ, ἑκὰςἀνδρῶνἀλφηστάων,ἀμφὶδὲτεῖχοςἔλασσεπόλει, καὶἐδείματοοἴκους,καὶνηοὺςποίησεθεῶν, καὶἐδάσσατ᾽ἀρούρας.ἀλλ᾽ὁμὲνἤδηκηρὶδαμεὶςἌϊδόσδεβεβήκει,Ἀλκίνοοςδὲτότ᾽ἦρχε, θεῶνἄπομήδεαεἰδώς.τοῦμὲνἔβηπρὸςδῶμαθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη,νόστονὈδυσσῆιμεγαλήτοριμητιόωσα.βῆδ᾽ἴμενἐςθάλαμονπολυδαίδαλον, ᾧἔνικούρηκοιμᾶτ᾽ἀθανάτῃσιφυὴνκαὶεἶδοςὁμοίη,Ναυσικάα, θυγάτηρμεγαλήτοροςἈλκινόοιο,πὰρδὲδύ᾽ἀμφίπολοι, Χαρίτωνἄποκάλλοςἔχουσαι,σταθμοῖινἑκάτερθε: θύραιδ᾽ἐπέκειντοφαειναί.ἡδ᾽ἀνέμουὡςπνοιὴἐπέσσυτοδέμνιακούρης,στῆδ᾽ἄρ᾽ὑπὲρκεφαλῆς, καίμινπρὸςμῦθονἔειπεν,εἰδομένηκούρῃναυσικλειτοῖοΔύμαντος,ἥοἱὁμηλικίημὲνἔην, κεχάριστοδὲθυμῷ.τῇμινἐεισαμένηπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνη:“Ναυσικάα, τί
νύ
σ᾽
ὧδε
μεθήμονα
γείνατο
μήτηρ;εἵματαμέντοικεῖταιἀκηδέασιγαλόεντα,σοὶδὲγάμοςσχεδόνἐστιν, ἵναχρὴκαλὰμὲναὐτὴνἕννυσθαι, τὰδὲτοῖσιπαρασχεῖν, οἵκέσ᾽ἄγωνται.ἐκγάρτοιτούτωνφάτιςἀνθρώπουςἀναβαίνειἐσθλή, χαίρουσινδὲπατὴρκαὶπότνιαμήτηρ.ἀλλ᾽ἴομενπλυνέουσαιἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφι:καίτοιἐγὼσυνέριθοςἅμ᾽ἕψομαι, ὄφρατάχισταἐντύνεαι, ἐπεὶοὔτοιἔτιδὴνπαρθένοςἔσσεαι:ἤδηγάρσεμνῶνταιἀριστῆεςκατὰδῆμονπάντωνΦαιήκων, ὅθιτοιγένοςἐστὶκαὶαὐτῇ.ἀλλ᾽ἄγ᾽ἐπότρυνονπατέρακλυτὸνἠῶθιπρὸἡμιόνουςκαὶἄμαξανἐφοπλίσαι, ἥκενἄγῃσιζῶστράτεκαὶπέπλουςκαὶῥήγεασιγαλόεντα.καὶδὲσοὶὧδ᾽αὐτῇπολὺκάλλιονἠὲπόδεσσινἔρχεσθαι: πολλὸνγὰρἀπὸπλυνοίεἰσιπόληος.”ἡμὲνἄρ᾽ὣςεἰποῦσ᾽ἀπέβηγλαυκῶπιςἈθήνηΟὔλυμπόνδ᾽, ὅθιφασὶθεῶνἕδοςἀσφαλὲςαἰεὶἔμμεναι. οὔτ᾽ἀνέμοισιτινάσσεταιοὔτεποτ᾽ὄμβρῳδεύεταιοὔτεχιὼνἐπιπίλναται, ἀλλὰμάλ᾽αἴθρηπέπταταιἀνέφελος, λευκὴδ᾽ἐπιδέδρομεναἴγλη:τῷἔνιτέρπονταιμάκαρεςθεοὶἤματαπάντα.ἔνθ᾽ἀπέβηγλαυκῶπις, ἐπεὶδιεπέφραδεκούρῃ.αὐτίκαδ᾽Ἠὼςἦλθενἐύθρονος, ἥμινἔγειρεΝαυσικάανἐύπεπλον: ἄφαρδ᾽ἀπεθαύμασ᾽ὄνειρον,βῆδ᾽ἰέναιδιὰδώμαθ᾽, ἵν᾽ἀγγείλειετοκεῦσιν,πατρὶφίλῳκαὶμητρί: κιχήσατοδ᾽ἔνδονἐόντας:ἡμὲνἐπ᾽ἐσχάρῃἧστοσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνἠλάκαταστρωφῶσ᾽ἁλιπόρφυρα: τῷδὲθύραζεἐρχομένῳξύμβλητομετὰκλειτοὺςβασιλῆαςἐςβουλήν, ἵναμινκάλεονΦαίηκεςἀγαυοί.ἡδὲμάλ᾽ἄγχιστᾶσαφίλονπατέραπροσέειπε:“πάππα
φίλ᾽, οὐκ
ἂν
δή
μοι
ἐφοπλίσσειας
ἀπήνην
ὑψηλὴνἐύκυκλον, ἵνακλυτὰεἵματ᾽ἄγωμαιἐςποταμὸνπλυνέουσα, τάμοιῥερυπωμένακεῖται;καὶδὲσοὶαὐτῷἔοικεμετὰπρώτοισινἐόντα.βουλὰςβουλεύεινκαθαρὰχροΐεἵματ᾽ἔχοντα.πέντεδέτοιφίλοιυἷεςἐνὶμεγάροιςγεγάασιν,οἱδύ᾽ὀπυίοντες, τρεῖςδ᾽ἠίθεοιθαλέθοντες:οἱδ᾽αἰεὶἐθέλουσινεόπλυταεἵματ᾽ἔχοντεςἐςχορὸνἔρχεσθαι: τὰδ᾽ἐμῇφρενὶπάνταμέμηλεν.”ὣςἔφατ᾽: αἴδετογὰρθαλερὸνγάμονἐξονομῆναιπατρὶφίλῳ. ὁδὲπάντανόεικαὶἀμείβετομύθῳ:“οὔτε
τοι
ἡμιόνων
φθονέω, τέκος, οὔτε
τευ
ἄλλου.ἔρχευ: ἀτάρτοιδμῶεςἐφοπλίσσουσινἀπήνηνὑψηλὴνἐύκυκλον, ὑπερτερίῃἀραρυῖαν.”ὣςεἰπὼνδμώεσσινἐκέκλετο, τοὶδ᾽ἐπίθοντο.οἱμὲνἄρ᾽ἐκτὸςἄμαξανἐύτροχονἡμιονείηνὥπλεον, ἡμιόνουςθ᾽ὕπαγονζεῦξάνθ᾽ὑπ᾽ἀπήνῃ:κούρηδ᾽ἐκθαλάμοιοφέρενἐσθῆταφαεινήν.καὶτὴνμὲνκατέθηκενἐυξέστῳἐπ᾽ἀπήνῃ,μήτηρδ᾽ἐνκίστῃἐτίθειμενοεικέ᾽ἐδωδὴνπαντοίην, ἐνδ᾽ὄψατίθει, ἐνδ᾽οἶνονἔχευενἀσκῷἐναἰγείῳ: κούρηδ᾽ἐπεβήσετ᾽ἀπήνης.δῶκενδὲχρυσέῃἐνληκύθῳὑγρὸνἔλαιον,ἧοςχυτλώσαιτοσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξίν.ἡδ᾽ἔλαβενμάστιγακαὶἡνίασιγαλόεντα,μάστιξενδ᾽ἐλάαν: καναχὴδ᾽ἦνἡμιόνοιιν.αἱδ᾽ἄμοτοντανύοντο, φέρονδ᾽ἐσθῆτακαὶαὐτήν,οὐκοἴην, ἅματῇγεκαὶἀμφίπολοικίονἄλλαι.αἱδ᾽ὅτεδὴποταμοῖοῥόονπερικαλλέ᾽ἵκοντο,ἔνθ᾽ἦτοιπλυνοὶἦσανἐπηετανοί, πολὺδ᾽ὕδωρκαλὸνὑπεκπρόρεενμάλαπερῥυπόωντακαθῆραι,ἔνθ᾽αἵγ᾽ἡμιόνουςμὲνὑπεκπροέλυσανἀπήνης.καὶτὰςμὲνσεῦανποταμὸνπάραδινήεντατρώγεινἄγρωστινμελιηδέα: ταὶδ᾽ἀπ᾽ἀπήνηςεἵματαχερσὶνἕλοντοκαὶἐσφόρεονμέλανὕδωρ,στεῖβονδ᾽ἐνβόθροισιθοῶςἔριδαπροφέρουσαι.αὐτὰρἐπεὶπλῦνάντεκάθηράντεῥύπαπάντα,ἑξείηςπέτασανπαρὰθῖν᾽ἁλός, ἧχιμάλισταλάιγγαςποτὶχέρσονἀποπλύνεσκεθάλασσα.αἱδὲλοεσσάμεναικαὶχρισάμεναιλίπ᾽ἐλαίῳδεῖπνονἔπειθ᾽εἵλοντοπαρ᾽ὄχθῃσινποταμοῖο,εἵματαδ᾽ἠελίοιομένοντερσήμεναιαὐγῇ.αὐτὰρἐπεὶσίτουτάρφθενδμῳαίτεκαὶαὐτή,σφαίρῃταὶδ᾽ἄρ᾽ἔπαιζον, ἀπὸκρήδεμναβαλοῦσαι:τῇσιδὲΝαυσικάαλευκώλενοςἤρχετομολπῆς.οἵηδ᾽Ἄρτεμιςεἶσικατ᾽οὔρεαἰοχέαιρα,ἢκατὰΤηΰγετονπεριμήκετονἢἘρύμανθον,τερπομένηκάπροισικαὶὠκείῃςἐλάφοισι:τῇδέθ᾽ἅμανύμφαι, κοῦραιΔιὸςαἰγιόχοιο,ἀγρονόμοιπαίζουσι, γέγηθεδέτεφρέναΛητώ:πασάωνδ᾽ὑπὲρἥγεκάρηἔχειἠδὲμέτωπα,ῥεῖάτ᾽ἀριγνώτηπέλεται, καλαὶδέτεπᾶσαι:ὣςἥγ᾽ἀμφιπόλοισιμετέπρεπεπαρθένοςἀδμής.ἀλλ᾽ὅτεδὴἄρ᾽ἔμελλεπάλινοἶκόνδενέεσθαιζεύξασ᾽ἡμιόνουςπτύξασάτεεἵματακαλά,ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη,ὡςὈδυσεὺςἔγροιτο, ἴδοιτ᾽ἐυώπιδακούρην,ἥοἱΦαιήκωνἀνδρῶνπόλινἡγήσαιτο.σφαῖρανἔπειτ᾽ἔρριψεμετ᾽ἀμφίπολονβασίλεια:ἀμφιπόλουμὲνἅμαρτε, βαθείῃδ᾽ἔμβαλεδίνῃ:αἱδ᾽ἐπὶμακρὸνἄυσαν: ὁδ᾽ἔγρετοδῖοςὈδυσσεύς,ἑζόμενοςδ᾽ὥρμαινεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν:“ὤ
μοι
ἐγώ, τέων
αὖτε
βροτῶν
ἐς
γαῖαν
ἱκάνω;ἦῥ᾽οἵγ᾽ὑβρισταίτεκαὶἄγριοιοὐδὲδίκαιοι,ἦεφιλόξεινοικαίσφιννόοςἐστὶθεουδής;ὥςτέμεκουράωνἀμφήλυθεθῆλυςἀυτή:νυμφάων, αἳἔχουσ᾽ὀρέωναἰπεινὰκάρηνακαὶπηγὰςποταμῶνκαὶπίσεαποιήεντα.ἦνύπουἀνθρώπωνεἰμὶσχεδὸναὐδηέντων;ἀλλ᾽ἄγ᾽ἐγὼναὐτὸςπειρήσομαιἠδὲἴδωμαι.”ὣςεἰπὼνθάμνωνὑπεδύσετοδῖοςὈδυσσεύς,ἐκπυκινῆςδ᾽ὕληςπτόρθονκλάσεχειρὶπαχείῃφύλλων, ὡςῥύσαιτοπερὶχροῒμήδεαφωτός.βῆδ᾽ἴμενὥςτελέωνὀρεσίτροφοςἀλκὶπεποιθώς,ὅςτ᾽εἶσ᾽ὑόμενοςκαὶἀήμενος, ἐνδέοἱὄσσεδαίεται: αὐτὰρὁβουσὶμετέρχεταιἢὀίεσσινἠὲμετ᾽ἀγροτέραςἐλάφους: κέλεταιδέἑγαστὴρμήλωνπειρήσοντακαὶἐςπυκινὸνδόμονἐλθεῖν:ὣςὈδυσεὺςκούρῃσινἐυπλοκάμοισινἔμελλεμίξεσθαι, γυμνόςπερἐών: χρειὼγὰρἵκανε.σμερδαλέοςδ᾽αὐτῇσιφάνηκεκακωμένοςἅλμῃ,τρέσσανδ᾽ἄλλυδιςἄλληἐπ᾽ἠιόναςπροὐχούσας:οἴηδ᾽Ἀλκινόουθυγάτηρμένε: τῇγὰρἈθήνηθάρσοςἐνὶφρεσὶθῆκεκαὶἐκδέοςεἵλετογυίων.στῆδ᾽ἄντασχομένη: ὁδὲμερμήριξενὈδυσσεύς,ἢγούνωνλίσσοιτολαβὼνἐυώπιδακούρην,ἦαὔτωςἐπέεσσινἀποσταδὰμειλιχίοισιλίσσοιτ᾽, εἰδείξειεπόλινκαὶεἵματαδοίη.ὣςἄραοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,λίσσεσθαιἐπέεσσινἀποσταδὰμειλιχίοισι,μήοἱγοῦναλαβόντιχολώσαιτοφρένακούρη.αὐτίκαμειλίχιονκαὶκερδαλέονφάτομῦθον.“γουνοῦμαί
σε, ἄνασσα: θεός
νύ
τις, ἦ
βροτός
ἐσσι;εἰμέντιςθεόςἐσσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,Ἀρτέμιδίσεἐγώγε, Διὸςκούρῃμεγάλοιο,εἶδόςτεμέγεθόςτεφυήντ᾽ἄγχισταἐίσκω:εἰδέτίςἐσσιβροτῶν, τοὶἐπὶχθονὶναιετάουσιν,τρὶςμάκαρεςμὲνσοίγεπατὴρκαὶπότνιαμήτηρ,τρὶςμάκαρεςδὲκασίγνητοι: μάλαπούσφισιθυμὸςαἰὲνἐυφροσύνῃσινἰαίνεταιεἵνεκασεῖο,λευσσόντωντοιόνδεθάλοςχορὸνεἰσοιχνεῦσαν.κεῖνοςδ᾽αὖπερὶκῆριμακάρτατοςἔξοχονἄλλων,ὅςκέσ᾽ἐέδνοισιβρίσαςοἶκόνδ᾽ἀγάγηται.οὐγάρπωτοιοῦτονἴδονβροτὸνὀφθαλμοῖσιν,οὔτ᾽ἄνδρ᾽οὔτεγυναῖκα: σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωντα.ΔήλῳδήποτετοῖονἈπόλλωνοςπαρὰβωμῷφοίνικοςνέονἔρνοςἀνερχόμενονἐνόησα:ἦλθονγὰρκαὶκεῖσε, πολὺςδέμοιἕσπετολαός,τὴνὁδὸνᾗδὴμέλλενἐμοὶκακὰκήδε᾽ἔσεσθαι.ὣςδ᾽αὔτωςκαὶκεῖνοἰδὼνἐτεθήπεαθυμῷδήν, ἐπεὶοὔπωτοῖονἀνήλυθενἐκδόρυγαίης,ὡςσέ, γύναι, ἄγαμαίτετέθηπάτε, δείδιαδ᾽αἰνῶςγούνωνἅψασθαι: χαλεπὸνδέμεπένθοςἱκάνει.χθιζὸςἐεικοστῷφύγονἤματιοἴνοπαπόντον:τόφραδέμ᾽αἰεὶκῦμ᾽ἐφόρεικραιπναίτεθύελλαινήσουἀπ᾽Ὠγυγίης. νῦνδ᾽ἐνθάδεκάββαλεδαίμων,ὄφρ᾽ἔτιπουκαὶτῇδεπάθωκακόν: οὐγὰρὀίωπαύσεσθ᾽, ἀλλ᾽ἔτιπολλὰθεοὶτελέουσιπάροιθεν.ἀλλά, ἄνασσ᾽, ἐλέαιρε: σὲγὰρκακὰπολλὰμογήσαςἐςπρώτηνἱκόμην, τῶνδ᾽ἄλλωνοὔτιναοἶδαἀνθρώπων, οἳτήνδεπόλινκαὶγαῖανἔχουσιν.ἄστυδέμοιδεῖξον, δὸςδὲῥάκοςἀμφιβαλέσθαι,εἴτίπουεἴλυμασπείρωνἔχεςἐνθάδ᾽ἰοῦσα.σοὶδὲθεοὶτόσαδοῖενὅσαφρεσὶσῇσιμενοινᾷς,ἄνδρατεκαὶοἶκον, καὶὁμοφροσύνηνὀπάσειανἐσθλήν: οὐμὲνγὰρτοῦγεκρεῖσσονκαὶἄρειον,ἢὅθ᾽ὁμοφρονέοντενοήμασινοἶκονἔχητονἀνὴρἠδὲγυνή: πόλλ᾽ἄλγεαδυσμενέεσσι,χάρματαδ᾽εὐμενέτῃσι, μάλισταδέτ᾽ἔκλυοναὐτοί.”τὸνδ᾽αὖΝαυσικάαλευκώλενοςἀντίονηὔδα:“ξεῖν᾽, ἐπεὶ
οὔτε
κακῷ
οὔτ᾽
ἄφρονι
φωτὶ
ἔοικας:Ζεὺςδ᾽αὐτὸςνέμειὄλβονὈλύμπιοςἀνθρώποισιν,ἐσθλοῖςἠδὲκακοῖσιν, ὅπωςἐθέλῃσιν, ἑκάστῳ:καίπουσοὶτάδ᾽ἔδωκε, σὲδὲχρὴτετλάμενἔμπης.νῦνδ᾽, ἐπεὶἡμετέρηντεπόλινκαὶγαῖανἱκάνεις,οὔτ᾽οὖνἐσθῆτοςδευήσεαιοὔτετευἄλλου,ὧνἐπέοιχ᾽ἱκέτηνταλαπείριονἀντιάσαντα.ἄστυδέτοιδείξω, ἐρέωδέτοιοὔνομαλαῶν.Φαίηκεςμὲντήνδεπόλινκαὶγαῖανἔχουσιν,εἰμὶδ᾽ἐγὼθυγάτηρμεγαλήτοροςἈλκινόοιο,τοῦδ᾽ἐκΦαιήκωνἔχεταικάρτοςτεβίητε.”ἦῥακαὶἀμφιπόλοισινἐυπλοκάμοισικέλευσε:“στῆτέ
μοι, ἀμφίπολοι: πόσε
φεύγετε
φῶτα
ἰδοῦσαι;ἦμήπούτιναδυσμενέωνφάσθ᾽ἔμμεναιἀνδρῶν;οὐκἔσθ᾽οὗτοςἀνὴρδιερὸςβροτὸςοὐδὲγένηται,ὅςκενΦαιήκωνἀνδρῶνἐςγαῖανἵκηταιδηιοτῆταφέρων: μάλαγὰρφίλοιἀθανάτοισιν.οἰκέομενδ᾽ἀπάνευθεπολυκλύστῳἐνὶπόντῳ,ἔσχατοι, οὐδέτιςἄμμιβροτῶνἐπιμίσγεταιἄλλος.ἀλλ᾽ὅδετιςδύστηνοςἀλώμενοςἐνθάδ᾽ἱκάνει,τὸννῦνχρὴκομέειν: πρὸςγὰρΔιόςεἰσινἅπαντεςξεῖνοίτεπτωχοίτε, δόσιςδ᾽ὀλίγητεφίλητε.ἀλλὰδότ᾽, ἀμφίπολοι, ξείνῳβρῶσίντεπόσιντε,λούσατέτ᾽ἐνποταμῷ, ὅθ᾽ἐπὶσκέπαςἔστ᾽ἀνέμοιο.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἔσταντεκαὶἀλλήλῃσικέλευσαν,κὰδδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆ᾽εἷσανἐπὶσκέπας, ὡςἐκέλευσενΝαυσικάαθυγάτηρμεγαλήτοροςἈλκινόοιο:πὰρδ᾽ἄραοἱφᾶρόςτεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἔθηκαν,δῶκανδὲχρυσέῃἐνληκύθῳὑγρὸνἔλαιον,ἤνωγονδ᾽ἄραμινλοῦσθαιποταμοῖοῥοῇσιν.δήῥατότ᾽ἀμφιπόλοισιμετηύδαδῖοςὈδυσσεύς:“ἀμφίπολοι, στῆθ᾽
οὕτω
ἀπόπροθεν, ὄφρ᾽
ἐγὼ
αὐτὸς
ἅλμηνὤμοιινἀπολούσομαι, ἀμφὶδ᾽ἐλαίῳχρίσομαι: ἦγὰρδηρὸνἀπὸχροόςἐστινἀλοιφή.ἄντηνδ᾽οὐκἂνἐγώγελοέσσομαι: αἰδέομαιγὰργυμνοῦσθαικούρῃσινἐυπλοκάμοισιμετελθών.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἀπάνευθενἴσαν, εἶπονδ᾽ἄρακούρῃ.αὐτὰρὁἐκποταμοῦχρόανίζετοδῖοςὈδυσσεὺςἅλμην, ἥοἱνῶτακαὶεὐρέαςἄμπεχενὤμους,ἐκκεφαλῆςδ᾽ἔσμηχενἁλὸςχνόονἀτρυγέτοιο.αὐτὰρἐπεὶδὴπάνταλοέσσατοκαὶλίπ᾽ἄλειψεν,ἀμφὶδὲεἵματαἕσσαθ᾽ἅοἱπόρεπαρθένοςἀδμής,τὸνμὲνἈθηναίηθῆκενΔιὸςἐκγεγαυῖαμείζονάτ᾽εἰσιδέεινκαὶπάσσονα, κὰδδὲκάρητοςοὔλαςἧκεκόμας, ὑακινθίνῳἄνθειὁμοίας.ὡςδ᾽ὅτετιςχρυσὸνπεριχεύεταιἀργύρῳἀνὴρἴδρις, ὃνἭφαιστοςδέδαενκαὶΠαλλὰςἈθήνητέχνηνπαντοίην, χαρίενταδὲἔργατελείει,ὣςἄρατῷκατέχευεχάρινκεφαλῇτεκαὶὤμοις.ἕζετ᾽ἔπειτ᾽ἀπάνευθεκιὼνἐπὶθῖναθαλάσσης,κάλλεϊκαὶχάρισιστίλβων: θηεῖτοδὲκούρη.δήῥατότ᾽ἀμφιπόλοισινἐυπλοκάμοισιμετηύδα:“κλῦτέ
μευ, ἀμφίπολοι
λευκώλενοι, ὄφρα
τι
εἴπω.οὐπάντωνἀέκητιθεῶν, οἳὌλυμπονἔχουσιν,Φαιήκεσσ᾽ὅδ᾽ἀνὴρἐπιμίσγεταιἀντιθέοισι:πρόσθενμὲνγὰρδήμοιἀεικέλιοςδέατ᾽εἶναι,νῦνδὲθεοῖσινἔοικε, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν.αἲγὰρἐμοὶτοιόσδεπόσιςκεκλημένοςεἴηἐνθάδεναιετάων, καὶοἱἅδοιαὐτόθιμίμνειν.ἀλλὰδότ᾽, ἀμφίπολοι, ξείνῳβρῶσίντεπόσιντε.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἄρατῆςμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντο,πὰρδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆιἔθεσανβρῶσίντεπόσιντε.ἦτοιὁπῖνεκαὶἦσθεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςἁρπαλέως: δηρὸνγὰρἐδητύοςἦενἄπαστος.αὐτὰρΝαυσικάαλευκώλενοςἄλλ᾽ἐνόησεν:εἵματ᾽ἄραπτύξασατίθεικαλῆςἐπ᾽ἀπήνης,ζεῦξενδ᾽ἡμιόνουςκρατερώνυχας, ἂνδ᾽ἔβηαὐτή,ὤτρυνενδ᾽Ὀδυσῆα, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“ὄρσεο
δὴ
νῦν, ξεῖνε, πόλινδ᾽
ἴμεν
ὄφρα
σε
πέμψω
πατρὸςἐμοῦπρὸςδῶμαδαΐφρονος, ἔνθασέφημιπάντωνΦαιήκωνεἰδησέμενὅσσοιἄριστοι.ἀλλὰμάλ᾽ὧδ᾽ἔρδειν, δοκέειςδέμοιοὐκἀπινύσσειν:ὄφρ᾽ἂνμένκ᾽ἀγροὺςἴομενκαὶἔργ᾽ἀνθρώπων,τόφρασὺνἀμφιπόλοισιμεθ᾽ἡμιόνουςκαὶἄμαξανκαρπαλίμωςἔρχεσθαι: ἐγὼδ᾽ὁδὸνἡγεμονεύσω.αὐτὰρἐπὴνπόλιοςἐπιβήομεν, ἣνπέριπύργοςὑψηλός, καλὸςδὲλιμὴνἑκάτερθεπόληος,λεπτὴδ᾽εἰσίθμη: νῆεςδ᾽ὁδὸνἀμφιέλισσαιεἰρύαται: πᾶσινγὰρἐπίστιόνἐστινἑκάστῳ.ἔνθαδέτέσφ᾽ἀγορὴκαλὸνΠοσιδήιονἀμφίς,ῥυτοῖσινλάεσσικατωρυχέεσσ᾽ἀραρυῖα.ἔνθαδὲνηῶνὅπλαμελαινάωνἀλέγουσι,πείσματακαὶσπεῖρα, καὶἀποξύνουσινἐρετμά.οὐγὰρΦαιήκεσσιμέλειβιὸςοὐδὲφαρέτρη,ἀλλ᾽ἱστοὶκαὶἐρετμὰνεῶνκαὶνῆεςἐῖσαι,ᾗσινἀγαλλόμενοιπολιὴνπερόωσιθάλασσαν.τῶνἀλεείνωφῆμινἀδευκέα, μήτιςὀπίσσωμωμεύῃ: μάλαδ᾽εἰσὶνὑπερφίαλοικατὰδῆμον:καίνύτιςὧδ᾽εἴπῃσικακώτεροςἀντιβολήσας:‘τίς
δ᾽
ὅδε
Ναυσικάᾳ
ἕπεται
καλός
τε
μέγας
τε
ξεῖνος; ποῦδέμινεὗρε; πόσιςνύοἱἔσσεταιαὐτῇ.ἦτινάπουπλαγχθέντακομίσσατοἧςἀπὸνηὸςἀνδρῶντηλεδαπῶν, ἐπεὶοὔτινεςἐγγύθενεἰσίν:ἤτίςοἱεὐξαμένῃπολυάρητοςθεὸςἦλθενοὐρανόθενκαταβάς, ἕξειδέμινἤματαπάντα.βέλτερον, εἰκαὐτήπερἐποιχομένηπόσινεὗρενἄλλοθεν: ἦγὰρτούσδεγ᾽ἀτιμάζεικατὰδῆμονΦαίηκας, τοίμινμνῶνταιπολέεςτεκαὶἐσθλοί.’ὣςἐρέουσιν, ἐμοὶδέκ᾽ὀνείδεαταῦταγένοιτο.καὶδ᾽ἄλλῃνεμεσῶ, ἥτιςτοιαῦτάγεῥέζοι,ἥτ᾽ἀέκητιφίλωνπατρὸςκαὶμητρὸςἐόντων,ἀνδράσιμίσγηται, πρίνγ᾽ἀμφάδιονγάμονἐλθεῖν.ξεῖνε, σὺδ᾽ὦκ᾽ἐμέθενξυνίειἔπος, ὄφρατάχισταπομπῆςκαὶνόστοιοτύχῃςπαρὰπατρὸςἐμοῖο.δήειςἀγλαὸνἄλσοςἈθήνηςἄγχικελεύθουαἰγείρων: ἐνδὲκρήνηνάει, ἀμφὶδὲλειμών:ἔνθαδὲπατρὸςἐμοῦτέμενοςτεθαλυῖάτ᾽ἀλωή,τόσσονἀπὸπτόλιος, ὅσσοντεγέγωνεβοήσας.ἔνθακαθεζόμενοςμεῖναιχρόνον, εἰςὅκενἡμεῖςἄστυδεἔλθωμενκαὶἱκώμεθαδώματαπατρός.αὐτὰρἐπὴνἡμέαςἔλπῃποτὶδώματ᾽ἀφῖχθαι,καὶτότεΦαιήκωνἴμενἐςπόλινἠδ᾽ἐρέεσθαιδώματαπατρὸςἐμοῦμεγαλήτοροςἈλκινόοιο.ῥεῖαδ᾽ἀρίγνωτ᾽ἐστί, καὶἂνπάϊςἡγήσαιτονήπιος: οὐμὲνγάρτιἐοικότατοῖσιτέτυκταιδώματαΦαιήκων, οἷοςδόμοςἈλκινόοιοἥρωος. ἀλλ᾽ὁπότ᾽ἄνσεδόμοικεκύθωσικαὶαὐλή,ὦκαμάλαμεγάροιοδιελθέμεν, ὄφρ᾽ἂνἵκηαιμητέρ᾽ἐμήν: ἡδ᾽ἧσταιἐπ᾽ἐσχάρῃἐνπυρὸςαὐγῇ,ἠλάκαταστρωφῶσ᾽ἁλιπόρφυρα, θαῦμαἰδέσθαι,κίονικεκλιμένη: δμωαὶδέοἱεἵατ᾽ὄπισθεν.ἔνθαδὲπατρὸςἐμοῖοθρόνοςποτικέκλιταιαὐτῇ,τῷὅγεοἰνοποτάζειἐφήμενοςἀθάνατοςὥς.τὸνπαραμειψάμενοςμητρὸςπερὶγούνασιχεῖραςβάλλεινἡμετέρης, ἵνανόστιμονἦμαρἴδηαιχαίρωνκαρπαλίμως, εἰκαὶμάλατηλόθενἐσσί.εἴκέντοικείνηγεφίλαφρονέῃσ᾽ἐνὶθυμῷ,ἐλπωρήτοιἔπειταφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐυκτίμενονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἵμασενμάστιγιφαεινῇἡμιόνους: αἱδ᾽ὦκαλίπονποταμοῖοῥέεθρα.αἱδ᾽ἐὺμὲντρώχων, ἐὺδὲπλίσσοντοπόδεσσιν:ἡδὲμάλ᾽ἡνιόχευεν, ὅπωςἅμ᾽ἑποίατοπεζοὶἀμφίπολοίτ᾽Ὀδυσεύςτε, νόῳδ᾽ἐπέβαλλενἱμάσθλην.δύσετότ᾽ἠέλιοςκαὶτοὶκλυτὸνἄλσοςἵκοντοἱρὸνἈθηναίης, ἵν᾽ἄρ᾽ἕζετοδῖοςὈδυσσεύς.αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἠρᾶτοΔιὸςκούρῃμεγάλοιο:“κλῦθί
μευ, αἰγιόχοιο
Διὸς
τέκος, Ἀτρυτώνη:νῦνδήπέρμευἄκουσον, ἐπεὶπάροςοὔποτ᾽ἄκουσαςῥαιομένου, ὅτεμ᾽ἔρραιεκλυτὸςἐννοσίγαιος.δόςμ᾽ἐςΦαίηκαςφίλονἐλθεῖνἠδ᾽ἐλεεινόν.”ὣςἔφατ᾽εὐχόμενος, τοῦδ᾽ἔκλυεΠαλλὰςἈθήνη.αὐτῷδ᾽οὔπωφαίνετ᾽ἐναντίη: αἴδετογάρῥαπατροκασίγνητον: ὁδ᾽ἐπιζαφελῶςμενέαινενἀντιθέῳὈδυσῆιπάροςἣνγαῖανἱκέσθαι.
ὧςὁμὲνἔνθ᾽ἠρᾶτοπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,κούρηνδὲπροτὶἄστυφέρενμένοςἡμιόνοιιν.ἡδ᾽ὅτεδὴοὗπατρὸςἀγακλυτὰδώμαθ᾽ἵκανε,στῆσενἄρ᾽ἐνπροθύροισι, κασίγνητοιδέμινἀμφὶςἵσταντ᾽ἀθανάτοιςἐναλίγκιοι, οἵῥ᾽ὑπ᾽ἀπήνηςἡμιόνουςἔλυονἐσθῆτάτεἔσφερονεἴσω.αὐτὴδ᾽ἐςθάλαμονἑὸνἤιε: δαῖεδέοἱπῦργρῆυςἈπειραίη, θαλαμηπόλοςΕὐρυμέδουσα,τήνποτ᾽Ἀπείρηθεννέεςἤγαγονἀμφιέλισσαι:Ἀλκινόῳδ᾽αὐτὴνγέραςἔξελον, οὕνεκαπᾶσινΦαιήκεσσινἄνασσε, θεοῦδ᾽ὣςδῆμοςἄκουεν:ἣτρέφεΝαυσικάανλευκώλενονἐνμεγάροισιν.ἥοἱπῦρἀνέκαιεκαὶεἴσωδόρπονἐκόσμει.καὶτότ᾽Ὀδυσσεὺςὦρτοπόλινδ᾽ἴμεν: ἀμφὶδ᾽Ἀθήνηπολλὴνἠέραχεῦεφίλαφρονέουσ᾽Ὀδυσῆι,μήτιςΦαιήκωνμεγαθύμωνἀντιβολήσαςκερτομέοιτ᾽ἐπέεσσικαὶἐξερέοιθ᾽ὅτιςεἴη.ἀλλ᾽ὅτεδὴἄρ᾽ἔμελλεπόλινδύσεσθαιἐραννήν,ἔνθαοἱἀντεβόλησεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη,παρθενικῇἐικυῖανεήνιδι, κάλπινἐχούσῃ.στῆδὲπρόσθ᾽αὐτοῦ, ὁδ᾽ἀνείρετοδῖοςὈδυσσεύς:“ὦ
τέκος, οὐκ
ἄν
μοι
δόμον
ἀνέρος
ἡγήσαιο
Ἀλκινόου, ὃςτοῖσδεμετ᾽ἀνθρώποισιἀνάσσει;καὶγὰρἐγὼξεῖνοςταλαπείριοςἐνθάδ᾽ἱκάνωτηλόθενἐξἀπίηςγαίης: τῷοὔτιναοἶδαἀνθρώπων, οἳτήνδεπόλινκαὶγαῖανἔχουσιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, ξεῖνε
πάτερ, δόμον, ὅν
με
κελεύεις,δείξω, ἐπείμοιπατρὸςἀμύμονοςἐγγύθιναίει.ἀλλ᾽ἴθισιγῇτοῖον, ἐγὼδ᾽ὁδὸνἡγεμονεύσω,μηδέτιν᾽ἀνθρώπωνπροτιόσσεομηδ᾽ἐρέεινε.οὐγὰρξείνουςοἵδεμάλ᾽ἀνθρώπουςἀνέχονται,οὐδ᾽ἀγαπαζόμενοιφιλέουσ᾽ὅςκ᾽ἄλλοθενἔλθῃ.νηυσὶθοῇσιντοίγεπεποιθότεςὠκείῃσιλαῖτμαμέγ᾽ἐκπερόωσιν, ἐπείσφισιδῶκ᾽ἐνοσίχθων:τῶννέεςὠκεῖαιὡςεἰπτερὸνἠὲνόημα.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἡγήσατοΠαλλὰςἈθήνηκαρπαλίμως: ὁδ᾽ἔπειταμετ᾽ἴχνιαβαῖνεθεοῖο.τὸνδ᾽ἄραΦαίηκεςναυσικλυτοὶοὐκἐνόησανἐρχόμενονκατὰἄστυδιὰσφέας: οὐγὰρἈθήνηεἴαἐυπλόκαμος, δεινὴθεός, ἥῥάοἱἀχλὺνθεσπεσίηνκατέχευεφίλαφρονέουσ᾽ἐνὶθυμῷ.θαύμαζενδ᾽Ὀδυσεὺςλιμέναςκαὶνῆαςἐίσαςαὐτῶνθ᾽ἡρώωνἀγορὰςκαὶτείχεαμακρὰὑψηλά, σκολόπεσσινἀρηρότα, θαῦμαἰδέσθαι.ἀλλ᾽ὅτεδὴβασιλῆοςἀγακλυτὰδώμαθ᾽ἵκοντο,τοῖσιδὲμύθωνἦρχεθεά, γλαυκῶπιςἈθήνη:“οὗτος
δή
τοι, ξεῖνε
πάτερ, δόμος, ὅν
με
κελεύεις
πεφραδέμεν: δήειςδὲδιοτρεφέαςβασιλῆαςδαίτηνδαινυμένους: σὺδ᾽ἔσωκίε, μηδέτιθυμῷτάρβει: θαρσαλέοςγὰρἀνὴρἐνπᾶσινἀμείνωνἔργοισιντελέθει, εἰκαίποθενἄλλοθενἔλθοι.δέσποινανμὲνπρῶτακιχήσεαιἐνμεγάροισιν:Ἀρήτηδ᾽ὄνομ᾽ἐστὶνἐπώνυμον, ἐκδὲτοκήωντῶναὐτῶνοἵπερτέκονἈλκίνοονβασιλῆα.ΝαυσίθοονμὲνπρῶταΠοσειδάωνἐνοσίχθωνγείνατοκαὶΠερίβοια, γυναικῶνεἶδοςἀρίστη,ὁπλοτάτηθυγάτηρμεγαλήτοροςΕὐρυμέδοντος,ὅςποθ᾽ὑπερθύμοισιΓιγάντεσσινβασίλευεν.ἀλλ᾽ὁμὲνὤλεσελαὸνἀτάσθαλον, ὤλετοδ᾽αὐτός:τῇδὲΠοσειδάωνἐμίγηκαὶἐγείνατοπαῖδαΝαυσίθοονμεγάθυμον, ὃςἐνΦαίηξινἄνασσε:Ναυσίθοοςδ᾽ἔτεκενῬηξήνοράτ᾽Ἀλκίνοόντε.τὸνμὲνἄκουρονἐόνταβάλ᾽ἀργυρότοξοςἈπόλλωννυμφίονἐνμεγάρῳ, μίανοἴηνπαῖδαλιπόνταἈρήτην: τὴνδ᾽Ἀλκίνοοςποιήσατ᾽ἄκοιτιν,καίμινἔτισ᾽, ὡςοὔτιςἐπὶχθονὶτίεταιἄλλη,ὅσσαινῦνγεγυναῖκεςὑπ᾽ἀνδράσινοἶκονἔχουσιν.ὣςκείνηπερὶκῆριτετίμηταίτεκαὶἔστινἔκτεφίλωνπαίδωνἔκτ᾽αὐτοῦἈλκινόοιοκαὶλαῶν, οἵμίνῥαθεὸνὣςεἰσορόωντεςδειδέχαταιμύθοισιν, ὅτεστείχῃσ᾽ἀνὰἄστυ.οὐμὲνγάρτινόουγεκαὶαὐτὴδεύεταιἐσθλοῦ:ᾗσιτ᾽ἐὺφρονέῃσικαὶἀνδράσινείκεαλύει.εἴκέντοικείνηγεφίλαφρονέῃσ᾽ἐνὶθυμῷ,ἐλπωρήτοιἔπειταφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐςὑψόροφονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςἄραφωνήσασ᾽ἀπέβηγλαυκῶπιςἈθήνηπόντονἐπ᾽ἀτρύγετον, λίπεδὲΣχερίηνἐρατεινήν,ἵκετοδ᾽ἐςΜαραθῶνακαὶεὐρυάγυιανἈθήνην,δῦνεδ᾽Ἐρεχθῆοςπυκινὸνδόμον. αὐτὰρὈδυσσεὺςἈλκινόουπρὸςδώματ᾽ἴεκλυτά: πολλὰδέοἱκῆρὥρμαιν᾽ἱσταμένῳ, πρὶνχάλκεονοὐδὸνἱκέσθαι.ὥςτεγὰρἠελίουαἴγληπέλενἠὲσελήνηςδῶμακαθ᾽ὑψερεφὲςμεγαλήτοροςἈλκινόοιο.χάλκεοιμὲνγὰρτοῖχοιἐληλέδατ᾽ἔνθακαὶἔνθα,ἐςμυχὸνἐξοὐδοῦ, περὶδὲθριγκὸςκυάνοιο:χρύσειαιδὲθύραιπυκινὸνδόμονἐντὸςἔεργον:σταθμοὶδ᾽ἀργύρεοιἐνχαλκέῳἕστασανοὐδῷ,ἀργύρεονδ᾽ἐφ᾽ὑπερθύριον, χρυσέηδὲκορώνη.χρύσειοιδ᾽ἑκάτερθεκαὶἀργύρεοικύνεςἦσαν,οὓςἭφαιστοςἔτευξενἰδυίῃσιπραπίδεσσιδῶμαφυλασσέμεναιμεγαλήτοροςἈλκινόοιο,ἀθανάτουςὄνταςκαὶἀγήρωςἤματαπάντα.ἐνδὲθρόνοιπερὶτοῖχονἐρηρέδατ᾽ἔνθακαὶἔνθα,ἐςμυχὸνἐξοὐδοῖοδιαμπερές, ἔνθ᾽ἐνὶπέπλοιλεπτοὶἐύννητοιβεβλήατο, ἔργαγυναικῶν.ἔνθαδὲΦαιήκωνἡγήτορεςἑδριόωντοπίνοντεςκαὶἔδοντες: ἐπηετανὸνγὰρἔχεσκον.χρύσειοιδ᾽ἄρακοῦροιἐυδμήτωνἐπὶβωμῶνἕστασαναἰθομέναςδαΐδαςμετὰχερσὶνἔχοντες,φαίνοντεςνύκταςκατὰδώματαδαιτυμόνεσσι.πεντήκονταδέοἱδμωαὶκατὰδῶμαγυναῖκεςαἱμὲνἀλετρεύουσιμύλῃςἔπιμήλοπακαρπόν,αἱδ᾽ἱστοὺςὑφόωσικαὶἠλάκαταστρωφῶσινἥμεναι, οἷάτεφύλλαμακεδνῆςαἰγείροιο:καιρουσσέωνδ᾽ὀθονέωνἀπολείβεταιὑγρὸνἔλαιον.ὅσσονΦαίηκεςπερὶπάντωνἴδριεςἀνδρῶννῆαθοὴνἐνὶπόντῳἐλαυνέμεν, ὣςδὲγυναῖκεςἱστῶντεχνῆσσαι: πέριγάρσφισιδῶκενἈθήνηἔργατ᾽ἐπίστασθαιπερικαλλέακαὶφρέναςἐσθλάς.ἔκτοσθενδ᾽αὐλῆςμέγαςὄρχατοςἄγχιθυράωντετράγυος: περὶδ᾽ἕρκοςἐλήλαταιἀμφοτέρωθεν.ἔνθαδὲδένδρεαμακρὰπεφύκασιτηλεθόωντα,ὄγχναικαὶῥοιαὶκαὶμηλέαιἀγλαόκαρποισυκέαιτεγλυκεραὶκαὶἐλαῖαιτηλεθόωσαι.τάωνοὔποτεκαρπὸςἀπόλλυταιοὐδ᾽ἀπολείπειχείματοςοὐδὲθέρευς, ἐπετήσιος: ἀλλὰμάλ᾽αἰεὶΖεφυρίηπνείουσατὰμὲνφύει, ἄλλαδὲπέσσει.ὄγχνηἐπ᾽ὄγχνῃγηράσκει, μῆλονδ᾽ἐπὶμήλῳ,αὐτὰρἐπὶσταφυλῇσταφυλή, σῦκονδ᾽ἐπὶσύκῳ.ἔνθαδέοἱπολύκαρποςἀλωὴἐρρίζωται,τῆςἕτερονμὲνθειλόπεδονλευρῷἐνὶχώρῳτέρσεταιἠελίῳ, ἑτέραςδ᾽ἄρατετρυγόωσιν,ἄλλαςδὲτραπέουσι: πάροιθεδέτ᾽ὄμφακέςεἰσινἄνθοςἀφιεῖσαι, ἕτεραιδ᾽ὑποπερκάζουσιν.ἔνθαδὲκοσμηταὶπρασιαὶπαρὰνείατονὄρχονπαντοῖαιπεφύασιν, ἐπηετανὸνγανόωσαι:ἐνδὲδύωκρῆναιἡμέντ᾽ἀνὰκῆπονἅπαντασκίδναται, ἡδ᾽ἑτέρωθενὑπ᾽αὐλῆςοὐδὸνἵησιπρὸςδόμονὑψηλόν, ὅθενὑδρεύοντοπολῖται.τοῖ᾽ἄρ᾽ἐνἈλκινόοιοθεῶνἔσανἀγλαὰδῶρα.ἔνθαστὰςθηεῖτοπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.αὐτὰρἐπεὶδὴπάνταἑῷθηήσατοθυμῷ,καρπαλίμωςὑπὲροὐδὸνἐβήσετοδώματοςεἴσω.εὗρεδὲΦαιήκωνἡγήτοραςἠδὲμέδονταςσπένδονταςδεπάεσσινἐυσκόπῳἀργεϊφόντῃ,ᾧπυμάτῳσπένδεσκον, ὅτεμνησαίατοκοίτου.αὐτὰρὁβῆδιὰδῶμαπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςπολλὴνἠέρ᾽ἔχων, ἥνοἱπερίχευενἈθήνη,ὄφρ᾽ἵκετ᾽ἈρήτηντεκαὶἈλκίνοονβασιλῆα.ἀμφὶδ᾽ἄρ᾽ἈρήτηςβάλεγούνασιχεῖραςὈδυσσεύς,καὶτότεδήῥ᾽αὐτοῖοπάλινχύτοθέσφατοςἀήρ.οἱδ᾽ἄνεῳἐγένοντο, δόμονκάταφῶταἰδόντες:θαύμαζονδ᾽ὁρόωντες. ὁδὲλιτάνευενὈδυσσεύς:“Ἀρήτη, θύγατερ
Ῥηξήνορος
ἀντιθέοιο,σόντεπόσινσάτεγούναθ᾽ἱκάνωπολλὰμογήσαςτούσδετεδαιτυμόνας: τοῖσινθεοὶὄλβιαδοῖενζωέμεναι, καὶπαισὶνἐπιτρέψειενἕκαστοςκτήματ᾽ἐνὶμεγάροισιγέραςθ᾽ὅτιδῆμοςἔδωκεν:αὐτὰρἐμοὶπομπὴνὀτρύνετεπατρίδ᾽ἱκέσθαιθᾶσσον, ἐπεὶδὴδηθὰφίλωνἄποπήματαπάσχω.”ὣςεἰπὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπ᾽ἐσχάρῃἐνκονίῃσινπὰρπυρί: οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ.ὀψὲδὲδὴμετέειπεγέρωνἥρωςἘχένηος,ὃςδὴΦαιήκωνἀνδρῶνπρογενέστεροςἦενκαὶμύθοισικέκαστο, παλαιάτεπολλάτεεἰδώς:ὅσφινἐὺφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:“Ἀλκίνο᾽, οὐ
μέν
τοι
τόδε
κάλλιον, οὐδὲ
ἔοικε,ξεῖνονμὲνχαμαὶἧσθαιἐπ᾽ἐσχάρῃἐνκονίῃσιν,οἵδεδὲσὸνμῦθονποτιδέγμενοιἰσχανόωνται.ἄλλ᾽ἄγεδὴξεῖνονμὲνἐπὶθρόνουἀργυροήλουεἷσονἀναστήσας, σὺδὲκηρύκεσσικέλευσονοἶνονἐπικρῆσαι, ἵνακαὶΔιὶτερπικεραύνῳσπείσομεν, ὅςθ᾽ἱκέτῃσινἅμ᾽αἰδοίοισινὀπηδεῖ:δόρπονδὲξείνῳταμίηδότωἔνδονἐόντων.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,χειρὸςἑλὼνὈδυσῆαδαΐφροναποικιλομήτηνὦρσενἀπ᾽ἐσχαρόφινκαὶἐπὶθρόνουεἷσεφαεινοῦ,υἱὸνἀναστήσαςἀγαπήνοραΛαοδάμαντα,ὅςοἱπλησίονἷζε, μάλισταδέμινφιλέεσκεν.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων.αὐτὰρὁπῖνεκαὶἦσθεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.καὶτότεκήρυκαπροσέφημένοςἈλκινόοιο:“Ποντόνοε, κρητῆρα
κερασσάμενος
μέθυ
νεῖμον
πᾶσινἀνὰμέγαρον, ἵνακαὶΔιὶτερπικεραύνῳσπείσομεν, ὅςθ᾽ἱκέτῃσινἅμ᾽αἰδοίοισινὀπηδεῖ.”ὣςφάτο, Ποντόνοοςδὲμελίφροναοἶνονἐκίρνα,νώμησενδ᾽ἄραπᾶσινἐπαρξάμενοςδεπάεσσιν.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιόνθ᾽, ὅσονἤθελεθυμός,τοῖσινδ᾽Ἀλκίνοοςἀγορήσατοκαὶμετέειπε:“κέκλυτε, Φαιήκων
ἡγήτορες
ἠδὲ
μέδοντες
ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει.νῦνμὲνδαισάμενοικατακείετεοἴκαδ᾽ἰόντες:ἠῶθενδὲγέρονταςἐπὶπλέοναςκαλέσαντεςξεῖνονἐνὶμεγάροιςξεινίσσομενἠδὲθεοῖσινῥέξομενἱερὰκαλά, ἔπειταδὲκαὶπερὶπομπῆςμνησόμεθ᾽, ὥςχ᾽ὁξεῖνοςἄνευθεπόνουκαὶἀνίηςπομπῇὑφ᾽ἡμετέρῃἣνπατρίδαγαῖανἵκηταιχαίρωνκαρπαλίμως, εἰκαὶμάλατηλόθενἐστί,μηδέτιμεσσηγύςγεκακὸνκαὶπῆμαπάθῃσι,πρίνγετὸνἧςγαίηςἐπιβήμεναι: ἔνθαδ᾽ἔπειταπείσεται, ἅσσαοἱαἶσακατὰκλῶθέςτεβαρεῖαιγιγνομένῳνήσαντολίνῳ, ὅτεμιντέκεμήτηρ.εἰδέτιςἀθανάτωνγεκατ᾽οὐρανοῦεἰλήλουθεν,ἄλλοτιδὴτόδ᾽ἔπειταθεοὶπεριμηχανόωνται.αἰεὶγὰρτὸπάροςγεθεοὶφαίνονταιἐναργεῖςἡμῖν, εὖτ᾽ἔρδωμενἀγακλειτὰςἑκατόμβας,δαίνυνταίτεπαρ᾽ἄμμικαθήμενοιἔνθαπερἡμεῖς.εἰδ᾽ἄρατιςκαὶμοῦνοςἰὼνξύμβληταιὁδίτης,οὔτικατακρύπτουσιν, ἐπείσφισινἐγγύθενεἰμέν,ὥςπερΚύκλωπέςτεκαὶἄγριαφῦλαΓιγάντων.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Ἀλκίνο᾽, ἄλλο
τί
τοι
μελέτω
φρεσίν: οὐ
γὰρ
ἐγώ
γε
ἀθανάτοισινἔοικα, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,οὐδέμαςοὐδὲφυήν, ἀλλὰθνητοῖσιβροτοῖσιν.οὕςτιναςὑμεῖςἴστεμάλιστ᾽ὀχέονταςὀιζὺνἀνθρώπων, τοῖσίνκενἐνἄλγεσινἰσωσαίμην.καὶδ᾽ἔτικενκαὶμᾶλλονἐγὼκακὰμυθησαίμην,ὅσσαγεδὴξύμπανταθεῶνἰότητιμόγησα.ἀλλ᾽ἐμὲμὲνδορπῆσαιἐάσατεκηδόμενόνπερ:οὐγάρτιστυγερῇἐπὶγαστέρικύντερονἄλλοἔπλετο, ἥτ᾽ἐκέλευσενἕομνήσασθαιἀνάγκῃκαὶμάλατειρόμενονκαὶἐνὶφρεσὶπένθοςἔχοντα,ὡςκαὶἐγὼπένθοςμὲνἔχωφρεσίν, ἡδὲμάλ᾽αἰεὶἐσθέμεναικέλεταικαὶπινέμεν, ἐκδέμεπάντωνληθάνειὅσσ᾽ἔπαθον, καὶἐνιπλησθῆναιἀνώγει.ὑμεῖςδ᾽ὀτρύνεσθαιἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφιν,ὥςκ᾽ἐμὲτὸνδύστηνονἐμῆςἐπιβήσετεπάτρηςκαίπερπολλὰπαθόντα: ἰδόνταμεκαὶλίποιαἰὼνκτῆσινἐμήν, δμῶάςτεκαὶὑψερεφὲςμέγαδῶμα.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπῄνεονἠδ᾽ἐκέλευονπεμπέμεναιτὸνξεῖνον, ἐπεὶκατὰμοῖρανἔειπεν.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιονθ᾽ὅσονἤθελεθυμός,οἱμὲνκακκείοντεςἔβανοἶκόνδεἕκαστος,αὐτὰρὁἐνμεγάρῳὑπελείπετοδῖοςὈδυσσεύς,πὰρδέοἱἈρήτητεκαὶἈλκίνοοςθεοειδὴςἥσθην: ἀμφίπολοιδ᾽ἀπεκόσμεονἔντεαδαιτός.τοῖσινδ᾽Ἀρήτηλευκώλενοςἤρχετομύθων:ἔγνωγὰρφᾶρόςτεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἰδοῦσακαλά, τάῥ᾽αὐτὴτεῦξεσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξί:καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ξεῖνε, τὸ
μέν
σε
πρῶτον
ἐγὼν
εἰρήσομαι
αὐτή:τίςπόθενεἰςἀνδρῶν; τίςτοιτάδεεἵματ᾽ἔδωκεν;οὐδὴφῆςἐπὶπόντονἀλώμενοςἐνθάδ᾽ἱκέσθαι;”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ἀργαλέον, βασίλεια, διηνεκέως
ἀγορεῦσαι
κήδε᾽, ἐπείμοιπολλὰδόσανθεοὶΟὐρανίωνες:τοῦτοδέτοιἐρέωὅμ᾽ἀνείρεαιἠδὲμεταλλᾷς.Ὠγυγίητιςνῆσοςἀπόπροθενεἰνἁλὶκεῖται:ἔνθαμὲνἌτλαντοςθυγάτηρ, δολόεσσαΚαλυψὼναίειἐυπλόκαμος, δεινὴθεός: οὐδέτιςαὐτῇμίσγεταιοὔτεθεῶνοὔτεθνητῶνἀνθρώπων.ἀλλ᾽ἐμὲτὸνδύστηνονἐφέστιονἤγαγεδαίμωνοἶον, ἐπείμοινῆαθοὴνἀργῆτικεραυνῷΖεὺςἔλσαςἐκέασσεμέσῳἐνὶοἴνοπιπόντῳ.ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἀπέφθιθενἐσθλοὶἑταῖροι,αὐτὰρἐγὼτρόπινἀγκὰςἑλὼννεὸςἀμφιελίσσηςἐννῆμαρφερόμην: δεκάτῃδέμενυκτὶμελαίνῃνῆσονἐςὨγυγίηνπέλασανθεοί, ἔνθαΚαλυψὼναίειἐυπλόκαμος, δεινὴθεός, ἥμελαβοῦσαἐνδυκέωςἐφίλειτεκαὶἔτρεφενἠδὲἔφασκεθήσεινἀθάνατονκαὶἀγήραονἤματαπάντα:ἀλλ᾽ἐμὸνοὔποτεθυμὸνἐνὶστήθεσσινἔπειθεν.ἔνθαμὲνἑπτάετεςμένονἔμπεδον, εἵματαδ᾽αἰεὶδάκρυσιδεύεσκον, τάμοιἄμβροταδῶκεΚαλυψώ:ἀλλ᾽ὅτεδὴὀγδόατόνμοιἐπιπλόμενονἔτοςἦλθεν,καὶτότεδήμ᾽ἐκέλευσενἐποτρύνουσανέεσθαιΖηνὸςὑπ᾽ἀγγελίης, ἢκαὶνόοςἐτράπετ᾽αὐτῆς.πέμπεδ᾽ἐπὶσχεδίηςπολυδέσμου, πολλὰδ᾽ἔδωκε,σῖτονκαὶμέθυἡδύ, καὶἄμβροταεἵματαἕσσεν,οὖρονδὲπροέηκενἀπήμονάτελιαρόντε.ἑπτὰδὲκαὶδέκαμὲνπλέονἤματαποντοπορεύων,ὀκτωκαιδεκάτῃδ᾽ἐφάνηὄρεασκιόενταγαίηςὑμετέρης, γήθησεδέμοιφίλονἦτορδυσμόρῳ: ἦγὰρἔμελλονἔτιξυνέσεσθαιὀιζυῖπολλῇ, τήνμοιἐπῶρσεΠοσειδάωνἐνοσίχθων,ὅςμοιἐφορμήσαςἀνέμουςκατέδησεκέλευθον,ὤρινενδὲθάλασσανἀθέσφατον, οὐδέτικῦμαεἴαἐπὶσχεδίηςἁδινὰστενάχονταφέρεσθαι.τὴνμὲνἔπειταθύελλαδιεσκέδασ᾽: αὐτὰρἐγώγενηχόμενοςτόδελαῖτμαδιέτμαγον, ὄφραμεγαίῃὑμετέρῃἐπέλασσεφέρωνἄνεμόςτεκαὶὕδωρ.ἔνθακέμ᾽ἐκβαίνονταβιήσατοκῦμ᾽ἐπὶχέρσου,πέτρῃςπρὸςμεγάλῃσιβαλὸνκαὶἀτερπέιχώρῳ:ἀλλ᾽ἀναχασσάμενοςνῆχονπάλιν, ἧοςἐπῆλθονἐςποταμόν, τῇδήμοιἐείσατοχῶροςἄριστος,λεῖοςπετράων, καὶἐπὶσκέπαςἦνἀνέμοιο.ἐκδ᾽ἔπεσονθυμηγερέων, ἐπὶδ᾽ἀμβροσίηνὺξἤλυθ᾽. ἐγὼδ᾽ἀπάνευθεδιιπετέοςποταμοῖοἐκβὰςἐνθάμνοισικατέδραθον, ἀμφὶδὲφύλλαἠφυσάμην: ὕπνονδὲθεὸςκατ᾽ἀπείροναχεῦεν.ἔνθαμὲνἐνφύλλοισιφίλοντετιημένοςἦτορεὗδονπαννύχιοςκαὶἐπ᾽ἠῶκαὶμέσονἦμαρ.δείλετότ᾽ἠέλιοςκαίμεγλυκὺςὕπνοςἀνῆκεν.ἀμφιπόλουςδ᾽ἐπὶθινὶτεῆςἐνόησαθυγατρὸςπαιζούσας, ἐνδ᾽αὐτὴἔηνἐικυῖαθεῇσι:τὴνἱκέτευσ᾽: ἡδ᾽οὔτινοήματοςἤμβροτενἐσθλοῦ,ὡςοὐκἂνἔλποιονεώτερονἀντιάσανταἐρξέμεν: αἰεὶγάρτενεώτεροιἀφραδέουσιν.ἥμοισῖτονἔδωκενἅλιςἠδ᾽αἴθοπαοἶνονκαὶλοῦσ᾽ἐνποταμῷκαίμοιτάδεεἵματ᾽ἔδωκε.ταῦτάτοιἀχνύμενόςπερἀληθείηνκατέλεξα.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:“ξεῖν᾽, ἦ
τοι
μὲν
τοῦτο
γ᾽
ἐναίσιμον
οὐκ
ἐνόησε
παῖςἐμή, οὕνεκάσ᾽οὔτιμετ᾽ἀμφιπόλοισιγυναιξὶνἦγενἐςἡμέτερον, σὺδ᾽ἄραπρώτηνἱκέτευσας.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ἥρως, μή
τοι
τοὔνεκ᾽
ἀμύμονα
νείκεε
κούρην:ἡμὲνγάρμ᾽ἐκέλευεσὺνἀμφιπόλοισινἕπεσθαι,ἀλλ᾽ἐγὼοὐκἔθελονδείσαςαἰσχυνόμενόςτε,μήπωςκαὶσοὶθυμὸςἐπισκύσσαιτοἰδόντι:δύσζηλοιγάρτ᾽εἰμὲνἐπὶχθονὶφῦλ᾽ἀνθρώπων.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:“ξεῖν᾽, οὔ
μοι
τοιοῦτον
ἐνὶ
στήθεσσι
φίλον
κῆρ
μαψιδίωςκεχολῶσθαι: ἀμείνωδ᾽αἴσιμαπάντα.αἲγάρ, ΖεῦτεπάτερκαὶἈθηναίηκαὶἌπολλον,τοῖοςἐὼνοἷόςἐσσι, τάτεφρονέωνἅτ᾽ἐγώπερ,παῖδάτ᾽ἐμὴνἐχέμενκαὶἐμὸςγαμβρὸςκαλέεσθαιαὖθιμένων: οἶκονδέκ᾽ἐγὼκαὶκτήματαδοίην,εἴκ᾽ἐθέλωνγεμένοις: ἀέκονταδέσ᾽οὔτιςἐρύξειΦαιήκων: μὴτοῦτοφίλονΔιὶπατρὶγένοιτο.πομπὴνδ᾽ἐςτόδ᾽ἐγὼτεκμαίρομαι, ὄφρ᾽ἐὺεἰδῇς,αὔριονἔς: τῆμοςδὲσὺμὲνδεδμημένοςὕπνῳλέξεαι, οἱδ᾽ἐλόωσιγαλήνην, ὄφρ᾽ἂνἵκηαιπατρίδασὴνκαὶδῶμα, καὶεἴπούτοιφίλονἐστίν,εἴπερκαὶμάλαπολλὸνἑκαστέρωἔστ᾽Εὐβοίης,τήνπερτηλοτάτωφάσ᾽ἔμμεναι, οἵμινἴδοντολαῶνἡμετέρων, ὅτετεξανθὸνῬαδάμανθυνἦγονἐποψόμενονΤιτυὸνΓαιήιονυἱόν.καὶμὲνοἱἔνθ᾽ἦλθονκαὶἄτερκαμάτοιοτέλεσσανἤματιτῷαὐτῷκαὶἀπήνυσανοἴκαδ᾽ὀπίσσω.εἰδήσειςδὲκαὶαὐτὸςἐνὶφρεσὶνὅσσονἄρισταινῆεςἐμαὶκαὶκοῦροιἀναρρίπτεινἅλαπηδῷ.”ὣςφάτο, γήθησενδὲπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,εὐχόμενοςδ᾽ἄραεἶπεν, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“Ζεῦ
πάτερ, αἴθ᾽
ὅσα
εἶπε
τελευτήσειεν
ἅπαντα
Ἀλκίνοος: τοῦμένκενἐπὶζείδωρονἄρουρανἄσβεστονκλέοςεἴη, ἐγὼδέκεπατρίδ᾽ἱκοίμην.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:κέκλετοδ᾽Ἀρήτηλευκώλενοςἀμφιπόλοισινδέμνι᾽ὑπ᾽αἰθούσῃθέμεναικαὶῥήγεακαλὰπορφύρε᾽ἐμβαλέειν, στορέσαιτ᾽ἐφύπερθετάπηταςχλαίναςτ᾽ἐνθέμεναιοὔλαςκαθύπερθενἕσασθαι.αἱδ᾽ἴσανἐκμεγάροιοδάοςμετὰχερσὶνἔχουσαι:αὐτὰρἐπεὶστόρεσανπυκινὸνλέχοςἐγκονέουσαι,ὤτρυνονδ᾽Ὀδυσῆαπαριστάμεναιἐπέεσσιν:“ὄρσο
κέων, ὦ
ξεῖνε: πεποίηται
δέ
τοι
εὐνή.”ὣςφάν, τῷδ᾽ἀσπαστὸνἐείσατοκοιμηθῆναι.ὣςὁμὲνἔνθακαθεῦδεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςτρητοῖςἐνλεχέεσσινὑπ᾽αἰθούσῃἐριδούπῳ:Ἀλκίνοοςδ᾽ἄραλέκτομυχῷδόμουὑψηλοῖο,πὰρδὲγυνὴδέσποιναλέχοςπόρσυνεκαὶεὐνήν.
ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ὤρνυτ᾽ἄρ᾽ἐξεὐνῆςἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,ἂνδ᾽ἄραδιογενὴςὦρτοπτολίπορθοςὈδυσσεύς.τοῖσινδ᾽ἡγεμόνευ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιοΦαιήκωνἀγορήνδ᾽, ἥσφινπαρὰνηυσὶτέτυκτο.ἐλθόντεςδὲκαθῖζονἐπὶξεστοῖσιλίθοισιπλησίον. ἡδ᾽ἀνὰἄστυμετῴχετοΠαλλὰςἈθήνηεἰδομένηκήρυκιδαΐφρονοςἈλκινόοιο,νόστονὈδυσσῆιμεγαλήτοριμητιόωσα,καίῥαἑκάστῳφωτὶπαρισταμένηφάτομῦθον:“δεῦτ᾽
ἄγε, Φαιήκων
ἡγήτορες
ἠδὲ
μέδοντες,εἰςἀγορὴνἰέναι, ὄφραξείνοιοπύθησθε,ὃςνέονἈλκινόοιοδαΐφρονοςἵκετοδῶμαπόντονἐπιπλαγχθείς, δέμαςἀθανάτοισινὁμοῖος.”ὣςεἰποῦσ᾽ὤτρυνεμένοςκαὶθυμὸνἑκάστου.καρπαλίμωςδ᾽ἔμπληντοβροτῶνἀγοραίτεκαὶἕδραιἀγρομένων: πολλοὶδ᾽ἄρ᾽ἐθηήσαντοἰδόντεςυἱὸνΛαέρταοδαΐφρονα: τῷδ᾽ἄρ᾽Ἀθήνηθεσπεσίηνκατέχευεχάρινκεφαλῇτεκαὶὤμοιςκαίμινμακρότερονκαὶπάσσοναθῆκενἰδέσθαι,ὥςκενΦαιήκεσσιφίλοςπάντεσσιγένοιτοδεινόςτ᾽αἰδοῖόςτεκαὶἐκτελέσειενἀέθλουςπολλούς, τοὺςΦαίηκεςἐπειρήσαντ᾽Ὀδυσῆος.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἤγερθενὁμηγερέεςτ᾽ἐγένοντο,τοῖσινδ᾽Ἀλκίνοοςἀγορήσατοκαὶμετέειπε:“κέκλυτε, Φαιήκων
ἡγήτορες
ἠδὲ
μέδοντες,ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει.ξεῖνοςὅδ᾽, οὐκοἶδ᾽ὅςτις, ἀλώμενοςἵκετ᾽ἐμὸνδῶ,ἠὲπρὸςἠοίωνἦἑσπερίωνἀνθρώπων:πομπὴνδ᾽ὀτρύνει, καὶλίσσεταιἔμπεδονεἶναι.ἡμεῖςδ᾽, ὡςτὸπάροςπερ, ἐποτρυνώμεθαπομπήν.οὐδὲγὰροὐδέτιςἄλλος, ὅτιςκ᾽ἐμὰδώμαθ᾽ἵκηται,ἐνθάδ᾽ὀδυρόμενοςδηρὸνμένειεἵνεκαπομπῆς.ἀλλ᾽ἄγενῆαμέλαινανἐρύσσομενεἰςἅλαδῖανπρωτόπλοον, κούρωδὲδύωκαὶπεντήκοντακρινάσθωνκατὰδῆμον, ὅσοιπάροςεἰσὶνἄριστοι.δησάμενοιδ᾽ἐὺπάντεςἐπὶκληῖσινἐρετμὰἔκβητ᾽: αὐτὰρἔπειταθοὴνἀλεγύνετεδαῖταἡμέτερόνδ᾽ἐλθόντες: ἐγὼδ᾽ἐὺπᾶσιπαρέξω.κούροισινμὲνταῦτ᾽ἐπιτέλλομαι: αὐτὰροἱἄλλοισκηπτοῦχοιβασιλῆεςἐμὰπρὸςδώματακαλὰἔρχεσθ᾽, ὄφραξεῖνονἐνὶμεγάροισιφιλέωμεν,μηδέτιςἀρνείσθω. καλέσασθεδὲθεῖονἀοιδὸνΔημόδοκον: τῷγάρῥαθεὸςπέριδῶκενἀοιδὴντέρπειν, ὅππῃθυμὸςἐποτρύνῃσινἀείδειν.”ὣςἄραφωνήσαςἡγήσατο, τοὶδ᾽ἅμ᾽ἕποντοσκηπτοῦχοι: κῆρυξδὲμετῴχετοθεῖονἀοιδόν.κούρωδὲκρινθέντεδύωκαὶπεντήκονταβήτην, ὡςἐκέλευσ᾽, ἐπὶθῖν᾽ἁλὸςἀτρυγέτοιο.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλυθονἠδὲθάλασσαν,νῆαμὲνοἵγεμέλαινανἁλὸςβένθοσδεἔρυσσαν,ἐνδ᾽ἱστόντ᾽ἐτίθεντοκαὶἱστίανηὶμελαίνῃ,ἠρτύναντοδ᾽ἐρετμὰτροποῖςἐνδερματίνοισι,πάντακατὰμοῖραν, ἀνάθ᾽ἱστίαλευκὰπέτασσαν.ὑψοῦδ᾽ἐννοτίῳτήνγ᾽ὥρμισαν: αὐτὰρἔπειταβάνῥ᾽ἴμενἈλκινόοιοδαΐφρονοςἐςμέγαδῶμα.πλῆντοδ᾽ἄρ᾽αἴθουσαίτεκαὶἕρκεακαὶδόμοιἀνδρῶνἀγρομένων: πολλοὶδ᾽ἄρ᾽ἔσαν, νέοιἠδὲπαλαιοί.τοῖσινδ᾽Ἀλκίνοοςδυοκαίδεκαμῆλ᾽ἱέρευσεν,ὀκτὼδ᾽ἀργιόδονταςὕας, δύοδ᾽εἰλίποδαςβοῦς:τοὺςδέρονἀμφίθ᾽ἕπον, τετύκοντότεδαῖτ᾽ἐρατεινήν.κῆρυξδ᾽ἐγγύθενἦλθενἄγωνἐρίηρονἀοιδόν,τὸνπέριμοῦσ᾽ἐφίλησε, δίδουδ᾽ἀγαθόντεκακόντε:ὀφθαλμῶνμὲνἄμερσε, δίδουδ᾽ἡδεῖανἀοιδήν.τῷδ᾽ἄραΠοντόνοοςθῆκεθρόνονἀργυρόηλονμέσσῳδαιτυμόνων, πρὸςκίοναμακρὸνἐρείσας:κὰδδ᾽ἐκπασσαλόφικρέμασενφόρμιγγαλίγειαναὐτοῦὑπὲρκεφαλῆςκαὶἐπέφραδεχερσὶνἑλέσθαικῆρυξ: πὰρδ᾽ἐτίθεικάνεονκαλήντετράπεζαν,πὰρδὲδέπαςοἴνοιο, πιεῖνὅτεθυμὸςἀνώγοι.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,μοῦσ᾽ἄρ᾽ἀοιδὸνἀνῆκενἀειδέμεναικλέαἀνδρῶν,οἴμηςτῆςτότ᾽ἄρακλέοςοὐρανὸνεὐρὺνἵκανε,νεῖκοςὈδυσσῆοςκαὶΠηλεΐδεωἈχιλῆος,ὥςποτεδηρίσαντοθεῶνἐνδαιτὶθαλείῃἐκπάγλοιςἐπέεσσιν, ἄναξδ᾽ἀνδρῶνἈγαμέμνωνχαῖρενόῳ, ὅτ᾽ἄριστοιἈχαιῶνδηριόωντο.ὣςγάροἱχρείωνμυθήσατοΦοῖβοςἈπόλλωνΠυθοῖἐνἠγαθέῃ, ὅθ᾽ὑπέρβηλάινονοὐδὸνχρησόμενος: τότεγάρῥακυλίνδετοπήματοςἀρχὴΤρωσίτεκαὶΔαναοῖσιΔιὸςμεγάλουδιὰβουλάς.ταῦτ᾽ἄρ᾽ἀοιδὸςἄειδεπερικλυτός: αὐτὰρὈδυσσεὺςπορφύρεονμέγαφᾶροςἑλὼνχερσὶστιβαρῇσικὰκκεφαλῆςεἴρυσσε, κάλυψεδὲκαλὰπρόσωπα:αἴδετογὰρΦαίηκαςὑπ᾽ὀφρύσιδάκρυαλείβων.ἦτοιὅτελήξειενἀείδωνθεῖοςἀοιδός,δάκρυὀμορξάμενοςκεφαλῆςἄποφᾶροςἕλεσκεκαὶδέπαςἀμφικύπελλονἑλὼνσπείσασκεθεοῖσιν:αὐτὰρὅτ᾽ἂψἄρχοιτοκαὶὀτρύνειανἀείδεινΦαιήκωνοἱἄριστοι, ἐπεὶτέρποντ᾽ἐπέεσσιν,ἂψὈδυσεὺςκατὰκρᾶτακαλυψάμενοςγοάασκεν.ἔνθ᾽ἄλλουςμὲνπάνταςἐλάνθανεδάκρυαλείβων,Ἀλκίνοοςδέμινοἶοςἐπεφράσατ᾽ἠδ᾽ἐνόησενἥμενοςἄγχ᾽αὐτοῦ, βαρὺδὲστενάχοντοςἄκουσεν.αἶψαδὲΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμετηύδα:“κέκλυτε, Φαιήκων
ἡγήτορες
ἠδὲ
μέδοντες.ἤδημὲνδαιτὸςκεκορήμεθαθυμὸνἐίσηςφόρμιγγόςθ᾽, ἣδαιτὶσυνήορόςἐστιθαλείῃ:νῦνδ᾽ἐξέλθωμενκαὶἀέθλωνπειρηθῶμενπάντων, ὥςχ᾽ὁξεῖνοςἐνίσπῃοἷσιφίλοισινοἴκαδενοστήσας, ὅσσονπεριγιγνόμεθ᾽ἄλλωνπύξτεπαλαιμοσύνῃτεκαὶἅλμασινἠδὲπόδεσσιν.”ὣςἄραφωνήσαςἡγήσατο, τοὶδ᾽ἅμ᾽ἕποντο.κὰδδ᾽ἐκπασσαλόφικρέμασενφόρμιγγαλίγειαν,Δημοδόκουδ᾽ἕλεχεῖρακαὶἔξαγενἐκμεγάροιοκῆρυξ: ἦρχεδὲτῷαὐτὴνὁδὸνἥνπεροἱἄλλοιΦαιήκωνοἱἄριστοι, ἀέθλιαθαυμανέοντες.βὰνδ᾽ἴμενεἰςἀγορήν, ἅμαδ᾽ἕσπετοπουλὺςὅμιλος,μυρίοι: ἂνδ᾽ἵσταντονέοιπολλοίτεκαὶἐσθλοί.ὦρτομὲνἈκρόνεώςτεκαὶὨκύαλοςκαὶἘλατρεύς,ΝαυτεύςτεΠρυμνεύςτεκαὶἈγχίαλοςκαὶἘρετμεύς,ΠοντεύςτεΠρωρεύςτε, ΘόωνἈναβησίνεώςτεἈμφίαλόςθ᾽, υἱὸςΠολυνήουΤεκτονίδαο:ἂνδὲκαὶΕὐρύαλος, βροτολοιγῷἶσοςἌρηϊ,Ναυβολίδης, ὃςἄριστοςἔηνεἶδόςτεδέμαςτεπάντωνΦαιήκωνμετ᾽ἀμύμοναΛαοδάμαντα.ἂνδ᾽ἔσταντρεῖςπαῖδεςἀμύμονοςἈλκινόοιο,Λαοδάμαςθ᾽ἍλιόςτεκαὶἀντίθεοςΚλυτόνηος.οἱδ᾽ἦτοιπρῶτονμὲνἐπειρήσαντοπόδεσσι.τοῖσιδ᾽ἀπὸνύσσηςτέτατοδρόμος: οἱδ᾽ἅμαπάντεςκαρπαλίμωςἐπέτοντοκονίοντεςπεδίοιο:τῶνδὲθέεινὄχ᾽ἄριστοςἔηνΚλυτόνηοςἀμύμων:ὅσσοντ᾽ἐννειῷοὖρονπέλειἡμιόνοιιν,τόσσονὑπεκπροθέωνλαοὺςἵκεθ᾽, οἱδ᾽ἐλίποντο.οἱδὲπαλαιμοσύνηςἀλεγεινῆςπειρήσαντο:τῇδ᾽αὖτ᾽Εὐρύαλοςἀπεκαίνυτοπάνταςἀρίστους.ἅλματιδ᾽Ἀμφίαλοςπάντωνπροφερέστατοςἦεν:δίσκῳδ᾽αὖπάντωνπολὺφέρτατοςἦενἘλατρεύς,πὺξδ᾽αὖΛαοδάμας, ἀγαθὸςπάϊςἈλκινόοιο.αὐτὰρἐπεὶδὴπάντεςἐτέρφθησανφρέν᾽ἀέθλοις,τοῖςἄραΛαοδάμαςμετέφηπάϊςἈλκινόοιο:“δεῦτε, φίλοι, τὸν
ξεῖνον
ἐρώμεθα
εἴ
τιν᾽
ἄεθλον
οἶδέτεκαὶδεδάηκε. φυήνγεμὲνοὐκακόςἐστι,μηρούςτεκνήμαςτεκαὶἄμφωχεῖραςὕπερθεναὐχένατεστιβαρὸνμέγατεσθένος: οὐδέτιἥβηςδεύεται, ἀλλὰκακοῖσισυνέρρηκταιπολέεσσιν:οὐγὰρἐγώγέτίφημικακώτερονἄλλοθαλάσσηςἄνδραγεσυγχεῦαι, εἰκαὶμάλακαρτερὸςεἴη.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύαλοςἀπαμείβετοφώνησέντε:“Λαοδάμα, μάλα
τοῦτο
ἔπος
κατὰ
μοῖραν
ἔειπες.αὐτὸςνῦνπροκάλεσσαιἰὼνκαὶπέφραδεμῦθον.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσ᾽ἀγαθὸςπάϊςἈλκινόοιο,στῆῥ᾽ἐςμέσσονἰὼνκαὶὈδυσσῆαπροσέειπε:“δεῦρ᾽
ἄγε
καὶ
σύ, ξεῖνε
πάτερ, πείρησαι
ἀέθλων,εἴτινάπουδεδάηκας: ἔοικεδέσ᾽ἴδμενἀέθλους:οὐμὲνγὰρμεῖζονκλέοςἀνέροςὄφρακ᾽ἔῃσιν,ἤὅτιποσσίντεῥέξῃκαὶχερσὶνἑῇσιν.ἀλλ᾽ἄγεπείρησαι, σκέδασονδ᾽ἀπὸκήδεαθυμοῦ.σοὶδ᾽ὁδὸςοὐκέτιδηρὸνἀπέσσεται, ἀλλάτοιἤδηνηῦςτεκατείρυσταικαὶἐπαρτέεςεἰσὶνἑταῖροι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Λαοδάμα, τί
με
ταῦτα
κελεύετε
κερτομέοντες;κήδεάμοικαὶμᾶλλονἐνὶφρεσὶνἤπερἄεθλοι,ὃςπρὶνμὲνμάλαπολλὰπάθονκαὶπολλὰμόγησα,νῦνδὲμεθ᾽ὑμετέρῃἀγορῇνόστοιοχατίζωνἧμαι, λισσόμενοςβασιλῆάτεπάντατεδῆμον.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύαλοςἀπαμείβετονείκεσέτ᾽ἄντην:“οὐ
γάρ
σ᾽
οὐδέ, ξεῖνε, δαήμονι
φωτὶ
ἐίσκω
ἄθλων, οἷάτεπολλὰμετ᾽ἀνθρώποισιπέλονται,ἀλλὰτῷ, ὅςθ᾽ἅμανηὶπολυκλήιδιθαμίζων,ἀρχὸςναυτάωνοἵτεπρηκτῆρεςἔασιν,φόρτουτεμνήμωνκαὶἐπίσκοποςᾖσινὁδαίωνκερδέωνθ᾽ἁρπαλέων: οὐδ᾽ἀθλητῆριἔοικας.”τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ξεῖν᾽, οὐ
καλὸν
ἔειπες: ἀτασθάλῳ
ἀνδρὶ
ἔοικας.οὕτωςοὐπάντεσσιθεοὶχαρίενταδιδοῦσινἀνδράσιν, οὔτεφυὴνοὔτ᾽ἂρφρέναςοὔτ᾽ἀγορητύν.ἄλλοςμὲνγάρτ᾽εἶδοςἀκιδνότεροςπέλειἀνήρ,ἀλλὰθεὸςμορφὴνἔπεσιστέφει, οἱδέτ᾽ἐςαὐτὸντερπόμενοιλεύσσουσιν: ὁδ᾽ἀσφαλέωςἀγορεύειαἰδοῖμειλιχίῃ, μετὰδὲπρέπειἀγρομένοισιν,ἐρχόμενονδ᾽ἀνὰἄστυθεὸνὣςεἰσορόωσιν.ἄλλοςδ᾽αὖεἶδοςμὲνἀλίγκιοςἀθανάτοισιν,ἀλλ᾽οὔοἱχάριςἀμφιπεριστέφεταιἐπέεσσιν,ὡςκαὶσοὶεἶδοςμὲνἀριπρεπές, οὐδέκενἄλλωςοὐδὲθεὸςτεύξειε, νόονδ᾽ἀποφώλιόςἐσσι.ὤρινάςμοιθυμὸνἐνὶστήθεσσιφίλοισινεἰπὼνοὐκατὰκόσμον. ἐγὼδ᾽οὐνῆιςἀέθλων,ὡςσύγεμυθεῖαι, ἀλλ᾽ἐνπρώτοισινὀίωἔμμεναι, ὄφρ᾽ἥβῃτεπεποίθεαχερσίτ᾽ἐμῇσι.νῦνδ᾽ἔχομαικακότητικαὶἄλγεσι: πολλὰγὰρἔτληνἀνδρῶντεπτολέμουςἀλεγεινάτεκύματαπείρων.ἀλλὰκαὶὥς, κακὰπολλὰπαθών, πειρήσομ᾽ἀέθλων:θυμοδακὴςγὰρμῦθος, ἐπώτρυναςδέμεεἰπών.”ἦῥακαὶαὐτῷφάρειἀναΐξαςλάβεδίσκονμείζονακαὶπάχετον, στιβαρώτερονοὐκὀλίγονπερἢοἵῳΦαίηκεςἐδίσκεονἀλλήλοισι.τόνῥαπεριστρέψαςἧκεστιβαρῆςἀπὸχειρός,βόμβησενδὲλίθος: κατὰδ᾽ἔπτηξανποτὶγαίῃΦαίηκεςδολιχήρετμοι, ναυσίκλυτοιἄνδρες,λᾶοςὑπὸῥιπῆς: ὁδ᾽ὑπέρπτατοσήματαπάντωνῥίμφαθέωνἀπὸχειρός. ἔθηκεδὲτέρματ᾽Ἀθήνηἀνδρὶδέμαςἐικυῖα, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“καί
κ᾽
ἀλαός
τοι, ξεῖνε, διακρίνειε
τὸ
σῆμα
ἀμφαφόων, ἐπεὶοὔτιμεμιγμένονἐστὶνὁμίλῳ,ἀλλὰπολὺπρῶτον. σὺδὲθάρσειτόνδεγ᾽ἄεθλον:οὔτιςΦαιήκωντόδεγ᾽ἵξεται, οὐδ᾽ὑπερήσει.”“ὣς
φάτο, γήθησεν
δὲ
πολύτλας
δῖος
Ὀδυσσεύς,χαὶρων, οὕνεχ᾽ἑταῖρονἐνηέαλεῦσσ᾽ἐνἀγῶνι.καὶτότεκουφότερονμετεφώνεεΦαιήκεσσιν:“τοῦτον
νῦν
ἀφίκεσθε, νέοι. τάχα
δ᾽
ὕστερον
ἄλλον
ἥσεινἢτοσσοῦτονὀίομαιἢἔτιμᾶσσον.τῶνδ᾽ἄλλωνὅτινακραδίηθυμόςτεκελεύει,δεῦρ᾽ἄγεπειρηθήτω, ἐπείμ᾽ἐχολώσατελίην,ἢπὺξἠὲπάλῃἢκαὶποσίν, οὔτιμεγαίρω,πάντωνΦαιήκων, πλήνγ᾽αὐτοῦΛαοδάμαντος.ξεῖνοςγάρμοιὅδ᾽ἐστί: τίςἂνφιλέοντιμάχοιτο;ἄφρωνδὴκεῖνόςγεκαὶοὐτιδανὸςπέλειἀνήρ,ὅςτιςξεινοδόκῳἔριδαπροφέρηταιἀέθλωνδήμῳἐνἀλλοδαπῷ: ἕοδ᾽αὐτοῦπάντακολούει.τῶνδ᾽ἄλλωνοὔπέρτιν᾽ἀναίνομαιοὐδ᾽ἀθερίζω,ἀλλ᾽ἐθέλωἴδμενκαὶπειρηθήμεναιἄντην.πάνταγὰροὐκακόςεἰμι, μετ᾽ἀνδράσινὅσσοιἄεθλοι:εὖμὲντόξονοἶδαἐύξοονἀμφαφάασθαι:πρῶτόςκ᾽ἄνδραβάλοιμιὀιστεύσαςἐνὁμίλῳἀνδρῶνδυσμενέων, εἰκαὶμάλαπολλοὶἑταῖροιἄγχιπαρασταῖενκαὶτοξαζοίατοφωτῶν.οἶοςδήμεΦιλοκτήτηςἀπεκαίνυτοτόξῳδήμῳἔνιΤρώων, ὅτετοξαζοίμεθ᾽Ἀχαιοί.τῶνδ᾽ἄλλωνἐμέφημιπολὺπροφερέστερονεἶναι,ὅσσοινῦνβροτοίεἰσινἐπὶχθονὶσῖτονἔδοντες.ἀνδράσιδὲπροτέροισινἐριζέμενοὐκἐθελήσω,οὔθ᾽Ἡρακλῆιοὔτ᾽ΕὐρύτῳΟιχαλιῆι,οἵῥακαὶἀθανάτοισινἐρίζεσκονπερὶτόξων.τῷῥακαὶαἶψ᾽ἔθανενμέγαςΕὔρυτος, οὐδ᾽ἐπὶγῆραςἵκετ᾽ἐνὶμεγάροισι: χολωσάμενοςγὰρἈπόλλωνἔκτανεν, οὕνεκάμινπροκαλίζετοτοξάζεσθαι.δουρὶδ᾽ἀκοντίζωὅσονοὐκἄλλοςτιςὀιστῷ.οἴοισινδείδοικαποσὶνμήτίςμεπαρέλθῃΦαιήκων: λίηνγὰρἀεικελίωςἐδαμάσθηνκύμασινἐνπολλοῖς, ἐπεὶοὐκομιδὴκατὰνῆαἦενἐπηετανός: τῷμοιφίλαγυῖαλέλυνται.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ.Ἀλκίνοοςδέμινοἶοςἀμειβόμενοςπροσέειπεν:“ξεῖν᾽, ἐπεὶ
οὐκ
ἀχάριστα
μεθ᾽
ἡμῖν
ταῦτ᾽
ἀγορεύεις,ἀλλ᾽ἐθέλειςἀρετὴνσὴνφαινέμεν, ἥτοιὀπηδεῖ,χωόμενοςὅτισ᾽οὗτοςἀνὴρἐνἀγῶνιπαραστὰςνείκεσεν, ὡςἂνσὴνἀρετὴνβροτὸςοὔτιςὄνοιτο,ὅςτιςἐπίσταιτοᾗσιφρεσὶνἄρτιαβάζειν:ἀλλ᾽ἄγενῦνἐμέθενξυνίειἔπος, ὄφρακαὶἄλλῳεἴπῃςἡρώων, ὅτεκενσοῖςἐνμεγάροισιδαινύῃπαρὰσῇτ᾽ἀλόχῳκαὶσοῖσιτέκεσσιν,ἡμετέρηςἀρετῆςμεμνημένος, οἷακαὶἡμῖνΖεὺςἐπὶἔργατίθησιδιαμπερὲςἐξἔτιπατρῶν.οὐγὰρπυγμάχοιεἰμὲνἀμύμονεςοὐδὲπαλαισταί,ἀλλὰποσὶκραιπνῶςθέομενκαὶνηυσὶνἄριστοι,αἰεὶδ᾽ἡμῖνδαίςτεφίληκίθαριςτεχοροίτεεἵματάτ᾽ἐξημοιβὰλοετράτεθερμὰκαὶεὐναί.ἀλλ᾽ἄγε, Φαιήκωνβητάρμονεςὅσσοιἄριστοι,παίσατε, ὥςχ᾽ὁξεῖνοςἐνίσπῃοἷσιφίλοισινοἴκαδενοστήσας, ὅσσονπεριγιγνόμεθ᾽ἄλλωνναυτιλίῃκαὶποσσὶκαὶὀρχηστυῖκαὶἀοιδῇ.Δημοδόκῳδέτιςαἶψακιὼνφόρμιγγαλίγειανοἰσέτω, ἥπουκεῖταιἐνἡμετέροισιδόμοισιν.”ὣςἔφατ᾽Ἀλκίνοοςθεοείκελος, ὦρτοδὲκῆρυξοἴσωνφόρμιγγαγλαφυρὴνδόμουἐκβασιλῆος.αἰσυμνῆταιδὲκριτοὶἐννέαπάντεςἀνέστανδήμιοι, οἳκατ᾽ἀγῶναςἐὺπρήσσεσκονἕκαστα,λείηνανδὲχορόν, καλὸνδ᾽εὔρυνανἀγῶνα.κῆρυξδ᾽ἐγγύθενἦλθεφέρωνφόρμιγγαλίγειανΔημοδόκῳ: ὁδ᾽ἔπειτακί᾽ἐςμέσον: ἀμφὶδὲκοῦροιπρωθῆβαιἵσταντο, δαήμονεςὀρχηθμοῖο,πέπληγονδὲχορὸνθεῖονποσίν. αὐτὰρὈδυσσεὺςμαρμαρυγὰςθηεῖτοποδῶν, θαύμαζεδὲθυμῷ.αὐτὰρὁφορμίζωνἀνεβάλλετοκαλὸνἀείδεινἀμφ᾽Ἄρεοςφιλότητοςεὐστεφάνουτ᾽Ἀφροδίτης,ὡςτὰπρῶταμίγησανἐνἩφαίστοιοδόμοισιλάθρῃ, πολλὰδ᾽ἔδωκε, λέχοςδ᾽ᾔσχυνεκαὶεὐνὴνἩφαίστοιοἄνακτος. ἄφαρδέοἱἄγγελοςἦλθενἭλιος, ὅσφ᾽ἐνόησεμιγαζομένουςφιλότητι.Ἥφαιστοςδ᾽ὡςοὖνθυμαλγέαμῦθονἄκουσε,βῆῥ᾽ἴμενἐςχαλκεῶνακακὰφρεσὶβυσσοδομεύων,ἐνδ᾽ἔθετ᾽ἀκμοθέτῳμέγανἄκμονα, κόπτεδὲδεσμοὺςἀρρήκτουςἀλύτους, ὄφρ᾽ἔμπεδοναὖθιμένοιεν.αὐτὰρἐπεὶδὴτεῦξεδόλονκεχολωμένοςἌρει,βῆῥ᾽ἴμενἐςθάλαμον, ὅθιοἱφίλαδέμνι᾽ἔκειτο,ἀμφὶδ᾽ἄρ᾽ἑρμῖσινχέεδέσματακύκλῳἁπάντῃ:πολλὰδὲκαὶκαθύπερθεμελαθρόφινἐξεκέχυντο,ἠύτ᾽ἀράχνιαλεπτά, τάγ᾽οὔκέτιςοὐδὲἴδοιτο,οὐδὲθεῶνμακάρων: πέριγὰρδολόεντατέτυκτο.αὐτὰρἐπεὶδὴπάνταδόλονπερὶδέμνιαχεῦεν,εἴσατ᾽ἴμενἐςΛῆμνον, ἐυκτίμενονπτολίεθρον,ἥοἱγαιάωνπολὺφιλτάτηἐστὶνἁπασέων.οὐδ᾽ἀλαοσκοπιὴνεἶχεχρυσήνιοςἌρης,ὡςἴδενἭφαιστονκλυτοτέχνηννόσφικιόντα:βῆδ᾽ἰέναιπρὸςδῶμαπερικλυτοῦἩφαίστοιοἰσχανόωνφιλότητοςἐυστεφάνουΚυθερείης.ἡδὲνέονπαρὰπατρὸςἐρισθενέοςΚρονίωνοςἐρχομένηκατ᾽ἄρ᾽ἕζεθ᾽: ὁδ᾽εἴσωδώματοςᾔει,ἔντ᾽ἄραοἱφῦχειρί, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“δεῦρο, φίλη, λέκτρονδε
τραπείομεν
εὐνηθέντες:οὐγὰρἔθ᾽Ἥφαιστοςμεταδήμιος, ἀλλάπουἤδηοἴχεταιἐςΛῆμνονμετὰΣίντιαςἀγριοφώνους.”ὣςφάτο, τῇδ᾽ἀσπαστὸνἐείσατοκοιμηθῆναι.τὼδ᾽ἐςδέμνιαβάντεκατέδραθον: ἀμφὶδὲδεσμοὶτεχνήεντεςἔχυντοπολύφρονοςἩφαίστοιο,οὐδέτικινῆσαιμελέωνἦνοὐδ᾽ἀναεῖραι.καὶτότεδὴγίγνωσκον, ὅτ᾽οὐκέτιφυκτὰπέλοντο.ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεπερικλυτὸςἀμφιγυήεις,αὖτιςὑποστρέψαςπρὶνΛήμνουγαῖανἱκέσθαι:Ἠέλιοςγάροἱσκοπιὴνἔχενεἶπέτεμῦθον.βῆδ᾽ἴμεναιπρὸςδῶμαφίλοντετιημένοςἦτορ:ἔστηδ᾽ἐνπροθύροισι, χόλοςδέμινἄγριοςᾕρει:σμερδαλέονδ᾽ἐβόησε, γέγωνέτεπᾶσιθεοῖσιν:“Ζεῦ
πάτερ
ἠδ᾽
ἄλλοι
μάκαρες
θεοὶ
αἰὲν
ἐόντες,δεῦθ᾽, ἵναἔργαγελαστὰκαὶοὐκἐπιεικτὰἴδησθε,ὡςἐμὲχωλὸνἐόνταΔιὸςθυγάτηρἈφροδίτηαἰὲνἀτιμάζει, φιλέειδ᾽ἀίδηλονἌρηα,οὕνεχ᾽ὁμὲνκαλόςτεκαὶἀρτίπος, αὐτὰρἐγώγεἠπεδανὸςγενόμην. ἀτὰροὔτίμοιαἴτιοςἄλλος,ἀλλὰτοκῆεδύω, τὼμὴγείνασθαιὄφελλον.ἀλλ᾽ὄψεσθ᾽, ἵνατώγεκαθεύδετονἐνφιλότητιεἰςἐμὰδέμνιαβάντες, ἐγὼδ᾽ὁρόωνἀκάχημαι.οὐμένσφεαςἔτ᾽ἔολπαμίνυνθάγεκειέμενοὕτωςκαὶμάλαπερφιλέοντε: τάχ᾽οὐκἐθελήσετονἄμφωεὕδειν: ἀλλάσφωεδόλοςκαὶδεσμὸςἐρύξει,εἰςὅκέμοιμάλαπάνταπατὴρἀποδῷσινἔεδνα,ὅσσαοἱἐγγυάλιξακυνώπιδοςεἵνεκακούρης,οὕνεκάοἱκαλὴθυγάτηρ, ἀτὰροὐκἐχέθυμος.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἀγέροντοθεοὶποτὶχαλκοβατὲςδῶ:ἦλθεΠοσειδάωνγαιήοχος, ἦλθ᾽ἐριούνηςἙρμείας, ἦλθενδὲἄναξἑκάεργοςἈπόλλων.θηλύτεραιδὲθεαὶμένοναἰδοῖοἴκοιἑκάστη.ἔστανδ᾽ἐνπροθύροισιθεοί, δωτῆρεςἑάων:ἄσβεστοςδ᾽ἄρ᾽ἐνῶρτογέλωςμακάρεσσιθεοῖσιτέχναςεἰσορόωσιπολύφρονοςἩφαίστοιο.ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον:“οὐκ
ἀρετᾷ
κακὰ
ἔργα: κιχάνει
τοι
βραδὺς
ὠκύν,ὡςκαὶνῦνἭφαιστοςἐὼνβραδὺςεἷλενἌρηαὠκύτατόνπερἐόνταθεῶνοἳὌλυμπονἔχουσιν,χωλὸςἐὼντέχνῃσι: τὸκαὶμοιχάγρι᾽ὀφέλλει.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:ἙρμῆνδὲπροσέειπενἄναξΔιὸςυἱὸςἈπόλλων:“Ἑρμεία, Διὸς
υἱέ, διάκτορε, δῶτορ
ἑάων,ἦῥάκενἐνδεσμοῖςἐθέλοιςκρατεροῖσιπιεσθεὶςεὕδεινἐνλέκτροισιπαρὰχρυσέῃἈφροδίτῃ;”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταδιάκτοροςἀργεϊφόντης:“αἲ
γὰρ
τοῦτο
γένοιτο, ἄναξ
ἑκατηβόλ᾽
Ἄπολλον:δεσμοὶμὲντρὶςτόσσοιἀπείρονεςἀμφὶςἔχοιεν,ὑμεῖςδ᾽εἰσορόῳτεθεοὶπᾶσαίτεθέαιναι,αὐτὰρἐγὼνεὕδοιμιπαρὰχρυσέῃἈφροδίτῃ.”ὣςἔφατ᾽, ἐνδὲγέλωςὦρτ᾽ἀθανάτοισιθεοῖσιν.οὐδὲΠοσειδάωναγέλωςἔχε, λίσσετοδ᾽αἰεὶἭφαιστονκλυτοεργὸνὅπωςλύσειενἌρηα.καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“λῦσον: ἐγὼ
δέ
τοι
αὐτὸν
ὑπίσχομαι, ὡς
σὺ
κελεύεις,τίσειναἴσιμαπάνταμετ᾽ἀθανάτοισιθεοῖσιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερικλυτὸςἀμφιγυήεις:“μή
με, Ποσείδαον
γαιήοχε, ταῦτα
κέλευε:δειλαίτοιδειλῶνγεκαὶἐγγύαιἐγγυάασθαι.πῶςἂνἐγώσεδέοιμιμετ᾽ἀθανάτοισιθεοῖσιν,εἴκενἌρηςοἴχοιτοχρέοςκαὶδεσμὸνἀλύξας;”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΠοσειδάωνἐνοσίχθων:“Ἥφαιστ᾽, εἴ
περ
γάρ
κεν
Ἄρης
χρεῖος
ὑπαλύξας
οἴχηταιφεύγων, αὐτόςτοιἐγὼτάδετίσω.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερικλυτὸςἀμφιγυήεις:“οὐκ
ἔστ᾽
οὐδὲ
ἔοικε
τεὸν
ἔπος
ἀρνήσασθαι.”ὣςεἰπὼνδεσμὸνἀνίειμένοςἩφαίστοιο.τὼδ᾽ἐπεὶἐκδεσμοῖολύθεν, κρατεροῦπερἐόντος,αὐτίκ᾽ἀναΐξαντεὁμὲνΘρῄκηνδεβεβήκει,ἡδ᾽ἄραΚύπρονἵκανεφιλομμειδὴςἈφροδίτη,ἐςΠάφον: ἔνθαδέοἱτέμενοςβωμόςτεθυήεις.ἔνθαδέμινΧάριτεςλοῦσανκαὶχρῖσανἐλαίῳἀμβρότῳ, οἷαθεοὺςἐπενήνοθεναἰὲνἐόντας,ἀμφὶδὲεἵματαἕσσανἐπήρατα, θαῦμαἰδέσθαι.ταῦτ᾽ἄρ᾽ἀοιδὸςἄειδεπερικλυτός: αὐτὰρὈδυσσεὺςτέρπετ᾽ἐνὶφρεσὶνᾗσινἀκούωνἠδὲκαὶἄλλοιΦαίηκεςδολιχήρετμοι, ναυσίκλυτοιἄνδρες.Ἀλκίνοοςδ᾽ἍλιονκαὶΛαοδάμαντακέλευσενμουνὰξὀρχήσασθαι, ἐπείσφισινοὔτιςἔριζεν.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνσφαῖρανκαλὴνμετὰχερσὶνἕλοντο,πορφυρέην, τήνσφινΠόλυβοςποίησεδαΐφρων,τὴνἕτεροςῥίπτασκεποτὶνέφεασκιόενταἰδνωθεὶςὀπίσω, ὁδ᾽ἀπὸχθονὸςὑψόσ᾽ἀερθεὶςῥηιδίωςμεθέλεσκε, πάροςποσὶνοὖδαςἱκέσθαι.αὐτὰρἐπεὶδὴσφαίρῃἀν᾽ἰθὺνπειρήσαντο,ὠρχείσθηνδὴἔπειταποτὶχθονὶπουλυβοτείρῃταρφέ᾽ἀμειβομένω: κοῦροιδ᾽ἐπελήκεονἄλλοιἑστεῶτεςκατ᾽ἀγῶνα, πολὺςδ᾽ὑπὸκόμποςὀρώρει.δὴτότ᾽ἄρ᾽ἈλκίνοονπροσεφώνεεδῖοςὈδυσσεύς:“Ἀλκίνοε
κρεῖον, πάντων
ἀριδείκετε
λαῶν,ἠμὲνἀπείλησαςβητάρμοναςεἶναιἀρίστους,ἠδ᾽ἄρ᾽ἑτοῖματέτυκτο: σέβαςμ᾽ἔχειεἰσορόωντα.”ὣςφάτο, γήθησενδ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,αἶψαδὲΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμετηύδα:“κέκλυτε, Φαιήκων
ἡγήτορες
ἠδὲ
μέδοντες.ὁξεῖνοςμάλαμοιδοκέειπεπνυμένοςεἶναι.ἀλλ᾽ἄγεοἱδῶμενξεινήιον, ὡςἐπιεικές.δώδεκαγὰρκατὰδῆμονἀριπρεπέεςβασιλῆεςἀρχοὶκραίνουσι, τρισκαιδέκατοςδ᾽ἐγὼαὐτός:τῶνοἱἕκαστοςφᾶροςἐυπλυνὲςἠδὲχιτῶνακαὶχρυσοῖοτάλαντονἐνείκατετιμήεντος.αἶψαδὲπάνταφέρωμενἀολλέα, ὄφρ᾽ἐνὶχερσὶνξεῖνοςἔχωνἐπὶδόρπονἴῃχαίρωνἐνὶθυμῷ.Εὐρύαλοςδέἑαὐτὸνἀρεσσάσθωἐπέεσσικαὶδώρῳ, ἐπεὶοὔτιἔποςκατὰμοῖρανἔειπεν.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπῄνεονἠδ᾽ἐκέλευον,δῶραδ᾽ἄρ᾽οἰσέμεναιπρόεσανκήρυκαἕκαστος.τὸνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύαλοςἀπαμείβετοφώνησέντε:“Ἀλκίνοε
κρεῖον, πάντων
ἀριδείκετε
λαῶν,τοιγὰρἐγὼτὸνξεῖνονἀρέσσομαι, ὡςσὺκελεύεις.δώσωοἱτόδ᾽ἄορπαγχάλκεον, ᾧἔπικώπηἀργυρέη, κολεὸνδὲνεοπρίστουἐλέφαντοςἀμφιδεδίνηται: πολέοςδέοἱἄξιονἔσται.”ὣςεἰπὼνἐνχερσὶτίθειξίφοςἀργυρόηλονκαίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“χαῖρε, πάτερ
ὦ
ξεῖνε: ἔπος
δ᾽
εἴ
πέρ
τι
βέβακται
δεινόν, ἄφαρτὸφέροιενἀναρπάξασαιἄελλαι.σοὶδὲθεοὶἄλοχόντ᾽ἰδέεινκαὶπατρίδ᾽ἱκέσθαιδοῖεν, ἐπεὶδὴδηθὰφίλωνἄποπήματαπάσχεις.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“καὶ
σὺ
φίλος
μάλα
χαῖρε, θεοὶ
δέ
τοι
ὄλβια
δοῖεν.μηδέτιτοιξίφεόςγεποθὴμετόπισθεγένοιτοτούτου, ὃδήμοιδῶκαςἀρεσσάμενοςἐπέεσσιν.”ἦῥακαὶἀμφ᾽ὤμοισιθέτοξίφοςἀργυρόηλον.δύσετότ᾽ἠέλιος, καὶτῷκλυτὰδῶραπαρῆεν.καὶτάγ᾽ἐςἈλκινόοιοφέρονκήρυκεςἀγαυοί:δεξάμενοιδ᾽ἄραπαῖδεςἀμύμονοςἈλκινόοιομητρὶπαρ᾽αἰδοίῃἔθεσανπερικαλλέαδῶρα.τοῖσινδ᾽ἡγεμόνευ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,ἐλθόντεςδὲκαθῖζονἐνὑψηλοῖσιθρόνοισι.δήῥατότ᾽ἈρήτηνπροσέφημένοςἈλκινόοιο:“δεῦρο, γύναι, φέρε
χηλὸν
ἀριπρεπέ᾽, ἥ
τις
ἀρίστη:ἐνδ᾽αὐτὴθὲςφᾶροςἐυπλυνὲςἠδὲχιτῶνα.ἀμφὶδέοἱπυρὶχαλκὸνἰήνατε, θέρμετεδ᾽ὕδωρ,ὄφραλοεσσάμενόςτεἰδώντ᾽ἐὺκείμεναπάνταδῶρα, τάοἱΦαίηκεςἀμύμονεςἐνθάδ᾽ἔνεικαν,δαιτίτετέρπηταικαὶἀοιδῆςὕμνονἀκούων.καίοἱἐγὼτόδ᾽ἄλεισονἐμὸνπερικαλλὲςὀπάσσω,χρύσεον, ὄφρ᾽ἐμέθενμεμνημένοςἤματαπάντασπένδῃἐνὶμεγάρῳΔιίτ᾽ἄλλοισίντεθεοῖσιν.”ὣςἔφατ᾽, Ἀρήτηδὲμετὰδμῳῇσινἔειπενἀμφὶπυρὶστῆσαιτρίποδαμέγανὅττιτάχιστα.αἱδὲλοετροχόοντρίποδ᾽ἵστασανἐνπυρὶκηλέῳ,ἔνδ᾽ἄρ᾽ὕδωρἔχεαν, ὑπὸδὲξύλαδαῖονἑλοῦσαι.γάστρηνμὲντρίποδοςπῦρἄμφεπε, θέρμετοδ᾽ὕδωρ:τόφραδ᾽ἄρ᾽Ἀρήτηξείνῳπερικαλλέαχηλὸνἐξέφερενθαλάμοιο, τίθειδ᾽ἐνὶκάλλιμαδῶρα,ἐσθῆταχρυσόντε, τάοἱΦαίηκεςἔδωκαν:ἐνδ᾽αὐτὴφᾶροςθῆκενκαλόντεχιτῶνα,καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“αὐτὸς
νῦν
ἴδε
πῶμα, θοῶς
δ᾽
ἐπὶ
δεσμὸν
ἴηλον,μήτίςτοικαθ᾽ὁδὸνδηλήσεται, ὁππότ᾽ἂναὖτεεὕδῃσθαγλυκὺνὕπνονἰὼνἐννηὶμελαίνῃ.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,αὐτίκ᾽ἐπήρτυεπῶμα, θοῶςδ᾽ἐπὶδεσμὸνἴηλενποικίλον, ὅνποτέμινδέδαεφρεσὶπότνιαΚίρκη:αὐτόδιονδ᾽ἄραμινταμίηλούσασθαιἀνώγειἔςῥ᾽ἀσάμινθονβάνθ᾽: ὁδ᾽ἄρἀσπασίωςἴδεθυμῷθερμὰλοέτρ᾽, ἐπεὶοὔτικομιζόμενόςγεθάμιζεν,ἐπεὶδὴλίπεδῶμαΚαλυψοῦςἠυκόμοιο.τόφραδέοἱκομιδήγεθεῷὣςἔμπεδοςἦεν.τὸνδ᾽ἐπεὶοὖνδμῳαὶλοῦσανκαὶχρῖσανἐλαίῳ,ἀμφὶδέμινχλαῖνανκαλὴνβάλονἠδὲχιτῶνα,ἔκῥ᾽ἀσαμίνθουβὰςἄνδραςμέταοἰνοποτῆραςἤιε: Ναυσικάαδὲθεῶνἄποκάλλοςἔχουσαστῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,θαύμαζενδ᾽Ὀδυσῆαἐνὀφθαλμοῖσινὁρῶσα,καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“χαῖρε, ξεῖν᾽, ἵνα
καί
ποτ᾽
ἐὼν
ἐν
πατρίδι
γαίῃ
μνήσῃἐμεῦ, ὅτιμοιπρώτῃζωάγρι᾽ὀφέλλεις.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς.“Ναυσικάα
θύγατερ
μεγαλήτορος
Ἀλκινόοιο,οὕτωνῦνΖεὺςθείη, ἐρίγδουποςπόσιςἭρης,οἴκαδέτ᾽ἐλθέμεναικαὶνόστιμονἦμαρἰδέσθαι:τῷκέντοικαὶκεῖθιθεῷὣςεὐχετοῴμηναἰεὶἤματαπάντα: σὺγάρμ᾽ἐβιώσαο, κούρη.”ἦῥακαὶἐςθρόνονἷζεπαρ᾽Ἀλκίνοονβασιλῆα:οἱδ᾽ἤδημοίραςτ᾽ἔνεμονκερόωντότεοἶνον.κῆρυξδ᾽ἐγγύθενἦλθενἄγωνἐρίηρονἀοιδόν,Δημόδοκονλαοῖσιτετιμένον: εἷσεδ᾽ἄρ᾽αὐτὸνμέσσῳδαιτυμόνων, πρὸςκίοναμακρὸνἐρείσας.δὴτότεκήρυκαπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς,νώτουἀποπροταμών, ἐπὶδὲπλεῖονἐλέλειπτο,ἀργιόδοντοςὑός, θαλερὴδ᾽ἦνἀμφὶςἀλοιφή:“κῆρυξ, τῆ
δή, τοῦτο
πόρε
κρέας, ὄφρα
φάγῃσιν,Δημοδόκῳ: καίμινπροσπτύξομαιἀχνύμενόςπερ:πᾶσιγὰρἀνθρώποισινἐπιχθονίοισινἀοιδοὶτιμῆςἔμμοροίεἰσικαὶαἰδοῦς, οὕνεκ᾽ἄρασφέαςοἴμαςμοῦσ᾽ἐδίδαξε, φίλησεδὲφῦλονἀοιδῶν.”ὣςἄρ᾽ἔφη, κῆρυξδὲφέρωνἐνχερσὶνἔθηκενἥρῳΔημοδόκῳ: ὁδ᾽ἐδέξατο, χαῖρεδὲθυμῷ.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,δὴτότεΔημόδοκονπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Δημόδοκ᾽, ἔξοχα
δή
σε
βροτῶν
αἰνίζομ᾽
ἁπάντων.ἢσέγεμοῦσ᾽ἐδίδαξε, Διὸςπάϊς, ἢσέγ᾽Ἀπόλλων:λίηνγὰρκατὰκόσμονἈχαιῶνοἶτονἀείδεις,ὅσσ᾽ἔρξαντ᾽ἔπαθόντεκαὶὅσσ᾽ἐμόγησανἈχαιοί,ὥςτέπουἢαὐτὸςπαρεὼνἢἄλλουἀκούσας.ἀλλ᾽ἄγεδὴμετάβηθικαὶἵππουκόσμονἄεισονδουρατέου, τὸνἘπειὸςἐποίησενσὺνἈθήνῃ,ὅνποτ᾽ἐςἀκρόπολινδόλονἤγαγεδῖοςὈδυσσεὺςἀνδρῶνἐμπλήσαςοἵῥ᾽Ἴλιονἐξαλάπαξαν.αἴκενδήμοιταῦτακατὰμοῖρανκαταλέξῃς,αὐτίκ᾽ἐγὼπᾶσινμυθήσομαιἀνθρώποισιν,ὡςἄρατοιπρόφρωνθεὸςὤπασεθέσπινἀοιδήν.”ὣςφάθ᾽, ὁδ᾽ὁρμηθεὶςθεοῦἤρχετο, φαῖνεδ᾽ἀοιδήν,ἔνθενἑλὼνὡςοἱμὲνἐυσσέλμωνἐπὶνηῶνβάντεςἀπέπλειον, πῦρἐνκλισίῃσιβαλόντες,Ἀργεῖοι, τοὶδ᾽ἤδηἀγακλυτὸνἀμφ᾽Ὀδυσῆαἥατ᾽ἐνὶΤρώωνἀγορῇκεκαλυμμένοιἵππῳ:αὐτοὶγάρμινΤρῶεςἐςἀκρόπολινἐρύσαντο.ὣςὁμὲνἑστήκει, τοὶδ᾽ἄκριταπόλλ᾽ἀγόρευονἥμενοιἀμφ᾽αὐτόν: τρίχαδέσφισινἥνδανεβουλή,ἠὲδιαπλῆξαικοῖλονδόρυνηλέιχαλκῷ,ἢκατὰπετράωνβαλέεινἐρύσανταςἐπ᾽ἄκρης,ἢἐάανμέγ᾽ἄγαλμαθεῶνθελκτήριονεἶναι,τῇπερδὴκαὶἔπειτατελευτήσεσθαιἔμελλεν:αἶσαγὰρἦνἀπολέσθαι, ἐπὴνπόλιςἀμφικαλύψῃδουράτεονμέγανἵππον, ὅθ᾽ἥατοπάντεςἄριστοιἈργείωνΤρώεσσιφόνονκαὶκῆραφέροντες.ἤειδενδ᾽ὡςἄστυδιέπραθονυἷεςἈχαιῶνἱππόθενἐκχύμενοι, κοῖλονλόχονἐκπρολιπόντες.ἄλλονδ᾽ἄλλῃἄειδεπόλινκεραϊζέμεναἰπήν,αὐτὰρὈδυσσῆαπροτὶδώματαΔηιφόβοιοβήμεναι, ἠύτ᾽ἌρηασὺνἀντιθέῳΜενελάῳ.κεῖθιδὴαἰνότατονπόλεμονφάτοτολμήσαντανικῆσαικαὶἔπειταδιὰμεγάθυμονἈθήνην.ταῦτ᾽ἄρ᾽ἀοιδὸςἄειδεπερικλυτός: αὐτὰρὈδυσσεὺςτήκετο, δάκρυδ᾽ἔδευενὑπὸβλεφάροισιπαρειάς.ὡςδὲγυνὴκλαίῃσιφίλονπόσινἀμφιπεσοῦσα,ὅςτεἑῆςπρόσθενπόλιοςλαῶντεπέσῃσιν,ἄστεϊκαὶτεκέεσσινἀμύνωννηλεὲςἦμαρ:ἡμὲντὸνθνήσκοντακαὶἀσπαίρονταἰδοῦσαἀμφ᾽αὐτῷχυμένηλίγακωκύει: οἱδέτ᾽ὄπισθεκόπτοντεςδούρεσσιμετάφρενονἠδὲκαὶὤμουςεἴρερονεἰσανάγουσι, πόνοντ᾽ἐχέμενκαὶὀιζύν:τῆςδ᾽ἐλεεινοτάτῳἄχεϊφθινύθουσιπαρειαί:ὣςὈδυσεὺςἐλεεινὸνὑπ᾽ὀφρύσιδάκρυονεἶβεν.ἔνθ᾽ἄλλουςμὲνπάνταςἐλάνθανεδάκρυαλείβων,Ἀλκίνοοςδέμινοἶοςἐπεφράσατ᾽ἠδ᾽ἐνόησεν,ἥμενοςἄγχ᾽αὐτοῦ, βαρὺδὲστενάχοντοςἄκουσεν.αἶψαδὲΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμετηύδα:“κέκλυτε, Φαιήκων
ἡγήτορες
ἠδὲ
μέδοντες,Δημόδοκοςδ᾽ἤδησχεθέτωφόρμιγγαλίγειαν:οὐγάρπωςπάντεσσιχαριζόμενοςτάδ᾽ἀείδει.ἐξοὗδορπέομέντεκαὶὤρορεθεῖοςἀοιδός,ἐκτοῦδ᾽οὔπωπαύσατ᾽ὀιζυροῖογόοιοὁξεῖνος: μάλαπούμινἄχοςφρέναςἀμφιβέβηκεν.ἀλλ᾽ἄγ᾽ὁμὲνσχεθέτω, ἵν᾽ὁμῶςτερπώμεθαπάντες,ξεινοδόκοικαὶξεῖνος, ἐπεὶπολὺκάλλιονοὕτως:εἵνεκαγὰρξείνοιοτάδ᾽αἰδοίοιοτέτυκται,πομπὴκαὶφίλαδῶρα, τάοἱδίδομενφιλέοντες.ἀντὶκασιγνήτουξεῖνόςθ᾽ἱκέτηςτετέτυκταιἀνέρι, ὅςτ᾽ὀλίγονπερἐπιψαύῃπραπίδεσσι.τῷνῦνμηδὲσὺκεῦθενοήμασικερδαλέοισινὅττικέσ᾽εἴρωμαι: φάσθαιδέσεκάλλιόνἐστιν.εἴπ᾽ὄνομ᾽ὅττισεκεῖθικάλεονμήτηρτεπατήρτεἄλλοιθ᾽οἳκατὰἄστυκαὶοἳπεριναιετάουσιν.οὐμὲνγάρτιςπάμπανἀνώνυμόςἐστ᾽ἀνθρώπων,οὐκακὸςοὐδὲμὲνἐσθλός, ἐπὴντὰπρῶταγένηται,ἀλλ᾽ἐπὶπᾶσιτίθενται, ἐπείκετέκωσι, τοκῆες.εἰπὲδέμοιγαῖάντε: τεὴνδῆμόντεπόλιντε,ὄφρασετῇπέμπωσιτιτυσκόμεναιφρεσὶνῆες:οὐγὰρΦαιήκεσσικυβερνητῆρεςἔασιν,οὐδέτιπηδάλι᾽ἔστι, τάτ᾽ἄλλαινῆεςἔχουσιν:ἀλλ᾽αὐταὶἴσασινοήματακαὶφρέναςἀνδρῶν,καὶπάντωνἴσασιπόλιαςκαὶπίοναςἀγροὺςἀνθρώπων, καὶλαῖτματάχισθ᾽ἁλὸςἐκπερόωσινἠέρικαὶνεφέλῃκεκαλυμμέναι: οὐδέποτέσφινοὔτετιπημανθῆναιἔπιδέοςοὔτ᾽ἀπολέσθαι.ἀλλὰτόδ᾽ὥςποτεπατρὸςἐγὼνεἰπόντοςἄκουσαΝαυσιθόου, ὃςἔφασκεΠοσειδάων᾽ἀγάσασθαιἡμῖν, οὕνεκαπομποὶἀπήμονέςεἰμενἁπάντων.φῆποτὲΦαιήκωνἀνδρῶνἐυεργέανῆαἐκπομπῆςἀνιοῦσανἐνἠεροειδέιπόντῳῥαισέμεναι, μέγαδ᾽ἧμινὄροςπόλειἀμφικαλύψειν.ὣςἀγόρευ᾽ὁγέρων: τὰδέκενθεὸςἢτελέσειενἤκ᾽ἀτέλεστ᾽εἴη, ὥςοἱφίλονἔπλετοθυμῷ:ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,ὅππῃἀπεπλάγχθηςτεκαὶἅςτιναςἵκεοχώραςἀνθρώπων, αὐτούςτεπόλιάςτ᾽ἐὺναιετοώσας,ἠμὲνὅσοιχαλεποίτεκαὶἄγριοιοὐδὲδίκαιοι,οἵτεφιλόξεινοι, καίσφιννόοςἐστὶθεουδής.εἰπὲδ᾽ὅτικλαίειςκαὶὀδύρεαιἔνδοθιθυμῷἈργείωνΔαναῶνἠδ᾽Ἰλίουοἶτονἀκούων.τὸνδὲθεοὶμὲντεῦξαν, ἐπεκλώσαντοδ᾽ὄλεθρονἀνθρώποις, ἵναᾖσικαὶἐσσομένοισινἀοιδή.ἦτίςτοικαὶπηὸςἀπέφθιτοἸλιόθιπρὸἐσθλὸςἐών, γαμβρὸςἢπενθερός, οἵτεμάλιστακήδιστοιτελέθουσιμεθ᾽αἷμάτεκαὶγένοςαὐτῶν;ἦτίςπουκαὶἑταῖροςἀνὴρκεχαρισμέναεἰδώς,ἐσθλός; ἐπεὶοὐμέντικασιγνήτοιοχερείωνγίγνεται, ὅςκενἑταῖροςἐὼνπεπνυμέναεἰδῇ.”
τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Ἀλκίνοε
κρεῖον, πάντων
ἀριδείκετε
λαῶν,ἦτοιμὲντόδεκαλὸνἀκουέμενἐστὶνἀοιδοῦτοιοῦδ᾽οἷοςὅδ᾽ἐστί, θεοῖςἐναλίγκιοςαὐδήν.οὐγὰρἐγώγέτίφημιτέλοςχαριέστερονεἶναιἢὅτ᾽ἐυφροσύνημὲνἔχῃκάταδῆμονἅπαντα,δαιτυμόνεςδ᾽ἀνὰδώματ᾽ἀκουάζωνταιἀοιδοῦἥμενοιἑξείης, παρὰδὲπλήθωσιτράπεζαισίτουκαὶκρειῶν, μέθυδ᾽ἐκκρητῆροςἀφύσσωνοἰνοχόοςφορέῃσικαὶἐγχείῃδεπάεσσι:τοῦτότίμοικάλλιστονἐνὶφρεσὶνεἴδεταιεἶναι.σοὶδ᾽ἐμὰκήδεαθυμὸςἐπετράπετοστονόενταεἴρεσθ᾽, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονὀδυρόμενοςστεναχίζω:τίπρῶτόντοιἔπειτα, τίδ᾽ὑστάτιονκαταλέξω;κήδε᾽ἐπείμοιπολλὰδόσανθεοὶΟὐρανίωνες.νῦνδ᾽ὄνομαπρῶτονμυθήσομαι, ὄφρακαὶὑμεῖςεἴδετ᾽, ἐγὼδ᾽ἂνἔπειταφυγὼνὕπονηλεὲςἦμαρὑμῖνξεῖνοςἔωκαὶἀπόπροθιδώματαναίων.εἴμ᾽ὈδυσεὺςΛαερτιάδης, ὃςπᾶσιδόλοισινἀνθρώποισιμέλω, καίμευκλέοςοὐρανὸνἵκει.ναιετάωδ᾽Ἰθάκηνἐυδείελον: ἐνδ᾽ὄροςαὐτῇΝήριτονεἰνοσίφυλλον, ἀριπρεπές: ἀμφὶδὲνῆσοιπολλαὶναιετάουσιμάλασχεδὸνἀλλήλῃσι,ΔουλίχιόντεΣάμητεκαὶὑλήεσσαΖάκυνθος.αὐτὴδὲχθαμαλὴπανυπερτάτηεἰνἁλὶκεῖταιπρὸςζόφον, αἱδέτ᾽ἄνευθεπρὸςἠῶτ᾽ἠέλιόντε,τρηχεῖ᾽, ἀλλ᾽ἀγαθὴκουροτρόφος: οὔτοιἐγώγεἧςγαίηςδύναμαιγλυκερώτερονἄλλοἰδέσθαι.ἦμένμ᾽αὐτόθ᾽ἔρυκεΚαλυψώ, δῖαθεάων,ἐνσπέσσιγλαφυροῖσι, λιλαιομένηπόσινεἶναι:ὣςδ᾽αὔτωςΚίρκηκατερήτυενἐνμεγάροισινΑἰαίηδολόεσσα, λιλαιομένηπόσινεἶναι:ἀλλ᾽ἐμὸνοὔποτεθυμὸνἐνὶστήθεσσινἔπειθον.ὣςοὐδὲνγλύκιονἧςπατρίδοςοὐδὲτοκήωνγίγνεται, εἴπερκαίτιςἀπόπροθιπίοναοἶκονγαίῃἐνἀλλοδαπῇναίειἀπάνευθετοκήων.εἰδ᾽ἄγετοικαὶνόστονἐμὸνπολυκηδέ᾽ἐνίσπω,ὅνμοιΖεὺςἐφέηκενἀπὸΤροίηθενἰόντι.“Ἰλιόθεν
με
φέρων
ἄνεμος
Κικόνεσσι
πέλασσεν,Ἰσμάρῳ. ἔνθαδ᾽ἐγὼπόλινἔπραθον, ὤλεσαδ᾽αὐτούς:ἐκπόλιοςδ᾽ἀλόχουςκαὶκτήματαπολλὰλαβόντεςδασσάμεθ᾽, ὡςμήτίςμοιἀτεμβόμενοςκίοιἴσης.ἔνθ᾽ἦτοιμὲνἐγὼδιερῷποδὶφευγέμενἡμέαςἠνώγεα, τοὶδὲμέγανήπιοιοὐκἐπίθοντο.ἔνθαδὲπολλὸνμὲνμέθυπίνετο, πολλὰδὲμῆλαἔσφαζονπαρὰθῖνακαὶεἰλίποδαςἕλικαςβοῦς:τόφραδ᾽ἄρ᾽οἰχόμενοιΚίκονεςΚικόνεσσιγεγώνευν,οἵσφινγείτονεςἦσαν, ἅμαπλέονεςκαὶἀρείους,ἤπειρονναίοντες, ἐπιστάμενοιμὲνἀφ᾽ἵππωνἀνδράσιμάρνασθαικαὶὅθιχρὴπεζὸνἐόντα.ἦλθονἔπειθ᾽ὅσαφύλλακαὶἄνθεαγίγνεταιὥρῃ,ἠέριοι: τότεδήῥακακὴΔιὸςαἶσαπαρέστηἡμῖναἰνομόροισιν, ἵν᾽ἄλγεαπολλὰπάθοιμεν.στησάμενοιδ᾽ἐμάχοντομάχηνπαρὰνηυσὶθοῇσι,βάλλονδ᾽ἀλλήλουςχαλκήρεσινἐγχείῃσιν.ὄφραμὲνἠὼςἦνκαὶἀέξετοἱερὸνἦμαρ,τόφραδ᾽ἀλεξόμενοιμένομενπλέονάςπερἐόντας.ἦμοςδ᾽ἠέλιοςμετενίσσετοβουλυτόνδε,καὶτότεδὴΚίκονεςκλῖνανδαμάσαντεςἈχαιούς.ἓξδ᾽ἀφ᾽ἑκάστηςνηὸςἐυκνήμιδεςἑταῖροιὤλονθ᾽: οἱδ᾽ἄλλοιφύγομενθάνατόντεμόροντε.“ἔνθεν
δὲ
προτέρω
πλέομεν
ἀκαχήμενοι
ἦτορ,ἄσμενοιἐκθανάτοιο, φίλουςὀλέσαντεςἑταίρους.οὐδ᾽ἄραμοιπροτέρωνῆεςκίονἀμφιέλισσαι,πρίντινατῶνδειλῶνἑτάρωντρὶςἕκαστονἀῦσαι,οἳθάνονἐνπεδίῳΚικόνωνὕποδῃωθέντες.νηυσὶδ᾽ἐπῶρσ᾽ἄνεμονΒορέηννεφεληγερέταΖεὺςλαίλαπιθεσπεσίῃ, σὺνδὲνεφέεσσικάλυψεγαῖανὁμοῦκαὶπόντον: ὀρώρειδ᾽οὐρανόθεννύξ.αἱμὲνἔπειτ᾽ἐφέροντ᾽ἐπικάρσιαι, ἱστίαδέσφιντριχθάτεκαὶτετραχθὰδιέσχισενἲςἀνέμοιο.καὶτὰμὲνἐςνῆαςκάθεμεν, δείσαντεςὄλεθρον,αὐτὰςδ᾽ἐσσυμένωςπροερέσσαμενἤπειρόνδε.ἔνθαδύωνύκταςδύοτ᾽ἤματασυνεχὲςαἰεὶκείμεθ᾽, ὁμοῦκαμάτῳτεκαὶἄλγεσιθυμὸνἔδοντες.ἀλλ᾽ὅτεδὴτρίτονἦμαρἐυπλόκαμοςτέλεσ᾽Ἠώς,ἱστοὺςστησάμενοιἀνάθ᾽ἱστίαλεύκ᾽ἐρύσαντεςἥμεθα, τὰςδ᾽ἄνεμόςτεκυβερνῆταίτ᾽ἴθυνον.καίνύκενἀσκηθὴςἱκόμηνἐςπατρίδαγαῖαν:ἀλλάμεκῦμαῥόοςτεπεριγνάμπτονταΜάλειανκαὶΒορέηςἀπέωσε, παρέπλαγξενδὲΚυθήρων.“ἔνθεν
δ᾽
ἐννῆμαρ
φερόμην
ὀλοοῖς
ἀνέμοισιν
πόντονἐπ᾽ἰχθυόεντα: ἀτὰρδεκάτῃἐπέβημενγαίηςΛωτοφάγων, οἵτ᾽ἄνθινονεἶδαρἔδουσιν.ἔνθαδ᾽ἐπ᾽ἠπείρουβῆμενκαὶἀφυσσάμεθ᾽ὕδωρ,αἶψαδὲδεῖπνονἕλοντοθοῇςπαρὰνηυσὶνἑταῖροι.αὐτὰρἐπεὶσίτοιότ᾽ἐπασσάμεθ᾽ἠδὲποτῆτος,δὴτοτ᾽ἐγὼνἑτάρουςπροΐεινπεύθεσθαιἰόντας,οἵτινεςἀνέρεςεἶενἐπὶχθονὶσῖτονἔδοντεςἄνδρεδύωκρίνας, τρίτατονκήρυχ᾽ἅμ᾽ὀπάσσας.οἱδ᾽αἶψ᾽οἰχόμενοιμίγενἀνδράσιΛωτοφάγοισιν:οὐδ᾽ἄραΛωτοφάγοιμήδονθ᾽ἑτάροισινὄλεθρονἡμετέροις, ἀλλάσφιδόσανλωτοῖοπάσασθαι.τῶνδ᾽ὅςτιςλωτοῖοφάγοιμελιηδέακαρπόν,οὐκέτ᾽ἀπαγγεῖλαιπάλινἤθελενοὐδὲνέεσθαι,ἀλλ᾽αὐτοῦβούλοντομετ᾽ἀνδράσιΛωτοφάγοισιλωτὸνἐρεπτόμενοιμενέμεννόστουτελαθέσθαι.τοὺςμὲνἐγὼνἐπὶνῆαςἄγονκλαίονταςἀνάγκῃ,νηυσὶδ᾽ἐνὶγλαφυρῇσινὑπὸζυγὰδῆσαἐρύσσας.αὐτὰρτοὺςἄλλουςκελόμηνἐρίηραςἑταίρουςσπερχομένουςνηῶνἐπιβαινέμενὠκειάων,μήπώςτιςλωτοῖοφαγὼννόστοιολάθηται.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον,ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.“ἔνθεν
δὲ
προτέρω
πλέομεν
ἀκαχήμενοι
ἦτορ:Κυκλώπωνδ᾽ἐςγαῖανὑπερφιάλωνἀθεμίστωνἱκόμεθ᾽, οἵῥαθεοῖσιπεποιθότεςἀθανάτοισινοὔτεφυτεύουσινχερσὶνφυτὸνοὔτ᾽ἀρόωσιν,ἀλλὰτάγ᾽ἄσπαρτακαὶἀνήροταπάνταφύονται,πυροὶκαὶκριθαὶἠδ᾽ἄμπελοι, αἵτεφέρουσινοἶνονἐριστάφυλον, καίσφινΔιὸςὄμβροςἀέξει.τοῖσινδ᾽οὔτ᾽ἀγοραὶβουληφόροιοὔτεθέμιστες,ἀλλ᾽οἵγ᾽ὑψηλῶνὀρέωνναίουσικάρηναἐνσπέσσιγλαφυροῖσι, θεμιστεύειδὲἕκαστοςπαίδωνἠδ᾽ἀλόχων, οὐδ᾽ἀλλήλωνἀλέγουσιν.“νῆσος
ἔπειτα
λάχεια
παρὲκ
λιμένος
τετάνυσται,γαίηςΚυκλώπωνοὔτεσχεδὸνοὔτ᾽ἀποτηλοῦ,ὑλήεσσ᾽: ἐνδ᾽αἶγεςἀπειρέσιαιγεγάασινἄγριαι: οὐμὲνγὰρπάτοςἀνθρώπωνἀπερύκει,οὐδέμινεἰσοιχνεῦσικυνηγέται, οἵτεκαθ᾽ὕληνἄλγεαπάσχουσινκορυφὰςὀρέωνἐφέποντες.οὔτ᾽ἄραποίμνῃσινκαταΐσχεταιοὔτ᾽ἀρότοισιν,ἀλλ᾽ἥγ᾽ἄσπαρτοςκαὶἀνήροτοςἤματαπάνταἀνδρῶνχηρεύει, βόσκειδέτεμηκάδαςαἶγας.οὐγὰρΚυκλώπεσσινέεςπάραμιλτοπάρῃοι,οὐδ᾽ἄνδρεςνηῶνἔνιτέκτονες, οἵκεκάμοιεννῆαςἐυσσέλμους, αἵκεντελέοιενἕκασταἄστε᾽ἐπ᾽ἀνθρώπωνἱκνεύμεναι, οἷάτεπολλὰἄνδρεςἐπ᾽ἀλλήλουςνηυσὶνπερόωσιθάλασσαν:οἵκέσφινκαὶνῆσονἐυκτιμένηνἐκάμοντο.οὐμὲνγάρτικακήγε, φέροιδέκενὥριαπάντα:ἐνμὲνγὰρλειμῶνεςἁλὸςπολιοῖοπαρ᾽ὄχθαςὑδρηλοὶμαλακοί: μάλακ᾽ἄφθιτοιἄμπελοιεἶεν.ἐνδ᾽ἄροσιςλείη: μάλακενβαθὺλήιοναἰεὶεἰςὥραςἀμῷεν, ἐπεὶμάλαπῖαρὑπ᾽οὖδας.ἐνδὲλιμὴνἐύορμος, ἵν᾽οὐχρεὼπείσματόςἐστιν,οὔτ᾽εὐνὰςβαλέεινοὔτεπρυμνήσι᾽ἀνάψαι,ἀλλ᾽ἐπικέλσανταςμεῖναιχρόνονεἰςὅκεναυτέωνθυμὸςἐποτρύνῃκαὶἐπιπνεύσωσινἀῆται.αὐτὰρἐπὶκρατὸςλιμένοςῥέειἀγλαὸνὕδωρ,κρήνηὑπὸσπείους: περὶδ᾽αἴγειροιπεφύασιν.ἔνθακατεπλέομεν, καίτιςθεὸςἡγεμόνευεννύκταδι᾽ὀρφναίην, οὐδὲπρουφαίνετ᾽ἰδέσθαι:ἀὴργὰρπερὶνηυσὶβαθεῖ᾽ἦν, οὐδὲσελήνηοὐρανόθενπρούφαινε, κατείχετοδὲνεφέεσσιν.ἔνθ᾽οὔτιςτὴννῆσονἐσέδρακενὀφθαλμοῖσιν,οὔτ᾽οὖνκύματαμακρὰκυλινδόμεναπροτὶχέρσονεἰσίδομεν, πρὶννῆαςἐυσσέλμουςἐπικέλσαι.κελσάσῃσιδὲνηυσὶκαθείλομενἱστίαπάντα,ἐκδὲκαὶαὐτοὶβῆμενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης:ἔνθαδ᾽ἀποβρίξαντεςἐμείναμενἨῶδῖαν.“ἦμος
δ᾽
ἠριγένεια
φάνη
ῥοδοδάκτυλος
Ἠώς,νῆσονθαυμάζοντεςἐδινεόμεσθακατ᾽αὐτήν.ὦρσανδὲνύμφαι, κοῦραιΔιὸςαἰγιόχοιο,αἶγαςὀρεσκῴους, ἵναδειπνήσειανἑταῖροι.αὐτίκακαμπύλατόξακαὶαἰγανέαςδολιχαύλουςεἱλόμεθ᾽ἐκνηῶν, διὰδὲτρίχακοσμηθέντεςβάλλομεν: αἶψαδ᾽ἔδωκεθεὸςμενοεικέαθήρην.νῆεςμένμοιἕποντοδυώδεκα, ἐςδὲἑκάστηνἐννέαλάγχανοναἶγες: ἐμοὶδὲδέκ᾽ἔξελονοἴῳ.“ὣς
τότε
μὲν
πρόπαν
ἦμαρ
ἐς
ἠέλιον
καταδύντα
ἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:οὐγάρπωνηῶνἐξέφθιτοοἶνοςἐρυθρός,ἀλλ᾽ἐνέην: πολλὸνγὰρἐνἀμφιφορεῦσινἕκαστοιἠφύσαμενΚικόνων. ἱερὸνπτολίεθρονἑλόντες.Κυκλώπωνδ᾽ἐςγαῖανἐλεύσσομενἐγγὺςἐόντων,καπνόντ᾽αὐτῶντεφθογγὴνὀίωντεκαὶαἰγῶν.ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθε,δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,καὶτότ᾽ἐγὼνἀγορὴνθέμενοςμετὰπᾶσινἔειπον:“‘ἄλλοι
μὲν
νῦν
μίμνετ᾽, ἐμοὶ
ἐρίηρες
ἑταῖροι:αὐτὰρἐγὼσὺννηίτ᾽ἐμῇκαὶἐμοῖςἑτάροισινἐλθὼντῶνδ᾽ἀνδρῶνπειρήσομαι, οἵτινέςεἰσιν,ἤῥ᾽οἵγ᾽ὑβρισταίτεκαὶἄγριοιοὐδὲδίκαιοι,ἦεφιλόξεινοι, καίσφιννόοςἐστὶθεουδής.’“ὣς
εἰπὼν
ἀνὰ
νηὸς
ἔβην, ἐκέλευσα
δ᾽
ἑταίρους
αὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον,ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἀλλ᾽ὅτεδὴτὸνχῶρονἀφικόμεθ᾽ἐγγὺςἐόντα,ἔνθαδ᾽ἐπ᾽ἐσχατιῇσπέοςεἴδομενἄγχιθαλάσσης,ὑψηλόν, δάφνῃσικατηρεφές. ἔνθαδὲπολλὰμῆλ᾽, ὄιέςτεκαὶαἶγες, ἰαύεσκον: περὶδ᾽αὐλὴὑψηλὴδέδμητοκατωρυχέεσσιλίθοισιμακρῇσίντεπίτυσσινἰδὲδρυσὶνὑψικόμοισιν.ἔνθαδ᾽ἀνὴρἐνίαυεπελώριος, ὅςῥατὰμῆλαοἶοςποιμαίνεσκενἀπόπροθεν: οὐδὲμετ᾽ἄλλουςπωλεῖτ᾽, ἀλλ᾽ἀπάνευθενἐὼνἀθεμίστιαᾔδη.καὶγὰρθαῦμ᾽ἐτέτυκτοπελώριον, οὐδὲἐῴκειἀνδρίγεσιτοφάγῳ, ἀλλὰῥίῳὑλήεντιὑψηλῶνὀρέων, ὅτεφαίνεταιοἶονἀπ᾽ἄλλων.“δὴ
τότε
τοὺς
ἄλλους
κελόμην
ἐρίηρας
ἑταίρους
αὐτοῦπὰρνηίτεμένεινκαὶνῆαἔρυσθαι,αὐτὰρἐγὼκρίναςἑτάρωνδυοκαίδεκ᾽ἀρίστουςβῆν: ἀτὰραἴγεονἀσκὸνἔχονμέλανοςοἴνοιοἡδέος, ὅνμοιἔδωκεΜάρων, Εὐάνθεοςυἱός,ἱρεὺςἈπόλλωνος, ὃςἼσμαρονἀμφιβεβήκει,οὕνεκάμινσὺνπαιδὶπερισχόμεθ᾽ἠδὲγυναικὶἁζόμενοι: ᾤκειγὰρἐνἄλσεϊδενδρήεντιΦοίβουἈπόλλωνος. ὁδέμοιπόρενἀγλαὰδῶρα:χρυσοῦμένμοιἔδωκ᾽ἐυεργέοςἑπτὰτάλαντα,δῶκεδέμοικρητῆραπανάργυρον, αὐτὰρἔπειταοἶνονἐνἀμφιφορεῦσιδυώδεκαπᾶσινἀφύσσαςἡδὺνἀκηράσιον, θεῖονποτόν: οὐδέτιςαὐτὸνἠείδηδμώωνοὐδ᾽ἀμφιπόλωνἐνὶοἴκῳ,ἀλλ᾽αὐτὸςἄλοχόςτεφίληταμίητεμί᾽οἴη.τὸνδ᾽ὅτεπίνοιενμελιηδέαοἶνονἐρυθρόν,ἓνδέπαςἐμπλήσαςὕδατοςἀνὰεἴκοσιμέτραχεῦ᾽, ὀδμὴδ᾽ἡδεῖαἀπὸκρητῆροςὀδώδειθεσπεσίη: τότ᾽ἂνοὔτοιἀποσχέσθαιφίλονἦεν.τοῦφέρονἐμπλήσαςἀσκὸνμέγαν, ἐνδὲκαὶᾖακωρύκῳ: αὐτίκαγάρμοιὀίσατοθυμὸςἀγήνωρἄνδρ᾽ἐπελεύσεσθαιμεγάληνἐπιειμένονἀλκήν,ἄγριον, οὔτεδίκαςἐὺεἰδόταοὔτεθέμιστας.“καρπαλίμως
δ᾽
εἰς
ἄντρον
ἀφικόμεθ᾽, οὐδέ
μιν
ἔνδον
εὕρομεν, ἀλλ᾽ἐνόμευενομὸνκάταπίοναμῆλα.ἐλθόντεςδ᾽εἰςἄντρονἐθηεύμεσθαἕκαστα.ταρσοὶμὲντυρῶνβρῖθον, στείνοντοδὲσηκοὶἀρνῶνἠδ᾽ἐρίφων: διακεκριμέναιδὲἕκασταιἔρχατο, χωρὶςμὲνπρόγονοι, χωρὶςδὲμέτασσαι,χωρὶςδ᾽αὖθ᾽ἕρσαι. ναῖονδ᾽ὀρῷἄγγεαπάντα,γαυλοίτεσκαφίδεςτε, τετυγμένα, τοῖςἐνάμελγεν.ἔνθ᾽ἐμὲμὲνπρώτισθ᾽ἕταροιλίσσοντ᾽ἐπέεσσιντυρῶναἰνυμένουςἰέναιπάλιν, αὐτὰρἔπειτακαρπαλίμωςἐπὶνῆαθοὴνἐρίφουςτεκαὶἄρναςσηκῶνἐξελάσανταςἐπιπλεῖνἁλμυρὸνὕδωρ:ἀλλ᾽ἐγὼοὐπιθόμην, ἦτ᾽ἂνπολὺκέρδιονἦεν,ὄφρ᾽αὐτόντεἴδοιμι, καὶεἴμοιξείνιαδοίη.οὐδ᾽ἄρ᾽ἔμελλ᾽ἑτάροισιφανεὶςἐρατεινὸςἔσεσθαι.“ἔνθα
δὲ
πῦρ
κήαντες
ἐθύσαμεν
ἠδὲ
καὶ
αὐτοὶ
τυρῶναἰνύμενοιφάγομεν, μένομέντέμινἔνδονἥμενοι, ἧοςἐπῆλθενέμων. φέρεδ᾽ὄβριμονἄχθοςὕληςἀζαλέης, ἵναοἱποτιδόρπιονεἴη,ἔντοσθενδ᾽ἄντροιοβαλὼνὀρυμαγδὸνἔθηκεν:ἡμεῖςδὲδείσαντεςἀπεσσύμεθ᾽ἐςμυχὸνἄντρου.αὐτὰρὅγ᾽εἰςεὐρὺσπέοςἤλασεπίοναμῆλαπάνταμάλ᾽ὅσσ᾽ἤμελγε, τὰδ᾽ἄρσεναλεῖπεθύρηφιν,ἀρνειούςτετράγουςτε, βαθείηςἔκτοθεναὐλῆς.αὐτὰρἔπειτ᾽ἐπέθηκεθυρεὸνμέγανὑψόσ᾽ἀείρας,ὄβριμον: οὐκἂντόνγεδύωκαὶεἴκοσ᾽ἄμαξαιἐσθλαὶτετράκυκλοιἀπ᾽οὔδεοςὀχλίσσειαν:τόσσηνἠλίβατονπέτρηνἐπέθηκεθύρῃσιν.ἑζόμενοςδ᾽ἤμελγενὄιςκαὶμηκάδαςαἶγας,πάντακατὰμοῖραν, καὶὑπ᾽ἔμβρυονἧκενἑκάστῃ.αὐτίκαδ᾽ἥμισυμὲνθρέψαςλευκοῖογάλακτοςπλεκτοῖςἐνταλάροισινἀμησάμενοςκατέθηκεν,ἥμισυδ᾽αὖτ᾽ἔστησενἐνἄγγεσιν, ὄφραοἱεἴηπίνειναἰνυμένῳκαίοἱποτιδόρπιονεἴη.αὐτὰρἐπεὶδὴσπεῦσεπονησάμενοςτὰἃἔργα,καὶτότεπῦρἀνέκαιεκαὶεἴσιδεν, εἴρετοδ᾽ἡμέας:“ ‘ὦ
ξεῖνοι, τίνες
ἐστέ; πόθεν
πλεῖθ᾽
ὑγρὰ
κέλευθα;ἦτικατὰπρῆξινἦμαψιδίωςἀλάλησθε,οἷάτεληιστῆρες, ὑπεὶρἅλα, τοίτ᾽ἀλόωνταιψυχὰςπαρθέμενοικακὸνἀλλοδαποῖσιφέροντες;”“ὣς
ἔφαθ᾽, ἡμῖν
δ᾽
αὖτε
κατεκλάσθη
φίλον
ἦτορ,δεισάντωνφθόγγοντεβαρὺναὐτόντεπέλωρον.ἀλλὰκαὶὥςμινἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπον:“ ‘ἡμεῖς
τοι
Τροίηθεν
ἀποπλαγχθέντες
Ἀχαιοὶ
παντοίοιςἀνέμοισινὑπὲρμέγαλαῖτμαθαλάσσης,οἴκαδεἱέμενοι, ἄλληνὁδὸνἄλλακέλευθαἤλθομεν: οὕτωπουΖεὺςἤθελεμητίσασθαι.λαοὶδ᾽ἈτρεΐδεωἈγαμέμνονοςεὐχόμεθ᾽εἶναι,τοῦδὴνῦνγεμέγιστονὑπουράνιονκλέοςἐστί:τόσσηνγὰρδιέπερσεπόλινκαὶἀπώλεσελαοὺςπολλούς. ἡμεῖςδ᾽αὖτεκιχανόμενοιτὰσὰγοῦναἱκόμεθ᾽, εἴτιπόροιςξεινήιονἠὲκαὶἄλλωςδοίηςδωτίνην, ἥτεξείνωνθέμιςἐστίν.ἀλλ᾽αἰδεῖο, φέριστε, θεούς: ἱκέταιδέτοίεἰμεν,Ζεὺςδ᾽ἐπιτιμήτωρἱκετάωντεξείνωντε,ξείνιος, ὃςξείνοισινἅμ᾽αἰδοίοισινὀπηδεῖ.’ὣςἐφάμην, ὁδέμ᾽αὐτίκ᾽ἀμείβετονηλέιθυμῷ:“νήπιός
εἰς, ὦ
ξεῖν᾽, ἢ
τηλόθεν
εἰλήλουθας,ὅςμεθεοὺςκέλεαιἢδειδίμενἢἀλέασθαι:οὐγὰρΚύκλωπεςΔιὸςαἰγιόχουἀλέγουσινοὐδὲθεῶνμακάρων, ἐπεὶἦπολὺφέρτεροίεἰμεν:οὐδ᾽ἂνἐγὼΔιὸςἔχθοςἀλευάμενοςπεφιδοίμηνοὔτεσεῦοὔθ᾽ἑτάρων, εἰμὴθυμόςμεκελεύοι.ἀλλάμοιεἴφ᾽ὅπῃἔσχεςἰὼνἐυεργέανῆα,ἤπουἐπ᾽ἐσχατιῆς, ἦκαὶσχεδόν, ὄφραδαείω.’“ὣς
φάτο
πειράζων, ἐμὲ
δ᾽
οὐ
λάθεν
εἰδότα
πολλά,ἀλλάμινἄψορρονπροσέφηνδολίοιςἐπέεσσι:“ ‘νέα
μέν
μοι
κατέαξε
Ποσειδάων
ἐνοσίχθων
πρὸςπέτρῃσιβαλὼνὑμῆςἐπὶπείρασιγαίης,ἄκρῃπροσπελάσας: ἄνεμοςδ᾽ἐκπόντουἔνεικεν:αὐτὰρἐγὼσὺντοῖσδεὑπέκφυγοναἰπὺνὄλεθρον.’“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
οὐδὲν
ἀμείβετο
νηλέι
θυμῷ,ἀλλ᾽ὅγ᾽ἀναΐξαςἑτάροιςἐπὶχεῖραςἴαλλε,σὺνδὲδύωμάρψαςὥςτεσκύλακαςποτὶγαίῃκόπτ᾽: ἐκδ᾽ἐγκέφαλοςχαμάδιςῥέε, δεῦεδὲγαῖαν.τοὺςδὲδιὰμελεϊστὶταμὼνὡπλίσσατοδόρπον:ἤσθιεδ᾽ὥςτελέωνὀρεσίτροφος, οὐδ᾽ἀπέλειπεν,ἔγκατάτεσάρκαςτεκαὶὀστέαμυελόεντα.ἡμεῖςδὲκλαίοντεςἀνεσχέθομενΔιὶχεῖρας,σχέτλιαἔργ᾽ὁρόωντες, ἀμηχανίηδ᾽ἔχεθυμόν.αὐτὰρἐπεὶΚύκλωψμεγάληνἐμπλήσατονηδὺνἀνδρόμεακρέ᾽ἔδωνκαὶἐπ᾽ἄκρητονγάλαπίνων,κεῖτ᾽ἔντοσθ᾽ἄντροιοτανυσσάμενοςδιὰμήλων.τὸνμὲνἐγὼβούλευσακατὰμεγαλήτοραθυμὸνἆσσονἰών, ξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦ,οὐτάμεναιπρὸςστῆθος, ὅθιφρένεςἧπαρἔχουσι,χείρ᾽ἐπιμασσάμενος: ἕτεροςδέμεθυμὸςἔρυκεν.αὐτοῦγάρκεκαὶἄμμεςἀπωλόμεθ᾽αἰπὺνὄλεθρον:οὐγάρκενδυνάμεσθαθυράωνὑψηλάωνχερσὶνἀπώσασθαιλίθονὄβριμον, ὃνπροσέθηκεν.ὣςτότεμὲνστενάχοντεςἐμείναμενἨῶδῖαν.“ἦμος
δ᾽
ἠριγένεια
φάνη
ῥοδοδάκτυλος
Ἠώς,καὶτότεπῦρἀνέκαιεκαὶἤμελγεκλυτὰμῆλα,πάντακατὰμοῖραν, καὶὑπ᾽ἔμβρυονἧκενἑκάστῃ.αὐτὰρἐπεὶδὴσπεῦσεπονησάμενοςτὰἃἔργα,σὺνδ᾽ὅγεδὴαὖτεδύωμάρψαςὡπλίσσατοδεῖπνον.δειπνήσαςδ᾽ἄντρουἐξήλασεπίοναμῆλα,ῥηιδίωςἀφελὼνθυρεὸνμέγαν: αὐτὰρἔπειταἂψἐπέθηχ᾽, ὡςεἴτεφαρέτρῃπῶμ᾽ἐπιθείη.πολλῇδὲῥοίζῳπρὸςὄροςτρέπεπίοναμῆλαΚύκλωψ: αὐτὰρἐγὼλιπόμηνκακὰβυσσοδομεύων,εἴπωςτισαίμην, δοίηδέμοιεὖχοςἈθήνη.“ἥδε
δέ
μοι
κατὰ
θυμὸν
ἀρίστη
φαίνετο
βουλή.Κύκλωποςγὰρἔκειτομέγαῥόπαλονπαρὰσηκῷ,χλωρὸνἐλαΐνεον: τὸμὲνἔκταμεν, ὄφραφοροίηαὐανθέν. τὸμὲνἄμμεςἐίσκομενεἰσορόωντεςὅσσονθ᾽ἱστὸννηὸςἐεικοσόροιομελαίνης,φορτίδοςεὐρείης, ἥτ᾽ἐκπεράᾳμέγαλαῖτμα:τόσσονἔηνμῆκος, τόσσονπάχοςεἰσοράασθαι.τοῦμὲνὅσοντ᾽ὄργυιανἐγὼνἀπέκοψαπαραστὰςκαὶπαρέθηχ᾽ἑτάροισιν, ἀποξῦναιδ᾽ἐκέλευσα:οἱδ᾽ὁμαλὸνποίησαν: ἐγὼδ᾽ἐθόωσαπαραστὰςἄκρον, ἄφαρδὲλαβὼνἐπυράκτεονἐνπυρὶκηλέῳ.καὶτὸμὲνεὖκατέθηκακατακρύψαςὑπὸκόπρῳ,ἥῥακατὰσπείουςκέχυτομεγάλ᾽ἤλιθαπολλή:αὐτὰρτοὺςἄλλουςκλήρῳπεπαλάσθαιἄνωγον,ὅςτιςτολμήσειενἐμοὶσὺνμοχλὸνἀείραςτρῖψαιἐνὀφθαλμῷ, ὅτετὸνγλυκὺςὕπνοςἱκάνοι.οἱδ᾽ἔλαχοντοὺςἄνκεκαὶἤθελοναὐτὸςἑλέσθαι,τέσσαρες, αὐτὰρἐγὼπέμπτοςμετὰτοῖσινἐλέγμην.ἑσπέριοςδ᾽ἦλθενκαλλίτριχαμῆλανομεύων.αὐτίκαδ᾽εἰςεὐρὺσπέοςἤλασεπίοναμῆλαπάνταμάλ᾽, οὐδέτιλεῖπεβαθείηςἔκτοθεναὐλῆς,ἤτιὀισάμενος, ἢκαὶθεὸςὣςἐκέλευσεν.αὐτὰρἔπειτ᾽ἐπέθηκεθυρεὸνμέγανὑψόσ᾽ἀείρας,ἑζόμενοςδ᾽ἤμελγενὄιςκαὶμηκάδαςαἶγας,πάντακατὰμοῖραν, καὶὑπ᾽ἔμβρυονἧκενἑκάστῃ.αὐτὰρἐπεὶδὴσπεῦσεπονησάμενοςτὰἃἔργα,σὺνδ᾽ὅγεδὴαὖτεδύωμάρψαςὡπλίσσατοδόρπον.καὶτότ᾽ἐγὼΚύκλωπαπροσηύδωνἄγχιπαραστάς,κισσύβιονμετὰχερσὶνἔχωνμέλανοςοἴνοιο:“Κύκλωψ, τῆ, πίε
οἶνον, ἐπεὶ
φάγες
ἀνδρόμεα
κρέα,ὄφρ᾽εἰδῇςοἷόντιποτὸντόδενηῦςἐκεκεύθειἡμετέρη. σοὶδ᾽αὖλοιβὴνφέρον, εἴμ᾽ἐλεήσαςοἴκαδεπέμψειας: σὺδὲμαίνεαιοὐκέτ᾽ἀνεκτῶς.σχέτλιε, πῶςκέντίςσεκαὶὕστερονἄλλοςἵκοιτοἀνθρώπωνπολέων, ἐπεὶοὐκατὰμοῖρανἔρεξας;”“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δ᾽
ἔδεκτο
καὶ
ἔκπιεν: ἥσατο
δ᾽
αἰνῶς
ἡδὺποτὸνπίνωνκαὶμ᾽ᾔτεεδεύτεροναὖτις:“‘δός
μοι
ἔτι
πρόφρων, καί
μοι
τεὸν
οὔνομα
εἰπὲ
αὐτίκανῦν, ἵνατοιδῶξείνιον, ᾧκεσὺχαίρῃς:καὶγὰρΚυκλώπεσσιφέρειζείδωροςἄρουραοἶνονἐριστάφυλον, καίσφινΔιὸςὄμβροςἀέξει:ἀλλὰτόδ᾽ἀμβροσίηςκαὶνέκταρόςἐστινἀπορρώξ.’“ὣς
φάτ᾽, ἀτάρ
οἱ
αὖτις
ἐγὼ
πόρον
αἴθοπα
οἶνον.τρὶςμὲνἔδωκαφέρων, τρὶςδ᾽ἔκπιενἀφραδίῃσιν.αὐτὰρἐπεὶΚύκλωπαπερὶφρέναςἤλυθενοἶνος,καὶτότεδήμινἔπεσσιπροσηύδωνμειλιχίοισι:“Κύκλωψ, εἰρωτᾷς
μ᾽
ὄνομα
κλυτόν, αὐτὰρ
ἐγώ
τοι
ἐξερέω: σὺδέμοιδὸςξείνιον, ὥςπερὑπέστης.Οὖτιςἐμοίγ᾽ὄνομα: Οὖτινδέμεκικλήσκουσιμήτηρἠδὲπατὴρἠδ᾽ἄλλοιπάντεςἑταῖροι.’“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμείβετο
νηλέι
θυμῷ:“Οὖτιν
ἐγὼ
πύματον
ἔδομαι
μετὰ
οἷς
ἑτάροισιν,τοὺςδ᾽ἄλλουςπρόσθεν: τὸδέτοιξεινήιονἔσται.“ἦ
καὶ
ἀνακλινθεὶς
πέσεν
ὕπτιος, αὐτὰρ
ἔπειτα
κεῖτ᾽ἀποδοχμώσαςπαχὺναὐχένα, κὰδδέμινὕπνοςᾕρειπανδαμάτωρ: φάρυγοςδ᾽ἐξέσσυτοοἶνοςψωμοίτ᾽ἀνδρόμεοι: ὁδ᾽ἐρεύγετοοἰνοβαρείων.καὶτότ᾽ἐγὼτὸνμοχλὸνὑπὸσποδοῦἤλασαπολλῆς,ἧοςθερμαίνοιτο: ἔπεσσιδὲπάνταςἑταίρουςθάρσυνον, μήτίςμοιὑποδείσαςἀναδύη.ἀλλ᾽ὅτεδὴτάχ᾽ὁμοχλὸςἐλάινοςἐνπυρὶμέλλενἅψεσθαι, χλωρόςπερἐών, διεφαίνετοδ᾽αἰνῶς,καὶτότ᾽ἐγὼνἆσσονφέρονἐκπυρός, ἀμφὶδ᾽ἑταῖροιἵσταντ᾽: αὐτὰρθάρσοςἐνέπνευσενμέγαδαίμων.οἱμὲνμοχλὸνἑλόντεςἐλάινον, ὀξὺνἐπ᾽ἄκρῳ,ὀφθαλμῷἐνέρεισαν: ἐγὼδ᾽ἐφύπερθενἐρεισθεὶςδίνεον, ὡςὅτετιςτρυπῷδόρυνήιονἀνὴρτρυπάνῳ, οἱδέτ᾽ἔνερθενὑποσσείουσινἱμάντιἁψάμενοιἑκάτερθε, τὸδὲτρέχειἐμμενὲςαἰεί.ὣςτοῦἐνὀφθαλμῷπυριήκεαμοχλὸνἑλόντεςδινέομεν, τὸνδ᾽αἷμαπερίρρεεθερμὸνἐόντα.πάνταδέοἱβλέφαρ᾽ἀμφὶκαὶὀφρύαςεὗσενἀυτμὴγλήνηςκαιομένης, σφαραγεῦντοδέοἱπυρὶῥίζαι.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἀνὴρχαλκεὺςπέλεκυνμέγανἠὲσκέπαρνονεἰνὕδατιψυχρῷβάπτῃμεγάλαἰάχονταφαρμάσσων: τὸγὰραὖτεσιδήρουγεκράτοςἐστίνὣςτοῦσίζ᾽ὀφθαλμὸςἐλαϊνέῳπερὶμοχλῷ.σμερδαλέονδὲμέγ᾽ᾤμωξεν, περὶδ᾽ἴαχεπέτρη,ἡμεῖςδὲδείσαντεςἀπεσσύμεθ᾽: αὐτὰρὁμοχλὸνἐξέρυσ᾽ὀφθαλμοῖοπεφυρμένοναἵματιπολλῷ.τὸνμὲνἔπειτ᾽ἔρριψενἀπὸἕοχερσὶνἀλύων,αὐτὰρὁΚύκλωπαςμεγάλ᾽ἤπυεν, οἵῥάμινἀμφὶςᾤκεονἐνσπήεσσιδι᾽ἄκριαςἠνεμοέσσας.οἱδὲβοῆςἀίοντεςἐφοίτωνἄλλοθενἄλλος,ἱστάμενοιδ᾽εἴροντοπερὶσπέοςὅττιἑκήδοι:“‘τίπτε
τόσον, Πολύφημ᾽, ἀρημένος
ὧδ᾽
ἐβόησας
νύκταδι᾽ἀμβροσίηνκαὶἀύπνουςἄμμετίθησθα;ἦμήτίςσευμῆλαβροτῶνἀέκοντοςἐλαύνει;ἦμήτίςσ᾽αὐτὸνκτείνειδόλῳἠὲβίηφιν;”“τοὺς
δ᾽
αὖτ᾽
ἐξ
ἄντρου
προσέφη
κρατερὸς
Πολύφημος:‘ὦ
φίλοι, Οὖτίς
με
κτείνει
δόλῳ
οὐδὲ
βίηφιν.’“οἱ
δ᾽
ἀπαμειβόμενοι
ἔπεα
πτερόεντ᾽
ἀγόρευον:εἰμὲνδὴμήτίςσεβιάζεταιοἶονἐόντα,νοῦσονγ᾽οὔπωςἔστιΔιὸςμεγάλουἀλέασθαι,ἀλλὰσύγ᾽εὔχεοπατρὶΠοσειδάωνιἄνακτι.’“ὣς
ἄρ᾽
ἔφαν
ἀπιόντες, ἐμὸν
δ᾽
ἐγέλασσε
φίλον
κῆρ,ὡςὄνομ᾽ἐξαπάτησενἐμὸνκαὶμῆτιςἀμύμων.Κύκλωψδὲστενάχωντεκαὶὠδίνωνὀδύνῃσιχερσὶψηλαφόωνἀπὸμὲνλίθονεἷλεθυράων,αὐτὸςδ᾽εἰνὶθύρῃσικαθέζετοχεῖρεπετάσσας,εἴτινάπουμετ᾽ὄεσσιλάβοιστείχονταθύραζε:οὕτωγάρπούμ᾽ἤλπετ᾽ἐνὶφρεσὶνήπιονεἶναι.αὐτὰρἐγὼβούλευον, ὅπωςὄχ᾽ἄρισταγένοιτο,εἴτιν᾽ἑταίροισινθανάτουλύσινἠδ᾽ἐμοὶαὐτῷεὑροίμην: πάνταςδὲδόλουςκαὶμῆτινὕφαινονὥςτεπερὶψυχῆς: μέγαγὰρκακὸνἐγγύθενἦεν.ἥδεδέμοικατὰθυμὸνἀρίστηφαίνετοβουλή.ἄρσενεςὄιεςἦσανἐυτρεφέες, δασύμαλλοι,καλοίτεμεγάλοιτε, ἰοδνεφὲςεἶροςἔχοντες:τοὺςἀκέωνσυνέεργονἐυστρεφέεσσιλύγοισιν,τῇςἔπιΚύκλωψεὗδεπέλωρ, ἀθεμίστιαεἰδώς,σύντρειςαἰνύμενος: ὁμὲνἐνμέσῳἄνδραφέρεσκε,τὼδ᾽ἑτέρωἑκάτερθενἴτηνσώοντεςἑταίρους.τρεῖςδὲἕκαστονφῶτ᾽ὄιεςφέρον: αὐτὰρἐγώγε—ἀρνειὸςγὰρἔηνμήλωνὄχ᾽ἄριστοςἁπάντων,τοῦκατὰνῶταλαβών, λασίηνὑπὸγαστέρ᾽ἐλυσθεὶςκείμην: αὐτὰρχερσὶνἀώτουθεσπεσίοιονωλεμέωςστρεφθεὶςἐχόμηντετληότιθυμῷ.ὣςτότεμὲνστενάχοντεςἐμείναμενἨῶδῖαν.“ἦμος
δ᾽
ἠριγένεια
φάνη
ῥοδοδάκτυλος
Ἠώς,καὶτότ᾽ἔπειτανομόνδ᾽ἐξέσσυτοἄρσεναμῆλα,θήλειαιδὲμέμηκονἀνήμελκτοιπερὶσηκούς:οὔθαταγὰρσφαραγεῦντο. ἄναξδ᾽ὀδύνῃσικακῇσιτειρόμενοςπάντωνὀίωνἐπεμαίετονῶταὀρθῶνἑσταότων: τὸδὲνήπιοςοὐκἐνόησεν,ὥςοἱὑπ᾽εἰροπόκωνὀίωνστέρνοισιδέδεντο.ὕστατοςἀρνειὸςμήλωνἔστειχεθύραζελάχνῳστεινόμενοςκαὶἐμοὶπυκινὰφρονέοντι.τὸνδ᾽ἐπιμασσάμενοςπροσέφηκρατερὸςΠολύφημος:“‘κριὲ
πέπον, τί
μοι
ὧδε
διὰ
σπέος
ἔσσυο
μήλων
ὕστατος; οὔτιπάροςγελελειμμένοςἔρχεαιοἰῶν,ἀλλὰπολὺπρῶτοςνέμεαιτέρεν᾽ἄνθεαποίηςμακρὰβιβάς, πρῶτοςδὲῥοὰςποταμῶνἀφικάνεις,πρῶτοςδὲσταθμόνδελιλαίεαιἀπονέεσθαιἑσπέριος: νῦναὖτεπανύστατος. ἦσύγ᾽ἄνακτοςὀφθαλμὸνποθέεις, τὸνἀνὴρκακὸςἐξαλάωσεσὺνλυγροῖςἑτάροισιδαμασσάμενοςφρέναςοἴνῳ,Οὖτις, ὃνοὔπώφημιπεφυγμένονεἶναιὄλεθρον.εἰδὴὁμοφρονέοιςποτιφωνήειςτεγένοιοεἰπεῖνὅππῃκεῖνοςἐμὸνμένοςἠλασκάζει:τῷκέοἱἐγκέφαλόςγεδιὰσπέοςἄλλυδιςἄλλῃθεινομένουῥαίοιτοπρὸςοὔδεϊ, κὰδδέκ᾽ἐμὸνκῆρλωφήσειεκακῶν, τάμοιοὐτιδανὸςπόρενΟὖτις.’“ὣς
εἰπὼν
τὸν
κριὸν
ἀπὸ
ἕο
πέμπε
θύραζε.ἐλθόντεςδ᾽ἠβαιὸνἀπὸσπείουςτεκαὶαὐλῆςπρῶτοςὑπ᾽ἀρνειοῦλυόμην, ὑπέλυσαδ᾽ἑταίρους.καρπαλίμωςδὲτὰμῆλαταναύποδα, πίοναδημῷ,πολλὰπεριτροπέοντεςἐλαύνομεν, ὄφρ᾽ἐπὶνῆαἱκόμεθ᾽. ἀσπάσιοιδὲφίλοιςἑτάροισιφάνημεν,οἳφύγομενθάνατον, τοὺςδὲστενάχοντογοῶντες.ἀλλ᾽ἐγὼοὐκεἴων, ἀνὰδ᾽ὀφρύσινεῦονἑκάστῳ,κλαίειν, ἀλλ᾽ἐκέλευσαθοῶςκαλλίτριχαμῆλαπόλλ᾽ἐννηὶβαλόνταςἐπιπλεῖνἁλμυρὸνὕδωρ.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον,ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἀλλ᾽ὅτετόσσονἀπῆν, ὅσσοντεγέγωνεβοήσας,καὶτότ᾽ἐγὼΚύκλωπαπροσηύδωνκερτομίοισι:“Κύκλωψ, οὐκ
ἄρ᾽
ἔμελλες
ἀνάλκιδος
ἀνδρὸς
ἑταίρους
ἔδμεναιἐνσπῆιγλαφυρῷκρατερῆφιβίηφι.καὶλίηνσέγ᾽ἔμελλεκιχήσεσθαικακὰἔργα,σχέτλι᾽, ἐπεὶξείνουςοὐχἅζεοσῷἐνὶοἴκῳἐσθέμεναι: τῷσεΖεὺςτίσατοκαὶθεοὶἄλλοι.’“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δ᾽
ἔπειτα
χολώσατο
κηρόθι
μᾶλλον,ἧκεδ᾽ἀπορρήξαςκορυφὴνὄρεοςμεγάλοιο,κὰδδ᾽ἔβαλεπροπάροιθενεὸςκυανοπρῴροιοτυτθόν, ἐδεύησενδ᾽οἰήιονἄκρονἱκέσθαι,ἐκλύσθηδὲθάλασσακατερχομένηςὑπὸπέτρης:τὴνδ᾽αἶψ᾽ἤπειρόνδεπαλιρρόθιονφέρεκῦμα,πλημυρὶςἐκπόντοιο, θέμωσεδὲχέρσονἱκέσθαι.αὐτὰρἐγὼχείρεσσιλαβὼνπεριμήκεακοντὸνὦσαπαρέξ, ἑτάροισιδ᾽ἐποτρύναςἐκέλευσαἐμβαλέεινκώπῃς, ἵν᾽ὑπὲκκακότηταφύγοιμεν,κρατὶκατανεύων: οἱδὲπροπεσόντεςἔρεσσον.ἀλλ᾽ὅτεδὴδὶςτόσσονἅλαπρήσσοντεςἀπῆμεν,καὶτότεδὴΚύκλωπαπροσηύδων: ἀμφὶδ᾽ἑταῖροιμειλιχίοιςἐπέεσσινἐρήτυονἄλλοθενἄλλος:“‘σχέτλιε, τίπτ᾽
ἐθέλεις
ἐρεθιζέμεν
ἄγριον
ἄνδρα;ὃςκαὶνῦνπόντονδεβαλὼνβέλοςἤγαγενῆααὖτιςἐςἤπειρον, καὶδὴφάμεναὐτόθ᾽ὀλέσθαι.εἰδὲφθεγξαμένουτευἢαὐδήσαντοςἄκουσε,σύνκενἄραξ᾽ἡμέωνκεφαλὰςκαὶνήιαδοῦραμαρμάρῳὀκριόεντιβαλών: τόσσονγὰρἵησιν.’“ὣς
φάσαν, ἀλλ᾽
οὐ
πεῖθον
ἐμὸν
μεγαλήτορα
θυμόν,ἀλλάμινἄψορρονπροσέφηνκεκοτηότιθυμῷ:“Κύκλωψ, αἴ
κέν
τίς
σε
καταθνητῶν
ἀνθρώπων
ὀφθαλμοῦεἴρηταιἀεικελίηνἀλαωτύν,φάσθαιὈδυσσῆαπτολιπόρθιονἐξαλαῶσαι,υἱὸνΛαέρτεω, Ἰθάκῃἔνιοἰκί᾽ἔχοντα.’“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
οἰμώξας
ἠμείβετο
μύθῳ:‘ὢ
πόποι, ἦ
μάλα
δή
με
παλαίφατα
θέσφαθ᾽
ἱκάνει.ἔσκετιςἐνθάδεμάντιςἀνὴρἠύςτεμέγαςτε,ΤήλεμοςΕὐρυμίδης, ὃςμαντοσύνῃἐκέκαστοκαὶμαντευόμενοςκατεγήραΚυκλώπεσσιν:ὅςμοιἔφητάδεπάντατελευτήσεσθαιὀπίσσω,χειρῶνἐξὈδυσῆοςἁμαρτήσεσθαιὀπωπῆς.ἀλλ᾽αἰείτιναφῶταμέγανκαὶκαλὸνἐδέγμηνἐνθάδ᾽ἐλεύσεσθαι, μεγάληνἐπιειμένονἀλκήν:νῦνδέμ᾽ἐὼνὀλίγοςτεκαὶοὐτιδανὸςκαὶἄκικυςὀφθαλμοῦἀλάωσεν, ἐπείμ᾽ἐδαμάσσατοοἴνῳ.ἀλλ᾽ἄγεδεῦρ᾽, Ὀδυσεῦ, ἵνατοιπὰρξείνιαθείωπομπήντ᾽ὀτρύνωδόμεναικλυτὸνἐννοσίγαιον:τοῦγὰρἐγὼπάϊςεἰμί, πατὴρδ᾽ἐμὸςεὔχεταιεἶναι.αὐτὸςδ᾽, αἴκ᾽ἐθέλῃσ᾽, ἰήσεται, οὐδέτιςἄλλοςοὔτεθεῶνμακάρωνοὔτεθνητῶνἀνθρώπων.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:αἲγὰρδὴψυχῆςτεκαὶαἰῶνόςσεδυναίμηνεὖνινποιήσαςπέμψαιδόμονἌϊδοςεἴσω,ὡςοὐκὀφθαλμόνγ᾽ἰήσεταιοὐδ᾽ἐνοσίχθων.’“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δ᾽
ἔπειτα
Ποσειδάωνι
ἄνακτι
εὔχετοχεῖρ᾽ὀρέγωνεἰςοὐρανὸνἀστερόεντα:‘κλῦθι, Ποσείδαον
γαιήοχε
κυανοχαῖτα,εἰἐτεόνγεσόςεἰμι, πατὴρδ᾽ἐμὸςεὔχεαιεἶναι,δὸςμὴὈδυσσῆαπτολιπόρθιονοἴκαδ᾽ἱκέσθαιυἱὸνΛαέρτεω, Ἰθάκῃἔνιοἰκί᾽ἔχοντα.ἀλλ᾽εἴοἱμοῖρ᾽ἐστὶφίλουςτ᾽ἰδέεινκαὶἱκέσθαιοἶκονἐυκτίμενονκαὶἑὴνἐςπατρίδαγαῖαν,ὀψὲκακῶςἔλθοι, ὀλέσαςἄποπάνταςἑταίρους,νηὸςἐπ᾽ἀλλοτρίης, εὕροιδ᾽ἐνπήματαοἴκῳ.’“ὣς
ἔφατ᾽
εὐχόμενος, τοῦ
δ᾽
ἔκλυε
κυανοχαίτης.αὐτὰρὅγ᾽ἐξαῦτιςπολὺμείζοναλᾶανἀείραςἧκ᾽ἐπιδινήσας, ἐπέρεισεδὲἶν᾽ἀπέλεθρον,κὰδ᾽δ᾽ἔβαλενμετόπισθενεὸςκυανοπρῴροιοτυτθόν, ἐδεύησενδ᾽οἰήιονἄκρονἱκέσθαι.ἐκλύσθηδὲθάλασσακατερχομένηςὑπὸπέτρης:τὴνδὲπρόσωφέρεκῦμα, θέμωσεδὲχέρσονἱκέσθαι.“ἀλλ᾽
ὅτε
δὴ
τὴν
νῆσον
ἀφικόμεθ᾽, ἔνθα
περ
ἄλλαι
νῆεςἐύσσελμοιμένονἁθρόαι, ἀμφὶδ᾽ἑταῖροιἥατ᾽ὀδυρόμενοι, ἡμέαςποτιδέγμενοιαἰεί,νῆαμὲνἔνθ᾽ἐλθόντεςἐκέλσαμενἐνψαμάθοισιν,ἐκδὲκαὶαὐτοὶβῆμενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.μῆλαδὲΚύκλωποςγλαφυρῆςἐκνηὸςἑλόντεςδασσάμεθ᾽, ὡςμήτίςμοιἀτεμβόμενοςκίοιἴσης.ἀρνειὸνδ᾽ἐμοὶοἴῳἐυκνήμιδεςἑταῖροιμήλωνδαιομένωνδόσανἔξοχα: τὸνδ᾽ἐπὶθινὶΖηνὶκελαινεφέιΚρονίδῃ, ὃςπᾶσινἀνάσσει,ῥέξαςμηρί᾽ἔκαιον: ὁδ᾽οὐκἐμπάζετοἱρῶν,ἀλλ᾽ὅγεμερμήριξενὅπωςἀπολοίατοπᾶσαινῆεςἐύσσελμοικαὶἐμοὶἐρίηρεςἑταῖροι.“ὣς
τότε
μὲν
πρόπαν
ἦμαρ
ἐς
ἠέλιον
καταδύντα
ἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθε,δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,δὴτότ᾽ἐγὼνἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσααὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι:οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον,ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.“ἔνθεν
δὲ
προτέρω
πλέομεν
ἀκαχήμενοι
ἦτορ,ἄσμενοιἐκθανάτοιο, φίλουςὀλέσαντεςἑταίρους.
“Αἰολίην
δ᾽
ἐς
νῆσον
ἀφικόμεθ᾽: ἔνθα
δ᾽
ἔναιεν
ΑἴολοςἹπποτάδης, φίλοςἀθανάτοισιθεοῖσιν,πλωτῇἐνὶνήσῳ: πᾶσανδέτέμινπέριτεῖχοςχάλκεονἄρρηκτον, λισσὴδ᾽ἀναδέδρομεπέτρη.τοῦκαὶδώδεκαπαῖδεςἐνὶμεγάροιςγεγάασιν,ἓξμὲνθυγατέρες, ἓξδ᾽υἱέεςἡβώοντες:ἔνθ᾽ὅγεθυγατέραςπόρενυἱάσινεἶναιἀκοίτις.οἱδ᾽αἰεὶπαρὰπατρὶφίλῳκαὶμητέρικεδνῇδαίνυνται, παρὰδέσφινὀνείαταμυρίακεῖται,κνισῆενδέτεδῶμαπεριστεναχίζεταιαὐλῇἤματα: νύκταςδ᾽αὖτεπαρ᾽αἰδοίῃςἀλόχοισινεὕδουσ᾽ἔντετάπησικαὶἐντρητοῖσιλέχεσσι.καὶμὲντῶνἱκόμεσθαπόλινκαὶδώματακαλά.μῆναδὲπάνταφίλειμεκαὶἐξερέεινενἕκαστα,ἼλιονἈργείωντενέαςκαὶνόστονἈχαιῶν:καὶμὲνἐγὼτῷπάντακατὰμοῖρανκατέλεξα.ἀλλ᾽ὅτεδὴκαὶἐγὼνὁδὸνᾔτεονἠδ᾽ἐκέλευονπεμπέμεν, οὐδέτικεῖνοςἀνήνατο, τεῦχεδὲπομπήν.δῶκεδέμ᾽ἐκδείραςἀσκὸνβοὸςἐννεώροιο,ἔνθαδὲβυκτάωνἀνέμωνκατέδησεκέλευθα:κεῖνονγὰρταμίηνἀνέμωνποίησεΚρονίων,ἠμὲνπαυέμεναιἠδ᾽ὀρνύμεν, ὅνκ᾽ἐθέλῃσι.νηὶδ᾽ἐνὶγλαφυρῇκατέδειμέρμιθιφαεινῇἀργυρέῃ, ἵναμήτιπαραπνεύσῃὀλίγονπερ:αὐτὰρἐμοὶπνοιὴνΖεφύρουπροέηκενἀῆναι,ὄφραφέροινῆάςτεκαὶαὐτούς: οὐδ᾽ἄρ᾽ἔμελλενἐκτελέειν: αὐτῶνγὰρἀπωλόμεθ᾽ἀφραδίῃσιν.“ἐννῆμαρ
μὲν
ὁμῶς
πλέομεν
νύκτας
τε
καὶ
ἦμαρ,τῇδεκάτῃδ᾽ἤδηἀνεφαίνετοπατρὶςἄρουρα,καὶδὴπυρπολέονταςἐλεύσσομενἐγγὺςἐόντες:ἔνθ᾽ἐμὲμὲνγλυκὺςὕπνοςἐπήλυθεκεκμηῶτα,αἰεὶγὰρπόδανηὸςἐνώμων, οὐδέτῳἄλλῳδῶχ᾽ἑτάρων, ἵναθᾶσσονἱκοίμεθαπατρίδαγαῖαν:οἱδ᾽ἕταροιἐπέεσσιπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,καίμ᾽ἔφασανχρυσόντεκαὶἄργυρονοἴκαδ᾽ἄγεσθαιδῶραπαρ᾽ΑἰόλουμεγαλήτοροςἹπποτάδαο.ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον:“‘ὦ
πόποι, ὡς
ὅδε
πᾶσι
φίλος
καὶ
τίμιός
ἐστιν
ἀνθρώποις, ὅτεώντεπόλινκαὶγαῖανἵκηται.πολλὰμὲνἐκΤροίηςἄγεταικειμήλιακαλὰληίδος, ἡμεῖςδ᾽αὖτεὁμὴνὁδὸνἐκτελέσαντεςοἴκαδενισσόμεθακενεὰςσὺνχεῖραςἔχοντες:καὶνῦνοἱτάδ᾽ἔδωκεχαριζόμενοςφιλότητιΑἴολος. ἀλλ᾽ἄγεθᾶσσονἰδώμεθαὅττιτάδ᾽ἐστίν,ὅσσοςτιςχρυσόςτεκαὶἄργυροςἀσκῷἔνεστιν.’“ὣς
ἔφασαν, βουλὴ
δὲ
κακὴ
νίκησεν
ἑταίρων:ἀσκὸνμὲνλῦσαν, ἄνεμοιδ᾽ἐκπάντεςὄρουσαν.τοὺςδ᾽αἶψ᾽ἁρπάξασαφέρενπόντονδεθύελλακλαίοντας, γαίηςἄποπατρίδος. αὐτὰρἐγώγεἐγρόμενοςκατὰθυμὸνἀμύμοναμερμήριξα,ἠὲπεσὼνἐκνηὸςἀποφθίμηνἐνὶπόντῳ,ἦἀκέωντλαίηνκαὶἔτιζωοῖσιμετείην.ἀλλ᾽ἔτληνκαὶἔμεινα, καλυψάμενοςδ᾽ἐνὶνηὶκείμην. αἱδ᾽ἐφέροντοκακῇἀνέμοιοθυέλλῃαὖτιςἐπ᾽Αἰολίηννῆσον, στενάχοντοδ᾽ἑταῖροι.“ἔνθα
δ᾽
ἐπ᾽
ἠπείρου
βῆμεν
καὶ
ἀφυσσάμεθ᾽
ὕδωρ,αἶψαδὲδεῖπνονἕλοντοθοῇςπαρὰνηυσὶνἑταῖροι.αὐτὰρἐπεὶσίτοιότ᾽ἐπασσάμεθ᾽ἠδὲποτῆτος,δὴτότ᾽ἐγὼκήρυκάτ᾽ὀπασσάμενοςκαὶἑταῖρονβῆνεἰςΑἰόλουκλυτὰδώματα: τὸνδ᾽ἐκίχανονδαινύμενονπαρὰᾗτ᾽ἀλόχῳκαὶοἷσιτέκεσσιν.ἐλθόντεςδ᾽ἐςδῶμαπαρὰσταθμοῖσινἐπ᾽οὐδοῦἑζόμεθ᾽: οἱδ᾽ἀνὰθυμὸνἐθάμβεονἔκτ᾽ἐρέοντο:“‘πῶς
ἦλθες, Ὀδυσεῦ; τίς
τοι
κακὸς
ἔχραε
δαίμων;ἦμένσ᾽ἐνδυκέωςἀπεπέμπομεν, ὄφρ᾽ἀφίκοιοπατρίδασὴνκαὶδῶμακαὶεἴπούτοιφίλονἐστίν.’“ὣς
φάσαν, αὐτὰρ
ἐγὼ
μετεφώνεον
ἀχνύμενος
κῆρ:“ἄασάν
μ᾽
ἕταροί
τε
κακοὶ
πρὸς
τοῖσί
τε
ὕπνος
σχέτλιος. ἀλλ᾽ἀκέσασθε, φίλοι: δύναμιςγὰρἐνὑμῖν.’“ὣς
ἐφάμην
μαλακοῖσι
καθαπτόμενος
ἐπέεσσιν,οἱδ᾽ἄνεῳἐγένοντο: πατὴρδ᾽ἠμείβετομύθῳ:“‘ἔρρ᾽
ἐκ
νήσου
θᾶσσον, ἐλέγχιστε
ζωόντων:οὐγάρμοιθέμιςἐστὶκομιζέμενοὐδ᾽ἀποπέμπεινἄνδρατόν, ὅςκεθεοῖσινἀπέχθηταιμακάρεσσιν:ἔρρε, ἐπεὶἄραθεοῖσινἀπεχθόμενοςτόδ᾽ἱκάνεις.’“ὣς
εἰπὼν
ἀπέπεμπε
δόμων
βαρέα
στενάχοντα.ἔνθενδὲπροτέρωπλέομενἀκαχήμενοιἦτορ.τείρετοδ᾽ἀνδρῶνθυμὸςὑπ᾽εἰρεσίηςἀλεγεινῆςἡμετέρῃματίῃ, ἐπεὶοὐκέτιφαίνετοπομπή.ἑξῆμαρμὲνὁμῶςπλέομεννύκταςτεκαὶἦμαρ,ἑβδομάτῃδ᾽ἱκόμεσθαΛάμουαἰπὺπτολίεθρον,ΤηλέπυλονΛαιστρυγονίην, ὅθιποιμέναποιμὴνἠπύειεἰσελάων, ὁδέτ᾽ἐξελάωνὑπακούει.ἔνθακ᾽ἄυπνοςἀνὴρδοιοὺςἐξήρατομισθούς,τὸνμὲνβουκολέων, τὸνδ᾽ἄργυφαμῆλανομεύων:ἐγγὺςγὰρνυκτόςτεκαὶἤματόςεἰσικέλευθοι.ἔνθ᾽ἐπεὶἐςλιμένακλυτὸνἤλθομεν, ὃνπέριπέτρηἠλίβατοςτετύχηκεδιαμπερὲςἀμφοτέρωθεν,ἀκταὶδὲπροβλῆτεςἐναντίαιἀλλήλῃσινἐνστόματιπρούχουσιν, ἀραιὴδ᾽εἴσοδόςἐστιν,ἔνθ᾽οἵγ᾽εἴσωπάντεςἔχοννέαςἀμφιελίσσας.αἱμὲνἄρ᾽ἔντοσθενλιμένοςκοίλοιοδέδεντοπλησίαι: οὐμὲνγάρποτ᾽ἀέξετοκῦμάγ᾽ἐναὐτῷ,οὔτεμέγ᾽οὔτ᾽ὀλίγον, λευκὴδ᾽ἦνἀμφὶγαλήνη:αὐτὰρἐγὼνοἶοςσχέθονἔξωνῆαμέλαιναν,αὐτοῦἐπ᾽ἐσχατιῇ, πέτρηςἐκπείσματαδήσας:ἔστηνδὲσκοπιὴνἐςπαιπαλόεσσανἀνελθών.ἔνθαμὲνοὔτεβοῶνοὔτ᾽ἀνδρῶνφαίνετοἔργα,καπνὸνδ᾽οἶονὁρῶμενἀπὸχθονὸςἀίσσοντα.δὴτότ᾽ἐγὼνἑτάρουςπροΐεινπεύθεσθαιἰόντας,οἵτινεςἀνέρεςεἶενἐπὶχθονὶσῖτονἔδοντες,ἄνδρεδύωκρίνας, τρίτατονκήρυχ᾽ἅμ᾽ὀπάσσας.οἱδ᾽ἴσανἐκβάντεςλείηνὁδόν, ᾗπερἄμαξαιἄστυδ᾽ἀφ᾽ὑψηλῶνὀρέωνκαταγίνεονὕλην,κούρῃδὲξύμβληντοπρὸἄστεοςὑδρευούσῃ,θυγατέρ᾽ἰφθίμῃΛαιστρυγόνοςἈντιφάταο.ἡμὲνἄρ᾽ἐςκρήνηνκατεβήσετοκαλλιρέεθρονἈρτακίην: ἔνθενγὰρὕδωρπροτὶἄστυφέρεσκον:οἱδὲπαριστάμενοιπροσεφώνεονἔκτ᾽ἐρέοντοὅςτιςτῶνδ᾽εἴηβασιλεὺςκαὶοἷσινἀνάσσοι:ἡδὲμάλ᾽αὐτίκαπατρὸςἐπέφραδενὑψερεφὲςδῶ.οἱδ᾽ἐπεὶεἰσῆλθονκλυτὰδώματα, τὴνδὲγυναῖκαεὗρον, ὅσηντ᾽ὄρεοςκορυφήν, κατὰδ᾽ἔστυγοναὐτήν.ἡδ᾽αἶψ᾽ἐξἀγορῆςἐκάλεικλυτὸνἈντιφατῆα,ὃνπόσιν, ὃςδὴτοῖσινἐμήσατολυγρὸνὄλεθρον.αὐτίχ᾽ἕναμάρψαςἑτάρωνὡπλίσσατοδεῖπνον:τὼδὲδύ᾽ἀίξαντεφυγῇἐπὶνῆαςἱκέσθην.αὐτὰρὁτεῦχεβοὴνδιὰἄστεος: οἱδ᾽ἀίοντεςφοίτωνἴφθιμοιΛαιστρυγόνεςἄλλοθενἄλλος,μυρίοι, οὐκἄνδρεσσινἐοικότες, ἀλλὰΓίγασιν.οἵῥ᾽ἀπὸπετράωνἀνδραχθέσιχερμαδίοισινβάλλον: ἄφαρδὲκακὸςκόναβοςκατὰνῆαςὀρώρειἀνδρῶντ᾽ὀλλυμένωννηῶνθ᾽ἅμαἀγνυμενάων:ἰχθῦςδ᾽ὣςπείροντεςἀτερπέαδαῖταφέροντο.ὄφρ᾽οἱτοὺςὄλεκονλιμένοςπολυβενθέοςἐντός,τόφραδ᾽ἐγὼξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦτῷἀπὸπείσματ᾽ἔκοψανεὸςκυανοπρῴροιο.αἶψαδ᾽ἐμοῖςἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσαἐμβαλέεινκώπῃς, ἵν᾽ὑπὲκκακότηταφύγοιμεν:οἱδ᾽ἅλαπάντεςἀνέρριψαν, δείσαντεςὄλεθρον.ἀσπασίωςδ᾽ἐςπόντονἐπηρεφέαςφύγεπέτραςνηῦςἐμή: αὐτὰραἱἄλλαιἀολλέεςαὐτόθ᾽ὄλοντο.“ἔνθεν
δὲ
προτέρω
πλέομεν
ἀκαχήμενοι
ἦτορ,ἄσμενοιἐκθανάτοιο, φίλουςὀλέσαντεςἑταίρους.Αἰαίηνδ᾽ἐςνῆσονἀφικόμεθ᾽: ἔνθαδ᾽ἔναιεΚίρκηἐυπλόκαμος, δεινὴθεὸςαὐδήεσσα,αὐτοκασιγνήτηὀλοόφρονοςΑἰήταο:ἄμφωδ᾽ἐκγεγάτηνφαεσιμβρότουἨελίοιομητρόςτ᾽ἐκΠέρσης, τὴνὨκεανὸςτέκεπαῖδα.ἔνθαδ᾽ἐπ᾽ἀκτῆςνηὶκατηγαγόμεσθασιωπῇναύλοχονἐςλιμένα, καίτιςθεὸςἡγεμόνευεν.ἔνθατότ᾽ἐκβάντεςδύοτ᾽ἤματακαὶδύονύκταςκείμεθ᾽ὁμοῦκαμάτῳτεκαὶἄλγεσιθυμὸνἔδοντες.ἀλλ᾽ὅτεδὴτρίτονἦμαρἐυπλόκαμοςτέλεσ᾽Ἠώς,καὶτότ᾽ἐγὼνἐμὸνἔγχοςἑλὼνκαὶφάσγανονὀξὺκαρπαλίμωςπαρὰνηὸςἀνήιονἐςπεριωπήν,εἴπωςἔργαἴδοιμιβροτῶνἐνοπήντεπυθοίμην.ἔστηνδὲσκοπιὴνἐςπαιπαλόεσσανἀνελθών,καίμοιἐείσατοκαπνὸςἀπὸχθονὸςεὐρυοδείης,Κίρκηςἐνμεγάροισι, διὰδρυμὰπυκνὰκαὶὕλην.μερμήριξαδ᾽ἔπειτακατὰφρένακαὶκατὰθυμὸνἐλθεῖνἠδὲπυθέσθαι, ἐπεὶἴδοναἴθοπακαπνόν.ὧδεδέμοιφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,πρῶτ᾽ἐλθόντ᾽ἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσηςδεῖπνονἑταίροισινδόμεναιπροέμεντεπυθέσθαι.ἀλλ᾽ὅτεδὴσχεδὸνἦακιὼννεὸςἀμφιελίσσης,καὶτότετίςμεθεῶνὀλοφύρατομοῦνονἐόντα,ὅςῥάμοιὑψίκερωνἔλαφονμέγανεἰςὁδὸναὐτὴνἧκεν. ὁμὲνποταμόνδεκατήιενἐκνομοῦὕληςπιόμενος: δὴγάρμινἔχενμένοςἠελίοιο.τὸνδ᾽ἐγὼἐκβαίνοντακατ᾽ἄκνηστινμέσανῶταπλῆξα: τὸδ᾽ἀντικρὺδόρυχάλκεονἐξεπέρησε,κὰδδ᾽ἔπεσ᾽ἐνκονίῃσιμακών, ἀπὸδ᾽ἔπτατοθυμός.τῷδ᾽ἐγὼἐμβαίνωνδόρυχάλκεονἐξὠτειλῆςεἰρυσάμην: τὸμὲναὖθικατακλίναςἐπὶγαίῃεἴασ᾽: αὐτὰρἐγὼσπασάμηνῥῶπάςτελύγουςτε,πεῖσμαδ᾽, ὅσοντ᾽ὄργυιαν, ἐυστρεφὲςἀμφοτέρωθενπλεξάμενοςσυνέδησαπόδαςδεινοῖοπελώρου,βῆνδὲκαταλοφάδειαφέρωνἐπὶνῆαμέλαινανἔγχειἐρειδόμενος, ἐπεὶοὔπωςἦενἐπ᾽ὤμουχειρὶφέρεινἑτέρῃ: μάλαγὰρμέγαθηρίονἦεν.κὰδ᾽δ᾽ἔβαλονπροπάροιθενεός, ἀνέγειραδ᾽ἑταίρουςμειλιχίοιςἐπέεσσιπαρασταδὸνἄνδραἕκαστον:“ὦ
φίλοι, οὐ
γάρ
πω
καταδυσόμεθ᾽
ἀχνύμενοί
περ
εἰςἈίδαοδόμους, πρὶνμόρσιμονἦμαρἐπέλθῃ:ἀλλ᾽ἄγετ᾽, ὄφρ᾽ἐννηὶθοῇβρῶσίςτεπόσιςτε,μνησόμεθαβρώμης, μηδὲτρυχώμεθαλιμῷ.’“ὣς
ἐφάμην, οἱ
δ᾽
ὦκα
ἐμοῖς
ἐπέεσσι
πίθοντο,ἐκδὲκαλυψάμενοιπαρὰθῖν᾽ἁλὸςἀτρυγέτοιοθηήσαντ᾽ἔλαφον: μάλαγὰρμέγαθηρίονἦεν.αὐτὰρἐπεὶτάρπησανὁρώμενοιὀφθαλμοῖσιν,χεῖραςνιψάμενοιτεύχοντ᾽ἐρικυδέαδαῖτα.ὣςτότεμὲνπρόπανἦμαρἐςἠέλιονκαταδύνταἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθε,δὴτότεκοιμήθημενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,καὶτότ᾽ἐγὼνἀγορὴνθέμενοςμετὰπᾶσινἔειπον:“‘κέκλυτέ
μευ
μύθων, κακά
περ
πάσχοντες
ἑταῖροι:ὦφίλοι, οὐγάρτ᾽ἴδμεν, ὅπῃζόφοςοὐδ᾽ὅπῃἠώς,οὐδ᾽ὅπῃἠέλιοςφαεσίμβροτοςεἶσ᾽ὑπὸγαῖαν,οὐδ᾽ὅπῃἀννεῖται: ἀλλὰφραζώμεθαθᾶσσονεἴτιςἔτ᾽ἔσταιμῆτις. ἐγὼδ᾽οὔκοἴομαιεἶναι.εἶδονγὰρσκοπιὴνἐςπαιπαλόεσσανἀνελθὼννῆσον, τὴνπέριπόντοςἀπείριτοςἐστεφάνωται:αὐτὴδὲχθαμαλὴκεῖται: καπνὸνδ᾽ἐνὶμέσσῃἔδρακονὀφθαλμοῖσιδιὰδρυμὰπυκνὰκαὶὕλην.’“ὣς
ἐφάμην, τοῖσιν
δὲ
κατεκλάσθη
φίλον
ἦτορ
μνησαμένοιςἔργωνΛαιστρυγόνοςἈντιφάταοΚύκλωπόςτεβίηςμεγαλήτορος, ἀνδροφάγοιο.κλαῖονδὲλιγέωςθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες:ἀλλ᾽οὐγάρτιςπρῆξιςἐγίγνετομυρομένοισιν.“αὐτὰρ
ἐγὼ
δίχα
πάντας
ἐυκνήμιδας
ἑταίρους
ἠρίθμεον, ἀρχὸνδὲμετ᾽ἀμφοτέροισινὄπασσα:τῶνμὲνἐγὼνἦρχον, τῶνδ᾽Εὐρύλοχοςθεοειδής.κλήρουςδ᾽ἐνκυνέῃχαλκήρεϊπάλλομενὦκα:ἐκδ᾽ἔθορεκλῆροςμεγαλήτοροςΕὐρυλόχοιο.βῆδ᾽ἰέναι, ἅματῷγεδύωκαὶεἴκοσ᾽ἑταῖροικλαίοντες: κατὰδ᾽ἄμμελίπονγοόωνταςὄπισθεν.εὗρονδ᾽ἐνβήσσῃσιτετυγμέναδώματαΚίρκηςξεστοῖσινλάεσσι, περισκέπτῳἐνὶχώρῳ:ἀμφὶδέμινλύκοιἦσανὀρέστεροιἠδὲλέοντες,τοὺςαὐτὴκατέθελξεν, ἐπεὶκακὰφάρμακ᾽ἔδωκεν.οὐδ᾽οἵγ᾽ὡρμήθησανἐπ᾽ἀνδράσιν, ἀλλ᾽ἄρατοίγεοὐρῇσινμακρῇσιπερισσαίνοντεςἀνέσταν.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνἀμφὶἄνακτακύνεςδαίτηθενἰόντασαίνωσ᾽, αἰεὶγάρτεφέρειμειλίγματαθυμοῦ,ὣςτοὺςἀμφὶλύκοικρατερώνυχεςἠδὲλέοντεςσαῖνον: τοὶδ᾽ἔδεισαν, ἐπεὶἴδοναἰνὰπέλωρα.ἔστανδ᾽ἐνπροθύροισιθεᾶςκαλλιπλοκάμοιο,Κίρκηςδ᾽ἔνδονἄκουονἀειδούσηςὀπὶκαλῇ,ἱστὸνἐποιχομένηςμέγανἄμβροτον, οἷαθεάωνλεπτάτεκαὶχαρίεντακαὶἀγλαὰἔργαπέλονται.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεΠολίτηςὄρχαμοςἀνδρῶν,ὅςμοικήδιστοςἑτάρωνἦνκεδνότατόςτε:“ὦ
φίλοι, ἔνδον
γάρ
τις
ἐποιχομένη
μέγαν
ἱστὸν
καλὸνἀοιδιάει, δάπεδονδ᾽ἅπανἀμφιμέμυκεν,ἢθεὸςἠὲγυνή: ἀλλὰφθεγγώμεθαθᾶσσον.’“ὣς
ἄρ᾽
ἐφώνησεν, τοὶ
δὲ
φθέγγοντο
καλεῦντες.ἡδ᾽αἶψ᾽ἐξελθοῦσαθύραςὤιξεφαεινὰςκαὶκάλει: οἱδ᾽ἅμαπάντεςἀιδρείῃσινἕποντο:Εὐρύλοχοςδ᾽ὑπέμεινεν, ὀισάμενοςδόλονεἶναι.εἷσενδ᾽εἰσαγαγοῦσακατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,ἐνδέσφιντυρόντεκαὶἄλφιτακαὶμέλιχλωρὸνοἴνῳΠραμνείῳἐκύκα: ἀνέμισγεδὲσίτῳφάρμακαλύγρ᾽, ἵναπάγχυλαθοίατοπατρίδοςαἴης.αὐτὰρἐπεὶδῶκέντεκαὶἔκπιον, αὐτίκ᾽ἔπειταῥάβδῳπεπληγυῖακατὰσυφεοῖσινἐέργνυ.οἱδὲσυῶνμὲνἔχονκεφαλὰςφωνήντετρίχαςτεκαὶδέμας, αὐτὰρνοῦςἦνἔμπεδος, ὡςτὸπάροςπερ.ὣςοἱμὲνκλαίοντεςἐέρχατο, τοῖσιδὲΚίρκηπάρῥ᾽ἄκυλονβάλανόντεβάλενκαρπόντεκρανείηςἔδμεναι, οἷασύεςχαμαιευνάδεςαἰὲνἔδουσιν.“Εὐρύλοχος
δ᾽
αἶψ᾽
ἦλθε
θοὴν
ἐπὶ
νῆα
μέλαιναν
ἀγγελίηνἑτάρωνἐρέωνκαὶἀδευκέαπότμον.οὐδέτιἐκφάσθαιδύνατοἔποςἱέμενόςπερ,κῆρἄχεϊμεγάλῳβεβολημένος: ἐνδέοἱὄσσεδακρυόφινπίμπλαντο, γόονδ᾽ὠίετοθυμός.ἀλλ᾽ὅτεδήμινπάντεςἀγασσάμεθ᾽ἐξερέοντες,καὶτότετῶνἄλλωνἑτάρωνκατέλεξενὄλεθρον:“‘ἤιομεν, ὡς
ἐκέλευες, ἀνὰ
δρυμά, φαίδιμ᾽
Ὀδυσσεῦ:εὕρομενἐνβήσσῃσιτετυγμέναδώματακαλὰξεστοῖσινλάεσσι, περισκέπτῳἐνὶχώρῳ.ἔνθαδέτιςμέγανἱστὸνἐποιχομένηλίγ᾽ἄειδεν,ἢθεὸςἠὲγυνή: τοὶδὲφθέγγοντοκαλεῦντες.ἡδ᾽αἶψ᾽ἐξελθοῦσαθύραςὤιξεφαεινὰςκαὶκάλει: οἱδ᾽ἅμαπάντεςἀιδρείῃσινἕποντο:αὐτὰρἐγὼνὑπέμεινα, ὀισάμενοςδόλονεἶναι.οἱδ᾽ἅμ᾽ἀιστώθησανἀολλέες, οὐδέτιςαὐτῶνἐξεφάνη: δηρὸνδὲκαθήμενοςἐσκοπίαζον.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγὼ
περὶ
μὲν
ξίφος
ἀργυρόηλον
ὤμοιινβαλόμην, μέγαχάλκεον, ἀμφὶδὲτόξα:τὸνδ᾽ἂψἠνώγεααὐτὴνὁδὸνἡγήσασθαι.αὐτὰρὅγ᾽ἀμφοτέρῃσιλαβὼνἐλλίσσετογούνωνκαίμ᾽ὀλοφυρόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘μή
μ᾽
ἄγε
κεῖσ᾽
ἀέκοντα, διοτρεφές, ἀλλὰ
λίπ᾽
αὐτοῦ.οἶδαγάρ, ὡςοὔτ᾽αὐτὸςἐλεύσεαιοὔτετιν᾽ἄλλονἄξειςσῶνἑτάρων. ἀλλὰξὺντοίσδεσιθᾶσσονφεύγωμεν: ἔτιγάρκενἀλύξαιμενκακὸνἦμαρ.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:Εὐρύλοχ᾽, ἦτοιμὲνσὺμέν᾽αὐτοῦτῷδ᾽ἐνὶχώρῳἔσθωνκαὶπίνωνκοίλῃπαρὰνηὶμελαίνῃ:αὐτὰρἐγὼνεἶμι, κρατερὴδέμοιἔπλετ᾽ἀνάγκη.’“ὣς
εἰπὼν
παρὰ
νηὸς
ἀνήιον
ἠδὲ
θαλάσσης.ἀλλ᾽ὅτεδὴἄρ᾽ἔμελλονἰὼνἱερὰςἀνὰβήσσαςΚίρκηςἵξεσθαιπολυφαρμάκουἐςμέγαδῶμα,ἔνθαμοιἙρμείαςχρυσόρραπιςἀντεβόλησενἐρχομένῳπρὸςδῶμα, νεηνίῃἀνδρὶἐοικώς,πρῶτονὑπηνήτῃ, τοῦπερχαριεστάτηἥβη:ἔντ᾽ἄραμοιφῦχειρί, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“‘πῇ
δὴ
αὖτ᾽, ὦ
δύστηνε, δι᾽
ἄκριας
ἔρχεαι
οἶος,χώρουἄιδριςἐών; ἕταροιδέτοιοἵδ᾽ἐνὶΚίρκηςἔρχαταιὥςτεσύεςπυκινοὺςκευθμῶναςἔχοντες.ἦτοὺςλυσόμενοςδεῦρ᾽ἔρχεαι; οὐδέσέφημιαὐτὸννοστήσειν, μενέειςδὲσύγ᾽, ἔνθαπερἄλλοι.ἀλλ᾽ἄγεδήσεκακῶνἐκλύσομαιἠδὲσαώσω.τῆ, τόδεφάρμακονἐσθλὸνἔχωνἐςδώματαΚίρκηςἔρχευ, ὅκέντοικρατὸςἀλάλκῃσινκακὸνἦμαρ.πάνταδέτοιἐρέωὀλοφώιαδήνεαΚίρκης.τεύξειτοικυκεῶ, βαλέειδ᾽ἐνφάρμακασίτῳ.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςθέλξαισεδυνήσεται: οὐγὰρἐάσειφάρμακονἐσθλόν, ὅτοιδώσω, ἐρέωδὲἕκαστα.ὁππότεκενΚίρκησ᾽ἐλάσῃπεριμήκεϊῥάβδῳ,δὴτότεσὺξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦΚίρκῃἐπαῖξαι, ὥςτεκτάμεναιμενεαίνων.ἡδέσ᾽ὑποδείσασακελήσεταιεὐνηθῆναι:ἔνθασὺμηκέτ᾽ἔπειτ᾽ἀπανήνασθαιθεοῦεὐνήν,ὄφρακέτοιλύσῃθ᾽ἑτάρουςαὐτόντεκομίσσῃ:ἀλλὰκέλεσθαίμινμακάρωνμέγανὅρκονὀμόσσαι,μήτίτοιαὐτῷπῆμακακὸνβουλευσέμενἄλλο,μήσ᾽ἀπογυμνωθέντακακὸνκαὶἀνήνοραθήῃ.’“ὣς
ἄρα
φωνήσας
πόρε
φάρμακον
ἀργεϊφόντης
ἐκγαίηςἐρύσας, καίμοιφύσιναὐτοῦἔδειξε.ῥίζῃμὲνμέλανἔσκε, γάλακτιδὲεἴκελονἄνθος:μῶλυδέμινκαλέουσιθεοί: χαλεπὸνδέτ᾽ὀρύσσεινἀνδράσιγεθνητοῖσι, θεοὶδέτεπάνταδύνανται.Ἑρμείαςμὲνἔπειτ᾽ἀπέβηπρὸςμακρὸνὌλυμποννῆσονἀν᾽ὑλήεσσαν, ἐγὼδ᾽ἐςδώματαΚίρκηςἤια, πολλὰδέμοικραδίηπόρφυρεκιόντι.ἔστηνδ᾽εἰνὶθύρῃσιθεᾶςκαλλιπλοκάμοιο:ἔνθαστὰςἐβόησα, θεὰδέμευἔκλυεναὐδῆς.ἡδ᾽αἶψ᾽ἐξελθοῦσαθύραςὤιξεφαεινὰςκαὶκάλει: αὐτὰρἐγὼνἑπόμηνἀκαχήμενοςἦτορ.εἷσεδέμ᾽εἰσαγαγοῦσαἐπὶθρόνουἀργυροήλουκαλοῦδαιδαλέου: ὑπὸδὲθρῆνυςποσὶνἦεν:τεῦχεδέμοικυκεῶχρυσέῳδέπαι, ὄφραπίοιμι,ἐνδέτεφάρμακονἧκε, κακὰφρονέουσ᾽ἐνὶθυμῷ.αὐτὰρἐπεὶδῶκέντεκαὶἔκπιον, οὐδέμ᾽ἔθελξε,ῥάβδῳπεπληγυῖαἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:‘ἔρχεο
νῦν
συφεόνδε, μετ᾽
ἄλλων
λέξο
ἑταίρων.’“ὣς
φάτ᾽, ἐγὼ
δ᾽
ἄορ
ὀξὺ
ἐρυσσάμενος
παρὰ
μηροῦ
Κίρκῃἐπήιξαὥςτεκτάμεναιμενεαίνων.ἡδὲμέγαἰάχουσαὑπέδραμεκαὶλάβεγούνων,καίμ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘τίς
πόθεν
εἰς
ἀνδρῶν; πόθι
τοι
πόλις
ἠδὲ
τοκῆες;θαῦμάμ᾽ἔχειὡςοὔτιπιὼντάδεφάρμακ᾽ἐθέλχθης:οὐδὲγὰροὐδέτιςἄλλοςἀνὴρτάδεφάρμακ᾽ἀνέτλη,ὅςκεπίῃκαὶπρῶτονἀμείψεταιἕρκοςὀδόντων.σοὶδέτιςἐνστήθεσσινἀκήλητοςνόοςἐστίν.ἦσύγ᾽Ὀδυσσεύςἐσσιπολύτροπος, ὅντέμοιαἰεὶφάσκενἐλεύσεσθαιχρυσόρραπιςἀργεϊφόντης,ἐκΤροίηςἀνιόνταθοῇσὺννηὶμελαίνῃ.ἀλλ᾽ἄγεδὴκολεῷμὲνἄορθέο, νῶιδ᾽ἔπειταεὐνῆςἡμετέρηςἐπιβείομεν, ὄφραμιγέντεεὐνῇκαὶφιλότητιπεποίθομενἀλλήλοισιν.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘ὦ
Κίρκη, πῶς
γάρ
με
κέλεαι
σοὶ
ἤπιον
εἶναι,ἥμοισῦςμὲνἔθηκαςἐνὶμεγάροισινἑταίρους,αὐτὸνδ᾽ἐνθάδ᾽ἔχουσαδολοφρονέουσακελεύειςἐςθάλαμόντ᾽ἰέναικαὶσῆςἐπιβήμεναιεὐνῆς,ὄφραμεγυμνωθέντακακὸνκαὶἀνήνοραθήῃς.οὐδ᾽ἂνἐγώγ᾽ἐθέλοιμιτεῆςἐπιβήμεναιεὐνῆς,εἰμήμοιτλαίηςγε, θεά, μέγανὅρκονὀμόσσαιμήτίμοιαὐτῷπῆμακακὸνβουλευσέμενἄλλο.’“ὣς
ἐφάμην, ἡ
δ᾽
αὐτίκ᾽
ἀπώμνυεν, ὡς
ἐκέλευον.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσέντετελεύτησέντετὸνὅρκον,καὶτότ᾽ἐγὼΚίρκηςἐπέβηνπερικαλλέοςεὐνῆς.“ἀμφίπολοι
δ᾽
ἄρα
τέως
μὲν
ἐνὶ
μεγάροισι
πένοντο
τέσσαρες, αἵοἱδῶμακάταδρήστειραιἔασι:γίγνονταιδ᾽ἄραταίγ᾽ἔκτεκρηνέωνἀπότ᾽ἀλσέωνἔκθ᾽ἱερῶνποταμῶν, οἵτ᾽εἰςἅλαδεπρορέουσι.τάωνἡμὲνἔβαλλεθρόνοιςἔνιῥήγεακαλὰπορφύρεακαθύπερθ᾽, ὑπένερθεδὲλῖθ᾽ὑπέβαλλεν:ἡδ᾽ἑτέρηπροπάροιθεθρόνωνἐτίταινετραπέζαςἀργυρέας, ἐπὶδέσφιτίθειχρύσειακάνεια:ἡδὲτρίτηκρητῆριμελίφροναοἶνονἐκίρναἡδὺνἐνἀργυρέῳ, νέμεδὲχρύσειακύπελλα:ἡδὲτετάρτηὕδωρἐφόρεικαὶπῦρἀνέκαιεπολλὸνὑπὸτρίποδιμεγάλῳ: ἰαίνετοδ᾽ὕδωρ.αὐτὰρἐπεὶδὴζέσσενὕδωρἐνὶἤνοπιχαλκῷ,ἔςῥ᾽ἀσάμινθονἕσασαλό᾽ἐκτρίποδοςμεγάλοιο,θυμῆρεςκεράσασα, κατὰκρατόςτεκαὶὤμων,ὄφραμοιἐκκάματονθυμοφθόρονεἵλετογυίων.αὐτὰρἐπεὶλοῦσέντεκαὶἔχρισενλίπ᾽ἐλαίῳ,ἀμφὶδέμεχλαῖνανκαλὴνβάλενἠδὲχιτῶνα,εἷσεδέμ᾽εἰσαγαγοῦσαἐπὶθρόνουἀργυροήλουκαλοῦδαιδαλέου, ὑπὸδὲθρῆνυςποσὶνἦεν:χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃ, ὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων.ἐσθέμεναιδ᾽ἐκέλευεν: ἐμῷδ᾽οὐχἥνδανεθυμῷ,ἀλλ᾽ἥμηνἀλλοφρονέων, κακὰδ᾽ὄσσετοθυμός.“Κίρκη
δ᾽
ὡς
ἐνόησεν
ἔμ᾽
ἥμενον
οὐδ᾽
ἐπὶ
σίτῳ
χεῖραςἰάλλοντα, κρατερὸνδέμεπένθοςἔχοντα,ἄγχιπαρισταμένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ ‘τίφθ᾽
οὕτως, Ὀδυσεῦ, κατ᾽
ἄρ᾽
ἕζεαι
ἶσος
ἀναύδῳ,θυμὸνἔδων, βρώμηςδ᾽οὐχἅπτεαιοὐδὲποτῆτος;ἦτινάπουδόλονἄλλονὀίεαι: οὐδέτίσεχρὴδειδίμεν: ἤδηγάρτοιἀπώμοσακαρτερὸνὅρκον.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘ὦ
Κίρκη, τίς
γάρ
κεν
ἀνήρ, ὃς
ἐναίσιμος
εἴη,πρὶντλαίηπάσσασθαιἐδητύοςἠδὲποτῆτος,πρὶνλύσασθ᾽ἑτάρουςκαὶἐνὀφθαλμοῖσινἰδέσθαι;ἀλλ᾽εἰδὴπρόφρασσαπιεῖνφαγέμεντεκελεύεις,λῦσον, ἵν᾽ὀφθαλμοῖσινἴδωἐρίηραςἑταίρους.’“ὣς
ἐφάμην, Κίρκη
δὲ
διὲκ
μεγάροιο
βεβήκει
ῥάβδονἔχουσ᾽ἐνχειρί, θύραςδ᾽ἀνέῳξεσυφειοῦ,ἐκδ᾽ἔλασενσιάλοισινἐοικόταςἐννεώροισιν.οἱμὲνἔπειτ᾽ἔστησανἐναντίοι, ἡδὲδι᾽αὐτῶνἐρχομένηπροσάλειφενἑκάστῳφάρμακονἄλλο.τῶνδ᾽ἐκμὲνμελέωντρίχεςἔρρεον, ἃςπρὶνἔφυσεφάρμακονοὐλόμενον, τόσφινπόρεπότνιαΚίρκη:ἄνδρεςδ᾽ἂψἐγένοντονεώτεροιἢπάροςἦσαν,καὶπολὺκαλλίονεςκαὶμείζονεςεἰσοράασθαι.ἔγνωσανδέμ᾽ἐκεῖνοιἔφυντ᾽ἐνχερσὶνἕκαστος.πᾶσινδ᾽ἱμερόειςὑπέδυγόος, ἀμφὶδὲδῶμασμερδαλέονκονάβιζε: θεὰδ᾽ἐλέαιρεκαὶαὐτή.“ἡ
δέ
μευ
ἄγχι
στᾶσα
προσηύδα
δῖα
θεάων:‘διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,ἔρχεονῦνἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης.νῆαμὲνἂρπάμπρωτονἐρύσσατεἤπειρόνδε,κτήματαδ᾽ἐνσπήεσσιπελάσσατεὅπλατεπάντα:αὐτὸςδ᾽ἂψἰέναικαὶἄγεινἐρίηραςἑταίρους.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐμοί
γ᾽
ἐπεπείθετο
θυμὸς
ἀγήνωρ,βῆνδ᾽ἰέναιἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης.εὗρονἔπειτ᾽ἐπὶνηὶθοῇἐρίηραςἑταίρουςοἴκτρ᾽ὀλοφυρομένους, θαλερὸνκατὰδάκρυχέοντας.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνἄγραυλοιπόριεςπερὶβοῦςἀγελαίας,ἐλθούσαςἐςκόπρον, ἐπὴνβοτάνηςκορέσωνται,πᾶσαιἅμασκαίρουσινἐναντίαι: οὐδ᾽ἔτισηκοὶἴσχουσ᾽, ἀλλ᾽ἁδινὸνμυκώμεναιἀμφιθέουσι:μητέρας: ὣςἔμ᾽ἐκεῖνοιἐπεὶἴδονὀφθαλμοῖσι,δακρυόεντεςἔχυντο: δόκησεδ᾽ἄρασφίσιθυμὸςὣςἔμεν, ὡςεἰπατρίδ᾽ἱκοίατοκαὶπόλιναὐτὴντρηχείηςἸθάκης, ἵνατ᾽ἔτραφενἠδ᾽ἐγένοντο.καίμ᾽ὀλοφυρόμενοιἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“ ‘σοὶ
μὲν
νοστήσαντι, διοτρεφές, ὣς
ἐχάρημεν,ὡςεἴτ᾽εἰςἸθάκηνἀφικοίμεθαπατρίδαγαῖαν:ἀλλ᾽ἄγε, τῶνἄλλωνἑτάρωνκατάλεξονὄλεθρον.’“ὣς
ἔφαν, αὐτὰρ
ἐγὼ
προσέφην
μαλακοῖς
ἐπέεσσι:‘νῆα
μὲν
ἂρ
πάμπρωτον
ἐρύσσομεν
ἤπειρόνδε,κτήματαδ᾽ἐνσπήεσσιπελάσσομενὅπλατεπάντα:αὐτοὶδ᾽ὀτρύνεσθεἐμοὶἅμαπάντεςἕπεσθαι,ὄφραἴδηθ᾽ἑτάρουςἱεροῖςἐνδώμασιΚίρκηςπίνονταςκαὶἔδοντας: ἐπηετανὸνγὰρἔχουσιν.’“ὣς
ἐφάμην, οἱ
δ᾽
ὦκα
ἐμοῖς
ἐπέεσσι
πίθοντο.Εὐρύλοχοςδέμοιοἶοςἐρύκανεπάνταςἑταίρους:καίσφεαςφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘ἆ
δειλοί, πόσ᾽
ἴμεν; τί
κακῶν
ἱμείρετε
τούτων;Κίρκηςἐςμέγαρονκαταβήμεναι, ἥκενἅπανταςἢσῦςἠὲλύκουςποιήσεταιἠὲλέοντας,οἵκένοἱμέγαδῶμαφυλάσσοιμενκαὶἀνάγκῃ,ὥςπερΚύκλωψἔρξ᾽, ὅτεοἱμέσσαυλονἵκοντοἡμέτεροιἕταροι, σὺνδ᾽ὁθρασὺςεἵπετ᾽Ὀδυσσεύς:τούτουγὰρκαὶκεῖνοιἀτασθαλίῃσινὄλοντο.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
γε
μετὰ
φρεσὶ
μερμήριξα,σπασσάμενοςτανύηκεςἄορπαχέοςπαρὰμηροῦ,τῷοἱἀποπλήξαςκεφαλὴνοὖδάσδεπελάσσαι,καὶπηῷπερἐόντιμάλασχεδόν: ἀλλάμ᾽ἑταῖροιμειλιχίοιςἐπέεσσινἐρήτυονἄλλοθενἄλλος:“‘διογενές, τοῦτον
μὲν
ἐάσομεν, εἰ
σὺ
κελεύεις,αὐτοῦπὰρνηίτεμένεινκαὶνῆαἔρυσθαι:ἡμῖνδ᾽ἡγεμόνευ᾽ἱερὰπρὸςδώματαΚίρκης.’“ὣς
φάμενοι
παρὰ
νηὸς
ἀνήιον
ἠδὲ
θαλάσσης.οὐδὲμὲνΕὐρύλοχοςκοίλῃπαρὰνηὶλέλειπτο,ἀλλ᾽ἕπετ᾽: ἔδεισενγὰρἐμὴνἔκπαγλονἐνιπήν.“τόφρα
δὲ
τοὺς
ἄλλους
ἑτάρους
ἐν
δώμασι
Κίρκη
ἐνδυκέωςλοῦσέντεκαὶἔχρισενλίπ᾽ἐλαίῳ,ἀμφὶδ᾽ἄραχλαίναςοὔλαςβάλενἠδὲχιτῶνας:δαινυμένουςδ᾽ἐὺπάνταςἐφεύρομενἐνμεγάροισιν.οἱδ᾽ἐπεὶἀλλήλουςεἶδονφράσσαντότ᾽ἐσάντα,κλαῖονὀδυρόμενοι, περὶδὲστεναχίζετοδῶμα.ἡδέμευἄγχιστᾶσαπροσηύδαδῖαθεάων:“‘μηκέτι
νῦν
θαλερὸν
γόον
ὄρνυτε: οἶδα
καὶ
αὐτὴ
ἠμὲνὅσ᾽ἐνπόντῳπάθετ᾽ἄλγεαἰχθυόεντι,ἠδ᾽ὅσ᾽ἀνάρσιοιἄνδρεςἐδηλήσαντ᾽ἐπὶχέρσου.ἀλλ᾽ἄγετ᾽ἐσθίετεβρώμηνκαὶπίνετεοἶνον,εἰςὅκεναὖτιςθυμὸνἐνὶστήθεσσιλάβητε,οἷονὅτεπρώτιστονἐλείπετεπατρίδαγαῖαντρηχείηςἸθάκης. νῦνδ᾽ἀσκελέεςκαὶἄθυμοι,αἰὲνἄληςχαλεπῆςμεμνημένοι, οὐδέποθ᾽ὕμινθυμὸςἐνεὐφροσύνῃ, ἐπεὶἦμάλαπολλὰπέποσθε.’“ὣς
ἔφαθ᾽, ἡμῖν
δ᾽
αὖτ᾽
ἐπεπείθετο
θυμὸς
ἀγήνωρ.ἔνθαμὲνἤματαπάντατελεσφόρονεἰςἐνιαυτὸνἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἐνιαυτὸςἔην, περὶδ᾽ἔτραπονὧραιμηνῶνφθινόντων, περὶδ᾽ἤματαμακρὰτελέσθη,καὶτότεμ᾽ἐκκαλέσαντεςἔφανἐρίηρεςἑταῖροι:“‘δαιμόνι᾽, ἤδη
νῦν
μιμνήσκεο
πατρίδος
αἴης,εἴτοιθέσφατόνἐστισαωθῆναικαὶἱκέσθαιοἶκονἐςὑψόροφονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν.’“ὣς
ἔφαν, αὐτὰρ
ἐμοί
γ᾽
ἐπεπείθετο
θυμὸς
ἀγήνωρ.ὣςτότεμὲνπρόπανἦμαρἐςἠέλιονκαταδύνταἥμεθα, δαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθεν,οἱμὲνκοιμήσαντοκατὰμέγαρασκιόεντα.αὐτὰρἐγὼΚίρκηςἐπιβὰςπερικαλλέοςεὐνῆςγούνωνἐλλιτάνευσα, θεὰδέμευἔκλυεναὐδῆς:καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“‘ὢ
Κίρκη, τέλεσόν
μοι
ὑπόσχεσιν
ἥν
περ
ὑπέστης,οἴκαδεπεμψέμεναι: θυμὸςδέμοιἔσσυταιἤδη,ἠδ᾽ἄλλωνἑτάρων, οἵμευφθινύθουσιφίλονκῆρἀμφ᾽ἔμ᾽ὀδυρόμενοι, ὅτεπουσύγενόσφιγένηαι.’“ὣς
ἐφάμην, ἡ
δ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμείβετο
δῖα
θεάων:‘διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,μηκέτινῦνἀέκοντεςἐμῷἐνὶμίμνετεοἴκῳ.ἀλλ᾽ἄλληνχρὴπρῶτονὁδὸντελέσαικαὶἱκέσθαιεἰςἈίδαοδόμουςκαὶἐπαινῆςΠερσεφονείης,ψυχῇχρησομένουςΘηβαίουΤειρεσίαο,μάντηοςἀλαοῦ, τοῦτεφρένεςἔμπεδοίεἰσι:τῷκαὶτεθνηῶτινόονπόρεΠερσεφόνεια,οἴῳπεπνῦσθαι, τοὶδὲσκιαὶἀίσσουσιν.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐμοί
γε
κατεκλάσθη
φίλον
ἦτορ:κλαῖονδ᾽ἐνλεχέεσσικαθήμενος, οὐδένύμοικῆρἤθελ᾽ἔτιζώεινκαὶὁρᾶνφάοςἠελίοιο.αὐτὰρἐπεὶκλαίωντεκυλινδόμενοςτ᾽ἐκορέσθην,καὶτότεδήμινἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπον:“‘ὢ
Κίρκη, τίς
γὰρ
ταύτην
ὁδὸν
ἡγεμονεύσει;εἰςἌϊδοςδ᾽οὔπώτιςἀφίκετονηὶμελαίνῃ.’“ὣς
ἐφάμην, ἡ
δ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμείβετο
δῖα
θεάων:‘διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,μήτίτοιἡγεμόνοςγεποθὴπαρὰνηὶμελέσθω,ἱστὸνδὲστήσας, ἀνάθ᾽ἱστίαλευκὰπετάσσαςἧσθαι: τὴνδέκέτοιπνοιὴΒορέαοφέρῃσιν.ἀλλ᾽ὁπότ᾽ἂνδὴνηὶδι᾽Ὠκεανοῖοπερήσῃς,ἔνθ᾽ἀκτήτελάχειακαὶἄλσεαΠερσεφονείης,μακραίτ᾽αἴγειροικαὶἰτέαιὠλεσίκαρποι,νῆαμὲναὐτοῦκέλσαιἐπ᾽Ὠκεανῷβαθυδίνῃ,αὐτὸςδ᾽εἰςἈίδεωἰέναιδόμονεὐρώεντα.ἔνθαμὲνεἰςἈχέρονταΠυριφλεγέθωντεῥέουσινΚώκυτόςθ᾽, ὃςδὴΣτυγὸςὕδατόςἐστινἀπορρώξ,πέτρητεξύνεσίςτεδύωποταμῶνἐριδούπων:ἔνθαδ᾽ἔπειθ᾽, ἥρως, χριμφθεὶςπέλας, ὥςσεκελεύω,βόθρονὀρύξαι, ὅσοντεπυγούσιονἔνθακαὶἔνθα,ἀμφ᾽αὐτῷδὲχοὴνχεῖσθαιπᾶσιννεκύεσσιν,πρῶταμελικρήτῳ, μετέπειταδὲἡδέιοἴνῳ,τὸτρίτοναὖθ᾽ὕδατι: ἐπὶδ᾽ἄλφιταλευκὰπαλύνειν.πολλὰδὲγουνοῦσθαινεκύωνἀμενηνὰκάρηνα,ἐλθὼνεἰςἸθάκηνστεῖρανβοῦν, ἥτιςἀρίστη,ῥέξεινἐνμεγάροισιπυρήντ᾽ἐμπλησέμενἐσθλῶν,Τειρεσίῃδ᾽ἀπάνευθενὄινἱερευσέμενοἴῳπαμμέλαν᾽, ὃςμήλοισιμεταπρέπειὑμετέροισιν.αὐτὰρἐπὴνεὐχῇσιλίσῃκλυτὰἔθνεανεκρῶν,ἔνθ᾽ὄινἀρνειὸνῥέζεινθῆλύντεμέλαινανεἰςἜρεβοςστρέψας, αὐτὸςδ᾽ἀπονόσφιτραπέσθαιἱέμενοςποταμοῖοῥοάων: ἔνθαδὲπολλαὶψυχαὶἐλεύσονταινεκύωνκατατεθνηώτων.δὴτότ᾽ἔπειθ᾽ἑτάροισινἐποτρῦναικαὶἀνῶξαιμῆλα, τὰδὴκατάκειτ᾽ἐσφαγμένανηλέιχαλκῷ,δείρανταςκατακῆαι, ἐπεύξασθαιδὲθεοῖσιν,ἰφθίμῳτ᾽ἈίδῃκαὶἐπαινῇΠερσεφονείῃ:αὐτὸςδὲξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦἧσθαι, μηδὲἐᾶννεκύωνἀμενηνὰκάρηνααἵματοςἆσσονἴμεν, πρὶνΤειρεσίαοπυθέσθαι.ἔνθατοιαὐτίκαμάντιςἐλεύσεται, ὄρχαμελαῶν,ὅςκέντοιεἴπῃσινὁδὸνκαὶμέτρακελεύθουνόστονθ᾽, ὡςἐπὶπόντονἐλεύσεαιἰχθυόεντα.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτίκα
δὲ
χρυσόθρονος
ἤλυθεν
Ἠώς.ἀμφὶδέμεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαἕσσεν:αὐτὴδ᾽ἀργύφεονφᾶροςμέγαἕννυτονύμφη,λεπτὸνκαὶχαρίεν, περὶδὲζώνηνβάλετ᾽ἰξυῖκαλὴνχρυσείην, κεφαλῇδ᾽ἐπέθηκεκαλύπτρην.αὐτὰρἐγὼδιὰδώματ᾽ἰὼνὤτρυνονἑταίρουςμειλιχίοιςἐπέεσσιπαρασταδὸνἄνδραἕκαστον:“‘μηκέτι
νῦν
εὕδοντες
ἀωτεῖτε
γλυκὺν
ὕπνον,ἀλλ᾽ἴομεν: δὴγάρμοιἐπέφραδεπότνιαΚίρκη.’“ὣς
ἐφάμην, τοῖσιν
δ᾽
ἐπεπείθετο
θυμὸς
ἀγήνωρ.οὐδὲμὲνοὐδ᾽ἔνθενπερἀπήμοναςἦγονἑταίρους.Ἐλπήνωρδέτιςἔσκενεώτατος, οὔτετιλίηνἄλκιμοςἐνπολέμῳοὔτεφρεσὶνᾗσινἀρηρώς:ὅςμοιἄνευθ᾽ἑτάρωνἱεροῖςἐνδώμασιΚίρκης,ψύχεοςἱμείρων, κατελέξατοοἰνοβαρείων.κινυμένωνδ᾽ἑτάρωνὅμαδονκαὶδοῦπονἀκούσαςἐξαπίνηςἀνόρουσεκαὶἐκλάθετοφρεσὶνᾗσινἄψορρονκαταβῆναιἰὼνἐςκλίμακαμακρήν,ἀλλὰκαταντικρὺτέγεοςπέσεν: ἐκδέοἱαὐχὴνἀστραγάλωνἐάγη, ψυχὴδ᾽Ἄϊδόσδεκατῆλθεν.“ἐρχομένοισι
δὲ
τοῖσιν
ἐγὼ
μετὰ
μῦθον
ἔειπον:‘φάσθε
νύ
που
οἶκόνδε
φίλην
ἐς
πατρίδα
γαῖαν
ἔρχεσθ᾽: ἄλληνδ᾽ἧμινὁδὸντεκμήρατοΚίρκη,εἰςἈίδαοδόμουςκαὶἐπαινῆςΠερσεφονείηςψυχῇχρησομένουςΘηβαίουΤειρεσίαο.’“ὣς
ἐφάμην, τοῖσιν
δὲ
κατεκλάσθη
φίλον
ἦτορ,ἑζόμενοιδὲκατ᾽αὖθιγόωντίλλοντότεχαίτας:ἀλλ᾽οὐγάρτιςπρῆξιςἐγίγνετομυρομένοισιν.“ἀλλ᾽
ὅτε
δή
ῥ᾽
ἐπὶ
νῆα
θοὴν
καὶ
θῖνα
θαλάσσης
ᾔομενἀχνύμενοιθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες,τόφραδ᾽ἄρ᾽οἰχομένηΚίρκηπαρὰνηὶμελαίνῃἀρνειὸνκατέδησενὄινθῆλύντεμέλαιναν,ῥεῖαπαρεξελθοῦσα: τίςἂνθεὸνοὐκἐθέλονταὀφθαλμοῖσινἴδοιτ᾽ἢἔνθ᾽ἢἔνθακιόντα;
“αὐτὰρ
ἐπεί
ῥ᾽
ἐπὶ
νῆα
κατήλθομεν
ἠδὲ
θάλασσαν,νῆαμὲνἂρπάμπρωτονἐρύσσαμενεἰςἅλαδῖαν,ἐνδ᾽ἱστὸντιθέμεσθακαὶἱστίανηὶμελαίνῃ,ἐνδὲτὰμῆλαλαβόντεςἐβήσαμεν, ἂνδὲκαὶαὐτοὶβαίνομενἀχνύμενοιθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες.ἡμῖνδ᾽αὖκατόπισθενεὸςκυανοπρῴροιοἴκμενονοὖρονἵειπλησίστιον, ἐσθλὸνἑταῖρον,Κίρκηεὐπλόκαμος, δεινὴθεὸςαὐδήεσσα.ἡμεῖςδ᾽ὅπλαἕκασταπονησάμενοικατὰνῆαἥμεθα: τὴνδ᾽ἄνεμόςτεκυβερνήτηςτ᾽ἴθυνε.τῆςδὲπανημερίηςτέταθ᾽ἱστίαποντοπορούσης:δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί.“ἡ
δ᾽
ἐς
πείραθ᾽
ἵκανε
βαθυρρόου
Ὠκεανοῖο.ἔνθαδὲΚιμμερίωνἀνδρῶνδῆμόςτεπόλιςτε,ἠέρικαὶνεφέλῃκεκαλυμμένοι: οὐδέποτ᾽αὐτοὺςἠέλιοςφαέθωνκαταδέρκεταιἀκτίνεσσιν,οὔθ᾽ὁπότ᾽ἂνστείχῃσιπρὸςοὐρανὸνἀστερόεντα,οὔθ᾽ὅτ᾽ἂνἂψἐπὶγαῖανἀπ᾽οὐρανόθενπροτράπηται,ἀλλ᾽ἐπὶνὺξὀλοὴτέταταιδειλοῖσιβροτοῖσι.νῆαμὲνἔνθ᾽ἐλθόντεςἐκέλσαμεν, ἐκδὲτὰμῆλαεἱλόμεθ᾽: αὐτοὶδ᾽αὖτεπαρὰῥόονὨκεανοῖοᾔομεν, ὄφρ᾽ἐςχῶρονἀφικόμεθ᾽, ὃνφράσεΚίρκη.“ἔνθ᾽
ἱερήια
μὲν
Περιμήδης
Εὐρύλοχός
τε
ἔσχον: ἐγὼδ᾽ἄορὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦβόθρονὄρυξ᾽ὅσσοντεπυγούσιονἔνθακαὶἔνθα,ἀμφ᾽αὐτῷδὲχοὴνχεόμηνπᾶσιννεκύεσσι,πρῶταμελικρήτῳ, μετέπειταδὲἡδέιοἴνῳ,τὸτρίτοναὖθ᾽ὕδατι: ἐπὶδ᾽ἄλφιταλευκὰπάλυνον.πολλὰδὲγουνούμηννεκύωνἀμενηνὰκάρηνα,ἐλθὼνεἰςἸθάκηνστεῖρανβοῦν, ἥτιςἀρίστη,ῥέξεινἐνμεγάροισιπυρήντ᾽ἐμπλησέμενἐσθλῶν,Τειρεσίῃδ᾽ἀπάνευθενὄινἱερευσέμενοἴῳπαμμέλαν᾽, ὃςμήλοισιμεταπρέπειἡμετέροισι.τοὺςδ᾽ἐπεὶεὐχωλῇσιλιτῇσίτε, ἔθνεανεκρῶν,ἐλλισάμην, τὰδὲμῆλαλαβὼνἀπεδειροτόμησαἐςβόθρον, ῥέεδ᾽αἷμακελαινεφές: αἱδ᾽ἀγέροντοψυχαὶὑπὲξἘρέβευςνεκύωνκατατεθνηώτων.νύμφαιτ᾽ἠίθεοίτεπολύτλητοίτεγέροντεςπαρθενικαίτ᾽ἀταλαὶνεοπενθέαθυμὸνἔχουσαι,πολλοὶδ᾽οὐτάμενοιχαλκήρεσινἐγχείῃσιν,ἄνδρεςἀρηίφατοιβεβροτωμένατεύχε᾽ἔχοντες:οἳπολλοὶπερὶβόθρονἐφοίτωνἄλλοθενἄλλοςθεσπεσίῃἰαχῇ: ἐμὲδὲχλωρὸνδέοςᾕρει.δὴτότ᾽ἔπειθ᾽ἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσαμῆλα, τὰδὴκατέκειτ᾽ἐσφαγμένανηλέιχαλκῷ,δείρανταςκατακῆαι, ἐπεύξασθαιδὲθεοῖσιν,ἰφθίμῳτ᾽ἈΐδῃκαὶἐπαινῇΠερσεφονείῃ:αὐτὸςδὲξίφοςὀξὺἐρυσσάμενοςπαρὰμηροῦἥμην, οὐδ᾽εἴωννεκύωνἀμενηνὰκάρηνααἵματοςἆσσονἴμεν, πρὶνΤειρεσίαοπυθέσθαι.“πρώτη
δὲ
ψυχὴ
Ἐλπήνορος
ἦλθεν
ἑταίρου:οὐγάρπωἐτέθαπτοὑπὸχθονὸςεὐρυοδείης:σῶμαγὰρἐνΚίρκηςμεγάρῳκατελείπομενἡμεῖςἄκλαυτονκαὶἄθαπτον, ἐπεὶπόνοςἄλλοςἔπειγε.τὸνμὲνἐγὼδάκρυσαἰδὼνἐλέησάτεθυμῷ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“Ἐλπῆνορ, πῶς
ἦλθες
ὑπὸ
ζόφον
ἠερόεντα;ἔφθηςπεζὸςἰὼνἢἐγὼσὺννηὶμελαίνῃ.“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
οἰμώξας
ἠμείβετο
μύθῳ:‘διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,ἆσέμεδαίμονοςαἶσακακὴκαὶἀθέσφατοςοἶνος.Κίρκηςδ᾽ἐνμεγάρῳκαταλέγμενοςοὐκἐνόησαἄψορρονκαταβῆναιἰὼνἐςκλίμακαμακρήν,ἀλλὰκαταντικρὺτέγεοςπέσον: ἐκδέμοιαὐχὴνἀστραγάλωνἐάγη, ψυχὴδ᾽Ἄϊδόσδεκατῆλθε.νῦνδέσετῶνὄπιθενγουνάζομαι, οὐπαρεόντων,πρόςτ᾽ἀλόχουκαὶπατρός, ὅσ᾽ἔτρεφετυτθὸνἐόντα,Τηλεμάχουθ᾽, ὃνμοῦνονἐνὶμεγάροισινἔλειπες:οἶδαγὰρὡςἐνθένδεκιὼνδόμουἐξἈίδαονῆσονἐςΑἰαίηνσχήσειςἐυεργέανῆα:ἔνθασ᾽ἔπειτα, ἄναξ, κέλομαιμνήσασθαιἐμεῖο.μήμ᾽ἄκλαυτονἄθαπτονἰὼνὄπιθενκαταλείπειννοσφισθείς, μήτοίτιθεῶνμήνιμαγένωμαι,ἀλλάμεκακκῆαισὺντεύχεσιν, ἅσσαμοιἔστιν,σῆμάτέμοιχεῦαιπολιῆςἐπὶθινὶθαλάσσης,ἀνδρὸςδυστήνοιοκαὶἐσσομένοισιπυθέσθαι.ταῦτάτέμοιτελέσαιπῆξαίτ᾽ἐπὶτύμβῳἐρετμόν,τῷκαὶζωὸςἔρεσσονἐὼνμετ᾽ἐμοῖςἑτάροισιν.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘ταῦτά
τοι, ὦ
δύστηνε, τελευτήσω
τε
καὶ
ἔρξω.’“νῶι
μὲν
ὣς
ἐπέεσσιν
ἀμειβομένω
στυγεροῖσιν
ἥμεθ᾽, ἐγὼμὲνἄνευθενἐφ᾽αἵματιφάσγανονἴσχων,εἴδωλονδ᾽ἑτέρωθενἑταίρουπόλλ᾽ἀγόρευεν:“ἦλθε
δ᾽
ἐπὶ
ψυχὴ
μητρὸς
κατατεθνηυίης,ΑὐτολύκουθυγάτηρμεγαλήτοροςἈντίκλεια,τὴνζωὴνκατέλειπονἰὼνεἰςἼλιονἱρήν.τὴνμὲνἐγὼδάκρυσαἰδὼνἐλέησάτεθυμῷ:ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςεἴωνπροτέρην, πυκινόνπερἀχεύων,αἵματοςἆσσονἴμεν, πρὶνΤειρεσίαοπυθέσθαι.“ἦλθε
δ᾽
ἐπὶ
ψυχὴ
Θηβαίου
Τειρεσίαο
χρύσεονσκῆπτρονἔχων, ἐμὲδ᾽ἔγνωκαὶπροσέειπεν:‘διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,τίπτ᾽αὖτ᾽, ὦδύστηνε, λιπὼνφάοςἠελίοιοἤλυθες, ὄφραἴδῃνέκυαςκαὶἀτερπέαχῶρον;ἀλλ᾽ἀποχάζεοβόθρου, ἄπισχεδὲφάσγανονὀξύ,αἵματοςὄφραπίωκαίτοινημερτέαεἴπω.’“ὣς
φάτ᾽, ἐγὼ
δ᾽
ἀναχασσάμενος
ξίφος
ἀργυρόηλον
κουλεῷἐγκατέπηξ᾽. ὁδ᾽ἐπεὶπίεναἷμακελαινόν,καὶτότεδήμ᾽ἐπέεσσιπροσηύδαμάντιςἀμύμων:“‘νόστον
δίζηαι
μελιηδέα, φαίδιμ᾽
Ὀδυσσεῦ:τὸνδέτοιἀργαλέονθήσειθεός: οὐγὰρὀίωλήσεινἐννοσίγαιον, ὅτοικότονἔνθετοθυμῷχωόμενοςὅτιοἱυἱὸνφίλονἐξαλάωσας.ἀλλ᾽ἔτιμένκεκαὶὣςκακάπερπάσχοντεςἵκοισθε,αἴκ᾽ἐθέλῃςσὸνθυμὸνἐρυκακέεινκαὶἑταίρων,ὁππότεκεπρῶτονπελάσῃςἐυεργέανῆαΘρινακίῃνήσῳ, προφυγὼνἰοειδέαπόντον,βοσκομέναςδ᾽εὕρητεβόαςκαὶἴφιαμῆλαἨελίου, ὃςπάντ᾽ἐφορᾷκαὶπάντ᾽ἐπακούει.τὰςεἰμένκ᾽ἀσινέαςἐάᾳςνόστουτεμέδηαι,καίκενἔτ᾽εἰςἸθάκηνκακάπερπάσχοντεςἵκοισθε:εἰδέκεσίνηαι, τότετοιτεκμαίρομ᾽ὄλεθρον,νηίτεκαὶἑτάροις. αὐτὸςδ᾽εἴπέρκενἀλύξῃς,ὀψὲκακῶςνεῖαι, ὀλέσαςἄποπάνταςἑταίρους,νηὸςἐπ᾽ἀλλοτρίης: δήειςδ᾽ἐνπήματαοἴκῳ,ἄνδραςὑπερφιάλους, οἵτοιβίοτονκατέδουσιμνώμενοιἀντιθέηνἄλοχονκαὶἕδναδιδόντες.ἀλλ᾽ἦτοικείνωνγεβίαςἀποτίσεαιἐλθών:αὐτὰρἐπὴνμνηστῆραςἐνὶμεγάροισιτεοῖσικτείνῃςἠὲδόλῳἢἀμφαδὸνὀξέιχαλκῷ,ἔρχεσθαιδὴἔπειταλαβὼνἐυῆρεςἐρετμόν,εἰςὅκετοὺςἀφίκηαιοἳοὐκἴσασιθάλασσανἀνέρες, οὐδέθ᾽ἅλεσσιμεμιγμένονεἶδαρἔδουσιν:οὐδ᾽ἄρατοίγ᾽ἴσασινέαςφοινικοπαρῄουςοὐδ᾽ἐυήρε᾽ἐρετμά, τάτεπτερὰνηυσὶπέλονται.σῆμαδέτοιἐρέωμάλ᾽ἀριφραδές, οὐδέσελήσει:ὁππότεκενδήτοισυμβλήμενοςἄλλοςὁδίτηςφήῃἀθηρηλοιγὸνἔχεινἀνὰφαιδίμῳὤμῳ,καὶτότεδὴγαίῃπήξαςἐυῆρεςἐρετμόν,ῥέξαςἱερὰκαλὰΠοσειδάωνιἄνακτι,ἀρνειὸνταῦρόντεσυῶντ᾽ἐπιβήτορακάπρον,οἴκαδ᾽ἀποστείχεινἔρδεινθ᾽ἱερᾶςἑκατόμβαςἀθανάτοισιθεοῖσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι,πᾶσιμάλ᾽ἑξείης. θάνατοςδέτοιἐξἁλὸςαὐτῷἀβληχρὸςμάλατοῖοςἐλεύσεται, ὅςκέσεπέφνῃγήραιὕπολιπαρῷἀρημένον: ἀμφὶδὲλαοὶὄλβιοιἔσσονται. τὰδέτοινημερτέαεἴρω.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:“Τειρεσίη, τὰ
μὲν
ἄρ
που
ἐπέκλωσαν
θεοὶ
αὐτοί.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον:μητρὸςτήνδ᾽ὁρόωψυχὴνκατατεθνηυίης:ἡδ᾽ἀκέουσ᾽ἧσταισχεδὸναἵματος, οὐδ᾽ἑὸνυἱὸνἔτληἐσάνταἰδεῖνοὐδὲπροτιμυθήσασθαι.εἰπέ, ἄναξ, πῶςκένμεἀναγνοίητὸνἐόντα;”“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμειβόμενος
προσέειπεν:“ῥηΐδιόν
τοι
ἔπος
ἐρέω
καὶ
ἐπὶ
φρεσὶ
θήσω.ὅντιναμένκενἐᾷςνεκύωνκατατεθνηώτωναἵματοςἆσσονἴμεν, ὁδέτοινημερτὲςἐνίψει:ᾧδέκ᾽ἐπιφθονέῃς, ὁδέτοιπάλινεἶσινὀπίσσω.’“ὣς
φαμένη
ψυχὴ
μὲν
ἔβη
δόμον
Ἄϊδος
εἴσω
Τειρεσίαοἄνακτος, ἐπεὶκατὰθέσφατ᾽ἔλεξεν:αὐτὰρἐγὼναὐτοῦμένονἔμπεδον, ὄφρ᾽ἐπὶμήτηρἤλυθεκαὶπίεναἷμακελαινεφές: αὐτίκαδ᾽ἔγνω,καίμ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘τέκνον
ἐμόν, πῶς
ἦλθες
ὑπὸ
ζόφον
ἠερόεντα
ζωὸςἐών; χαλεπὸνδὲτάδεζωοῖσινὁρᾶσθαι.μέσσῳγὰρμεγάλοιποταμοὶκαὶδεινὰῥέεθρα,Ὠκεανὸςμὲνπρῶτα, τὸνοὔπωςἔστιπερῆσαιπεζὸνἐόντ᾽, ἢνμήτιςἔχῃἐυεργέανῆα.ἦνῦνδὴΤροίηθενἀλώμενοςἐνθάδ᾽ἱκάνειςνηίτεκαὶἑτάροισιπολὺνχρόνον; οὐδέπωἦλθεςεἰςἸθάκην, οὐδ᾽εἶδεςἐνὶμεγάροισιγυναῖκα;”“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘μῆτερ
ἐμή, χρειώ
με
κατήγαγεν
εἰς
Ἀίδαο
ψυχῇχρησόμενονΘηβαίουΤειρεσίαο:οὐγάρπωσχεδὸνἦλθονἈχαιΐδος, οὐδέπωἁμῆςγῆςἐπέβην, ἀλλ᾽αἰὲνἔχωνἀλάλημαιὀιζύν,ἐξοὗτὰπρώτισθ᾽ἑπόμηνἈγαμέμνονιδίῳἼλιονεἰςἐύπωλον, ἵναΤρώεσσιμαχοίμην.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον:τίςνύσεκὴρἐδάμασσετανηλεγέοςθανάτοιο;ἦδολιχὴνοῦσος, ἦἌρτεμιςἰοχέαιραοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχομένηκατέπεφνεν;εἰπὲδέμοιπατρόςτεκαὶυἱέος, ὃνκατέλειπον,ἢἔτιπὰρκείνοισινἐμὸνγέρας, ἦέτιςἤδηἀνδρῶνἄλλοςἔχει, ἐμὲδ᾽οὐκέτιφασὶνέεσθαι.εἰπὲδέμοιμνηστῆςἀλόχουβουλήντενόοντε,ἠὲμένειπαρὰπαιδὶκαὶἔμπεδαπάνταφυλάσσειἦἤδημινἔγημενἈχαιῶνὅςτιςἄριστος.’“ὣς
ἐφάμην, ἡ
δ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμείβετο
πότνια
μήτηρ:‘καὶ
λίην
κείνη
γε
μένει
τετληότι
θυμῷ
σοῖσινἐνὶμεγάροισιν: ὀιζυραὶδέοἱαἰεὶφθίνουσιννύκτεςτεκαὶἤματαδάκρυχεούσῃ.σὸνδ᾽οὔπώτιςἔχεικαλὸνγέρας, ἀλλὰἕκηλοςΤηλέμαχοςτεμένεανέμεταικαὶδαῖταςἐίσαςδαίνυται, ἃςἐπέοικεδικασπόλονἄνδρ᾽ἀλεγύνειν:πάντεςγὰρκαλέουσι. πατὴρδὲσὸςαὐτόθιμίμνειἀγρῷ, οὐδὲπόλινδεκατέρχεται. οὐδέοἱεὐναὶδέμνιακαὶχλαῖναικαὶῥήγεασιγαλόεντα,ἀλλ᾽ὅγεχεῖμαμὲνεὕδειὅθιδμῶεςἐνὶοἴκῳ,ἐνκόνιἄγχιπυρός, κακὰδὲχροῒεἵματαεἷται:αὐτὰρἐπὴνἔλθῃσιθέροςτεθαλυῖάτ᾽ὀπώρη,πάντῃοἱκατὰγουνὸνἀλωῆςοἰνοπέδοιοφύλλωνκεκλιμένωνχθαμαλαὶβεβλήαταιεὐναί.ἔνθ᾽ὅγεκεῖτ᾽ἀχέων, μέγαδὲφρεσὶπένθοςἀέξεισὸννόστονποθέων, χαλεπὸνδ᾽ἐπὶγῆραςἱκάνει.οὕτωγὰρκαὶἐγὼνὀλόμηνκαὶπότμονἐπέσπον:οὔτ᾽ἐμέγ᾽ἐνμεγάροισινἐύσκοποςἰοχέαιραοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχομένηκατέπεφνεν,οὔτετιςοὖνμοινοῦσοςἐπήλυθεν, ἥτεμάλιστατηκεδόνιστυγερῇμελέωνἐξείλετοθυμόν:ἀλλάμεσόςτεπόθοςσάτεμήδεα, φαίδιμ᾽Ὀδυσσεῦ,σήτ᾽ἀγανοφροσύνημελιηδέαθυμὸνἀπηύρα.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
γ᾽
ἔθελον
φρεσὶ
μερμηρίξας
μητρὸςἐμῆςψυχὴνἑλέεινκατατεθνηυίης.τρὶςμὲνἐφωρμήθην, ἑλέειντέμεθυμὸςἀνώγει,τρὶςδέμοιἐκχειρῶνσκιῇεἴκελονἢκαὶὀνείρῳἔπτατ᾽. ἐμοὶδ᾽ἄχοςὀξὺγενέσκετοκηρόθιμᾶλλον,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“‘μῆτερ
ἐμή, τί
νύ
μ᾽
οὐ
μίμνεις
ἑλέειν
μεμαῶτα,ὄφρακαὶεἰνἈίδαοφίλαςπερὶχεῖρεβαλόντεἀμφοτέρωκρυεροῖοτεταρπώμεσθαγόοιο;ἦτίμοιεἴδωλοντόδ᾽ἀγαυὴΠερσεφόνειαὤτρυν᾽, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονὀδυρόμενοςστεναχίζω;““ὣς
ἐφάμην, ἡ
δ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμείβετο
πότνια
μήτηρ:‘ὤ
μοι, τέκνον
ἐμόν, περὶ
πάντων
κάμμορε
φωτῶν,οὔτίσεΠερσεφόνειαΔιὸςθυγάτηρἀπαφίσκει,ἀλλ᾽αὕτηδίκηἐστὶβροτῶν, ὅτετίςκεθάνῃσιν:οὐγὰρἔτισάρκαςτεκαὶὀστέαἶνεςἔχουσιν,ἀλλὰτὰμέντεπυρὸςκρατερὸνμένοςαἰθομένοιοδαμνᾷ, ἐπείκεπρῶταλίπῃλεύκ᾽ὀστέαθυμός,ψυχὴδ᾽ἠύτ᾽ὄνειροςἀποπταμένηπεπότηται.ἀλλὰφόωσδετάχισταλιλαίεο: ταῦταδὲπάνταἴσθ᾽, ἵνακαὶμετόπισθετεῇεἴπῃσθαγυναικί.’“νῶι
μὲν
ὣς
ἐπέεσσιν
ἀμειβόμεθ᾽, αἱ
δὲ
γυναῖκες
ἤλυθον, ὤτρυνενγὰρἀγαυὴΠερσεφόνεια,ὅσσαιἀριστήωνἄλοχοιἔσανἠδὲθύγατρες.αἱδ᾽ἀμφ᾽αἷμακελαινὸνἀολλέεςἠγερέθοντο,αὐτὰρἐγὼβούλευονὅπωςἐρέοιμιἑκάστην.ἥδεδέμοικατὰθυμὸνἀρίστηφαίνετοβουλή:σπασσάμενοςτανύηκεςἄορπαχέοςπαρὰμηροῦοὐκεἴωνπίνεινἅμαπάσαςαἷμακελαινόν.αἱδὲπρομνηστῖναιἐπήισαν, ἠδὲἑκάστηὃνγόνονἐξαγόρευεν: ἐγὼδ᾽ἐρέεινονἁπάσας.“ἔνθ᾽
ἦ
τοι
πρώτην
Τυρὼ
ἴδον
εὐπατέρειαν,ἣφάτοΣαλμωνῆοςἀμύμονοςἔκγονοςεἶναι,φῆδὲΚρηθῆοςγυνὴἔμμεναιΑἰολίδαο:ἣποταμοῦἠράσσατ᾽Ἐνιπῆοςθείοιο,ὃςπολὺκάλλιστοςποταμῶνἐπὶγαῖανἵησι,καίῥ᾽ἐπ᾽Ἐνιπῆοςπωλέσκετοκαλὰῥέεθρα.τῷδ᾽ἄραεἰσάμενοςγαιήοχοςἐννοσίγαιοςἐνπροχοῇςποταμοῦπαρελέξατοδινήεντος:πορφύρεονδ᾽ἄρακῦμαπεριστάθη, οὔρεϊἶσον,κυρτωθέν, κρύψενδὲθεὸνθνητήντεγυναῖκα.λῦσεδὲπαρθενίηνζώνην, κατὰδ᾽ὕπνονἔχευεν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐτέλεσσεθεὸςφιλοτήσιαἔργα,ἔντ᾽ἄραοἱφῦχειρί, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“‘χαῖρε, γύναι, φιλότητι: περιπλομένου
δ᾽
ἐνιαυτοῦ
τέξειςἀγλαὰτέκνα, ἐπεὶοὐκἀποφώλιοιεὐναὶἀθανάτων: σὺδὲτοὺςκομέεινἀτιταλλέμεναίτε.νῦνδ᾽ἔρχευπρὸςδῶμα, καὶἴσχεομηδ᾽ὀνομήνῃς:αὐτὰρἐγώτοίεἰμιΠοσειδάωνἐνοσίχθων.’“ὣς
εἰπὼν
ὑπὸ
πόντον
ἐδύσετο
κυμαίνοντα.ἡδ᾽ὑποκυσαμένηΠελίηντέκεκαὶΝηλῆα,τὼκρατερὼθεράποντεΔιὸςμεγάλοιογενέσθηνἀμφοτέρω: ΠελίηςμὲνἐνεὐρυχόρῳἸαωλκῷναῖεπολύρρηνος, ὁδ᾽ἄρ᾽ἐνΠύλῳἠμαθόεντι.τοὺςδ᾽ἑτέρουςΚρηθῆιτέκενβασίλειαγυναικῶν,Αἴσονάτ᾽ἠδὲΦέρητ᾽Ἀμυθάονάθ᾽ἱππιοχάρμην.“τὴν
δὲ
μετ᾽
Ἀντιόπην
ἴδον, Ἀσωποῖο
θύγατρα,ἣδὴκαὶΔιὸςεὔχετ᾽ἐνἀγκοίνῃσινἰαῦσαι,καίῥ᾽ἔτεκενδύοπαῖδ᾽, ἈμφίονάτεΖῆθόντε,οἳπρῶτοιΘήβηςἕδοςἔκτισανἑπταπύλοιο,πύργωσάντ᾽, ἐπεὶοὐμὲνἀπύργωτόνγ᾽ἐδύναντοναιέμενεὐρύχορονΘήβην, κρατερώπερἐόντε.“τὴν
δὲ
μετ᾽
Ἀλκμήνην
ἴδον, Ἀμφιτρύωνος
ἄκοιτιν,ἥῥ᾽Ἡρακλῆαθρασυμέμνοναθυμολέονταγείνατ᾽ἐνἀγκοίνῃσιΔιὸςμεγάλοιομιγεῖσα:καὶΜεγάρην, Κρείοντοςὑπερθύμοιοθύγατρα,τὴνἔχενἈμφιτρύωνοςυἱὸςμένοςαἰὲνἀτειρής.“μητέρα
τ᾽
Οἰδιπόδαο
ἴδον, καλὴν
Ἐπικάστην,ἣμέγαἔργονἔρεξενἀιδρείῃσινόοιογημαμένηᾧυἷι: ὁδ᾽ὃνπατέρ᾽ἐξεναρίξαςγῆμεν: ἄφαρδ᾽ἀνάπυσταθεοὶθέσανἀνθρώποισιν.ἀλλ᾽ὁμὲνἐνΘήβῃπολυηράτῳἄλγεαπάσχωνΚαδμείωνἤνασσεθεῶνὀλοὰςδιὰβουλάς:ἡδ᾽ἔβηεἰςἈίδαοπυλάρταοκρατεροῖο,ἁψαμένηβρόχοναἰπὺνἀφ᾽ὑψηλοῖομελάθρου,ᾧἄχεϊσχομένη: τῷδ᾽ἄλγεακάλλιπ᾽ὀπίσσωπολλὰμάλ᾽, ὅσσατεμητρὸςἘρινύεςἐκτελέουσιν.“καὶ
Χλῶριν
εἶδον
περικαλλέα, τήν
ποτε
Νηλεὺς
γῆμενἑὸνδιὰκάλλος, ἐπεὶπόρεμυρίαἕδνα,ὁπλοτάτηνκούρηνἈμφίονοςἸασίδαο,ὅςποτ᾽ἐνὈρχομενῷΜινυείῳἶφιἄνασσεν:ἡδὲΠύλουβασίλευε, τέκενδέοἱἀγλαὰτέκνα,ΝέστοράτεΧρόνιοντεΠερικλύμενόντ᾽ἀγέρωχον.τοῖσιδ᾽ἐπ᾽ἰφθίμηνΠηρὼτέκε, θαῦμαβροτοῖσι,τὴνπάντεςμνώοντοπερικτίται: οὐδ᾽ἄραΝηλεὺςτῷἐδίδουὃςμὴἕλικαςβόαςεὐρυμετώπουςἐκΦυλάκηςἐλάσειεβίηςἸφικληείηςἀργαλέας: τὰςδ᾽οἶοςὑπέσχετομάντιςἀμύμωνἐξελάαν: χαλεπὴδὲθεοῦκατὰμοῖραπέδησε,δεσμοίτ᾽ἀργαλέοικαὶβουκόλοιἀγροιῶται.ἀλλ᾽ὅτεδὴμῆνέςτεκαὶἡμέραιἐξετελεῦντοἂψπεριτελλομένουἔτεοςκαὶἐπήλυθονὧραι,καὶτότεδήμινἔλυσεβίηἸφικληείη,θέσφαταπάντ᾽εἰπόντα: Διὸςδ᾽ἐτελείετοβουλή.“καὶ
Λήδην
εἶδον, τὴν
Τυνδαρέου
παράκοιτιν,ἥῥ᾽ὑπὸΤυνδαρέῳκρατερόφρονεγείνατοπαῖδε,Κάστοράθ᾽ἱππόδαμονκαὶπὺξἀγαθὸνΠολυδεύκεα,τοὺςἄμφωζωοὺςκατέχειφυσίζοοςαἶα:οἳκαὶνέρθενγῆςτιμὴνπρὸςΖηνὸςἔχοντεςἄλλοτεμὲνζώουσ᾽ἑτερήμεροι, ἄλλοτεδ᾽αὖτετεθνᾶσιν: τιμὴνδὲλελόγχασινἶσαθεοῖσι.“τὴν
δὲ
μετ᾽
Ἰφιμέδειαν, Ἀλωῆος
παράκοιτιν
εἴσιδον, ἣδὴφάσκεΠοσειδάωνιμιγῆναι,καίῥ᾽ἔτεκενδύοπαῖδε, μινυνθαδίωδ᾽ἐγενέσθην,Ὦτόντ᾽ἀντίθεοντηλεκλειτόντ᾽Ἐφιάλτην,οὓςδὴμηκίστουςθρέψεζείδωροςἄρουρακαὶπολὺκαλλίστουςμετάγεκλυτὸνὨρίωνα:ἐννέωροιγὰρτοίγεκαὶἐννεαπήχεεςἦσανεὖρος, ἀτὰρμῆκόςγεγενέσθηνἐννεόργυιοι.οἵῥακαὶἀθανάτοισινἀπειλήτηνἐνὈλύμπῳφυλόπιδαστήσεινπολυάικοςπολέμοιο.Ὄσσανἐπ᾽Οὐλύμπῳμέμασανθέμεν, αὐτὰρἐπ᾽ὌσσῃΠήλιονεἰνοσίφυλλον, ἵν᾽οὐρανὸςἀμβατὸςεἴη.καίνύκενἐξετέλεσσαν, εἰἥβηςμέτρονἵκοντο:ἀλλ᾽ὄλεσενΔιὸςυἱός, ὃνἠύκομοςτέκεΛητώ,ἀμφοτέρω, πρίνσφωινὑπὸκροτάφοισινἰούλουςἀνθῆσαιπυκάσαιτεγένυςἐυανθέιλάχνῃ.“Φαίδρην
τε
Πρόκριν
τε
ἴδον
καλήν
τ᾽
Ἀριάδνην,κούρηνΜίνωοςὀλοόφρονος, ἥνποτεΘησεὺςἐκΚρήτηςἐςγουνὸνἈθηνάωνἱεράωνἦγεμέν, οὐδ᾽ἀπόνητο: πάροςδέμινἌρτεμιςἔκταΔίῃἐνἀμφιρύτῃΔιονύσουμαρτυρίῃσιν.“Μαῖράν
τε
Κλυμένην
τε
ἴδον
στυγερήν
τ᾽
Ἐριφύλην,ἣχρυσὸνφίλουἀνδρὸςἐδέξατοτιμήεντα.πάσαςδ᾽οὐκἂνἐγὼμυθήσομαιοὐδ᾽ὀνομήνω,ὅσσαςἡρώωνἀλόχουςἴδονἠδὲθύγατρας:πρὶνγάρκενκαὶνὺξφθῖτ᾽ἄμβροτος. ἀλλὰκαὶὥρηεὕδειν, ἢἐπὶνῆαθοὴνἐλθόντ᾽ἐςἑταίρουςἢαὐτοῦ: πομπὴδὲθεοῖςὑμῖντεμελήσει.”‘ὣς
ἔφαθ᾽, οἱ
δ᾽
ἄρα
πάντες
ἀκὴν
ἐγένοντο
σιωπῇ,κηληθμῷδ᾽ἔσχοντοκατὰμέγαρασκιόεντα.τοῖσινδ᾽Ἀρήτηλευκώλενοςἤρχετομύθων.“Φαίηκες, πῶς
ὔμμιν
ἀνὴρ
ὅδε
φαίνεται
εἶναι
εἶδόςτεμέγεθόςτεἰδὲφρέναςἔνδονἐίσας;ξεῖνοςδ᾽αὖτ᾽ἐμόςἐστιν, ἕκαστοςδ᾽ἔμμορετιμῆς:τῷμὴἐπειγόμενοιἀποπέμπετε, μηδὲτὰδῶραοὕτωχρηίζοντικολούετε: πολλὰγὰρὑμῖνκτήματ᾽ἐνὶμεγάροισιθεῶνἰότητικέονται.”τοῖσιδὲκαὶμετέειπεγέρωνἥρωςἘχένηος,ὃςδὴΦαιήκωνἀνδρῶνπρογενέστεροςἦεν:“ὦ
φίλοι, οὐ
μὰν
ἧμιν
ἀπὸ
σκοποῦ
οὐδ᾽
ἀπὸ
δόξης
μυθεῖταιβασίλειαπερίφρων: ἀλλὰπίθεσθε.Ἀλκινόουδ᾽ἐκτοῦδ᾽ἔχεταιἔργοντεἔποςτε.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:“τοῦτο
μὲν
οὕτω
δὴ
ἔσται
ἔπος, αἴ
κεν
ἐγώ
γε
ζωὸςΦαιήκεσσιφιληρέτμοισινἀνάσσω:ξεῖνοςδὲτλήτωμάλαπερνόστοιοχατίζωνἔμπηςοὖνἐπιμεῖναιἐςαὔριον, εἰςὅκεπᾶσανδωτίνηντελέσω: πομπὴδ᾽ἄνδρεσσιμελήσειπᾶσι, μάλισταδ᾽ἐμοί: τοῦγὰρκράτοςἔστ᾽ἐνὶδήμῳ.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Ἀλκίνοε
κρεῖον, πάντων
ἀριδείκετε
λαῶν,εἴμεκαὶεἰςἐνιαυτὸνἀνώγοιτ᾽αὐτόθιμίμνειν,πομπὴνδ᾽ὀτρύνοιτεκαὶἀγλαὰδῶραδιδοῖτε,καὶκετὸβουλοίμην, καίκενπολὺκέρδιονεἴη,πλειοτέρῃσὺνχειρὶφίληνἐςπατρίδ᾽ἱκέσθαι:καίκ᾽αἰδοιότεροςκαὶφίλτεροςἀνδράσινεἴηνπᾶσιν, ὅσοιμ᾽Ἰθάκηνδεἰδοίατονοστήσαντα.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:“ὦ
Ὀδυσεῦ, τὸ
μὲν
οὔ
τί
σ᾽
ἐίσκομεν
εἰσορόωντες,ἠπεροπῆάτ᾽ἔμενκαὶἐπίκλοπον, οἷάτεπολλοὺςβόσκειγαῖαμέλαιναπολυσπερέαςἀνθρώπους,ψεύδεάτ᾽ἀρτύνονταςὅθενκέτιςοὐδὲἴδοιτο:σοὶδ᾽ἔπιμὲνμορφὴἐπέων, ἔνιδὲφρένεςἐσθλαί.μῦθονδ᾽ὡςὅτ᾽ἀοιδὸςἐπισταμένωςκατέλεξας,πάντωντ᾽Ἀργείωνσέοτ᾽αὐτοῦκήδεαλυγρά.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,εἴτιναςἀντιθέωνἑτάρωνἴδες, οἵτοιἅμ᾽αὐτῷἼλιονεἰςἅμ᾽ἕποντοκαὶαὐτοῦπότμονἐπέσπον.νὺξδ᾽ἥδεμάλαμακρή, ἀθέσφατος: οὐδέπωὥρηεὕδεινἐνμεγάρῳ, σὺδέμοιλέγεθέσκελαἔργα.καίκενἐςἠῶδῖανἀνασχοίμην, ὅτεμοισὺτλαίηςἐνμεγάρῳτὰσὰκήδεαμυθήσασθαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Ἀλκίνοε
κρεῖον, πάντων
ἀριδείκετε
λαῶν,ὥρημὲνπολέωνμύθων, ὥρηδὲκαὶὕπνου:εἰδ᾽ἔτ᾽ἀκουέμεναίγελιλαίεαι, οὐκἂνἐγώγετούτωνσοιφθονέοιμικαὶοἰκτρότερ᾽ἄλλ᾽ἀγορεύειν,κήδε᾽ἐμῶνἑτάρων, οἳδὴμετόπισθενὄλοντο,οἳΤρώωνμὲνὑπεξέφυγονστονόεσσανἀυτήν,ἐννόστῳδ᾽ἀπόλοντοκακῆςἰότητιγυναικός.“αὐτὰρ
ἐπεὶ
ψυχὰς
μὲν
ἀπεσκέδασ᾽
ἄλλυδις
ἄλλῃ
ἁγνὴΠερσεφόνειαγυναικῶνθηλυτεράων,ἦλθεδ᾽ἐπὶψυχὴἈγαμέμνονοςἈτρεΐδαοἀχνυμένη: περὶδ᾽ἄλλαιἀγηγέραθ᾽, ὅσσοιἅμ᾽αὐτῷοἴκῳἐνΑἰγίσθοιοθάνονκαὶπότμονἐπέσπον.ἔγνωδ᾽αἶψ᾽ἔμ᾽ἐκεῖνος, ἐπεὶπίεναἷμακελαινόν:κλαῖεδ᾽ὅγελιγέως, θαλερὸνκατὰδάκρυονεἴβων,πιτνὰςεἰςἐμὲχεῖρας, ὀρέξασθαιμενεαίνων:ἀλλ᾽οὐγάροἱἔτ᾽ἦνἲςἔμπεδοςοὐδέτικῖκυς,οἵηπερπάροςἔσκενἐνὶγναμπτοῖσιμέλεσσι.“τὸν
μὲν
ἐγὼ
δάκρυσα
ἰδὼν
ἐλέησά
τε
θυμῷ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:‘Ἀτρεΐδη
κύδιστε, ἄναξ
ἀνδρῶν
Ἀγάμεμνον,τίςνύσεκὴρἐδάμασσετανηλεγέοςθανάτοιο;ἦεσέγ᾽ἐννήεσσιΠοσειδάωνἐδάμασσενὄρσαςἀργαλέωνἀνέμωνἀμέγαρτονἀυτμήν;ἦέσ᾽ἀνάρσιοιἄνδρεςἐδηλήσαντ᾽ἐπὶχέρσουβοῦςπεριταμνόμενονἠδ᾽οἰῶνπώεακαλά,ἠὲπερὶπτόλιοςμαχεούμενονἠδὲγυναικῶν;“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμειβόμενος
προσέειπε:‘διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,οὔτ᾽ἐμέγ᾽ἐννήεσσιΠοσειδάωνἐδάμασσενὄρσαςἀργαλέωνἀνέμωνἀμέγαρτονἀυτμήν,οὔτεμ᾽ἀνάρσιοιἄνδρεςἐδηλήσαντ᾽ἐπὶχέρσου,ἀλλάμοιΑἴγισθοςτεύξαςθάνατόντεμόροντεἔκτασὺνοὐλομένῃἀλόχῳ, οἶκόνδεκαλέσσας,δειπνίσσας, ὥςτίςτεκατέκτανεβοῦνἐπὶφάτνῃ.ὣςθάνονοἰκτίστῳθανάτῳ: περὶδ᾽ἄλλοιἑταῖροινωλεμέωςκτείνοντοσύεςὣςἀργιόδοντες,οἵῥάτ᾽ἐνἀφνειοῦἀνδρὸςμέγαδυναμένοιοἢγάμῳἢἐράνῳἢεἰλαπίνῃτεθαλυίῃ.ἤδημὲνπολέωνφόνῳἀνδρῶνἀντεβόλησας,μουνὰξκτεινομένωνκαὶἐνὶκρατερῇὑσμίνῃ:ἀλλάκεκεῖναμάλισταἰδὼνὀλοφύραοθυμῷ,ὡςἀμφὶκρητῆρατραπέζαςτεπληθούσαςκείμεθ᾽ἐνὶμεγάρῳ, δάπεδονδ᾽ἅπαναἵματιθῦεν.οἰκτροτάτηνδ᾽ἤκουσαὄπαΠριάμοιοθυγατρός,Κασσάνδρης, τὴνκτεῖνεΚλυταιμνήστρηδολόμητιςἀμφ᾽ἐμοί, αὐτὰρἐγὼποτὶγαίῃχεῖραςἀείρωνβάλλονἀποθνήσκωνπερὶφασγάνῳ: ἡδὲκυνῶπιςνοσφίσατ᾽, οὐδέμοιἔτληἰόντιπερεἰςἈίδαοχερσὶκατ᾽ὀφθαλμοὺςἑλέεινσύντεστόμ᾽ἐρεῖσαι.ὣςοὐκαἰνότερονκαὶκύντερονἄλλογυναικός,ἥτιςδὴτοιαῦταμετὰφρεσὶνἔργαβάληται:οἷονδὴκαὶκείνηἐμήσατοἔργονἀεικές,κουριδίῳτεύξασαπόσειφόνον. ἦτοιἔφηνγεἀσπάσιοςπαίδεσσινἰδὲδμώεσσινἐμοῖσινοἴκαδ᾽ἐλεύσεσθαι: ἡδ᾽ἔξοχαλυγρὰἰδυῖαοἷτεκατ᾽αἶσχοςἔχευεκαὶἐσσομένῃσινὀπίσσωθηλυτέρῃσιγυναιξί, καὶἥκ᾽ἐυεργὸςἔῃσιν.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘ὢ
πόποι, ἦ
μάλα
δὴ
γόνον
Ἀτρέος
εὐρύοπα
Ζεὺς
ἐκπάγλωςἤχθηρεγυναικείαςδιὰβουλὰςἐξἀρχῆς: Ἑλένηςμὲνἀπωλόμεθ᾽εἵνεκαπολλοί,σοὶδὲΚλυταιμνήστρηδόλονἤρτυετηλόθ᾽ἐόντι.’“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμειβόμενος
προσέειπε:‘τῷ
νῦν
μή
ποτε
καὶ
σὺ
γυναικί
περ
ἤπιος
εἶναι:μήοἱμῦθονἅπανταπιφαυσκέμεν, ὅνκ᾽ἐὺεἰδῇς,ἀλλὰτὸμὲνφάσθαι, τὸδὲκαὶκεκρυμμένονεἶναι.ἀλλ᾽οὐσοίγ᾽, Ὀδυσεῦ, φόνοςἔσσεταιἔκγεγυναικός:λίηνγὰρπινυτήτεκαὶεὖφρεσὶμήδεαοἶδεκούρηἸκαρίοιο, περίφρωνΠηνελόπεια.ἦμένμιννύμφηνγενέηνκατελείπομενἡμεῖςἐρχόμενοιπόλεμόνδε: πάϊςδέοἱἦνἐπὶμαζῷνήπιος, ὅςπουνῦνγεμετ᾽ἀνδρῶνἵζειἀριθμῷ,ὄλβιος: ἦγὰρτόνγεπατὴρφίλοςὄψεταιἐλθών,καὶκεῖνοςπατέραπροσπτύξεται, ἣθέμιςἐστίν.ἡδ᾽ἐμὴοὐδέπερυἷοςἐνιπλησθῆναιἄκοιτιςὀφθαλμοῖσινἔασε: πάροςδέμεπέφνεκαὶαὐτόν.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:κρύβδην, μηδ᾽ἀναφανδά, φίληνἐςπατρίδαγαῖαννῆακατισχέμεναι: ἐπεὶοὐκέτιπιστὰγυναιξίν.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,εἴπουἔτιζώοντοςἀκούετεπαιδὸςἐμοῖο,ἤπουἐνὈρχομενῷἢἐνΠύλῳἠμαθόεντι,ἤπουπὰρΜενελάῳἐνὶΣπάρτῃεὐρείῃ:οὐγάρπωτέθνηκενἐπὶχθονὶδῖοςὈρέστης.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘Ἀτρεΐδη, τί
με
ταῦτα
διείρεαι; οὐδέ
τι
οἶδα,ζώειὅγ᾽ἦτέθνηκε: κακὸνδ᾽ἀνεμώλιαβάζειν.’“νῶι
μὲν
ὣς
ἐπέεσσιν
ἀμειβομένω
στυγεροῖσιν
ἕσταμενἀχνύμενοιθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες:ἦλθεδ᾽ἐπὶψυχὴΠηληϊάδεωἈχιλῆοςκαὶΠατροκλῆοςκαὶἀμύμονοςἈντιλόχοιοΑἴαντόςθ᾽, ὃςἄριστοςἔηνεἶδόςτεδέμαςτετῶνἄλλωνΔαναῶνμετ᾽ἀμύμοναΠηλεΐωνα.ἔγνωδὲψυχήμεποδώκεοςΑἰακίδαοκαίῥ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ ‘διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,σχέτλιε, τίπτ᾽ἔτιμεῖζονἐνὶφρεσὶμήσεαιἔργον;πῶςἔτληςἌϊδόσδεκατελθέμεν, ἔνθατενεκροὶἀφραδέεςναίουσι, βροτῶνεἴδωλακαμόντων;”“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘ὦ
Ἀχιλεῦ
Πηλῆος
υἱέ, μέγα
φέρτατ᾽
Ἀχαιῶν,ἦλθονΤειρεσίαοκατὰχρέος, εἴτιναβουλὴνεἴποι, ὅπωςἸθάκηνἐςπαιπαλόεσσανἱκοίμην:οὐγάρπωσχεδὸνἦλθονἈχαιΐδος, οὐδέπωἁμῆςγῆςἐπέβην, ἀλλ᾽αἰὲνἔχωκακά. σεῖοδ᾽, Ἀχιλλεῦ,οὔτιςἀνὴρπροπάροιθεμακάρτατοςοὔτ᾽ἄρ᾽ὀπίσσω.πρὶνμὲνγάρσεζωὸνἐτίομενἶσαθεοῖσινἈργεῖοι, νῦναὖτεμέγακρατέειςνεκύεσσινἐνθάδ᾽ἐών: τῷμήτιθανὼνἀκαχίζευ, Ἀχιλλεῦ.’“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμειβόμενος
προσέειπε:‘μὴ
δή
μοι
θάνατόν
γε
παραύδα, φαίδιμ᾽
Ὀδυσσεῦ.βουλοίμηνκ᾽ἐπάρουροςἐὼνθητευέμενἄλλῳ,ἀνδρὶπαρ᾽ἀκλήρῳ, ᾧμὴβίοτοςπολὺςεἴη,ἢπᾶσιννεκύεσσικαταφθιμένοισινἀνάσσειν.ἀλλ᾽ἄγεμοιτοῦπαιδὸςἀγαυοῦμῦθονἐνίσπες,ἢἕπετ᾽ἐςπόλεμονπρόμοςἔμμεναι, ἦεκαὶοὐκί.εἰπὲδέμοιΠηλῆοςἀμύμονος, εἴτιπέπυσσαι,ἢἔτ᾽ἔχειτιμὴνπολέσινμετὰΜυρμιδόνεσσιν,ἦμινἀτιμάζουσινἀν᾽ἙλλάδατεΦθίηντε,οὕνεκάμινκατὰγῆραςἔχειχεῖράςτεπόδαςτε.οὐγὰρἐγὼνἐπαρωγὸςὑπ᾽αὐγὰςἠελίοιο,τοῖοςἐών, οἷόςποτ᾽ἐνὶΤροίῃεὐρείῃπέφνονλαὸνἄριστον, ἀμύνωνἈργείοισιν:εἰτοιόσδ᾽ἔλθοιμιμίνυνθάπερἐςπατέροςδῶ:τῷκέτεῳστύξαιμιμένοςκαὶχεῖραςἀάπτους,οἳκεῖνονβιόωνταιἐέργουσίντ᾽ἀπὸτιμῆς.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:‘ἦ
τοι
μὲν
Πηλῆος
ἀμύμονος
οὔ
τι
πέπυσμαι,αὐτάρτοιπαιδόςγεΝεοπτολέμοιοφίλοιοπᾶσανἀληθείηνμυθήσομαι, ὥςμεκελεύεις:αὐτὸςγάρμινἐγὼκοίληςἐπὶνηὸςἐίσηςἤγαγονἐκΣκύρουμετ᾽ἐυκνήμιδαςἈχαιούς.ἦτοιὅτ᾽ἀμφὶπόλινΤροίηνφραζοίμεθαβουλάς,αἰεὶπρῶτοςἔβαζεκαὶοὐχἡμάρτανεμύθων:Νέστωρἀντίθεοςκαὶἐγὼνικάσκομενοἴω.αὐτὰρὅτ᾽ἐνπεδίῳΤρώωνμαρναίμεθαχαλκῷ,οὔποτ᾽ἐνὶπληθυῖμένενἀνδρῶνοὐδ᾽ἐνὁμίλῳ,ἀλλὰπολὺπροθέεσκετὸὃνμένοςοὐδενὶεἴκων,πολλοὺςδ᾽ἄνδραςἔπεφνενἐναἰνῇδηιοτῆτι.πάνταςδ᾽οὐκἂνἐγὼμυθήσομαιοὐδ᾽ὀνομήνω,ὅσσονλαὸνἔπεφνενἀμύνωνἈργείοισιν,ἀλλ᾽οἷοντὸνΤηλεφίδηνκατενήρατοχαλκῷ,ἥρω᾽Εὐρύπυλον, πολλοὶδ᾽ἀμφ᾽αὐτὸνἑταῖροιΚήτειοικτείνοντογυναίωνεἵνεκαδώρων.κεῖνονδὴκάλλιστονἴδονμετὰΜέμνοναδῖον.αὐτὰρὅτ᾽εἰςἵππονκατεβαίνομεν, ὃνκάμ᾽Ἐπειός,Ἀργείωνοἱἄριστοι, ἐμοὶδ᾽ἐπὶπάντατέταλτο,ἠμὲνἀνακλῖναιπυκινὸνλόχονἠδ᾽ἐπιθεῖναι,ἔνθ᾽ἄλλοιΔαναῶνἡγήτορεςἠδὲμέδοντεςδάκρυάτ᾽ὠμόργνυντοτρέμονθ᾽ὑπὸγυῖαἑκάστου:κεῖνονδ᾽οὔποτεπάμπανἐγὼνἴδονὀφθαλμοῖσινοὔτ᾽ὠχρήσανταχρόακάλλιμονοὔτεπαρειῶνδάκρυὀμορξάμενον: ὁδέγεμάλαπόλλ᾽ἱκέτευενἱππόθενἐξέμεναι, ξίφεοςδ᾽ἐπεμαίετοκώπηνκαὶδόρυχαλκοβαρές, κακὰδὲΤρώεσσιμενοίνα.ἀλλ᾽ὅτεδὴΠριάμοιοπόλινδιεπέρσαμεναἰπήν,μοῖρανκαὶγέραςἐσθλὸνἔχωνἐπὶνηὸςἔβαινενἀσκηθής, οὔτ᾽ἂρβεβλημένοςὀξέιχαλκῷοὔτ᾽αὐτοσχεδίηνοὐτασμένος, οἷάτεπολλὰγίγνεταιἐνπολέμῳ: ἐπιμὶξδέτεμαίνεταιἌρης.’“ὣς
ἐφάμην, ψυχὴ
δὲ
ποδώκεος
Αἰακίδαο
φοίταμακρὰβιβᾶσακατ᾽ἀσφοδελὸνλειμῶνα,γηθοσύνηὅοἱυἱὸνἔφηνἀριδείκετονεἶναι.“αἱ
δ᾽
ἄλλαι
ψυχαὶ
νεκύων
κατατεθνηώτων
ἕστασανἀχνύμεναι, εἴροντοδὲκήδε᾽ἑκάστη.οἴηδ᾽ΑἴαντοςψυχὴΤελαμωνιάδαονόσφινἀφεστήκει, κεχολωμένηεἵνεκανίκης,τήνμινἐγὼνίκησαδικαζόμενοςπαρὰνηυσὶτεύχεσινἀμφ᾽Ἀχιλῆος: ἔθηκεδὲπότνιαμήτηρ.παῖδεςδὲΤρώωνδίκασανκαὶΠαλλὰςἈθήνη.ὡςδὴμὴὄφελοννικᾶντοιῷδ᾽ἐπ᾽ἀέθλῳ:τοίηνγὰρκεφαλὴνἕνεκ᾽αὐτῶνγαῖακατέσχεν,Αἴανθ᾽, ὃςπέριμὲνεἶδος, πέριδ᾽ἔργατέτυκτοτῶνἄλλωνΔαναῶνμετ᾽ἀμύμοναΠηλεΐωνα.τὸνμὲνἐγὼνἐπέεσσιπροσηύδωνμειλιχίοισιν:“ Αἶαν, παῖ
Τελαμῶνος
ἀμύμονος, οὐκ
ἄρ᾽
ἔμελλες
οὐδὲθανὼνλήσεσθαιἐμοὶχόλουεἵνεκατευχέωνοὐλομένων; τὰδὲπῆμαθεοὶθέσανἈργείοισι,τοῖοςγάρσφινπύργοςἀπώλεο: σεῖοδ᾽ἈχαιοὶἶσονἈχιλλῆοςκεφαλῇΠηληϊάδαοἀχνύμεθαφθιμένοιοδιαμπερές: οὐδέτιςἄλλοςαἴτιος, ἀλλὰΖεὺςΔαναῶνστρατὸναἰχμητάωνἐκπάγλωςἤχθηρε, τεῒνδ᾽ἐπὶμοῖρανἔθηκεν.ἀλλ᾽ἄγεδεῦρο, ἄναξ, ἵν᾽ἔποςκαὶμῦθονἀκούσῃςἡμέτερον: δάμασονδὲμένοςκαὶἀγήνοραθυμόν.’“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δέ
μ᾽
οὐδὲν
ἀμείβετο, βῆ
δὲ
μετ᾽
ἄλλας
ψυχὰςεἰςἜρεβοςνεκύωνκατατεθνηώτων.ἔνθαχ᾽ὅμωςπροσέφηκεχολωμένος, ἤκενἐγὼτόν:ἀλλάμοιἤθελεθυμὸςἐνὶστήθεσσιφίλοισιτῶνἄλλωνψυχὰςἰδέεινκατατεθνηώτων.“ἔνθ᾽
ἦ
τοι
Μίνωα
ἴδον, Διὸς
ἀγλαὸν
υἱόν,χρύσεονσκῆπτρονἔχοντα, θεμιστεύοντανέκυσσιν,ἥμενον, οἱδέμινἀμφὶδίκαςεἴροντοἄνακτα,ἥμενοιἑσταότεςτεκατ᾽εὐρυπυλὲςἌϊδοςδῶ.“τὸν
δὲ
μετ᾽
Ὠρίωνα
πελώριον
εἰσενόησα
θῆραςὁμοῦεἰλεῦντακατ᾽ἀσφοδελὸνλειμῶνα,τοὺςαὐτὸςκατέπεφνενἐνοἰοπόλοισινὄρεσσιχερσὶνἔχωνῥόπαλονπαγχάλκεον, αἰὲνἀαγές.“καὶ
Τιτυὸν
εἶδον, Γαίης
ἐρικυδέος
υἱόν,κείμενονἐνδαπέδῳ: ὁδ᾽ἐπ᾽ἐννέακεῖτοπέλεθρα,γῦπεδέμινἑκάτερθεπαρημένωἧπαρἔκειρον,δέρτρονἔσωδύνοντες, ὁδ᾽οὐκἀπαμύνετοχερσί:Λητὼγὰρἕλκησε, Διὸςκυδρὴνπαράκοιτιν,Πυθώδ᾽ἐρχομένηνδιὰκαλλιχόρουΠανοπῆος.“καὶ
μὴν
Τάνταλον
εἰσεῖδον
κρατέρ᾽
ἄλγε᾽
ἔχοντα
ἑστεῶτ᾽ἐνλίμνῃ: ἡδὲπροσέπλαζεγενείῳ:στεῦτοδὲδιψάων, πιέεινδ᾽οὐκεἶχενἑλέσθαι:ὁσσάκιγὰρκύψει᾽ὁγέρωνπιέεινμενεαίνων,τοσσάχ᾽ὕδωρἀπολέσκετ᾽ἀναβροχέν, ἀμφὶδὲποσσὶγαῖαμέλαιναφάνεσκε, καταζήνασκεδὲδαίμων.δένδρεαδ᾽ὑψιπέτηλακατὰκρῆθενχέεκαρπόν,ὄγχναικαὶῥοιαὶκαὶμηλέαιἀγλαόκαρποισυκέαιτεγλυκεραὶκαὶἐλαῖαιτηλεθόωσαι:τῶνὁπότ᾽ἰθύσει᾽ὁγέρωνἐπὶχερσὶμάσασθαι,τὰςδ᾽ἄνεμοςῥίπτασκεποτὶνέφεασκιόεντα.“καὶ
μὴν
Σίσυφον
εἰσεῖδον
κρατέρ᾽
ἄλγε᾽
ἔχοντα
λᾶανβαστάζονταπελώριονἀμφοτέρῃσιν.ἦτοιὁμὲνσκηριπτόμενοςχερσίντεποσίντελᾶανἄνωὤθεσκεποτὶλόφον: ἀλλ᾽ὅτεμέλλοιἄκρονὑπερβαλέειν, τότ᾽ἀποστρέψασκεκραταιίς:αὖτιςἔπειταπέδονδεκυλίνδετολᾶαςἀναιδής.αὐτὰρὅγ᾽ἂψὤσασκετιταινόμενος, κατὰδ᾽ἱδρὼςἔρρεενἐκμελέων, κονίηδ᾽ἐκκρατὸςὀρώρει.“τὸν
δὲ
μετ᾽
εἰσενόησα
βίην
Ἡρακληείην,εἴδωλον: αὐτὸςδὲμετ᾽ἀθανάτοισιθεοῖσιτέρπεταιἐνθαλίῃςκαὶἔχεικαλλίσφυρονἭβην,παῖδαΔιὸςμεγάλοιοκαὶἭρηςχρυσοπεδίλου.ἀμφὶδέμινκλαγγὴνεκύωνἦνοἰωνῶνὥς,πάντοσ᾽ἀτυζομένων: ὁδ᾽ἐρεμνῇνυκτὶἐοικώς,γυμνὸντόξονἔχωνκαὶἐπὶνευρῆφινὀιστόν,δεινὸνπαπταίνων, αἰεὶβαλέοντιἐοικώς.σμερδαλέοςδέοἱἀμφὶπερὶστήθεσσινἀορτὴρχρύσεοςἦντελαμών, ἵναθέσκελαἔργατέτυκτο,ἄρκτοιτ᾽ἀγρότεροίτεσύεςχαροποίτελέοντες,ὑσμῖναίτεμάχαιτεφόνοιτ᾽ἀνδροκτασίαιτε.μὴτεχνησάμενοςμηδ᾽ἄλλοτιτεχνήσαιτο,ὃςκεῖνοντελαμῶναἑῇἐγκάτθετοτέχνῃ.ἔγνωδ᾽αὖτ᾽ἔμ᾽ἐκεῖνος, ἐπεὶἴδενὀφθαλμοῖσιν,καίμ᾽ὀλοφυρόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“‘διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,ἆδείλ᾽, ἦτινὰκαὶσὺκακὸνμόρονἡγηλάζεις,ὅνπερἐγὼνὀχέεσκονὑπ᾽αὐγὰςἠελίοιο.ΖηνὸςμὲνπάϊςἦαΚρονίονος, αὐτὰρὀιζὺνεἶχονἀπειρεσίην: μάλαγὰρπολὺχείρονιφωτὶδεδμήμην, ὁδέμοιχαλεποὺςἐπετέλλετ᾽ἀέθλους.καίποτέμ᾽ἐνθάδ᾽ἔπεμψεκύν᾽ἄξοντ᾽: οὐγὰρἔτ᾽ἄλλονφράζετοτοῦδέγέμοικρατερώτερονεἶναιἄεθλον:τὸνμὲνἐγὼνἀνένεικακαὶἤγαγονἐξἈίδαο:Ἑρμείαςδέμ᾽ἔπεμψενἰδὲγλαυκῶπιςἈθήνη.’“ὣς
εἰπὼν
ὁ
μὲν
αὖτις
ἔβη
δόμον
Ἄϊδος
εἴσω,αὐτὰρἐγὼναὐτοῦμένονἔμπεδον, εἴτιςἔτ᾽ἔλθοιἀνδρῶνἡρώων, οἳδὴτὸπρόσθενὄλοντο.καίνύκ᾽ἔτιπροτέρουςἴδονἀνέρας, οὓςἔθελόνπερ,ΘησέαΠειρίθοόντε, θεῶνἐρικυδέατέκνα:ἀλλὰπρὶνἐπὶἔθνε᾽ἀγείρετομυρίανεκρῶνἠχῇθεσπεσίῃ: ἐμὲδὲχλωρὸνδέοςᾕρει,μήμοιΓοργείηνκεφαλὴνδεινοῖοπελώρουἐξἈίδεωπέμψειενἀγαυὴΠερσεφόνεια.“αὐτίκ᾽
ἔπειτ᾽
ἐπὶ
νῆα
κιὼν
ἐκέλευον
ἑταίρους
αὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον.τὴνδὲκατ᾽Ὠκεανὸνποταμὸνφέρεκῦμαῥόοιο,πρῶταμὲνεἰρεσίῃ, μετέπειταδὲκάλλιμοςοὖρος.
“αὐτὰρ
ἐπεὶ
ποταμοῖο
λίπεν
ῥόον
Ὠκεανοῖο
νηῦς, ἀπὸδ᾽ἵκετοκῦμαθαλάσσηςεὐρυπόροιονῆσόντ᾽Αἰαίην, ὅθιτ᾽ἨοῦςἠριγενείηςοἰκίακαὶχοροίεἰσικαὶἀντολαὶἨελίοιο,νῆαμὲνἔνθ᾽ἐλθόντεςἐκέλσαμενἐνψαμάθοισιν,ἐκδὲκαὶαὐτοὶβῆμενἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης:ἔνθαδ᾽ἀποβρίξαντεςἐμείναμενἨῶδῖαν.“ἦμος
δ᾽
ἠριγένεια
φάνη
ῥοδοδάκτυλος
Ἠώς,δὴτότ᾽ἐγὼνἑτάρουςπροΐεινἐςδώματαΚίρκηςοἰσέμεναινεκρόν, Ἐλπήνορατεθνηῶτα.φιτροὺςδ᾽αἶψαταμόντες, ὅθ᾽ἀκροτάτηπρόεχ᾽ἀκτή,θάπτομενἀχνύμενοιθαλερὸνκατὰδάκρυχέοντες.αὐτὰρἐπεὶνεκρόςτ᾽ἐκάηκαὶτεύχεανεκροῦ,τύμβονχεύαντεςκαὶἐπὶστήληνἐρύσαντεςπήξαμενἀκροτάτῳτύμβῳἐυῆρεςἐρετμόν.“ἡμεῖς
μὲν
τὰ
ἕκαστα
διείπομεν: οὐδ᾽
ἄρα
Κίρκην
ἐξἈίδεωἐλθόντεςἐλήθομεν, ἀλλὰμάλ᾽ὦκαἦλθ᾽ἐντυναμένη: ἅμαδ᾽ἀμφίπολοιφέροναὐτῇσῖτονκαὶκρέαπολλὰκαὶαἴθοπαοἶνονἐρυθρόν.ἡδ᾽ἐνμέσσῳστᾶσαμετηύδαδῖαθεάων:“‘σχέτλιοι, οἳ
ζώοντες
ὑπήλθετε
δῶμ᾽
Ἀίδαο,δισθανέες, ὅτετ᾽ἄλλοιἅπαξθνῄσκουσ᾽ἄνθρωποι.ἀλλ᾽ἄγετ᾽ἐσθίετεβρώμηνκαὶπίνετεοἶνοναὖθιπανημέριοι: ἅμαδ᾽ἠοῖφαινομένηφιπλεύσεσθ᾽: αὐτὰρἐγὼδείξωὁδὸνἠδὲἕκαστασημανέω, ἵναμήτικακορραφίῃἀλεγεινῇἢἁλὸςἢἐπὶγῆςἀλγήσετεπῆμαπαθόντες.’“ὣς
ἔφαθ᾽, ἡμῖν
δ᾽
αὖτ᾽
ἐπεπείθετο
θυμὸς
ἀγήνωρ.ὣςτότεμὲνπρόπανἦμαρἐςἠέλιονκαταδύνταἥμεθαδαινύμενοικρέατ᾽ἄσπετακαὶμέθυἡδύ:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθεν,οἱμὲνκοιμήσαντοπαρὰπρυμνήσιανηός,ἡδ᾽ἐμὲχειρὸςἑλοῦσαφίλωνἀπονόσφινἑταίρωνεἷσέτεκαὶπροσέλεκτοκαὶἐξερέεινενἕκαστα:αὐτὰρἐγὼτῇπάντακατὰμοῖρανκατέλεξα.καὶτότεδήμ᾽ἐπέεσσιπροσηύδαπότνιαΚίρκη:“‘ταῦτα
μὲν
οὕτω
πάντα
πεπείρανται, σὺ
δ᾽
ἄκουσον,ὥςτοιἐγὼνἐρέω, μνήσειδέσεκαὶθεὸςαὐτός.Σειρῆναςμὲνπρῶτονἀφίξεαι, αἵῥάτεπάνταςἀνθρώπουςθέλγουσιν, ὅτιςσφεαςεἰσαφίκηται.ὅςτιςἀιδρείῃπελάσῃκαὶφθόγγονἀκούσῃΣειρήνων, τῷδ᾽οὔτιγυνὴκαὶνήπιατέκναοἴκαδενοστήσαντιπαρίσταταιοὐδὲγάνυνται,ἀλλάτεΣειρῆνεςλιγυρῇθέλγουσινἀοιδῇἥμεναιἐνλειμῶνι, πολὺςδ᾽ἀμφ᾽ὀστεόφινθὶςἀνδρῶνπυθομένων, περὶδὲῥινοὶμινύθουσι.ἀλλὰπαρεξελάαν, ἐπὶδ᾽οὔατ᾽ἀλεῖψαιἑταίρωνκηρὸνδεψήσαςμελιηδέα, μήτιςἀκούσῃτῶνἄλλων: ἀτὰραὐτὸςἀκουέμεναἴκ᾽ἐθέλῃσθα,δησάντωνσ᾽ἐννηὶθοῇχεῖράςτεπόδαςτεὀρθὸνἐνἱστοπέδῃ, ἐκδ᾽αὐτοῦπείρατ᾽ἀνήφθω,ὄφρακετερπόμενοςὄπ᾽ἀκούσῃςΣειρήνοιιν.εἰδέκελίσσηαιἑτάρουςλῦσαίτεκελεύῃς,οἱδέσ᾽ἔτιπλεόνεσσιτότ᾽ἐνδεσμοῖσιδιδέντων.αὐτὰρἐπὴνδὴτάςγεπαρὲξἐλάσωσινἑταῖροι,ἔνθατοιοὐκέτ᾽ἔπειταδιηνεκέωςἀγορεύσω,ὁπποτέρηδήτοιὁδὸςἔσσεται, ἀλλὰκαὶαὐτὸςθυμῷβουλεύειν: ἐρέωδέτοιἀμφοτέρωθεν.ἔνθενμὲνγὰρπέτραιἐπηρεφέες, προτὶδ᾽αὐτὰςκῦμαμέγαῥοχθεῖκυανώπιδοςἈμφιτρίτης:Πλαγκτὰςδήτοιτάςγεθεοὶμάκαρεςκαλέουσι.τῇμέντ᾽οὐδὲποτητὰπαρέρχεταιοὐδὲπέλειαιτρήρωνες, ταίτ᾽ἀμβροσίηνΔιὶπατρὶφέρουσιν,ἀλλάτεκαὶτῶναἰὲνἀφαιρεῖταιλὶςπέτρη:ἀλλ᾽ἄλληνἐνίησιπατὴρἐναρίθμιονεἶναι.τῇδ᾽οὔπώτιςνηῦςφύγενἀνδρῶν, ἥτιςἵκηται,ἀλλάθ᾽ὁμοῦπίνακάςτενεῶνκαὶσώματαφωτῶνκύμαθ᾽ἁλὸςφορέουσιπυρόςτ᾽ὀλοοῖοθύελλαι.οἴηδὴκείνηγεπαρέπλωποντοπόροςνηῦς,Ἀργὼπᾶσιμέλουσα, παρ᾽Αἰήταοπλέουσα.καὶνύκετὴνἔνθ᾽ὦκαβάλενμεγάλαςποτὶπέτρας,ἀλλ᾽Ἥρηπαρέπεμψεν, ἐπεὶφίλοςἦενἸήσων.“‘οἱ
δὲ
δύω
σκόπελοι
ὁ
μὲν
οὐρανὸν
εὐρὺν
ἱκάνει
ὀξείῃκορυφῇ, νεφέληδέμινἀμφιβέβηκεκυανέη: τὸμὲνοὔποτ᾽ἐρωεῖ, οὐδέποτ᾽αἴθρηκείνουἔχεικορυφὴνοὔτ᾽ἐνθέρειοὔτ᾽ἐνὀπώρῃ.οὐδέκενἀμβαίηβροτὸςἀνὴροὐδ᾽ἐπιβαίη,οὐδ᾽εἴοἱχεῖρέςτεἐείκοσικαὶπόδεςεἶεν:πέτρηγὰρλίςἐστι, περιξεστῇἐικυῖα.μέσσῳδ᾽ἐνσκοπέλῳἔστισπέοςἠεροειδές,πρὸςζόφονεἰςἜρεβοςτετραμμένον, ᾗπερἂνὑμεῖςνῆαπαρὰγλαφυρὴνἰθύνετε, φαίδιμ᾽Ὀδυσσεῦ.οὐδέκενἐκνηὸςγλαφυρῆςαἰζήιοςἀνὴρτόξῳὀιστεύσαςκοῖλονσπέοςεἰσαφίκοιτο.ἔνθαδ᾽ἐνὶΣκύλληναίειδεινὸνλελακυῖα.τῆςἦτοιφωνὴμὲνὅσησκύλακοςνεογιλῆςγίγνεται, αὐτὴδ᾽αὖτεπέλωρκακόν: οὐδέκέτίςμινγηθήσειενἰδών, οὐδ᾽εἰθεὸςἀντιάσειεν.τῆςἦτοιπόδεςεἰσὶδυώδεκαπάντεςἄωροι,ἓξδέτέοἱδειραὶπεριμήκεες, ἐνδὲἑκάστῃσμερδαλέηκεφαλή, ἐνδὲτρίστοιχοιὀδόντεςπυκνοὶκαὶθαμέες, πλεῖοιμέλανοςθανάτοιο.μέσσημέντεκατὰσπείουςκοίλοιοδέδυκεν,ἔξωδ᾽ἐξίσχεικεφαλὰςδεινοῖοβερέθρου,αὐτοῦδ᾽ἰχθυάᾳ, σκόπελονπεριμαιμώωσα,δελφῖνάςτεκύναςτε, καὶεἴποθιμεῖζονἕλῃσικῆτος, ἃμυρίαβόσκειἀγάστονοςἈμφιτρίτη.τῇδ᾽οὔπώποτεναῦταιἀκήριοιεὐχετόωνταιπαρφυγέεινσὺννηί: φέρειδέτεκρατὶἑκάστῳφῶτ᾽ἐξαρπάξασανεὸςκυανοπρῴροιο.“‘τὸν
δ᾽
ἕτερον
σκόπελον
χθαμαλώτερον
ὄψει, Ὀδυσσεῦ.πλησίονἀλλήλων: καίκενδιοϊστεύσειας.τῷδ᾽ἐνἐρινεὸςἔστιμέγας, φύλλοισιτεθηλώς:τῷδ᾽ὑπὸδῖαΧάρυβδιςἀναρροιβδεῖμέλανὕδωρ.τρὶςμὲνγάρτ᾽ἀνίησινἐπ᾽ἤματι, τρὶςδ᾽ἀναροιβδεῖδεινόν: μὴσύγεκεῖθιτύχοις, ὅτεῥοιβδήσειεν:οὐγάρκενῥύσαιτόσ᾽ὑπὲκκακοῦοὐδ᾽ἐνοσίχθων.ἀλλὰμάλαΣκύλληςσκοπέλῳπεπλημένοςὦκανῆαπαρὲξἐλάαν, ἐπεὶἦπολὺφέρτερόνἐστινἓξἑτάρουςἐννηὶποθήμεναιἢἅμαπάντας.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐγώ
μιν
ἀμειβόμενος
προσέειπον:εἰδ᾽ἄγεδήμοιτοῦτο, θεά, νημερτὲςἐνίσπες,εἴπωςτὴνὀλοὴνμὲνὑπεκπροφύγοιμιΧάρυβδιν,τὴνδέκ᾽ἀμυναίμην, ὅτεμοισίνοιτόγ᾽ἑταίρους.’“ὣς
ἐφάμην, ἡ
δ᾽
αὐτίκ᾽
ἀμείβετο
δῖα
θεάων:‘σχέτλιε, καὶ
δὴ
αὖ
τοι
πολεμήια
ἔργα
μέμηλε
καὶπόνος: οὐδὲθεοῖσινὑπείξεαιἀθανάτοισιν;ἡδέτοιοὐθνητή, ἀλλ᾽ἀθάνατονκακόνἐστι,δεινόντ᾽ἀργαλέοντεκαὶἄγριονοὐδὲμαχητόν:οὐδέτιςἔστ᾽ἀλκή: φυγέεινκάρτιστονἀπ᾽αὐτῆς.ἢνγὰρδηθύνῃσθακορυσσόμενοςπαρὰπέτρῃ,δείδω, μήσ᾽ἐξαῦτιςἐφορμηθεῖσακίχῃσιτόσσῃσινκεφαλῇσι, τόσουςδ᾽ἐκφῶταςἕληται.ἀλλὰμάλασφοδρῶςἐλάαν, βωστρεῖνδὲΚράταιιν,μητέρατῆςΣκύλλης, ἥμιντέκεπῆμαβροτοῖσιν:ἥμινἔπειτ᾽ἀποπαύσειἐςὕστερονὁρμηθῆναι.“Θρινακίην
δ᾽
ἐς
νῆσον
ἀφίξεαι: ἔνθα
δὲ
πολλαὶ
βόσκοντ᾽Ἠελίοιοβόεςκαὶἴφιαμῆλα,ἑπτὰβοῶνἀγέλαι, τόσαδ᾽οἰῶνπώεακαλά,πεντήκονταδ᾽ἕκαστα. γόνοςδ᾽οὐγίγνεταιαὐτῶν,οὐδέποτεφθινύθουσι. θεαὶδ᾽ἐπιποιμένεςεἰσίν,νύμφαιἐυπλόκαμοι, ΦαέθουσάτεΛαμπετίητε,ἃςτέκενἨελίῳὙπερίονιδῖαΝέαιρα.τὰςμὲνἄραθρέψασατεκοῦσάτεπότνιαμήτηρΘρινακίηνἐςνῆσονἀπῴκισετηλόθιναίειν,μῆλαφυλασσέμεναιπατρώιακαὶἕλικαςβοῦς.τὰςεἰμένκ᾽ἀσινέαςἐάᾳςνόστουτεμέδηαι,ἦτ᾽ἂνἔτ᾽εἰςἸθάκηνκακάπερπάσχοντεςἵκοισθε:εἰδέκεσίνηαι, τότετοιτεκμαίρομ᾽ὄλεθρον,νηίτεκαὶἑτάροις: αὐτὸςδ᾽εἴπέρκενἀλύξῃς,ὀψὲκακῶςνεῖαι, ὀλέσαςἄποπάνταςἑταίρους.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτίκα
δὲ
χρυσόθρονος
ἤλυθεν
Ἠώς.ἡμὲνἔπειτ᾽ἀνὰνῆσονἀπέστιχεδῖαθεάων:αὐτὰρἐγὼνἐπὶνῆακιὼνὤτρυνονἑταίρουςαὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι:οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῖσικαθῖζον.ἑξῆςδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἡμῖνδ᾽αὖκατόπισθενεὸςκυανοπρῴροιοἴκμενονοὖρονἵειπλησίστιον, ἐσθλὸνἑταῖρον,Κίρκηἐυπλόκαμος, δεινὴθεὸςαὐδήεσσα.αὐτίκαδ᾽ὅπλαἕκασταπονησάμενοικατὰνῆαἥμεθα: τὴνδ᾽ἄνεμόςτεκυβερνήτηςτ᾽ἴθυνε.“δὴ
τότ᾽
ἐγὼν
ἑτάροισι
μετηύδων
ἀχνύμενος
κῆρ:‘ὦ
φίλοι, οὐ
γὰρ
χρὴ
ἕνα
ἴδμεναι
οὐδὲ
δύ᾽
οἴους
θέσφαθ᾽ἅμοιΚίρκημυθήσατο, δῖαθεάων:ἀλλ᾽ἐρέωμὲνἐγών, ἵναεἰδότεςἤκεθάνωμενἤκενἀλευάμενοιθάνατονκαὶκῆραφύγοιμεν.Σειρήνωνμὲνπρῶτονἀνώγειθεσπεσιάωνφθόγγονἀλεύασθαικαὶλειμῶν᾽ἀνθεμόεντα.οἶονἔμ᾽ἠνώγειὄπ᾽ἀκουέμεν: ἀλλάμεδεσμῷδήσατ᾽ἐνἀργαλέῳ, ὄφρ᾽ἔμπεδοναὐτόθιμίμνω,ὀρθὸνἐνἱστοπέδῃ, ἐκδ᾽αὐτοῦπείρατ᾽ἀνήφθω.εἰδέκελίσσωμαιὑμέαςλῦσαίτεκελεύω,ὑμεῖςδὲπλεόνεσσιτότ᾽ἐνδεσμοῖσιπιέζειν.’“ἦ
τοι
ἐγὼ
τὰ
ἕκαστα
λέγων
ἑτάροισι
πίφαυσκον:τόφραδὲκαρπαλίμωςἐξίκετονηῦςἐυεργὴςνῆσονΣειρήνοιιν: ἔπειγεγὰροὖροςἀπήμων.αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἄνεμοςμὲνἐπαύσατοἠδὲγαλήνηἔπλετονηνεμίη, κοίμησεδὲκύματαδαίμων.ἀνστάντεςδ᾽ἕταροινεὸςἱστίαμηρύσαντοκαὶτὰμὲνἐννηὶγλαφυρῇθέσαν, οἱδ᾽ἐπ᾽ἐρετμὰἑζόμενοιλεύκαινονὕδωρξεστῇςἐλάτῃσιν.αὐτὰρἐγὼκηροῖομέγαντροχὸνὀξέιχαλκῷτυτθὰδιατμήξαςχερσὶστιβαρῇσιπίεζον:αἶψαδ᾽ἰαίνετοκηρός, ἐπεὶκέλετομεγάληἲςἨελίουτ᾽αὐγὴὙπεριονίδαοἄνακτος:ἑξείηςδ᾽ἑτάροισινἐπ᾽οὔαταπᾶσινἄλειψα.οἱδ᾽ἐννηίμ᾽ἔδησανὁμοῦχεῖράςτεπόδαςτεὀρθὸνἐνἱστοπέδῃ, ἐκδ᾽αὐτοῦπείρατ᾽ἀνῆπτον:αὐτοὶδ᾽ἑζόμενοιπολιὴνἅλατύπτονἐρετμοῖς.ἀλλ᾽ὅτετόσσονἀπῆμενὅσοντεγέγωνεβοήσας,ῥίμφαδιώκοντες, τὰςδ᾽οὐλάθενὠκύαλοςνηῦςἐγγύθενὀρνυμένη, λιγυρὴνδ᾽ἔντυνονἀοιδήν:“‘δεῦρ᾽
ἄγ᾽
ἰών, πολύαιν᾽
Ὀδυσεῦ, μέγα
κῦδος
Ἀχαιῶν,νῆακατάστησον, ἵνανωιτέρηνὄπἀκούσῃς.οὐγάρπώτιςτῇδεπαρήλασενηὶμελαίνῃ,πρίνγ᾽ἡμέωνμελίγηρυνἀπὸστομάτωνὄπ᾽ἀκοῦσαι,ἀλλ᾽ὅγετερψάμενοςνεῖταικαὶπλείοναεἰδώς.ἴδμενγάρτοιπάνθ᾽ὅσ᾽ἐνὶΤροίῃεὐρείῃἈργεῖοιΤρῶέςτεθεῶνἰότητιμόγησαν,ἴδμενδ᾽, ὅσσαγένηταιἐπὶχθονὶπουλυβοτείρῃ.’“ὣς
φάσαν
ἱεῖσαι
ὄπα
κάλλιμον: αὐτὰρ
ἐμὸν
κῆρ
ἤθελ᾽ἀκουέμεναι, λῦσαίτ᾽ἐκέλευονἑταίρουςὀφρύσινευστάζων: οἱδὲπροπεσόντεςἔρεσσον.αὐτίκαδ᾽ἀνστάντεςΠεριμήδηςΕὐρύλοχόςτεπλείοσίμ᾽ἐνδεσμοῖσιδέονμᾶλλόντεπίεζον.αὐτὰρἐπεὶδὴτάςγεπαρήλασαν, οὐδ᾽ἔτ᾽ἔπειταφθογγῆςΣειρήνωνἠκούομενοὐδέτ᾽ἀοιδῆς,αἶψ᾽ἀπὸκηρὸνἕλοντοἐμοὶἐρίηρεςἑταῖροι,ὅνσφινἐπ᾽ὠσὶνἄλειψ᾽, ἐμέτ᾽ἐκδεσμῶνἀνέλυσαν.“ἀλλ᾽
ὅτε
δὴ
τὴν
νῆσον
ἐλείπομεν, αὐτίκ᾽
ἔπειτα
καπνὸνκαὶμέγακῦμαἴδονκαὶδοῦπονἄκουσα.τῶνδ᾽ἄραδεισάντωνἐκχειρῶνἔπτατ᾽ἐρετμά,βόμβησανδ᾽ἄραπάντακατὰῥόον: ἔσχετοδ᾽αὐτοῦνηῦς, ἐπεὶοὐκέτ᾽ἐρετμὰπροήκεαχερσὶνἔπειγον.αὐτὰρἐγὼδιὰνηὸςἰὼνὤτρυνονἑταίρουςμειλιχίοιςἐπέεσσιπαρασταδὸνἄνδραἕκαστον:“ ‘ὦ
φίλοι, οὐ
γάρ
πώ
τι
κακῶν
ἀδαήμονές
εἰμεν:οὐμὲνδὴτόδεμεῖζονἕπεικακόν, ἢὅτεΚύκλωψεἴλειἐνὶσπῆιγλαφυρῷκρατερῆφιβίηφιν:ἀλλὰκαὶἔνθενἐμῇἀρετῇ, βουλῇτενόῳτε,ἐκφύγομεν, καίπουτῶνδεμνήσεσθαιὀίω.νῦνδ᾽ἄγεθ᾽, ὡςἂνἐγὼεἴπω, πειθώμεθαπάντες.ὑμεῖςμὲνκώπῃσινἁλὸςῥηγμῖναβαθεῖαντύπτετεκληίδεσσινἐφήμενοι, αἴκέποθιΖεὺςδώῃτόνδεγ᾽ὄλεθρονὑπεκφυγέεινκαὶἀλύξαι:σοὶδέ, κυβερνῆθ᾽, ὧδ᾽ἐπιτέλλομαι: ἀλλ᾽ἐνὶθυμῷβάλλευ, ἐπεὶνηὸςγλαφυρῆςοἰήιανωμᾷς.τούτουμὲνκαπνοῦκαὶκύματοςἐκτὸςἔεργενῆα, σὺδὲσκοπέλουἐπιμαίεο, μήσελάθῃσικεῖσ᾽ἐξορμήσασακαὶἐςκακὸνἄμμεβάλῃσθα.’“ὣς
ἐφάμην, οἱ
δ᾽
ὦκα
ἐμοῖς
ἐπέεσσι
πίθοντο.Σκύλληνδ᾽οὐκέτ᾽ἐμυθεόμην, ἄπρηκτονἀνίην,μήπώςμοιδείσαντεςἀπολλήξειανἑταῖροιεἰρεσίης, ἐντὸςδὲπυκάζοιενσφέαςαὐτούς.καὶτότεδὴΚίρκηςμὲνἐφημοσύνηςἀλεγεινῆςλανθανόμην, ἐπεὶοὔτίμ᾽ἀνώγειθωρήσσεσθαι:αὐτὰρἐγὼκαταδὺςκλυτὰτεύχεακαὶδύοδοῦρεμάκρ᾽ἐνχερσὶνἑλὼνεἰςἴκριανηὸςἔβαινονπρῴρης: ἔνθενγάρμινἐδέγμηνπρῶταφανεῖσθαιΣκύλληνπετραίην, ἥμοιφέρεπῆμ᾽ἑτάροισιν.οὐδέπῃἀθρῆσαιδυνάμην, ἔκαμονδέμοιὄσσεπάντῃπαπταίνοντιπρὸςἠεροειδέαπέτρην.“ἡμεῖς
μὲν
στεινωπὸν
ἀνεπλέομεν
γοόωντες:ἔνθενμὲνΣκύλλη, ἑτέρωθιδὲδῖαΧάρυβδιςδεινὸνἀνερροίβδησεθαλάσσηςἁλμυρὸνὕδωρ.ἦτοιὅτ᾽ἐξεμέσειε, λέβηςὣςἐνπυρὶπολλῷπᾶσ᾽ἀναμορμύρεσκεκυκωμένη, ὑψόσεδ᾽ἄχνηἄκροισισκοπέλοισινἐπ᾽ἀμφοτέροισινἔπιπτεν:ἀλλ᾽ὅτ᾽ἀναβρόξειεθαλάσσηςἁλμυρὸνὕδωρ,πᾶσ᾽ἔντοσθεφάνεσκεκυκωμένη, ἀμφὶδὲπέτρηδεινὸνἐβεβρύχει, ὑπένερθεδὲγαῖαφάνεσκεψάμμῳκυανέη: τοὺςδὲχλωρὸνδέοςᾕρει.ἡμεῖςμὲνπρὸςτὴνἴδομενδείσαντεςὄλεθρον:τόφραδέμοιΣκύλληγλαφυρῆςἐκνηὸςἑταίρουςἓξἕλεθ᾽, οἳχερσίντεβίηφίτεφέρτατοιἦσαν.σκεψάμενοςδ᾽ἐςνῆαθοὴνἅμακαὶμεθ᾽ἑταίρουςἤδητῶνἐνόησαπόδαςκαὶχεῖραςὕπερθενὑψόσ᾽ἀειρομένων: ἐμὲδὲφθέγγοντοκαλεῦντεςἐξονομακλήδην, τότεγ᾽ὕστατον, ἀχνύμενοικῆρ.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἐπὶπροβόλῳἁλιεὺςπεριμήκεϊῥάβδῳἰχθύσιτοῖςὀλίγοισιδόλονκατὰεἴδαταβάλλωνἐςπόντονπροΐησιβοὸςκέραςἀγραύλοιο,ἀσπαίρονταδ᾽ἔπειταλαβὼνἔρριψεθύραζε,ὣςοἵγ᾽ἀσπαίροντεςἀείροντοπροτὶπέτρας:αὐτοῦδ᾽εἰνὶθύρῃσικατήσθιεκεκληγῶταςχεῖραςἐμοὶὀρέγονταςἐναἰνῇδηιοτῆτι:οἴκτιστονδὴκεῖνοἐμοῖςἴδονὀφθαλμοῖσιπάντων, ὅσσ᾽ἐμόγησαπόρουςἁλὸςἐξερεείνων.“αὐτὰρ
ἐπεὶ
πέτρας
φύγομεν
δεινήν
τε
Χάρυβδιν
Σκύλληντ᾽, αὐτίκ᾽ἔπειταθεοῦἐςἀμύμονανῆσονἱκόμεθ᾽: ἔνθαδ᾽ἔσανκαλαὶβόεςεὐρυμέτωποι,πολλὰδὲἴφιαμῆλ᾽ὙπερίονοςἨελίοιο.δὴτότ᾽ἐγὼνἔτιπόντῳἐὼνἐννηὶμελαίνῃμυκηθμοῦτ᾽ἤκουσαβοῶναὐλιζομενάωνοἰῶντεβληχήν: καίμοιἔποςἔμπεσεθυμῷμάντηοςἀλαοῦ, ΘηβαίουΤειρεσίαο,Κίρκηςτ᾽Αἰαίης, ἥμοιμάλαπόλλ᾽ἐπέτελλενῆσονἀλεύασθαιτερψιμβρότουἨελίοιο.δὴτότ᾽ἐγὼνἑτάροισιμετηύδωνἀχνύμενοςκῆρ:“‘κέκλυτέ
μευ
μύθων
κακά
περ
πάσχοντες
ἑταῖροι,ὄφρ᾽ὑμῖνεἴπωμαντήιαΤειρεσίαοΚίρκηςτ᾽Αἰαίης, ἥμοιμάλαπόλλ᾽ἐπέτελλενῆσονἀλεύασθαιτερψιμβρότουἨελίοιο:ἔνθαγὰραἰνότατονκακὸνἔμμεναιἄμμινἔφασκεν.ἀλλὰπαρὲξτὴννῆσονἐλαύνετενῆαμέλαιναν.’“ὣς
ἐφάμην, τοῖσιν
δὲ
κατεκλάσθη
φίλον
ἦτορ.αὐτίκαδ᾽Εὐρύλοχοςστυγερῷμ᾽ἠμείβετομύθῳ:“‘σχέτλιός
εἰς, Ὀδυσεῦ: περί
τοι
μένος, οὐδέ
τι
γυῖα
κάμνεις: ἦῥάνυσοίγεσιδήρεαπάντατέτυκται,ὅςῥ᾽ἑτάρουςκαμάτῳἁδηκόταςἠδὲκαὶὕπνῳοὐκἐάᾳςγαίηςἐπιβήμεναι, ἔνθακεναὖτενήσῳἐνἀμφιρύτῃλαρὸντετυκοίμεθαδόρπον,ἀλλ᾽αὔτωςδιὰνύκταθοὴνἀλάλησθαιἄνωγαςνήσουἀποπλαγχθένταςἐνἠεροειδέιπόντῳ.ἐκνυκτῶνδ᾽ἄνεμοιχαλεποί, δηλήματανηῶν,γίγνονται: πῇκέντιςὑπεκφύγοιαἰπὺνὄλεθρον,ἤνπωςἐξαπίνηςἔλθῃἀνέμοιοθύελλα,ἢΝότουἢΖεφύροιοδυσαέος, οἵτεμάλιστανῆαδιαρραίουσιθεῶνἀέκητιἀνάκτων.ἀλλ᾽ἦτοινῦνμὲνπειθώμεθανυκτὶμελαίνῃδόρπονθ᾽ὁπλισόμεσθαθοῇπαρὰνηὶμένοντες,ἠῶθενδ᾽ἀναβάντεςἐνήσομενεὐρέιπόντῳ.’“ὣς
ἔφατ᾽
Εὐρύλοχος, ἐπὶ
δ᾽
ᾔνεον
ἄλλοι
ἑταῖροι.καὶτότεδὴγίγνωσκονὃδὴκακὰμήδετοδαίμων,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδων:“Εὐρύλοχ᾽, ἦ
μάλα
δή
με
βιάζετε
μοῦνον
ἐόντα.ἀλλ᾽ἄγενῦνμοιπάντεςὀμόσσατεκαρτερὸνὅρκον:εἴκέτιν᾽ἠὲβοῶνἀγέληνἢπῶυμέγ᾽οἰῶνεὕρωμεν, μήπούτιςἀτασθαλίῃσικακῇσινἢβοῦνἠέτιμῆλονἀποκτάνῃ: ἀλλὰἕκηλοιἐσθίετεβρώμην, τὴνἀθανάτηπόρεΚίρκη.’“ὣς
ἐφάμην, οἱ
δ᾽
αὐτίκ᾽
ἀπώμνυον, ὡς
ἐκέλευον.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσάντετελεύτησάντετὸνὅρκον,στήσαμενἐνλιμένιγλαφυρῷἐυεργέανῆαἄγχ᾽ὕδατοςγλυκεροῖο, καὶἐξαπέβησανἑταῖροινηός, ἔπειταδὲδόρπονἐπισταμένωςτετύκοντο.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,μνησάμενοιδὴἔπειταφίλουςἔκλαιονἑταίρους,οὓςἔφαγεΣκύλληγλαφυρῆςἐκνηὸςἑλοῦσα:κλαιόντεσσιδὲτοῖσινἐπήλυθενήδυμοςὕπνος.ἦμοςδὲτρίχανυκτὸςἔην, μετὰδ᾽ἄστραβεβήκει,ὦρσενἔπιζαῆνἄνεμοννεφεληγερέταΖεὺςλαίλαπιθεσπεσίῃ, σὺνδὲνεφέεσσικάλυψεγαῖανὁμοῦκαὶπόντον: ὀρώρειδ᾽οὐρανόθεννύξ.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,νῆαμὲνὡρμίσαμενκοῖλονσπέοςεἰσερύσαντες.ἔνθαδ᾽ἔσαννυμφέωνκαλοὶχοροὶἠδὲθόωκοι:καὶτότ᾽ἐγὼνἀγορὴνθέμενοςμετὰμῦθονἔειπον:“ὦ
φίλοι, ἐν
γὰρ
νηὶ
θοῇ
βρῶσίς
τε
πόσις
τε
ἔστιν, τῶνδὲβοῶνἀπεχώμεθα, μήτιπάθωμεν:δεινοῦγὰρθεοῦαἵδεβόεςκαὶἴφιαμῆλα,Ἠελίου, ὃςπάντ᾽ἐφορᾷκαὶπάντ᾽ἐπακούει.’“ὣς
ἐφάμην, τοῖσιν
δ᾽
ἐπεπείθετο
θυμὸς
ἀγήνωρ.μῆναδὲπάντ᾽ἄλληκτοςἄηΝότος, οὐδέτιςἄλλοςγίγνετ᾽ἔπειτ᾽ἀνέμωνεἰμὴΕὖρόςτεΝότοςτε.“οἱ
δ᾽
ἧος
μὲν
σῖτον
ἔχον
καὶ
οἶνον
ἐρυθρόν,τόφραβοῶνἀπέχοντολιλαιόμενοιβιότοιο.ἀλλ᾽ὅτεδὴνηὸςἐξέφθιτοἤιαπάντα,καὶδὴἄγρηνἐφέπεσκονἀλητεύοντεςἀνάγκῃ,ἰχθῦςὄρνιθάςτε, φίλαςὅτιχεῖραςἵκοιτο,γναμπτοῖςἀγκίστροισιν, ἔτειρεδὲγαστέραλιμός:δὴτότ᾽ἐγὼνἀνὰνῆσονἀπέστιχον, ὄφραθεοῖσινεὐξαίμην, εἴτίςμοιὁδὸνφήνειενέεσθαι.ἀλλ᾽ὅτεδὴδιὰνήσουἰὼνἤλυξαἑταίρους,χεῖραςνιψάμενος, ὅθ᾽ἐπὶσκέπαςἦνἀνέμοιο,ἠρώμηνπάντεσσιθεοῖςοἳὌλυμπονἔχουσιν:οἱδ᾽ἄραμοιγλυκὺνὕπνονἐπὶβλεφάροισινἔχευαν.Εὐρύλοχοςδ᾽ἑτάροισικακῆςἐξήρχετοβουλῆς:“‘κέκλυτέ
μευ
μύθων
κακά
περ
πάσχοντες
ἑταῖροι.πάντεςμὲνστυγεροὶθάνατοιδειλοῖσιβροτοῖσι,λιμῷδ᾽οἴκτιστονθανέεινκαὶπότμονἐπισπεῖν.ἀλλ᾽ἄγετ᾽, Ἠελίοιοβοῶνἐλάσαντεςἀρίσταςῥέξομενἀθανάτοισι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν.εἰδέκενεἰςἸθάκηνἀφικοίμεθα, πατρίδαγαῖαν,αἶψάκενἨελίῳὙπερίονιπίονανηὸντεύξομεν, ἐνδέκεθεῖμενἀγάλματαπολλὰκαὶἐσθλά.εἰδὲχολωσάμενόςτιβοῶνὀρθοκραιράωννῆ᾽ἐθέλῃὀλέσαι, ἐπὶδ᾽ἕσπωνταιθεοὶἄλλοι,βούλομ᾽ἅπαξπρὸςκῦμαχανὼνἀπὸθυμὸνὀλέσσαι,ἢδηθὰστρεύγεσθαιἐὼνἐννήσῳἐρήμῃ.’“‘ὣς
ἔφατ᾽
Εὐρύλοχος, ἐπὶ
δ᾽
ᾔνεον
ἄλλοι
ἑταῖροι.αὐτίκαδ᾽Ἠελίοιοβοῶνἐλάσαντεςἀρίσταςἐγγύθεν, οὐγὰρτῆλενεὸςκυανοπρῴροιοβοσκέσκονθ᾽ἕλικεςκαλαὶβόεςεὐρυμέτωποι:τὰςδὲπερίστησάντεκαὶεὐχετόωντοθεοῖσιν,φύλλαδρεψάμενοιτέρεναδρυὸςὑψικόμοιο:οὐγὰρἔχονκρῖλευκὸνἐυσσέλμουἐπὶνηός.αὐτὰρἐπείῥ᾽εὔξαντοκαὶἔσφαξανκαὶἔδειραν,μηρούςτ᾽ἐξέταμονκατάτεκνίσῃἐκάλυψανδίπτυχαποιήσαντες, ἐπ᾽αὐτῶνδ᾽ὠμοθέτησαν.οὐδ᾽εἶχονμέθυλεῖψαιἐπ᾽αἰθομένοιςἱεροῖσιν,ἀλλ᾽ὕδατισπένδοντεςἐπώπτωνἔγκαταπάντα.αὐτὰρἐπεὶκατὰμῆρ᾽ἐκάηκαὶσπλάγχναπάσαντο,μίστυλλόντ᾽ἄρατἆλλακαὶἀμφ᾽ὀβελοῖσινἔπειραν.καὶτότεμοιβλεφάρωνἐξέσσυτονήδυμοςὕπνος,βῆνδ᾽ἰέναιἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης.ἀλλ᾽ὅτεδὴσχεδὸνἦακιὼννεὸςἀμφιελίσσης,καὶτότεμεκνίσηςἀμφήλυθενἡδὺςἀυτμή.οἰμώξαςδὲθεοῖσιμέγ᾽ἀθανάτοισιγεγώνευν:“Ζεῦ
πάτερ
ἠδ᾽
ἄλλοι
μάκαρες
θεοὶ
αἰὲν
ἐόντες,ἦμεμάλ᾽εἰςἄτηνκοιμήσατενηλέιὕπνῳ.οἱδ᾽ἕταροιμέγαἔργονἐμητίσαντομένοντες.’“ὠκέα
δ᾽
Ἠελίῳ
Ὑπερίονι
ἄγγελος
ἦλθε
Λαμπετίητανύπεπλος, ὅοἱβόαςἔκταμενἡμεῖς.αὐτίκαδ᾽ἀθανάτοισιμετηύδαχωόμενοςκῆρ:“Ζεῦ
πάτερ
ἠδ᾽
ἄλλοι
μάκαρες
θεοὶ
αἰὲν
ἐόντες,τῖσαιδὴἑτάρουςΛαερτιάδεωὈδυσῆος,οἵμευβοῦςἔκτεινανὑπέρβιον, ᾗσινἐγώγεχαίρεσκονμὲνἰὼνεἰςοὐρανὸνἀστερόεντα,ἠδ᾽ὁπότ᾽ἂψἐπὶγαῖανἀπ᾽οὐρανόθενπροτραποίμην.εἰδέμοιοὐτίσουσιβοῶνἐπιεικέ᾽ἀμοιβήν,δύσομαιεἰςἈίδαοκαὶἐννεκύεσσιφαείνω.’“τὸν
δ᾽
ἀπαμειβόμενος
προσέφη
νεφεληγερέτα
Ζεύς:“Ἠέλι᾽, ἦ
τοι
μὲν
σὺ
μετ᾽
ἀθανάτοισι
φάεινε
καὶθνητοῖσιβροτοῖσινἐπὶζείδωρονἄρουραν:τῶνδέκ᾽ἐγὼτάχανῆαθοὴνἀργῆτικεραυνῷτυτθὰβαλὼνκεάσαιμιμέσῳἐνὶοἴνοπιπόντῳ.“ταῦτα
δ᾽
ἐγὼν
ἤκουσα
Καλυψοῦς
ἠυκόμοιο:ἡδ᾽ἔφηἙρμείαοδιακτόρουαὐτὴἀκοῦσαι.“αὐτὰρ
ἐπεί
ῥ᾽
ἐπὶ
νῆα
κατήλυθον
ἠδὲ
θάλασσαν,νείκεονἄλλοθενἄλλονἐπισταδόν, οὐδέτιμῆχοςεὑρέμεναιδυνάμεσθα, βόεςδ᾽ἀποτέθνασανἤδη.τοῖσινδ᾽αὐτίκ᾽ἔπειταθεοὶτέρααπρούφαινον:εἷρπονμὲνῥινοί, κρέαδ᾽ἀμφ᾽ὀβελοῖσιμεμύκει,ὀπταλέατεκαὶὠμά, βοῶνδ᾽ὣςγίγνετοφωνή.“ἑξῆμαρ
μὲν
ἔπειτα
ἐμοὶ
ἐρίηρες
ἑταῖροι
δαίνυντ᾽Ἠελίοιοβοῶνἐλάσαντεςἀρίστας:ἀλλ᾽ὅτεδὴἕβδομονἦμαρἐπὶΖεὺςθῆκεΚρονίων,καὶτότ᾽ἔπειτ᾽ἄνεμοςμὲνἐπαύσατολαίλαπιθύων,ἡμεῖςδ᾽αἶψ᾽ἀναβάντεςἐνήκαμενεὐρέιπόντῳ,ἱστὸνστησάμενοιἀνάθ᾽ἱστίαλεύκ᾽ἐρύσαντες.“ἀλλ᾽
ὅτε
δὴ
τὴν
νῆσον
ἐλείπομεν, οὐδέ
τις
ἄλλη
φαίνετογαιάων, ἀλλ᾽οὐρανὸςἠδὲθάλασσα,δὴτότεκυανέηννεφέληνἔστησεΚρονίωννηὸςὕπεργλαφυρῆς, ἤχλυσεδὲπόντοςὑπ᾽αὐτῆς.ἡδ᾽ἔθειοὐμάλαπολλὸνἐπὶχρόνον: αἶψαγὰρἦλθεκεκληγὼςΖέφυροςμεγάλῃσὺνλαίλαπιθύων,ἱστοῦδὲπροτόνουςἔρρηξ᾽ἀνέμοιοθύελλαἀμφοτέρους: ἱστὸςδ᾽ὀπίσωπέσεν, ὅπλατεπάνταεἰςἄντλονκατέχυνθ᾽. ὁδ᾽ἄραπρυμνῇἐνὶνηὶπλῆξεκυβερνήτεωκεφαλήν, σὺνδ᾽ὀστέ᾽ἄραξεπάντ᾽ἄμυδιςκεφαλῆς: ὁδ᾽ἄρ᾽ἀρνευτῆριἐοικὼςκάππεσ᾽ἀπ᾽ἰκριόφιν, λίπεδ᾽ὀστέαθυμὸςἀγήνωρ.Ζεὺςδ᾽ἄμυδιςβρόντησεκαὶἔμβαλενηὶκεραυνόν:ἡδ᾽ἐλελίχθηπᾶσαΔιὸςπληγεῖσακεραυνῷ,ἐνδὲθεείουπλῆτο, πέσονδ᾽ἐκνηὸςἑταῖροι.οἱδὲκορώνῃσινἴκελοιπερὶνῆαμέλαινανκύμασινἐμφορέοντο, θεὸςδ᾽ἀποαίνυτονόστον.αὐτὰρἐγὼδιὰνηὸςἐφοίτων, ὄφρ᾽ἀπὸτοίχουςλῦσεκλύδωντρόπιος, τὴνδὲψιλὴνφέρεκῦμα,ἐκδέοἱἱστὸνἄραξεποτὶτρόπιν. αὐτὰρἐπ᾽αὐτῷἐπίτονοςβέβλητο, βοὸςῥινοῖοτετευχώς:τῷῥ᾽ἄμφωσυνέεργον, ὁμοῦτρόπινἠδὲκαὶἱστόν,ἑζόμενοςδ᾽ἐπὶτοῖςφερόμηνὀλοοῖςἀνέμοισιν.“ἔνθ᾽
ἦ
τοι
Ζέφυρος
μὲν
ἐπαύσατο
λαίλαπι
θύων,ἦλθεδ᾽ἐπὶΝότοςὦκα, φέρωνἐμῷἄλγεαθυμῷ,ὄφρ᾽ἔτιτὴνὀλοὴνἀναμετρήσαιμιΧάρυβδιν.παννύχιοςφερόμην, ἅμαδ᾽ἠελίῳἀνιόντιἦλθονἐπὶΣκύλληςσκόπελονδεινήντεΧάρυβδιν.ἡμὲνἀνερροίβδησεθαλάσσηςἁλμυρὸνὕδωρ:αὐτὰρἐγὼποτὶμακρὸνἐρινεὸνὑψόσ᾽ἀερθείς,τῷπροσφὺςἐχόμηνὡςνυκτερίς. οὐδέπῃεἶχονοὔτεστηρίξαιποσὶνἔμπεδονοὔτ᾽ἐπιβῆναι:ῥίζαιγὰρἑκὰςεἶχον, ἀπήωροιδ᾽ἔσανὄζοι,μακροίτεμεγάλοιτε, κατεσκίαονδὲΧάρυβδιν.νωλεμέωςδ᾽ἐχόμην, ὄφρ᾽ἐξεμέσειενὀπίσσωἱστὸνκαὶτρόπιναὖτις: ἐελδομένῳδέμοιἦλθονὄψ᾽: ἦμοςδ᾽ἐπὶδόρπονἀνὴρἀγορῆθενἀνέστηκρίνωννείκεαπολλὰδικαζομένωναἰζηῶν,τῆμοςδὴτάγεδοῦραΧαρύβδιοςἐξεφαάνθη.ἧκαδ᾽ἐγὼκαθύπερθεπόδαςκαὶχεῖρεφέρεσθαι,μέσσῳδ᾽ἐνδούπησαπαρὲξπεριμήκεαδοῦρα,ἑζόμενοςδ᾽ἐπὶτοῖσιδιήρεσαχερσὶνἐμῇσι.Σκύλληνδ᾽οὐκέτ᾽ἔασεπατὴρἀνδρῶντεθεῶντεεἰσιδέειν: οὐγάρκενὑπέκφυγοναἰπὺνὄλεθρον.“ἔνθεν
δ᾽
ἐννῆμαρ
φερόμην, δεκάτῃ
δέ
με
νυκτὶ
νῆσονἐςὨγυγίηνπέλασανθεοί, ἔνθαΚαλυψὼναίειἐυπλόκαμος, δεινὴθεὸςαὐδήεσσα,ἥμ᾽ἐφίλειτ᾽ἐκόμειτε. τίτοιτάδεμυθολογεύω;ἤδηγάρτοιχθιζὸςἐμυθεόμηνἐνὶοἴκῳσοίτεκαὶἰφθίμῃἀλόχῳ: ἐχθρὸνδέμοίἐστιναὖτιςἀριζήλωςεἰρημέναμυθολογεύειν.”
ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ,κηληθμῷδ᾽ἔσχοντοκατὰμέγαρασκιόεντα.τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀλκίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:“ὦ
Ὀδυσεῦ, ἐπεὶ
ἵκευ
ἐμὸν
ποτὶ
χαλκοβατὲς
δῶ,ὑψερεφές, τῷσ᾽οὔτιπαλιμπλαγχθένταγ᾽ὀΐωἂψἀπονοστήσειν, εἰκαὶμάλαπολλὰπέπονθας.ὑμέωνδ᾽ἀνδρὶἑκάστῳἐφιέμενοςτάδεεἴρω,ὅσσοιἐνὶμεγάροισιγερούσιοναἴθοπαοἶνοναἰεὶπίνετ᾽ἐμοῖσιν, ἀκουάζεσθεδ᾽ἀοιδοῦ.εἵματαμὲνδὴξείνῳἐϋξέστῃἐνὶχηλῷκεῖταικαὶχρυσὸςπολυδαίδαλοςἄλλατεπάνταδῶρ᾽, ὅσαΦαιήκωνβουληφόροιἐνθάδ᾽ἔνεικαν:ἀλλ᾽ἄγεοἱδῶμεντρίποδαμέγανἠδὲλέβηταἀνδρακάς: ἡμεῖςδ᾽αὖτεἀγειρόμενοικατὰδῆμοντισόμεθ᾽: ἀργαλέονγὰρἕναπροικὸςχαρίσασθαι.”ὣςἔφατ᾽Ἀλκίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιὴνδανεμῦθος.οἱμὲνκακκείοντεςἔβανοἶκόνδεἕκαστος,ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,νῆάδ᾽ἐπεσσεύοντο, φέρονδ᾽εὐήνοραχαλκόν.καὶτὰμὲνεὖκατέθηχ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιο,αὐτὸςἰὼνδιὰνηὸςὑπὸζυγά, μήτιν᾽ἑταίρωνβλάπτοιἐλαυνόντων, ὁπότεσπερχοίατ᾽ἐρετμοῖς.οἱδ᾽εἰςἈλκινόοιοκίονκαὶδαῖτ᾽ἀλέγυνον.τοῖσιδὲβοῦνἱέρευσ᾽ἱερὸνμένοςἈλκινόοιοΖηνὶκελαινεφέϊΚρονίδῃ, ὃςπᾶσινἀνάσσει.μῆραδὲκήαντεςδαίνυντ᾽ἐρικυδέαδαῖτατερπόμενοι: μετὰδέσφινἐμέλπετοθεῖοςἀοιδός,Δημόδοκος, λαοῖσιτετιμένος. αὐτὰρὈδυσσεὺςπολλὰπρὸςἠέλιονκεφαλὴντρέπεπαμφανόωντα,δῦναιἐπειγόμενος: δὴγὰρμενέαινενέεσθαι.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἀνὴρδόρποιολιλαίεται, ᾧτεπανῆμαρνειὸνἀν᾽ἕλκητονβόεοἴνοπεπηκτὸνἄροτρον:ἀσπασίωςδ᾽ἄρατῷκατέδυφάοςἠελίοιοδόρπονἐποίχεσθαι, βλάβεταιδέτεγούνατ᾽ἰόντι:ὣςὈδυσῆ᾽ἀσπαστὸνἔδυφάοςἠελίοιο.αἶψαδὲΦαιήκεσσιφιληρέτμοισιμετηύδα,Ἀλκινόῳδὲμάλισταπιφαυσκόμενοςφάτομῦθον:“Ἀλκίνοε
κρεῖον, πάντων
ἀριδείκετε
λαῶν,πέμπετέμεσπείσαντεςἀπήμονα, χαίρετεδ᾽αὐτοί:ἤδηγὰρτετέλεσταιἅμοιφίλοςἤθελεθυμός,πομπὴκαὶφίλαδῶρα, τάμοιθεοὶΟὐρανίωνεςὄλβιαποιήσειαν: ἀμύμοναδ᾽οἴκοιἄκοιτιννοστήσαςεὕροιμισὺνἀρτεμέεσσιφίλοισιν.ὑμεῖςδ᾽αὖθιμένοντεςἐϋφραίνοιτεγυναῖκαςκουριδίαςκαὶτέκνα: θεοὶδ᾽ἀρετὴνὀπάσειανπαντοίην, καὶμήτικακὸνμεταδήμιονεἴη.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπῄνεονἠδ᾽ἐκέλευονπεμπέμεναιτὸνξεῖνον, ἐπεὶκατὰμοῖρανἔειπεν.καὶτότεκήρυκαπροσέφημένοςἈλκινόοιο:“Ποντόνοε, κρητῆρα
κερασσάμενος
μέθυ
νεῖμον
πᾶσινἀνὰμέγαρον, ὄφρ᾽εὐξάμενοιΔιὶπατρὶτὸνξεῖνονπέμπωμενἑὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςφάτο, Ποντόνοοςδὲμελίφροναοἶνονἐκίρνα,νώμησενδ᾽ἄραπᾶσινἐπισταδόν: οἱδὲθεοῖσινἔσπεισανμακάρεσσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,αὐτόθενἐξἑδρέων. ἀνὰδ᾽ἵστατοδῖοςὈδυσσεύς,Ἀρήτῃδ᾽ἐνχειρὶτίθειδέπαςἀμφικύπελλον,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“χαῖρέ
μοι, ὦ
βασίλεια, διαμπερές, εἰς
ὅ
κε
γῆρας
ἔλθῃκαὶθάνατος, τάτ᾽ἐπ᾽ἀνθρώποισιπέλονται.αὐτὰρἐγὼνέομαι: σὺδὲτέρπεοτῷδ᾽ἐνὶοἴκῳπαισίτεκαὶλαοῖσικαὶἈλκινόῳβασιλῆϊ.”ὣςεἰπὼνὑπὲροὐδὸνἐβήσετοδῖοςὈδυσσεύς,τῷδ᾽ἅμακήρυκαπροΐειμένοςἈλκινόοιο,ἡγεῖσθαιἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης:Ἀρήτηδ᾽ἄραοἱδμῳὰςἅμ᾽ἔπεμπεγυναῖκας,τὴνμὲνφᾶροςἔχουσανἐϋπλυνὲςἠδὲχιτῶνα,τὴνδ᾽ἑτέρηνχηλὸνπυκινὴνἅμ᾽ὄπασσεκομίζειν:ἡδ᾽ἄλλησῖτόντ᾽ἔφερενκαὶοἶνονἐρυθρόν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἐπὶνῆακατήλυθονἠδὲθάλασσαν,αἶψατάγ᾽ἐννηῒγλαφυρῇπομπῆεςἀγαυοὶδεξάμενοικατέθεντο, πόσινκαὶβρῶσινἅπασαν:κὰδδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆϊστόρεσανῥῆγόςτελίνοντενηὸςἐπ᾽ἰκριόφινγλαφυρῆς, ἵνανήγρετονεὕδοι,πρυμνῆς: ἂνδὲκαὶαὐτὸςἐβήσετοκαὶκατέλεκτοσιγῇ: τοὶδὲκαθῖζονἐπὶκληῗσινἕκαστοικόσμῳ, πεῖσμαδ᾽ἔλυσανἀπὸτρητοῖολίθοις.εὖθ᾽οἱἀνακλινθέντεςἀνερρίπτουνἅλαπηδῷ,καὶτῷνήδυμοςὕπνοςἐπὶβλεφάροισινἔπιπτε,νήγρετος, ἥδιστος, θανάτῳἄγχισταἐοικώς.ἡδ᾽, ὥςτ᾽ἐνπεδίῳτετράοροιἄρσενεςἵπποι,πάντεςἅμ᾽ὁρμηθέντεςὑπὸπληγῇσινἱμάσθλης,ὑψόσ᾽ἀειρόμενοιῥίμφαπρήσσουσικέλευθον,ὣςἄρατῆςπρύμνημὲνἀείρετο, κῦμαδ᾽ὄπισθεπορφύρεονμέγαθῦεπολυφλοίσβοιοθαλάσσης.ἡδὲμάλ᾽ἀσφαλέωςθέενἔμπεδον: οὐδέκενἴρηξκίρκοςὁμαρτήσειεν, ἐλαφρότατοςπετεηνῶν.ὣςἡῥίμφαθέουσαθαλάσσηςκύματ᾽ἔταμνεν,ἄνδραφέρουσαθεοῖςἐναλίγκιαμήδε᾽ἔχοντα:ὃςπρὶνμὲνμάλαπολλὰπάθ᾽ἄλγεαὃνκατὰθυμὸνἀνδρῶντεπτολέμουςἀλεγεινάτεκύματαπείρων,δὴτότεγ᾽ἀτρέμαςεὗδε, λελασμένοςὅσσ᾽ἐπεπόνθει.εὖτ᾽ἀστὴρὑπερέσχεφαάντατος, ὅςτεμάλισταἔρχεταιἀγγέλλωνφάοςἨοῦςἠριγενείης,τῆμοςδὴνήσῳπροσεπίλνατοποντοπόροςνηῦς.Φόρκυνοςδέτίςἐστιλιμήν, ἁλίοιογέροντος,ἐνδήμῳἸθάκης: δύοδὲπροβλῆτεςἐναὐτῷἀκταὶἀπορρῶγες, λιμένοςποτιπεπτηυῖαι,αἵτ᾽ἀνέμωνσκεπόωσιδυσαήωνμέγακῦμαἔκτοθεν: ἔντοσθενδέτ᾽ἄνευδεσμοῖομένουσινῆεςἐΰσσελμοι, ὅτ᾽ἂνὅρμουμέτρονἵκωνται.αὐτὰρἐπὶκρατὸςλιμένοςτανύφυλλοςἐλαίη,ἀγχόθιδ᾽αὐτῆςἄντρονἐπήρατονἠεροειδές,ἱρὸννυμφάωναἱνηϊάδεςκαλέονται.ἐνδὲκρητῆρέςτεκαὶἀμφιφορῆεςἔασινλάϊνοι: ἔνθαδ᾽ἔπειτατιθαιβώσσουσιμέλισσαι.ἐνδ᾽ἱστοὶλίθεοιπεριμήκεες, ἔνθατενύμφαιφάρε᾽ὑφαίνουσινἁλιπόρφυρα, θαῦμαἰδέσθαι:ἐνδ᾽ὕδατ᾽ἀενάοντα. δύωδέτέοἱθύραιεἰσίν,αἱμὲνπρὸςΒορέαοκαταιβαταὶἀνθρώποισιν,αἱδ᾽αὖπρὸςΝότουεἰσὶθεώτεραι: οὐδέτικείνῃἄνδρεςἐσέρχονται, ἀλλ᾽ἀθανάτωνὁδόςἐστιν.ἔνθ᾽οἵγ᾽εἰσέλασαν, πρὶνεἰδότες: ἡμὲνἔπειταἠπείρῳἐπέκελσεν, ὅσοντ᾽ἐπὶἥμισυπάσης,σπερχομένη: τοῖονγὰρἐπείγετοχέρσ᾽ἐρετάων:οἱδ᾽ἐκνηὸςβάντεςἐϋζύγουἤπειρόνδεπρῶτονὈδυσσῆαγλαφυρῆςἐκνηὸςἄειραναὐτῷσύντελίνῳκαὶῥήγεϊσιγαλόεντι,κὰδδ᾽ἄρ᾽ἐπὶψαμάθῳἔθεσανδεδμημένονὕπνῳ,ἐκδὲκτήματ᾽ἄειραν, ἅοἱΦαίηκεςἀγαυοὶὤπασανοἴκαδ᾽ἰόντιδιὰμεγάθυμονἈθήνην.καὶτὰμὲνοὖνπαρὰπυθμέν᾽ἐλαίηςἀθρόαθῆκανἐκτὸςὁδοῦ, μήπώςτιςὁδιτάωνἀνθρώπων,πρίνγ᾽Ὀδυσῆ᾽ἔγρεσθαι, ἐπελθὼνδηλήσαιτο:αὐτοὶδ᾽αὖτ᾽οἶκόνδεπάλινκίον. οὐδ᾽ἐνοσίχθωνλήθετ᾽ἀπειλάων, τὰςἀντιθέῳὈδυσῆϊπρῶτονἐπηπείλησε, Διὸςδ᾽ἐξείρετοβουλήν:“Ζεῦ
πάτερ, οὐκέτ᾽
ἐγώ
γε
μετ᾽
ἀθανάτοισι
θεοῖσι
τιμήειςἔσομαι, ὅτεμεβροτοὶοὔτιτίουσιν,Φαίηκες, τοίπέρτοιἐμῆςἔξεἰσιγενέθλης.καὶγὰρνῦνὈδυσῆ᾽ἐφάμηνκακὰπολλὰπαθόνταοἴκαδ᾽ἐλεύσεσθαι: νόστονδέοἱοὔποτ᾽ἀπηύρωνπάγχυ, ἐπεὶσὺπρῶτονὑπέσχεοκαὶκατένευσας.οἱδ᾽εὕδοντ᾽ἐννηῒθοῇἐπὶπόντονἄγοντεςκάτθεσανεἰνἸθάκῃ, ἔδοσανδέοἱἄσπεταδῶρα,χαλκόντεχρυσόντεἅλιςἐσθῆτάθ᾽ὑφαντήν,πόλλ᾽, ὅσ᾽ἂνοὐδέποτεΤροίηςἐξήρατ᾽Ὀδυσσεύς,εἴπερἀπήμωνἦλθε, λαχὼνἀπὸληΐδοςαἶσαν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεὺς:“ὢ
πόποι, ἐννοσίγαι᾽
εὐρυσθενές, οἷον
ἔειπες.οὔτίσ᾽ἀτιμάζουσιθεοί: χαλεπὸνδέκενεἴηπρεσβύτατονκαὶἄριστονἀτιμίῃσινἰάλλειν.ἀνδρῶνδ᾽εἴπέρτίςσεβίῃκαὶκάρτεϊεἴκωνοὔτιτίει. σοὶδ᾽ἐστὶκαὶἐξοπίσωτίσιςαἰεί.ἔρξονὅπωςἐθέλειςκαίτοιφίλονἔπλετοθυμῷ.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταΠοσειδάωνἐνοσίχθων:“αἶψά
κ᾽
ἐγὼν
ἔρξαιμι, κελαινεφές, ὡς
ἀγορεύεις:ἀλλὰσὸναἰεὶθυμὸνὀπίζομαιἠδ᾽ἀλεείνω.νῦναὖΦαιήκωνἐθέλωπερικαλλέανῆα,ἐκπομπῆςἀνιοῦσαν, ἐνἠεροειδέϊπόντῳῥαῖσαι, ἵν᾽ἤδησχῶνται, ἀπολλήξωσιδὲπομπῆςἀνθρώπων, μέγαδέσφινὄροςπόλειἀμφικαλύψαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεύς:“ὢ
πέπον, ὡς
μὲν
ἐμῷ
θυμῷ
δοκεῖ
εἶναι
ἄριστα,ὁππότεκενδὴπάντεςἐλαυνομένηνπροΐδωνταιλαοὶἀπὸπτόλιος, θεῖναιλίθονἐγγύθιγαίηςνηῒθοῇἴκελον, ἵναθαυμάζωσινἅπαντεςἄνθρωποι, μέγαδέσφινὄροςπόλειἀμφικαλύψαι.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσεΠοσειδάωνἐνοσίχθων,βῆῥ᾽ἴμενἐςΣχερίην, ὅθιΦαίηκεςγεγάασιν.ἔνθ᾽ἔμεν᾽: ἡδὲμάλασχεδὸνἤλυθεποντοπόροςνηῦςῥίμφαδιωκομένη: τῆςδὲσχεδὸνἦλθ᾽ἐνοσίχθων,ὅςμινλᾶανἔθηκεκαὶἐρρίζωσενἔνερθεχειρὶκαταπρηνεῖἐλάσας: ὁδὲνόσφιβεβήκει.οἱδὲπρὸςἀλλήλουςἔπεαπτερόεντ᾽ἀγόρευονΦαίηκεςδολιχήρετμοι, ναυσίκλυτοιἄνδρες.ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον:“ὤ
μοι, τίς
δὴ
νῆα
θοὴν
ἐπέδησ᾽
ἐνὶ
πόντῳ
οἴκαδ᾽ἐλαυνομένην; καὶδὴπροὐφαίνετοπᾶσα.”ὣςἄρατιςεἴπεσκε: τὰδ᾽οὐκἴσανὡςἐτέτυκτο.τοῖσινδ᾽Ἀλκίνοοςἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:“ὢ
πόποι, ἦ
μάλα
δή
με
παλαίφατα
θέσφαθ᾽
ἱκάνει
πατρὸςἐμοῦ, ὃςἔφασκεΠοσειδάων᾽ἀγάσασθαιἡμῖν, οὕνεκαπομποὶἀπήμονέςεἰμενἁπάντων.φῆποτὲΦαιήκωνἀνδρῶνπερικαλλέα, νῆα,ἐκπομπῆςἀνιοῦσαν, ἐνἠεροειδέϊπόντῳῥαισέμεναι, μέγαδ᾽ἧμινὄροςπόλειἀμφικαλύψειν.ὣςἀγόρευ᾽ὁγέρων: τὰδὲδὴνῦνπάντατελεῖται.ἀλλ᾽ἄγεθ᾽, ὡςἂνἐγὼεἴπω, πειθώμεθαπάντες:πομπῆςμὲνπαύσασθεβροτῶν, ὅτεκέντιςἵκηταιἡμέτερονπροτὶἄστυ: Ποσειδάωνιδὲταύρουςδώδεκακεκριμένουςἱερεύσομεν, αἴκ᾽ἐλεήσῃ,μηδ᾽ἡμῖνπερίμηκεςὄροςπόλειἀμφικαλύψῃ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἔδεισαν, ἑτοιμάσσαντοδὲταύρους.ὣςοἱμένῥ᾽εὔχοντοΠοσειδάωνιἄνακτιδήμουΦαιήκωνἡγήτορεςἠδὲμέδοντες,ἑσταότεςπερὶβωμόν. ὁδ᾽ἔγρετοδῖοςὈδυσσεὺςεὕδωνἐνγαίῃπατρωΐῃ, οὐδέμινἔγνω,ἤδηδὴνἀπεών: περὶγὰρθεὸςἠέραχεῦεΠαλλὰςἈθηναίη, κούρηΔιός, ὄφραμιναὐτὸνἄγνωστοντεύξειενἕκαστάτεμυθήσαιτο,μήμινπρὶνἄλοχοςγνοίηἀστοίτεφίλοιτε,πρὶνπᾶσανμνηστῆραςὑπερβασίηνἀποτῖσαι.τοὔνεκ᾽ἄρ᾽ἀλλοειδέαφαινέσκετοπάνταἄνακτι,ἀτραπιτοίτεδιηνεκέεςλιμένεςτεπάνορμοιπέτραιτ᾽ἠλίβατοικαὶδένδρεατηλεθόωντα.στῆδ᾽ἄρ᾽ἀναΐξαςκαίῥ᾽εἴσιδεπατρίδαγαῖαν:ᾤμωξέντ᾽ἄρἔπειτακαὶὣπεπλήγετομηρὼχερσὶκαταπρηνέσσ᾽, ὀλοφυρόμενοςδ᾽ἔποςηὔδα:“ὤ
μοι
ἐγώ, τέων
αὖτε
βροτῶν
ἐς
γαῖαν
ἱκάνω;ἦῥ᾽οἵγ᾽ὑβρισταίτεκαὶἄγριοιοὐδὲδίκαιοι,ἦεφιλόξεινοι, καίσφιννόοςἐστὶθεουδής;πῇδὴχρήματαπολλὰφέρωτάδε; πῇτεκαὶαὐτὸςπλάζομαι; αἴθ᾽ὄφελονμεῖναιπαρὰΦαιήκεσσιναὐτοῦ: ἐγὼδέκενἄλλονὑπερμενέωνβασιλήωνἐξικόμην, ὅςκένμ᾽ἐφίλεικαὶἔπεμπενέεσθαι.νῦνδ᾽οὔτ᾽ἄρπῃθέσθαιἐπίσταμαι, οὐδὲμὲναὐτοῦκαλλείψω, μήπώςμοιἕλωρἄλλοισιγένηται.ὢπόποι, οὐκἄραπάντανοήμονεςοὐδὲδίκαιοιἦσανΦαιήκωνἡγήτορεςἠδὲμέδοντες,οἵμ᾽εἰςἄλληνγαῖανἀπήγαγον, ἦτέμ᾽ἔφαντοἄξεινεἰςἸθάκηνεὐδείελον, οὐδ᾽ἐτέλεσσαν.Ζεὺςσφέαςτίσαιτοἱκετήσιος, ὅςτεκαὶἄλλουςἀνθρώπουςἐφορᾷκαὶτίνυταιὅςτιςἁμάρτῃ.ἀλλ᾽ἄγεδὴτὰχρήματ᾽ἀριθμήσωκαὶἴδωμαι,μήτίμοιοἴχωνταικοίληςἐπὶνηὸςἄγοντες.”“ὣς
εἰπὼν
τρίποδας
περικαλλέας
ἠδὲ
λέβητας
ἠρίθμεικαὶχρυσὸνὑφαντάτεεἵματακαλά.τῶνμὲνἄρ᾽ὀύτιπόθει: ὁδ᾽ὀδύρετοπατρίδαγαῖανἑρπύζωνπαρὰθῖναπολυφλοίσβοιοθαλάσσης,πόλλ᾽ὀλοφυρόμενος. σχεδόθενδέοἱἦλθενἈθήνη,ἀνδρὶδέμαςεἰκυῖανέῳ, ἐπιβώτοριμήλων,παναπάλῳ, οἷοίτεἀνάκτωνπαῖδεςἔασι,δίπτυχονἀμφ᾽ὤμοισινἔχουσ᾽εὐεργέαλώπην:ποσσὶδ᾽ὑπὸλιπαροῖσιπέδιλ᾽ἔχε, χερσὶδ᾽ἄκοντα.τὴνδ᾽Ὀδυσεὺςγήθησενἰδὼνκαὶἐναντίοςἦλθε,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ὦ
φίλ᾽, ἐπεί
σε
πρῶτα
κιχάνω
τῷδ᾽
ἐνὶ
χώρῳ,χαῖρέτεκαὶμήμοίτικακῷνόῳἀντιβολήσαις,ἀλλὰσάωμὲνταῦτα, σάωδ᾽ἐμέ: σοὶγὰρἐγώγεεὔχομαιὥςτεθεῷκαίσευφίλαγούναθ᾽ἱκάνω.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ:τίςγῆ, τίςδῆμος, τίνεςἀνέρεςἐγγεγάασιν;ἦπούτιςνήσωνεὐδείελος, ἦέτιςἀκτὴκεῖθ᾽ἁλὶκεκλιμένηἐριβώλακοςἠπείροιο;”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:“νήπιός
εἰς, ὦ
ξεῖν᾽, ἢ
τηλόθεν
εἰλήλουθας,εἰδὴτήνδετεγαῖανἀνείρεαι. οὐδέτιλίηνοὕτωνώνυμόςἐστιν: ἴσασιδέμινμάλαπολλοί,ἠμὲνὅσοιναίουσιπρὸςἠῶτ᾽ἠέλιόντε,ἠδ᾽ὅσσοιμετόπισθεποτὶζόφονἠερόεντα.ἦτοιμὲντρηχεῖακαὶοὐχἱππήλατόςἐστιν,οὐδὲλίηνλυπρή, ἀτὰροὐδ᾽εὐρεῖατέτυκται.ἐνμὲνγάροἱσῖτοςἀθέσφατος, ἐνδέτεοἶνοςγίγνεται: αἰεὶδ᾽ὄμβροςἔχειτεθαλυῖάτ᾽ἐέρση:αἰγίβοτοςδ᾽ἀγαθὴκαὶβούβοτος: ἔστιμὲνὕληπαντοίη, ἐνδ᾽ἀρδμοὶἐπηετανοὶπαρέασι.τῷτοι, ξεῖν᾽, ἸθάκηςγεκαὶἐςΤροίηνὄνομ᾽ἵκει,τήνπερτηλοῦφασὶνἈχαιΐδοςἔμμεναιαἴης.”“ὣς
φάτο, γήθησεν
δὲ
πολύτλας
δῖος
Ὀδυσσεύς,χαίρωνᾗγαίῃπατρωΐῃ, ὥςοἱἔειπεΠαλλὰςἈθηναίη, κούρηΔιὸς, αἰγιόχοιο:καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:οὐδ᾽ὅγ᾽ἀληθέαεἶπε, πάλινδ᾽ὅγελάζετομῦθον,αἰεὶἐνὶστήθεσσινόονπολυκερδέανωμῶν:“πυνθανόμην
Ἰθάκης
γε
καὶ
ἐν
Κρήτῃ
εὐρείῃ,τηλοῦὑπὲρπόντου: νῦνδ᾽εἰλήλουθακαὶαὐτὸςχρήμασισὺντοίσδεσσι: λιπὼνδ᾽ἔτιπαισὶτοσαῦταφεύγω, ἐπεὶφίλονυἷακατέκτανονἸδομενῆος,Ὀρσίλοχονπόδαςὠκύν, ὃςἐνΚρήτῃεὐρείῃἀνέραςἀλφηστὰςνίκαταχέεσσιπόδεσσιν,οὕνεκάμεστερέσαιτῆςληΐδοςἤθελεπάσηςΤρωϊάδος, τῆςεἵνεκ᾽ἐγὼπάθονἄλγεαθυμῷ,ἀνδρῶντεπτολέμουςἀλεγεινάτεκύματαπείρων,οὕνεκ᾽ἄρ᾽οὐχᾧπατρὶχαριζόμενοςθεράπευονδήμῳἔνιΤρώων, ἀλλ᾽ἄλλωνἦρχονἑταίρων.τὸνμὲνἐγὼκατιόνταβάλονχαλκήρεϊδουρὶἀγρόθεν, ἐγγὺςὁδοῖολοχησάμενοςσὺνἑταίρῳ:νὺξδὲμάλαδνοφερὴκάτεχ᾽οὐρανόν, οὐδέτιςἡμέαςἀνθρώπωνἐνόησε, λάθονδέἑθυμὸνἀπούρας.αὐτὰρἐπεὶδὴτόνγεκατέκτανονὀξέϊχαλκῷ,αὐτίκ᾽ἐγὼνἐπὶνῆακιὼνΦοίνικαςἀγαυοὺςἐλλισάμην, καίσφινμενοεικέαληΐδαδῶκα:τούςμ᾽ἐκέλευσαΠύλονδεκαταστῆσαικαὶἐφέσσαιἢεἰςἬλιδαδῖαν, ὅθικρατέουσινἘπειοί.ἀλλ᾽ἦτοισφέαςκεῖθενἀπώσατοἲςἀνέμοιοπόλλ᾽ἀεκαζομένους, οὐδ᾽ἤθελονἐξαπατῆσαι.κεῖθενδὲπλαγχθέντεςἱκάνομενἐνθάδενυκτός.σπουδῇδ᾽ἐςλιμέναπροερέσσαμεν, οὐδέτιςἡμῖνδόρπουμνῆστιςἔην, μάλαπερχατέουσινἑλέσθαι,ἀλλ᾽αὔτωςἀποβάντεςἐκείμεθανηὸςἅπαντες.ἔνθ᾽ἐμὲμὲνγλυκὺςὕπνοςἐπήλυθεκεκμηῶτα,οἱδὲχρήματ᾽ἐμὰγλαφυρῆςἐκνηὸςἑλόντεςκάτθεσαν, ἔνθαπεραὐτὸςἐπὶψαμάθοισινἐκείμην.οἱδ᾽ἐςΣιδονίηνεὖναιομένηνἀναβάντεςᾤχοντ᾽: αὐτὰρἐγὼλιπόμηνἀκαχήμενοςἦτορ.”ὣςφάτο, μείδησενδὲθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη,χειρίτέμινκατέρεξε: δέμαςδ᾽ἤϊκτογυναικὶκαλῇτεμεγάλῃτεκαὶἀγλαὰἔργαἰδυίῃ:καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“κερδαλέος
κ᾽
εἴη
καὶ
ἐπίκλοπος
ὅς
σε
παρέλθοι
ἐνπάντεσσιδόλοισι, καὶεἰθεὸςἀντιάσειε.σχέτλιε, ποικιλομῆτα, δόλωνἆτ᾽, οὐκἄρ᾽ἔμελλες,οὐδ᾽ἐνσῇπερἐὼνγαίῃ, λήξεινἀπατάωνμύθωντεκλοπίων, οἵτοιπεδόθενφίλοιεἰσίν.ἀλλ᾽ἄγε, μηκέτιταῦταλεγώμεθα, εἰδότεςἄμφωκέρδε᾽, ἐπεὶσὺμένἐσσιβροτῶνὄχ᾽ἄριστοςἁπάντωνβουλῇκαὶμύθοισιν, ἐγὼδ᾽ἐνπᾶσιθεοῖσιμήτιτεκλέομαικαὶκέρδεσιν: οὐδὲσύγ᾽ἔγνωςΠαλλάδ᾽Ἀθηναίην, κούρηνΔιός, ἥτέτοιαἰεὶἐνπάντεσσιπόνοισιπαρίσταμαιἠδὲφυλάσσω,καὶδέσεΦαιήκεσσιφίλονπάντεσσινἔθηκα,νῦναὖδεῦρ᾽ἱκόμην, ἵνατοισὺνμῆτινὑφήνωχρήματάτεκρύψω, ὅσατοιΦαίηκεςἀγαυοὶὤπασανοἴκαδ᾽ἰόντιἐμῇβουλῇτενόῳτε,εἴπωθ᾽ὅσσατοιαἶσαδόμοιςἔνιποιητοῖσικήδε᾽ἀνασχέσθαι: σὺδὲτετλάμεναικαὶἀνάγκῃ,μηδέτῳἐκφάσθαιμήτ᾽ἀνδρῶνμήτεγυναικῶν,πάντων, οὕνεκ᾽ἄρ᾽ἦλθεςἀλώμενος, ἀλλὰσιωπῇπάσχεινἄλγεαπολλά, βίαςὑποδέγμενοςἀνδρῶν.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ἀργαλέον
σε, θεά, γνῶναι
βροτῷ
ἀντιάσαντι,καὶμάλ᾽ἐπισταμένῳ: σὲγὰραὐτὴνπαντὶἐΐσκεις.τοῦτοδ᾽ἐγὼνεὖοἶδ᾽, ὅτιμοιπάροςἠπίηἦσθα,ἧοςἐνὶΤροίῃπολεμίζομενυἷεςἈχαιῶν.αὐτὰρἐπεὶΠριάμοιοπόλινδιεπέρσαμεναἰπήν,βῆμενδ᾽ἐννήεσσι, θεὸςδ᾽ἐκέδασσενἈχαιούς,οὔσέγ᾽ἔπειταἴδον, κούρηΔιός, οὐδ᾽ἐνόησανηὸςἐμῆςἐπιβᾶσαν, ὅπωςτίμοιἄλγοςἀλάλκοις.ἀλλ᾽αἰεὶφρεσὶνᾗσινἔχωνδεδαϊγμένονἦτορἠλώμην, ἧόςμεθεοὶκακότητοςἔλυσαν:πρίνγ᾽ὅτεΦαιήκωνἀνδρῶνἐνπίονιδήμῳθάρσυνάςτεἔπεσσικαὶἐςπόλινἤγαγεςαὐτή.νῦνδέσεπρὸςπατρὸςγουνάζομαι—οὐ
γὰρ
ὀΐω
ἥκεινεἰςἸθάκηνεὐδείελον, ἀλλάτιν᾽ἄλληνγαῖανἀναστρέφομαι: σὲδὲκερτομέουσανὀΐωταῦτ᾽ἀγορευέμεναι, ἵν᾽ἐμὰςφρέναςἠπεροπεύσῃσ—εἰπέμοιεἰἐτεόνγεφίληνἐςπατρίδ᾽ἱκάνω.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:“αἰεί
τοι
τοιοῦτον
ἐνὶ
στήθεσσι
νόημα:τῷσεκαὶοὐδύναμαιπρολιπεῖνδύστηνονἐόντα,οὕνεκ᾽ἐπητήςἐσσικαὶἀγχίνοοςκαὶἐχέφρων.ἀσπασίωςγάρκ᾽ἄλλοςἀνὴρἀλαλήμενοςἐλθὼνἵετ᾽ἐνὶμεγάροιςἰδέεινπαῖδάςτ᾽ἄλοχόντε:σοὶδ᾽οὔπωφίλονἐστὶδαήμεναιοὐδὲπυθέσθαι,πρίνγ᾽ἔτισῆςἀλόχουπειρήσεαι, ἥτέτοιαὔτωςἧσταιἐνὶμεγάροισιν, ὀϊζυραὶδέοἱαἰεὶφθίνουσιννύκτεςτεκαὶἤματαδάκρυχεούσῃ.αὐτὰρἐγὼτὸμὲνοὔποτ᾽ἀπίστεον, ἀλλ᾽ἐνὶθυμῷᾔδε᾽, ὃνοστήσειςὀλέσαςἄποπάνταςἑταίρους:ἀλλάτοιοὐκἐθέλησαΠοσειδάωνιμάχεσθαιπατροκασιγνήτῳ, ὅςτοικότονἔνθετοθυμῷ,χωόμενοςὅτιοἱυἱὸνφίλονἐξαλάωσας.ἀλλ᾽ἄγετοιδείξωἸθάκηςἕδος, ὄφραπεποίθῃς.Φόρκυνοςμὲνὅδ᾽ἐστὶλιμήν, ἁλίοιογέροντος,ἥδεδ᾽ἐπὶκρατὸςλιμένοςτανύφυλλοςἐλαίη:ἀγχόθιδ᾽αὐτῆςἄντρονἐπήρατονἠεροειδές,ἱρὸννυμφάων, αἳνηϊάδεςκαλέονται:τοῦτοδέτοισπέοςἐστὶκατηρεφές, ἔνθασὺπολλὰςἔρδεσκεςνύμφῃσιτεληέσσαςἑκατόμβας:τοῦτοδὲΝήριτόνἐστινὄροςκαταειμένονὕλῃ.”ὣςεἰποῦσαθεὰσκέδασ᾽ἠέρα, εἴσατοδὲχθών:γήθησέντ᾽ἄρ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,χαίρωνᾗγαίῃ, κύσεδὲζείδωρονἄρουραν.αὐτίκαδὲνύμφῃςἠρήσατο, χεῖραςἀνασχών:“νύμφαι
νηϊάδες, κοῦραι
Διός, οὔ
ποτ᾽
ἐγώ
γε
ὄψεσθ᾽ὔμμ᾽ἐφάμην: νῦνδ᾽εὐχωλῇςἀγανῇσιχαίρετ᾽: ἀτὰρκαὶδῶραδιδώσομεν, ὡςτὸπάροςπερ,αἴκενἐᾷπρόφρωνμεΔιὸςθυγάτηρἀγελείηαὐτόντεζώεινκαίμοιφίλονυἱὸνἀέξῃ.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:“θάρσει, μή
τοι
ταῦτα
μετὰ
φρεσὶ
σῇσι
μελόντων.ἀλλὰχρήματαμὲνμυχῷἄντρουθεσπεσίοιοθείμεναὐτίκανῦν, ἵναπερτάδετοισόαμίμνῃ:αὐτοὶδὲφραζώμεθ᾽ὅπωςὄχ᾽ἄρισταγένηται.”ὣςεἰποῦσαθεὰδῦνεσπέοςἠεροειδές,μαιομένηκευθμῶναςἀνὰσπέος: αὐτὰρὈδυσσεὺςἆσσονπάντ᾽ἐφόρει, χρυσὸνκαὶἀτειρέαχαλκὸνεἵματάτ᾽εὐποίητα, τάοἱΦαίηκεςἔδωκαν.καὶτὰμὲνεὖκατέθηκε, λίθονδ᾽ἐπέθηκεθύρῃσιΠαλλὰςἈθηναίη, κούρηΔιὸςαἰγιόχοιο.τὼδὲκαθεζομένωἱερῆςπαρὰπυθμέν᾽ἐλαίηςφραζέσθηνμνηστῆρσινὑπερφιάλοισινὄλεθρον.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:“διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,φράζευὅπωςμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφήσεις,οἳδήτοιτρίετεςμέγαρονκάτακοιρανέουσι,μνώμενοιἀντιθέηνἄλοχονκαὶἕδναδιδόντες:ἡδὲσὸναἰεὶνόστονὀδυρομένηκατὰθυμὸνπάνταςμένῥ᾽ἔλπεικαὶὑπίσχεταιἀνδρὶἑκάστῳ,ἀγγελίαςπροϊεῖσα, νόοςδέοἱἄλλαμενοινᾷ.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὢ
πόποι, ἦ
μάλα
δὴ
Ἀγαμέμνονος
Ἀτρεΐδαο
φθίσεσθαικακὸνοἶτονἐνὶμεγάροισινἔμελλον,εἰμήμοισὺἕκαστα, θεά, κατὰμοῖρανἔειπες.ἀλλ᾽ἄγεμῆτινὕφηνον, ὅπωςἀποτίσομαιαὐτούς:πὰρδέμοιαὐτὴστῆθι, μένοςπολυθαρσὲςἐνεῖσα,οἷονὅτεΤροίηςλύομενλιπαρὰκρήδεμνα.αἴκέμοιὣςμεμαυῖαπαρασταίης, γλαυκῶπι,καίκετριηκοσίοισινἐγὼνἄνδρεσσιμαχοίμηνσὺνσοί, πότναθεά, ὅτεμοιπρόφρασσ᾽ἐπαρήγοις.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:“καὶ
λίην
τοι
ἐγώ
γε
παρέσσομαι, οὐδέ
με
λήσεις,ὁππότεκενδὴταῦταπενώμεθα: καίτιν᾽ὀΐωαἵματίτ᾽ἐγκεφάλῳτεπαλαξέμενἄσπετονοὖδαςἀνδρῶνμνηστήρων, οἵτοιβίοτονκατέδουσιν.ἀλλ᾽ἄγεσ᾽ἄγνωστοντεύξωπάντεσσιβροτοῖσι:κάρψωμὲνχρόακαλὸνἐνὶγναμπτοῖσιμέλεσσι,ξανθὰςδ᾽ἐκκεφαλῆςὀλέσωτρίχας, ἀμφὶδὲλαῖφοςἕσσωὅκεστυγέῃσινἰδὼνἄνθρωπονἔχοντα,κνυζώσωδέτοιὄσσεπάροςπερικαλλέ᾽ἐόντε,ὡςἂνἀεικέλιοςπᾶσιμνηστῆρσιφανήῃςσῇτ᾽ἀλόχῳκαὶπαιδί, τὸνἐνμεγάροισινἔλειπες.αὐτὸςδὲπρώτιστασυβώτηνεἰσαφικέσθαι,ὅςτοιὑῶνἐπίουρος, ὁμῶςδέτοιἤπιαοἶδε,παῖδάτεσὸνφιλέεικαὶἐχέφροναΠηνελόπειαν.δήειςτόνγεσύεσσιπαρήμενον: αἱδὲνέμονταιπὰρΚόρακοςπέτρῃἐπίτεκρήνῃἈρεθούσῃ,ἔσθουσαιβάλανονμενοεικέακαὶμέλανὕδωρπίνουσαι, τάθ᾽ὕεσσιτρέφειτεθαλυῖανἀλοιφήν.ἔνθαμένεινκαὶπάνταπαρήμενοςἐξερέεσθαι,ὄφρ᾽ἂνἐγὼνἔλθωΣπάρτηνἐςκαλλιγύναικαΤηλέμαχονκαλέουσα, τεὸνφίλονυἱόν, Ὀδυσσεῦ:ὅςτοιἐςεὐρύχορονΛακεδαίμοναπὰρΜενέλαονᾤχετοπευσόμενοςμετὰσὸνκλέος, εἴπουἔτ᾽εἴης.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“τίπτε
τ᾽
ἄρ᾽
οὔ
οἱ
ἔειπες, ἐνὶ
φρεσὶ
πάντα
ἰδυῖα;ἦἵναπουκαὶκεῖνοςἀλώμενοςἄλγεαπάσχῃπόντονἐπ᾽ἀτρύγετον: βίοτονδέοἱἄλλοιἔδουσι;”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:“μὴ
δή
τοι
κεῖνός
γε
λίην
ἐνθύμιος
ἔστω.αὐτήμινπόμπευον, ἵνακλέοςἐσθλὸνἄροιτοκεῖσ᾽ἐλθών: ἀτὰροὔτιν᾽ἔχειπόνον, ἀλλὰἕκηλοςἧσταιἐνἈτρεΐδαοδόμοις, παρὰδ᾽ἄσπετακεῖται.ἦμένμινλοχόωσινέοισὺννηῒμελαίνῃ,ἱέμενοικτεῖναι, πρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι:ἀλλὰτάγ᾽οὐκὀΐω, πρὶνκαίτιναγαῖακαθέξειἀνδρῶνμνηστήρων, οἵτοιβίοτονκατέδουσιν.”ὣςἄραμινφαμένηῥάβδῳἐπεμάσσατ᾽Ἀθήνη.κάρψενμὲνχρόακαλὸνἐνὶγναμπτοῖσιμέλεσσι,ξανθὰςδ᾽ἐκκεφαλῆςὄλεσετρίχας, ἀμφὶδὲδέρμαπάντεσσινμελέεσσιπαλαιοῦθῆκεγέροντος,κνύζωσενδέοἱὄσσεπάροςπερικαλλέ᾽ἐόντε:ἀμφὶδέμινῥάκοςἄλλοκακὸνβάλενἠδὲχιτῶνα,ῥωγαλέαῥυπόωντα, κακῷμεμορυγμένακαπνῷ:ἀμφὶδέμινμέγαδέρματαχείηςἕσσ᾽ἐλάφοιο,ψιλόν: δῶκεδέοἱσκῆπτρονκαὶἀεικέαπήρην,πυκνὰῥωγαλέην: ἐνδὲστρόφοςἦενἀορτήρ.τώγ᾽ὣςβουλεύσαντεδιέτμαγεν. ἡμὲνἔπειταἐςΛακεδαίμοναδῖανἔβημετὰπαῖδ᾽Ὀδυσῆος.
αὐτὰρὁἐκλιμένοςπροσέβητρηχεῖανἀταρπὸνχῶρονἀν᾽ὑλήενταδι᾽ἄκριας, ᾗοἱἈθήνηπέφραδεδῖονὑφορβόν, ὅοἱβιότοιομάλιστακήδετοοἰκήων, οὓςκτήσατοδῖοςὈδυσσεύς.τὸνδ᾽ἄρ᾽ἐνὶπροδόμῳεὗρ᾽ἥμενον, ἔνθαοἱαὐλὴὑψηλὴδέδμητο, περισκέπτῳἐνὶχώρῳ,καλήτεμεγάλητε, περίδρομος: ἥνῥασυβώτηςαὐτὸςδείμαθ᾽ὕεσσινἀποιχομένοιοἄνακτος,νόσφινδεσποίνηςκαὶΛαέρταογέροντος,ῥυτοῖσινλάεσσικαὶἐθρίγκωσενἀχέρδῳ:σταυροὺςδ᾽ἐκτὸςἔλασσεδιαμπερὲςἔνθακαὶἔνθα,πυκνοὺςκαὶθαμέας, τὸμέλανδρυὸςἀμφικεάσσας:ἔντοσθενδ᾽αὐλῆςσυφεοὺςδυοκαίδεκαποίειπλησίονἀλλήλων, εὐνὰςσυσίν: ἐνδὲἑκάστῳπεντήκοντασύεςχαμαιευνάδεςἐρχατόωντο,θήλειαιτοκάδες: τοὶδ᾽ἄρσενεςἐκτὸςἴαυον,πολλὸνπαυρότεροι: τοὺςγὰρμινύθεσκονἔδοντεςἀντίθεοιμνηστῆρες, ἐπεὶπροΐαλλεσυβώτηςαἰεὶζατρεφέωνσιάλωντὸνἄριστονἁπάντων:οἱδὲτριηκόσιοίτεκαὶἑξήκονταπέλοντο.πὰρδὲκύνες, θήρεσσινἐοικότεςαἰὲνἴαυοντέσσαρες, οὓςἔθρεψεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν.αὐτὸςδ᾽ἀμφὶπόδεσσινἑοῖςἀράρισκεπέδιλα,τάμνωνδέρμαβόειονἐϋχροές: οἱδὲδὴἄλλοιᾤχοντ᾽ἄλλυδιςἄλλοςἅμ᾽ἀγρομένοισισύεσσιν,οἱτρεῖς: τὸνδὲτέταρτονἀποπροέηκεπόλινδεσῦνἀγέμενμνηστῆρσινὑπερφιάλοισινἀνάγκῃ,ὄφρ᾽ἱερεύσαντεςκρειῶνκορεσαίατοθυμόν.ἐξαπίνηςδ᾽Ὀδυσῆαἴδονκύνεςὑλακόμωροι.οἱμὲνκεκλήγοντεςἐπέδραμον: αὐτὰρὈδυσσεὺςἕζετοκερδοσύνη, σκῆπτρονδέοἱἔκπεσεχειρός.ἔνθακενᾧπὰρσταθμῷἀεικέλιονπάθενἄλγος:ἀλλὰσυβώτηςὦκαποσὶκραιπνοῖσιμετασπὼνἔσσυτ᾽ἀνὰπρόθυρον, σκῦτοςδέοἱἔκπεσεχειρός.τοὺςμὲνὁμοκλήσαςσεῦενκύναςἄλλυδιςἄλλονπυκνῇσινλιθάδεσσιν: ὁδὲπροσέειπενἄνακτα:“ὦ
γέρον, ἦ
ὀλίγου
σε
κύνες
διεδηλήσαντο
ἐξαπίνης, καίκένμοιἐλεγχείηνκατέχευας.καὶδέμοιἄλλαθεοὶδόσανἄλγεάτεστοναχάςτε:ἀντιθέουγὰρἄνακτοςὀδυρόμενοςκαὶἀχεύωνἧμαι, ἄλλοισινδὲσύαςσιάλουςἀτιτάλλωἔδμεναι: αὐτὰρκεῖνοςἐελδόμενόςπουἐδωδῆςπλάζετ᾽ἐπ᾽ἀλλοθρόωνἀνδρῶνδῆμόντεπόλιντε,εἴπουἔτιζώεικαὶὁρᾷφάοςἠελίοιο.ἀλλ᾽ἕπεο, κλισίηνδ᾽ἴομεν, γέρον, ὄφρακαὶαὐτός,σίτουκαὶοἴνοιοκορεσσάμενοςκατὰθυμόν,εἴπῃςὁππόθενἐσσὶκαὶὁππόσακήδε᾽ἀνέτλης.”ὣςεἰπὼνκλισίηνδ᾽ἡγήσατοδῖοςὑφορβός,εἷσενδ᾽εἰσαγαγών, ῥῶπαςδ᾽ὑπέχευεδασείας,ἐστόρεσενδ᾽ἐπὶδέρμαἰονθάδοςἀγρίουαἰγός,αὐτοῦἐνεύναιον, μέγακαὶδασύ. χαῖρεδ᾽Ὀδυσσεὺςὅττιμινὣςὑπέδεκτο, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“Ζεύς
τοι
δοίη, ξεῖνε, καὶ
ἀθάνατοι
θεοὶ
ἄλλοι
ὅττιμάλιστ᾽ἐθέλεις, ὅτιμεπρόφρωνὑπέδεξο.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“ξεῖν᾽, οὔ
μοι
θέμις
ἔστ᾽, οὐδ᾽
εἰ
κακίων
σέθεν
ἔλθοι,ξεῖνονἀτιμῆσαι: πρὸςγὰρΔιόςεἰσινἅπαντεςξεῖνοίτεπτωχοίτε: δόσιςδ᾽ὀλίγητεφίλητεγίγνεταιἡμετέρη: ἡγὰρδμώωνδίκηἐστὶναἰεὶδειδιότων, ὅτ᾽ἐπικρατέωσινἄνακτεςοἱνέοι. ἦγὰρτοῦγεθεοὶκατὰνόστονἔδησαν,ὅςκενἔμ᾽ἐνδυκέωςἐφίλεικαὶκτῆσινὄπασσεν,οἶκόντεκλῆρόντεπολυμνήστηντεγυναῖκα,οἷάτεᾧοἰκῆϊἄναξεὔθυμοςἔδωκεν,ὅςοἱπολλὰκάμῃσι, θεὸςδ᾽ἐπὶἔργονἀέξῃ,ὡςκαὶἐμοὶτόδεἔργονἀέξεται, ᾧἐπιμίμνω.τῷκέμεπόλλ᾽ὤνησενἄναξ, εἰαὐτόθ᾽ἐγήρα:ἀλλ᾽ὄλεθ᾽—ὡς
ὤφελλ᾽
Ἑλένης
ἀπὸ
φῦλον
ὀλέσθαι
πρόχνυ, ἐπεὶπολλῶνἀνδρῶνὑπὸγούνατ᾽ἔλυσε:καὶγὰρκεῖνοςἔβηἈγαμέμνονοςεἵνεκατιμῆςἼλιονεἰςεὔπωλον, ἵναΤρώεσσιμάχοιτο.”ὣςεἰπὼνζωστῆριθοῶςσυνέεργεχιτῶνα,βῆδ᾽ἴμενἐςσυφεούς, ὅθιἔθνεαἔρχατοχοίρων.ἔνθενἑλὼνδύ᾽ἔνεικεκαὶἀμφοτέρουςἱέρευσεν,εὗσέτεμίστυλλέντεκαὶἀμφ᾽ὀβελοῖσινἔπειρεν.ὀπτήσαςδ᾽ἄραπάνταφέρωνπαρέθηκ᾽Ὀδυσῆϊθέρμ᾽αὐτοῖςὀβελοῖσιν: ὁδ᾽ἄλφιταλευκὰπάλυνεν:ἐνδ᾽ἄρακισσυβίῳκίρνημελιηδέαοἶνον,αὐτὸςδ᾽ἀντίονἷζεν, ἐποτρύνωνδὲπροσηύδα:“ἔσθιε
νῦν, ὦ
ξεῖνε, τά
τε
δμώεσσι
πάρεστι,χοίρε᾽: ἀτὰρσιάλουςγεσύαςμνηστῆρεςἔδουσιν,οὐκὄπιδαφρονέοντεςἐνὶφρεσὶνοὐδ᾽ἐλεητύν.οὐμὲνσχέτλιαἔργαθεοὶμάκαρεςφιλέουσιν,ἀλλὰδίκηντίουσικαὶαἴσιμαἔργ᾽ἀνθρώπων.καὶμὲνδυσμενέεςκαὶἀνάρσιοι, οἵτ᾽ἐπὶγαίηςἀλλοτρίηςβῶσινκαίσφιΖεὺςληΐδαδώῃ,πλησάμενοιδέτενῆαςἔβανοἶκόνδενέεσθαι,καὶμὲντοῖςὄπιδοςκρατερὸνδέοςἐνφρεσὶπίπτει.οἵδεδὲκαίτιἴσασι, θεοῦδέτιν᾽ἔκλυοναὐδήν,κείνουλυγρὸνὄλεθρον, ὅτ᾽οὐκἐθέλουσιδικαίωςμνᾶσθαιοὐδὲνέεσθαιἐπὶσφέτερ᾽, ἀλλὰἕκηλοικτήματαδαρδάπτουσινὑπέρβιον, οὐδ᾽ἔπιφειδώ.ὅσσαιγὰρνύκτεςτεκαὶἡμέραιἐκΔιόςεἰσιν,οὔποθ᾽ἓνἱρεύουσ᾽ἱερήϊον, οὐδὲδύ᾽οἴω:οἶνονδὲφθινύθουσινὑπέρβιονἐξαφύοντες.ἦγάροἱζωήγ᾽ἦνἄσπετος: οὔτινιτόσσηἀνδρῶνἡρώων, οὔτ᾽ἠπείροιομελαίνηςοὔτ᾽αὐτῆςἸθάκης: οὐδὲξυνεείκοσιφωτῶνἔστ᾽ἄφενοςτοσσοῦτον: ἐγὼδέκέτοικαταλέξω.δώδεκ᾽ἐνἠπείρῳἀγέλαι: τόσαπώεαοἰῶν,τόσσασυῶνσυβόσια, τόσ᾽αἰπόλιαπλατέ᾽αἰγῶνβόσκουσιξεῖνοίτεκαὶαὐτοῦβώτορεςἄνδρες.ἐνθάδεδ᾽αἰπόλιαπλατέ᾽αἰγῶνἕνδεκαπάνταἐσχατιῇβόσκοντ᾽, ἐπὶδ᾽ἀνέρεςἐσθλοὶὄρονται.τῶναἰείσφινἕκαστοςἐπ᾽ἤματιμῆλονἀγινεῖ,ζατρεφέωναἰγῶνὅςτιςφαίνηταιἄριστος.αὐτὰρἐγὼσῦςτάσδεφυλάσσωτεῥύομαίτε,καίσφισυῶντὸνἄριστονἐῢκρίναςἀποπέμπω.”ὣςφάθ᾽, ὁδ᾽ἐνδυκέωςκρέατ᾽ἤσθιεπῖνέτεοἶνονἁρπαλέωςἀκέων, κακὰδὲμνηστῆρσιφύτευεν.αὐτὰρἐπεὶδείπνησεκαὶἤραρεθυμὸνἐδωδῇ,καίοἱπλησάμενοςδῶκεσκύφον, ᾧπερἔπινεν,οἴνουἐνίπλειον: ὁδ᾽ἐδέξατο, χαῖρεδὲθυμῷ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ὦ
φίλε, τίς
γάρ
σε
πρίατο
κτεάτεσσιν
ἑοῖσιν,ὧδεμάλ᾽ἀφνειὸςκαὶκαρτερὸςὡςἀγορεύεις;φῆςδ᾽αὐτὸνφθίσθαιἈγαμέμνονοςεἵνεκατιμῆς.εἰπέμοι, αἴκέποθιγνώωτοιοῦτονἐόντα.Ζεὺςγάρπουτόγεοἶδεκαὶἀθάνατοιθεοὶἄλλοι,εἴκέμινἀγγείλαιμιἰδών: ἐπὶπολλὰδ᾽ἀλήθην.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειτασυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν:“ὦ
γέρον, οὔ
τις
κεῖνον
ἀνὴρ
ἀλαλήμενος
ἐλθὼν
ἀγγέλλωνπείσειεγυναῖκάτεκαὶφίλονυἱόν,ἀλλ᾽ἄλλωςκομιδῆςκεχρημένοιἄνδρεςἀλῆταιψεύδοντ᾽, οὐδ᾽ἐθέλουσινἀληθέαμυθήσασθαι.ὃςδέκ᾽ἀλητεύωνἸθάκηςἐςδῆμονἵκηται,ἐλθὼνἐςδέσποινανἐμὴνἀπατήλιαβάζει:ἡδ᾽εὖδεξαμένηφιλέεικαὶἕκασταμεταλλᾷ,καίοἱὀδυρομένῃβλεφάρωνἄποδάκρυαπίπτει,ἣθέμιςἐστὶγυναικός, ἐπὴνπόσιςἄλλοθ᾽ὄληται.αἶψάκεκαὶσύ, γεραιέ, ἔποςπαρατεκτήναιο.εἴτίςτοιχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαδοίη.τοῦδ᾽ἤδημέλλουσικύνεςταχέεςτ᾽οἰωνοὶῥινὸνἀπ᾽ὀστεόφινἐρύσαι, ψυχὴδὲλέλοιπεν:ἢτόνγ᾽ἐνπόντῳφάγονἰχθύες, ὀστέαδ᾽αὐτοῦκεῖταιἐπ᾽ἠπείρουψαμάθῳεἰλυμέναπολλῇ.ὣςὁμὲνἔνθ᾽ἀπόλωλε, φίλοισιδὲκήδε᾽ὀπίσσωπᾶσιν, ἐμοὶδὲμάλιστα, τετεύχαται: οὐγὰρἔτ᾽ἄλλονἤπιονὧδεἄνακτακιχήσομαι, ὁππόσ᾽ἐπέλθω,οὐδ᾽εἴκενπατρὸςκαὶμητέροςαὖτιςἵκωμαιοἶκον, ὅθιπρῶτονγενόμηνκαίμ᾽ἔτρεφοναὐτοί.οὐδένυτῶνἔτιτόσσονὀδύρομαι, ἱέμενόςπερὀφθαλμοῖσινἰδέσθαιἐὼνἐνπατρίδιγαίῃ:ἀλλάμ᾽Ὀδυσσῆοςπόθοςαἴνυταιοἰχομένοιο.τὸνμὲνἐγών, ὦξεῖνε, καὶοὐπαρεόντ᾽ὀνομάζειναἰδέομαι: πέριγάρμ᾽ἐφίλεικαὶκήδετοθυμῷ:ἀλλάμινἠθεῖονκαλέωκαὶνόσφινἐόντα.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“ὦ
φίλ᾽, ἐπειδὴ
πάμπαν
ἀναίνεαι, οὐδ᾽
ἔτι
φῇσθα
κεῖνονἐλεύσεσθαι, θυμὸςδέτοιαἰὲνἄπιστος:ἀλλ᾽ἐγὼοὐκαὔτωςμυθήσομαι, ἀλλὰσὺνὅρκῳ,ὡςνεῖταιὈδυσεύς: εὐαγγέλιονδέμοιἔστωαὐτίκ᾽, ἐπείκενκεῖνοςἰὼντὰἃδώμαθ᾽ἵκηται:ἕσσαιμεχλαῖνάντεχιτῶνάτε, εἵματακαλά:πρὶνδέκε, καὶμάλαπερκεχρημένος, οὔτιδεχοίμην.ἐχθρὸςγάρμοικεῖνοςὁμῶςἈΐδαοπύλῃσιγίγνεται, ὃςπενίῃεἴκωνἀπατήλιαβάζει.ἴστωνῦνΖεὺςπρῶταθεῶν, ξενίητετράπεζα,ἱστίητ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ἣνἀφικάνω:ἦμέντοιτάδεπάντατελείεταιὡςἀγορεύω.τοῦδ᾽αὐτοῦλυκάβαντοςἐλεύσεταιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεύς.τοῦμὲνφθίνοντοςμηνός, τοῦδ᾽ἱσταμένοιο,οἴκαδενοστήσει, καὶτίσεταιὅςτιςἐκείνουἐνθάδ᾽ἀτιμάζειἄλοχονκαὶφαίδιμονυἱόν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“ὦ
γέρον, οὔτ᾽
ἄρ᾽
ἐγὼν
εὐαγγέλιον
τόδε
τίσω,οὔτ᾽Ὀδυσεὺςἔτιοἶκονἐλεύσεται: ἀλλὰἕκηλοςπῖνε, καὶἄλλαπαρὲξμεμνώμεθα, μηδέμετούτωνμίμνησκ᾽: ἦγὰρθυμὸςἐνὶστήθεσσινἐμοῖσινἄχνυται, ὁππότετιςμνήσῃκεδνοῖοἄνακτος.ἀλλ᾽ἦτοιὅρκονμὲνἐάσομεν, αὐτὰρὈδυσσεὺςἔλθοιὅπωςμινἐγώγ᾽ἐθέλωκαὶΠηνελόπειαΛαέρτηςθ᾽ὁγέρωνκαὶΤηλέμαχοςθεοειδής.νῦναὖπαιδὸςἄλαστονὀδύρομαι, ὃντέκ᾽Ὀδυσσεύς,Τηλεμάχου: τὸνἐπεὶθρέψανθεοὶἔρνεϊἶσον,καίμινἔφηνἔσσεσθαιἐνἀνδράσινοὔτιχέρηαπατρὸςἑοῖοφίλοιο, δέμαςκαὶεἶδοςἀγητόν,τὸνδέτιςἀθανάτωνβλάψεφρέναςἔνδονἐΐσαςἠέτιςἀνθρώπων: ὁδ᾽ἔβημετὰπατρὸςἀκουὴνἐςΠύλονἠγαθέην: τὸνδὲμνηστῆρεςἀγαυοὶοἴκαδ᾽ἰόνταλοχῶσιν, ὅπωςἀπὸφῦλονὄληταινώνυμονἐξἸθάκηςἈρκεισίουἀντιθέοιο.ἀλλ᾽ἦτοικεῖνονμὲνἐάσομεν, ἤκενἁλώῃἦκεφύγῃκαίκένοἱὑπέρσχῃχεῖραΚρονίων.ἀλλ᾽ἄγεμοισύ, γεραιέ, τὰσ᾽αὐτοῦκήδε᾽ἐνίσπεςκαίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ:τίςπόθενεἶςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;ὁπποίηςτ᾽ἐπὶνηὸςἀφίκεο: πῶςδέσεναῦταιἤγαγονεἰςἸθάκην; τίνεςἔμμεναιεὐχετόωντο;οὐμὲνγάρτίσεπεζὸνὀΐομαιἐνθάδ᾽ἱκέσθαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι
ταῦτα
μάλ᾽
ἀτρεκέως
ἀγορεύσω.εἴημὲννῦννῶϊνἐπὶχρόνονἠμὲνἐδωδὴἠδὲμέθυγλυκερὸνκλισίηςἔντοσθενἐοῦσι,δαίνυσθαιἀκέοντ᾽, ἄλλοιδ᾽ἐπὶἔργονἕποιεν:ῥηϊδίωςκενἔπειτακαὶεἰςἐνιαυτὸνἅπανταοὔτιδιαπρήξαιμιλέγωνἐμὰκήδεαθυμοῦ,ὅσσαγεδὴξύμπανταθεῶνἰότητιμόγησα.“ἐκ
μὲν
Κρητάων
γένος
εὔχομαι
εὐρειάων,ἀνέροςἀφνειοῖοπάϊς: πολλοὶδὲκαὶἄλλοιυἱέεςἐνμεγάρῳἠμὲντράφενἠδ᾽ἐγένοντογνήσιοιἐξἀλόχου: ἐμὲδ᾽ὠνητὴτέκεμήτηρπαλλακίς, ἀλλάμεἶσονἰθαιγενέεσσινἐτίμαΚάστωρὙλακίδης, τοῦἐγὼγένοςεὔχομαιεἶναιὃςτότ᾽ἐνὶΚρήτεσσιθεὸςὣςτίετοδήμῳὄλβῳτεπλούτῳτεκαὶυἱάσικυδαλίμοισιν.ἀλλ᾽ἦτοιτὸνκῆρεςἔβανθανάτοιοφέρουσαιεἰςἈΐδαοδόμους: τοὶδὲζωὴνἐδύσαντοπαῖδεςὑπέρθυμοικαὶἐπὶκλήρουςἐβάλοντο,αὐτὰρἐμοὶμάλαπαῦραδόσανκαὶοἰκί᾽ἔνειμαν.ἠγαγόμηνδὲγυναῖκαπολυκλήρωνἀνθρώπωνεἵνεκ᾽ἐμῆςἀρετῆς, ἐπεὶοὐκἀποφώλιοςἦαοὐδὲφυγοπτόλεμος: νῦνδ᾽ἤδηπάνταλέλοιπενἀλλ᾽ἔμπηςκαλάμηνγέσ᾽ὀΐομαιεἰσορόωνταγιγνώσκειν: ἦγάρμεδύηἔχειἤλιθαπολλή.ἦμὲνδὴθάρσοςμοιἌρηςτ᾽ἔδοσανκαὶἈθήνηκαὶῥηξηνορίην: ὁπότεκρίνοιμιλόχονδεἄνδραςἀριστῆας, κακὰδυσμενέεσσιφυτεύων,οὔποτέμοιθάνατονπροτιόσσετοθυμὸςἀγήνωρ,ἀλλὰπολὺπρώτιστοςἐπάλμενοςἔγχειἕλεσκονἀνδρῶνδυσμενέωνὅτέμοιεἴξειεπόδεσσιν.τοῖοςἔαἐνπολέμῳ: ἔργονδέμοιοὐφίλονἔσκενοὐδ᾽οἰκωφελίη, ἥτετρέφειἀγλαὰτέκνα,ἀλλάμοιαἰεὶνῆεςἐπήρετμοιφίλαιἦσανκαὶπόλεμοικαὶἄκοντεςἐΰξεστοικαὶὀϊστοί,λυγρά, τάτ᾽ἄλλοισίνγεκαταριγηλὰπέλονται.αὐτὰρἐμοὶτὰφίλ᾽ἔσκετάπουθεὸςἐνφρεσὶθῆκεν:ἄλλοςγάρτ᾽ἄλλοισινἀνὴρἐπιτέρπεταιἔργοις.πρὶνμὲνγὰρΤροίηςἐπιβήμεναιυἷαςἈχαιῶνεἰνάκιςἀνδράσινἦρξακαὶὠκυπόροισινέεσσινἄνδραςἐςἀλλοδαπούς, καίμοιμάλατύγχανεπολλά.τῶνἐξαιρεύμηνμενοεικέα, πολλὰδ᾽ὀπίσσωλάγχανον: αἶψαδὲοἶκοςὀφέλλετο, καίῥαἔπειταδεινόςτ᾽αἰδοῖόςτεμετὰΚρήτεσσιτετύγμην.“ἀλλ᾽
ὅτε
δὴ
τήν
γε
στυγερὴν
ὁδὸν
εὐρύοπα
Ζεὺς
ἐφράσαθ᾽, ἣπολλῶνἀνδρῶνὑπὸγούνατ᾽ἔλυσε,δὴτότ᾽ἔμ᾽ἤνωγονκαὶἀγακλυτὸνἸδομενῆανήεσσ᾽ἡγήσασθαιἐςἼλιον: οὐδέτιμῆχοςἦενἀνήνασθαι, χαλεπὴδ᾽ἔχεδήμουφῆμις.ἔνθαμὲνεἰνάετεςπολεμίζομενυἷεςἈχαιῶν,τῷδεκάτῳδὲπόλινΠριάμουπέρσαντεςἔβημενοἴκαδεσὺννήεσσι, θεὸςδ᾽ἐκέδασσενἈχαιούς.αὐτὰρἐμοὶδειλῷκακὰμήδετομητίεταΖεύς:μῆναγὰροἶονἔμεινατεταρπόμενοςτεκέεσσινκουριδίῃτ᾽ἀλόχῳκαὶκτήμασιν: αὐτὰρἔπειταΑἴγυπτόνδεμεθυμὸςἀνώγειναυτίλλεσθαι,νῆαςἐῢστείλαντασὺνἀντιθέοιςἑτάροισιν.ἐννέανῆαςστεῖλα, θοῶςδ᾽ἐσαγείρατολαός.ἑξῆμαρμὲνἔπειταἐμοὶἐρίηρεςἑταῖροιδαίνυντ᾽: αὐτὰρἐγὼνἱερήϊαπολλὰπαρεῖχονθεοῖσίντεῥέζειναὐτοῖσίτεδαῖταπένεσθαι.ἑβδομάτῃδ᾽ἀναβάντεςἀπὸΚρήτηςεὐρείηςἐπλέομενΒορέῃἀνέμῳἀκραέϊκαλῷῥηϊδίως, ὡςεἴτεκατὰῥόον: οὐδέτιςοὖνμοινηῶνπημάνθη, ἀλλ᾽ἀσκηθέεςκαὶἄνουσοιἥμεθα, τὰςδ᾽ἄνεμόςτεκυβερνῆταίτ᾽ἴθυνον.“πεμπταῖοι
δ᾽
Αἴγυπτον
ἐϋρρείτην
ἱκόμεσθα,στῆσαδ᾽ἐνΑἰγύπτῳποταμῷνέαςἀμφιελίσσας.ἔνθ᾽ἦτοιμὲνἐγὼκελόμηνἐρίηραςἑταίρουςαὐτοῦπὰρνήεσσιμένεινκαὶνῆαςἔρυσθαι,ὀπτῆραςδὲκατὰσκοπιὰςὤτρυνανέεσθαι:οἱδ᾽ὕβρειεἴξαντες, ἐπισπόμενοιμένεϊσφῷ,αἶψαμάλ᾽Αἰγυπτίωνἀνδρῶνπερικαλλέαςἀγροὺςπόρθεον, ἐκδὲγυναῖκαςἄγονκαὶνήπιατέκνα,αὐτούςτ᾽ἔκτεινον: τάχαδ᾽ἐςπόλινἵκετ᾽ἀϋτή.οἱδὲβοῆςἀΐοντεςἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφινἦλθον: πλῆτοδὲπᾶνπεδίονπεζῶντεκαὶἵππωνχαλκοῦτεστεροπῆς: ἐνδὲΖεὺςτερπικέραυνοςφύζανἐμοῖςἑτάροισικακὴνβάλεν, οὐδέτιςἔτλημεῖναιἐναντίβιον: περὶγὰρκακὰπάντοθενἔστη.ἔνθ᾽ἡμέωνπολλοὺςμὲνἀπέκτανονὀξέϊχαλκῷ,τοὺςδ᾽ἄναγονζωούς, σφίσινἐργάζεσθαιἀνάγκῃ.αὐτὰρἐμοὶΖεὺςαὐτὸςἐνὶφρεσὶνὧδενόημαποίησ᾽—ὡς
ὄφελον
θανέειν
καὶ
πότμον
ἐπισπεῖν
αὐτοῦἐνΑἰγύπτῳ: ἔτιγάρνύμεπῆμ᾽ὑπέδεκτο—αὐτίκ᾽ἀπὸκρατὸςκυνέηνεὔτυκτονἔθηκακαὶσάκοςὤμοιϊν, δόρυδ᾽ἔκβαλονἔκτοσεχειρός:αὐτὰρἐγὼβασιλῆοςἐναντίονἤλυθονἵππωνκαὶκύσαγούναθ᾽ἑλών: ὁδ᾽ἐρύσατοκαίμ᾽ἐλέησεν,ἐςδίφρονδέμ᾽ἕσαςἄγενοἴκαδεδάκρυχέοντα.ἦμένμοιμάλαπολλοὶἐπήϊσσονμελίῃσιν,ἱέμενοικτεῖναι—δὴ
γὰρ
κεχολώατο
λίην—ἀλλ᾽ἀπὸκεῖνοςἔρυκε, Διὸςδ᾽ὠπίζετομῆνινξεινίου, ὅςτεμάλιστανεμεσσᾶταικακὰἔργα.“ἔνθα
μὲν
ἑπτάετες
μένον
αὐτόθι, πολλὰ
δ᾽
ἄγειρα
χρήματ᾽ἀν᾽Αἰγυπτίουςἄνδρας: δίδοσανγὰρἅπαντες.ἀλλ᾽ὅτεδὴὄγδοόνμοιἐπιπλόμενονἔτοςἦλθεν,δὴτότεΦοῖνιξἦλθενἀνὴρἀπατήλιαεἰδώς,τρώκτης, ὃςδὴπολλὰκάκ᾽ἀνθρώποισινἐώργει:ὅςμ᾽ἄγεπαρπεπιθὼνᾗσιφρεσίν, ὄφρ᾽ἱκόμεσθαΦοινίκην, ὅθιτοῦγεδόμοικαὶκτήματ᾽ἔκειτο.ἔνθαπαρ᾽αὐτῷμεῖνατελεσφόρονεἰςἐνιαυτόν.ἀλλ᾽ὅτεδὴμῆνέςτεκαὶἡμέραιἐξετελεῦντοἄψπεριτελλομένουἔτεοςκαὶἐπήλυθονὧραι,ἐςΛιβύηνμ᾽ἐπὶνηὸςἐέσσατοποντοπόροιοψεύδεαβουλεύσας, ἵναοἱσὺνφόρτονἄγοιμι,κεῖθιδέμ᾽ὡςπεράσειεκαὶἄσπετονὦνονἕλοιτο.τῷἑπόμηνἐπὶνηός, ὀϊόμενόςπερ, ἀνάγκῃ.ἡδ᾽ἔθεενΒορέῃἀνέμῳἀκραέϊκαλῷ,μέσσονὑπὲρΚρήτης: Ζεὺςδέσφισιμήδετ᾽ὄλεθρον.ἀλλ᾽ὅτεδὴΚρήτηνμὲνἐλείπομεν, οὐδέτιςἄλληφαίνετογαιάων, ἀλλ᾽οὐρανὸςἠδὲθάλασσα,δὴτότεκυανέηννεφέληνἔστησεΚρονίωννηὸςὕπεργλαφυρῆς, ἤχλυσεδὲπόντοςὑπ᾽αὐτῆς.Ζεὺςδ᾽ἄμυδιςβρόντησεκαὶἔμβαλενηῒκεραυνόν:ἡδ᾽ἐλελίχθηπᾶσαΔιὸςπληγεῖσακεραυνῷ,ἐνδὲθεείουπλῆτο: πέσονδ᾽ἐκνηὸςἅπαντες.οἱδὲκορώνῃσινἴκελοιπερὶνῆαμέλαινανκύμασινἐμφορέοντο: θεὸςδ᾽ἀποαίνυτονόστον.αὐτὰρἐμοὶΖεὺςαὐτός, ἔχοντίπερἄλγεαθυμῷ,ἱστὸνἀμαιμάκετοννηὸςκυανοπρῴροιοἐνχείρεσσινἔθηκεν, ὅπωςἔτιπῆμαφύγοιμι.τῷῥαπεριπλεχθεὶςφερόμηνὀλοοῖςἀνέμοισιν.ἐννῆμαρφερόμην, δεκάτῃδέμενυκτὶμελαίνῃγαίῃΘεσπρωτῶνπέλασενμέγακῦμακυλίνδον.ἔνθαμεΘεσπρωτῶνβασιλεὺςἐκομίσσατοΦείδωνἥρωςἀπριάτην: τοῦγὰρφίλοςυἱὸςἐπελθὼναἴθρῳκαὶκαμάτῳδεδμημένονἦγενἐςοἶκον,χειρὸςἀναστήσας, ὄφρ᾽ἵκετοδώματαπατρός:ἀμφὶδέμεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαἕσσεν.“ἔνθ᾽
Ὀδυσῆος
ἐγὼ
πυθόμην: κεῖνος
γὰρ
ἔφασκε
ξεινίσαιἠδὲφιλῆσαιἰόντ᾽ἐςπατρίδαγαῖαν,καίμοικτήματ᾽ἔδειξενὅσαξυναγείρατ᾽Ὀδυσσεύς,χαλκόντεχρυσόντεπολύκμητόντεσίδηρον.καίνύἐςδεκάτηνγενεὴνἕτερόνγ᾽ἔτιβόσκοι:τόσσαοἱἐνμεγάροιςκειμήλιακεῖτοἄνακτος.τὸνδ᾽ἐςΔωδώνηνφάτοβήμεναι, ὄφραθεοῖοἐκδρυὸςὑψικόμοιοΔιὸςβουλὴνἐπακούσαι,ὅππωςνοστήσει᾽Ἰθάκηςἐςπίοναδῆμονἤδηδὴνἀπεών, ἢἀμφαδὸνἦεκρυφηδόν.ὤμοσεδὲπρὸςἔμ᾽αὐτόν, ἀποσπένδωνἐνὶοἴκῳ,νῆακατειρύσθαικαὶἐπαρτέαςἔμμενἑταίρους,οἳδήμινπέμψουσιφίληνἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἐμὲπρὶνἀπέπεμψε: τύχησεγὰρἐρχομένηνηῦςἀνδρῶνΘεσπρωτῶνἐςΔουλίχιονπολύπυρον.ἔνθ᾽ὅγέμ᾽ἠνώγειπέμψαιβασιλῆϊἈκάστῳἐνδυκέως: τοῖσινδὲκακὴφρεσὶνἥνδανεβουλὴἀμφ᾽ἐμοί, ὄφρ᾽ἔτιπάγχυδύηςἐπὶπῆμαγενοίμην.ἀλλ᾽ὅτεγαίηςπολλὸνἀπέπλωποντοπόροςνηῦς,αὐτίκαδούλιονἦμαρἐμοὶπεριμηχανόωντο.ἐκμένμεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἔδυσαν,ἀμφὶδέμοιῥάκοςἄλλοκακὸνβάλονἠδὲχιτῶνα,ῥωγαλέα, τὰκαὶαὐτὸςἐνὀφθαλμοῖσινὅρηαι:ἑσπέριοιδ᾽Ἰθάκηςεὐδειέλουἔργ᾽ἀφίκοντο.ἔνθ᾽ἐμὲμὲνκατέδησανἐϋσσέλμῳἐνὶνηῒὅπλῳἐϋστρεφέϊστερεῶς, αὐτοὶδ᾽ἀποβάντεςἐσσυμένωςπαρὰθῖναθαλάσσηςδόρπονἕλοντο.αὐτὰρἐμοὶδεσμὸνμὲνἀνέγναμψανθεοὶαὐτοὶῥηϊδίως: κεφαλῇδὲκατὰῥάκοςἀμφικαλύψας,ξεστὸνἐφόλκαιονκαταβὰςἐπέλασσαθαλάσσῃστῆθος, ἔπειταδὲχερσὶδιήρεσσ᾽ἀμφοτέρῃσινηχόμενος, μάλαδ᾽ὦκαθύρηθ᾽ἔαἀμφὶςἐκείνων.ἔνθ᾽ἀναβάς, ὅθιτεδρίοςἦνπολυανθέοςὕλης,κείμηνπεπτηώς. οἱδὲμεγάλαστενάχοντεςφοίτων: ἀλλ᾽οὐγάρσφινἐφαίνετοκέρδιονεἶναιμαίεσθαιπροτέρω, τοὶμὲνπάλιναὖτιςἔβαινοννηὸςἔπιγλαφυρῆς: ἐμὲδ᾽ἔκρυψανθεοὶαὐτοὶῥηϊδίως, καίμεσταθμῷἐπέλασσανἄγοντεςἀνδρὸςἐπισταμένου: ἔτιγάρνύμοιαἶσαβιῶναι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“ἆ
δειλὲ
ξείνων, ἦ
μοι
μάλα
θυμὸν
ὄρινας
ταῦταἕκασταλέγων, ὅσαδὴπάθεςἠδ᾽ὅσ᾽ἀλήθης.ἀλλὰτάγ᾽οὐκατὰκόσμονὀΐομαι, οὐδέμεπείσειςεἰπὼνἀμφ᾽Ὀδυσῆϊ: τίσεχρὴτοῖονἐόνταμαψιδίωςψεύδεσθαι; ἐγὼδ᾽εὖοἶδακαὶαὐτὸςνόστονἐμοῖοἄνακτος, ὅτ᾽ἤχθετοπᾶσιθεοῖσιπάγχυμάλ᾽, ὅττιμινοὔτιμετὰΤρώεσσιδάμασσανἠὲφίλωνἐνχερσίν, ἐπεὶπόλεμοντολύπευσε.τῷκένοἱτύμβονμὲνἐποίησανΠαναχαιοί,ἠδέκεκαὶᾧπαιδὶμέγακλέοςἤρατ᾽ὀπίσσωνῦνδέμινἀκλειῶςἅρπυιαιἀνηρείψαντο.αὐτὰρἐγὼπαρ᾽ὕεσσινἀπότροπος: οὐδὲπόλινδεἔρχομαι, εἰμήπούτιπερίφρωνΠηνελόπειαἐλθέμενὀτρύνῃσιν, ὅτ᾽ἀγγελίηποθὲνἔλθῃ.ἀλλ᾽οἱμὲντὰἕκασταπαρήμενοιἐξερέουσιν,ἠμὲνοἳἄχνυνταιδὴνοἰχομένοιοἄνακτος,ἠδ᾽οἳχαίρουσινβίοτοννήποινονἔδοντες:ἀλλ᾽ἐμοὶοὐφίλονἐστὶμεταλλῆσαικαὶἐρέσθαι,ἐξοὗδήμ᾽Αἰτωλὸςἀνὴρἐξήπαφεμύθῳ,ὅςῥ᾽ἄνδρακτείνας, πολλὴνἐπὶγαῖανἀληθείς,ἦλθενἐμὰπρὸςδώματ᾽: ἐγὼδέμινἀμφαγάπαζον.φῆδέμινἐνΚρήτεσσιπαρ᾽Ἰδομενῆϊἰδέσθαινῆαςἀκειόμενον, τάςοἱξυνέαξανἄελλαι:καὶφάτ᾽ἐλεύσεσθαιἢἐςθέροςἢἐςὀπώρην,πολλὰχρήματ᾽ἄγοντα, σὺνἀντιθέοιςἑτάροισι.καὶσύ, γέρονπολυπενθές, ἐπείσέμοιἤγαγεδαίμων,μήτετίμοιψεύδεσσιχαρίζεομήτετιθέλγε:οὐγὰρτοὔνεκ᾽ἐγώσ᾽αἰδέσσομαιοὐδὲφιλήσω,ἀλλὰΔίαξένιονδείσαςαὐτόντ᾽ἐλεαίρων.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς“ἦ
μάλα
τίς
τοι
θυμὸς
ἐνὶ
στήθεσσιν
ἄπιστος,οἷόνσ᾽οὐδ᾽ὀμόσαςπερἐπήγαγονοὐδέσεπείθω.ἀλλ᾽ἄγενῦνῥήτρηνποιησόμεθ᾽: αὐτὰρὄπισθεμάρτυροιἀμφοτέροισιθεοί, τοὶὌλυμπονἔχουσιν.εἰμένκεννοστήσῃἄναξτεὸςἐςτόδεδῶμα,ἕσσαςμεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαπέμψαιΔουλίχιόνδ᾽ἰέναι, ὅθιμοιφίλονἔπλετοθυμῷ:εἰδέκεμὴἔλθῃσινἄναξτεὸςὡςἀγορεύω,δμῶαςἐπισσεύαςβαλέεινμεγάληςκατὰπέτρης,ὄφρακαὶἄλλοςπτωχὸςἀλεύεταιἠπεροπεύειν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσεφώνεεδῖοςὑφορβός:“ξεῖν᾽, οὕτω
γάρ
κέν
μοι
ἐϋκλείη
τ᾽
ἀρετή
τε
εἴηἐπ᾽ἀνθρώπουςἅματ᾽αὐτίκακαὶμετέπειτα,ὅςσ᾽ἐπεὶἐςκλισίηνἄγαγονκαὶξείνιαδῶκα,αὖτιςδὲκτείναιμιφίλοντ᾽ἀπὸθυμὸνἑλοίμην:πρόφρωνκενδὴἔπειταΔίαΚρονίωναλιτοίμην.νῦνδ᾽ὥρηδόρποιο: τάχιστάμοιἔνδονἑταῖροιεἶεν, ἵν᾽ἐνκλισίῃλαρὸντετυκοίμεθαδόρπον.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,ἀγχίμολονδὲσύεςτεκαὶἀνέρεςἦλθονὑφορβοί.τὰςμὲνἄραἔρξανκατὰἤθεακοιμηθῆναι,κλαγγὴδ᾽ἄσπετοςὦρτοσυῶναὐλιζομενάωναὐτὰρὁοἷςἑτάροισινἐκέκλετοδῖοςὑφορβός:“ἄξεθ᾽
ὑῶν
τὸν
ἄριστον, ἵνα
ξείνῳ
ἱερεύσω
τηλεδαπῷ: πρὸςδ᾽αὐτοὶὀνησόμεθ᾽, οἵπερὀϊζὺνδὴνἔχομενπάσχοντεςὑῶνἕνεκ᾽ἀργιοδόντων:ἄλλοιδ᾽ἡμέτερονκάματοννήποινονἔδουσιν.”ὣςἄραφωνήσαςκέασεξύλανηλέϊχαλκῷ,οἱδ᾽ὗνεἰσῆγονμάλαπίοναπενταέτηρον.τὸνμὲνἔπειτ᾽ἔστησανἐπ᾽ἐσχάρῃ: οὐδὲσυβώτηςλήθετ᾽ἄρ᾽ἀθανάτων: φρεσὶγὰρκέχρητ᾽ἀγαθῇσιν:ἀλλ᾽ὅγ᾽ἀπαρχόμενοςκεφαλῆςτρίχαςἐνπυρὶβάλλενἀργιόδοντοςὑός, καὶἐπεύχετοπᾶσιθεοῖσιννοστῆσαιὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε.κόψεδ᾽ἀνασχόμενοςσχίζῃδρυός, ἣνλίπεκείων:τὸνδ᾽ἔλιπεψυχή. τοὶδ᾽ἔσφαξάντεκαὶεὗσαν:αἶψαδέμινδιέχευαν: ὁδ᾽ὠμοθετεῖτοσυβώτης,πάντωνἀρχόμενοςμελέων, ἐςπίοναδημόν,καὶτὰμὲνἐνπυρὶβάλλε, παλύναςἀλφίτουἀκτῇ,μίστυλλόντ᾽ἄρατἆλλακαὶἀμφ᾽ὀβελοῖσινἔπειραν,ὤπτησάντεπεριφραδέωςἐρύσαντότεπάντα,βάλλονδ᾽εἰνἐλεοῖσινἀολλέα: ἂνδὲσυβώτηςἵστατοδαιτρεύσων: περὶγὰρφρεσὶναἴσιμαᾔδη.καὶτὰμὲνἕπταχαπάνταδιεμοιρᾶτοδαΐζων:τὴνμὲνἴαννύμφῃσικαὶἙρμῇ, Μαιάδοςυἱεῖ,θῆκενἐπευξάμενος, τὰςδ᾽ἄλλαςνεῖμενἑκάστῳ:νώτοισινδ᾽Ὀδυσῆαδιηνεκέεσσιγέραιρενἀργιόδοντοςὑός, κύδαινεδὲθυμὸνἄνακτος:καίμινφωνήσαςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“αἴθ᾽
οὕτως, Εὔμαιε, φίλος
Διὶ
πατρὶ
γένοιο
ὡςἐμοί, ὅττιτετοῖονἐόντ᾽ἀγαθοῖσιγεραίρεις.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“ἔσθιε, δαιμόνιε
ξείνων, καὶ
τέρπεο
τοῖσδε,οἷαπάρεστι: θεὸςδὲτὸμὲνδώσει, τὸδ᾽ἐάσει,ὅττικενᾧθυμῷἐθέλῃ: δύναταιγὰρἅπαντα.”ἦῥακαὶἄργματαθῦσεθεοῖςαἰειγενέτῃσι,σπείσαςδ᾽αἴθοπαοἶνονὈδυσσῆϊπτολιπόρθῳἐνχείρεσσινἔθηκεν: ὁδ᾽ἕζετοᾗπαρὰμοίρῃ.σῖτονδέσφινἔνειμεΜεσαύλιος, ὅνῥασυβώτηςαὐτὸςκτήσατοοἶοςἀποιχομένοιοἄνακτος,νόσφινδεσποίνηςκαὶΛαέρταογέροντος:πὰρδ᾽ἄραμινΤαφίωνπρίατοκτεάτεσσινἑοῖσιν.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,σῖτονμένσφινἀφεῖλεΜεσαύλιος, οἱδ᾽ἐπὶκοῖτονσίτουκαὶκρειῶνκεκορημένοιἐσσεύοντο.νὺξδ᾽ἄρ᾽ἐπῆλθεκακὴσκοτομήνιος, ὗεδ᾽ἄραΖεὺςπάννυχος, αὐτὰρἄηΖέφυροςμέγαςαἰὲνἔφυδρος.τοῖςδ᾽Ὀδυσεὺςμετέειπε, συβώτεωπειρητίζων,εἴπώςοἱἐκδὺςχλαῖνανπόροι, ἤτιν᾽ἑταίρωνἄλλονἐποτρύνειεν, ἐπείἑοκήδετολίην:“κέκλυθι
νῦν, Εὔμαιε
καὶ
ἄλλοι
πάντες
ἑταῖροι,εὐξάμενόςτιἔποςἐρέω: οἶνοςγὰρἀνώγειἠλεός, ὅςτ᾽ἐφέηκεπολύφρονάπερμάλ᾽ἀεῖσαικαίθ᾽ἁπαλὸνγελάσαι, καίτ᾽ὀρχήσασθαιἀνῆκε,καίτιἔποςπροέηκενὅπερτ᾽ἄρρητονἄμεινον.ἀλλ᾽ἐπεὶοὖντὸπρῶτονἀνέκραγον, οὐκἐπικεύσω.εἴθ᾽ὣςἡβώοιμιβίητέμοιἔμπεδοςεἴη,ὡςὅθ᾽ὑπὸΤροίηνλόχονἤγομενἀρτύναντες.ἡγείσθηνδ᾽ὈδυσεύςτεκαὶἈτρεΐδηςΜενέλαος,τοῖσιδ᾽ἅματρίτοςἄρχονἐγών: αὐτοὶγὰρἄνωγον.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἱκόμεσθαποτὶπτόλιναἰπύτετεῖχος,ἡμεῖςμὲνπερὶἄστυκατὰῥωπήϊαπυκνά,ἂνδόνακαςκαὶἕλος, ὑπὸτεύχεσιπεπτηῶτεςκείμεθα. νὺξδ᾽ἄρ᾽ἐπῆλθεκακὴΒορέαοπεσόντος,πηγυλίς: αὐτὰρὕπερθεχιὼνγένετ᾽ἠΰτεπάχνη,ψυχρή, καὶσακέεσσιπεριτρέφετοκρύσταλλος.ἔνθ᾽ἄλλοιπάντεςχλαίναςἔχονἠδὲχιτῶνας,εὗδονδ᾽εὔκηλοι, σάκεσινεἰλυμένοιὤμους:αὐτὰρἐγὼχλαῖνανμὲνἰὼνἑτάροισινἔλειπονἀφραδίῃς, ἐπεὶοὐκἐφάμηνῥιγωσέμενἔμπης,ἀλλ᾽ἑπόμηνσάκοςοἶονἔχωνκαὶζῶμαφαεινόν.ἀλλ᾽ὅτεδὴτρίχανυκτὸςἔην, μετὰδ᾽ἄστραβεβήκει,καὶτότ᾽ἐγὼνὈδυσῆαπροσηύδωνἐγγὺςἐόνταἀγκῶνινύξας: ὁδ᾽ἄρ᾽ἐμμαπέωςὑπάκουσε:“διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,οὔτοιἔτιζωοῖσιμετέσσομαι, ἀλλάμεχεῖμαδάμναται: οὐγὰρἔχωχλαῖναν: παράμ᾽ἤπαφεδαίμωνοἰοχίτων᾽ἔμεναι: νῦνδ᾽οὐκέτιφυκτὰπέλονται.”“ὣς
ἐφάμην, ὁ
δ᾽
ἔπειτα
νόον
σχέθε
τόνδ᾽
ἐνὶ
θυμῷ,οἷοςκεῖνοςἔηνβουλευέμενἠδὲμάχεσθαι:φθεγξάμενοςδ᾽ὀλίγῃὀπίμεπρὸςμῦθονἔειπε:“σίγα
νῦν, μή
τίς
σευ
Ἀχαιῶν
ἄλλος
ἀκούσῃ.”“ἦ
καὶ
ἐπ᾽
ἀγκῶνος
κεφαλὴν
σχέθεν
εἶπέ
τε
μῦθον:‘κλῦτε, φίλοι: θεῖός
μοι
ἐνύπνιον
ἦλθεν
ὄνειρος.λίηνγὰρνηῶνἑκὰςἤλθομεν: ἀλλάτιςεἴηεἰπεῖνἈτρεΐδῃἈγαμέμνονι, ποιμένιλαῶν,εἰπλέοναςπαρὰναῦφινἐποτρύνειενέεσθαι.’“ὣς
ἔφατ᾽, ὦρτο
δ᾽
ἔπειτα
Θόας, Ἀνδραίμονος
υἱός,καρπαλίμως, ἀπὸδὲχλαῖνανθέτοφοινικόεσσαν,βῆδὲθέεινἐπὶνῆας: ἐγὼδ᾽ἐνὶεἵματικείνουκείμηνἀσπασίως, φάεδὲχρυσόθρονοςἨώς.ὣςνῦνἡβώοιμιβίητέμοιἔμπεδοςεἴη:δοίηκέντιςχλαῖνανἐνὶσταθμοῖσισυφορβῶν,ἀμφότερον, φιλότητικαὶαἰδοῖφωτὸςἑῆος:νῦνδέμ᾽ἀτιμάζουσικακὰχροῒεἵματ᾽ἔχοντα.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“ὦ
γέρον, αἶνος
μέν
τοι
ἀμύμων, ὃν
κατέλεξας,οὐδέτίπωπαρὰμοῖρανἔποςνηκερδὲςἔειπες:τῷοὔτ᾽ἐσθῆτοςδευήσεαιοὔτετευἄλλου,ὧνἐπέοιχ᾽ἱκέτηνταλαπείριονἀντιάσαντα,νῦν: ἀτὰρἠῶθένγετὰσὰῥάκεαδνοπαλίξεις.οὐγὰρπολλαὶχλαῖναιἐπημοιβοίτεχιτῶνεςἐνθάδεἕννυσθαι, μίαδ᾽οἴηφωτὶἑκάστῳ.αὐτὰρἐπὴνἔλθῃσινὈδυσσῆοςφίλοςυἱός,αὐτόςτοιχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαδώσει,πέμψειδ᾽ὅππῃσεκραδίηθυμόςτεκελεύει.”“ὣς
εἰπὼν
ἀνόρουσε, τίθει
δ᾽
ἄρα
οἱ
πυρὸς
ἐγγὺς
εὐνήν, ἐνδ᾽ὀΐωντεκαὶαἰγῶνδέρματ᾽ἔβαλλεν.ἔνθ᾽Ὀδυσεὺςκατέλεκτ᾽: ἐπὶδὲχλαῖνανβάλεναὐτῷπυκνὴνκαὶμεγάλην, ἥοἱπαρεκέσκετ᾽ἀμοιβάς,ἕννυσθαιὅτετιςχειμὼνἔκπαγλοςὄροιτο.“ὣς
ὁ
μὲν
ἔνθ᾽
Ὀδυσεὺς
κοιμήσατο, τοὶ
δὲ
παρ᾽
αὐτὸν
ἄνδρεςκοιμήσαντονεηνίαι: οὐδὲσυβώτῃἥνδανεναὐτόθικοῖτος, ὑῶνἄποκοιμηθῆναι,ἀλλ᾽ὅγ᾽ἄρ᾽ἔξωἰὼνὡπλίζετο: χαῖρεδ᾽Ὀδυσσεύς,ὅττιῥάοἱβιότουπερικήδετονόσφινἐόντος.πρῶτονμὲνξίφοςὀξὺπερὶστιβαροῖςβάλετ᾽ὤμοις,ἀμφὶδὲχλαῖνανἑέσσατ᾽ἀλεξάνεμον, μάλαπυκνήν,ἂνδὲνάκηνἕλετ᾽αἰγὸςἐϋτρεφέοςμεγάλοιο,εἵλετοδ᾽ὀξὺνἄκοντα, κυνῶνἀλκτῆρακαὶἀνδρῶν.βῆδ᾽ἴμεναικείωνὅθιπερσύεςἀργιόδοντεςπέτρῃὕπογλαφυρῇεὗδον, Βορέωὑπ᾽ἰωγῇ.
ἡδ᾽εἰςεὐρύχορονΛακεδαίμοναΠαλλὰςἈθήνηᾤχετ᾽, Ὀδυσσῆοςμεγαθύμουφαίδιμονυἱὸννόστουὑπομνήσουσακαὶὀτρυνέουσανέεσθαι.εὗρεδὲΤηλέμαχονκαὶΝέστοροςἀγλαὸνυἱὸνεὕδοντ᾽ἐνπροδόμῳΜενελάουκυδαλίμοιο,ἦτοιΝεστορίδηνμαλακῷδεδμημένονὕπνῳ:Τηλέμαχονδ᾽οὐχὕπνοςἔχεγλυκύς, ἀλλ᾽ἐνὶθυμῷνύκταδι᾽ἀμβροσίηνμελεδήματαπατρὸςἔγειρεν.ἀγχοῦδ᾽ἱσταμένηπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνη:“Τηλέμαχ᾽, οὐκέτι
καλὰ
δόμων
ἄπο
τῆλ᾽
ἀλάλησαι,κτήματάτεπρολιπὼνἄνδραςτ᾽ἐνσοῖσιδόμοισινοὕτωὑπερφιάλους: μήτοικατὰπάνταφάγωσικτήματαδασσάμενοι, σὺδὲτηϋσίηνὁδὸνἔλθῃς.ἀλλ᾽ὄτρυνετάχισταβοὴνἀγαθὸνΜενέλαονπεμπέμεν, ὄφρ᾽ἔτιοἴκοιἀμύμοναμητέρατέτμῃς.ἤδηγάρῥαπατήρτεκασίγνητοίτεκέλονταιΕὐρυμάχῳγήμασθαι: ὁγὰρπεριβάλλειἅπανταςμνηστῆραςδώροισικαὶἐξώφελλενἔεδνα:μήνύτισεῦἀέκητιδόμωνἐκκτῆμαφέρηται.οἶσθαγὰροἷοςθυμὸςἐνὶστήθεσσιγυναικός:κείνουβούλεταιοἶκονὀφέλλεινὅςκενὀπυίῃ,παίδωνδὲπροτέρωνκαὶκουριδίοιοφίλοιοοὐκέτιμέμνηταιτεθνηκότοςοὐδὲμεταλλᾷ.ἀλλὰσύγ᾽ἐλθὼναὐτὸςἐπιτρέψειαςἕκασταδμῳάωνἥτίςτοιἀρίστηφαίνεταιεἶναι,εἰςὅκέτοιφήνωσιθεοὶκυδρὴνπαράκοιτιν.ἄλλοδέτοίτιἔποςἐρέω, σὺδὲσύνθεοθυμῷ.μνηστήρωνσ᾽ἐπιτηδὲςἀριστῆεςλοχόωσινἐνπορθμῷἸθάκηςτεΣάμοιότεπαιπαλοέσσης.ἱέμενοικτεῖναι, πρὶνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι.ἀλλὰτάγ᾽οὐκὀΐω: πρὶνκαίτιναγαῖακαθέξειἀνδρῶνμνηστήρων, οἵτοιβίοτονκατέδουσιν.ἀλλὰἑκὰςνήσωνἀπέχεινεὐεργέανῆα,νυκτὶδ᾽ὁμῶςπλείειν: πέμψειδέτοιοὖρονὄπισθενἀθανάτωνὅςτίςσεφυλάσσειτεῥύεταίτε.αὐτὰρἐπὴνπρώτηνἀκτὴνἸθάκηςἀφίκηαι,νῆαμὲνἐςπόλινὀτρῦναικαὶπάνταςἑταίρους,αὐτὸςδὲπρώτιστασυβώτηνεἰσαφικέσθαι,ὅςτοιὑῶνἐπίουρος, ὁμῶςδέτοιἤπιαοἶδεν.ἔνθαδὲνύκτ᾽ἀέσαι: τὸνδ᾽ὀτρῦναιπόλινεἴσωἀγγελίηνἐρέονταπερίφρονιΠηνελοπείῃ,οὕνεκάοἱσῶςἐσσὶκαὶἐκΠύλουεἰλήλουθας.”ἡμὲνἄρ᾽ὣςεἰποῦσ᾽ἀπέβηπρὸςμακρὸνὌλυμπον,αὐτὰρὁΝεστορίδηνἐξἡδέοςὕπνουἔγειρενλὰξποδὶκινήσας, καίμινπρὸςμῦθονἔειπεν:“ἔγρεο, Νεστορίδη
Πεισίστρατε, μώνυχας
ἵππους
ζεῦξονὑφ᾽ἅρματ᾽ἄγων, ὄφραπρήσσωμενὁδοῖο.”τὸνδ᾽αὖΝεστορίδηςΠεισίστρατοςἀντίονηὔδα:“Τηλέμαχ᾽, οὔ
πως
ἔστιν
ἐπειγομένους
περ
ὁδοῖο
νύκταδιὰδνοφερὴνἐλάαν: τάχαδ᾽ἔσσεταιἠώς.ἀλλὰμέν᾽εἰςὅκεδῶραφέρωνἐπιδίφριαθήῃἥρωςἈτρείδης, δουρικλειτὸςΜενέλαος,καὶμύθοιςἀγανοῖσιπαραυδήσαςἀποπέμψῃ.τοῦγάρτεξεῖνοςμιμνήσκεταιἤματαπάνταἀνδρὸςξεινοδόκου, ὅςκενφιλότηταπαράσχῃ.”ὣςἔφατ᾽, αὐτίκαδὲχρυσόθρονοςἤλυθενἨώς.ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεβοὴνἀγαθὸςΜενέλαος,ἀνστὰςἐξεὐνῆς, Ἑλένηςπάρακαλλικόμοιο.τὸνδ᾽ὡςοὖνἐνόησενὈδυσσῆοςφίλοςυἱός,σπερχόμενόςῥαχιτῶναπερὶχροῒσιγαλόενταδῦνεν, καὶμέγαφᾶροςἐπὶστιβαροῖςβάλετ᾽ὤμοιςἥρως, βῆδὲθύραζε, παριστάμενοςδὲπροσηύδαΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο:“Ἀτρεΐδη
Μενέλαε
διοτρεφές, ὄρχαμε
λαῶν,ἤδηνῦνμ᾽ἀπόπεμπεφίληνἐςπατρίδαγαῖαν:ἤδηγάρμοιθυμὸςἐέλδεταιοἴκαδ᾽ἱκέσθαι.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταβοὴνἀγαθὸςΜενέλαος:“Τηλέμαχ᾽, οὔ
τί
σ᾽
ἐγώ
γε
πολὺν
χρόνον
ἐνθάδ᾽
ἐρύξω
ἱέμενοννόστοιο: νεμεσσῶμαιδὲκαὶἄλλῳἀνδρὶξεινοδόκῳ, ὅςκ᾽ἔξοχαμὲνφιλέῃσιν,ἔξοχαδ᾽ἐχθαίρῃσιν: ἀμείνωδ᾽αἴσιμαπάντα.ἶσόντοικακόνἐσθ᾽, ὅςτ᾽οὐκἐθέλοντανέεσθαιξεῖνονἐποτρύνεικαὶὃςἐσσύμενονκατερύκει.χρὴξεῖνονπαρεόνταφιλεῖν, ἐθέλονταδὲπέμπειν.ἀλλὰμέν᾽εἰςὅκεδῶραφέρωνἐπιδίφριαθείωκαλά, σὺδ᾽ὀφθαλμοῖσινἴδῃς, εἴπωδὲγυναιξὶδεῖπνονἐνὶμεγάροιςτετυκεῖνἅλιςἔνδονἐόντων.ἀμφότερον, κῦδόςτεκαὶἀγλαΐηκαὶὄνειαρ,δειπνήσανταςἴμενπολλὴνἐπ᾽ἀπείροναγαῖαν.εἰδ᾽ἐθέλειςτραφθῆναιἀν᾽ἙλλάδακαὶμέσονἌργος,ὄφρατοιαὐτὸςἕπωμαι, ὑποζεύξωδέτοιἵππους,ἄστεαδ᾽ἀνθρώπωνἡγήσομαι: οὐδέτιςἡμέαςαὔτωςἀππέμψει, δώσειδέτιἕνγεφέρεσθαι,ἠέτινατριπόδωνεὐχάλκωνἠὲλεβήτων,ἠὲδύ᾽ἡμιόνουςἠὲχρύσειονἄλεισον.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Ἀτρεΐδη
Μενέλαε
διοτρεφές, ὄρχαμε
λαῶν,βούλομαιἤδηνεῖσθαιἐφ᾽ἡμέτερ᾽: οὐγὰρὄπισθενοὖρονἰὼνκατέλειπονἐπὶκτεάτεσσινἐμοῖσιν:μὴπατέρ᾽ἀντίθεονδιζήμενοςαὐτὸςὄλωμαι,ἤτίμοιἐκμεγάρωνκειμήλιονἐσθλὸνὄληται.”αὐτὰρἐπεὶτόγ᾽ἄκουσεβοὴνἀγαθὸςΜενέλαος,αὐτίκ᾽ἄρ᾽ᾗἀλόχῳἠδὲδμῳῇσικέλευσεδεῖπνονἐνὶμεγάροιςτετυκεῖνἅλιςἔνδονἐόντων.ἀγχίμολονδέοἱἦλθεΒοηθοΐδηςἘτεωνεύς,ἀνστὰςἐξεὐνῆς, ἐπεὶοὐπολὺναῖενἀπ᾽αὐτοῦ:τὸνπῦρκῆαιἄνωγεβοὴνἀγαθὸςΜενέλαοςὀπτῆσαίτεκρεῶν: ὁδ᾽ἄρ᾽οὐκἀπίθησενἀκούσας.αὐτὸςδ᾽ἐςθάλαμονκατεβήσετοκηώεντα,οὐκοἶος, ἅματῷγ᾽ἙλένηκίεκαὶΜεγαπένθης.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἵκανονὅθικειμήλιακεῖτο,Ἀτρεΐδηςμὲνἔπειταδέπαςλάβενἀμφικύπελλον,υἱὸνδὲκρητῆραφέρεινΜεγαπένθε᾽ἄνωγενἀργύρεον: Ἑλένηδὲπαρίστατοφωριαμοῖσιν,ἔνθ᾽ἔσανοἱπέπλοιπαμποίκιλοι, οὓςκάμεναὐτή.τῶνἕν᾽ἀειραμένηἙλένηφέρε, δῖαγυναικῶν,ὃςκάλλιστοςἔηνποικίλμασινἠδὲμέγιστος,ἀστὴρδ᾽ὣςἀπέλαμπεν: ἔκειτοδὲνείατοςἄλλων.βὰνδ᾽ἰέναιπροτέρωδιὰδώματος, ἧοςἵκοντοΤηλέμαχον: τὸνδὲπροσέφηξανθὸςΜενέλαος:“Τηλέμαχ᾽, ἦ
τοι
νόστον, ὅπως
φρεσὶ
σῇσι
μενοινᾷς,ὥςτοιΖεὺςτελέσειεν, ἐρίγδουποςπόσιςἭρης.δώρωνδ᾽, ὅσσ᾽ἐνἐμῷοἴκῳκειμήλιακεῖται,δώσωὃκάλλιστονκαὶτιμηέστατόνἐστι.δώσωτοικρητῆρατετυγμένον: ἀργύρεοςδὲἐστὶνἅπας, χρυσῷδ᾽ἐπὶχείλεακεκράανται,ἔργονδ᾽Ἡφαίστοιο: πόρενδέἑΦαίδιμοςἥρως,Σιδονίωνβασιλεύς, ὅθ᾽ἑὸςδόμοςἀμφεκάλυψεκεῖσέμενοστήσαντα: τεῒνδ᾽ἐθέλωτόδ᾽ὀπάσσαι.”ὣςεἰπὼνἐνχειρὶτίθειδέπαςἀμφικύπελλονἥρωςἈτρεΐδης: ὁδ᾽ἄρακρητῆραφαεινὸνθῆκ᾽αὐτοῦπροπάροιθεφέρωνκρατερὸςΜεγαπένθης,ἀργύρεον: Ἑλένηδὲπαρίστατοκαλλιπάρῃοςπέπλονἔχουσ᾽ἐνχερσίν, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“δῶρόν
τοι
καὶ
ἐγώ, τέκνον
φίλε, τοῦτο
δίδωμι,μνῆμ᾽Ἑλένηςχειρῶν, πολυηράτουἐςγάμουὥρην,σῇἀλόχῳφορέειν: τῆοςδὲφίλῃπαρὰμητρὶκείσθωἐνὶμεγάρῳ. σὺδέμοιχαίρωνἀφίκοιοοἶκονἐϋκτίμενονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν.”ὣςεἰποῦσ᾽ἐνχερσὶτίθει, ὁδ᾽ἐδέξατοχαίρων.καὶτὰμὲνἐςπείρινθατίθειΠεισίστρατοςἥρωςδεξάμενος, καὶπάνταἑῷθηήσατοθυμῷ:τοὺςδ᾽ἦγεπρὸςδῶμακάρηξανθὸςΜενέλαος.ἑζέσθηνδ᾽ἄρ᾽ἔπειτακατὰκλισμούςτεθρόνουςτε.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃ, ὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα:εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων:πὰρδὲΒοηθοΐδηςκρέαδαίετοκαὶνέμεμοίρας:οἰνοχόειδ᾽υἱὸςΜενελάουκυδαλίμοιο.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,δὴτότεΤηλέμαχοςκαὶΝέστοροςἀγλαὸςυἱὸςἵππουςτεζεύγνυντ᾽ἀνάθ᾽ἅρματαποικίλ᾽ἔβαινον,ἐκδ᾽ἔλασανπροθύροιοκαὶαἰθούσηςἐριδούπου.τοὺςδὲμετ᾽ἈτρεΐδηςἔκιεξανθὸςΜενέλαος,οἶνονἔχωνἐνχειρὶμελίφροναδεξιτερῆφι,ἐνδέπαϊχρυσέῳ, ὄφραλείψαντεκιοίτην.στῆδ᾽ἵππωνπροπάροιθε, δεδισκόμενοςδὲπροσηύδα:“χαίρετον, ὦ
κούρω, καὶ
Νέστορι
ποιμένι
λαῶν
εἰπεῖν: ἦγὰρἐμοίγεπατὴρὣςἤπιοςἦεν,ἧοςἐνὶΤροίῃπολεμίζομενυἷεςἈχαιῶν.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“καὶ
λίην
κείνῳ
γε, διοτρεφές, ὡς
ἀγορεύεις,πάντατάδ᾽ἐλθόντεςκαταλέξομεν: αἲγὰρἐγὼνὣςνοστήσαςἸθάκηνδε, κιχὼνὈδυσῆ᾽ἐνὶοἴκῳ,εἴποιμ᾽ὡςπαρὰσεῖοτυχὼνφιλότητοςἁπάσηςἔρχομαι, αὐτὰρἄγωκειμήλιαπολλὰκαὶἐσθλά.”ὣςἄραοἱεἰπόντιἐπέπτατοδεξιὸςὄρνις,αἰετὸςἀργὴνχῆναφέρωνὀνύχεσσιπέλωρον,ἥμερονἐξαὐλῆς: οἱδ᾽ἰΰζοντεςἕποντοἀνέρεςἠδὲγυναῖκες: ὁδέσφισινἐγγύθενἐλθὼνδεξιὸςἤϊξεπρόσθ᾽ἵππων: οἱδὲἰδόντεςγήθησαν, καὶπᾶσινἐνὶφρεσὶθυμὸςἰάνθη.τοῖσιδὲΝεστορίδηςΠεισίστρατοςἤρχετομύθων:“φράζεο
δή, Μενέλαε
διοτρεφές, ὄρχαμε
λαῶν,ἢνῶϊντόδ᾽ἔφηνεθεὸςτέραςἦεσοὶαὐτῷ.”ὣςφάτο, μερμήριξεδ᾽ἀρηΐφιλοςΜενέλαος,ὅππωςοἱκατὰμοῖρανὑποκρίναιτονοήσας.τὸνδ᾽Ἑλένητανύπεπλοςὑποφθαμένηφάτομῦθον:“κλῦτέ
μευ: αὐτὰρ
ἐγὼ
μαντεύσομαι, ὡς
ἐνὶ
θυμῷ
ἀθάνατοιβάλλουσικαὶὡςτελέεσθαιὀΐω.ὡςὅδεχῆν᾽ἥρπαξ᾽ἀτιταλλομένηνἐνὶοἴκῳἐλθὼνἐξὄρεος, ὅθιοἱγενεήτετόκοςτε,ὣςὈδυσεὺςκακὰπολλὰπαθὼνκαὶπόλλ᾽ἐπαληθεὶςοἴκαδενοστήσεικαὶτίσεται: ἠὲκαὶἤδηοἴκοι, ἀτὰρμνηστῆρσικακὸνπάντεσσιφυτεύει.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“οὕτω
νῦν
Ζεὺς
θείη, ἐρίγδουπος
πόσις
Ἥρης:τῷκέντοικαὶκεῖθιθεῷὣςεὐχετοῴμην.”ἦκαὶἐφ᾽ἵπποιϊνμάστινβάλεν: οἱδὲμάλ᾽ὦκαἤϊξανπεδίονδεδιὰπτόλιοςμεμαῶτες.οἱδὲπανημέριοισεῖονζυγὸνἀμφὶςἔχοντες.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί:ἐςΦηρὰςδ᾽ἵκοντοΔιοκλῆοςποτὶδῶμα,υἱέοςὈρτιλόχοιο, τὸνἈλφειὸςτέκεπαῖδα.ἔνθαδὲνύκτ᾽ἄεσανὁδὲτοῖςπὰρξείνιαθῆκεν.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,ἵππουςτεζεύγνυντ᾽ἀνάθ᾽ἅρματαποικίλ᾽ἔβαινον,ἐκδ᾽ἔλασανπροθύροιοκαὶαἰθούσηςἐριδούπου:μάστιξενδ᾽ἐλάαν, τὼδ᾽οὐκἄκοντεπετέσθην.αἶψαδ᾽ἔπειθ᾽ἵκοντοΠύλουαἰπὺπτολίεθρον:καὶτότεΤηλέμαχοςπροσεφώνεεΝέστοροςυἱόν:“Νεστορίδη, πῶς
κέν
μοι
ὑποσχόμενος
τελέσειας
μῦθονἐμόν; ξεῖνοιδὲδιαμπερὲςεὐχόμεθ᾽εἶναιἐκπατέρωνφιλότητος, ἀτὰρκαὶὁμήλικέςεἰμεν:ἥδεδ᾽ὁδὸςκαὶμᾶλλονὁμοφροσύνῃσινἐνήσει.μήμεπαρὲξἄγενῆα, διοτρεφές, ἀλλὰλίπ᾽αὐτοῦ,μήμ᾽ὁγέρωνἀέκοντακατάσχῃᾧἐνὶοἴκῳἱέμενοςφιλέειν: ἐμὲδὲχρεὼθᾶσσονἱκέσθαι.”“ὣς
φάτο, Νεστορίδης
δ᾽
ἄρ᾽
ἑῷ
συμφράσσατο
θυμῷ,ὅππωςοἱκατὰμοῖρανὑποσχόμενοςτελέσειεν.ὧδεδέοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι:στρέψ᾽ἵππουςἐπὶνῆαθοὴνκαὶθῖναθαλάσσης,νηῒδ᾽ἐνὶπρύμνῃἐξαίνυτοκάλλιμαδῶρα,ἐσθῆταχρυσόντε, τάοἱΜενέλαοςἔδωκε:καίμινἐποτρύνωνἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“σπουδῇ
νῦν
ἀνάβαινε
κέλευέ
τε
πάντας
ἑταίρους,πρὶνἐμὲοἴκαδ᾽ἱκέσθαιἀπαγγεῖλαίτεγέροντι.εὖγὰρἐγὼτόδεοἶδακατὰφρένακαὶκατὰθυμόν:οἷοςκείνουθυμὸςὑπέρβιος, οὔσεμεθήσει,ἀλλ᾽αὐτὸςκαλέωνδεῦρ᾽εἴσεται, οὐδέἕφημιἂψἰέναικενεόν: μάλαγὰρκεχολώσεταιἔμπης.”ὣςἄραφωνήσαςἔλασενκαλλίτριχαςἵππουςἂψΠυλίωνεἰςἄστυ, θοῶςδ᾽ἄραδώμαθ᾽ἵκανε.Τηλέμαχοςδ᾽ἑτάροισινἐποτρύνωνἐκέλευσεν:“ἐγκοσμεῖτε
τὰ
τεύχε᾽, ἑταῖροι, νηῒ
μελαίνῃ,αὐτοίτ᾽ἀμβαίνωμεν, ἵναπρήσσωμενὁδοῖο.”“ὣς
ἔφαθ᾽, οἱ
δ᾽
ἄρα
τοῦ
μάλα
μὲν
κλύον
ἠδ᾽
ἐπίθοντο,αἶψαδ᾽ἄρ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῗσικαθῖζον.ἦτοιὁμὲντὰπονεῖτοκαὶεὔχετο, θῦεδ᾽Ἀθήνῃνηῒπάραπρυμνῇ: σχεδόθενδέοἱἤλυθενἀνὴρτηλεδαπός, φεύγωνἐξἌργεοςἄνδρακατακτάς,μάντις: ἀτὰργενεήνγεΜελάμποδοςἔκγονοςἦεν,ὃςπρὶνμένποτ᾽ἔναιεΠύλῳἔνι, μητέριμήλων,ἀφνειὸςΠυλίοισιμέγ᾽ἔξοχαδώματαναίων:δὴτότεγ᾽ἄλλωνδῆμονἀφίκετο, πατρίδαφεύγωνΝηλέατεμεγάθυμον, ἀγαυότατονζωόντων,ὅςοἱχρήματαπολλὰτελεσφόρονεἰςἐνιαυτὸνεἶχεβίῃ. ὁδὲτῆοςἐνὶμεγάροιςΦυλάκοιοδεσμῷἐνἀργαλέῳδέδετο, κρατέρ᾽ἄλγεαπάσχωνεἵνεκαΝηλῆοςκούρηςἄτηςτεβαρείης,τήνοἱἐπὶφρεσὶθῆκεθεὰδασπλῆτιςἘρινύς.ἀλλ᾽ὁμὲνἔκφυγεκῆρακαὶἤλασεβοῦςἐριμύκουςἐςΠύλονἐκΦυλάκηςκαὶἐτίσατοἔργονἀεικὲςἀντίθεονΝηλῆα, κασιγνήτῳδὲγυναῖκαἠγάγετοπρὸςδώμαθ᾽. ὁδ᾽ἄλλωνἵκετοδῆμον,Ἄργοςἐςἱππόβοτον: τόθιγάρνύοἱαἴσιμονἦενναιέμεναιπολλοῖσινἀνάσσοντ᾽Ἀργείοισινἔνθαδ᾽ἔγημεγυναῖκακαὶὑψερεφὲςθέτοδῶμα,γείνατοδ᾽ἈντιφάτηνκαὶΜάντιον, υἷεκραταιώ.ἈντιφάτηςμὲνἔτικτενὈϊκλῆαμεγάθυμον,αὐτὰρὈϊκλείηςλαοσσόονἈμφιάραον,ὃνπερὶκῆριφίλειΖεύςτ᾽αἰγίοχοςκαὶἈπόλλωνπαντοίηνφιλότητ᾽: οὐδ᾽ἵκετογήραοςοὐδόν,ἀλλ᾽ὄλετ᾽ἐνΘήβῃσιγυναίωνεἵνεκαδώρων.τοῦδ᾽υἱεῖςἐγένοντ᾽ἈλκμαίωνἈμφίλοχόςτε.ΜάντιοςαὖτέκετοΠολυφείδεάτεΚλεῖτόντε:ἀλλ᾽ἦτοιΚλεῖτονχρυσόθρονοςἥρπασενἨὼςκάλλεοςεἵνεκαοἷο, ἵν᾽ἀθανάτοισιμετείη:αὐτὰρὑπέρθυμονΠολυφείδεαμάντινἈπόλλωνθῆκεβροτῶνὄχ᾽ἄριστον, ἐπεὶθάνενἈμφιάραος:ὅςῥ᾽Ὑπερησίηνδ᾽ἀπενάσσατοπατρὶχολωθείς,ἔνθ᾽ὅγεναιετάωνμαντεύετοπᾶσιβροτοῖσιν.τοῦμὲνἄρ᾽υἱὸςἐπῆλθε, Θεοκλύμενοςδ᾽ὄνομ᾽ἦεν,ὃςτότεΤηλεμάχουπέλαςἵστατο: τὸνδ᾽ἐκίχανενσπένδοντ᾽εὐχόμενόντεθοῇπαρὰνηῒμελαίνῃ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ὦ
φίλ᾽, ἐπεί
σε
θύοντα
κιχάνω
τῷδ᾽
ἐνὶ
χώρῳ,λίσσομ᾽ὑπὲρθυέωνκαὶδαίμονος, αὐτὰρἔπειτασῆςτ᾽αὐτοῦκεφαλῆςκαὶἑταίρων, οἵτοιἕπονται,εἰπέμοιεἰρομένῳνημερτέαμηδ᾽ἐπικεύσῃς:τίςπόθενεἶςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, ξεῖνε, μάλ᾽
ἀτρεκέως
ἀγορεύσω.ἐξἸθάκηςγένοςεἰμί, πατὴρδέμοίἐστινὈδυσσεύς,εἴποτ᾽ἔην: νῦνδ᾽ἤδηἀπέφθιτολυγρῷὀλέθρῳ.τοὔνεκανῦνἑτάρουςτελαβὼνκαὶνῆαμέλαινανἦλθονπευσόμενοςπατρὸςδὴνοἰχομένοιο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής:“οὕτω
τοι
καὶ
ἐγὼν
ἐκ
πατρίδος, ἄνδρα
κατακτὰς
ἔμφυλον: πολλοὶδὲκασίγνητοίτεἔταιτεἌργοςἀν᾽ἱππόβοτον, μέγαδὲκρατέουσινἈχαιῶν.τῶνὑπαλευάμενοςθάνατονκαὶκῆραμέλαινανφεύγω, ἐπείνύμοιαἶσακατ᾽ἀνθρώπουςἀλάλησθαι.ἀλλάμενηὸςἔφεσσαι, ἐπείσεφυγὼνἱκέτευσα,μήμεκατακτείνωσι: διωκέμεναιγὰρὀΐω.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“οὐ
μὲν
δή
σ᾽
ἐθέλοντά
γ᾽
ἀπώσω
νηὸς
ἐΐσης,ἀλλ᾽ἕπευ: αὐτὰρκεῖθιφιλήσεαι, οἷάκ᾽ἔχωμεν.”ὣςἄραφωνήσαςοἱἐδέξατοχάλκεονἔγχος,καὶτόγ᾽ἐπ᾽ἰκριόφιντάνυσεννεὸςἀμφιελίσσης:ἂνδὲκαὶαὐτὸςνηὸςἐβήσετοποντοπόροιο.ἐνπρύμνῃδ᾽ἄρ᾽ἔπειτακαθέζετο, πὰρδὲοἷαὐτῷεἷσεΘεοκλύμενον: τοὶδὲπρυμνήσι᾽ἔλυσαν.Τηλέμαχοςδ᾽ἑτάροισινἐποτρύναςἐκέλευσενὅπλωνἅπτεσθαι: τοὶδ᾽ἐσσυμένωςἐπίθοντο.ἱστὸνδ᾽εἰλάτινονκοίληςἔντοσθεμεσόδμηςστῆσανἀείραντες, κατὰδὲπροτόνοισινἔδησαν,ἕλκονδ᾽ἱστίαλευκὰἐϋστρέπτοισιβοεῦσι.τοῖσινδ᾽ἴκμενονοὖρονἵειγλαυκῶπιςἈθήνη,λάβρονἐπαιγίζονταδι᾽αἰθέρος, ὄφρατάχιστανηῦςἀνύσειεθέουσαθαλάσσηςἁλμυρὸνὕδωρ.βὰνδὲπαρὰΚρουνοὺςκαὶΧαλκίδακαλλιρέεθρον.δύσετότ᾽ἠέλιοςσκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί:ἡδὲΦεὰςἐπέβαλλενἐπειγομένηΔιὸςοὔρῳἠδὲπαρ᾽Ἤλιδαδῖαν, ὅθικρατέουσινἘπειοί.ἔνθενδ᾽αὖνήσοισινἐπιπροέηκεθοῇσιν,ὁρμαίνωνἤκενθάνατονφύγοιἦκενἁλώῃ.τὼδ᾽αὖτ᾽ἐνκλισίῃὈδυσεὺςκαὶδῖοςὑφορβὸςδορπείτην: παρὰδέσφινἐδόρπεονἀνέρεςἄλλοι.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖςδ᾽Ὀδυσεὺςμετέειπε, συβώτεωπειρητίζων,ἤμινἔτ᾽ἐνδυκέωςφιλέοιμεῖναίτεκελεύοιαὐτοῦἐνὶσταθμῷ, ἦὀτρύνειεπόλινδε:“κέκλυθι
νῦν, Εὔμαιε, καὶ
ἄλλοι
πάντες
ἑταῖροι:ἠῶθενπροτὶἄστυλιλαίομαιἀπονέεσθαιπτωχεύσων, ἵναμήσεκατατρύχωκαὶἑταίρους.ἀλλάμοιεὖθ᾽ὑπόθευκαὶἅμ᾽ἡγεμόν᾽ἐσθλὸνὄπασσονὅςκέμεκεῖσ᾽ἀγάγῃ: κατὰδὲπτόλιναὐτὸςἀνάγκῃπλάγξομαι, αἴκέντιςκοτύληνκαὶπύρνονὀρέξῃ.καίκ᾽ἐλθὼνπρὸςδώματ᾽ὈδυσσῆοςθείοιοἀγγελίηνεἴποιμιπερίφρονιΠηνελοπείῃ,καίκεμνηστήρεσσινὑπερφιάλοισιμιγείην,εἴμοιδεῖπνονδοῖενὀνείαταμυρί᾽ἔχοντες.αἶψάκενεὖδρώοιμιμετὰσφίσινἅσσ᾽ἐθέλοιεν.ἐκγάρτοιἐρέω, σὺδὲσύνθεοκαίμευἄκουσον:Ἑρμείαοἕκητιδιακτόρου, ὅςῥάτεπάντωνἀνθρώπωνἔργοισιχάρινκαὶκῦδοςὀπάζει,δρηστοσύνῃοὐκἄνμοιἐρίσσειεβροτὸςἄλλος,πῦρτ᾽εὖνηῆσαιδιάτεξύλαδανὰκεάσσαι,δαιτρεῦσαίτεκαὶὀπτῆσαικαὶοἰνοχοῆσαι,οἷάτετοῖςἀγαθοῖσιπαραδρώωσιχέρηες.”τὸνδὲμέγ᾽ὀχθήσαςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“ὤ
μοι, ξεῖνε, τίη
τοι
ἐνὶ
φρεσὶ
τοῦτο
νόημα
ἔπλετο; ἦσύγεπάγχυλιλαίεαιαὐτόθ᾽ὀλέσθαι.εἰδὴμνηστήρωνἐθέλειςκαταδῦναιὅμιλον,τῶνὕβριςτεβίητεσιδήρεονοὐρανὸνἵκει.οὔτοιτοιοίδ᾽εἰσὶνὑποδρηστῆρεςἐκείνων,ἀλλὰνέοι, χλαίναςεὖεἱμένοιἠδὲχιτῶνας,αἰεὶδὲλιπαροὶκεφαλὰςκαὶκαλὰπρόσωπα,οἵσφινὑποδρώωσιν: ἐΰξεστοιδὲτράπεζαισίτουκαὶκρειῶνἠδ᾽οἴνουβεβρίθασιν.ἀλλὰμέν᾽: οὐγάρτίςτοιἀνιᾶταιπαρεόντι,οὔτ᾽ἐγὼοὔτετιςἄλλοςἑταίρων, οἵμοιἔασιν.αὐτὰρἐπὴνἔλθῃσινὈδυσσῆοςφίλοςυἱός,κεῖνόςσεχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματαἕσσει,πέμψειδ᾽ὅππησεκραδίηθυμόςτεκελεύει.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“αἴθ᾽
οὕτως, Εὔμαιε, φίλος
Διὶ
πατρὶ
γένοιο
ὡςἐμοί, ὅττιμ᾽ἔπαυσαςἄληςκαὶὀϊζύοςαἰνῆς.πλαγκτοσύνηςδ᾽οὐκἔστικακώτερονἄλλοβροτοῖσιν:ἀλλ᾽ἕνεκ᾽οὐλομένηςγαστρὸςκακὰκήδε᾽ἔχουσινἀνέρες, ὅντιν᾽ἵκηταιἄληκαὶπῆμακαὶἄλγος.νῦνδ᾽ἐπεὶἰσχανάᾳςμεῖναιτέμεκεῖνονἄνωγας,εἴπ᾽ἄγεμοιπερὶμητρὸςὈδυσσῆοςθείοιοπατρόςθ᾽, ὃνκατέλειπενἰὼνἐπὶγήραοςοὐδῷ,ἤπουἔτιζώουσινὑπ᾽αὐγὰςἠελίοιο,ἦἤδητεθνᾶσικαὶεἰνἈΐδαοδόμοισι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρὼν:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, ξεῖνε, μάλ᾽
ἀτρεκέως
ἀγορεύσω.Λαέρτηςμὲνἔτιζώει, Διὶδ᾽εὔχεταιαἰεὶθυμὸνἀπὸμελέωνφθίσθαιοἷςἐνμεγάροισιν:ἐκπάγλωςγὰρπαιδὸςὀδύρεταιοἰχομένοιοκουριδίηςτ᾽ἀλόχοιοδαΐφρονος, ἥἑμάλισταἤκαχ᾽ἀποφθιμένηκαὶἐνὠμῷγήραϊθῆκεν.ἡδ᾽ἄχεϊοὗπαιδὸςἀπέφθιτοκυδαλίμοιο,λευγαλέῳθανάτῳ, ὡςμὴθάνοιὅςτιςἐμοίγεἐνθάδεναιετάωνφίλοςεἴηκαὶφίλαἔρδοι.ὄφραμὲνοὖνδὴκείνηἔην, ἀχέουσάπερἔμπης,τόφρατίμοιφίλονἔσκεμεταλλῆσαικαὶἐρέσθαι,οὕνεκάμ᾽αὐτὴθρέψενἅμαΚτιμένῃτανυπέπλῳ,θυγατέρ᾽ἰφθίμῃ, τὴνὁπλοτάτηντέκεπαίδων:τῇὁμοῦἐτρεφόμην, ὀλίγονδέτίμ᾽ἧσσονἐτίμα.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἥβηνπολυήρατονἱκόμεθ᾽ἄμφω,τὴνμὲνἔπειταΣάμηνδ᾽ἔδοσανκαὶμυρί᾽ἕλοντο,αὐτὰρἐμὲχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἐκείνηκαλὰμάλ᾽ἀμφιέσασα, ποσὶνδ᾽ὑποδήματαδοῦσαἀγρόνδεπροΐαλλε: φίλειδέμεκηρόθιμᾶλλον.νῦνδ᾽ἤδητούτωνἐπιδεύομαι: ἀλλάμοιαὐτῷἔργονἀέξουσινμάκαρεςθεοὶᾧἐπιμίμνω:τῶνἔφαγόντ᾽ἔπιόντεκαὶαἰδοίοισινἔδωκα.ἐκδ᾽ἄραδεσποίνηςοὐμείλιχονἔστινἀκοῦσαιοὔτ᾽ἔποςοὔτετιἔργον, ἐπεὶκακὸνἔμπεσενοἴκῳ,ἄνδρεςὑπερφίαλοι: μέγαδὲδμῶεςχατέουσινἀντίαδεσποίνηςφάσθαικαὶἕκασταπυθέσθαικαὶφαγέμενπιέμεντε, ἔπειταδὲκαίτιφέρεσθαιἀγρόνδ᾽, οἷάτεθυμὸνἀεὶδμώεσσινἰαίνει.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὢ
πόποι, ὡς
ἄρα
τυτθὸς
ἐών, Εὔμαιε
συβῶτα,πολλὸνἀπεπλάγχθηςσῆςπατρίδοςἠδὲτοκήων.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,ἠὲδιεπράθετοπτόλιςἀνδρῶνεὐρυάγυια,ᾗἔνιναιετάασκεπατὴρκαὶπότνιαμήτηρ,ἦσέγεμουνωθένταπαρ᾽οἴεσινἢπαρὰβουσὶνἄνδρεςδυσμενέεςνηυσὶνλάβονἠδ᾽ἐπέρασσαντοῦδ᾽ἀνδρὸςπρὸςδώμαθ᾽, ὁδ᾽ἄξιονὦνονἔδωκε.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν:“ξεῖν᾽, ἐπεὶ
ἂρ
δὴ
ταῦτά
μ᾽
ἀνείρεαι
ἠδὲ
μεταλλᾷς,σιγῇνῦνξυνίεικαὶτέρπεο, πῖνέτεοἶνονἥμενος. αἵδεδὲνύκτεςἀθέσφατοι: ἔστιμὲνεὕδειν,ἔστιδὲτερπομένοισινἀκούειν: οὐδέτίσεχρή,πρὶνὥρη, καταλέχθαι: ἀνίηκαὶπολὺςὕπνος.τῶνδ᾽ἄλλωνὅτινακραδίηκαὶθυμὸςἀνώγει,εὑδέτωἐξελθών: ἅμαδ᾽ἠοῖφαινομένηφιδειπνήσαςἅμ᾽ὕεσσινἀνακτορίῃσινἑπέσθω.νῶϊδ᾽ἐνὶκλισίῃπίνοντέτεδαινυμένωτεκήδεσινἀλλήλωντερπώμεθαλευγαλέοισι,μνωομένω: μετὰγάρτεκαὶἄλγεσιτέρπεταιἀνήρ,ὅςτιςδὴμάλαπολλὰπάθῃκαὶπόλλ᾽ἐπαληθῇ.τοῦτοδέτοιἐρέωὅμ᾽ἀνείρεαιἠδὲμεταλλᾷς.“νῆσός
τις
Συρίη
κικλήσκεται, εἴ
που
ἀκούεις,Ὀρτυγίηςκαθύπερθεν, ὅθιτροπαὶἠελίοιο,οὔτιπεριπληθὴςλίηντόσον, ἀλλ᾽ἀγαθὴμέν,εὔβοτος, εὔμηλος, οἰνοπληθής, πολύπυρος.πείνηδ᾽οὔποτεδῆμονἐσέρχεται, οὐδέτιςἄλληνοῦσοςἐπὶστυγερὴπέλεταιδειλοῖσιβροτοῖσιν:ἀλλ᾽ὅτεγηράσκωσιπόλινκάταφῦλ᾽ἀνθρώπων,ἐλθὼνἀργυρότοξοςἈπόλλωνἈρτέμιδιξὺνοἷςἀγανοῖςβελέεσσινἐποιχόμενοςκατέπεφνεν.ἔνθαδύωπόλιες, δίχαδέσφισιπάνταδέδασται:τῇσινδ᾽ἀμφοτέρῃσιπατὴρἐμὸςἐμβασίλευε,ΚτήσιοςὈρμενίδης, ἐπιείκελοςἀθανάτοισιν.“ἔνθα
δὲ
Φοίνικες
ναυσίκλυτοι
ἤλυθον
ἄνδρες,τρῶκται, μυρί᾽ἄγοντεςἀθύρματανηῒμελαίνῃ.ἔσκεδὲπατρὸςἐμοῖογυνὴΦοίνισσ᾽ἐνὶοἴκῳ,καλήτεμεγάλητεκαὶἀγλαὰἔργαἰδυῖα:τὴνδ᾽ἄραΦοίνικεςπολυπαίπαλοιἠπερόπευον.πλυνούσῃτιςπρῶταμίγηκοίλῃπαρὰνηῒεὐνῇκαὶφιλότητι, τάτεφρέναςἠπεροπεύειθηλυτέρῃσιγυναιξί, καὶἥκ᾽εὐεργὸςἔῃσιν.εἰρώταδὴἔπειτατίςεἴηκαὶπόθενἔλθοι:ἡδὲμάλ᾽αὐτίκαπατρὸςἐπέφραδενὑψερεφὲςδῶ:“ἐκ
μὲν
Σιδῶνος
πολυχάλκου
εὔχομαι
εἶναι,κούρηδ᾽εἴμ᾽Ἀρύβαντοςἐγὼῥυδὸνἀφνειοῖο:ἀλλάμ᾽ἀνήρπαξανΤάφιοιληΐστορεςἄνδρεςἀγρόθενἐρχομένην, πέρασανδέτεδεῦρ᾽ἀγαγόντεςτοῦδ᾽ἀνδρὸςπρὸςδώμαθ᾽: ὁδ᾽ἄξιονὦνονἔδωκε.”“τὴν
δ᾽
αὖτε
προσέειπεν
ἀνήρ, ὃς
ἐμίσγετο
λάθρη:‘ἦ
ῥά
κε
νῦν
πάλιν
αὖτις
ἅμ᾽
ἡμῖν
οἴκαδ᾽
ἕποιο,ὄφραἴδῃπατρὸςκαὶμητέροςὑψερεφὲςδῶαὐτούςτ᾽; ἦγὰρἔτ᾽εἰσὶκαὶἀφνειοὶκαλέονται.‘“τὸν
δ᾽
αὖτε
προσέειπε
γυνὴ
καὶ
ἀμείβετο
μύθῳ:‘εἴη
κεν
καὶ
τοῦτ᾽, εἴ
μοι
ἐθέλοιτέ
γε, ναῦται,ὅρκῳπιστωθῆναιἀπήμονάμ᾽οἴκαδ᾽ἀπάξειν.’“ὣς
ἔφαθ᾽, οἱ
δ᾽
ἄρα
πάντες
ἐπώμνυον
ὡς
ἐκέλευεν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσάντετελεύτησάντετὸνὅρκον,τοῖςδ᾽αὖτιςμετέειπεγυνὴκαὶἀμείβετομύθῳ:“σιγῇ
νῦν, μή
τίς
με
προσαυδάτω
ἐπέεσσιν
ὑμετέρωνἑτάρων, ξυμβλήμενοςἢἐνἀγυιῇ,ἤπουἐπὶκρήνῃ: μήτιςποτὶδῶμαγέροντιἐλθὼνἐξείπῃ, ὁδ᾽ὀϊσάμενοςκαταδήσῃδεσμῷἐνἀργαλέῳ, ὑμῖνδ᾽ἐπιφράσσετ᾽ὄλεθρον.ἀλλ᾽ἔχετ᾽ἐνφρεσὶμῦθον, ἐπείγετεδ᾽ὦνονὁδαίων.ἀλλ᾽ὅτεκενδὴνηῦςπλείηβιότοιογένηται,ἀγγελίημοιἔπειταθοῶςἐςδώμαθ᾽ἱκέσθω:οἴσωγὰρκαὶχρυσόν, ὅτιςχ᾽ὑποχείριοςἔλθῃ:καὶδέκενἄλλ᾽ἐπίβαθρονἐγὼνἐθέλουσάγεδοίην.παῖδαγὰρἀνδρὸςἑῆοςἐνὶμεγάροιςἀτιτάλλω,κερδαλέονδὴτοῖον, ἅματροχόωνταθύραζε:τόνκενἄγοιμ᾽ἐπὶνηός, ὁδ᾽ὑμῖνμυρίονὦνονἄλφοι, ὅπῃπεράσητεκατ᾽ἀλλοθρόουςἀνθρώπους.”“ἡ
μὲν
ἄρ᾽
ὣς
εἰποῦσ᾽
ἀπέβη
πρὸς
δώματα
καλά,οἱδ᾽ἐνιαυτὸνἅπανταπαρ᾽ἡμῖναὖθιμένοντεςἐννηῒγλαφυρῇβίοτονπολὺνἐμπολόωντο.ἀλλ᾽ὅτεδὴκοίληνηῦςἤχθετοτοῖσινέεσθαι,καὶτότ᾽ἄρ᾽ἄγγελονἧκαν, ὃςἀγγείλειεγυναικί.ἤλυθ᾽ἀνὴρπολύϊδριςἐμοῦπρὸςδώματαπατρὸςχρύσεονὅρμονἔχων, μετὰδ᾽ἠλέκτροισινἔερτο.τὸνμὲνἄρ᾽ἐνμεγάρῳδμῳαὶκαὶπότνιαμήτηρχερσίντ᾽ἀμφαφόωντοκαὶὀφθαλμοῖσινὁρῶντο,ὦνονὑπισχόμεναι: ὁδὲτῇκατένευσεσιωπῇ.ἦτοιὁκαννεύσαςκοίληνἐπὶνῆαβεβήκει,ἡδ᾽ἐμὲχειρὸςἑλοῦσαδόμωνἐξῆγεθύραζε.εὗρεδ᾽ἐνὶπροδόμῳἠμὲνδέπαἠδὲτραπέζαςἀνδρῶνδαιτυμόνων, οἵμευπατέρ᾽ἀμφεπένοντο.οἱμὲνἄρ᾽ἐςθῶκονπρόμολον, δήμοιότεφῆμιν,ἡδ᾽αἶψατρί᾽ἄλεισακατακρύψασ᾽ὑπὸκόλπῳἔκφερεν: αὐτὰρἐγὼνἑπόμηνἀεσιφροσύνῃσι.δύσετότ᾽ἠέλιος, σκιόωντότεπᾶσαιἀγυιαί:ἡμεῖςδ᾽ἐςλιμένακλυτὸνἤλθομενὦκακιόντες,ἔνθ᾽ἄραΦοινίκωνἀνδρῶνἦνὠκύαλοςνηῦς.οἱμὲνἔπειτ᾽ἀναβάντεςἐπέπλεονὑγρὰκέλευθα,νὼἀναβησάμενοι: ἐπὶδὲΖεὺςοὖρονἴαλλεν.ἑξῆμαρμὲνὁμῶςπλέομεννύκταςτεκαὶἦμαρ:ἀλλ᾽ὅτεδὴἕβδομονἦμαρἐπὶΖεὺςθῆκεΚρονίων,τὴνμὲνἔπειταγυναῖκαβάλ᾽Ἄρτεμιςἰοχέαιρα,ἄντλῳδ᾽ἐνδούπησεπεσοῦσ᾽ὡςεἰναλίηκήξ.καὶτὴνμὲνφώκῃσικαὶἰχθύσικύρμαγενέσθαιἔκβαλον: αὐτὰρἐγὼλιπόμηνἀκαχήμενοςἦτορ:τοὺςδ᾽Ἰθάκῃἐπέλασσεφέρωνἄνεμόςτεκαὶὕδωρ,ἔνθαμεΛαέρτηςπρίατοκτεάτεσσινἑοῖσιν.οὕτωτήνδετεγαῖανἐγὼνἴδονὀφθαλμοῖσι.”τὸνδ᾽αὖδιογενὴςὈδυσεὺςἠμείβετομύθῳ:“Εὔμαι᾽, ἦ
μάλα
δή
μοι
ἐνὶ
φρεσὶ
θυμὸν
ὄρινας
ταῦταἕκασταλέγων, ὅσαδὴπάθεςἄλγεαθυμῷ.ἀλλ᾽ἦτοισοὶμὲνπαρὰκαὶκακῷἐσθλὸνἔθηκεΖεύς, ἐπεὶἀνδρὸςδώματ᾽ἀφίκεοπολλὰμογήσαςἠπίου, ὃςδήτοιπαρέχειβρῶσίντεπόσιντεἐνδυκέως, ζώειςδ᾽ἀγαθὸνβίον: αὐτὰρἐγώγεπολλὰβροτῶνἐπὶἄστε᾽ἀλώμενοςἐνθάδ᾽ἱκάνω.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,καδδραθέτηνδ᾽οὐπολλὸνἐπὶχρόνον, ἀλλὰμίνυνθα:αἶψαγὰρἨὼςἦλθενἐΰθρονος. οἱδ᾽ἐπὶχέρσουΤηλεμάχουἕταροιλύονἱστία, κὰδδ᾽ἕλονἱστὸνκαρπαλίμως, τὴνδ᾽εἰςὅρμονπροέρυσσανἐρετμοῖς:ἐκδ᾽εὐνὰςἔβαλον, κατὰδὲπρυμνήσι᾽ἔδησαν:ἐκδὲκαὶαὐτοὶβαῖνονἐπὶῥηγμῖνιθαλάσσης,δεῖπνόντ᾽ἐντύνοντοκερῶντότεαἴθοπαοἶνον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖσιδὲΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἤρχετομύθων:“ὑμεῖς
μὲν
νῦν
ἄστυδ᾽
ἐλαύνετε
νῆα
μέλαιναν,αὐτὰρἐγὼνἀγροὺςἐπιείσομαιἠδὲβοτῆρας:ἑσπέριοςδ᾽εἰςἄστυἰδὼνἐμὰἔργακάτειμι.ἠῶθενδέκενὔμμινὁδοιπόριονπαραθείμην,δαῖτ᾽ἀγαθὴνκρειῶντεκαὶοἴνουἡδυπότοιο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής:“πῆ
γὰρ
ἐγώ, φίλε
τέκνον, ἴω; τεῦ
δώμαθ᾽
ἵκωμαι
ἀνδρῶνοἳκραναὴνἸθάκηνκάτακοιρανέουσιν;ἦἰθὺςσῆςμητρὸςἴωκαὶσοῖοδόμοιο;”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ἄλλως
μέν
σ᾽
ἂν
ἐγώ
γε
καὶ
ἡμέτερόνδε
κελοίμην
ἔρχεσθ᾽: οὐγάρτιξενίωνποθή: ἀλλὰσοὶαὐτῷχεῖρον, ἐπείτοιἐγὼμὲνἀπέσσομαι, οὐδέσεμήτηρὄψεται: οὐμὲνγάρτιθαμὰμνηστῆρσ᾽ἐνὶοἴκῳφαίνεται, ἀλλ᾽ἀπὸτῶνὑπερωΐῳἱστὸνὑφαίνει.ἀλλάτοιἄλλονφῶταπιφαύσκομαιὅνκενἵκοιο,Εὐρύμαχον, Πολύβοιοδαΐφρονοςἀγλαὸνυἱόν,τὸννῦνἶσαθεῷἸθακήσιοιεἰσορόωσι:καὶγὰρπολλὸνἄριστοςἀνὴρμέμονέντεμάλισταμητέρ᾽ἐμὴνγαμέεινκαὶὈδυσσῆοςγέραςἕξειν.ἀλλὰτάγεΖεὺςοἶδενὈλύμπιος, αἰθέριναίων,εἴκέσφιπρὸγάμοιοτελευτήσεικακὸνἦμαρ.”ὣςἄραοἱεἰπόντιἐπέπτατοδεξιὸςὄρνις,κίρκος, Ἀπόλλωνοςταχὺςἄγγελος: ἐνδὲπόδεσσιτίλλεπέλειανἔχων, κατὰδὲπτερὰχεῦενἔραζεμεσσηγὺςνηόςτεκαὶαὐτοῦΤηλεμάχοιο.τὸνδὲΘεοκλύμενοςἑτάρωνἀπονόσφικαλέσσαςἔντ᾽ἄραοἱφῦχειρὶἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“Τηλέμαχ᾽, οὔ
τοι
ἄνευ
θεοῦ
ἔπτατο
δεξιὸς
ὄρνις
ἔγνωνγάρμινἐσάνταἰδὼνοἰωνὸνἐόντα.ὑμετέρουδ᾽οὐκἔστιγένοςβασιλεύτερονἄλλοἐνδήμῳἸθάκης, ἀλλ᾽ὑμεῖςκαρτεροὶαἰεί.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“αἲ
γὰρ
τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος
τετελεσμένον
εἴη:τῷκετάχαγνοίηςφιλότητάτεπολλάτεδῶραἐξἐμεῦ, ὡςἄντίςσεσυναντόμενοςμακαρίζοι.”ἦκαὶΠείραιονπροσεφώνεε, πιστὸνἑταῖρον:“Πείραιε
Κλυτίδη, σὺ
δέ
μοι
τά
περ
ἄλλα
μάλιστα
πείθῃἐμῶνἑτάρων, οἵμοιΠύλονεἰςἅμ᾽ἕποντο:καὶνῦνμοιτὸνξεῖνονἄγωνἐνδώμασισοῖσινἐνδυκέωςφιλέεινκαὶτιέμεν, εἰςὅκενἔλθω.”τὸνδ᾽αὖΠείραιοςδουρικλυτὸςἀντίονηὔδα:“Τηλέμαχ᾽, εἰ
γάρ
κεν
σὺ
πολὺν
χρόνον
ἐνθάδε
μίμνοι,τόνδετ᾽ἐγὼκομιῶ, ξενίωνδέοἱοὐποθὴἔσται.”ὣςεἰπὼνἐπὶνηὸςἔβη, ἐκέλευσεδ᾽ἑταίρουςαὐτούςτ᾽ἀμβαίνεινἀνάτεπρυμνήσιαλῦσαι.οἱδ᾽αἶψ᾽εἴσβαινονκαὶἐπὶκληῗσικαθῖζον.Τηλέμαχοςδ᾽ὑπὸποσσὶνἐδήσατοκαλὰπέδιλα,εἵλετοδ᾽ἄλκιμονἔγχος, ἀκαχμένονὀξέϊχαλκῷ,νηὸςἀπ᾽ἰκριόφιν: τοὶδὲπρυμνήσι᾽ἔλυσαν.οἱμὲνἀνώσαντεςπλέονἐςπόλιν, ὡςἐκέλευσεΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο:τὸνδ᾽ὦκαπροβιβάνταπόδεςφέρον, ὄφρ᾽ἵκετ᾽αὐλήν,ἔνθαοἱἦσανὕεςμάλαμυρίαι, ᾗσισυβώτηςἐσθλὸςἐὼνἐνίαυεν, ἀνάκτεσινἤπιαεἰδώς,
τὼδ᾽αὖτ᾽ἐνκλισίῃὈδυσεὺςκαὶδῖοςὑφορβὸςἐντύνοντοἄριστονἅμ᾽ἠοῖ, κηαμένωπῦρ,ἔκπεμψάντενομῆαςἅμ᾽ἀγρομένοισισύεσσι:Τηλέμαχονδὲπερίσσαινονκύνεςὑλακόμωροι,οὐδ᾽ὕλαονπροσιόντα. νόησεδὲδῖοςὈδυσσεὺςσαίνοντάςτεκύνας, περίτεκτύποςἦλθεποδοῖϊν.αἶψαδ᾽ἄρ᾽Εὔμαιονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“Εὔμαι᾽, ἦ
μάλα
τίς
τοι
ἐλεύσεται
ἐνθάδ᾽
ἑταῖρος
ἢκαὶγνώριμοςἄλλος, ἐπεὶκύνεςοὐχὑλάουσιν,ἀλλὰπερισσαίνουσι: ποδῶνδ᾽ὑπὸδοῦπονἀκούω.”οὔπωπᾶνεἴρητοἔπος, ὅτεοἱφίλοςυἱὸςἔστηἐνὶπροθύροισι. ταφὼνδ᾽ἀνόρουσεσυβώτης,ἐκδ᾽ἄραοἱχειρῶνπέσονἄγγεα, τοῖςἐπονεῖτο,κιρνὰςαἴθοπαοἶνον. ὁδ᾽ἀντίοςἦλθενἄνακτος,κύσσεδέμινκεφαλήντεκαὶἄμφωφάεακαλὰχεῖράςτ᾽ἀμφοτέρας: θαλερὸνδέοἱἔκπεσεδάκρυ.ὡςδὲπατὴρὃνπαῖδαφίλαφρονέωνἀγαπάζῃἐλθόντ᾽ἐξἀπίηςγαίηςδεκάτῳἐνιαυτῷ,μοῦνοντηλύγετον, τῷἔπ᾽ἄλγεαπολλὰμογήσῃ,ὣςτότεΤηλέμαχονθεοειδέαδῖοςὑφορβὸςπάντακύσενπεριφύς, ὡςἐκθανάτοιοφυγόντα:καίῥ᾽ὀλοφυρόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ἦλθες, Τηλέμαχε, γλυκερὸν
φάος. οὔ
σ᾽
ἔτ᾽
ἐγώ
γε
ὄψεσθαιἐφάμην, ἐπεὶᾤχεονηῒΠύλονδε.ἀλλ᾽ἄγενῦνεἴσελθε, φίλοντέκος, ὄφρασεθυμῷτέρψομαιεἰσορόωννέονἄλλοθενἔνδονἐόντα.οὐμὲνγάρτιθάμ᾽ἀγρὸνἐπέρχεαιοὐδὲνομῆας,ἀλλ᾽ἐπιδημεύεις: ὣςγάρνύτοιεὔαδεθυμῷ,ἀνδρῶνμνηστήρωνἐσορᾶνἀΐδηλονὅμιλον.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ἔσσεται
οὕτως, ἄττα: σέθεν
δ᾽
ἕνεκ᾽
ἐνθάδ᾽
ἱκάνω,ὄφρασέτ᾽ὀφθαλμοῖσινἴδωκαὶμῦθονἀκούσω,ἤμοιἔτ᾽ἐνμεγάροιςμήτηρμένει, ἦέτιςἤδηἀνδρῶνἄλλοςἔγημεν, Ὀδυσσῆοςδέπουεὐνὴχήτειἐνευναίωνκάκ᾽ἀράχνιακεῖταιἔχουσα.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν:“καὶ
λίην
κείνη
γε
μένει
τετληότι
θυμῷ
σοῖσινἐνὶμεγάροισιν: ὀϊζυραὶδέοἱαἰεὶφθίνουσιννύκτεςτεκαὶἤματαδάκρυχεούσῃ.”ὣςἄραφωνήσαςοἱἐδέξατοχάλκεονἔγχος:αὐτὰρὅγ᾽εἴσωἴενκαὶὑπέρβηλάϊνονοὐδόν.τῷδ᾽ἕδρηςἐπιόντιπατὴρὑπόειξενὈδυσσεύς:Τηλέμαχοςδ᾽ἑτέρωθενἐρήτυεφώνησέντε:“ἧσ᾽, ὦ
ξεῖν᾽: ἡμεῖς
δὲ
καὶ
ἄλλοθι
δήομεν
ἕδρην
σταθμῷἐνἡμετέρῳ: πάραδ᾽ἀνὴρὃςκαταθήσει.”ὣςφάθ᾽, ὁδ᾽αὖτιςἰὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο: τῷδὲσυβώτης.χεῦενὕποχλωρὰςῥῶπαςκαὶκῶαςὕπερθεν:ἔνθακαθέζετ᾽ἔπειταὈδυσσῆοςφίλοςυἱός.τοῖσινδ᾽αὖκρειῶνπίνακαςπαρέθηκεσυβώτηςὀπταλέων, ἅῥατῇπροτέρῃὑπέλειπονἔδοντες,σῖτονδ᾽ἐσσυμένωςπαρενήνεενἐνκανέοισιν,ἐνδ᾽ἄρακισσυβίῳκίρνημελιηδέαοἶνον:αὐτὸςδ᾽ἀντίονἷζενὈδυσσῆοςθείοιο.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,δὴτότεΤηλέμαχοςπροσεφώνεεδῖονὑφορβόν:“ἄττα, πόθεν
τοι
ξεῖνος
ὅδ᾽
ἵκετο; πῶς
δέ
ἑ
ναῦται
ἤγαγονεἰςἸθάκην; τίνεςἔμμεναιεὐχετόωντο;οὐμὲνγάρτίἑπεζὸνὀΐομαιἐνθάδ᾽ἱκέσθαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, τέκνον, ἀληθέα
πάντ᾽
ἀγορεύσω.ἐκμὲνΚρητάωνγένοςεὔχεταιεὐρειάων,φησὶδὲπολλὰβροτῶνἐπὶἄστεαδινηθῆναιπλαζόμενος: ὣςγάροἱἐπέκλωσεντάγεδαίμων.νῦναὖΘεσπρωτῶνἀνδρῶνἐκνηὸςἀποδρὰςἤλυθ᾽ἐμὸνπρὸςσταθμόν, ἐγὼδέτοιἐγγυαλίξω:ἔρξονὅπωςἐθέλεις: ἱκέτηςδέτοιεὔχεταιεἶναι.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Εὔμαι᾽, ἦ
μάλα
τοῦτο
ἔπος
θυμαλγὲς
ἔειπες:πῶςγὰρδὴτὸνξεῖνονἐγὼνὑποδέξομαιοἴκῳ;αὐτὸςμὲννέοςεἰμὶκαὶοὔπωχερσὶπέποιθαἄνδρ᾽ἀπαμύνασθαι, ὅτετιςπρότεροςχαλεπήνῃ:μητρὶδ᾽ἐμῇδίχαθυμὸςἐνὶφρεσὶμερμηρίζει,ἢαὐτοῦπαρ᾽ἐμοίτεμένῃκαὶδῶμακομίζῃ,εὐνήντ᾽αἰδομένηπόσιοςδήμοιότεφῆμιν,ἦἤδηἅμ᾽ἕπηταιἈχαιῶνὅςτιςἄριστοςμνᾶταιἐνὶμεγάροισινἀνὴρκαὶπλεῖσταπόρῃσιν.ἀλλ᾽ἦτοὶτὸνξεῖνον, ἐπεὶτεὸνἵκετοδῶμα,ἕσσωμινχλαῖνάντεχιτῶνάτε, εἵματακαλά,δώσωδὲξίφοςἄμφηκεςκαὶποσσὶπέδιλα,πέμψωδ᾽ὅππημινκραδίηθυμόςτεκελεύει.εἰδ᾽ἐθέλεις, σὺκόμισσονἐνὶσταθμοῖσινἐρύξας:εἵματαδ᾽ἐνθάδ᾽ἐγὼπέμψωκαὶσῖτονἅπανταἔδμεναι, ὡςἂνμήσεκατατρύχῃκαὶἑταίρους.κεῖσεδ᾽ἂνοὔμινἐγώγεμετὰμνηστῆραςἐῷμιἔρχεσθαι: λίηνγὰρἀτάσθαλονὕβρινἔχουσι:μήμινκερτομέωσιν, ἐμοὶδ᾽ἄχοςἔσσεταιαἰνόν.πρῆξαιδ᾽ἀργαλέοντιμετὰπλεόνεσσινἐόνταἄνδρακαὶἴφθιμον, ἐπεὶἦπολὺφέρτεροίεἰσι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“ὦ
φίλ᾽, ἐπεί
θήν
μοι
καὶ
ἀμείψασθαι
θέμις
ἐστίν,ἦμάλαμευκαταδάπτετ᾽ἀκούοντοςφίλονἦτορ,οἷάφατεμνηστῆραςἀτάσθαλαμηχανάασθαιἐνμεγάροις, ἀέκητισέθεντοιούτουἐόντος.εἰπέμοιἠὲἑκὼνὑποδάμνασαι, ἦσέγελαοὶἐχθαίρουσ᾽ἀνὰδῆμον, ἐπισπόμενοιθεοῦὀμφῇ,ἦτικασιγνήτοιςἐπιμέμφεαι, οἷσίπερἀνὴρμαρναμένοισιπέποιθε, καὶεἰμέγανεῖκοςὄρηται.αἲγάρἐγὼνοὕτωνέοςεἴηντῷδ᾽ἐπὶθυμῷ,ἢπαῖςἐξὈδυσῆοςἀμύμονοςἠὲκαὶαὐτός:αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἀπ᾽ἐμεῖοκάρητάμοιἀλλότριοςφώς,εἰμὴἐγὼκείνοισικακὸνπάντεσσιγενοίμην,ἐλθὼνἐςμέγαρονΛαερτιάδεωὈδυσῆος.εἰδ᾽αὖμεπληθυῖδαμασαίατομοῦνονἐόντα,βουλοίμηνκ᾽ἐνἐμοῖσικατακτάμενοςμεγάροισιτεθνάμενἢτάδεγ᾽αἰὲνἀεικέαἔργ᾽ὁράασθαι,ξείνουςτεστυφελιζομένουςδμῳάςτεγυναῖκαςῥυστάζονταςἀεικελίωςκατὰδώματακαλά,καὶοἶνονδιαφυσσόμενον, καὶσῖτονἔδονταςμὰψαὔτως, ἀτέλεστον, ἀνηνύστῳἐπὶἔργῳ.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, ξεῖνε, μάλ᾽
ἀτρεκέως
ἀγορεύσω.οὔτετίμοιπᾶςδῆμοςἀπεχθόμενοςχαλεπαίνει,οὔτεκασιγνήτοιςἐπιμέμφομαι, οἷσίπερἀνὴρμαρναμένοισιπέποιθε, καὶεἰμέγανεῖκοςὄρηται.ὧδεγὰρἡμετέρηνγενεὴνμούνωσεΚρονίων:μοῦνονΛαέρτηνἈρκείσιοςυἱὸνἔτικτε,μοῦνονδ᾽αὖτ᾽Ὀδυσῆαπατὴρτέκεν: αὐτὰρὈδυσσεὺςμοῦνονἔμ᾽ἐνμεγάροισιτεκὼνλίπενοὐδ᾽ἀπόνητο.τῷνῦνδυσμενέεςμάλαμυρίοιεἴσ᾽ἐνὶοἴκῳ.ὅσσοιγὰρνήσοισινἐπικρατέουσινἄριστοι,ΔουλιχίῳτεΣάμῃτεκαὶὑλήεντιΖακύνθῳ,ἠδ᾽ὅσσοικραναὴνἸθάκηνκάτακοιρανέουσι,τόσσοιμητέρ᾽ἐμὴνμνῶνται, τρύχουσιδὲοἶκον.ἡδ᾽οὔτ᾽ἀρνεῖταιστυγερὸνγάμονοὔτετελευτὴνποιῆσαιδύναται: τοὶδὲφθινύθουσινἔδοντεςοἶκονἐμόν: τάχαδήμεδιαρραίσουσικαὶαὐτόν.ἀλλ᾽ἦτοιμὲνταῦταθεῶνἐνγούνασικεῖται:ἄττα, σὺδ᾽ἔρχεοθᾶσσον, ἐχέφρονιΠηνελοπείῃεἴφ᾽ὅτιοἱσῶςεἰμὶκαὶἐκΠύλουεἰλήλουθα.αὐτὰρἐγὼναὐτοῦμενέω, σὺδὲδεῦρονέεσθαι,οἴῃἀπαγγείλας: τῶνδ᾽ἄλλωνμήτιςἈχαιῶνπευθέσθω: πολλοὶγὰρἐμοὶκακὰμηχανόωνται.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“γιγνώσκω, φρονέω: τά
γε
δὴ
νοέοντι
κελεύεις.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,ἦκαὶΛαέρτῃαὐτὴνὁδὸνἄγγελοςἔλθωδυσμόρῳ, ὃςτῆοςμὲνὈδυσσῆοςμέγ᾽ἀχεύωνἔργατ᾽ἐποπτεύεσκεμετὰδμώωντ᾽ἐνὶοἴκῳπῖνεκαὶἦσθ᾽, ὅτεθυμὸςἐνὶστήθεσσινἀνώγοι:αὐτὰρνῦν, ἐξοὗσύγεᾤχεονηῒΠύλονδε,οὔπωμίνφασινφαγέμενκαὶπιέμεναὔτως,οὐδ᾽ἐπὶἔργαἰδεῖν, ἀλλὰστοναχῇτεγόῳτεἧσταιὀδυρόμενος, φθινύθειδ᾽ἀμφ᾽ὀστεόφιχρώς.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ἄλγιον, ἀλλ᾽
ἔμπης
μιν
ἐάσομεν, ἀχνύμενοί
περ:εἰγὰρπωςεἴηαὐτάγρεταπάνταβροτοῖσι,πρῶτόνκεντοῦπατρὸςἑλοίμεθανόστιμονἦμαρ.ἀλλὰσύγ᾽ἀγγείλαςὀπίσωκίε, μηδὲκατ᾽ἀγροὺςπλάζεσθαιμετ᾽ἐκεῖνον: ἀτὰρπρὸςμητέραεἰπεῖνἀμφίπολονταμίηνὀτρυνέμενὅττιτάχιστακρύβδην: κείνηγὰρκενἀπαγγείλειεγέροντι.”ἦῥακαὶὦρσεσυφορβόν: ὁδ᾽εἵλετοχερσὶπέδιλα,δησάμενοςδ᾽ὑπὸποσσὶπόλινδ᾽ἴεν. οὐδ᾽ἄρ᾽ἈθήνηνλῆθενἀπὸσταθμοῖοκιὼνΕὔμαιοςὑφορβός,ἀλλ᾽ἥγεσχεδὸνἦλθε: δέμαςδ᾽ἤϊκτογυναικὶκαλῇτεμεγάλῃτεκαὶἀγλαὰἔργαἰδυίῃ.στῆδὲκατ᾽ἀντίθυρονκλισίηςὈδυσῆϊφανεῖσα:οὐδ᾽ἄραΤηλέμαχοςἴδενἀντίονοὐδ᾽ἐνόησεν,οὐγὰρπωπάντεσσιθεοὶφαίνονταιἐναργεῖς,ἀλλ᾽Ὀδυσεύςτεκύνεςτεἴδον, καίῥ᾽οὐχὑλάοντοκνυζηθμῷδ᾽ἑτέρωσεδιὰσταθμοῖοφόβηθεν.ἡδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽ὀφρύσινεῦσε: νόησεδὲδῖοςὈδυσσεύς,ἐκδ᾽ἦλθενμεγάροιοπαρὲκμέγατειχίοναὐλῆς,στῆδὲπάροιθ᾽αὐτῆς: τὸνδὲπροσέειπενἈθήνη:“διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ.ἤδηνῦνσῷπαιδὶἔποςφάομηδ᾽ἐπίκευθε,ὡςἄνμνηστῆρσινθάνατονκαὶκῆρ᾽ἀραρόντεἔρχησθονπροτὶἄστυπερικλυτόν: οὐδ᾽ἐγὼαὐτὴδηρὸνἀπὸσφῶϊνἔσομαιμεμαυῖαμάχεσθαι.”ἦκαὶχρυσείῃῥάβδῳἐπεμάσσατ᾽Ἀθήνη.φᾶροςμένοἱπρῶτονἐϋπλυνὲςἠδὲχιτῶναθῆκ᾽ἀμφὶστήθεσσι, δέμαςδ᾽ὤφελλεκαὶἥβην.ἂψδὲμελαγχροιὴςγένετο, γναθμοὶδὲτάνυσθεν,κυάνεαιδ᾽ἐγένοντογενειάδεςἀμφὶγένειον.ἡμὲνἄρ᾽ὣςἔρξασαπάλινκίεν: αὐτὰρὈδυσσεὺςἤϊενἐςκλισίην: θάμβησεδέμινφίλοςυἱός,ταρβήσαςδ᾽ἑτέρωσεβάλ᾽ὄμματα, μὴθεὸςεἴη,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ἀλλοῖός
μοι, ξεῖνε, φάνης
νέον
ἠὲ
πάροιθεν,ἄλλαδὲεἵματ᾽ἔχεις, καίτοιχρὼςοὐκέθ᾽ὁμοῖος.ἦμάλατιςθεόςἐσσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν:ἀλλ᾽ἵληθ᾽, ἵνατοικεχαρισμέναδώομενἱρὰἠδὲχρύσεαδῶρα, τετυγμένα: φείδεοδ᾽ἡμέων”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“οὔ
τίς
τοι
θεός
εἰμι: τί
μ᾽
ἀθανάτοισιν
ἐΐσκεις;ἀλλὰπατὴρτεόςεἰμι, τοῦεἵνεκασὺστεναχίζωνπάσχειςἄλγεαπολλά, βίαςὑποδέγμενοςἀνδρῶν.”ὣςἄραφωνήσαςυἱὸνκύσε, κὰδδὲπαρειῶνδάκρυονἧκεχαμᾶζε: πάροςδ᾽ἔχενωλεμὲςαἰεί.Τηλέμαχοςδ᾽, οὐγάρπωἐπείθετοὃνπατέρ᾽εἶναι,ἐξαῦτίςμινἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπεν:“οὐ
σύ
γ᾽
Ὀδυσσεύς
ἐσσι, πατὴρ
ἐμός, ἀλλά
με
δαίμων
θέλγει, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονὀδυρόμενοςστεναχίζω.οὐγάρπωςἂνθνητὸςἀνὴρτάδεμηχανόῳτοᾧαὐτοῦγενόῳ, ὅτεμὴθεὸςαὐτὸςἐπελθὼνῥηϊδίωςἐθέλωνθείηνέονἠὲγέροντα.ἦγάρτοινέονἦσθαγέρωνκαὶἀεικέαἕσσο:νῦνδὲθεοῖσινἔοικας, οἳοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Τηλέμαχ᾽, οὔ
σε
ἔοικε
φίλον
πατέρ
ἔνδον
ἐόντα
οὔτετιθαυμάζεινπεριώσιονοὔτ᾽ἀγάασθαι:οὐμὲνγάρτοιἔτ᾽ἄλλοςἐλεύσεταιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεύς,ἀλλ᾽ὅδ᾽ἐγὼτοιόσδε, παθὼνκακά, πολλὰδ᾽ἀληθείς,ἤλυθονεἰκοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.αὐτάρτοιτόδεἔργονἈθηναίηςἀγελείης,ἥτέμετοῖονἔθηκεν, ὅπωςἐθέλει, δύναταιγὰρ,ἄλλοτεμὲνπτωχῷἐναλίγκιον, ἄλλοτεδ᾽αὖτεἀνδρὶνέῳκαὶκαλὰπερὶχροῒεἵματ᾽ἔχοντι.ῥηΐδιονδὲθεοῖσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,ἠμὲνκυδῆναιθνητὸνβροτὸνἠδὲκακῶσαι.”ὣςἄραφωνήσαςκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο, Τηλέμαχοςδὲἀμφιχυθεὶςπατέρ᾽ἐσθλὸνὀδύρετο, δάκρυαλείβων,ἀμφοτέροισιδὲτοῖσινὑφ᾽ἵμεροςὦρτογόοιο:κλαῖονδὲλιγέως, ἀδινώτερονἤτ᾽οἰωνοί,φῆναιἢαἰγυπιοὶγαμψώνυχες, οἷσίτετέκναἀγρόταιἐξείλοντοπάροςπετεηνὰγενέσθαι:ὣςἄρατοίγ᾽ἐλεεινὸνὑπ᾽ὀφρύσιδάκρυονεἶβον.καίνύκ᾽ὀδυρομένοισινἔδυφάοςἠελίοιο,εἰμὴΤηλέμαχοςπροσεφώνεενὃνπατέρ᾽αἶψα:“ποίῃ
γὰρ
νῦν
δεῦρο, πάτερ
φίλε, νηΐ
σε
ναῦται
ἤγαγονεἰςἸθάκην; τίνεςἔμμεναιεὐχετόωντο;οὐμὲνγάρτίσεπεζὸνὀΐομαιἐνθάδ᾽ἱκέσθαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, τέκνον, ἀληθείην
καταλέξω.Φαίηκέςμ᾽ἄγαγονναυσίκλυτοι, οἵτεκαὶἄλλουςἀνθρώπουςπέμπουσιν, ὅτιςσφέαςεἰσαφίκηται:καίμ᾽εὕδοντ᾽ἐννηῒθοῇἐπὶπόντονἄγοντεςκάτθεσανεἰςἸθάκην, ἔπορονδέμοιἀγλαὰδῶρα,χαλκόντεχρυσόντεἅλιςἐσθῆτάθ᾽ὑφαντήν.καὶτὰμὲνἐνσπήεσσιθεῶνἰότητικέονται:νῦναὖδεῦρ᾽ἱκόμηνὑποθημοσύνῃσινἈθήνης,ὄφρακεδυσμενέεσσιφόνουπέριβουλεύσωμεν.ἀλλ᾽ἄγεμοιμνηστῆραςἀριθμήσαςκατάλεξον,ὄφρ᾽εἰδέωὅσσοιτεκαὶοἵτινεςἀνέρεςεἰσί:καίκενἐμὸνκατὰθυμὸνἀμύμοναμερμηρίξαςφράσσομαι, ἤκεννῶϊδυνησόμεθ᾽ἀντιφέρεσθαιμούνωἄνευθ᾽ἄλλων, ἦκαὶδιζησόμεθ᾽ἄλλους.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ὦ
πάτερ, ἦ
τοι
σεῖο
μέγα
κλέος
αἰὲν
ἄκουον,χεῖράςτ᾽αἰχμητὴνἔμεναικαὶἐπίφροναβουλήν:ἀλλὰλίηνμέγαεἶπες: ἄγημ᾽ἔχει: οὐδέκενεἴηἄνδρεδύωπολλοῖσικαὶἰφθίμοισιμάχεσθαι.μνηστήρωνδ᾽οὔτ᾽ἂρδεκὰςἀτρεκὲςοὔτεδύ᾽οἶαι,ἀλλὰπολὺπλέονες: τάχαδ᾽εἴσεαιἐνθάδ᾽ἀριθμόν.ἐκμὲνΔουλιχίοιοδύωκαὶπεντήκοντακοῦροικεκριμένοι, ἓξδὲδρηστῆρεςἕπονται:ἐκδὲΣάμηςπίσυρέςτεκαὶεἴκοσιφῶτεςἔασιν,ἐκδὲΖακύνθουἔασινἐείκοσικοῦροιἈχαιῶν,ἐκδ᾽αὐτῆςἸθάκηςδυοκαίδεκαπάντεςἄριστοι,καίσφινἅμ᾽ἐστὶΜέδωνκῆρυξκαὶθεῖοςἀοιδὸςκαὶδοιὼθεράποντε, δαήμονεδαιτροσυνάων.τῶνεἴκενπάντωνἀντήσομενἔνδονἐόντων,μὴπολύπικρακαὶαἰνὰβίαςἀποτίσεαιἐλθών.ἀλλὰσύγ᾽, εἰδύνασαίτιν᾽ἀμύντοραμερμηρίξαι,φράζευ, ὅκέντιςνῶϊνἀμύνοιπρόφρονιθυμῷ.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“τοιγὰρ
ἐγὼν
ἐρέω, σὺ
δὲ
σύνθεο
καί
μευ
ἄκουσον:καὶφράσαιἤκεννῶϊνἈθήνησὺνΔιὶπατρὶἀρκέσει, ἦέτιν᾽ἄλλονἀμύντοραμερμηρίξω.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ἐσθλώ
τοι
τούτω
γ᾽
ἐπαμύντορε, τοὺς
ἀγορεύεις,ὕψιπερἐννεφέεσσικαθημένω: ὥτεκαὶἄλλοιςἀνδράσιτεκρατέουσικαὶἀθανάτοισιθεοῖσι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“οὐ
μέν
τοι
κείνω
γε
πολὺν
χρόνον
ἀμφὶς
ἔσεσθον
φυλόπιδοςκρατερῆς, ὁπότεμνηστῆρσικαὶἡμῖνἐνμεγάροισινἐμοῖσιμένοςκρίνηταιἌρηος.ἀλλὰσὺμὲννῦνἔρχευἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφινοἴκαδε, καὶμνηστῆρσινὑπερφιάλοισινὁμίλει:αὐτὰρἐμὲπροτὶἄστυσυβώτηςὕστερονἄξει,πτωχῷλευγαλέῳἐναλίγκιονἠδὲγέροντι.εἰδέμ᾽ἀτιμήσουσιδόμονκάτα, σὸνδὲφίλονκῆρτετλάτωἐνστήθεσσικακῶςπάσχοντοςἐμεῖο,ἤνπερκαὶδιὰδῶμαποδῶνἕλκωσιθύραζεἢβέλεσιβάλλωσι: σὺδ᾽εἰσορόωνἀνέχεσθαι.ἀλλ᾽ἦτοιπαύεσθαιἀνωγέμενἀφροσυνάων,μειλιχίοιςἐπέεσσιπαραυδῶν: οἱδέτοιοὔτιπείσονται: δὴγάρσφιπαρίσταταιαἴσιμονἦμαρ.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:ὁππότεκενπολύβουλοςἐνὶφρεσὶθῇσινἈθήνη,νεύσωμέντοιἐγὼκεφαλῇ, σὺδ᾽ἔπειτανοήσαςὅσσατοιἐνμεγάροισινἈρήϊατεύχεακεῖταιἐςμυχὸνὑψηλοῦθαλάμουκαταθεῖναιἀείραςπάνταμάλ᾽: αὐτὰρμνηστῆραςμαλακοῖςἐπέεσσιπαρφάσθαι, ὅτεκένσεμεταλλῶσινποθέοντες:“ἐκ
καπνοῦ
κατέθηκ᾽, ἐπεὶ
οὐκέτι
τοῖσιν
ἐῴκει
οἷάποτεΤροίηνδεκιὼνκατέλειπενὈδυσσεύς,ἀλλὰκατῄκισται, ὅσσονπυρὸςἵκετ᾽ἀϋτμή.πρὸςδ᾽ἔτικαὶτόδεμεῖζονἐνὶφρεσὶθῆκεΚρονίων,μήπωςοἰνωθέντες, ἔρινστήσαντεςἐνὑμῖν,ἀλλήλουςτρώσητεκαταισχύνητέτεδαῖτακαὶμνηστύν: αὐτὸςγὰρἐφέλκεταιἄνδρασίδηρος.”“νῶϊν
δ᾽
οἴοισιν
δύο
φάσγανα
καὶ
δύο
δοῦρε
καλλιπέεινκαὶδοιὰβοάγριαχερσὶνἑλέσθαι,ὡςἂνἐπιθύσαντεςἑλοίμεθα: τοὺςδέκ᾽ἔπειταΠαλλὰςἈθηναίηθέλξεικαὶμητίεταΖεύς.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:εἰἐτεόνγ᾽ἐμόςἐσσικαὶαἵματοςἡμετέροιο,μήτιςἔπειτ᾽Ὀδυσῆοςἀκουσάτωἔνδονἐόντος,μήτ᾽οὖνΛαέρτηςἴστωτόγεμήτεσυβώτηςμήτετιςοἰκήωνμήτ᾽αὐτὴΠηνελόπεια,ἀλλ᾽οἶοισύτ᾽ἐγώτεγυναικῶνγνώομενἰθύν:καίκέτεοδμώωνἀνδρῶνἔτιπειρηθεῖμεν,ἠμὲνὅπουτιςνῶϊτίεικαὶδείδιεθυμῷ,ἠδ᾽ὅτιςοὐκἀλέγει, σὲδ᾽ἀτιμᾷτοῖονἐόντα.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσεφώνεεφαίδιμοςυἱός“ὦ
πάτερ, ἦ
τοι
ἐμὸν
θυμὸν
καὶ
ἔπειτά
γ᾽, ὀΐω,γνώσεαι: οὐμὲνγάρτιχαλιφροσύναιγέμ᾽ἔχουσιν:ἀλλ᾽οὔτοιτόδεκέρδοςἐγὼνἔσσεσθαιὀΐωἡμῖνἀμφοτέροισι: σὲδὲφράζεσθαιἄνωγα.δηθὰγὰραὔτωςεἴσῃἑκάστουπειρητίζων,ἔργαμετερχόμενος: τοὶδ᾽ἐνμεγάροισινἕκηλοιχρήματαδαρδάπτουσινὑπέρβιονοὐδ᾽ἔπιφειδώ.ἀλλ᾽ἦτοίσεγυναῖκαςἐγὼδεδάασθαιἄνωγα,αἵτέσ᾽ἀτιμάζουσικαὶαἳνηλείτιδέςεἰσιν:ἀνδρῶνδ᾽οὐκἂνἐγώγεκατὰσταθμοὺςἐθέλοιμιἡμέαςπειράζειν, ἀλλ᾽ὕστεραταῦταπένεσθαι,εἰἐτεόνγέτιοἶσθαΔιὸςτέραςαἰγιόχοιο.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,ἡδ᾽ἄρ᾽ἔπειτ᾽Ἰθάκηνδεκατήγετονηῦςεὐεργής,ἣφέρεΤηλέμαχονΠυλόθενκαὶπάνταςἑταίρους.οἱδ᾽ὅτεδὴλιμένοςπολυβενθέοςἐντὸςἵκοντο,νῆαμὲνοἵγεμέλαινανἐπ᾽ἠπείροιοἔρυσσαν,τεύχεαδέσφ᾽ἀπένεικανὑπέρθυμοιθεράποντες,αὐτίκαδ᾽ἐςΚλυτίοιοφέρονπερικαλλέαδῶρα.αὐτὰρκήρυκαπρόεσανδόμονεἰςὈδυσῆος,ἀγγελίηνἐρέονταπερίφρονιΠηνελοπείῃ,οὕνεκαΤηλέμαχοςμὲνἐπ᾽ἀγροῦ, νῆαδ᾽ἀνώγειἄστυδ᾽ἀποπλείειν, ἵναμὴδείσασ᾽ἐνὶθυμῷἰφθίμηβασίλειατέρενκατὰδάκρυονεἴβοιτὼδὲσυναντήτηνκῆρυξκαὶδῖοςὑφορβὸςτῆςαὐτῆςἕνεκ᾽ἀγγελίης, ἐρέοντεγυναικί.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἵκοντοδόμονθείουβασιλῆος,κῆρυξμένῥαμέσῃσιμετὰδμῳῇσινἔειπεν:“ἤδη
τοι, βασίλεια, φίλος
πάϊς
εἰλήλουθε.”Πηνελοπείῃδ᾽εἶπεσυβώτηςἄγχιπαραστὰςπάνθ᾽ὅσαοἱφίλοςυἱὸςἀνώγειμυθήσασθαι.αὐτὰρἐπεὶδὴπᾶσανἐφημοσύνηνἀπέειπε,βῆῥ᾽ἴμεναιμεθ᾽ὕας, λίπεδ᾽ἕρκεάτεμέγαρόντε.μνηστῆρεςδ᾽ἀκάχοντοκατήφησάντ᾽ἐνὶθυμῷ,ἐκδ᾽ἦλθονμεγάροιοπαρὲκμέγατειχίοναὐλῆς,αὐτοῦδὲπροπάροιθεθυράωνἑδριόωντο.τοῖσινδ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἦρχ᾽ἀγορεύειν:“ὦ
φίλοι, ἦ
μέγα
ἔργον
ὑπερφιάλως
τετέλεσται
Τηλεμάχῳὁδὸςἥδε: φάμενδέοἱοὐτελέεσθαι.ἀλλ᾽ἄγενῆαμέλαινανἐρύσσομενἥτιςἀρίστη,ἐςδ᾽ἐρέταςἁλιῆαςἀγείρομεν, οἵκετάχιστακείνοιςἀγγείλωσιθοῶςοἶκόνδενέεσθαι.”οὔπωπᾶνεἴρηθ᾽, ὅτ᾽ἄρ᾽Ἀμφίνομοςἴδενῆα,στρεφθεὶςἐκχώρης, λιμένοςπολυβενθέοςἐντός,ἱστίατεστέλλονταςἐρετμάτεχερσὶνἔχοντας.ἡδὺδ᾽ἄρ᾽ἐκγελάσαςμετεφώνεενοἷςἑτάροισι:“μή
τιν᾽
ἔτ᾽
ἀγγελίην
ὀτρύνομεν: οἵδε
γὰρ
ἔνδον.ἤτίςσφιντόδ᾽ἔειπεθεῶν, ἢεἴσιδοναὐτοὶνῆαπαρερχομένην, τὴνδ᾽οὐκἐδύναντοκιχῆναι.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἀνστάντεςἔβανἐπὶθῖναθαλάσσης,αἶψαδὲνῆαμέλαινανἐπ᾽ἠπείροιοἔρυσσαν,τεύχεαδέσφ᾽ἀπένεικανὑπέρθυμοιθεράποντες.αὐτοὶδ᾽εἰςἀγορὴνκίονἀθρόοι, οὐδέτιν᾽ἄλλονεἴωνοὔτενέωνμεταΐζεινοὔτεγερόντων.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςμετέφη, Εὐπείθεοςυἱός:“ὢ
πόποι, ὡς
τόνδ᾽
ἄνδρα
θεοὶ
κακότητος
ἔλυσαν.ἤματαμὲνσκοποὶἷζονἐπ᾽ἄκριαςἠνεμοέσσαςαἰὲνἐπασσύτεροι: ἅμαδ᾽ἠελίῳκαταδύντιοὔποτ᾽ἐπ᾽ἠπείρουνύκτ᾽ἄσαμεν, ἀλλ᾽ἐνὶπόντῳνηῒθοῇπλείοντεςἐμίμνομενἨῶδῖαν,Τηλέμαχονλοχόωντες, ἵναφθίσωμενἑλόντεςαὐτόν: τὸνδ᾽ἄρατῆοςἀπήγαγενοἴκαδεδαίμων,ἡμεῖςδ᾽ἐνθάδεοἱφραζώμεθαλυγρὸνὄλεθρονΤηλεμάχῳ, μηδ᾽ἧμαςὑπεκφύγοι: οὐγὰρὀΐωτούτουγεζώοντοςἀνύσσεσθαιτάδεἔργα.αὐτὸςμὲνγὰρἐπιστήμωνβουλῇτενόῳτε,λαοὶδ᾽οὐκέτιπάμπανἐφ᾽ἡμῖνἦραφέρουσιν.ἀλλ᾽ἄγετε, πρὶνκεῖνονὁμηγυρίσασθαιἈχαιοὺςεἰςἀγορήν—οὐ
γάρ
τι
μεθησέμεναί
μιν
ὀΐω,ἀλλ᾽ἀπομηνίσει, ἐρέειδ᾽ἐνπᾶσινἀναστὰςοὕνεκάοἱφόνοναἰπὺνἐράπτομενοὐδ᾽ἐκίχημεν:οἱδ᾽οὐκαἰνήσουσινἀκούοντεςκακὰἔργα:μήτικακὸνῥέξωσικαὶἡμέαςἐξελάσωσιγαίηςἡμετέρης, ἄλλωνδ᾽ἀφικώμεθαδῆμον:ἀλλὰφθέωμενἑλόντεςἐπ᾽ἀγροῦνόσφιπόληοςἢἐνὁδῷ: βίοτονδ᾽αὐτοὶκαὶκτήματ᾽ἔχωμεν,δασσάμενοικατὰμοῖρανἐφ᾽ἡμέας, οἰκίαδ᾽αὖτεκείνουμητέριδοῖμενἔχεινἠδ᾽ὅστιςὀπυίοι.εἰδ᾽ὑμῖνὅδεμῦθοςἀφανδάνει, ἀλλὰβόλεσθεαὐτόντεζώεινκαὶἔχεινπατρώϊαπάντα,μήοἱχρήματ᾽ἔπειταἅλιςθυμηδέ᾽ἔδωμενἐνθάδ᾽ἀγειρόμενοι, ἀλλ᾽ἐκμεγάροιοἕκαστοςμνάσθωἐέδνοισινδιζήμενος: ἡδέκ᾽ἔπειταγήμαιθ᾽ὅςκεπλεῖσταπόροικαὶμόρσιμοςἔλθοι.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ.τοῖσινδ᾽Ἀμφίνομοςἀγορήσατοκαὶμετέειπε,Νίσουφαίδιμοςυἱός, Ἀρητιάδαοἄνακτος,ὅςῥ᾽ἐκΔουλιχίουπολυπύρου, ποιήεντος,ἡγεῖτομνηστῆρσι, μάλισταδὲΠηνελοπείῃἥνδανεμύθοισι: φρεσὶγὰρκέχρητ᾽ἀγαθῇσιν:ὅσφινἐϋφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:“ὦ
φίλοι, οὐκ
ἂν
ἐγώ
γε
κατακτείνειν
ἐθέλοιμι
Τηλέμαχον: δεινὸνδὲγένοςβασιλήϊόνἐστινκτείνειν: ἀλλὰπρῶταθεῶνεἰρώμεθαβουλάς.εἰμένκ᾽αἰνήσωσιΔιὸςμεγάλοιοθέμιστες,αὐτόςτεκτενέωτούςτ᾽ἄλλουςπάνταςἀνώξω:εἰδέκ᾽ἀποτρωπῶσιθεοί, παύσασθαιἄνωγα.”ὣςἔφατ᾽Ἀμφίνομος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.αὐτίκ᾽ἔπειτ᾽ἀνστάντεςἔβανδόμονεἰςὈδυσῆος,ἐλθόντεςδὲκαθῖζονἐπὶξεστοῖσιθρόνοισιν.ἡδ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεπερίφρωνΠηνελόπεια,μνηστήρεσσιφανῆναιὑπέρβιονὕβρινἔχουσι.πεύθετογὰροὗπαιδὸςἐνὶμεγάροισινὄλεθρον:κῆρυξγὰροἱἔειπεΜέδων, ὃςἐπεύθετοβουλάς.βῆδ᾽ἰέναιμέγαρόνδεσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξίν.ἀλλ᾽ὅτεδὴμνηστῆραςἀφίκετοδῖαγυναικῶν,στῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,ἄνταπαρειάωνσχομένηλιπαρὰκρήδεμνα,Ἀντίνοονδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“Ἀντίνο᾽, ὕβριν
ἔχων, κακομήχανε, καὶ
δέ
σέ
φασιν
ἐνδήμῳἸθάκηςμεθ᾽ὁμήλικαςἔμμενἄριστονβουλῇκαὶμύθοισι: σὺδ᾽οὐκἄρατοῖοςἔησθα.μάργε, τίηδὲσὺΤηλεμάχῳθάνατόντεμόροντεῥάπτεις, οὐδ᾽ἱκέταςἐμπάζεαι, οἷσινἄραΖεὺςμάρτυρος; οὐδ᾽ὁσίηκακὰῥάπτεινἀλλήλοισιν.ἦοὐκοἶσθ᾽ὅτεδεῦροπατὴρτεὸςἵκετοφεύγων,δῆμονὑποδείσας; δὴγὰρκεχολώατολίην,οὕνεκαληϊστῆρσινἐπισπόμενοςΤαφίοισινἤκαχεΘεσπρωτούς: οἱδ᾽ἡμῖνἄρθμιοιἦσαν:τόνῥ᾽ἔθελονφθῖσαικαὶἀπορραῖσαιφίλονἦτορἠδὲκατὰζωὴνφαγέεινμενοεικέαπολλήν:ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςκατέρυκεκαὶἔσχεθενἱεμένουςπερ.τοῦνῦνοἶκονἄτιμονἔδεις, μνάᾳδὲγυναῖκαπαῖδάτ᾽ἀποκτείνεις, ἐμὲδὲμεγάλωςἀκαχίζεις:ἀλλάσεπαύσασθαικέλομαικαὶἀνωγέμενἄλλους.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἀντίονηὔδα:“κούρη
Ἰκαρίοιο, περίφρον
Πηνελόπεια,θάρσει: μήτοιταῦταμετὰφρεσὶσῇσιμελόντων.οὐκἔσθ᾽οὗτοςἀνὴροὐδ᾽ἔσσεταιοὐδὲγένηται,ὅςκενΤηλεμάχῳσῷυἱέϊχεῖραςἐποίσειζώοντόςγ᾽ἐμέθενκαὶἐπὶχθονὶδερκομένοιο.ὧδεγὰρἐξερέω, καὶμὴντετελεσμένονἔσται:αἶψάοἱαἷμακελαινὸνἐρωήσειπερὶδουρὶἡμετέρῳ, ἐπεὶἦκαὶἐμὲπτολίπορθοςὈδυσσεὺςπολλάκιγούνασινοἷσινἐφεσσάμενοςκρέαςὀπτὸνἐνχείρεσσινἔθηκεν, ἐπέσχετεοἶνονἐρυθρόν.τῷμοιΤηλέμαχοςπάντωνπολὺφίλτατόςἐστινἀνδρῶν, οὐδέτίμινθάνατοντρομέεσθαιἄνωγαἔκγεμνηστήρων: θεόθενδ᾽οὐκἔστ᾽ἀλέασθαι.”ὣςφάτοθαρσύνων, τῷδ᾽ἤρτυεναὐτὸςὄλεθρον.ἡμὲνἄρ᾽εἰσαναβᾶσ᾽ὑπερώϊασιγαλόεντακλαῖενἔπειτ᾽Ὀδυσῆα, φίλονπόσιν, ὄφραοἱὕπνονἡδὺνἐπὶβλεφάροισιβάλεγλαυκῶπιςἈθήνη.ἑσπέριοςδ᾽Ὀδυσῆϊκαὶυἱέϊδῖοςὑφορβὸςἤλυθεν: οἱδ᾽ἄραδόρπονἐπισταδὸνὡπλίζοντο,σῦνἱερεύσαντεςἐνιαύσιον. αὐτὰρἈθήνη,ἄγχιπαρισταμένη, ΛαερτιάδηνὈδυσῆαῥάβδῳπεπληγυῖαπάλινποίησεγέροντα,λυγρὰδὲεἵματαἕσσεπερὶχροΐ, μήἑσυβώτηςγνοίηἐσάνταἰδὼνκαὶἐχέφρονιΠηνελοπείῃἔλθοιἀπαγγέλλωνμηδὲφρεσὶνεἰρύσσαιτο.τὸνκαὶΤηλέμαχοςπρότεροςπρὸςμῦθονἔειπεν:“ἦλθες, δῖ᾽
Εὔμαιε. τί
δὴ
κλέος
ἔστ᾽
ἀνὰ
ἄστυ;ἦῥ᾽ἤδημνηστῆρεςἀγήνορεςἔνδονἔασινἐκλόχου, ἦἔτιμ᾽αὖτ᾽εἰρύαταιοἴκαδ᾽ἰόντα;”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“οὐκ
ἔμελέν
μοι
ταῦτα
μεταλλῆσαι
καὶ
ἐρέσθαι
ἄστυκαταβλώσκοντα: τάχιστάμεθυμὸςἀνώγειἀγγελίηνεἰπόνταπάλινδεῦρ᾽ἀπονέεσθαι.ὡμήρησεδέμοιπαρ᾽ἑταίρωνἄγγελοςὠκύς,κῆρυξ, ὃςδὴπρῶτοςἔποςσῇμητρὶἔειπεν.ἄλλοδέτοιτόγεοἶδα: τὸγὰρἴδονὀφθαλμοῖσιν.ἤδηὑπὲρπόλιος, ὅθιθ᾽Ἕρμαιοςλόφοςἐστίν,ἦακιών, ὅτενῆαθοὴνἰδόμηνκατιοῦσανἐςλιμέν᾽ἡμέτερον: πολλοὶδ᾽ἔσανἄνδρεςἐναὐτῇ,βεβρίθειδὲσάκεσσικαὶἔγχεσινἀμφιγύοισι:καὶσφέαςὠΐσθηντοὺςἔμμεναι, οὐδέτιοἶδα.”ὣςφάτο, μείδησενδ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιοἐςπατέρ᾽ὀφθαλμοῖσινἰδών, ἀλέεινεδ᾽ὑφορβόν.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνπαύσαντοπόνουτετύκοντότεδαῖτα,δαίνυντ᾽, οὐδέτιθυμὸςἐδεύετοδαιτὸςἐΐσης.αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,κοίτουτεμνήσαντοκαὶὕπνουδῶρονἕλοντο.
ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,δὴτότ᾽ἔπειθ᾽ὑπὸποσσὶνἐδήσατοκαλὰπέδιλαΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο,εἵλετοδ᾽ἄλκιμονἔγχος, ὅοἱπαλάμηφινἀρήρει,ἄστυδεἱέμενος, καὶἑὸνπροσέειπεσυβώτην:“ἄττ᾽, ἦ
τοι
μὲν
ἐγὼν
εἶμ᾽
ἐς
πόλιν, ὄφρα
με
μήτηρ
ὄψεται: οὐγάρμινπρόσθενπαύσεσθαιὀΐωκλαυθμοῦτεστυγεροῖογόοιότεδακρυόεντος,πρίνγ᾽αὐτόνμεἴδηται: ἀτὰρσοίγ᾽ὧδ᾽ἐπιτέλλω.τὸνξεῖνονδύστηνονἄγ᾽ἐςπόλιν, ὄφρ᾽ἂνἐκεῖθιδαῖταπτωχεύῃ: δώσειδέοἱὅςκ᾽ἐθέλῃσιπύρνονκαὶκοτύλην: ἐμὲδ᾽οὔπωςἔστινἅπανταςἀνθρώπουςἀνέχεσθαι, ἔχοντάπερἄλγεαθυμῷ:ὁξεῖνοςδ᾽εἴπερμάλαμηνίει, ἄλγιοναὐτῷἔσσεται: ἦγὰρἐμοὶφίλ᾽ἀληθέαμυθήσασθαι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
φίλος, οὐδέ
τοι
αὐτὸς
ἐρύκεσθαι
μενεαίνω:πτωχῷβέλτερόνἐστικατὰπτόλινἠὲκατ᾽ἀγροὺςδαῖταπτωχεύειν: δώσειδέμοιὅςκ᾽ἐθέλῃσιν.οὐγὰρἐπὶσταθμοῖσιμένεινἔτιτηλίκοςεἰμί,ὥστ᾽ἐπιτειλαμένῳσημάντοριπάνταπιθέσθαι.ἀλλ᾽ἔρχευ: ἐμὲδ᾽ἄξειἀνὴρὅδε, τὸνσὺκελεύεις,αὐτίκ᾽ἐπείκεπυρὸςθερέωἀλέητεγένηται.αἰνῶςγὰρτάδεεἵματ᾽ἔχωκακά: μήμεδαμάσσῃστίβηὑπηοίη: ἕκαθενδέτεἄστυφάτ᾽εἶναι.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲδιὰσταθμοῖοβεβήκει,κραιπνὰποσὶπροβιβάς, κακὰδὲμνηστῆρσιφύτευεν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἵκανεδόμουςεὖναιετάοντας,ἔγχοςμένῥ᾽ἔστησεφέρωνπρὸςκίοναμακρήν,αὐτὸςδ᾽εἴσωἴενκαὶὑπέρβηλάϊνονοὐδόν.τὸνδὲπολὺπρώτηεἶδετροφὸςΕὐρύκλεια,κώεακαστορνῦσαθρόνοιςἔνιδαιδαλέοισι,δακρύσασαδ᾽ἔπειτ᾽ἰθὺςκίεν: ἀμφὶδ᾽ἄρ᾽ἄλλαιδμῳαὶὈδυσσῆοςταλασίφρονοςἠγερέθοντο,καὶκύνεονἀγαπαζόμεναικεφαλήντεκαὶὤμους.ἡδ᾽ἴενἐκθαλάμοιοπερίφρωνΠηνελόπεια,ἈρτέμιδιἰκέληἠὲχρυσέῃἈφροδίτῃ,ἀμφὶδὲπαιδὶφίλῳβάλεπήχεεδακρύσασα,κύσσεδέμινκεφαλήντεκαὶἄμφωφάεακαλά,καίῥ᾽ὀλοφυρομένηἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ἦλθες, Τηλέμαχε, γλυκερὸν
φάος. οὔ
σ᾽
ἔτ᾽
ἐγώ
γε
ὄψεσθαιἐφάμην, ἐπεὶᾤχεονηῒΠύλονδελάθρη, ἐμεῦἀέκητι, φίλουμετὰπατρὸςἀκουήν.ἀλλ᾽ἄγεμοικατάλεξονὅπωςἤντησαςὀπωπῆς.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“μῆτερ
ἐμή, μή
μοι
γόον
ὄρνυθι
μηδέ
μοι
ἦτορ
ἐνστήθεσσινὄρινεφυγόντιπεραἰπὺνὄλεθρον:ἀλλ᾽ὑδρηναμένη, καθαρὰχροῒεἵμαθ᾽ἑλοῦσα,εἰςὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνεὔχεοπᾶσιθεοῖσιτεληέσσαςἑκατόμβαςῥέξειν, αἴκέποθιΖεὺςἄντιταἔργατελέσσῃ.αὐτὰρἐγὼνἀγορὴνἐσελεύσομαι, ὄφρακαλέσσωξεῖνον, ὅτιςμοικεῖθενἅμ᾽ἕσπετοδεῦροκιόντι.τὸνμὲνἐγὼπροὔπεμψασὺνἀντιθέοιςἑτάροισι,Πείραιονδέμινἠνώγεαπροτὶοἶκονἄγονταἐνδυκέωςφιλέεινκαὶτιέμεν, εἰςὅκενἔλθω.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, τῇδ᾽ἄπτεροςἔπλετομῦθος.ἡδ᾽ὑδρηναμένη, καθαρὰχροῒεἵμαθ᾽ἑλοῦσα,εὔχετοπᾶσιθεοῖσιτεληέσσαςἑκατόμβαςῥέξειν, αἴκέποθιΖεὺςἄντιταἔργατελέσσῃ.Τηλέμαχοςδ᾽ἄρ᾽ἔπειταδιὲκμεγάροιοβεβήκειἔγχοςἔχων: ἅματῷγεδύωκύνεςἀργοὶἕποντο.θεσπεσίηνδ᾽ἄρατῷγεχάρινκατέχευενἈθήνη:τὸνδ᾽ἄραπάντεςλαοὶἐπερχόμενονθηεῦντο.ἀμφὶδέμινμνηστῆρεςἀγήνορεςἠγερέθοντοἔσθλ᾽ἀγορεύοντες, κακὰδὲφρεσὶβυσσοδόμευον.αὐτὰρὁτῶνμὲνἔπειταἀλεύατοπουλὺνὅμιλον,ἀλλ᾽ἵναΜέντωρἧστοκαὶἌντιφοςἠδ᾽Ἁλιθέρσης,οἵτεοἱἐξἀρχῆςπατρώϊοιἦσανἑταῖροι,ἔνθακαθέζετ᾽ἰών: τοὶδ᾽ἐξερέεινονἕκαστα.τοῖσιδὲΠείραιοςδουρικλυτὸςἐγγύθενἦλθενξεῖνονἄγωνἀγορήνδεδιὰπτόλιν: οὐδ᾽ἄρ᾽ἔτιδὴνΤηλέμαχοςξείνοιοἑκὰςτράπετ᾽, ἀλλὰπαρέστη.τὸνκαὶΠείραιοςπρότεροςπρὸςμῦθονἔειπε:“Τηλέμαχ᾽, αἶψ᾽
ὄτρυνον
ἐμὸν
ποτὶ
δῶμα
γυναῖκας,ὥςτοιδῶρ᾽ἀποπέμψω, ἅτοιΜενέλαοςἔδωκε.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“Πείραι᾽, οὐ
γάρ
τ᾽
ἴδμεν
ὅπως
ἔσται
τάδε
ἔργα.εἴκενἐμὲμνηστῆρεςἀγήνορεςἐνμεγάροισιλάθρηκτείναντεςπατρώϊαπάνταδάσωνται,αὐτὸνἔχοντάσεβούλομ᾽ἐπαυρέμεν, ἤτινατῶνδε:εἰδέκ᾽ἐγὼτούτοισιφόνονκαὶκῆραφυτεύσω,δὴτότεμοιχαίροντιφέρεινπρὸςδώματαχαίρων.”ὣςεἰπὼνξεῖνονταλαπείριονἦγενἐςοἶκον.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἵκοντοδόμουςεὖναιετάοντας,χλαίναςμὲνκατέθεντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,ἐςδ᾽ἀσαμίνθουςβάντεςἐϋξέσταςλούσαντο.τοὺςδ᾽ἐπεὶοὖνδμῳαὶλοῦσανκαὶχρῖσανἐλαίῳ,ἀμφὶδ᾽ἄραχλαίναςοὔλαςβάλονἠδὲχιτῶνας,ἔκῥ᾽ἀσαμίνθωνβάντεςἐπὶκλισμοῖσικαθῖζον.χέρνιβαδ᾽ἀμφίπολοςπροχόῳἐπέχευεφέρουσακαλῇχρυσείῃ, ὑπὲρἀργυρέοιολέβητος,νίψασθαι: παρὰδὲξεστὴνἐτάνυσσετράπεζαν.σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσα,εἴδαταπόλλ᾽ἐπιθεῖσα, χαριζομένηπαρεόντων.μήτηρδ᾽ἀντίονἷζεπαρὰσταθμὸνμεγάροιοκλισμῷκεκλιμένη, λέπτ᾽ἠλάκαταστρωφῶσα.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον,αὐτὰρἐπεὶπόσιοςκαὶἐδητύοςἐξἔρονἕντο,τοῖσιδὲμύθωνἦρχεπερίφρωνΠηνελόπεια:“Τηλέμαχ᾽, ἦ
τοι
ἐγὼν
ὑπερώϊον
εἰσαναβᾶσα
λέξομαιεἰςεὐνήν, ἥμοιστονόεσσατέτυκται,αἰεὶδάκρυσ᾽ἐμοῖσιπεφυρμένη, ἐξοὗὈδυσσεὺςᾤχεθ᾽ἅμ᾽ἈτρεΐδῃσινἐςἼλιον: οὐδέμοιἔτλης,πρὶνἐλθεῖνμνηστῆραςἀγήνοραςἐςτόδεδῶμα,νόστονσοῦπατρὸςσάφαεἰπέμεν, εἴπουἄκουσας.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, μῆτερ, ἀληθείην
καταλέξω.ᾠχόμεθ᾽ἔςτεΠύλονκαὶΝέστορα, ποιμέναλαῶν:δεξάμενοςδέμεκεῖνοςἐνὑψηλοῖσιδόμοισινἐνδυκέωςἐφίλει, ὡςεἴτεπατὴρἑὸνυἱὸνἐλθόνταχρόνιοννέονἄλλοθεν: ὣςἐμὲκεῖνοςἐνδυκέωςἐκόμιζεσὺνυἱάσικυδαλίμοισιν.αὐτὰρὈδυσσῆοςταλασίφρονοςοὔποτ᾽ἔφασκεν,ζωοῦοὐδὲθανόντος, ἐπιχθονίωντευἀκοῦσαι:ἀλλάμ᾽ἐςἈτρεΐδην, δουρικλειτὸνΜενέλαον,ἵπποισιπροὔπεμψεκαὶἅρμασικολλητοῖσιν.ἔνθ᾽ἴδονἈργείηνἙλένην, ἧςεἵνεκαπολλὰἈργεῖοιΤρῶέςτεθεῶνἰότητιμόγησαν.εἴρετοδ᾽αὐτίκ᾽ἔπειταβοὴνἀγαθὸςΜενέλαοςὅττευχρηΐζωνἱκόμηνΛακεδαίμοναδῖαν:αὐτὰρἐγὼτῷπᾶσανἀληθείηνκατέλεξα:καὶτότεδήμεἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπεν:“ὢ
πόποι, ἦ
μάλα
δὴ
κρατερόφρονος
ἀνδρὸς
ἐν
εὐνῇ
ἤθελονεὐνηθῆναι, ἀνάλκιδεςαὐτοὶἐόντες.ὡςδ᾽ὁπότ᾽ἐνξυλόχῳἔλαφοςκρατεροῖολέοντοςνεβροὺςκοιμήσασανεηγενέαςγαλαθηνοὺςκνημοὺςἐξερέῃσικαὶἄγκεαποιήενταβοσκομένη, ὁδ᾽ἔπειταἑὴνεἰσήλυθενεὐνήν,ἀμφοτέροισιδὲτοῖσινἀεικέαπότμονἐφῆκεν,ὣςὈδυσεὺςκείνοισινἀεικέαπότμονἐφήσει.αἲγάρ, ΖεῦτεπάτερκαὶἈθηναίηκαὶἌπολλον,τοῖοςἐὼνοἷόςποτ᾽ἐϋκτιμένῃἐνὶΛέσβῳἐξἔριδοςΦιλομηλεΐδῃἐπάλαισενἀναστάς,κὰδδ᾽ἔβαλεκρατερῶς, κεχάροντοδὲπάντεςἈχαιοί,τοῖοςἐὼνμνηστῆρσινὁμιλήσειενὈδυσσεύς:πάντεςκ᾽ὠκύμοροίτεγενοίατοπικρόγαμοίτε.ταῦταδ᾽ἅμ᾽εἰρωτᾷςκαὶλίσσεαι, οὐκἂνἐγώγεἄλλαπαρὲξεἴποιμιπαρακλιδὸνοὐδ᾽ἀπατήσω,ἀλλὰτὰμένμοιἔειπεγέρωνἅλιοςνημερτής,τῶνοὐδέντοιἐγὼκρύψωἔποςοὐδ᾽ἐπικεύσω.φῆμινὅγ᾽ἐννήσῳἰδέεινκρατέρ᾽ἄλγε᾽ἔχοντα,νύμφηςἐνμεγάροισιΚαλυψοῦς, ἥμινἀνάγκῃἴσχει: ὁδ᾽οὐδύναταιἣνπατρίδαγαῖανἱκέσθαι.οὐγάροἱπάρανῆεςἐπήρετμοικαὶἑταῖροι,οἵκένμινπέμποιενἐπ᾽εὐρέανῶταθαλάσσησ”“ὣς
ἔφατ᾽
Ἀτρεΐδης, δουρικλειτὸς
Μενέλαος.ταῦτατελευτήσαςνεόμην: ἔδοσανδέμοιοὖρονἀθάνατοι, τοίμ᾽ὦκαφίληνἐςπατρίδ᾽ἔπεμψαν.”ὣςφάτο, τῇδ᾽ἄραθυμὸνἐνὶστήθεσσινὄρινε.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής:“ὦ
γύναι
αἰδοίη
Λαερτιάδεω
Ὀδυσῆος,ἦτοιὅγ᾽οὐσάφαοἶδεν, ἐμεῖοδὲσύνθεομῦθον:ἀτρεκέωςγάρσοιμαντεύσομαιοὐδ᾽ἐπικεύσω:ἴστωνῦνΖεὺςπρῶταθεῶν, ξενίητετράπεζαἱστίητ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ἣνἀφικάνω,ὡςἦτοιὈδυσεὺςἤδηἐνπατρίδιγαίῃ,ἥμενοςἢἕρπων, τάδεπευθόμενοςκακὰἔργα,ἔστιν, ἀτὰρμνηστῆρσικακὸνπάντεσσιφυτεύει:τοῖονἐγὼνοἰωνὸνἐϋσσέλμουἐπὶνηὸςἥμενοςἐφρασάμηνκαὶΤηλεμάχῳἐγεγώνευν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“αἲ
γὰρ
τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος
τετελεσμένον
εἴη:τῷκετάχαγνοίηςφιλότητάτεπολλάτεδῶραἐξἐμεῦ, ὡςἄντίςσεσυναντόμενοςμακαρίζοι.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,μνηστῆρεςδὲπάροιθενὈδυσσῆοςμεγάροιοδίσκοισιντέρποντοκαὶαἰγανέῃσινἱέντες,ἐντυκτῷδαπέδῳ, ὅθιπερπάροςὕβρινἔχοντες.ἀλλ᾽ὅτεδὴδείπνηστοςἔηνκαὶἐπήλυθεμῆλαπάντοθενἐξἀγρῶν, οἱδ᾽ἤγαγονοἳτὸπάροςπερ,καὶτότεδήσφινἔειπεΜέδων: ὃςγάρῥαμάλισταἥνδανεκηρύκων, καὶσφινπαρεγίγνετοδαιτί:“κοῦροι, ἐπεὶ
δὴ
πάντες
ἐτέρφθητε
φρέν᾽
ἀέθλοις,ἔρχεσθεπρὸςδώμαθ᾽, ἵν᾽ἐντυνώμεθαδαῖτα:οὐμὲνγάρτιχέρειονἐνὥρῃδεῖπνονἑλέσθαι.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἀνστάντεςἔβανπείθοντότεμύθῳ.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἵκοντοδόμουςεὖναιετάοντας,χλαίναςμὲνκατέθεντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,οἱδ᾽ἱέρευονὄϊςμεγάλουςκαὶπίοναςαἶγας,ἵρευονδὲσύαςσιάλουςκαὶβοῦνἀγελαίην,δαῖτ᾽ἐντυνόμενοι. τοὶδ᾽ἐξἀγροῖοπόλινδεὠτρύνοντ᾽Ὀδυσεύςτ᾽ἰέναικαὶδῖοςὑφορβός.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεσυβώτης, ὄρχαμοςἀνδρῶν:“ξεῖν᾽, ἐπεὶ
ἂρ
δὴ
ἔπειτα
πόλινδ᾽
ἰέναι
μενεαίνεις
σήμερον, ὡςἐπέτελλενἄναξἐμόσ—ἦ
σ᾽
ἂν
ἐγώ
γε
αὐτοῦβουλοίμηνσταθμῶνῥυτῆραλιπέσθαι:ἀλλὰτὸναἰδέομαικαὶδείδια, μήμοιὀπίσσωνεικείῃ: χαλεπαὶδέτ᾽ἀνάκτωνεἰσὶνὁμοκλαί—ἀλλ᾽ἄγενῦνἴομεν: δὴγὰρμέμβλωκεμάλισταἦμαρ, ἀτὰρτάχατοιποτὶἕσπεραῥίγιονἔσται.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“γιγνώσκω, φρονέω: τά
γε
δὴ
νοέοντι
κελεύεις.ἀλλ᾽ἴομεν, σὺδ᾽ἔπειταδιαμπερὲςἡγεμόνευε.δὸςδέμοι, εἴποθίτοιῥόπαλοντετμημένονἐστίν,σκηρίπτεσθ᾽, ἐπεὶἦφατ᾽ἀρισφαλέ᾽ἔμμεναιοὐδόν.”ἦῥακαὶἀμφ᾽ὤμοισινἀεικέαβάλλετοπήρην,πυκνὰῥωγαλέην: ἐνδὲστρόφοςἦενἀορτήρ:Εὔμαιοςδ᾽ἄραοἱσκῆπτρονθυμαρὲςἔδωκε.τὼβήτην, σταθμὸνδὲκύνεςκαὶβώτορεςἄνδρεςῥύατ᾽ὄπισθεμένοντες: ὁδ᾽ἐςπόλινἦγενἄνακταπτωχῷλευγαλέῳἐναλίγκιονἠδὲγέροντι,σκηπτόμενον: τὰδὲλυγρὰπερὶχροῒεἵματαἕστο.ἀλλ᾽ὅτεδὴστείχοντεςὁδὸνκάταπαιπαλόεσσανἄστεοςἐγγὺςἔσανκαὶἐπὶκρήνηνἀφίκοντοτυκτὴνκαλλίροον, ὅθενὑδρεύοντοπολῖται,τὴνποίησ᾽ἼθακοςκαὶΝήριτοςἠδὲΠολύκτωρ:ἀμφὶδ᾽ἄρ᾽αἰγείρωνὑδατοτρεφέωνἦνἄλσος,πάντοσεκυκλοτερές, κατὰδὲψυχρὸνῥέενὕδωρὑψόθενἐκπέτρης: βωμὸςδ᾽ἐφύπερθετέτυκτονυμφάων, ὅθιπάντεςἐπιρρέζεσκονὁδῖται:ἔνθασφέαςἐκίχαν᾽υἱὸςΔολίοιοΜελανθεὺςαἶγαςἄγων, αἳπᾶσιμετέπρεποναἰπολίοισι,δεῖπνονμνηστήρεσσι: δύωδ᾽ἅμ᾽ἕποντονομῆες.τοὺςδὲἰδὼννείκεσσενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν,ἔκπαγλονκαὶἀεικές: ὄρινεδὲκῆρὈδυσῆος:“νῦν
μὲν
δὴ
μάλα
πάγχυ
κακὸς
κακὸν
ἡγηλάζει,ὡςαἰεὶτὸνὁμοῖονἄγειθεὸςὡςτὸνὁμοῖν.πῇδὴτόνδεμολοβρὸνἄγεις, ἀμέγαρτεσυβῶτα,πτωχὸνἀνιηρόνδαιτῶνἀπολυμαντῆρα;ὃςπολλῇςφλιῇσιπαραστὰςθλίψεταιὤμους,αἰτίζωνἀκόλους, οὐκἄοραςοὐδὲλέβητας:τόνκ᾽εἴμοιδοίηςσταθμῶνῥυτῆραγενέσθαισηκοκόροντ᾽ἔμεναιθαλλόντ᾽ἐρίφοισιφορῆναι,καίκενὀρὸνπίνωνμεγάληνἐπιγουνίδαθεῖτο.ἀλλ᾽ἐπεὶοὖνδὴἔργακάκ᾽ἔμμαθεν, οὐκἐθελήσειἔργονἐποίχεσθαι, ἀλλὰπτώσσωνκατὰδῆμονβούλεταιαἰτίζωνβόσκεινἣνγαστέρ᾽ἄναλτον.ἀλλ᾽ἔκτοιἐρέω, τὸδὲκαὶτετελεσμένονἔσται:αἴκ᾽ἔλθῃπρὸςδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο,πολλάοἱἀμφὶκάρησφέλαἀνδρῶνἐκπαλαμάωνπλευραὶἀποτρίψουσιδόμονκάταβαλλομένοιο.”ὣςφάτο, καὶπαριὼνλὰξἔνθορενἀφραδίῃσινἰσχίῳ: οὐδέμινἐκτὸςἀταρπιτοῦἐστυφέλιξεν,ἀλλ᾽ἔμεν᾽ἀσφαλέως: ὁδὲμερμήριξενὈδυσσεὺςἠὲμεταΐξαςῥοπάλῳἐκθυμὸνἕλοιτο,ἦπρὸςγῆνἐλάσειεκάρηἀμφουδὶςἀείρας.ἀλλ᾽ἐπετόλμησε, φρεσὶδ᾽ἔσχετο: τὸνδὲσυβώτηςνείκεσ᾽ἐσάνταἰδών, μέγαδ᾽εὔξατοχεῖραςἀνασχών:“νύμφαι
κρηναῖαι, κοῦραι
Διός, εἴ
ποτ᾽
Ὀδυσσεὺς
ὔμμ᾽ἐπὶμηρί᾽ἔκηε, καλύψαςπίονιδημῷ,ἀρνῶνἠδ᾽ἐρίφων, τόδεμοικρηήνατ᾽ἐέλδωρ,ὡςἔλθοιμὲνκεῖνοςἀνήρ, ἀγάγοιδέἑδαίμων:τῷκέτοιἀγλαΐαςγεδιασκεδάσειενἁπάσας,τὰςνῦνὑβρίζωνφορέεις, ἀλαλήμενοςαἰεὶἄστυκάτ᾽: αὐτὰρμῆλακακοὶφθείρουσινομῆες.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν:“ὢ
πόποι, οἶον
ἔειπε
κύων
ὀλοφώϊα
εἰδώς,τόνποτ᾽ἐγὼνἐπὶνηὸςἐϋσσέλμοιομελαίνηςἄξωτῆλ᾽Ἰθάκης, ἵναμοιβίοτονπολὺνἄλφοι.αἲγὰρΤηλέμαχονβάλοιἀργυρότοξοςἈπόλλωνσήμερονἐνμεγάροις, ἢὑπὸμνηστῆρσιδαμείη,ὡςὈδυσῆΐγετηλοῦἀπώλετονόστιμονἦμαρ.”ὣςεἰπὼντοὺςμὲνλίπεναὐτοῦἦκακιόντας,αὐτὰρὁβῆ, μάλαδ᾽ὦκαδόμουςἵκανενἄνακτος.αὐτίκαδ᾽εἴσωἴεν, μετὰδὲμνηστῆρσικαθῖζεν,ἀντίονΕὐρυμάχου: τὸνγὰρφιλέεσκεμάλιστα.τῷπάραμὲνκρειῶνμοῖρανθέσανοἳπονέοντο,σῖτονδ᾽αἰδοίηταμίηπαρέθηκεφέρουσαἔδμεναι. ἀγχίμολονδ᾽Ὀδυσεὺςκαὶδῖοςὑφορβὸςστήτηνἐρχομένω, περὶδέσφεαςἤλυθ᾽ἰωὴφόρμιγγοςγλαφυρῆς: ἀνὰγάρσφισιβάλλετ᾽ἀείδεινΦήμιος: αὐτὰρὁχειρὸςἑλὼνπροσέειπεσυβώτην:“Εὔμαι᾽, ἦ
μάλα
δὴ
τάδε
δώματα
κάλ᾽
Ὀδυσῆος,ῥεῖαδ᾽ἀρίγνωτ᾽ἐστὶκαὶἐνπολλοῖσινἰδέσθαι.ἐξἑτέρωνἕτερ᾽ἐστίν, ἐπήσκηταιδέοἱαὐλὴτοίχῳκαὶθριγκοῖσι, θύραιδ᾽εὐερκέεςεἰσὶδικλίδες: οὐκἄντίςμινἀνὴρὑπεροπλίσσαιτο.γιγνώσκωδ᾽ὅτιπολλοὶἐναὐτῷδαῖτατίθενταιἄνδρες, ἐπεὶκνίσημὲνἀνήνοθεν, ἐνδέτεφόρμιγξἠπύει, ἣνἄραδαιτὶθεοὶποίησανἑταίρην.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“ῥεῖ᾽
ἔγνως, ἐπεὶ
οὐδὲ
τά
τ᾽
ἄλλα
πέρ
ἐσσ᾽
ἀνοήμων.ἀλλ᾽ἄγεδὴφραζώμεθ᾽ὅπωςἔσταιτάδεἔργα.ἠὲσὺπρῶτοςἔσελθεδόμουςεὖναιετάοντας,δύσεοδὲμνηστῆρας, ἐγὼδ᾽ὑπολείψομαιαὐτοῦ:εἰδ᾽ἐθέλεις, ἐπίμεινον, ἐγὼδ᾽εἶμιπροπάροιθε:μηδὲσὺδηθύνειν, μήτίςσ᾽ἔκτοσθενοήσαςἢβάλῃἢἐλάσῃ: τὰδέσεφράζεσθαιἄνωγα.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:γιγνώσκω, φρονέω: τάγεδὴνοέοντικελεύεις.ἀλλ᾽ἔρχευπροπάροιθεν, ἐγὼδ᾽ὑπολείψομαιαὐτοῦ.οὐγάρτιπληγέωνἀδαήμωνοὐδὲβολάων:τολμήειςμοιθυμός, ἐπεὶκακὰπολλὰπέπονθακύμασικαὶπολέμῳ: μετὰκαὶτόδετοῖσιγενέσθω:γαστέραδ᾽οὔπωςἔστινἀποκρύψαιμεμαυῖαν,οὐλομένην, ἣπολλὰκάκ᾽ἀνθρώποισιδίδωσι,τῆςἕνεκενκαὶνῆεςἐΰζυγοιὁπλίζονταιπόντονἐπ᾽ἀτρύγετον, κακὰδυσμενέεσσιφέρουσαι.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:ἂνδὲκύωνκεφαλήντεκαὶοὔατακείμενοςἔσχεν,Ἄργος, Ὀδυσσῆοςταλασίφρονος, ὅνῥάποτ᾽αὐτὸςθρέψεμέν, οὐδ᾽ἀπόνητο, πάροςδ᾽εἰςἼλιονἱρὴνᾤχετο. τὸνδὲπάροιθενἀγίνεσκοννέοιἄνδρεςαἶγαςἐπ᾽ἀγροτέραςἠδὲπρόκαςἠδὲλαγωούς:δὴτότεκεῖτ᾽ἀπόθεστοςἀποιχομένοιοἄνακτος,ἐνπολλῇκόπρῳ, ἥοἱπροπάροιθεθυράωνἡμιόνωντεβοῶντεἅλιςκέχυτ᾽, ὄφρ᾽ἂνἄγοιενδμῶεςὈδυσσῆοςτέμενοςμέγακοπρήσοντες:ἔνθακύωνκεῖτ᾽Ἄργος, ἐνίπλειοςκυνοραιστέων.δὴτότεγ᾽, ὡςἐνόησενὈδυσσέαἐγγὺςἐόντα,οὐρῇμένῥ᾽ὅγ᾽ἔσηνεκαὶοὔατακάββαλενἄμφω,ἆσσονδ᾽οὐκέτ᾽ἔπειταδυνήσατοοἷοἄνακτοςἐλθέμεν: αὐτὰρὁνόσφινἰδὼνἀπομόρξατοδάκρυ,ῥεῖαλαθὼνΕὔμαιον, ἄφαρδ᾽ἐρεείνετομύθῳ:“Εὔμαι᾽, ἦ
μάλα
θαῦμα, κύων
ὅδε
κεῖτ᾽
ἐνὶ
κόπρῳ.καλὸςμὲνδέμαςἐστίν, ἀτὰρτόδεγ᾽οὐσάφαοἶδα,εἰδὴκαὶταχὺςἔσκεθέεινἐπὶεἴδεϊτῷδε,ἦαὔτωςοἷοίτετραπεζῆεςκύνεςἀνδρῶνγίγνοντ᾽: ἀγλαΐηςδ᾽ἕνεκενκομέουσινἄνακτες.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“καὶ
λίην
ἀνδρός
γε
κύων
ὅδε
τῆλε
θανόντος.εἰτοιόσδ᾽εἴηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶἔργα,οἷόνμινΤροίηνδεκιὼνκατέλειπενὈδυσσεύς,αἶψάκεθηήσαιοἰδὼνταχυτῆτακαὶἀλκήν.οὐμὲνγάρτιφύγεσκεβαθείηςβένθεσινὕληςκνώδαλον, ὅττιδίοιτο: καὶἴχνεσιγὰρπεριῄδη:νῦνδ᾽ἔχεταικακότητι, ἄναξδέοἱἄλλοθιπάτρηςὤλετο, τὸνδὲγυναῖκεςἀκηδέεςοὐκομέουσι.δμῶεςδ᾽, εὖτ᾽ἂνμηκέτ᾽ἐπικρατέωσινἄνακτες,οὐκέτ᾽ἔπειτ᾽ἐθέλουσινἐναίσιμαἐργάζεσθαι:ἥμισυγάρτ᾽ἀρετῆςἀποαίνυταιεὐρύοπαΖεὺςἀνέρος, εὖτ᾽ἄνμινκατὰδούλιονἦμαρἕλῃσιν.”ὣςεἰπὼνεἰσῆλθεδόμουςεὖναιετάοντας,βῆδ᾽ἰθὺςμεγάροιομετὰμνηστῆραςἀγαυούς.Ἄργονδ᾽αὖκατὰμοῖρ᾽ἔλαβενμέλανοςθανάτοιο,αὐτίκ᾽ἰδόντ᾽Ὀδυσῆαἐεικοστῷἐνιαυτῷ.τὸνδὲπολὺπρῶτοςἴδεΤηλέμαχοςθεοειδὴςἐρχόμενονκατὰδῶμασυβώτην, ὦκαδ᾽ἔπειτανεῦσ᾽ἐπὶοἷκαλέσας: ὁδὲπαπτήναςἕλεδίφρονκείμενον, ἔνθατεδαιτρὸςἐφίζεσκεκρέαπολλὰδαιόμενοςμνηστῆρσιδόμονκάταδαινυμένοισι:τὸνκατέθηκεφέρωνπρὸςΤηλεμάχοιοτράπεζανἀντίον, ἔνθαδ᾽ἄρ᾽αὐτὸςἐφέζετο: τῷδ᾽ἄρακῆρυξμοῖρανἑλὼνἐτίθεικανέουτ᾽ἐκσῖτονἀείρας.ἀγχίμολονδὲμετ᾽αὐτὸνἐδύσετοδώματ᾽Ὀδυσσεύς,πτωχῷλευγαλέῳἐναλίγκιοςἠδὲγέροντι,σκηπτόμενος: τὰδὲλυγρὰπερὶχροΐεἵματαἕστο.ἷζεδ᾽ἐπὶμελίνουοὐδοῦἔντοσθεθυράων,κλινάμενοςσταθμῷκυπαρισσίνῳ, ὅνποτετέκτωνξέσσενἐπισταμένωςκαὶἐπὶστάθμηνἴθυνεν.Τηλέμαχοςδ᾽ἐπὶοἷκαλέσαςπροσέειπεσυβώτην,ἄρτοντ᾽οὖλονἑλὼνπερικαλλέοςἐκκανέοιοκαὶκρέας, ὥςοἱχεῖρεςἐχάνδανονἀμφιβαλόντι:“δὸς
τῷ
ξείνῳ
ταῦτα
φέρων
αὐτόν
τε
κέλευε
αἰτίζεινμάλαπάνταςἐποιχόμενονμνηστῆρας:αἰδὼςδ᾽οὐκἀγαθὴκεχρημένῳἀνδρὶπαρεῖναι.”ὣςφάτο, βῆδὲσυφορβός, ἐπεὶτὸνμῦθονἄκουσεν,ἀγχοῦδ᾽ἱστάμενοςἔπεαπτερόεντ᾽ἀγόρευε:“Τηλέμαχός
τοι, ξεῖνε, διδοῖ
τάδε, καί
σε
κελεύει
αἰτίζεινμάλαπάνταςἐποιχόμενονμνηστῆρας:αἰδῶδ᾽οὐκἀγαθήνφησ᾽ἔμμεναιἀνδρὶπροΐκτῃ.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Ζεῦ
ἄνα, Τηλέμαχόν
μοι
ἐν
ἀνδράσιν
ὄλβιον
εἶναι,καίοἱπάνταγένοιθ᾽ὅσσαφρεσὶνᾗσιμενοινᾷ.”ἦῥακαὶἀμφοτέρῃσινἐδέξατοκαὶκατέθηκεναὖθιποδῶνπροπάροιθεν, ἀεικελίηςἐπὶπήρης,ἤσθιεδ᾽ἧοςἀοιδὸςἐνὶμεγάροισινἄειδεν:εὖθ᾽ὁδεδειπνήκειν, ὁδ᾽ἐπαύετοθεῖοςἀοιδός.μνηστῆρεςδ᾽ὁμάδησανἀνὰμέγαρ᾽. αὐτὰρἈθήνη,ἄγχιπαρισταμένηΛαερτιάδηνὈδυσῆαὤτρυν᾽, ὡςἂνπύρνακατὰμνηστῆραςἀγείροι,γνοίηθ᾽οἵτινέςεἰσινἐναίσιμοιοἵτ᾽ἀθέμιστοι:ἀλλ᾽οὐδ᾽ὥςτιν᾽ἔμελλ᾽ἀπαλεξήσεινκακότητος.βῆδ᾽ἴμεναἰτήσωνἐνδέξιαφῶταἕκαστον,πάντοσεχεῖρ᾽ὀρέγων, ὡςεἰπτωχὸςπάλαιεἴη.οἱδ᾽ἐλεαίροντεςδίδοσαν, καὶἐθάμβεοναὐτόν,ἀλλήλουςτ᾽εἴροντοτίςεἴηκαὶπόθενἔλθοι.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν:“κέκλυτέ
μευ, μνηστῆρες
ἀγακλειτῆς
βασιλείης,τοῦδεπερὶξείνου: ἦγάρμινπρόσθενὄπωπα.ἦτοιμένοἱδεῦροσυβώτηςἡγεμόνευεν,αὐτὸνδ᾽οὐσάφαοἶδα, πόθενγένοςεὔχεταιεἶναι.”ὣςἔφατ᾽, Ἀντίνοοςδ᾽ἔπεσιννείκεσσεσυβώτην:“ὦ
ἀρίγνωτε
συβῶτα, τίη
δὲ
σὺ
τόνδε
πόλινδε
ἤγαγες; ἦοὐχἅλιςἧμινἀλήμονέςεἰσικαὶἄλλοι,πτωχοὶἀνιηροί, δαιτῶνἀπολυμαντῆρες;ἦὄνοσαιὅτιτοιβίοτονκατέδουσινἄνακτοςἐνθάδ᾽ἀγειρόμενοι, σὺδὲκαὶπροτὶτόνδ᾽ἐκάλεσσας;”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“Ἀντίνο᾽, οὐ
μὲν
καλὰ
καὶ
ἐσθλὸς
ἐὼν
ἀγορεύεις:τίςγὰρδὴξεῖνονκαλεῖἄλλοθεναὐτὸςἐπελθὼνἄλλονγ᾽, εἰμὴτῶνοἳδημιοεργοὶἔασι,μάντινἢἰητῆρακακῶνἢτέκτοναδούρων,ἢκαὶθέσπινἀοιδόν, ὅκεντέρπῃσινἀείδων;οὗτοιγὰρκλητοίγεβροτῶνἐπ᾽ἀπείροναγαῖαν:πτωχὸνδ᾽οὐκἄντιςκαλέοιτρύξονταἓαὐτόν.ἀλλ᾽αἰεὶχαλεπὸςπερὶπάντωνεἶςμνηστήρωνδμωσὶνὈδυσσῆος, πέριδ᾽αὖτ᾽ἐμοί: αὐτὰρἐγώγεοὐκἀλέγω, ἧόςμοιἐχέφρωνΠηνελόπειαζώειἐνὶμεγάροιςκαὶΤηλέμαχοςθεοειδής.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“σίγα, μή
μοι
τοῦτον
ἀμείβεο
πολλὰ
ἔπεσσιν:Ἀντίνοοςδ᾽εἴωθεκακῶςἐρεθιζέμεναἰεὶμύθοισινχαλεποῖσιν, ἐποτρύνειδὲκαὶἄλλους.”ἦῥακαὶἈντίνοονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“Ἀντίνο᾽, ἦ
μευ
καλὰ
πατὴρ
ὣς
κήδεαι
υἷος,ὃςτὸνξεῖνονἄνωγαςἀπὸμεγάροιοδιέσθαιμύθῳἀναγκαίῳ: μὴτοῦτοθεὸςτελέσειε.δόςοἱἑλών: οὔτοιφθονέω: κέλομαιγὰρἐγώγε:μήτ᾽οὖνμητέρ᾽ἐμὴνἅζευτόγεμήτετιν᾽ἄλλονδμώων, οἳκατὰδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο.ἀλλ᾽οὔτοιτοιοῦτονἐνὶστήθεσσινόημα:αὐτὸςγὰρφαγέμενπολὺβούλεαιἢδόμενἄλλῳ.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςἀπαμειβόμενοςπροσέειπε:“Τηλέμαχ᾽
ὑψαγόρη, μένος
ἄσχετε, ποῖον
ἔειπες.εἴοἱτόσσονἅπαντεςὀρέξειανμνηστῆρες,καίκένμιντρεῖςμῆναςἀπόπροθενοἶκοςἐρύκοι.”ὣςἄρ᾽ἔφη, καὶθρῆνυνἑλὼνὑπέφηνετραπέζηςκείμενον, ᾧῥ᾽ἔπεχενλιπαροὺςπόδαςεἰλαπινάζων:οἱδ᾽ἄλλοιπάντεςδίδοσαν, πλῆσανδ᾽ἄραπήρηνσίτουκαὶκρειῶν: τάχαδὴκαὶἔμελλενὈδυσσεὺςαὖτιςἐπ᾽οὐδὸνἰὼνπροικὸςγεύσεσθαιἈχαιῶν:στῆδὲπαρ᾽Ἀντίνοον, καίμινπρὸςμῦθονἔειπε:“δός, φίλος: οὐ
μέν
μοι
δοκέεις
ὁ
κάκιστος
Ἀχαιῶν
ἔμμεναι, ἀλλ᾽ὤριστος, ἐπεὶβασιλῆϊἔοικας.τῷσεχρὴδόμεναικαὶλώϊονἠέπερἄλλοισίτου: ἐγὼδέκέσεκλείωκατ᾽ἀπείροναγαῖαν.καὶγὰρἐγώποτεοἶκονἐνἀνθρώποισινἔναιονὄλβιοςἀφνειὸνκαὶπολλάκιδόσκονἀλήτῃ,τοίῳὁποῖοςἔοικαὶὅτευκεχρημένοςἔλθοι:ἦσανδὲδμῶεςμάλαμυρίοιἄλλατεπολλὰοἷσίντ᾽εὖζώουσικαὶἀφνειοὶκαλέονται.ἀλλὰΖεὺςἀλάπαξεΚρονίων—ἤθελε
γάρ
που—ὅςμ᾽ἅμαληϊστῆρσιπολυπλάγκτοισινἀνῆκενΑἴγυπτόνδ᾽ἰέναι, δολιχὴνὁδόν, ὄφρ᾽ἀπολοίμην.στῆσαδ᾽ἐνΑἰγύπτῳποταμῷνέαςἀμφιελίσσας.ἔνθ᾽ἦτοιμὲνἐγὼκελόμηνἐρίηραςἑταίρουςαὐτοῦπὰρνήεσσιμένεινκαὶνῆαςἔρυσθαι,ὀπτῆραςδὲκατὰσκοπιὰςὤτρυνανέεσθαι.οἱδ᾽ὕβρειεἴξαντες, ἐπισπόμενοιμένεϊσφῷ,αἶψαμάλ᾽Αἰγυπτίωνἀνδρῶνπερικαλλέαςἀγροὺςπόρθεον, ἐκδὲγυναῖκαςἄγονκαὶνήπιατέκνα,αὐτούςτ᾽ἔκτεινον: τάχαδ᾽ἐςπόλινἵκετ᾽ἀϋτή.οἱδὲβοῆςἀΐοντεςἅμ᾽ἠοῖφαινομένηφινἦλθον: πλῆτοδὲπᾶνπεδίονπεζῶντεκαὶἵππωνχαλκοῦτεστεροπῆς: ἐνδὲΖεὺςτερπικέραυνοςφύζανἐμοῖςἑτάροισικακὴνβάλεν, οὐδέτιςἔτληστῆναιἐναντίβιον: περὶγὰρκακὰπάντοθενἔστη.ἔνθ᾽ἡμέωνπολλοὺςμὲνἀπέκτανονὀξέϊχαλκῷ,τοὺςδ᾽ἄναγονζωούς, σφίσινἐργάζεσθαιἀνάγκῃ.αὐτὰρἔμ᾽ἐςΚύπρονξείνῳδόσανἀντιάσαντι,ΔμήτοριἸασίδῃ, ὃςΚύπρουἶφιἄνασσεν:ἔνθενδὴνῦνδεῦροτόδ᾽ἵκωπήματαπάσχων.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςἀπαμείβετοφώνησέντε:“τίς
δαίμων
τόδε
πῆμα
προσήγαγε, δαιτὸς
ἀνίην;στῆθ᾽οὕτωςἐςμέσσον, ἐμῆςἀπάνευθετραπέζης,μὴτάχαπικρὴνΑἴγυπτονκαὶΚύπρονἵκηαι:ὥςτιςθαρσαλέοςκαὶἀναιδήςἐσσιπροΐκτης.ἑξείηςπάντεσσιπαρίστασαι: οἱδὲδιδοῦσιμαψιδίως, ἐπεὶοὔτιςἐπίσχεσιςοὐδ᾽ἐλεητὺςἀλλοτρίωνχαρίσασθαι, ἐπεὶπάραπολλὰἑκάστῳ.”τὸνδ᾽ἀναχωρήσαςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὢ
πόποι, οὐκ
ἄρα
σοί
γ᾽
ἐπὶ
εἴδεϊ
καὶ
φρένες
ἦσαν:οὐσύγ᾽ἂνἐξοἴκουσῷἐπιστάτῃοὐδ᾽ἅλαδοίης,ὃςνῦνἀλλοτρίοισιπαρήμενοςοὔτίμοιἔτληςσίτουἀποπροελὼνδόμεναι: τὰδὲπολλὰπάρεστιν.”ὣςἔφατ᾽, Ἀντίνοοςδ᾽ἐχολώσατοκηρόθιμᾶλλον,καίμινὑπόδραἰδὼνἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“νῦν
δή
σ᾽
οὐκέτι
καλὰ
διὲκ
μεγάροιό
γ᾽
ὀΐω
ἂψἀναχωρήσειν, ὅτεδὴκαὶὀνείδεαβάζεις.”ὣςἄρ᾽ἔφη, καὶθρῆνυνἑλὼνβάλεδεξιὸνὦμον,πρυμνότατονκατὰνῶτον: ὁδ᾽ἐστάθηἠΰτεπέτρηἔμπεδον, οὐδ᾽ἄραμινσφῆλενβέλοςἈντινόοιο,ἀλλ᾽ἀκέωνκίνησεκάρη, κακὰβυσσοδομεύων.ἂψδ᾽ὅγ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο, κὰδδ᾽ἄραπήρηνθῆκενἐϋπλείην, μετὰδὲμνηστῆρσινἔειπε:“κέκλυτέ
μευ, μνηστῆρες
ἀγακλειτῆς
βασιλείης,ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει.οὐμὰνοὔτ᾽ἄχοςἐστὶμετὰφρεσὶνοὔτετιπένθος,ὁππότ᾽ἀνὴρπερὶοἷσιμαχειόμενοςκτεάτεσσιβλήεται, ἢπερὶβουσὶνἢἀργεννῇςὀΐεσσιν:αὐτὰρἔμ᾽Ἀντίνοοςβάλεγαστέροςεἵνεκαλυγρῆς,οὐλομένης, ἣπολλὰκάκ᾽ἀνθρώποισιδίδωσιν.ἀλλ᾽εἴπουπτωχῶνγεθεοὶκαὶἘρινύεςεἰσίν,Ἀντίνοονπρὸγάμοιοτέλοςθανάτοιοκιχείη.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςπροσέφη, Εὐπείθεοςυἱός:“ἔσθι᾽
ἕκηλος, ξεῖνε, καθήμενος, ἢ
ἄπιθ᾽
ἄλλῃ,μήσενέοιδιὰδώματ᾽ἐρύσσωσ᾽, οἷ᾽ἀγορεύεις,ἢποδὸςἢκαὶχειρός, ἀποδρύψωσιδὲπάντα.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςὑπερφιάλωςνεμέσησαν:ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:“Ἀντίνο᾽, οὐ
μὲν
κάλ᾽
ἔβαλες
δύστηνον
ἀλήτην,οὐλόμεν᾽, εἰδήπούτιςἐπουράνιοςθεόςἐστιν.καίτεθεοὶξείνοισινἐοικότεςἀλλοδαποῖσι,παντοῖοιτελέθοντες, ἐπιστρωφῶσιπόληας,ἀνθρώπωνὕβριντεκαὶεὐνομίηνἐφορῶντες.”ὣςἄρ᾽ἔφανμνηστῆρες, ὁδ᾽οὐκἐμπάζετομύθων.Τηλέμαχοςδ᾽ἐνμὲνκραδίῃμέγαπένθοςἄεξεβλημένου, οὐδ᾽ἄραδάκρυχαμαὶβάλενἐκβλεφάροιϊν,ἀλλ᾽ἀκέωνκίνησεκάρη, κακὰβυσσοδομεύων.τοῦδ᾽ὡςοὖνἤκουσεπερίφρωνΠηνελόπειαβλημένουἐνμεγάρῳ, μετ᾽ἄραδμῳῇσινἔειπεν:“αἴθ᾽
οὕτως
αὐτόν
σε
βάλοι
κλυτότοξος
Ἀπόλλων.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Εὐρυνόμηταμίηπρὸςμῦθονἔειπεν:“εἰ
γὰρ
ἐπ᾽
ἀρῇσιν
τέλος
ἡμετέρῃσι
γένοιτο:οὐκἄντιςτούτωνγεἐΰθρονονἨῶἵκοιτο.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“μαῖ᾽, ἐχθροὶ
μὲν
πάντες, ἐπεὶ
κακὰ
μηχανόωνται:Ἀντίνοοςδὲμάλισταμελαίνῃκηρὶἔοικε.ξεῖνόςτιςδύστηνοςἀλητεύεικατὰδῶμαἀνέραςαἰτίζων: ἀχρημοσύνηγὰρἀνώγει:ἔνθ᾽ἄλλοιμὲνπάντεςἐνέπλησάντ᾽ἔδοσάντε,οὗτοςδὲθρήνυιπρυμνὸνβάλεδεξιὸνὦμον.”ἡμὲνἄρ᾽ὣςἀγόρευεμετὰδμῳῇσιγυναιξίν,ἡμένηἐνθαλάμῳ: ὁδ᾽ἐδείπνεεδῖοςὈδυσσεύς:ἡδ᾽ἐπὶοἷκαλέσασαπροσηύδαδῖονὑφορβόν:“ἔρχεο, δῖ᾽
Εὔμαιε, κιὼν
τὸν
ξεῖνον
ἄνωχθι
ἐλθέμεν, ὄφρατίμινπροσπτύξομαιἠδ᾽ἐρέωμαιεἴπουὈδυσσῆοςταλασίφρονοςἠὲπέπυσταιἢἴδενὀφθαλμοῖσι: πολυπλάγκτῳγὰρἔοικε.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα“εἰ
γάρ
τοι, βασίλεια, σιωπήσειαν
Ἀχαιοί:οἷ᾽ὅγεμυθεῖται, θέλγοιτόκέτοιφίλονἦτορ.τρεῖςγὰρδήμιννύκταςἔχον, τρίαδ᾽ἤματ᾽ἔρυξαἐνκλισίῃ: πρῶτονγὰρἔμ᾽ἵκετονηὸςἀποδράς:ἀλλ᾽οὔπωκακότηταδιήνυσενἣνἀγορεύων.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἀοιδὸνἀνὴρποτιδέρκεται, ὅςτεθεῶνἒξἀείδειδεδαὼςἔπε᾽ἱμερόενταβροτοῖσι,τοῦδ᾽ἄμοτονμεμάασινἀκουέμεν, ὁππότ᾽ἀείδῃ:ὣςἐμὲκεῖνοςἔθελγεπαρήμενοςἐνμεγάροισι.φησὶδ᾽Ὀδυσσῆοςξεῖνοςπατρώϊοςεἶναι,Κρήτῃναιετάων, ὅθιΜίνωοςγένοςἐστίν.ἔνθενδὴνῦνδεῦροτόδ᾽ἵκετοπήματαπάσχων,προπροκυλινδόμενος: στεῦταιδ᾽Ὀδυσῆοςἀκοῦσαι,ἀγχοῦ, Θεσπρωτῶνἀνδρῶνἐνπίονιδήμῳ,ζωοῦ: πολλὰδ᾽ἄγεικειμήλιαὅνδεδόμονδε.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“ἔρχεο, δεῦρο
κάλεσσον, ἵν᾽
ἀντίον
αὐτὸς
ἐνίσπῃ.οὗτοιδ᾽ἠὲθύρῃσικαθήμενοιἑψιαάσθων.ἢαὐτοῦκατὰδώματ᾽, ἐπείσφισιθυμὸςἐΰφρων.αὐτῶνμὲνγὰρκτήματ᾽ἀκήρατακεῖτ᾽ἐνὶοἴκῳ,σῖτοςκαὶμέθυἡδύ: τὰμὲνοἰκῆεςἔδουσιν,οἱδ᾽εἰςἡμέτερονπωλεύμενοιἤματαπάντα,βοῦςἱερεύοντεςκαὶὄϊςκαὶπίοναςαἶγας,εἰλαπινάζουσινπίνουσίτεαἴθοπαοἶνον,μαψιδίως: τὰδὲπολλὰκατάνεται. οὐγὰρἔπ᾽ἀνήρ,οἷοςὈδυσσεὺςἔσκεν, ἀρὴνἀπὸοἴκουἀμῦναι.εἰδ᾽Ὀδυσεὺςἔλθοικαὶἵκοιτ᾽ἐςπατρίδαγαῖαν,αἶψάκεσὺνᾧπαιδὶβίαςἀποτίσεταιἀνδρῶν.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲμέγ᾽ἔπταρεν, ἀμφὶδὲδῶμασμερδαλέονκονάβησε: γέλασσεδὲΠηνελόπεια,αἶψαδ᾽ἄρ᾽Εὔμαιονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ἔρχεό
μοι, τὸν
ξεῖνον
ἐναντίον
ὧδε
κάλεσσον.οὐχὁράᾳςὅμοιυἱὸςἐπέπταρεπᾶσινἔπεσσι;τῷκεκαὶοὐκἀτελὴςθάνατοςμνηστῆρσιγένοιτοπᾶσιμάλ᾽, οὐδέκέτιςθάνατονκαὶκῆραςἀλύξει.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:αἴκ᾽αὐτὸνγνώωνημερτέαπάντ᾽ἐνέποντα,ἕσσωμινχλαῖνάντεχιτῶνάτε, εἵματακαλά.”ὣςφάτο, βῆδὲσυφορβός, ἐπεὶτὸνμῦθονἄκουσεν:ἀγχοῦδ᾽ἱστάμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ξεῖνε
πάτερ, καλέει
σε
περίφρων
Πηνελόπεια,μήτηρΤηλεμάχοιο: μεταλλῆσαίτίἑθυμὸςἀμφὶπόσεικέλεται, καὶκήδεάπερπεπαθυίῃ.εἰδέκέσεγνώῃνημερτέαπάντ᾽ἐνέποντα,ἕσσεισεχλαῖνάντεχιτῶνάτε, τῶνσὺμάλισταχρηΐζεις: σῖτονδὲκαὶαἰτίζωνκατὰδῆμονγαστέραβοσκήσεις: δώσειδέτοιὅςκ᾽ἐθέλῃσι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“Εὔμαι᾽, αἶψά
κ᾽
ἐγὼ
νημερτέα
πάντ᾽
ἐνέποιμι
κούρῃἸκαρίοιο, περίφρονιΠηνελοπείῃ:οἶδαγὰρεὖπερὶκείνου, ὁμὴνδ᾽ἀνεδέγμεθ᾽ὀϊζύν.ἀλλὰμνηστήρωνχαλεπῶνὑποδείδι᾽ὅμιλον,τῶνὕβριςτεβίητεσιδήρεονοὐρανὸνἵκει.καὶγὰρνῦν, ὅτεμ᾽οὗτοςἀνὴρκατὰδῶμακιόνταοὔτικακὸνῥέξανταβαλὼνὀδύνῃσινἔδωκεν,οὔτετιΤηλέμαχοςτόγ᾽ἐπήρκεσενοὔτετιςἄλλος.τῷνῦνΠηνελόπειανἐνὶμεγάροισινἄνωχθιμεῖναι, ἐπειγομένηνπερ, ἐςἠέλιονκαταδύντα:καὶτότεμ᾽εἰρέσθωπόσιοςπέρινόστιμονἦμαρ,ἀσσοτέρωκαθίσασαπαραὶπυρί: εἵματαγάρτοιλύγρ᾽ἔχω: οἶσθακαὶαὐτός, ἐπείσεπρῶθ᾽ἱκέτευσα.”ὣςφάτο, βῆδὲσυφορβός, ἐπεὶτὸνμῦθονἄκουσε.τὸνδ᾽ὑπὲροὐδοῦβάνταπροσηύδαΠηνελόπεια:“οὐ
σύ
γ᾽
ἄγεις, Εὔμαιε: τί
τοῦτ᾽
ἐνόησεν
ἀλήτης;ἦτινάπουδείσαςἐξαίσιονἦεκαὶἄλλωςαἰδεῖταικατὰδῶμα; κακὸςδ᾽αἰδοῖοςἀλήτης.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“μυθεῖται
κατὰ
μοῖραν, ἅ
πέρ
κ᾽
οἴοιτο
καὶ
ἄλλος,ὕβρινἀλυσκάζωνἀνδρῶνὑπερηνορεόντων.ἀλλάσεμεῖναιἄνωγενἐςἠέλιονκαταδύντα.καὶδὲσοὶὧδ᾽αὐτῇπολὺκάλλιον, ὦβασίλεια,οἴηνπρὸςξεῖνονφάσθαιἔποςἠδ᾽ἐπακοῦσαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“οὐκ
ἄφρων
ὁ
ξεῖνος: ὀΐεται, ὥς
περ
ἂν
εἴη:οὐγάρπούτινεςὧδεκαταθνητῶνἀνθρώπωνἀνέρεςὑβρίζοντεςἀτάσθαλαμηχανόωνται.”ἡμὲνἄρ᾽ὣςἀγόρευεν, ὁδ᾽ᾤχετοδῖοςὑφορβὸςμνηστήρωνἐςὅμιλον, ἐπεὶδιεπέφραδεπάντα.αἶψαδὲΤηλέμαχονἔπεαπτερόενταπροσηύδα,ἄγχισχὼνκεφαλήν, ἵναμὴπευθοίαθ᾽οἱἄλλοι:“ὦ
φίλ᾽, ἐγὼ
μὲν
ἄπειμι, σύας
καὶ
κεῖνα
φυλάξων,σὸνκαὶἐμὸνβίοτον: σοὶδ᾽ἐνθάδεπάνταμελόντων.αὐτὸνμένσεπρῶτασάω, καὶφράζεοθυμῷμήτιπάθῃς: πολλοὶδὲκακὰφρονέουσινἈχαιῶν,τοὺςΖεὺςἐξολέσειεπρὶνἡμῖνπῆμαγενέσθαι.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ἔσσεται
οὕτως, ἄττα: σὺ
δ᾽
ἔρχεο
δειελιήσας:ἠῶθενδ᾽ἰέναικαὶἄγεινἱερήϊακαλά:αὐτὰρἐμοὶτάδεπάντακαὶἀθανάτοισιμελήσει.”ὣςφάθ᾽, ὁδ᾽αὖτιςἄρ᾽ἕζετ᾽ἐϋξέστουἐπὶδίφρου,πλησάμενοςδ᾽ἄραθυμὸνἐδητύοςἠδὲποτῆτοςβῆῥ᾽ἴμεναιμεθ᾽ὕας, λίπεδ᾽ἕρκεάτεμέγαρόντε,πλεῖονδαιτυμόνων: οἱδ᾽ὀρχηστυῖκαὶἀοιδῇτέρποντ᾽: ἤδηγὰρκαὶἐπήλυθεδείελονἦμαρ.
ἦλθεδ᾽ἐπὶπτωχὸςπανδήμιος, ὃςκατὰἄστυπτωχεύεσκ᾽Ἰθάκης, μετὰδ᾽ἔπρεπεγαστέριμάργῃἀζηχὲςφαγέμενκαὶπιέμεν: οὐδέοἱἦνἲςοὐδὲβίη, εἶδοςδὲμάλαμέγαςἦνὁράασθαι.Ἀρναῖοςδ᾽ὄνομ᾽ἔσκε: τὸγὰρθέτοπότνιαμήτηρἐκγενετῆς: Ἶρονδὲνέοικίκλησκονἅπαντες,οὕνεκ᾽ἀπαγγέλλεσκεκιών, ὅτεπούτιςἀνώγοι:ὅςῥ᾽ἐλθὼνὈδυσῆαδιώκετοοἷοδόμοιο,καίμιννεικείωνἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“εἶκε, γέρον, προθύρου, μὴ
δὴ
τάχα
καὶ
ποδὸς
ἕλκῃ.οὐκἀΐειςὅτιδήμοιἐπιλλίζουσινἅπαντες,ἑλκέμεναιδὲκέλονται; ἐγὼδ᾽αἰσχύνομαιἔμπης.ἀλλ᾽ἄνα, μὴτάχανῶϊνἔριςκαὶχερσὶγένηται.”τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“δαιμόνι᾽, οὔτε
τί
σε
ῥέζω
κακὸν
οὔτ᾽
ἀγορεύω,οὔτετινὰφθονέωδόμεναικαὶπόλλ᾽ἀνελόντα.οὐδὸςδ᾽ἀμφοτέρουςὅδεχείσεται, οὐδέτίσεχρὴἀλλοτρίωνφθονέειν: δοκέειςδέμοιεἶναιἀλήτηςὥςπερἐγών, ὄλβονδὲθεοὶμέλλουσινὀπάζειν.χερσὶδὲμήτιλίηνπροκαλίζεο, μήμεχολώσῃς,μήσεγέρωνπερἐὼνστῆθοςκαὶχείλεαφύρσωαἵματος: ἡσυχίηδ᾽ἂνἐμοὶκαὶμᾶλλονἔτ᾽εἴηαὔριον: οὐμὲνγάρτίσ᾽ὑποστρέψεσθαιὀΐωδεύτερονἐςμέγαρονΛαερτιάδεωὈδυσῆος.”τὸνδὲχολωσάμενοςπροσεφώνεενἾροςἀλήτης:“ὢ
πόποι, ὡς
ὁ
μολοβρὸς
ἐπιτροχάδην
ἀγορεύει,γρηῒκαμινοῖἶσος: ὃνἂνκακὰμητισαίμηνκόπτωνἀμφοτέρῃσι, χαμαὶδέκεπάνταςὀδόνταςγναθμῶνἐξελάσαιμισυὸςὣςληϊβοτείρης.ζῶσαινῦν, ἵναπάντεςἐπιγνώωσικαὶοἵδεμαρναμένους: πῶςδ᾽ἂνσὺνεωτέρῳἀνδρὶμάχοιο;”ὣςοἱμὲνπροπάροιθεθυράωνὑψηλάωνοὐδοῦἔπιξεστοῦπανθυμαδὸνὀκριόωντο.τοῖϊνδὲξυνέηχ᾽ἱερὸνμένοςἈντινόοιο,ἡδὺδ᾽ἄρ᾽ἐκγελάσαςμετεφώνειμνηστήρεσσιν:“ὦ
φίλοι, οὐ
μέν
πώ
τι
πάρος
τοιοῦτον
ἐτύχθη,οἵηντερπωλὴνθεὸςἤγαγενἐςτόδεδῶμα.ὁξεῖνόςτεκαὶἾροςἐρίζετονἀλλήλοιϊνχερσὶμαχέσσασθαι: ἀλλὰξυνελάσσομενὦκα.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀνήϊξανγελόωντες,ἀμφὶδ᾽ἄραπτωχοὺςκακοείμοναςἠγερέθοντο.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςμετέφη, Εὐπείθεοςυἱός:“κέκλυτέ
μευ, μνηστῆρες
ἀγήνορες, ὄφρα
τι
εἴπω.γαστέρεςαἵδ᾽αἰγῶνκέατ᾽ἐνπυρί, τὰςἐπὶδόρπῳκατθέμεθακνίσηςτεκαὶαἵματοςἐμπλήσαντες:ὁππότεροςδέκενικήσῃκρείσσωντεγένηται,τάωνἥνκ᾽ἐθέλῃσινἀναστὰςαὐτὸςἑλέσθω:αἰεὶαὖθ᾽ἡμῖνμεταδαίσεται, οὐδέτιν᾽ἄλλονπτωχὸνἔσωμίσγεσθαιἐάσομεναἰτήσοντα.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.τοῖςδὲδολοφρονέωνμετέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
φίλοι, οὔ
πως
ἔστι
νεωτέρῳ
ἀνδρὶ
μάχεσθαι
ἄνδραγέροντα, δύῃἀρημένον: ἀλλάμεγαστὴρὀτρύνεικακοεργός, ἵναπληγῇσιδαμείω.ἀλλ᾽ἄγενῦνμοιπάντεςὀμόσσατεκαρτερὸνὅρκον,μήτιςἐπ᾽Ἴρῳἦραφέρωνἐμὲχειρὶβαρείῃπλήξῃἀτασθάλλων, τούτῳδέμεἶφιδαμάσσῃ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀπώμνυονὡςἐκέλευεν.αὐτὰρἐπείῥ᾽ὄμοσάντετελεύτησάντετὸνὅρκον,τοῖςδ᾽αὖτιςμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο:“ξεῖν᾽, εἴ
σ᾽
ὀτρύνει
κραδίη
καὶ
θυμὸς
ἀγήνωρ
τοῦτονἀλέξασθαι, τῶνδ᾽ἄλλωνμήτιν᾽Ἀχαιῶνδείδιθ᾽, ἐπεὶπλεόνεσσιμαχήσεταιὅςκέσεθείνῃ:ξεινοδόκοςμὲνἐγών, ἐπὶδ᾽αἰνεῖτονβασιλῆες,ἈντίνοόςτεκαὶΕὐρύμαχος, πεπνυμένωἄμφω.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπῄνεον: αὐτὰρὈδυσσεὺςζώσατομὲνῥάκεσινπερὶμήδεα, φαῖνεδὲμηροὺςκαλούςτεμεγάλουςτε, φάνενδέοἱεὐρέεςὦμοιστήθεάτεστιβαροίτεβραχίονες: αὐτὰρἈθήνηἄγχιπαρισταμένημέλε᾽ἤλδανεποιμένιλαῶν.μνηστῆρεςδ᾽ἄραπάντεςὑπερφιάλωςἀγάσαντο:ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον:“ἦ
τάχα
Ἶρος
Ἄϊρος
ἐπίσπαστον
κακὸν
ἕξει,οἵηνἐκῥακέωνὁγέρωνἐπιγουνίδαφαίνει.”ὣςἄρ᾽ἔφαν, Ἴρῳδὲκακῶςὠρίνετοθυμός.ἀλλὰκαὶὣςδρηστῆρεςἄγονζώσαντεςἀνάγκῃδειδιότα: σάρκεςδὲπεριτρομέοντομέλεσσιν.Ἀντίνοοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“νῦν
μὲν
μήτ᾽
εἴης, βουγάϊε, μήτε
γένοιο,εἰδὴτοῦτόνγετρομέειςκαὶδείδιαςαἰνῶς,ἄνδραγέροντα, δύῃἀρημένον, ἥμινἱκάνει.ἀλλ᾽ἔκτοιἐρέω, τὸδὲκαὶτετελεσμένονἔσται:αἴκένσ᾽οὗτοςνικήσῃκρείσσωντεγένηται,πέμψωσ᾽ἤπειρόνδε, βαλὼνἐννηὶμελαίνῃ,εἰςἜχετονβασιλῆα, βροτῶνδηλήμοναπάντων,ὅςκ᾽ἀπὸῥῖνατάμῃσικαὶοὔατανηλέϊχαλκῷ,μήδεάτ᾽ἐξερύσαςδώῃκυσὶνὠμὰδάσασθαι.”ὣςφάτο, τῷδ᾽ἔτιμᾶλλονὑπὸτρόμοςἔλλαβεγυῖα.ἐςμέσσονδ᾽ἄναγον: τὼδ᾽ἄμφωχεῖραςἀνέσχον.δὴτότεμερμήριξεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςἢἐλάσει᾽ὥςμινψυχὴλίποιαὖθιπεσόντα,ἦέμινἦκ᾽ἐλάσειετανύσσειέντ᾽ἐπὶγαίῃ.ὧδεδέοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,ἦκ᾽ἐλάσαι, ἵναμήμινἐπιφρασσαίατ᾽Ἀχαιοί.δὴτότ᾽ἀνασχομένωὁμὲνἤλασεδεξιὸνὦμονἾρος, ὁδ᾽αὐχέν᾽ἔλασσενὑπ᾽οὔατος, ὀστέαδ᾽εἴσωἔθλασεν: αὐτίκαδ᾽ἦλθεκατὰστόμαφοίνιοναἷμα,κὰδδ᾽ἔπεσ᾽ἐνκονίῃσιμακών, σὺνδ᾽ἤλασ᾽ὀδόνταςλακτίζωνποσὶγαῖαν: ἀτὰρμνηστῆρεςἀγαυοὶχεῖραςἀνασχόμενοιγέλῳἔκθανον. αὐτὰρὈδυσσεὺςἕλκεδιὲκπροθύροιολαβὼνποδός, ὄφρ᾽ἵκετ᾽αὐλήν,αἰθούσηςτεθύρας: καίμινποτὶἑρκίοναὐλῆςεἷσενἀνακλίνας: σκῆπτρονδέοἱἔμβαλεχειρί,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ἐνταυθοῖ
νῦν
ἧσο
σύας
τε
κύνας
τ᾽
ἀπερύκων,μηδὲσύγεξείνωνκαὶπτωχῶνκοίρανοςεἶναιλυγρὸςἐών, μήπούτικακὸνκαὶμεῖζονἐπαύρῃ.”ἦῥακαὶἀμφ᾽ὤμοισινἀεικέαβάλλετοπήρην,πυκνὰῥωγαλέην: ἐνδὲστρόφοςἦενἀορτήρ.ἂψδ᾽ὅγ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετο: τοὶδ᾽ἴσανεἴσωἡδὺγελώοντεςκαὶδεικανόωντ᾽ἐπέεσσι:“Ζεύς
τοι
δοίη, ξεῖνε, καὶ
ἀθάνατοι
θεοὶ
ἄλλοι,ὅττιμάλιστ᾽ἐθέλειςκαίτοιφίλονἔπλετοθυμῷ,ὃςτοῦτοντὸνἄναλτονἀλητεύεινἀπέπαυσαςἐνδήμῳ: τάχαγάρμινἀνάξομενἤπειρόνδεεἰςἜχετονβασιλῆα, βροτῶνδηλήμοναπάντων.”ὣςἄρ᾽ἔφαν, χαῖρενδὲκλεηδόνιδῖοςὈδυσσεύς.Ἀντίνοοςδ᾽ἄραοἱμεγάληνπαρὰγαστέραθῆκεν,ἐμπλείηνκνίσηςτεκαὶαἵματος: Ἀμφίνομοςδὲἄρτουςἐκκανέοιοδύωπαρέθηκενἀείραςκαὶδέπαϊχρυσέῳδειδίσκετο, φώνησέντε:“χαῖρε, πάτερ
ὦ
ξεῖνε, γένοιτό
τοι
ἔς
περ
ὀπίσσω
ὄλβος: ἀτὰρμὲννῦνγεκακοῖςἔχεαιπολέεσσι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Ἀμφίνομ᾽, ἦ
μάλα
μοι
δοκέεις
πεπνυμένος
εἶναι:τοίουγὰρκαὶπατρός, ἐπεὶκλέοςἐσθλὸνἄκουον,ΝῖσονΔουλιχιῆαἐΰντ᾽ἔμενἀφνειόντε:τοῦσ᾽ἔκφασιγενέσθαι, ἐπητῇδ᾽ἀνδρὶἔοικας.τοὔνεκάτοιἐρέω, σὺδὲσύνθεοκαίμευἄκουσον:οὐδὲνἀκιδνότερονγαῖατρέφειἀνθρώποιο,πάντωνὅσσατεγαῖανἔπιπνείειτεκαὶἕρπει.οὐμὲνγάρποτέφησικακὸνπείσεσθαιὀπίσσω,ὄφρ᾽ἀρετὴνπαρέχωσιθεοὶκαὶγούνατ᾽ὀρώρῃ:ἀλλ᾽ὅτεδὴκαὶλυγρὰθεοὶμάκαρεςτελέσωσι,καὶτὰφέρειἀεκαζόμενοςτετληότιθυμῷ:τοῖοςγὰρνόοςἐστὶνἐπιχθονίωνἀνθρώπωνοἷονἐπ᾽ἦμαρἄγησιπατὴρἀνδρῶντεθεῶντε.καὶγὰρἐγώποτ᾽ἔμελλονἐνἀνδράσινὄλβιοςεἶναι,πολλὰδ᾽ἀτάσθαλ᾽ἔρεξαβίῃκαὶκάρτεϊεἴκων,πατρίτ᾽ἐμῷπίσυνοςκαὶἐμοῖσικασιγνήτοισι.τῷμήτίςποτεπάμπανἀνὴρἀθεμίστιοςεἴη,ἀλλ᾽ὅγεσιγῇδῶραθεῶνἔχοι, ὅττιδιδοῖεν.οἷ᾽ὁρόωμνηστῆραςἀτάσθαλαμηχανόωντας,κτήματακείρονταςκαὶἀτιμάζονταςἄκοιτινἀνδρός, ὃνοὐκέτιφημὶφίλωνκαὶπατρίδοςαἴηςδηρὸνἀπέσσεσθαι: μάλαδὲσχεδόν. ἀλλάσεδαίμωνοἴκαδ᾽ὑπεξαγάγοι, μηδ᾽ἀντιάσειαςἐκείνῳ,ὁππότενοστήσειεφίληνἐςπατρίδαγαῖαν:οὐγὰρἀναιμωτίγεδιακρινέεσθαιὀΐωμνηστῆραςκαὶκεῖνον, ἐπείκεμέλαθρονὑπέλθῃ.”ὣςφάτο, καὶσπείσαςἔπιενμελιηδέαοἶνον,ἂψδ᾽ἐνχερσὶνἔθηκεδέπαςκοσμήτοριλαῶν.αὐτὰρὁβῆδιὰδῶμαφίλοντετιημένοςἦτορ,νευστάζωνκεφαλῇ: δὴγὰρκακὸνὄσσετοθυμός.ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςφύγεκῆρα: πέδησεδὲκαὶτὸνἈθήνηΤηλεμάχουὑπὸχερσὶκαὶἔγχεϊἶφιδαμῆναι.ἂψδ᾽αὖτιςκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστη.τῇδ᾽ἄρ᾽ἐπὶφρεσὶθῆκεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη,κούρῃἸκαρίοιο, περίφρονιΠηνελοπείῃ,μνηστήρεσσιφανῆναι, ὅπωςπετάσειεμάλισταθυμὸνμνηστήρωνἰδὲτιμήεσσαγένοιτομᾶλλονπρὸςπόσιόςτεκαὶυἱέοςἢπάροςἦεν.ἀχρεῖονδ᾽ἐγέλασσενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“Εὐρυνόμη, θυμός
μοι
ἐέλδεται, οὔ
τι
πάρος
γε,μνηστήρεσσιφανῆναι, ἀπεχθομένοισίπερἔμπης:παιδὶδέκενεἴποιμιἔπος, τόκεκέρδιονεἴη,μὴπάνταμνηστῆρσινὑπερφιάλοισινὁμιλεῖν,οἵτ᾽εὖμὲνβάζουσι, κακῶςδ᾽ὄπιθενφρονέουσι.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Εὐρυνόμηταμίηπρὸςμῦθονἔειπεν:“ναὶ
δὴ
ταῦτά
γε
πάντα, τέκος, κατὰ
μοῖραν
ἔειπες.ἀλλ᾽ἴθικαὶσῷπαιδὶἔποςφάομηδ᾽ἐπίκευθε,χρῶτ᾽ἀπονιψαμένηκαὶἐπιχρίσασαπαρειάς:μηδ᾽οὕτωδακρύοισιπεφυρμένηἀμφὶπρόσωπαἔρχευ, ἐπεὶκάκιονπενθήμεναιἄκριτοναἰεί.ἤδημὲνγάρτοιπαῖςτηλίκος, ὃνσὺμάλισταἠρῶἀθανάτοισιγενειήσανταἰδέσθαι.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“Εὐρυνόμη, μὴ
ταῦτα
παραύδα, κηδομένη
περ,χρῶτ᾽ἀπονίπτεσθαικαὶἐπιχρίεσθαιἀλοιφῇ:ἀγλαΐηνγὰρἐμοίγεθεοί, τοὶὌλυμπονἔχουσιν,ὤλεσαν, ἐξοὗκεῖνοςἔβηκοίλῃςἐνὶνηυσίν.ἀλλάμοιΑὐτονόηντεκαὶἹπποδάμειανἄνωχθιἐλθέμεν, ὄφρακέμοιπαρστήετονἐνμεγάροισιν:οἴηδ᾽οὐκεἴσειμιμετ᾽ἀνέρας: αἰδέομαιγάρ.”“ὣς
ἄρ᾽
ἔφη, γρηῢς
δὲ
διὲκ
μεγάροιο
βεβήκει
ἀγγελέουσαγυναιξὶκαὶὀτρυνέουσανέεσθαι.ἔνθ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:κούρῃἸκαρίοιοκατὰγλυκὺνὕπνονἔχευεν,εὗδεδ᾽ἀνακλινθεῖσα, λύθενδέοἱἅψεαπάντααὐτοῦἐνὶκλιντῆρι: τέωςδ᾽ἄραδῖαθεάωνἄμβροταδῶραδίδου, ἵναμινθησαίατ᾽Ἀχαιοί.κάλλεϊμένοἱπρῶταπροσώπατακαλὰκάθηρενἀμβροσίῳ, οἵῳπερἐϋστέφανοςΚυθέρειαχρίεται, εὖτ᾽ἂνἴῃΧαρίτωνχορὸνἱμερόεντα:καίμινμακροτέρηνκαὶπάσσοναθῆκενἰδέσθαι,λευκοτέρηνδ᾽ἄραμινθῆκεπριστοῦἐλέφαντος.ἡμὲνἄρ᾽ὣςἔρξασ᾽ἀπεβήσετοδῖαθεάων,ἦλθονδ᾽ἀμφίπολοιλευκώλενοιἐκμεγάροιοφθόγγῳἐπερχόμεναι: τὴνδὲγλυκὺςὕπνοςἀνῆκε,καίῥ᾽ἀπομόρξατοχερσὶπαρειὰςφώνησέντε:“ἦ
με
μάλ᾽
αἰνοπαθῆ
μαλακὸν
περὶ
κῶμ᾽
ἐκάλυψεν.αἴθεμοιὣςμαλακὸνθάνατονπόροιἌρτεμιςἁγνὴαὐτίκανῦν, ἵναμηκέτ᾽ὀδυρομένηκατὰθυμὸναἰῶναφθινύθω, πόσιοςποθέουσαφίλοιοπαντοίηνἀρετήν, ἐπεὶἔξοχοςἦενἈχαιῶν.”ὣςφαμένηκατέβαιν᾽ὑπερώϊασιγαλόεντα,οὐκοἴη: ἅματῇγεκαὶἀμφίπολοιδύ᾽ἕποντο.ἡδ᾽ὅτεδὴμνηστῆραςἀφίκετοδῖαγυναικῶν,στῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,ἄνταπαρειάωνσχομένηλιπαρὰκρήδεμνα:ἀμφίπολοςδ᾽ἄραοἱκεδνὴἑκάτερθεπαρέστη.τῶνδ᾽αὐτοῦλύτογούνατ᾽, ἔρῳδ᾽ἄραθυμὸνἔθελχθεν,πάντεςδ᾽ἠρήσαντοπαραὶλεχέεσσικλιθῆναι.ἡδ᾽αὖΤηλέμαχονπροσεφώνεεν, ὃνφίλονυἱόν:“Τηλέμαχ᾽, οὐκέτι
τοι
φρένες
ἔμπεδοι
οὐδὲ
νόημα:παῖςἔτ᾽ἐὼνκαὶμᾶλλονἐνὶφρεσὶκέρδε᾽ἐνώμας:νῦνδ᾽, ὅτεδὴμέγαςἐσσὶκαὶἥβηςμέτρονἱκάνεις,καίκέντιςφαίηγόνονἔμμεναιὀλβίουἀνδρός,ἐςμέγεθοςκαὶκάλλοςὁρώμενος, ἀλλότριοςφώς,οὐκέτιτοιφρένεςεἰσὶνἐναίσιμοιοὐδὲνόημα.οἷονδὴτόδεἔργονἐνὶμεγάροισινἐτύχθη,ὃςτὸνξεῖνονἔασαςἀεικισθήμεναιοὕτως.πῶςνῦν, εἴτιξεῖνοςἐνἡμετέροισιδόμοισινἥμενοςὧδεπάθοιῥυστακτύοςἐξἀλεγεινῆς;σοίκ᾽αἶσχοςλώβητεμετ᾽ἀνθρώποισιπέλοιτο.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“μῆτερ
ἐμή, τὸ
μὲν
οὔ
σε
νεμεσσῶμαι
κεχολῶσθαι:αὐτὰρἐγὼθυμῷνοέωκαὶοἶδαἕκαστα,ἐσθλάτεκαὶτὰχέρεια: πάροςδ᾽ἔτινήπιοςἦα.ἀλλάτοιοὐδύναμαιπεπνυμέναπάντανοῆσαι:ἐκγάρμεπλήσσουσιπαρήμενοιἄλλοθενἄλλοςοἵδεκακὰφρονέοντες, ἐμοὶδ᾽οὐκεἰσὶνἀρωγοί.οὐμέντοιξείνουγεκαὶἼρουμῶλοςἐτύχθημνηστήρωνἰότητι, βίῃδ᾽ὅγεφέρτεροςἦεν.αἲγάρ, ΖεῦτεπάτερκαὶἈθηναίηκαὶἌπολλον,οὕτωνῦνμνηστῆρεςἐνἡμετέροισιδόμοισινεύοιενκεφαλὰςδεδμημένοι, οἱμὲνἐναὐλῇ,οἱδ᾽ἔντοσθεδόμοιο, λελῦτοδὲγυῖαἑκάστου,ὡςνῦνἾροςκεῖνοςἐπ᾽αὐλείῃσιθύρῃσινἧσταινευστάζωνκεφαλῇ, μεθύοντιἐοικώς,οὐδ᾽ὀρθὸςστῆναιδύναταιποσὶνοὐδὲνέεσθαιοἴκαδ᾽, ὅπηοἱνόστος, ἐπεὶφίλαγυῖαλέλυνται.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:Εὐρύμαχοςδ᾽ἐπέεσσιπροσηύδαΠηνελόπειαν:“κούρη
Ἰκαρίοιο, περίφρον
Πηνελόπεια,εἰπάντεςσεἴδοιενἀν᾽ἼασονἌργοςἈχαιοί,πλέονέςκεμνηστῆρεςἐνὑμετέροισιδόμοισινἠῶθενδαινύατ᾽, ἐπεὶπερίεσσιγυναικῶνεἶδόςτεμέγεθόςτεἰδὲφρέναςἔνδονἐΐσας.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια:“Εὐρύμαχ᾽, ἦ
τοι
ἐμὴν
ἀρετὴν
εἶδός
τε
δέμας
τε
ὤλεσανἀθάνατοι, ὅτεἼλιονεἰσανέβαινονἈργεῖοι, μετὰτοῖσιδ᾽ἐμὸςπόσιςᾖενὈδυσσεύς.εἰκεῖνόςγ᾽ἐλθὼντὸνἐμὸνβίονἀμφιπολεύοι,μεῖζόνκεκλέοςεἴηἐμὸνκαὶκάλλιονοὕτως.νῦνδ᾽ἄχομαι: τόσαγάρμοιἐπέσσευενκακὰδαίμων.ἦμὲνδὴὅτετ᾽ᾖελιπὼνκάταπατρίδαγαῖαν,δεξιτερὴνἐπὶκαρπῷἑλὼνἐμὲχεῖραπροσηύδα:“ὦ
γύναι, οὐ
γὰρ
ὀΐω
ἐϋκνήμιδας
Ἀχαιοὺς
ἐκΤροίηςεὖπάνταςἀπήμοναςἀπονέεσθαι:καὶγὰρΤρῶάςφασιμαχητὰςἔμμεναιἄνδρας,ἠμὲνἀκοντιστὰςἠδὲῥυτῆραςὀϊστῶνἵππωντ᾽ὠκυπόδωνἐπιβήτορας, οἵκετάχισταἔκρινανμέγανεῖκοςὁμοιΐουπολέμοιο.τῷοὐκοἶδ᾽ἤκένμ᾽ἀνέσειθεός, ἦκενἁλώωαὐτοῦἐνὶΤροίῃ: σοὶδ᾽ἐνθάδεπάνταμελόντων.μεμνῆσθαιπατρὸςκαὶμητέροςἐνμεγάροισινὡςνῦν, ἢἔτιμᾶλλονἐμεῦἀπονόσφινἐόντος:αὐτὰρἐπὴνδὴπαῖδαγενειήσανταἴδηαι,γήμασθ᾽ᾧκ᾽ἐθέλῃσθα, τεὸνκατὰδῶμαλιποῦσα.“κεῖνος
τὼς
ἀγόρευε: τὰ
δὴ
νῦν
πάντα
τελεῖται.νὺξδ᾽ἔσταιὅτεδὴστυγερὸςγάμοςἀντιβολήσειοὐλομένηςἐμέθεν, τῆςτεΖεὺςὄλβονἀπηύρα.ἀλλὰτόδ᾽αἰνὸνἄχοςκραδίηνκαὶθυμὸνἱκάνει:μνηστήρωνοὐχἥδεδίκητὸπάροιθετέτυκτο:οἵτ᾽ἀγαθήντεγυναῖκακαὶἀφνειοῖοθύγατραμνηστεύεινἐθέλωσικαὶἀλλήλοιςἐρίσωσιν,αὐτοὶτοίγ᾽ἀπάγουσιβόαςκαὶἴφιαμῆλα,κούρηςδαῖταφίλοισι, καὶἀγλαὰδῶραδιδοῦσιν:ἀλλ᾽οὐκἀλλότριονβίοτοννήποινονἔδουσιν.”ὣςφάτο, γήθησενδὲπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,οὕνεκατῶνμὲνδῶραπαρέλκετο, θέλγεδὲθυμὸνμειλιχίοιςἐπέεσσι, νόοςδέοἱἄλλαμενοίνα.τὴνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςπροσέφη, Εὐπείθεοςυἱός,“κούρη
Ἰκαρίοιο, περίφρον
Πηνελόπεια,δῶραμὲνὅςκ᾽ἐθέλῃσινἈχαιῶνἐνθάδ᾽ἐνεῖκαι,δέξασθ᾽. οὐγὰρκαλὸνἀνήνασθαιδόσινἐστίν:ἡμεῖςδ᾽οὔτ᾽ἐπὶἔργαπάροςγ᾽ἴμενοὔτεπῃἄλλῃ,πρίνγέσετῷγήμασθαιἈχαιῶνὅςτιςἄριστος.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος:δῶραδ᾽ἄρ᾽οἰσέμεναιπρόεσανκήρυκαἕκαστος.Ἀντινόῳμὲνἔνεικεμέγανπερικαλλέαπέπλον,ποικίλον: ἐνδ᾽ἀρ᾽ἔσανπερόναιδυοκαίδεκαπᾶσαιχρύσειαι, κληῗσινἐϋγνάμπτοιςἀραρυῖαι.ὅρμονδ᾽Εὐρυμάχῳπολυδαίδαλοναὐτίκ᾽ἔνεικε.χρύσεον, ἠλέκτροισινἐερμένονἠέλιονὥς.ἕρματαδ᾽Εὐρυδάμαντιδύωθεράποντεςἔνεικαν,τρίγληναμορόεντα: χάριςδ᾽ἀπελάμπετοπολλή.ἐκδ᾽ἄραΠεισάνδροιοΠολυκτορίδαοἄνακτοςἴσθμιονἤνεικενθεράπων, περικαλλὲςἄγαλμα.ἄλλοδ᾽ἄρ᾽ἄλλοςδῶρονἈχαιῶνκαλὸνἔνεικεν.ἡμὲνἔπειτ᾽ἀνέβαιν᾽ὑπερώϊαδῖαγυναικῶν,τῇδ᾽ἄρ᾽ἅμ᾽ἀμφίπολοιἔφερονπερικαλλέαδῶραοἱδ᾽εἰςὀρχηστύντεκαὶἱμερόεσσανἀοιδὴντρεψάμενοιτέρποντο, μένονδ᾽ἐπὶἕσπερονἐλθεῖν.τοῖσιδὲτερπομένοισιμέλαςἐπὶἕσπεροςἦλθεν.αὐτίκαλαμπτῆραςτρεῖςἵστασανἐνμεγάροισιν,ὄφραφαείνοιεν: περὶδὲξύλακάγκαναθῆκαν,αὖαπάλαι, περίκηλα, νέονκεκεασμέναχαλκῷ,καὶδαΐδαςμετέμισγον: ἀμοιβηδὶςδ᾽ἀνέφαινονδμῳαὶὈδυσσῆοςταλασίφρονος. αὐτὰρὁτῇσιναὐτὸςδιογενῆςμετέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“δμῳαὶ
Ὀδυσσῆος, δὴν
οἰχομένοιο
ἄνακτος,ἔρχεσθεπρὸςδώμαθ᾽, ἵν᾽αἰδοίηβασίλεια:τῇδὲπαρ᾽ἠλάκαταστροφαλίζετε, τέρπετεδ᾽αὐτὴνἥμεναιἐνμεγάρῳ, ἢεἴριαπείκετεχερσίν:αὐτὰρἐγὼτούτοισιφάοςπάντεσσιπαρέξω.ἤνπεργάρκ᾽ἐθέλωσινἐΰθρονονἨῶμίμνειν,οὔτίμενικήσουσι: πολυτλήμωνδὲμάλ᾽εἰμί.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἐγέλασσαν, ἐςἀλλήλαςδὲἴδοντο.τὸνδ᾽αἰσχρῶςἐνένιπεΜελανθὼκαλλιπάρῃος,τὴνΔολίοςμὲνἔτικτε, κόμισσεδὲΠηνελόπεια,παῖδαδὲὣςἀτίταλλε, δίδουδ᾽ἄρ᾽ἀθύρματαθυμῷ:ἀλλ᾽οὐδ᾽ὣςἔχεπένθοςἐνὶφρεσὶΠηνελοπείης,ἀλλ᾽ἥγ᾽Εὐρυμάχῳμισγέσκετοκαὶφιλέεσκεν.ἥῥ᾽Ὀδυσῆ᾽ἐνένιπενὀνειδείοιςἐπέεσσιν:“ξεῖνε
τάλαν, σύ
γέ
τις
φρένας
ἐκπεπαταγμένος
ἐσσί,οὐδ᾽ἐθέλειςεὕδεινχαλκήϊονἐςδόμονἐλθών,ἠέπουἐςλέσχην, ἀλλ᾽ἐνθάδεπόλλ᾽ἀγορεύεις,θαρσαλέωςπολλοῖσιμετ᾽ἀνδράσιν, οὐδέτιθυμῷταρβεῖς: ἦῥάσεοἶνοςἔχειφρένας, ἤνύτοιαἰεὶτοιοῦτοςνόοςἐστίν: ὃκαὶμεταμώνιαβάζεις.ἦἀλύεις, ὅτιἾρονἐνίκησαςτὸνἀλήτην;μήτίςτοιτάχαἼρουἀμείνωνἄλλοςἀναστῇ,ὅςτίςσ᾽ἀμφὶκάρηκεκοπὼςχερσὶστιβαρῇσιδώματοςἐκπέμψῃσι, φορύξαςαἵματιπολλῷ.”τὴνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ἦ
τάχα
Τηλεμάχῳ
ἐρέω, κύον, οἷ᾽
ἀγορεύεις,κεῖσ᾽ἐλθών, ἵνασ᾽αὖθιδιὰμελεϊστὶτάμῃσιν.”ὣςεἰπὼνἐπέεσσιδιεπτοίησεγυναῖκας.βὰνδ᾽ἴμεναιδιὰδῶμα, λύθενδ᾽ὑπὸγυῖαἑκάστηςταρβοσύνῃ: φὰνγάρμινἀληθέαμυθήσασθαι.αὐτὰρὁπὰρλαμπτῆρσιφαείνωναἰθομένοισινἑστήκεινἐςπάνταςὁρώμενος: ἄλλαδέοἱκῆρὥρμαινεφρεσὶνᾗσιν, ἅῥ᾽οὐκἀτέλεσταγένοντο.μνηστῆραςδ᾽οὐπάμπανἀγήνοραςεἴαἈθήνηλώβηςἴσχεσθαιθυμαλγέος, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονδύηἄχοςκραδίηνΛαερτιάδεωὈδυσῆος.τοῖσινδ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἦρχ᾽ἀγορεύειν,κερτομέωνὈδυσῆα: γέλωδ᾽ἑτάροισινἔτευχε.“κέκλυτέ
μευ, μνηστῆρες
ἀγακλειτῆς
βασιλείης,ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει.οὐκἀθεεὶὅδ᾽ἀνὴρὈδυσήϊονἐςδόμονἵκει:ἔμπηςμοιδοκέειδαίδωνσέλαςἔμμεναιαὐτοῦκὰκκεφαλῆς, ἐπεὶοὔοἱἔνιτρίχεςοὐδ᾽ἠβαιαί.”ἦῥ᾽, ἅματεπροσέειπενὈδυσσῆαπτολίπορθον:“ξεῖν᾽, ἦ
ἄρ
κ᾽
ἐθέλοις
θητευέμεν, εἴ
σ᾽
ἀνελοίμην,ἀγροῦἐπ᾽ἐσχατιῆσ—μισθὸς
δέ
τοι
ἄρκιος
ἔσται—αἱμασιάςτελέγωνκαὶδένδρεαμακρὰφυτεύων;ἔνθακ᾽ἐγὼσῖτονμὲνἐπηετανὸνπαρέχοιμι,εἵματαδ᾽ἀμφιέσαιμιποσίνθ᾽ὑποδήματαδοίην.ἀλλ᾽ἐπεὶοὖνδὴἔργακάκ᾽ἔμμαθες, οὐκἐθελήσειςἔργονἐποίχεσθαι, ἀλλὰπτώσσεινκατὰδῆμονβούλεαι, ὄφρ᾽ἄνἔχῃςβόσκεινσὴνγαστέρ᾽ἄναλτον.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Εὐρύμαχ᾽, εἰ
γὰρ
νῶϊν
ἔρις
ἔργοιο
γένοιτο
ὥρῃἐνεἰαρινῇ, ὅτετ᾽ἤματαμακρὰπέλονται,ἐνποίῃ, δρέπανονμὲνἐγὼνεὐκαμπὲςἔχοιμι,καὶδὲσὺτοῖονἔχοις, ἵναπειρησαίμεθαἔργουνήστιεςἄχριμάλακνέφαος, ποίηδὲπαρείη.εἰδ᾽αὖκαὶβόεςεἶενἐλαυνέμεν, οἵπερἄριστοι,αἴθωνες, μεγάλοι, ἄμφωκεκορηότεποίης,ἥλικες, ἰσοφόροι, τῶντεσθένοςοὐκἀλαπαδνόν,τετράγυονδ᾽εἴη, εἴκοιδ᾽ὑπὸβῶλοςἀρότρῳ:τῷκέμ᾽ἴδοις, εἰὦλκαδιηνεκέαπροταμοίμην.εἰδ᾽αὖκαὶπόλεμόνποθενὁρμήσειεΚρονίωνσήμερον, αὐτὰρἐμοὶσάκοςεἴηκαὶδύοδοῦρεκαὶκυνέηπάγχαλκος, ἐπὶκροτάφοιςἀραρυῖα,τῷκέμ᾽ἴδοιςπρώτοισινἐνὶπρομάχοισιμιγέντα,οὐδ᾽ἄνμοιτὴνγαστέρ᾽ὀνειδίζωνἀγορεύοις.ἀλλὰμάλ᾽ὑβρίξεις, καίτοινόοςἐστὶνἀπηνής:καίπούτιςδοκέειςμέγαςἔμμεναιἠδὲκραταιός,οὕνεκαπὰρπαύροισικαὶοὐκἀγαθοῖσινὁμιλεῖς.εἰδ᾽Ὀδυσεὺςἔλθοικαὶἵκοιτ᾽ἐςπατρίδαγαῖαν,αἶψάκέτοιτὰθύρετρα, καὶεὐρέαπερμάλ᾽ἐόντα,φεύγοντιστείνοιτοδιὲκπροθύροιοθύραζε.”ὣςἔφατ᾽, Εὐρύμαχοςδ᾽ἐχολώσατοκηρόθιμᾶλλον,καίμινὑπόδραἰδὼνἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ἆ
δείλ᾽, ἦ
τάχα
τοι
τελέω
κακόν, οἷ᾽
ἀγορεύεις
θαρσαλέωςπολλοῖσιμετ᾽ἀνδράσιν, οὐδέτιθυμῷταρβεῖς: ἦῥάσεοἶνοςἔχειφρένας, ἤνύτοιαἰεὶτοιοῦτοςνόοςἐστίν: ὃκαὶμεταμώνιαβάζεις.ἦἀλύεις, ὅτιἾρονἐνίκησαςτὸνἀλήτην;”ὣςἄραφωνήσαςσφέλαςἔλλαβεν: αὐτὰρὈδυσσεὺςἈμφινόμουπρὸςγοῦνακαθέζετοΔουλιχιῆος,Εὐρύμαχονδείσας: ὁδ᾽ἄρ᾽οἰνοχόονβάλεχεῖραδεξιτερήν: πρόχοοςδὲχαμαὶβόμβησεπεσοῦσα,αὐτὰρὅγ᾽οἰμώξαςπέσενὕπτιοςἐνκονίῃσι.μνηστῆρεςδ᾽ὁμάδησανἀνὰμέγαρασκιόεντα,ὧδεδέτιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον:“αἴθ᾽
ὤφελλ᾽
ὁ
ξεῖνος
ἀλώμενος
ἄλλοθ᾽
ὀλέσθαι
πρὶνἐλθεῖν: τῷοὔτιτόσονκέλαδονμετέθηκε.νῦνδὲπερὶπτωχῶνἐριδαίνομεν, οὐδέτιδαιτὸςἐσθλῆςἔσσεταιἦδος, ἐπεὶτὰχερείονανικᾷ.”τοῖσιδὲκαὶμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο“δαιμόνιοι, μαίνεσθε
καὶ
οὐκέτι
κεύθετε
θυμῷ
βρωτὺνοὐδὲποτῆτα: θεῶννύτιςὔμμ᾽ὀροθύνει.ἀλλ᾽εὖδαισάμενοικατακείετεοἴκαδ᾽ἰόντες,ὁππότεθυμὸςἄνωγε: διώκωδ᾽οὔτιν᾽ἐγώγε.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςὀδὰξἐνχείλεσιφύντεςΤηλέμαχονθαύμαζον, ὃθαρσαλέωςἀγόρευε.τοῖσινδ᾽ἈμφίνομοςἀγορήσατοκαὶμετέειπεΝίσουφαίδιμοςυἱός, Ἀρητιάδαοἄνακτος:“ὦ
φίλοι, οὐκ
ἂν
δή
τις
ἐπὶ
ῥηθέντι
δικαίῳ
ἀντιβίοιςἐπέεσσικαθαπτόμενοςχαλεπαίνοι:μήτετιτὸνξεῖνονστυφελίζετεμήτετιν᾽ἄλλονδμώων, οἳκατὰδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο.ἀλλ᾽ἄγετ᾽, οἰνοχόοςμὲνἐπαρξάσθωδεπάεσσιν,ὄφρασπείσαντεςκατακείομενοἴκαδ᾽ἰόντες:τὸνξεῖνονδὲἐῶμενἐνὶμεγάροιςὈδυσῆοςΤηλεμάχῳμελέμεν: τοῦγὰρφίλονἵκετοδῶμα.”ὣςφάτο, τοῖσιδὲπᾶσινἑαδόταμῦθονἔειπε.τοῖσινδὲκρητῆρακεράσσατοΜούλιοςἥρως,κῆρυξΔουλιχιεύς: θεράπωνδ᾽ἦνἈμφινόμοιο:νώμησενδ᾽ἄραπᾶσινἐπισταδόν: οἱδὲθεοῖσισπείσαντεςμακάρεσσιπίονμελιηδέαοἶνον.αὐτὰρἐπεὶσπεῖσάντ᾽ἔπιόνθ᾽ὅσονἤθελεθυμός,βάνῥ᾽ἴμεναικείοντεςἑὰπρὸςδώμαθ᾽ἕκαστος.
αὐτὰρὁἐνμεγάρῳὑπελείπετοδῖοςὈδυσσεύς,μνηστήρεσσιφόνονσὺνἈθήνῃμερμηρίζων:αἶψαδὲΤηλέμαχονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“Τηλέμαχε, χρὴ
τεύχε᾽
ἀρήϊα
κατθέμεν
εἴσω
πάνταμάλ᾽: αὐτὰρμνηστῆραςμαλακοῖςἐπέεσσιπαρφάσθαι, ὅτεκένσεμεταλλῶσινποθέοντες:‘ἐκ
καπνοῦ
κατέθηκ᾽, ἐπεὶ
οὐκέτι
τοῖσιν
ἐῴκει
οἷάποτεΤροίηνδεκιὼνκατέλειπενὈδυσσεύς,ἀλλὰκατῄκισται, ὅσσονπυρὸςἵκετ᾽ἀϋτμή.πρὸςδ᾽ἔτικαὶτόδεμεῖζονἐνὶφρεσὶνἔβαλεδαίμωνμήπωςοἰνωθέντες, ἔρινστήσαντεςἐνὑμῖν,ἀλλήλουςτρώσητεκαταισχύνητέτεδαῖτακαὶμνηστύν: αὐτὸςγὰρἐφέλκεταιἄνδρασίδηρος.’”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲφίλῳἐπεπείθετοπατρί,ἐκδὲκαλεσσάμενοςπροσέφητροφὸνΕὐρύκλειαν:“μαῖ᾽, ἄγε
δή
μοι
ἔρυξον
ἐνὶ
μεγάροισι
γυναῖκας,ὄφρακενἐςθάλαμονκαταθείομαιἔντεαπατρὸςκαλά, τάμοικατὰοἶκονἀκηδέακαπνὸςἀμέρδειπατρὸςἀποιχομένοιο: ἐγὼδ᾽ἔτινήπιοςἦα.νῦνδ᾽ἐθέλωκαταθέσθαι, ἵν᾽οὐπυρὸςἵξετ᾽ἀϋτμή.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:“αἲ
γὰρ
δή
ποτε, τέκνον, ἐπιφροσύνας
ἀνέλοιο
οἴκουκήδεσθαικαὶκτήματαπάνταφυλάσσειν.ἀλλ᾽ἄγε, τίςτοιἔπειταμετοιχομένηφάοςοἴσει;δμῳὰςδ᾽οὐκεἴαςπροβλωσκέμεν, αἵκενἔφαινον.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ξεῖνος
ὅδ᾽: οὐ
γὰρ
ἀεργὸν
ἀνέξομαι
ὅς
κεν
ἐμῆς
γε
χοίνικοςἅπτηται, καὶτηλόθενεἰληλουθώς.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, τῇδ᾽ἄπτεροςἔπλετομῦθος.κλήϊσενδὲθύραςμεγάρωνεὖναιεταόντων.τὼδ᾽ἄρ᾽ἀναΐξαντ᾽Ὀδυσεὺςκαὶφαίδιμοςυἱὸςἐσφόρεονκόρυθάςτεκαὶἀσπίδαςὀμφαλοέσσαςἔγχεάτ᾽ὀξυόεντα: πάροιθεδὲΠαλλὰςἈθήνη,χρύσεονλύχνονἔχουσα, φάοςπερικαλλὲςἐποίει.δὴτότεΤηλέμαχοςπροσεφώνεενὃνπατέρ᾽αἶψα:“ὦ
πάτερ, ἦ
μέγα
θαῦμα
τόδ᾽
ὀφθαλμοῖσιν
ὁρῶμαι.ἔμπηςμοιτοῖχοιμεγάρωνκαλαίτεμεσόδμαι,εἰλάτιναίτεδοκοί, καὶκίονεςὑψόσ᾽ἔχοντεςφαίνοντ᾽ὀφθαλμοῖςὡςεἰπυρὸςαἰθομένοιο.ἦμάλατιςθεὸςἔνδον, οἳοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“σίγα
καὶ
κατὰ
σὸν
νόον
ἴσχανε
μηδ᾽
ἐρέεινε:αὕτητοιδίκηἐστὶθεῶν, οἳὌλυμπονἔχουσιν.ἀλλὰσὺμὲνκατάλεξαι, ἐγὼδ᾽ὑπολείψομαιαὐτοῦ,ὄφρακ᾽ἔτιδμῳὰςκαὶμητέρασὴνἐρεθίζω:ἡδέμ᾽ὀδυρομένηεἰρήσεταιἀμφὶςἕκαστα.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲδιὲκμεγάροιοβεβήκεικείωνἐςθάλαμον, δαΐδωνὕπολαμπομενάων,ἔνθαπάροςκοιμᾶθ᾽, ὅτεμινγλυκὺςὕπνοςἱκάνοι:ἔνθ᾽ἄρακαὶτότ᾽ἔλεκτοκαὶἨῶδῖανἔμιμνεν.αὐτὰρὁἐνμεγάρῳὑπελείπετοδῖοςὈδυσσεύς,μνηστήρεσσιφόνονσὺνἈθήνῃμερμηρίζων.ἡδ᾽ἴενἐκθαλάμοιοπερίφρωνΠηνελόπεια,ἈρτέμιδιἰκέληἠὲχρυσέῃἈφροδίτῃ.τῇπαρὰμὲνκλισίηνπυρὶκάτθεσαν, ἔνθ᾽ἄρ᾽ἐφῖζε,δινωτὴνἐλέφαντικαὶἀργύρῳ: ἥνποτετέκτωνποίησ᾽Ἰκμάλιος, καὶὑπὸθρῆνυνποσὶνἧκεπροσφυέ᾽ἐξαὐτῆς, ὅθ᾽ἐπὶμέγαβάλλετοκῶας.ἔνθακαθέζετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια.ἦλθονδὲδμῳαὶλευκώλενοιἐκμεγάροιο.αἱδ᾽ἀπὸμὲνσῖτονπολὺνᾕρεονἠδὲτραπέζαςκαὶδέπα, ἔνθενἄρ᾽ἄνδρεςὑπερμενέοντεςἔπινον:πῦρδ᾽ἀπὸλαμπτήρωνχαμάδιςβάλον, ἄλλαδ᾽ἐπ᾽αὐτῶννήησανξύλαπολλά, φόωςἔμενἠδὲθέρεσθαι.ἡδ᾽Ὀδυσῆ᾽ἐνένιπεΜελανθὼδεύτεροναὖτις:“ξεῖν᾽, ἔτι
καὶ
νῦν
ἐνθάδ᾽
ἀνιήσεις
διὰ
νύκτα
δινεύωνκατὰοἶκον, ὀπιπεύσειςδὲγυναῖκας;ἀλλ᾽ἔξελθεθύραζε, τάλαν, καὶδαιτὸςὄνησο:ἢτάχακαὶδαλῷβεβλημένοςεἶσθαθύραζε.”τὴνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“δαιμονίη, τί
μοι
ὧδ᾽
ἐπέχεις
κεκοτηότι
θυμῷ;ἦὅτιδὴῥυπόω, κακὰδὲχροῒεἵματαεἷμαι,πτωχεύωδ᾽ἀνὰδῆμον; ἀναγκαίηγὰρἐπείγει.τοιοῦτοιπτωχοὶκαὶἀλήμονεςἄνδρεςἔασικαὶγὰρἐγώποτεοἶκονἐνἀνθρώποισινἔναιονὄλβιοςἀφνειὸνκαὶπολλάκιδόσκονἀλήτῃ,τοίῳὁποῖοςἔοικαὶὅτευκεχρημένοςἔλθοι:ἦσανδὲδμῶεςμάλαμυρίοι, ἄλλατεπολλὰοἷσίντ᾽εὖζώουσικαὶἀφνειοὶκαλέονται.ἀλλὰΖεὺςἀλάπαξεΚρονίων: ἤθελεγάρπου:τῷνῦνμήποτεκαὶσύ, γύναι, ἀπὸπᾶσανὀλέσσῃςἀγλαΐην, τῇνῦνγεμετὰδμῳῇσικέκασσαι:μήπώςτοιδέσποινακοτεσσαμένηχαλεπήνῃ,ἢὈδυσεὺςἔλθῃ: ἔτιγὰρκαὶἐλπίδοςαἶσα.εἰδ᾽ὁμὲνὣςἀπόλωλεκαὶοὐκέτινόστιμόςἐστιν,ἀλλ᾽ἤδηπαῖςτοῖοςἈπόλλωνόςγεἕκητι,Τηλέμαχος: τὸνδ᾽οὔτιςἐνὶμεγάροισιγυναικῶνλήθειἀτασθάλλουσ᾽, ἐπεὶοὐκέτιτηλίκοςἐστίν.”ὣςφάτο, τοῦδ᾽ἤκουσεπερίφρωνΠηνελόπεια,ἀμφίπολονδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“πάντως, θαρσαλέη, κύον
ἀδεές, οὔ
τί
με
λήθεις
ἔρδουσαμέγαἔργον, ὃσῇκεφαλῇἀναμάξεις:πάνταγὰρεὖᾔδησθ᾽, ἐπεὶἐξἐμεῦἔκλυεςαὐτῆςὡςτὸνξεῖνονἔμελλονἐνὶμεγάροισινἐμοῖσινἀμφὶπόσειεἴρεσθαι, ἐπεὶπυκινῶςἀκάχημαι.”ἦῥακαὶΕὐρυνόμηνταμίηνπρὸςμῦθονἔειπεν:“Εὐρυνόμη, φέρε
δὴ
δίφρον
καὶ
κῶας
ἐπ᾽
αὐτοῦ,ὄφρακαθεζόμενοςεἴπῃἔποςἠδ᾽ἐπακούσῃὁξεῖνοςἐμέθεν: ἐθέλωδέμινἐξερέεσθαι.”ὣςἔφαθ᾽, ἡδὲμάλ᾽ὀτραλέωςκατέθηκεφέρουσαδίφρονἐΰξεστονκαὶἐπ᾽αὐτῷκῶαςἔβαλλεν:ἔνθακαθέζετ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεπερίφρωνΠηνελόπεια:“ξεῖνε, τὸ
μέν
σε
πρῶτον
ἐγὼν
εἰρήσομαι
αὐτή:τίςπόθενεἶςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
γύναι, οὐκ
ἄν
τίς
σε
βροτῶν
ἐπ᾽
ἀπείρονα
γαῖαν
νεικέοι: ἦγάρσευκλέοςοὐρανὸνεὐρὺνἱκάνει,ὥςτέτευἢβασιλῆοςἀμύμονος, ὅςτεθεουδὴςἀνδράσινἐνπολλοῖσικαὶἰφθίμοισινἀνάσσωνεὐδικίαςἀνέχῃσι, φέρῃσιδὲγαῖαμέλαιναπυροὺςκαὶκριθάς, βρίθῃσιδὲδένδρεακαρπῷ,τίκτῃδ᾽ἔμπεδαμῆλα, θάλασσαδὲπαρέχῃἰχθῦςἐξεὐηγεσίης, ἀρετῶσιδὲλαοὶὑπ᾽αὐτοῦ.τῷἐμὲνῦντὰμὲνἄλλαμετάλλασῷἐνὶοἴκῳ,μηδ᾽ἐμὸνἐξερέεινεγένοςκαὶπατρίδαγαῖαν,μήμοιμᾶλλονθυμὸνἐνιπλήσῃςὀδυνάωνμνησαμένῳμάλαδ᾽εἰμὶπολύστονος: οὐδέτίμεχρὴοἴκῳἐνἀλλοτρίῳγοόωντάτεμυρόμενόντεἧσθαι, ἐπεὶκάκιονπενθήμεναιἄκριτοναἰεί:μήτίςμοιδμῳῶννεμεσήσεται, ἠὲσύγ᾽αὐτή,φῇδὲδακρυπλώεινβεβαρηόταμεφρέναςοἴνῳ.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια:“ξεῖν᾽, ἦ
τοι
μὲν
ἐμὴν
ἀρετὴν
εἶδός
τε
δέμας
τε
ὤλεσανἀθάνατοι, ὅτεἼλιονεἰσανέβαινονἈργεῖοι, μετὰτοῖσιδ᾽ἐμὸςπόσιςᾖενὈδυσσεύςεἰκεῖνόςγ᾽ἐλθὼντὸνἐμὸνβίονἀμφιπολεύοι,μεῖζονκεκλέοςεἴηἐμὸνκαὶκάλλιονοὕτως.νῦνδ᾽ἄχομαι: τόσαγάρμοιἐπέσσευενκακὰδαίμων.ὅσσοιγὰρνήσοισινἐπικρατέουσινἄριστοι,ΔουλιχίῳτεΣάμῃτεκαὶὑλήεντιΖακύνθῳ,οἵτ᾽αὐτὴνἸθάκηνεὐδείελονἀμφινέμονται,οἵμ᾽ἀεκαζομένηνμνῶνται, τρύχουσιδὲοἶκον.τῷοὔτεξείνωνἐμπάξομαιοὔθ᾽ἱκετάωνοὔτετικηρύκων, οἳδημιοεργοὶἔασιν:ἀλλ᾽Ὀδυσῆποθέουσαφίλονκατατήκομαιἦτορ.οἱδὲγάμονσπεύδουσιν: ἐγὼδὲδόλουςτολυπεύω.φᾶροςμένμοιπρῶτονἐνέπνευσεφρεσὶδαίμων,στησαμένῃμέγανἱστόν, ἐνὶμεγάροισινὑφαίνειν,λεπτὸνκαὶπερίμετρον: ἄφαρδ᾽αὐτοῖςμετέειπον:“κοῦροι, ἐμοὶ
μνηστῆρες, ἐπεὶ
θάνε
δῖος
Ὀδυσσεύς,μίμνετ᾽ἐπειγόμενοιτὸνἐμὸνγάμον, εἰςὅκεφᾶροςἐκτελέσω—μή
μοι
μεταμώνια
νήματ᾽
ὄληται—Λαέρτῃἥρωϊταφήϊον, εἰςὅτεκένμινμοῖρ᾽ὀλοὴκαθέλῃσιτανηλεγέοςθανάτοιο:μήτίςμοικατὰδῆμονἈχαιϊάδωννεμεσήσῃ,αἴκενἄτερσπείρουκεῖταιπολλὰκτεατίσσας.“ὣς
ἐφάμην, τοῖσιν
δ᾽
ἐπεπείθετο
θυμὸς
ἀγήνωρ.ἔνθακαὶἠματίημὲνὑφαίνεσκονμέγανἱστόν,νύκταςδ᾽ἀλλύεσκον, ἐπεὶδαΐδαςπαραθείμην.ὣςτρίετεςμὲνἔληθονἐγὼκαὶἔπειθονἈχαιούς:ἀλλ᾽ὅτετέτρατονἦλθενἔτοςκαὶἐπήλυθονὧραι,μηνῶνφθινόντων, περὶδ᾽ἤματαπόλλ᾽ἐτελέσθη,καὶτότεδήμεδιὰδμῳάς, κύναςοὐκἀλεγούσας,εἷλονἐπελθόντεςκαὶὁμόκλησανἐπέεσσιν.ὣςτὸμὲνἐξετέλεσσα, καὶοὐκἐθέλουσ᾽, ὑπ᾽ἀνάγκης:νῦνδ᾽οὔτ᾽ἐκφυγέεινδύναμαιγάμονοὔτετιν᾽ἄλληνμῆτινἔθ᾽εὑρίσκω: μάλαδ᾽ὀτρύνουσιτοκῆεςγήμασθ᾽, ἀσχαλάᾳδὲπάϊςβίοτονκατεδόντων,γιγνώσκων: ἤδηγὰρἀνὴροἶόςτεμάλισταοἴκουκήδεσθαι, τῷτεΖεὺςκῦδοςὀπάζει.ἀλλὰκαὶὥςμοιεἰπὲτεὸνγένος, ὁππόθενἐσσί.οὐγὰρἀπὸδρυόςἐσσιπαλαιφάτουοὐδ᾽ἀπὸπέτρης.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
γύναι
αἰδοίη
Λαερτιάδεω
Ὀδυσῆος,οὐκέτ᾽ἀπολλήξειςτὸνἐμὸνγόνονἐξερέουσα;ἀλλ᾽ἔκτοιἐρέω: ἦμένμ᾽ἀχέεσσίγεδώσειςπλείοσινἢἔχομαι: ἡγὰρδίκη, ὁππότεπάτρηςἧςἀπέῃσινἀνὴρτόσσονχρόνονὅσσονἐγὼνῦν,πολλὰβροτῶνἐπὶἄστε᾽ἀλώμενος, ἄλγεαπάσχων:ἀλλὰκαὶὣςἐρέωὅμ᾽ἀνείρεαιἠδὲμεταλλᾷς.Κρήτητιςγαῖ᾽ἔστι, μέσῳἐνὶοἴνοπιπόντῳ,καλὴκαὶπίειρα, περίρρυτος: ἐνδ᾽ἄνθρωποιπολλοί, ἀπειρέσιοι, καὶἐννήκονταπόληες.ἄλληδ᾽ἄλλωνγλῶσσαμεμιγμένη: ἐνμὲνἈχαιοί,ἐνδ᾽Ἐτεόκρητεςμεγαλήτορες, ἐνδὲΚύδωνες,ΔωριέεςτετριχάϊκεςδῖοίτεΠελασγοί.τῇσιδ᾽ἐνὶΚνωσός, μεγάληπόλις, ἔνθατεΜίνωςἐννέωροςβασίλευεΔιὸςμεγάλουὀαριστής,πατρὸςἐμοῖοπατήρ, μεγαθύμουΔευκαλίωνοςΔευκαλίωνδ᾽ἐμὲτίκτεκαὶἸδομενῆαἄνακτα:ἀλλ᾽ὁμὲνἐννήεσσικορωνίσινἼλιονἴσωᾤχεθ᾽ἅμ᾽Ἀτρείδῃσιν, ἐμοὶδ᾽ὄνομακλυτὸνΑἴθων,ὁπλότεροςγενεῇ: ὁδ᾽ἄραπρότεροςκαὶἀρείων.ἔνθ᾽Ὀδυσῆαἐγὼνἰδόμηνκαὶξείνιαδῶκα.καὶγὰρτὸνΚρήτηνδεκατήγαγενἲςἀνέμοιο,ἱέμενονΤροίηνδεπαραπλάγξασαΜαλειῶν:στῆσεδ᾽ἐνἈμνισῷ, ὅθιτεσπέοςΕἰλειθυίης,ἐνλιμέσινχαλεποῖσι, μόγιςδ᾽ὑπάλυξενἀέλλας.αὐτίκαδ᾽Ἰδομενῆαμετάλλαἄστυδ᾽ἀνελθών:ξεῖνονγάροἱἔφασκεφίλοντ᾽ἔμεναἰδοῖόντε.τῷδ᾽ἤδηδεκάτηἢἑνδεκάτηπέλενἠὼςοἰχομένῳσὺννηυσὶκορωνίσινἼλιονεἴσω.τὸνμὲνἐγὼπρὸςδώματ᾽ἄγωνἐῢἐξείνισσα,ἐνδυκέωςφιλέων, πολλῶνκατὰοἶκονἐόντων:καίοἱτοῖςἄλλοιςἑτάροις, οἳἅμ᾽αὐτῷἕποντο,δημόθενἄλφιταδῶκακαὶαἴθοπαοἶνονἀγείραςκαὶβοῦςἱρεύσασθαι, ἵναπλησαίατοθυμόν.ἔνθαδυώδεκαμὲνμένονἤματαδῖοιἈχαιοί:εἴλειγὰρΒορέηςἄνεμοςμέγαςοὐδ᾽ἐπὶγαίῃεἴαἵστασθαι, χαλεπὸςδέτιςὤρορεδαίμων.τῇτρισκαιδεκάτῃδ᾽ἄνεμοςπέσε, τοὶδ᾽ἀνάγοντο.”ἴσκεψεύδεαπολλὰλέγωνἐτύμοισινὁμοῖα:τῆςδ᾽ἄρ᾽ἀκουούσηςῥέεδάκρυα, τήκετοδὲχρώς:ὡςδὲχιὼνκατατήκετ᾽ἐνἀκροπόλοισινὄρεσσιν,ἥντ᾽Εὖροςκατέτηξεν, ἐπὴνΖέφυροςκαταχεύῃ:τηκομένηςδ᾽ἄρατῆςποταμοὶπλήθουσιῥέοντες:ὣςτῆςτήκετοκαλὰπαρήϊαδάκρυχεούσης,κλαιούσηςἑὸνἄνδραπαρήμενον. αὐτὰρὈδυσσεὺςθυμῷμὲνγοόωσανἑὴνἐλέαιρεγυναῖκα,ὀφθαλμοὶδ᾽ὡςεἰκέραἕστασανἠὲσίδηροςἀτρέμαςἐνβλεφάροισι: δόλῳδ᾽ὅγεδάκρυακεῦθεν.ἡδ᾽ἐπεὶοὖντάρφθηπολυδακρύτοιογόοιο,ἐξαῦτίςμινἔπεσσινἀμειβομένηπροσέειπε:“νῦν
μὲν
δή
σευ, ξεῖνέ
γ᾽, ὀΐω
πειρήσεσθαι,εἰἐτεὸνδὴκεῖθισὺνἀντιθέοιςἑτάροισιξείνισαςἐνμεγάροισινἐμὸνπόσιν, ὡςἀγορεύεις.εἰπέμοιὁπποῖ᾽ἄσσαπερὶχροῒεἵματαἕστο,αὐτόςθ᾽οἷοςἔην, καὶἑταίρους, οἵοἱἕποντο.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
γύναι, ἀργαλέον
τόσσον
χρόνον
ἀμφὶς
ἐόντα
εἰπέμεν: ἤδηγάροἱἐεικοστὸνἔτοςἐστὶνἐξοὗκεῖθενἔβηκαὶἐμῆςἀπελήλυθεπάτρης:αὐτάρτοιἐρέωὥςμοιἰνδάλλεταιἦτορ.χλαῖνανπορφυρέηνοὔληνἔχεδῖοςὈδυσσεύς,διπλῆν: αὐτάροἱπερόνηχρυσοῖοτέτυκτοαὐλοῖσινδιδύμοισι: πάροιθεδὲδαίδαλονἦεν:ἐνπροτέροισιπόδεσσικύωνἔχεποικίλονἐλλόν,ἀσπαίρονταλάων: τὸδὲθαυμάζεσκονἅπαντες,ὡςοἱχρύσεοιἐόντεςὁμὲνλάενεβρὸνἀπάγχων,αὐτὰρὁἐκφυγέεινμεμαὼςἤσπαιρεπόδεσσι.τὸνδὲχιτῶν᾽ἐνόησαπερὶχροῒσιγαλόεντα,οἷόντεκρομύοιολοπὸνκάταἰσχαλέοιο:τὼςμὲνἔηνμαλακός, λαμπρὸςδ᾽ἦνἠέλιοςὥς:ἦμὲνπολλαίγ᾽αὐτὸνἐθηήσαντογυναῖκες.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:οὐκοἶδ᾽ἢτάδεἕστοπερὶχροῒοἴκοθ᾽Ὀδυσσεύς,ἦτιςἑταίρωνδῶκεθοῆςἐπὶνηὸςἰόντι,ἤτίςπουκαὶξεῖνος, ἐπεὶπολλοῖσινὈδυσσεὺςἔσκεφίλος: παῦροιγὰρἈχαιῶνἦσανὁμοῖοι.καίοἱἐγὼχάλκειονἄορκαὶδίπλακαδῶκακαλὴνπορφυρέηνκαὶτερμιόενταχιτῶνα,αἰδοίωςδ᾽ἀπέπεμπονἐϋσσέλμουἐπὶνηός.καὶμένοἱκῆρυξὀλίγονπρογενέστεροςαὐτοῦεἵπετο: καὶτόντοιμυθήσομαι, οἷοςἔηνπερ.γυρὸςἐνὤμοισιν, μελανόχροος, οὐλοκάρηνος,Εὐρυβάτηςδ᾽ὄνομ᾽ἔσκε: τίενδέμινἔξοχονἄλλωνὧνἑτάρωνὈδυσεύς, ὅτιοἱφρεσὶνἄρτιαᾔδη.”“ὣς
φάτο, τῇ
δ᾽
ἔτι
μᾶλλον
ὑφ᾽
ἵμερον
ὦρσε
γόοιο,σήματ᾽ἀναγνούσῃτάοἱἔμπεδαπέφραδ᾽Ὀδυσσεύς.ἡδ᾽ἐπεὶοὖντάρφθηπολυδακρύτοιογόοιο.καὶτότεμινμύθοισινἀμειβομένηπροσέειπε:“νῦν
μὲν
δή
μοι, ξεῖνε, πάρος
περ
ἐὼν
ἐλεεινός,ἐνμεγάροισινἐμοῖσιφίλοςτ᾽ἔσῃαἰδοῖόςτε:αὐτὴγὰρτάδεεἵματ᾽ἐγὼπόρον, οἷ᾽ἀγορεύεις,πτύξασ᾽ἐκθαλάμου, περόνηντ᾽ἐπέθηκαφαεινὴνκείνῳἄγαλμ᾽ἔμεναι: τὸνδ᾽οὐχὑποδέξομαιαὖτιςοἴκαδενοστήσανταφίληνἐςπατρίδαγαῖαν.τῷῥακακῇαἴσῃκοίληςἐπὶνηὸςὈδυσσεὺςᾤχετ᾽ἐποψόμενοςΚακοΐλιονοὐκὀνομαστήν.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
γύναι
αἰδοίη
Λαερτιάδεω
Ὀδυσῆος,μηκέτινῦνχρόακαλὸνἐναίρεο, μηδέτιθυμὸντῆκε, πόσινγοόωσα. νεμεσσῶμαίγεμὲνοὐδέν:καὶγάρτίςτ᾽ἀλλοῖονὀδύρεταιἄνδρ᾽ὀλέσασακουρίδιον, τῷτέκνατέκῃφιλότητιμιγεῖσα,ἢὈδυσῆ᾽, ὅνφασιθεοῖςἐναλίγκιονεἶναι.ἀλλὰγόουμὲνπαῦσαι, ἐμεῖοδὲσύνθεομῦθον:νημερτέωςγάρτοιμυθήσομαιοὐδ᾽ἐπικεύσωὡςἤδηὈδυσῆοςἐγὼπερὶνόστουἄκουσαἀγχοῦ, Θεσπρωτῶνἀνδρῶνἐνπίονιδήμῳ,ζωοῦ: αὐτὰρἄγεικειμήλιαπολλὰκαὶἐσθλὰαἰτίζωνἀνὰδῆμον. ἀτὰρἐρίηραςἑταίρουςὤλεσεκαὶνῆαγλαφυρὴνἐνὶοἴνοπιπόντῳ,Θρινακίηςἄπονήσουἰών: ὀδύσαντογὰραὐτῷΖεύςτεκαὶἨέλιος: τοῦγὰρβόαςἔκτανἑταῖροι.οἱμὲνπάντεςὄλοντοπολυκλύστῳἐνὶπόντῳ:τὸνδ᾽ἄρ᾽ἐπὶτρόπιοςνεὸςἔκβαλεκῦμ᾽ἐπὶχέρσου,Φαιήκωνἐςγαῖαν, οἳἀγχίθεοιγεγάασιν,οἳδήμινπερὶκῆριθεὸνὣςτιμήσαντοκαίοἱπολλὰδόσανπέμπειντέμινἤθελοναὐτοὶοἴκαδ᾽ἀπήμαντον. καίκενπάλαιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεὺςἤην: ἀλλ᾽ἄραοἱτόγεκέρδιονεἴσατοθυμῷ,χρήματ᾽ἀγυρτάζεινπολλὴνἐπὶγαῖανἰόντι:ὣςπερὶκέρδεαπολλὰκαταθνητῶνἀνθρώπωνοἶδ᾽Ὀδυσεύς, οὐδ᾽ἄντιςἐρίσσειεβροτὸςἄλλος.ὥςμοιΘεσπρωτῶνβασιλεὺςμυθήσατοΦείδων:ὤμνυεδὲπρὸςἔμ᾽αὐτόν, ἀποσπένδωνἐνὶοἴκῳ,νῆακατειρύσθαικαὶἐπαρτέαςἔμμενἑταίρους,οἳδήμινπέμψουσιφίληνἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἐμὲπρὶνἀπέπεμψε: τύχησεγὰρἐρχομένηνηῦςἀνδρῶνΘεσπρωτῶνἐςΔουλίχιονπολύπυρον.καίμοικτήματ᾽ἔδειξεν, ὅσαξυναγείρατ᾽Ὀδυσσεύς:καίνύκενἐςδεκάτηνγενεὴνἕτερόνγ᾽ἔτιβόσκοι,ὅσσαοἱἐνμεγάροιςκειμήλιακεῖτοἄνακτος.τὸνδ᾽ἐςΔωδώνηνφάτοβήμεναι, ὄφραθεοῖοἐκδρυὸςὑψικόμοιοΔιὸςβουλὴνἐπακούσαι,ὅππωςνοστήσειεφίληνἐςπατρίδαγαῖανἤδηδὴνἀπεών, ἤἀμφαδὸνἦεκρυφηδόν.“ὣς
ὁ
μὲν
οὕτως
ἐστὶ
σόος
καὶ
ἐλεύσεται
ἤδη
ἄγχιμάλ᾽, οὐδ᾽ἔτιτῆλεφίλωνκαὶπατρίδοςαἴηςδηρὸνἀπεσσεῖται: ἔμπηςδέτοιὅρκιαδώσω.ἴστωνῦνΖεὺςπρῶτα, θεῶνὕπατοςκαὶἄριστος,ἱστίητ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ἣνἀφικάνω:ἦμέντοιτάδεπάντατελείεταιὡςἀγορεύω.τοῦδ᾽αὐτοῦλυκάβαντοςἐλεύσεταιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεύς,τοῦμὲνφθίνοντοςμηνός, τοῦδ᾽ἱσταμένοιο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“αἲ
γὰρ
τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος
τετελεσμένον
εἴη:τῷκετάχαγνοίηςφιλότητάτεπολλάτεδῶραἐξἐμεῦ, ὡςἄντίςσεσυναντόμενοςμακαρίζοι.ἀλλάμοιὧδ᾽ἀνὰθυμὸνὀΐεται, ὡςἔσεταίπερ:οὔτ᾽Ὀδυσεὺςἔτιοἶκονἐλεύσεται, οὔτεσὺπομπῆςτεύξῃ, ἐπεὶοὐτοῖοισημάντορέςεἰσ᾽ἐνὶοἴκῳοἷοςὈδυσσεὺςἔσκεμετ᾽ἀνδράσιν, εἴποτ᾽ἔηνγε,ξείνουςαἰδοίουςἀποπεμπέμενἠδὲδέχεσθαι.ἀλλάμιν, ἀμφίπολοι, ἀπονίψατε, κάτθετεδ᾽εὐνήν,δέμνιακαὶχλαίναςκαὶῥήγεασιγαλόεντα,ὥςκ᾽εὖθαλπιόωνχρυσόθρονονἨῶἵκηται.ἠῶθενδὲμάλ᾽ἦριλοέσσαιτεχρῖσαίτε,ὥςκ᾽ἔνδονπαρὰΤηλεμάχῳδείπνοιομέδηταιἥμενοςἐνμεγάρῳ: τῷδ᾽ἄλγιονὅςκενἐκείνωντοῦτονἀνιάζῃθυμοφθόρος: οὐδέτιἔργονἐνθάδ᾽ἔτιπρήξει, μάλαπερκεχολωμένοςαἰνῶς.πῶςγὰρἐμεῦσύ, ξεῖνε, δαήσεαιεἴτιγυναικῶνἀλλάωνπερίειμινόονκαὶἐπίφροναμῆτιν,εἴκενἀϋσταλέος, κακὰεἱμένοςἐνμεγάροισινδαινύῃ; ἄνθρωποιδὲμινυνθάδιοιτελέθουσιν.ὃςμὲνἀπηνὴςαὐτὸςἔῃκαὶἀπηνέαεἰδῇ,τῷδὲκαταρῶνταιπάντεςβροτοὶἄλγε᾽ὀπίσσωζωῷ, ἀτὰρτεθνεῶτίγ᾽ἐφεψιόωνταιἅπαντες:ὃςδ᾽ἂνἀμύμωναὐτὸςἔῃκαὶἀμύμοναεἰδῇ,τοῦμέντεκλέοςεὐρὺδὶαξεῖνοιφορέουσιπάνταςἐπ᾽ἀνθρώπους, πολλοίτέμινἐσθλὸνἔειπον.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
γύναι
αἰδοίη
Λαερτιάδεω
Ὀδυσῆος,ἦτοιἐμοὶχλαῖναικαὶῥήγεασιγαλόενταἤχθεθ᾽, ὅτεπρῶτονΚρήτηςὄρεανιφόεντανοσφισάμηνἐπὶνηὸςἰὼνδολιχηρέτμοιο,κείωδ᾽ὡςτὸπάροςπερἀΰπνουςνύκταςἴαυον:πολλὰςγὰρδὴνύκταςἀεικελίῳἐνὶκοίτῃἄεσακαίτ᾽ἀνέμειναἐΰθρονονἨῶδῖαν.οὐδέτίμοιποδάνιπτραποδῶνἐπιήραναθυμῷγίγνεται: οὐδὲγυνὴποδὸςἅψεταιἡμετέροιοτάωναἵτοιδῶμακάταδρήστειραιἔασιν,εἰμήτιςγρηῦςἔστιπαλαιή, κεδνὰἰδυῖα,ἥτιςδὴτέτληκετόσαφρεσὶνὅσσατ᾽ἐγώπερ:τῇδ᾽οὐκἂνφθονέοιμιποδῶνἅψασθαιἐμεῖο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“ξεῖνε
φίλ᾽: οὐ
γάρ
πώ
τις
ἀνὴρ
πεπνυμένος
ὧδε
ξείνωντηλεδαπῶνφιλίωνἐμὸνἵκετοδῶμα,ὡςσὺμάλ᾽εὐφραδέωςπεπνυμέναπάντ᾽ἀγορεύεις:ἔστιδέμοιγρηῢςπυκινὰφρεσὶμήδε᾽ἔχουσαἣκεῖνονδύστηνονἐῢτρέφενἠδ᾽ἀτίταλλε,δεξαμένηχείρεσσ᾽, ὅτεμινπρῶτοντέκεμήτηρ,ἥσεπόδαςνίψει, ὀλιγηπελέουσάπερἔμπης.ἀλλ᾽ἄγενῦνἀνστᾶσα, περίφρωνΕὐρύκλεια,νίψονσοῖοἄνακτοςὁμήλικα: καίπουὈδυσσεὺςἤδητοιόσδ᾽ἐστὶπόδαςτοιόσδετεχεῖρας:αἶψαγὰρἐνκακότητιβροτοὶκαταγηράσκουσιν.”ὣςἄρ᾽ἔφη, γρηῢςδὲκατέσχετοχερσὶπρόσωπα,δάκρυαδ᾽ἔκβαλεθερμά, ἔποςδ᾽ὀλοφυδνὸνἔειπεν:“ὤ
μοι
ἐγὼ
σέο, τέκνον, ἀμήχανος: ἦ
σε
περὶ
Ζεὺς
ἀνθρώπωνἤχθηρεθεουδέαθυμὸνἔχοντα.οὐγάρπώτιςτόσσαβροτῶνΔιὶτερπικεραύνῳπίοναμηρί᾽ἔκη᾽οὐδ᾽ἐξαίτουςἑκατόμβας,ὅσσασὺτῷἐδίδους, ἀρώμενοςἧοςἵκοιογῆράςτελιπαρὸνθρέψαιότεφαίδιμονυἱόν:νῦνδέτοιοἴῳπάμπανἀφείλετονόστιμονἦμαρ.οὕτωπουκαὶκείνῳἐφεψιόωντογυναῖκεςξείνωντηλεδαπῶν, ὅτετευκλυτὰδώμαθ᾽ἵκοιτο,ὡςσέθεναἱκύνεςαἵδεκαθεψιόωνταιἅπασαι,τάωννῦνλώβηντεκαὶαἴσχεαπόλλ᾽ἀλεείνωνοὐκἐάαςνίζειν: ἐμὲδ᾽οὐκἀέκουσανἄνωγεκούρηἸκαρίοιο, περίφρωνΠηνελόπεια.τῷσεπόδαςνίψωἅματ᾽αὐτῆςΠηνελοπείηςκαὶσέθενεἵνεκ᾽, ἐπείμοιὀρώρεταιἔνδοθιθυμὸςκήδεσιν. ἀλλ᾽ἄγενῦνξυνίειἔπος, ὅττικενεἴπω:πολλοὶδὴξεῖνοιταλαπείριοιἐνθάδ᾽ἵκοντο,ἀλλ᾽οὔπώτινάφημιἐοικόταὧδεἰδέσθαιὡςσὺδέμαςφωνήντεπόδαςτ᾽Ὀδυσῆϊἔοικας.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
γρηῦ, οὕτω
φασὶν
ὅσοι
ἴδον
ὀφθαλμοῖσιν
ἡμέαςἀμφοτέρους, μάλαεἰκέλωἀλλήλοιϊνἔμμεναι, ὡςσύπεραὐτὴἐπιφρονέουσ᾽ἀγορεύεις.”ὣςἄρ᾽ἔφη, γρηῢςδὲλέβηθ᾽ἕλεπαμφανόωντατοῦπόδαςἐξαπένιζεν, ὕδωρδ᾽ἐνεχεύατοπουλὺψυχρόν, ἔπειταδὲθερμὸνἐπήφυσεν. αὐτὰρὈδυσσεὺςἷζενἐπ᾽ἐσχαρόφιν, ποτὶδὲσκότονἐτράπετ᾽αἶψα:αὐτίκαγὰρκατὰθυμὸνὀΐσατο, μήἑλαβοῦσαοὐλὴνἀμφράσσαιτοκαὶἀμφαδὰἔργαγένοιτο.νίζεδ᾽ἄρ᾽ἆσσονἰοῦσαἄναχθ᾽ἑόν: αὐτίκαδ᾽ἔγνωοὐλήν, τήνποτέμινσῦςἤλασελευκῷὀδόντιΠαρνησόνδ᾽ἐλθόνταμετ᾽Αὐτόλυκόντεκαὶυἷας,μητρὸςἑῆςπάτερ᾽ἐσθλόν, ὃςἀνθρώπουςἐκέκαστοκλεπτοσύνῃθ᾽ὅρκῳτε: θεὸςδέοἱαὐτὸςἔδωκενἙρμείας: τῷγὰρκεχαρισμέναμηρίακαῖενἀρνῶνἠδ᾽ἐρίφων: ὁδέοἱπρόφρωνἅμ᾽ὀπήδει.Αὐτόλυκοςδ᾽ἐλθὼνἸθάκηςἐςπίοναδῆμονπαῖδανέονγεγαῶτακιχήσατοθυγατέροςἧς:τόνῥάοἱΕὐρύκλειαφίλοιςἐπὶγούνασιθῆκεπαυομένῳδόρποιο, ἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“Αὐτόλυκ᾽, αὐτὸς
νῦν
ὄνομ᾽
εὕρεο
ὅττι
κε
θῆαι
παιδὸςπαιδὶφίλῳ: πολυάρητοςδέτοίἐστιν.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Αὐτόλυκοςἀπαμείβετοφώνησέντε:“γαμβρὸς
ἐμὸς
θυγάτηρ
τε, τίθεσθ᾽
ὄνομ᾽
ὅττι
κεν
εἴπω:πολλοῖσινγὰρἐγώγεὀδυσσάμενοςτόδ᾽ἱκάνω,ἀνδράσινἠδὲγυναιξὶνἀνὰχθόναπουλυβότειραν:τῷδ᾽Ὀδυσεὺςὄνομ᾽ἔστωἐπώνυμον: αὐτὰρἐγώγε,ὁππότ᾽ἂνἡβήσαςμητρώϊονἐςμέγαδῶμαἔλθῃΠαρνησόνδ᾽, ὅθιπούμοικτήματ᾽ἔασι,τῶνοἱἐγὼδώσωκαίμινχαίροντ᾽ἀποπέμψω.”τῶνἕνεκ᾽ἦλθ᾽Ὀδυσεύς, ἵναοἱπόροιἀγλαὰδῶρα.τὸνμὲνἄρ᾽ΑὐτόλυκόςτεκαὶυἱέεςΑὐτολύκοιοχερσίντ᾽ἠσπάζοντοἔπεσσίτεμειλιχίοισι:μήτηρδ᾽Ἀμφιθέημητρὸςπεριφῦσ᾽Ὀδυσῆϊκύσσ᾽ἄραμινκεφαλήντεκαὶἄμφωφάεακαλά.Αὐτόλυκοςδ᾽υἱοῖσινἐκέκλετοκυδαλίμοισιδεῖπνονἐφοπλίσσαι: τοὶδ᾽ὀτρύνοντοςἄκουσαν,αὐτίκαδ᾽εἰσάγαγονβοῦνἄρσεναπενταέτηρον:τὸνδέρονἀμφίθ᾽ἕπον, καίμινδιέχευανἅπαντα,μίστυλλόντ᾽ἄρ᾽ἐπισταμένωςπεῖράντ᾽ὀβελοῖσιν,ὤπτησάντεπεριφραδέως, δάσσαντότεμοίρας.ὣςτότεμὲνπρόπανἦμαρἐςἠέλιονκαταδύνταδαίνυντ᾽, οὐδέτιθυμὸςἐδεύετοδαιτὸςἐΐσης:ἦμοςδ᾽ἠέλιοςκατέδυκαὶἐπὶκνέφαςἦλθεν,δὴτότεκοιμήσαντοκαὶὕπνουδῶρονἕλοντο.ἦμοςδ᾽ἠριγένειαφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,βάνῥ᾽ἴμενἐςθήρην, ἠμὲνκύνεςἠδὲκαὶαὐτοὶυἱέεςΑὐτολύκου: μετὰτοῖσιδὲδῖοςὈδυσσεὺςἤϊεν: αἰπὺδ᾽ὄροςπροσέβανκαταειμένονὕλῃΠαρνησοῦ, τάχαδ᾽ἵκανονπτύχαςἠνεμοέσσας.ἨέλιοςμὲνἔπειτανέονπροσέβαλλενἀρούραςἐξἀκαλαρρείταοβαθυρρόουὨκεανοῖο,οἱδ᾽ἐςβῆσσανἵκανονἐπακτῆρες: πρὸδ᾽ἄρ᾽αὐτῶνἴχνι᾽ἐρευνῶντεςκύνεςἤϊσαν, αὐτὰρὄπισθενυἱέεςΑὐτολύκου: μετὰτοῖσιδὲδῖοςὈδυσσεὺςἤϊενἄγχικυνῶν, κραδάωνδολιχόσκιονἔγχος.ἔνθαδ᾽ἄρ᾽ἐνλόχμῃπυκινῇκατέκειτομέγαςσῦς:τὴνμὲνἄρ᾽οὔτ᾽ἀνέμωνδιάειμένοςὑγρὸνἀέντων,οὔτεμινἨέλιοςφαέθωνἀκτῖσινἔβαλλεν,οὔτ᾽ὄμβροςπεράασκεδιαμπερές: ὣςἄραπυκνὴἦεν, ἀτὰρφύλλωνἐνέηνχύσιςἤλιθαπολλή.τὸνδ᾽ἀνδρῶντεκυνῶντεπερὶκτύποςἦλθεποδοῖϊν,ὡςἐπάγοντεςἐπῇσαν: ὁδ᾽ἀντίοςἐκξυλόχοιοφρίξαςεὖλοφιήν, πῦρδ᾽ὀφθαλμοῖσιδεδορκώς,στῆῥ᾽αὐτῶνσχεδόθεν: ὁδ᾽ἄραπρώτιστοςὈδυσσεὺςἔσσυτ᾽ἀνασχόμενοςδολιχὸνδόρυχειρὶπαχείῃ,οὐτάμεναιμεμαώς: ὁδέμινφθάμενοςἔλασενσῦςγουνὸςὕπερ, πολλὸνδὲδιήφυσεσαρκὸςὀδόντιλικριφὶςἀΐξας, οὐδ᾽ὀστέονἵκετοφωτός.τὸνδ᾽Ὀδυσεὺςοὔτησετυχὼνκατὰδεξιὸνὦμον,ἀντικρὺδὲδιῆλθεφαεινοῦδουρὸςἀκωκή:κὰδδ᾽ἔπεσ᾽ἐνκονίῃσιμακών, ἀπὸδ᾽ἔπτατοθυμός.τὸνμὲνἄρ᾽Αὐτολύκουπαῖδεςφίλοιἀμφεπένοντο,ὠτειλὴνδ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονοςἀντιθέοιοδῆσανἐπισταμένως, ἐπαοιδῇδ᾽αἷμακελαινὸνἔσχεθον, αἶψαδ᾽ἵκοντοφίλουπρὸςδώματαπατρός.τὸνμὲνἄρ᾽ΑὐτόλυκόςτεκαὶυἱέεςΑὐτολύκοιοεὖἰησάμενοιἠδ᾽ἀγλαὰδῶραπορόντεςκαρπαλίμωςχαίρονταφίληνἐςπατρίδ᾽ἔπεμπονεἰςἸθάκην. τῷμένῥαπατὴρκαὶπότνιαμήτηρχαῖροννοστήσαντικαὶἐξερέεινονἕκαστα,οὐλὴνὅττιπάθοι: ὁδ᾽ἄρασφίσινεὖκατέλεξενὥςμινθηρεύοντ᾽ἔλασενσῦςλευκῷὀδόντι,Παρνησόνδ᾽ἐλθόντασὺνυἱάσινΑὐτολύκοιο.τὴνγρηῢςχείρεσσικαταπρηνέσσιλαβοῦσαγνῶῥ᾽ἐπιμασσαμένη, πόδαδὲπροέηκεφέρεσθαι:ἐνδὲλέβητιπέσεκνήμη, κανάχησεδὲχαλκός,ἂψδ᾽ἑτέρωσ᾽ἐκλίθη: τὸδ᾽ἐπὶχθονὸςἐξέχυθ᾽ὕδωρ.τὴνδ᾽ἅμαχάρμακαὶἄλγοςἕλεφρένα, τὼδέοἱὄσσεδακρυόφιπλῆσθεν, θαλερὴδέοἱἔσχετοφωνή.ἁψαμένηδὲγενείουὈδυσσῆαπροσέειπεν:“ἦ
μάλ᾽
Ὀδυσσεύς
ἐσσι, φίλον
τέκος: οὐδέ
σ᾽
ἐγώ
γε
πρὶνἔγνων, πρὶνπάνταἄνακτ᾽ἐμὸνἀμφαφάασθαι.”ἦκαὶΠηνελόπειανἐσέδρακενὀφθαλμοῖσι,πεφραδέεινἐθέλουσαφίλονπόσινἔνδονἐόντα.ἡδ᾽οὔτ᾽ἀθρῆσαιδύνατ᾽ἀντίηοὔτενοῆσαι:τῇγὰρἈθηναίηνόονἔτραπεν: αὐτὰρὈδυσσεὺςχεῖρ᾽ἐπιμασσάμενοςφάρυγοςλάβεδεξιτερῆφι,τῇδ᾽ἑτέρῃἕθενἆσσονἐρύσσατοφώνησέντε.“μαῖα, τίη
μ᾽
ἐθέλεις
ὀλέσαι; σὺ
δέ
μ᾽
ἔτρεφες
αὐτὴ
τῷσῷἐπὶμαζῷ: νῦνδ᾽ἄλγεαπολλὰμογήσαςἤλυθονεἰκοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἐπεὶἐφράσθηςκαίτοιθεὸςἔμβαλεθυμῷ,σίγα, μήτίςτ᾽ἄλλοςἐνὶμεγάροισιπύθηται.ὧδεγὰρἐξερέω, καὶμὴντετελεσμένονἔσται:εἴχ᾽ὑπ᾽ἐμοίγεθεὸςδαμάσῃμνηστῆραςἀγαυούς,οὐδὲτροφοῦοὔσηςσεῦἀφέξομαι, ὁππότ᾽ἂνἄλλαςδμῳὰςἐνμεγάροισινἐμοῖςκτείνωμιγυναῖκας.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΕὐρύκλεια:“τέκνον
ἐμόν, ποῖόν
σε
ἔπος
φύγεν
ἕρκος
ὀδόντων.οἶσθαμὲνοἷονἐμὸνμένοςἔμπεδονοὐδ᾽ἐπιεικτόν,ἕξωδ᾽ὡςὅτετιςστερεὴλίθοςἠὲσίδηρος.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:εἴχ᾽ὑπόσοιγεθεὸςδαμάσῃμνηστῆραςἀγαυούς,δὴτότετοικαταλέξωἐνὶμεγάροισιγυναῖκας,αἵτέσ᾽ἀτιμάζουσικαὶαἳνηλείτιδέςεἰσι.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς“μαῖα, τίη
δὲ
σὺ
τὰς
μυθήσεαι; οὐδέ
τί
σε
χρή.εὖνυκαὶαὐτὸςἐγὼφράσομαικαὶεἴσομ᾽ἑκάστην:ἀλλ᾽ἔχεσιγῇμῦθον, ἐπίτρεψονδὲθεοῖσιν.”ὣςἄρ᾽ἔφη, γρηῢςδὲδιὲκμεγάροιοβεβήκειοἰσομένηποδάνιπτρα: τὰγὰρπρότερ᾽ἔκχυτοπάντα.αὐτὰρἐπεὶνίψεντεκαὶἤλειψενλίπ᾽ἐλαίῳ,αὖτιςἄρ᾽ἀσσοτέρωπυρὸςἕλκετοδίφρονὈδυσσεὺςθερσόμενος, οὐλὴνδὲκατὰῥακέεσσικάλυψε.τοῖσιδὲμύθωνἦρχεπερίφρωνΠηνελόπεια:“ξεῖνε, τὸ
μέν
σ᾽
ἔτι
τυτθὸν
ἐγὼν
εἰρήσομαι
αὐτή:καὶγὰρδὴκοίτοιοτάχ᾽ἔσσεταιἡδέοςὥρη,ὅντινάγ᾽ὕπνοςἕλοιγλυκερός, καὶκηδόμενόνπερ.αὐτὰρἐμοὶκαὶπένθοςἀμέτρητονπόρεδαίμων:ἤματαμὲνγὰρτέρπομ᾽ὀδυρομένη, γοόωσα,ἔςτ᾽ἐμὰἔργ᾽ὁρόωσακαὶἀμφιπόλωνἐνὶοἴκῳ:αὐτὰρἐπὴννὺξἔλθῃ, ἕλῃσίτεκοῖτοςἅπαντας,κεῖμαιἐνὶλέκτρῳ, πυκιναὶδέμοιἀμφ᾽ἀδινὸνκῆρὀξεῖαιμελεδῶνεςὀδυρομένηνἐρέθουσιν.ὡςδ᾽ὅτεΠανδαρέουκούρη, χλωρηῒςἀηδών,καλὸνἀείδῃσινἔαροςνέονἱσταμένοιο,δενδρέωνἐνπετάλοισικαθεζομένηπυκινοῖσιν,ἥτεθαμὰτρωπῶσαχέειπολυηχέαφωνήν,παῖδ᾽ὀλοφυρομένηἼτυλονφίλον, ὅνποτεχαλκῷκτεῖνεδι᾽ἀφραδίας, κοῦρονΖήθοιοἄνακτος,ὣςκαὶἐμοὶδίχαθυμὸςὀρώρεταιἔνθακαὶἔνθα,ἠὲμένωπαρὰπαιδὶκαὶἔμπεδαπάνταφυλάσσω,κτῆσινἐμήν, δμῶάςτεκαὶὑψερεφὲςμέγαδῶμα,εὐνήντ᾽αἰδομένηπόσιοςδήμοιότεφῆμιν,ἦἤδηἅμ᾽ἕπωμαιἈχαιῶνὅςτιςἄριστοςμνᾶταιἐνὶμεγάροισι, πορὼνἀπερείσιαἕδνα.παῖςδ᾽ἐμὸςἧοςἔηνἔτινήπιοςἠδὲχαλίφρων,γήμασθ᾽οὔμ᾽εἴαπόσιοςκατὰδῶμαλιποῦσαν:νῦνδ᾽ὅτεδὴμέγαςἐστὶκαὶἥβηςμέτρονἱκάνει,καὶδήμ᾽ἀρᾶταιπάλινἐλθέμενἐκμεγάροιο,κτήσιοςἀσχαλόων, τήνοἱκατέδουσινἈχαιοί.ἀλλ᾽ἄγεμοιτὸνὄνειρονὑπόκριναικαὶἄκουσον.χῆνέςμοικατὰοἶκονἐείκοσιπυρὸνἔδουσινἐξὕδατος, καίτέσφινἰαίνομαιεἰσορόωσα:ἐλθὼνδ᾽ἐξὄρεοςμέγαςαἰετὸςἀγκυλοχείληςπᾶσικατ᾽αὐχέναςἦξεκαὶἔκτανεν: οἱδ᾽ἐκέχυντοἀθρόοιἐνμεγάροις, ὁδ᾽ἐςαἰθέραδῖανἀέρθη.αὐτὰρἐγὼκλαῖονκαὶἐκώκυονἔνπερὀνείρῳ,ἀμφὶδ᾽ἔμ᾽ἠγερέθοντοἐϋπλοκαμῖδεςἈχαιαί,οἴκτρ᾽ὀλοφυρομένηνὅμοιαἰετὸςἔκτανεχῆνας.ἂψδ᾽ἐλθὼνκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶπροὔχοντιμελάθρῳ,φωνῇδὲβροτέῃκατερήτυεφώνησέντε:“‘θάρσει, Ἰκαρίου
κούρη
τηλεκλειτοῖο:οὐκὄναρ, ἀλλ᾽ὕπαρἐσθλόν, ὅτοιτετελεσμένονἔσται.χῆνεςμὲνμνηστῆρες, ἐγὼδέτοιαἰετὸςὄρνιςἦαπάρος, νῦναὖτετεὸςπόσιςεἰλήλουθα,ὃςπᾶσιμνηστῆρσινἀεικέαπότμονἐφήσω.’“ὣς
ἔφατ᾽, αὐτὰρ
ἐμὲ
μελιηδὴς
ὕπνος
ἀνῆκε:παπτήνασαδὲχῆναςἐνὶμεγάροισινόησαπυρὸνἐρεπτομένουςπαρὰπύελον, ἧχιπάροςπερ.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
γύναι, οὔ
πως
ἔστιν
ὑποκρίνασθαι
ὄνειρον
ἄλλῃἀποκλίναντ᾽, ἐπεὶἦῥάτοιαὐτὸςὈδυσσεὺςπέφραδ᾽ὅπωςτελέει: μνηστῆρσιδὲφαίνετ᾽ὄλεθροςπᾶσιμάλ᾽, οὐδέκέτιςθάνατονκαὶκῆραςἀλύξει.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“ξεῖν᾽, ἦ
τοι
μὲν
ὄνειροι
ἀμήχανοι
ἀκριτόμυθοι
γίγνοντ᾽, οὐδέτιπάντατελείεταιἀνθρώποισι.δοιαὶγάρτεπύλαιἀμενηνῶνεἰσὶνὀνείρων:αἱμὲνγὰρκεράεσσιτετεύχαται, αἱδ᾽ἐλέφαντι:τῶνοἳμένκ᾽ἔλθωσιδιὰπριστοῦἐλέφαντος,οἵῥ᾽ἐλεφαίρονται, ἔπε᾽ἀκράανταφέροντες:οἱδὲδιὰξεστῶνκεράωνἔλθωσιθύραζε,οἵῥ᾽ἔτυμακραίνουσι, βροτῶνὅτεκέντιςἴδηται.ἀλλ᾽ἐμοὶοὐκἐντεῦθενὀΐομαιαἰνὸνὄνειρονἐλθέμεν: ἦκ᾽ἀσπαστὸνἐμοὶκαὶπαιδὶγένοιτο.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδ᾽ἐνὶφρεσὶβάλλεοσῇσιν:ἥδεδὴἠὼςεἶσιδυσώνυμος, ἥμ᾽Ὀδυσῆοςοἴκουἀποσχήσει: νῦνγὰρκαταθήσωἄεθλον,τοὺςπελέκεας, τοὺςκεῖνοςἐνὶμεγάροισινἑοῖσινἵστασχ᾽ἑξείης, δρυόχουςὥς, δώδεκαπάντας:στὰςδ᾽ὅγεπολλὸνἄνευθεδιαρρίπτασκενὀϊστόν.νῦνδὲμνηστήρεσσινἄεθλοντοῦτονἐφήσω:ὃςδέκεῥηΐτατ᾽ἐντανύσῃβιὸνἐνπαλάμῃσικαὶδιοϊστεύσῃπελέκεωνδυοκαίδεκαπάντων,τῷκενἅμ᾽ἑσποίμην, νοσφισσαμένητόδεδῶμακουρίδιον, μάλακαλόν, ἐνίπλειονβιότοιο:τοῦποτὲμεμνήσεσθαιὀΐομαιἔνπερὀνείρῳ.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς“ὦ
γύναι
αἰδοίη
Λαερτιάδεω
Ὀδυσῆος,μηκέτινῦνἀνάβαλλεδόμοιςἔνιτοῦτονἄεθλον:πρὶνγάρτοιπολύμητιςἐλεύσεταιἐνθάδ᾽Ὀδυσσεύς,πρὶντούτουςτόδετόξονἐΰξοονἀμφαφόωνταςνευρήντ᾽ἐντανύσαιδιοϊστεῦσαίτεσιδήρου.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“εἴ
κ᾽
ἐθέλοις
μοι, ξεῖνε, παρήμενος
ἐν
μεγάροισι
τέρπειν, οὔκέμοιὕπνοςἐπὶβλεφάροισιχυθείη.ἀλλ᾽οὐγάρπωςἔστινἀΰπνουςἔμμεναιαἰεὶἀνθρώπους: ἐπὶγάρτοιἑκάστῳμοῖρανἔθηκανἀθάνατοιθνητοῖσινἐπὶζείδωρονἄρουραν.ἀλλ᾽ἦτοιμὲνἐγὼνὑπερώϊονεἰσαναβᾶσαλέξομαιεἰςεὐνήν, ἥμοιστονόεσσατέτυκται,αἰεὶδάκρυσ᾽ἐμοῖσιπεφυρμένη, ἐξοὗὈδυσσεὺςᾤχετ᾽ἐποψόμενοςΚακοΐλιονοὐκὀνομαστήν.ἔνθακελεξαίμην: σὺδὲλέξεοτῷδ᾽ἐνὶοἴκῳ,ἢχαμάδιςστορέσαςἤτοικατὰδέμνιαθέντων.”ὣςεἰποῦσ᾽ἀνέβαιν᾽ὑπερώϊασιγαλόεντα,οὐκοἴη, ἅματῇγεκαὶἀμφίπολοικίονἄλλαι.ἐςδ᾽ὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶκλαῖενἔπειτ᾽Ὀδυσῆα, φίλονπόσιν, ὄφραοἱὕπνονἡδὺνἐπὶβλεφάροισιβάλεγλαυκῶπιςἈθήνη.
αὐτὰρὁἐνπροδόμῳεὐνάζετοδῖοςὈδυσσεύς:κὰμμὲνἀδέψητονβοέηνστόρεσ᾽, αὐτὰρὕπερθεκώεαπόλλ᾽ὀΐων, τοὺςἱρεύεσκονἈχαιοί:Εὐρυνόμηδ᾽ἄρ᾽ἐπὶχλαῖνανβάλεκοιμηθέντι.ἔνθ᾽Ὀδυσεὺςμνηστῆρσικακὰφρονέωνἐνὶθυμῷκεῖτ᾽ἐγρηγορόων: ταὶδ᾽ἐκμεγάροιογυναῖκεςἤϊσαν, αἳμνηστῆρσινἐμισγέσκοντοπάροςπερ,ἀλλήλῃσιγέλωτεκαὶεὐφροσύνηνπαρέχουσαι.τοῦδ᾽ὠρίνετοθυμὸςἐνὶστήθεσσιφίλοισι:πολλὰδὲμερμήριζεκατὰφρένακαὶκατὰθυμόν,ἠὲμεταΐξαςθάνατοντεύξειενἑκάστῃ,ἦἔτ᾽ἐῷμνηστῆρσινὑπερφιάλοισιμιγῆναιὕστατακαὶπύματα, κραδίηδέοἱἔνδονὑλάκτει.ὡςδὲκύωνἀμαλῇσιπερὶσκυλάκεσσιβεβῶσαἄνδρ᾽ἀγνοιήσασ᾽ὑλάειμέμονέντεμάχεσθαι,ὥςῥατοῦἔνδονὑλάκτειἀγαιομένουκακὰἔργα:στῆθοςδὲπλήξαςκραδίηνἠνίπαπεμύθῳ:“τέτλαθι
δή, κραδίη: καὶ
κύντερον
ἄλλο
ποτ᾽
ἔτλης.ἤματιτῷὅτεμοιμένοςἄσχετοςἤσθιεΚύκλωψἰφθίμουςἑτάρους: σὺδ᾽ἐτόλμας, ὄφρασεμῆτιςἐξάγαγ᾽ἐξἄντροιοὀϊόμενονθανέεσθαι.”ὣςἔφατ᾽, ἐνστήθεσσικαθαπτόμενοςφίλονἦτορ:τῷδὲμάλ᾽ἐνπείσῃκραδίημένετετληυῖανωλεμέως: ἀτὰραὐτὸςἑλίσσετοἔνθακαὶἔνθα.ὡςδ᾽ὅτεγαστέρ᾽ἀνὴρπολέοςπυρὸςαἰθομένοιο,ἐμπλείηνκνίσηςτεκαὶαἵματος, ἔνθακαὶἔνθααἰόλλῃ, μάλαδ᾽ὦκαλιλαίεταιὀπτηθῆναι,ὣςἄρ᾽ὅγ᾽ἔνθακαὶἔνθαἑλίσσετο, μερμηρίζωνὅππωςδὴμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφήσειμοῦνοςἐὼνπολέσι. σχεδόθενδέοἱἦλθενἈθήνηοὐρανόθενκαταβᾶσα: δέμαςδ᾽ἤϊκτογυναικί:στῆδ᾽ἄρ᾽ὑπὲρκεφαλῆςκαίμινπρὸςμῦθονἔειπε:“τίπτ᾽
αὖτ᾽
ἐγρήσσεις, πάντων
περὶ
κάμμορε
φωτῶν;οἶκοςμέντοιὅδ᾽ἐστί, γυνὴδέτοιἥδ᾽ἐνὶοἴκῳκαὶ, πάϊς, οἷόνπούτιςἐέλδεταιἔμμεναιυἷα.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ναὶ
δὴ
ταῦτά
γε
πάντα, θεά, κατὰ
μοῖραν
ἔειπες:ἀλλάτίμοιτόδεθυμὸςἐνὶφρεσὶμερμηρίζει,ὅππωςδὴμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφήσω,μοῦνοςἐών: οἱδ᾽αἰὲνἀολλέεςἔνδονἔασι.πρὸςδ᾽ἔτικαὶτόδεμεῖζονἐνὶφρεσὶμερμηρίζω:εἴπεργὰρκτείναιμιΔιόςτεσέθεντεἕκητι,πῆκενὑπεκπροφύγοιμι; τάσεφράζεσθαιἄνωγα.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:“σχέτλιε, καὶ
μέν
τίς
τε
χερείονι
πείθεθ᾽
ἑταίρῳ,ὅςπερθνητόςτ᾽ἐστὶκαὶοὐτόσαμήδεαοἶδεν:αὐτὰρἐγὼθεόςεἰμι, διαμπερὲςἥσεφυλάσσωἐνπάντεσσιπόνοις. ἐρέωδέτοιἐξαναφανδόν:εἴπερπεντήκονταλόχοιμερόπωνἀνθρώπωννῶϊπερισταῖεν, κτεῖναιμεμαῶτεςἌρηϊ,καίκεντῶνἐλάσαιοβόαςκαὶἴφιαμῆλα.ἀλλ᾽ἑλέτωσεκαὶὕπνος: ἀνίηκαὶτὸφυλάσσεινπάννυχονἐγρήσσοντα, κακῶνδ᾽ὑποδύσεαιἤδη.”ὣςφάτο, καίῥάοἱὕπνονἐπὶβλεφάροισινἔχευεν,αὐτὴδ᾽ἂψἐςὌλυμπονἀφίκετοδῖαθεάων.εὖτετὸνὕπνοςἔμαρπτε, λύωνμελεδήματαθυμοῦ,λυσιμελής, ἄλοχοςδ᾽ἄρ᾽ἐπέγρετοκεδνὰἰδυῖα:κλαῖεδ᾽ἄρ᾽ἐνλέκτροισικαθεζομένημαλακοῖσιν.αὐτὰρἐπεὶκλαίουσακορέσσατοὃνκατὰθυμόν,Ἀρτέμιδιπρώτιστονἐπεύξατοδῖαγυναικῶν:“Ἄρτεμι, πότνα
θεά, θύγατερ
Διός, αἴθε
μοι
ἤδη
ἰὸνἐνὶστήθεσσιβαλοῦσ᾽ἐκθυμὸνἕλοιοαὐτίκανῦν, ἢἔπειταμ᾽ἀναρπάξασαθύελλαοἴχοιτοπροφέρουσακατ᾽ἠερόεντακέλευθα,ἐνπροχοῇςδὲβάλοιἀψορρόουὨκεανοῖο.ὡςδ᾽ὅτεΠανδαρέουκούραςἀνέλοντοθύελλαι:τῇσιτοκῆαςμὲνφθῖσανθεοί, αἱδ᾽ἐλίποντοὀρφαναὶἐνμεγάροισι, κόμισσεδὲδῖ᾽Ἀφροδίτητυρῷκαὶμέλιτιγλυκερῷκαὶἡδέϊοἴνῳ:Ἥρηδ᾽αὐτῇσινπερὶπασέωνδῶκεγυναικῶνεἶδοςκαὶπινυτήν, μῆκοςδ᾽ἔπορ᾽Ἄρτεμιςἁγνή,ἔργαδ᾽Ἀθηναίηδέδαεκλυτὰἐργάζεσθαι.εὖτ᾽ἈφροδίτηδῖαπροσέστιχεμακρὸνὌλυμπον,κούρῃςαἰτήσουσατέλοςθαλεροῖογάμοιο—ἐςΔίατερπικέραυνον, ὁγάρτ᾽εὖοἶδενἅπαντα,μοῖράντ᾽ἀμμορίηντεκαταθνητῶνἀνθρώπων—τόφραδὲτὰςκούραςἅρπυιαιἀνηρείψαντοκαίῥ᾽ἔδοσανστυγερῇσινἐρινύσινἀμφιπολεύειν:ὣςἔμ᾽ἀϊστώσειανὈλύμπιαδώματ᾽ἔχοντες,ἠέμ᾽ἐϋπλόκαμοςβάλοιἌρτεμις, ὄφρ᾽Ὀδυσῆαὀσσομένηκαὶγαῖανὕποστυγερὴνἀφικοίμην,μηδέτιχείρονοςἀνδρὸςἐϋφραίνοιμινόημα.ἀλλὰτὸμὲνκαὶἀνεκτὸνἔχεικακόν, ὁππότεκέντιςἤματαμὲνκλαίῃ, πυκινῶςἀκαχήμενοςἦτορ,νύκταςδ᾽ὕπνοςἔχῃσιν—ὁ
γάρ
τ᾽
ἐπέλησεν
ἁπάντων,ἐσθλῶνἠδὲκακῶν, ἐπεὶἄρβλέφαρ᾽ἀμφικαλύψῃ—αὐτὰρἐμοὶκαὶὀνείρατ᾽ἐπέσσευενκακὰδαίμων.τῇδεγὰραὖμοινυκτὶπαρέδραθενεἴκελοςαὐτῷ,τοῖοςἐὼνοἷοςᾖενἅμαστρατῷ: αὐτὰρἐμὸνκῆρχαῖρ᾽, ἐπεὶοὐκἐφάμηνὄναρἔμμεναι, ἀλλ᾽ὕπαρἤδη.”ὣςἔφατ᾽, αὐτίκαδὲχρυσόθρονοςἤλυθενἨώς.τῆςδ᾽ἄρακλαιούσηςὄπασύνθετοδῖοςὈδυσσεύς:μερμήριζεδ᾽ἔπειτα, δόκησεδέοἱκατὰθυμὸνἤδηγιγνώσκουσαπαρεστάμεναικεφαλῆφι.χλαῖνανμὲνσυνελὼνκαὶκώεα, τοῖσινἐνεῦδεν,ἐςμέγαρονκατέθηκενἐπὶθρόνου, ἐκδὲβοείηνθῆκεθύραζεφέρων, Διὶδ᾽εὔξατοχεῖραςἀνασχών:“Ζεῦ
πάτερ, εἴ
μ᾽
ἐθέλοντες
ἐπὶ
τραφερήν
τε
καὶ
ὑγρὴν
ἤγετ᾽ἐμὴνἐςγαῖαν, ἐπείμ᾽ἐκακώσατελίην,φήμηντίςμοιφάσθωἐγειρομένωνἀνθρώπωνἔνδοθεν, ἔκτοσθενδὲΔιὸςτέραςἄλλοφανήτω.”ὣςἔφατ᾽εὐχόμενος: τοῦδ᾽ἔκλυεμητίεταΖεύς,αὐτίκαδ᾽ἐβρόντησενἀπ᾽αἰγλήεντοςὈλύμπου,ὑψόθενἐκνεφέων: γήθησεδὲδῖοςὈδυσσεύς.φήμηνδ᾽ἐξοἴκοιογυνὴπροέηκενἀλετρὶςπλησίον, ἔνθ᾽ἄραοἱμύλαιἥατοποιμένιλαῶν,τῇσινδώδεκαπᾶσαιἐπερρώοντογυναῖκεςἄλφιτατεύχουσαικαὶἀλείατα, μυελὸνἀνδρῶν.αἱμὲνἄρ᾽ἄλλαιεὗδον, ἐπεὶκατὰπυρὸνἄλεσσαν,ἡδὲμί᾽οὔπωπαύετ᾽, ἀφαυροτάτηδ᾽ἐτέτυκτο:ἥῥαμύληνστήσασαἔποςφάτο, σῆμαἄνακτι:“Ζεῦ
πάτερ, ὅς
τε
θεοῖσι
καὶ
ἀνθρώποισιν
ἀνάσσεις,ἦμεγάλ᾽ἐβρόντησαςἀπ᾽οὐρανοῦἀστερόεντος,οὐδέποθινέφοςἐστί: τέραςνύτεῳτόδεφαίνεις.κρῆνοννῦνκαὶἐμοὶδειλῇἔπος, ὅττικενεἴπω:μνηστῆρεςπύματόντεκαὶὕστατονἤματιτῷδεἐνμεγάροιςὈδυσῆοςἑλοίατοδαῖτ᾽ἐρατεινήν,οἳδήμοικαμάτῳθυμαλγέι: γούνατ᾽ἔλυσανἄλφιτατευχούσῃ: νῦνὕσταταδειπνήσειαν.”ὣςἄρ᾽ἔφη, χαῖρενδὲκλεηδόνιδῖοςὈδυσσεὺςΖηνόςτεβροντῇ: φάτογὰρτίσασθαιἀλείτας.αἱδ᾽ἄλλαιδμῳαὶκατὰδώματακάλ᾽Ὀδυσῆοςἀγρόμεναιἀνέκαιονἐπ᾽ἐσχάρῃἀκάματονπῦρ.Τηλέμαχοςδ᾽εὐνῆθενἀνίστατο, ἰσόθεοςφώς,εἵματαἑσσάμενος: περὶδὲξίφοςὀξὺθέτ᾽ὤμῳ:ποσσὶδ᾽ὑπὸλιπαροῖσινἐδήσατοκαλὰπέδιλα,εἵλετοδ᾽ἄλκιμονἔγχος, ἀκαχμένονὀξέι: χαλκῷ:στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰών, πρὸςδ᾽Εὐρύκλειανἔειπε:“μαῖα
φίλη, τὸν
ξεῖνον
ἐτιμήσασθ᾽
ἐνὶ
οἴκῳ
εὐνῇκαὶσίτῳ, ἦαὔτωςκεῖταιἀκηδής;τοιαύτηγὰρἐμὴμήτηρ, πινυτήπερἐοῦσα:ἐμπλήγδηνἕτερόνγετίειμερόπωνἀνθρώπωνχείρονα, τὸνδέτ᾽ἀρείον᾽ἀτιμήσασ᾽ἀποπέμπει.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΕὐρύκλεια:“οὐκ
ἄν
μιν
νῦν, τέκνον, ἀναίτιον
αἰτιόῳο.οἶνονμὲνγὰρπῖνεκαθήμενος, ὄφρ᾽ἔθελ᾽αὐτός,σίτουδ᾽οὐκέτ᾽ἔφηπεινήμεναι: εἴρετογάρμιν.ἀλλ᾽ὅτεδὴκοίτοιοκαὶὕπνουμιμνήσκοιτο,ἡμὲνδέμνι᾽ἄνωγενὑποστορέσαιδμῳῇσιν,αὐτὰρὅγ᾽, ὥςτιςπάμπανὀϊζυρὸςκαὶἄποτμος,οὐκἔθελ᾽ἐνλέκτροισικαὶἐνῥήγεσσικαθεύδειν,ἀλλ᾽ἐνἀδεψήτῳβοέῃκαὶκώεσινοἰῶνἔδραθ᾽ἐνὶπροδόμῳ: χλαῖνανδ᾽ἐπιέσσαμενἡμεῖς.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲδιὲκμεγάροιοβεβήκειἔγχοςἔχων, ἅματῷγεδύωκύνεςἀργοὶἕποντο.βῆδ᾽ἴμενεἰςἀγορὴνμετ᾽ἐϋκνήμιδαςἈχαιούς.ἡδ᾽αὖτεδμῳῇσινἐκέκλετοδῖαγυναικῶν,Εὐρύκλει᾽, ὮποςθυγάτηρΠεισηνορίδαο:“ἀγρεῖθ᾽, αἱ
μὲν
δῶμα
κορήσατε
ποιπνύσασαι,ῥάσσατέτ᾽, ἔντεθρόνοιςεὐποιήτοισιτάπηταςβάλλετεπορφυρέους: αἱδὲσπόγγοισιτραπέζαςπάσαςἀμφιμάσασθε, καθήρατεδὲκρητῆραςκαὶδέπαἀμφικύπελλατετυγμένα: ταὶδὲμεθ᾽ὕδωρἔρχεσθεκρήνηνδε, καὶοἴσετεθᾶσσονἰοῦσαι.οὐγὰρδὴνμνηστῆρεςἀπέσσονταιμεγάροιο,ἀλλὰμάλ᾽ἦρινέονται, ἐπεὶκαὶπᾶσινἑορτή.”ὣςἔφαθ᾽, αἱδ᾽ἄρατῆςμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντο.αἱμὲνἐείκοσιβῆσανἐπὶκρήνηνμελάνυδρον,αἱδ᾽αὐτοῦκατὰδώματ᾽ἐπισταμένωςπονέοντο.ἐςδ᾽ἦλθονδρηστῆρεςἈχαιῶν. οἱμὲνἔπειταεὖκαὶἐπισταμένωςκέασανξύλα, ταὶδὲγυναῖκεςἦλθονἀπὸκρήνης: ἐπὶδέσφισινἦλθεσυβώτηςτρεῖςσιάλουςκατάγων, οἳἔσανμετὰπᾶσινἄριστοι.καὶτοὺςμένῥ᾽εἴασεκαθ᾽ἕρκεακαλὰνέμεσθαι,αὐτὸςδ᾽αὖτ᾽Ὀδυσῆαπροσηύδαμειλιχίοισι:“ξεῖν᾽, ἦ
ἄρ
τί
σε
μᾶλλον
Ἀχαιοὶ
εἰσορόωσιν,ἦέσ᾽ἀτιμάζουσικατὰμέγαρ᾽, ὡςτὸπάροςπερ;”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολυμήτιςὈδυσσεύς:“αἲ
γὰρ
δή, Εὔμαιε, θεοὶ
τισαίατο
λώβην,ἣνοἵδ᾽ὑβρίζοντεςἀτάσθαλαμηχανόωνταιοἴκῳἐνἀλλοτρίῳ, οὐδ᾽αἰδοῦςμοῖρανἔχουσιν.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν.αἶγαςἄγωναἳπᾶσιμετέρεποναἰπολίοισι,δεῖπνονμνηστήρεσσι. δύωδ᾽ἅμ᾽ἕποντονομῆες.καὶτὰςμὲνκατέδησενὑπ᾽αἰθούσῃἐριδούπῳ,αὐτὸςδ᾽αὖτ᾽Ὀδυσῆαπροσηύδακερτομίοισι:“ξεῖν᾽, ἔτι
καὶ
νῦν
ἐνθάδ᾽
ἀνιήσεις
κατὰ
δῶμα
ἀνέραςαἰτίζων, ἀτὰροὐκἔξεισθαθύραζε;πάντωςοὐκέτινῶϊδιακρινέεσθαιὀΐωπρὶνχειρῶνγεύσασθαι, ἐπεὶσύπεροὐκατὰκόσμοναἰτίζεις: εἰσὶνδὲκαὶἄλλαιδαῖτεςἈχαιῶν.”ὣςφάτο, τὸνδ᾽οὔτιπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς,ἀλλ᾽ἀκέωνκίνησεκάρη, κακὰβυσσοδομεύων.τοῖσιδ᾽ἐπὶτρίτοςἦλθεΦιλοίτιος, ὄρχαμοςἀνδρῶν,βοῦνστεῖρανμνηστῆρσινἄγωνκαὶπίοναςαἶγας.πορθμῆεςδ᾽ἄρατούςγεδιήγαγον, οἵτεκαὶἄλλουςἀνθρώπουςπέμπουσιν, ὅτιςσφέαςεἰσαφίκηται.καὶτὰμὲνεὖκατέδησενὑπ᾽αἰθούσῃἐριδούπῳ,αὐτὸςδ᾽αὖτ᾽ἐρέεινεσυβώτηνἄγχιπαραστάς:“τίς
δὴ
ὅδε
ξεῖνος
νέον
εἰλήλουθε, συβῶτα,ἡμέτερονπρὸςδῶμα; τέωνδ᾽ἐξεὔχεταιεἶναιἀνδρῶν; ποῦδένύοἱγενεὴκαὶπατρὶςἄρουρα;δύσμορος, ἦτεἔοικεδέμαςβασιλῆϊἄνακτι:ἀλλὰθεοὶδυόωσιπολυπλάγκτουςἀνθρώπους,ὁππότεκαὶβασιλεῦσινἐπικλώσωνταιὀϊζύν.”ἦκαὶδεξιτερῇδειδίσκετοχειρὶπαραστάς,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“χαῖρε, πάτερ
ὦ
ξεῖνε: γένοιτό
τοι
ἔς
περ
ὀπίσσω
ὄλβος: ἀτὰρμὲννῦνγεκακοῖςἔχεαιπολέεσσι.Ζεῦπάτερ, οὔτιςσεῖοθεῶνὀλοώτεροςἄλλος:οὐκἐλεαίρειςἄνδρας, ἐπὴνδὴγείνεαιαὐτός,μισγέμεναικακότητικαὶἄλγεσιλευγαλέοισιν.ἴδιον, ὡςἐνόησα, δεδάκρυνταιδέμοιὄσσεμνησαμένῳὈδυσῆος, ἐπεὶκαὶκεῖνονὀΐωτοιάδελαίφε᾽ἔχοντακατ᾽ἀνθρώπουςἀλάλησθαι,εἴπουἔτιζώεικαὶὁρᾷφάοςἠελίοιο.εἰδ᾽ἤδητέθνηκεκαὶεἰνἈΐδαοδόμοισιν,ὤμοιἔπειτ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ὅςμ᾽ἐπὶβουσὶνεἷσ᾽ἔτιτυτθὸνἐόνταΚεφαλλήνωνἐνὶδήμῳ.νῦνδ᾽αἱμὲνγίγνονταιἀθέσφατοι, οὐδέκενἄλλωςἀνδρίγ᾽ὑποσταχύοιτοβοῶνγένοςεὐρυμετώπων:τὰςδ᾽ἄλλοιμεκέλονταιἀγινέμεναίσφισιναὐτοῖςἔδμεναι: οὐδέτιπαιδὸςἐνὶμεγάροιςἀλέγουσιν,οὐδ᾽ὄπιδατρομέουσιθεῶν: μεμάασιγὰρἤδηκτήματαδάσσασθαιδὴνοἰχομένοιοἄνακτος.αὐτὰρἐμοὶτόδεθυμὸςἐνὶστήθεσσιφίλοισιπόλλ᾽ἐπιδινεῖται: μάλαμὲνκακὸνυἷοςἐόντοςἄλλωνδῆμονἱκέσθαιἰόντ᾽αὐτῇσιβόεσσιν,ἄνδραςἐςἀλλοδαπούς: τὸδὲῥίγιον, αὖθιμένονταβουσὶνἐπ᾽ἀλλοτρίῃσικαθήμενονἄλγεαπάσχειν.καίκενδὴπάλαιἄλλονὑπερμενέωνβασιλήωνἐξικόμηνφεύγων, ἐπεὶοὐκέτ᾽ἀνεκτὰπέλονται:ἀλλ᾽ἔτιτὸνδύστηνονὀΐομαι, εἴποθενἐλθὼνἀνδρῶνμνηστήρωνσκέδασινκατὰδώματαθείῃ.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“βουκόλ᾽, ἐπεὶ
οὔτε
κακῷ
οὔτ᾽
ἄφρονι
φωτὶ
ἔοικας,γιγνώσκωδὲκαὶαὐτὸςὅτοιπινυτὴφρέναςἵκει,τοὔνεκάτοιἐρέωκαὶἐπὶμέγανὅρκονὀμοῦμαι:ἴστωνῦνΖεὺςπρῶταθεῶνξενίητετράπεζαἱστίητ᾽Ὀδυσῆοςἀμύμονος, ἣνἀφικάνω,ἦσέθενἐνθάδ᾽ἐόντοςἐλεύσεταιοἴκαδ᾽Ὀδυσσεύς:σοῖσινδ᾽ὀφθαλμοῖσινἐπόψεαι, αἴκ᾽ἐθέλῃσθα,κτεινομένουςμνηστῆρας, οἳἐνθάδεκοιρανέουσιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεβοῶνἐπιβουκόλοςἀνήρ:“αἲ
γὰρ
τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος
τελέσειε
Κρονίων:γνοίηςχ᾽οἵηἐμὴδύναμιςκαὶχεῖρεςἕπονται.”ὣςδ᾽αὔτωςΕὔμαιοςἐπεύξατοπᾶσιθεοῖσινοστῆσαιὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε.ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,μνηστῆρεςδ᾽ἄραΤηλεμάχῳθάνατόντεμόροντεἤρτυον: αὐτὰρὁτοῖσινἀριστερὸςἤλυθενὄρνις,αἰετὸςὑψιπέτης, ἔχεδὲτρήρωναπέλειαν.τοῖσινδ᾽Ἀμφίνομοςἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:“ὦ
φίλοι, οὐχ
ἡμῖν
συνθεύσεται
ἥδε
γε
βουλή,Τηλεμάχοιοφόνος: ἀλλὰμνησώμεθαδαιτός.”ὣςἔφατ᾽Ἀμφίνομος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.ἐλθόντεςδ᾽ἐςδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιοχλαίναςμὲνκατέθεντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε,οἱδ᾽ἱέρευονὄϊςμεγάλουςκαὶπίοναςαἶγας,ἵρευονδὲσύαςσιάλουςκαὶβοῦνἀγελαίην:σπλάγχναδ᾽ἄρ᾽ὀπτήσαντεςἐνώμων, ἐνδέτεοἶνονκρητῆρσινκερόωντο: κύπελλαδὲνεῖμεσυβώτης.σῖτονδέσφ᾽ἐπένειμεΦιλοίτιος, ὄρχαμοςἀνδρῶν,καλοῖςἐνκανέοισιν, ἐῳνοχόειδὲΜελανθεύς.οἱδ᾽ἐπ᾽ὀνείαθ᾽ἑτοῖμαπροκείμεναχεῖραςἴαλλον.Τηλέμαχοςδ᾽Ὀδυσῆακαθίδρυε, κέρδεανωμῶν,ἐντὸςἐϋσταθέοςμεγάρου, παρὰλάϊνονοὐδόν,δίφρονἀεικέλιονκαταθεὶςὀλίγηντετράπεζαν:πὰρδ᾽ἐτίθεισπλάγχνωνμοίρας, ἐνδ᾽οἶνονἔχευενἐνδέπαϊχρυσέῳ, καίμινπρὸςμῦθονἔειπεν:“ἐνταυθοῖ
νῦν
ἧσο
μετ᾽
ἀνδράσιν
οἰνοποτάζων:κερτομίαςδέτοιαὐτὸςἐγὼκαὶχεῖραςἀφέξωπάντωνμνηστήρων, ἐπεὶοὔτοιδήμιόςἐστινοἶκοςὅδ᾽, ἀλλ᾽Ὀδυσῆος, ἐμοὶδ᾽ἐκτήσατοκεῖνος.ὑμεῖςδέ, μνηστῆρες, ἐπίσχετεθυμὸνἐνιπῆςκαὶχειρῶν, ἵναμήτιςἔριςκαὶνεῖκοςὄρηται.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςὀδὰξἐνχείλεσιφύντεςΤηλέμαχονθαύμαζον, ὃθαρσαλέωςἀγόρευε.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςμετέφη, Εὐπείθεοςυἱός:“καὶ
χαλεπόν
περ
ἐόντα
δεχώμεθα
μῦθον, Ἀχαιοί,Τηλεμάχου: μάλαδ᾽ἧμινἀπειλήσαςἀγορεύει.οὐγὰρΖεὺςεἴασεΚρονίων: τῷκέμινἤδηπαύσαμενἐνμεγάροισι, λιγύνπερἐόντ᾽ἀγορητήν.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος: ὁδ᾽ἄρ᾽οὐκἐμπάζετομύθων.κήρυκεςδ᾽ἀνὰἄστυθεῶνἱερὴνἑκατόμβηνἦγον: τοὶδ᾽ἀγέροντοκάρηκομόωντεςἈχαιοὶἄλσοςὕποσκιερὸνἑκατηβόλουἈπόλλωνος.οἱδ᾽ἐπεὶὤπτησανκρέ᾽ὑπέρτερακαὶἐρύσαντο,μοίραςδασσάμενοιδαίνυντ᾽ἐρικυδέαδαῖτα:πὰρδ᾽ἄρ᾽Ὀδυσσῆϊμοῖρανθέσανοἳπονέοντοἴσην, ὡςαὐτοίπερἐλάγχανον: ὣςγὰρἀνώγειΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο.μνηστῆραςδ᾽οὐπάμπανἀγήνοραςεἴαἈθήνηλώβηςἴσχεσθαιθυμαλγέος, ὄφρ᾽ἔτιμᾶλλονδύηἄχοςκραδίηνΛαερτιάδηνὈδυσῆα.ἦνδέτιςἐνμνηστῆρσινἀνὴρἀθεμίστιαεἰδώς,Κτήσιπποςδ᾽ὄνομ᾽ἔσκε, Σάμῃδ᾽ἐνὶοἰκίαναῖεν:ὃςδήτοικτεάτεσσιπεποιθὼςθεσπεσίοισιμνάσκετ᾽Ὀδυσσῆοςδὴνοἰχομένοιοδάμαρτα.ὅςῥατότεμνηστῆρσινὑπερφιάλοισιμετηύδα:“κέκλυτέ
μευ, μνηστῆρες
ἀγήνορες, ὄφρα
τι
εἴπω:μοῖρανμὲνδὴξεῖνοςἔχειπάλαι, ὡςἐπέοικεν,ἴσην: οὐγὰρκαλὸνἀτέμβεινοὐδὲδίκαιονξείνουςΤηλεμάχου, ὅςκεντάδεδώμαθ᾽ἵκηται.ἀλλ᾽ἄγεοἱκαὶἐγὼδῶξείνιον, ὄφρακαὶαὐτὸςἠὲλοετροχόῳδώῃγέραςἠέτῳἄλλῳδμώων, οἳκατὰδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο.”ὣςεἰπὼνἔρριψεβοὸςπόδαχειρὶπαχείῃ.κείμενονἐκκανέοιολαβών: ὁδ᾽ἀλεύατ᾽Ὀδυσσεὺςἦκαπαρακλίναςκεφαλήν, μείδησεδὲθυμῷσαρδάνιονμάλατοῖον: ὁδ᾽εὔδμητονβάλετοῖχον.Κτήσιππονδ᾽ἄραΤηλέμαχοςἠνίπαπεμύθῳ:“Κτήσιππ᾽, ἦ
μάλα
τοι
τόδε
κέρδιον
ἔπλετο
θυμῷ:οὐκἔβαλεςτὸνξεῖνον: ἀλεύατογὰρβέλοςαὐτός.ἦγάρκένσεμέσονβάλονἔγχεϊὀξυόεντι,καίκέτοιἀντὶγάμοιοπατὴρτάφονἀμφεπονεῖτοἐνθάδε. τῷμήτίςμοιἀεικείαςἐνὶοἴκῳφαινέτω: ἤδηγὰρνοέωκαὶοἶδαἕκαστα,ἐσθλάτεκαὶτὰχέρηα: πάροςδ᾽ἔτινήπιοςἦα.ἀλλ᾽ἔμπηςτάδεμὲνκαὶτέτλαμενεἰσορόωντες,μήλωνσφαζομένωνοἴνοιότεπινομένοιοκαὶσίτου: χαλεπὸνγὰρἐρυκακέεινἕναπολλούς.ἀλλ᾽ἄγεμηκέτιμοικακὰῥέζετεδυσμενέοντες:εἰδ᾽ἤδημ᾽αὐτὸνκτεῖναιμενεαίνετεχαλκῷ,καίκετὸβουλοίμην, καίκενπολὺκέρδιονεἴητεθνάμενἢτάδεγ᾽αἰὲνἀεικέαἔργ᾽ὁράασθαι,ξείνουςτεστυφελιζομένουςδμῳάςτεγυναῖκαςῥυστάζονταςἀεικελίωςκατὰδώματακαλά.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκὴνἐγένοντοσιωπῇ:ὀψὲδὲδὴμετέειπεΔαμαστορίδηςἈγέλαος:“ὦ
φίλοι, οὐκ
ἂν
δή
τις
ἐπὶ
ῥηθέντι
δικαίῳ
ἀντιβίοιςἐπέεσσικαθαπτόμενοςχαλεπαίνοι:μήτετιτὸνξεῖνονστυφελίζετεμήτετιν᾽ἄλλονδμώων, οἳκατὰδώματ᾽Ὀδυσσῆοςθείοιο.Τηλεμάχῳδέκεμῦθονἐγὼκαὶμητέριφαίηνἤπιον, εἴσφωϊνκραδίῃἅδοιἀμφοτέροιϊν.ὄφραμὲνὑμῖνθυμὸςἐνὶστήθεσσινἐώλπεινοστήσεινὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε,τόφρ᾽οὔτιςνέμεσιςμενέμεντ᾽ἦνἰσχέμεναίτεμνηστῆραςκατὰδώματ᾽, ἐπεὶτόδεκέρδιονἦεν,εἰνόστησ᾽Ὀδυσεὺςκαὶὑπότροποςἵκετοδῶμα:νῦνδ᾽ἤδητόδεδῆλον, ὅτ᾽οὐκέτινόστιμόςἐστιν.ἀλλ᾽ἄγε, σῇτάδεμητρὶπαρεζόμενοςκατάλεξον,γήμασθ᾽ὅςτιςἄριστοςἀνὴρκαὶπλεῖσταπόρῃσιν,ὄφρασὺμὲνχαίρωνπατρώϊαπάντανέμηαι,ἔσθωνκαὶπίνων, ἡδ᾽ἄλλουδῶμακομίζῃ.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“οὐ
μὰ
Ζῆν᾽, Ἀγέλαε, καὶ
ἄλγεα
πατρὸς
ἐμοῖο,ὅςπουτῆλ᾽Ἰθάκηςἢἔφθιταιἢἀλάληται,οὔτιδιατρίβωμητρὸςγάμον, ἀλλὰκελεύωγήμασθ᾽ᾧκ᾽ἐθέλῃ, ποτὶδ᾽ἄσπεταδῶραδίδωμι.αἰδέομαιδ᾽ἀέκουσανἀπὸμεγάροιοδίεσθαιμύθῳἀναγκαίῳ: μὴτοῦτοθεὸςτελέσειεν.”ὣςφάτοΤηλέμαχος: μνηστῆρσιδὲΠαλλὰςἈθήνηἄσβεστονγέλωὦρσε, παρέπλαγξενδὲνόημα.οἱδ᾽ἤδηγναθμοῖσιγελοίωνἀλλοτρίοισιν,αἱμοφόρυκταδὲδὴκρέαἤσθιον: ὄσσεδ᾽ἄρασφέωνδακρυόφινπίμπλαντο, γόονδ᾽ὠΐετοθυμός.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής:“ἆ
δειλοί, τί
κακὸν
τόδε
πάσχετε; νυκτὶ
μὲν
ὑμέων
εἰλύαταικεφαλαίτεπρόσωπάτενέρθετεγοῦνα.οἰμωγὴδὲδέδηε, δεδάκρυνταιδὲπαρειαί,αἵματιδ᾽ἐρράδαταιτοῖχοικαλαίτεμεσόδμαι:εἰδώλωνδὲπλέονπρόθυρον, πλείηδὲκαὶαὐλή,ἱεμένωνἜρεβόσδεὑπὸζόφον: ἠέλιοςδὲοὐρανοῦἐξαπόλωλε, κακὴδ᾽ἐπιδέδρομενἀχλύς.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπ᾽αὐτῷἡδὺγέλασσαν.τοῖσινδ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἦρχ᾽ἀγορεύειν:“ἀφραίνει
ξεῖνος
νέον
ἄλλοθεν
εἰληλουθώς.ἀλλάμιναἶψα, νέοι, δόμουἐκπέμψασθεθύραζεεἰςἀγορὴνἔρχεσθαι, ἐπεὶτάδενυκτὶἐΐσκει.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΘεοκλύμενοςθεοειδής:“Εὐρύμαχ᾽, οὔ
τί
σ᾽
ἄνωγα
ἐμοὶ
πομπῆας
ὀπάζειν:εἰσίμοιὀφθαλμοίτεκαὶοὔατακαὶπόδεςἄμφωκαὶνόοςἐνστήθεσσιτετυγμένοςοὐδὲνἀεικής.τοῖςἔξειμιθύραζε, ἐπεὶνοέωκακὸνὔμμινἐρχόμενον, τόκενοὔτιςὑπεκφύγοιοὐδ᾽ἀλέαιτομνηστήρων, οἳδῶμακάτ᾽ἀντιθέουὈδυσῆοςἀνέραςὑβρίζοντεςἀτάσθαλαμηχανάασθε.”ὣςεἰπὼνἐξῆλθεδόμωνεὖναιεταόντων,ἵκετοδ᾽ἐςΠείραιον, ὅμινπρόφρωνὑπέδεκτο.μνηστῆρεςδ᾽ἄραπάντεςἐςἀλλήλουςὁρόωντεςΤηλέμαχονἐρέθιζον, ἐπὶξείνοιςγελόωντες:ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:“Τηλέμαχ᾽, οὔ
τις
σεῖο
κακοξεινώτερος
ἄλλος:οἷονμέντινατοῦτονἔχειςἐπίμαστονἀλήτην,σίτουκαὶοἴνουκεχρημένον, οὐδέτιἔργωνἔμπαιονοὐδὲβίης, ἀλλ᾽αὔτωςἄχθοςἀρούρης.ἄλλοςδ᾽αὖτέτιςοὗτοςἀνέστημαντεύεσθαι.ἀλλ᾽εἴμοίτιπίθοιο, τόκενπολὺκέρδιονεἴη:τοὺςξείνουςἐννηῒπολυκληῗδιβαλόντεςἐςΣικελοὺςπέμψωμεν, ὅθενκέτοιἄξιονἄλφοι.”ὣςἔφασανμνηστῆρες: ὁδ᾽οὐκἐμπάζετομύθων,ἀλλ᾽ἀκέωνπατέραπροσεδέρκετο, δέγμενοςαἰεί,ὁππότεδὴμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφήσει.ἡδὲκατ᾽ἄντηστινθεμένηπερικαλλέαδίφρονκούρηἸκαρίοιο, περίφρωνΠηνελόπεια,ἀνδρῶνἐνμεγάροισινἑκάστουμῦθονἄκουεν.δεῖπνονμὲνγάρτοίγεγελοίωντεςτετύκοντοἡδὺτεκαὶμενοεικές, ἐπεὶμάλαπόλλ᾽ἱέρευσαν:δόρπουδ᾽οὐκἄνπωςἀχαρίστερονἄλλογένοιτο,οἷονδὴτάχ᾽ἔμελλεθεὰκαὶκαρτερὸςἀνὴρθησέμεναι: πρότεροιγὰρἀεικέαμηχανόωντο.
τῇδ᾽ἄρ᾽ἐπὶφρεσὶθῆκεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη,κούρῃἸκαρίοιο, περίφρονιΠηνελοπείῃ,τόξονμνηστήρεσσιθέμενπολιόντεσίδηρονἐνμεγάροιςὈδυσῆος, ἀέθλιακαὶφόνουἀρχήν.κλίμακαδ᾽ὑψηλὴνπροσεβήσετοοἷοδόμοιο,εἵλετοδὲκληῗδ᾽εὐκαμπέαχειρὶπαχείῃκαλὴνχαλκείην: κώπηδ᾽ἐλέφαντοςἐπῆεν.βῆδ᾽ἴμεναιθάλαμόνδεσὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνἔσχατον: ἔνθαδέοἱκειμήλιακεῖτοἄνακτος,χαλκόςτεχρυσόςτεπολύκμητόςτεσίδηρος.ἔνθαδὲτόξονκεῖτοπαλίντονονἠδὲφαρέτρηἰοδόκος, πολλοὶδ᾽ἔνεσανστονόεντεςὀϊστοί,δῶρατάοἱξεῖνοςΛακεδαίμονιδῶκετυχήσαςἼφιτοςΕὐρυτίδης, ἐπιείκελοςἀθανάτοισι.τὼδ᾽ἐνΜεσσήνῃξυμβλήτηνἀλλήλοιϊνοἴκῳἐνὈρτιλόχοιοδαΐφρονος. ἦτοιὈδυσσεὺςἦλθεμετὰχρεῖος, τόῥάοἱπᾶςδῆμοςὄφελλε:μῆλαγὰρἐξἸθάκηςΜεσσήνιοιἄνδρεςἄειραννηυσὶπολυκλήϊσιτριηκόσι᾽ἠδὲνομῆας.τῶνἕνεκ᾽ἐξεσίηνπολλὴνὁδὸνἦλθενὈδυσσεὺςπαιδνὸςἐών: πρὸγὰρἧκεπατὴρἄλλοιτεγέροντες.Ἴφιτοςαὖθ᾽ἵππουςδιζήμενος, αἵοἱὄλοντοδώδεκαθήλειαι, ὑπὸδ᾽ἡμίονοιταλαεργοί:αἳδήοἱκαὶἔπειταφόνοςκαὶμοῖραγένοντο,ἐπεὶδὴΔιὸςυἱὸνἀφίκετοκαρτερόθυμον,φῶθ᾽Ἡρακλῆα, μεγάλωνἐπιίστοραἔργων,ὅςμινξεῖνονἐόντακατέκτανενᾧἐνὶοἴκῳ,σχέτλιος, οὐδὲθεῶνὄπινᾐδέσατ᾽οὐδὲτράπεζαν,τὴνἥνοἱπαρέθηκεν: ἔπειταδὲπέφνεκαὶαὐτόν,ἵππουςδ᾽αὐτὸςἔχεκρατερώνυχαςἐνμεγάροισι.τὰςἐρέωνὈδυσῆϊσυνήντετο, δῶκεδὲτόξον,τὸπρὶνμένῥ᾽ἐφόρειμέγαςΕὔρυτος, αὐτὰρὁπαιδὶκάλλιπ᾽ἀποθνῄσκωνἐνδώμασινὑψηλοῖσι.τῷδ᾽Ὀδυσεὺςξίφοςὀξὺκαὶἄλκιμονἔγχοςἔδωκεν,ἀρχὴνξεινοσύνηςπροσκηδέος: οὐδὲτραπέζῃγνώτηνἀλλήλων: πρὶνγὰρΔιὸςυἱὸςἔπεφνενἼφιτονΕὐρυτίδην, ἐπιείκελονἀθανάτοισιν,ὅςοἱτόξονἔδωκε. τὸδ᾽οὔποτεδῖοςὈδυσσεὺςἐρχόμενοςπόλεμόνδεμελαινάωνἐπὶνηῶνᾑρεῖτ᾽, ἀλλ᾽αὐτοῦμνῆμαξείνοιοφίλοιοκέσκετ᾽ἐνὶμεγάροισι, φόρειδέμινἧςἐπὶγαίης.ἡδ᾽ὅτεδὴθάλαμοντὸνἀφίκετοδῖαγυναικῶνοὐδόντεδρύϊνονπροσεβήσετο, τόνποτετέκτωνξέσσενἐπισταμένωςκαὶἐπὶστάθμηνἴθυνεν,ἐνδὲσταθμοὺςἄρσε, θύραςδ᾽ἐπέθηκεφαεινάς,αὐτίκ᾽ἄρ᾽ἥγ᾽ἱμάνταθοῶςἀπέλυσεκορώνης,ἐνδὲκληῗδ᾽ἧκε, θυρέωνδ᾽ἀνέκοπτενὀχῆαςἄντατιτυσκομένη: τὰδ᾽ἀνέβραχενἠΰτεταῦροςβοσκόμενοςλειμῶνι: τόσ᾽ἔβραχεκαλὰθύρετραπληγέντακληΐδι, πετάσθησανδέοἱὦκα.ἡδ᾽ἄρ᾽ἐφ᾽ὑψηλῆςσανίδοςβῆ: ἔνθαδὲχηλοὶἕστασαν, ἐνδ᾽ἄρατῇσιθυώδεαεἵματ᾽ἔκειτο.ἔνθενὀρεξαμένηἀπὸπασσάλουαἴνυτοτόξοναὐτῷγωρυτῷ, ὅςοἱπερίκειτοφαεινός.ἑζομένηδὲκατ᾽αὖθι, φίλοιςἐπὶγούνασιθεῖσα,κλαῖεμάλαλιγέως, ἐκδ᾽ᾕρεετόξονἄνακτος.ἡδ᾽ἐπεὶοὖντάρφθηπολυδακρύτοιογόοιο,βῆῥ᾽ἴμεναιμέγαρόνδεμετὰμνηστῆραςἀγαυοὺςτόξονἔχουσ᾽ἐνχειρὶπαλίντονονἠδὲφαρέτρηνἰοδόκον: πολλοὶδ᾽ἔνεσανστονόεντεςὀϊστοί.τῇδ᾽ἄρ᾽ἅμ᾽ἀμφίπολοιφέρονὄγκιον, ἔνθασίδηροςκεῖτοπολὺςκαὶχαλκός, ἀέθλιατοῖοἄνακτος.ἡδ᾽ὅτεδὴμνηστῆραςἀφίκετοδῖαγυναικῶν,στῆῥαπαρὰσταθμὸντέγεοςπύκαποιητοῖο,ἄνταπαρειάωνσχομένηλιπαρὰκρήδεμνα.ἀμφίπολοςδ᾽ἄραοἱκεδνὴἑκάτερθεπαρέστη.αὐτίκαδὲμνηστῆρσιμετηύδακαὶφάτομῦθον:“κέκλυτέ
μευ, μνηστῆρες
ἀγήνορες, οἳ
τόδε
δῶμα
ἐχράετ᾽ἐσθιέμενκαὶπινέμενἐμμενὲςαἰεὶἀνδρὸςἀποιχομένοιοπολὺνχρόνον: οὐδέτιν᾽ἄλληνμύθουποιήσασθαιἐπισχεσίηνἐδύνασθε,ἀλλ᾽ἐμὲἱέμενοιγῆμαιθέσθαιτεγυναῖκα.ἀλλ᾽ἄγετε, μνηστῆρες, ἐπεὶτόδεφαίνετ᾽ἄεθλον.θήσωγὰρμέγατόξονὈδυσσῆοςθείοιο:ὃςδέκεῥηΐτατ᾽ἐντανύσῃβιὸνἐνπαλάμῃσικαὶδιοϊστεύσῃπελέκεωνδυοκαίδεκαπάντων,τῷκενἅμ᾽ἑσποίμην, νοσφισσαμένητόδεδῶμακουρίδιον, μάλακαλόν, ἐνίπλειονβιότοιο,τοῦποτὲμεμνήσεσθαιὀΐομαιἔνπερὀνείρῳ.”ὣςφάτο, καίῥ᾽Εὔμαιονἀνώγει, δῖονὑφορβόν,τόξονμνηστήρεσσιθέμενπολιόντεσίδηρον.δακρύσαςδ᾽Εὔμαιοςἐδέξατοκαὶκατέθηκε:κλαῖεδὲβουκόλοςἄλλοθ᾽, ἐπεὶἴδετόξονἄνακτος.Ἀντίνοοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“νήπιοι
ἀγροιῶται, ἐφημέρια
φρονέοντες,ἆδειλώ, τίνυδάκρυκατείβετονἠδὲγυναικὶθυμὸνἐνὶστήθεσσινὀρίνετον; ᾗτεκαὶἄλλωςκεῖταιἐνἄλγεσιθυμός, ἐπεὶφίλονὤλεσ᾽ἀκοίτην.ἀλλ᾽ἀκέωνδαίνυσθεκαθήμενοι, ἠὲθύραζεκλαίετονἐξελθόντε, κατ᾽αὐτόθιτόξαλιπόντε,μνηστήρεσσινἄεθλονἀάατον: οὐγὰρὀΐωῥηϊδίωςτόδετόξονἐΰξοονἐντανύεσθαι.οὐγάρτιςμέτατοῖοςἀνὴρἐντοίσδεσιπᾶσινοἷοςὈδυσσεὺςἔσκεν: ἐγὼδέμιναὐτὸςὄπωπα,καὶγὰρμνήμωνεἰμί, πάϊςδ᾽ἔτινήπιοςἦα.”ὣςφάτο, τῷδ᾽ἄραθυμὸςἐνὶστήθεσσινἐώλπεινευρὴνἐντανύσεινδιοϊστεύσειντεσιδήρου.ἦτοιὀϊστοῦγεπρῶτοςγεύσεσθαιἔμελλενἐκχειρῶνὈδυσῆοςἀμύμονος, ὃντότ᾽ἀτίμαἥμενοςἐνμεγάροις, ἐπὶδ᾽ὤρνυεπάνταςἑταίρους.τοῖσιδὲκαὶμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο:“ὢ
πόποι, ἦ
μάλα
με
Ζεὺς
ἄφρονα
θῆκε
Κρονίων:μήτηρμένμοίφησιφίλη, πινυτήπερἐοῦσα,ἄλλῳἅμ᾽ἕψεσθαινοσφισσαμένητόδεδῶμα:αὐτὰρἐγὼγελόωκαὶτέρπομαιἄφρονιθυμῷ.ἀλλ᾽ἄγετε, μνηστῆρες, ἐπεὶτόδεφαίνετ᾽ἄεθλον,οἵηνῦνοὐκἔστιγυνὴκατ᾽Ἀχαιΐδαγαῖαν,οὔτεΠύλουἱερῆςοὔτ᾽ἌργεοςοὔτεΜυκήνης:οὔτ᾽αὐτῆςἸθάκηςοὔτ᾽ἠπείροιομελαίνης:καὶδ᾽αὐτοὶτόδεγ᾽ἴστε: τίμεχρὴμητέροςαἴνου;ἀλλ᾽ἄγεμὴμύνῃσιπαρέλκετεμηδ᾽ἔτιτόξουδηρὸνἀποτρωπᾶσθετανυστύος, ὄφραἴδωμεν.καὶδέκεναὐτὸςἐγὼτοῦτόξουπειρησαίμην:εἰδέκενἐντανύσωδιοϊστεύσωτεσιδήρου,οὔκέμοιἀχνυμένῳτάδεδώματαπότνιαμήτηρλείποιἅμ᾽ἄλλῳἰοῦσ᾽, ὅτ᾽ἐγὼκατόπισθελιποίμηνοἷόςτ᾽ἤδηπατρὸςἀέθλιακάλ᾽ἀνελέσθαι.”ἦκαὶἀπ᾽ὤμοιϊνχλαῖνανθέτοφοινικόεσσανὀρθὸςἀναΐξας, ἀπὸδὲξίφοςὀξὺθέτ᾽ὤμων.πρῶτονμὲνπελέκεαςστῆσεν, διὰτάφρονὀρύξαςπᾶσιμίανμακρήν, καὶἐπὶστάθμηνἴθυνεν,ἀμφὶδὲγαῖανἔναξε: τάφοςδ᾽ἕλεπάνταςἰδόντας,ὡςεὐκόσμωςστῆσε: πάροςδ᾽οὐπώποτ᾽ὀπώπει.στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰὼνκαὶτόξουπειρήτιζε.τρὶςμένμινπελέμιξενἐρύσσεσθαιμενεαίνων,τρὶςδὲμεθῆκεβίης, ἐπιελπόμενοςτόγεθυμῷ,νευρὴνἐντανύεινδιοϊστεύσειντεσιδήρου.καίνύκεδήῥ᾽ἐτάνυσσεβίῃτὸτέταρτονἀνέλκων,ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςἀνένευεκαὶἔσχεθενἱέμενόνπερ.τοῖςδ᾽αὖτιςμετέειφ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο:“ὢ
πόποι, ἦ
καὶ
ἔπειτα
κακός
τ᾽
ἔσομαι
καὶ
ἄκικυς,ἠὲνεώτερόςεἰμικαὶοὔπωχερσὶπέποιθαἄνδρ᾽ἀπαμύνασθαι, ὅτετιςπρότεροςχαλεπήνῃ.ἀλλ᾽ἄγεθ᾽, οἵπερἐμεῖοβίῃπροφερέστεροίἐστε,τόξουπειρήσασθε, καὶἐκτελέωμενἄεθλον.”ὣςεἰπὼντόξονμὲνἀπὸἕοθῆκεχαμᾶζε,κλίναςκολλητῇσινἐϋξέστῃςσανίδεσσιν,αὐτοῦδ᾽ὠκὺβέλοςκαλῇπροσέκλινεκορώνῃ,ἂψδ᾽αὖτιςκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστη.τοῖσινδ᾽Ἀντίνοοςμετέφη, Εὐπείθεοςυἱός:“ὄρνυσθ᾽
ἑξείης
ἐπιδέξια
πάντες
ἑταῖροι,ἀρξάμενοιτοῦχώρουὅθεντέπεροἰνοχοεύει.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.Λειώδηςδὲπρῶτοςἀνίστατο, Οἴνοποςυἱός,ὅσφιθυοσκόοςἔσκε, παρὰκρητῆραδὲκαλὸνἷζεμυχοίτατοςαἰέν: ἀτασθαλίαιδέοἱοἴῳἐχθραὶἔσαν, πᾶσινδὲνεμέσσαμνηστήρεσσιν:ὅςῥατότεπρῶτοςτόξονλάβεκαὶβέλοςὠκύ.στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰὼνκαὶτόξουπειρήτιζεν,οὐδέμινἐντάνυσε: πρὶνγὰρκάμεχεῖραςἀνέλκωνἀτρίπτουςἁπαλάς: μετὰδὲμνηστῆρσινἔειπεν:“ὦ
φίλοι, οὐ
μὲν
ἐγὼ
τανύω, λαβέτω
δὲ
καὶ
ἄλλος.πολλοὺςγὰρτόδετόξονἀριστῆαςκεκαδήσειθυμοῦκαὶψυχῆς, ἐπεὶἦπολὺφέρτερόνἐστιτεθνάμενἢζώονταςἁμαρτεῖν, οὗθ᾽ἕνεκ᾽αἰεὶἐνθάδ᾽ὁμιλέομεν, ποτιδέγμενοιἤματαπάντα.νῦνμέντιςκαὶἔλπετ᾽ἐνὶφρεσὶνἠδὲμενοινᾷγῆμαιΠηνελόπειαν, Ὀδυσσῆοςπαράκοιτιν.αὐτὰρἐπὴντόξουπειρήσεταιἠδὲἴδηται,ἄλληνδήτιν᾽ἔπειταἈχαιϊάδωνεὐπέπλωνμνάσθωἐέδνοισινδιζήμενος: ἡδέκ᾽ἔπειταγήμαιθ᾽ὅςκεπλεῖσταπόροικαὶμόρσιμοςἔλθοι.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησενκαὶἀπὸἕοτόξονἔθηκε,κλίναςκολλητῇσινἐϋξέστῃςσανίδεσσιν,αὐτοῦδ᾽ὠκὺβέλοςκαλῇπροσέκλινεκορώνῃ,ἂψδ᾽αὖτιςκατ᾽ἄρἕζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστη.Ἀντίνοοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζε:“λειῶδες, ποῖόν
σε
ἔπος
φύγεν
ἕρκος
ὀδόντων,δεινόντ᾽ἀργαλέοντε, —νεμεσσῶμαι
δέ
τ᾽
ἀκούων—εἰδὴτοῦτόγετόξονἀριστῆαςκεκαδήσειθυμοῦκαὶψυχῆς, ἐπεὶοὐδύνασαισὺτανύσσαι.οὐγάρτοίσέγετοῖονἐγείνατοπότνιαμήτηροἷόντεῥυτῆραβιοῦτ᾽ἔμεναικαὶὀϊστῶν:ἀλλ᾽ἄλλοιτανύουσιτάχαμνηστῆρεςἀγαυοί.”ὣςφάτο, καίῥ᾽ἐκέλευσεΜελάνθιον, αἰπόλοναἰγῶν:“ἄγρει
δή, πῦρ
κῆον
ἐνὶ
μεγάροισι, Μελανθεῦ,πὰρδὲτίθειδίφροντεμέγανκαὶκῶαςἐπ᾽αὐτοῦ,ἐκδὲστέατοςἔνεικεμέγαντροχὸνἔνδονἐόντος,ὄφρανέοιθάλποντες, ἐπιχρίοντεςἀλοιφῇ,τόξουπειρώμεσθακαὶἐκτελέωμενἄεθλον.”ὣςφάθ᾽, ὁδ᾽αἶψ᾽ἀνέκαιεΜελάνθιοςἀκάματονπῦρ,πὰρδὲφέρωνδίφρονθῆκενκαὶκῶαςἐπ᾽αὐτοῦ,ἐκδὲστέατοςἔνεικεμέγαντροχὸνἔνδονἐόντος:τῷῥανέοιθάλποντεςἐπειρῶντ᾽: οὐδ᾽ἐδύναντοἐντανύσαι, πολλὸνδὲβίηςἐπιδευέεςἦσαν.Ἀντίνοοςδ᾽ἔτ᾽ἐπεῖχεκαὶΕὐρύμαχοςθεοειδής,ἀρχοὶμνηστήρων: ἀρετῇδ᾽ἔσανἔξοχ᾽ἄριστοι.τὼδ᾽ἐξοἴκουβῆσανὁμαρτήσαντεςἅμ᾽ἄμφωβουκόλοςἠδὲσυφορβὸςὈδυσσῆοςθείοιο:ἐκδ᾽αὐτὸςμετὰτοὺςδόμουἤλυθεδῖοςὈδυσσεύς.ἀλλ᾽ὅτεδήῥ᾽ἐκτὸςθυρέωνἔσανἠδὲκαὶαὐλῆς,φθεγξάμενόςσφεἔπεσσιπροσηύδαμειλιχίοισι:“βουκόλε
καὶ
σύ, συφορβέ, ἔπος
τί
κε
μυθησαίμην,ἦαὐτὸςκεύθω; φάσθαιδέμεθυμὸςἀνώγει.ποῖοίκ᾽εἶτ᾽Ὀδυσῆϊἀμυνέμεν, εἴποθενἔλθοιὧδεμάλ᾽ἐξαπίνηςκαίτιςθεὸςαὐτὸνἐνείκαι;ἤκεμνηστήρεσσινἀμύνοιτ᾽ἦὈδυσῆϊ;εἴπαθ᾽ὅπωςὑμέαςκραδίηθυμόςτεκελεύει.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεβοῶνἐπιβουκόλοςἀνήρ:“Ζεῦ
πάτερ, αἲ
γὰρ
τοῦτο
τελευτήσειας
ἐέλδωρ,ὡςἔλθοιμὲνκεῖνοςἀνήρ, ἀγάγοιδέἑδαίμων:γνοίηςχ᾽οἵηἐμὴδύναμιςκαὶχεῖρεςἕπονται.”ὣςδ᾽αὔτωςΕὔμαιοςἐπεύχετοπᾶσιθεοῖσινοστῆσαιὈδυσῆαπολύφροναὅνδεδόμονδε.αὐτὰρἐπεὶδὴτῶνγενόοννημερτέ᾽ἀνέγνω,ἐξαῦτίςσφεἔπεσσινἀμειβόμενοςπροσέειπεν:“ἔνδον
μὲν
δὴ
ὅδ᾽
αὐτὸς
ἐγώ, κακὰ
πολλὰ
μογήσας
ἤλυθονεἰκοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.γιγνώσκωδ᾽ὡςσφῶϊνἐελδομένοισινἱκάνωοἴοισιδμώων: τῶνδ᾽ἄλλωνοὔτευἄκουσαεὐξαμένουἐμὲαὖτιςὑπότροπονοἴκαδ᾽ἱκέσθαι.σφῶϊνδ᾽, ὡςἔσεταίπερ, ἀληθείηνκαταλέξω.εἴχ᾽ὑπ᾽ἐμοίγεθεὸςδαμάσῃμνηστῆραςἀγαυούς,ἄξομαιἀμφοτέροιςἀλόχουςκαὶκτήματ᾽ὀπάσσωοἰκίατ᾽ἐγγὺςἐμεῖοτετυγμένα: καίμοιἔπειταΤηλεμάχουἑτάρωτεκασιγνήτωτεἔσεσθον.εἰδ᾽ἄγεδή, καὶσῆμαἀριφραδὲςἄλλοτιδείξω,ὄφραμ᾽ἐῢγνῶτονπιστωθῆτόντ᾽ἐνὶθυμῷ,οὐλήν, τήνποτέμεσῦςἤλασελευκῷὀδόντιΠαρνησόνδ᾽ἐλθόντασὺνυἱάσινΑὐτολύκοιο.”ὣςεἰπὼνῥάκεαμεγάληςἀποέργαθενοὐλῆς.τὼδ᾽ἐπεὶεἰσιδέτηνεὖτ᾽ἐφράσσαντοἕκαστα,κλαῖονἄρ᾽ἀμφ᾽Ὀδυσῆϊδαΐφρονιχεῖρεβαλόντε,καὶκύνεονἀγαπαζόμενοικεφαλήντεκαὶὤμουςὣςδ᾽αὔτωςὈδυσεὺςκεφαλὰςκαὶχεῖραςἔκυσσε.καίνύκ᾽ὀδυρομένοισινἔδυφάοςἠελίοιο,εἰμὴὈδυσσεὺςαὐτὸςἐρύκακεφώνησέντε:“παύεσθον
κλαυθμοῖο
γόοιό
τε, μή
τις
ἴδηται
ἐξελθὼνμεγάροιο, ἀτὰρεἴπῃσικαὶεἴσω.ἀλλὰπρομνηστῖνοιἐσέλθετε, μηδ᾽ἅμαπάντες,πρῶτοςἐγώ, μετὰδ᾽ὔμμες: ἀτὰρτόδεσῆματετύχθω:ἄλλοιμὲνγὰρπάντες, ὅσοιμνηστῆρεςἀγαυοί,οὐκἐάσουσινἐμοὶδόμεναιβιὸνἠδὲφαρέτρην:ἀλλὰσύ, δῖ᾽Εὔμαιε, φέρωνἀνὰδώματατόξονἐνχείρεσσινἐμοὶθέμεναι, εἰπεῖντεγυναιξὶκληῗσαιμεγάροιοθύραςπυκινῶςἀραρυίας,ἢνδέτιςἢστοναχῆςἠὲκτύπουἔνδονἀκούσῃἀνδρῶνἡμετέροισινἐνἕρκεσι, μήτιθύραζεπροβλώσκειν, ἀλλ᾽αὐτοῦἀκὴνἔμεναιπαρὰἔργῳ.σοὶδέ, Φιλοίτιεδῖε, θύραςἐπιτέλλομαιαὐλῆςκληῗσαικληῗδι, θοῶςδ᾽ἐπὶδεσμὸνἰῆλαι.”ὣςεἰπὼνεἰσῆλθεδόμουςεὖναιετάοντας:ἕζετ᾽ἔπειτ᾽ἐπὶδίφρονἰών, ἔνθενπερἀνέστη:ἐςδ᾽ἄρακαὶτὼδμῶεἴτηνθείουὈδυσῆος.Εὐρύμαχοςδ᾽ἤδητόξονμετὰχερσὶνἐνώμα,θάλπωνἔνθακαὶἔνθασέλᾳπυρός: ἀλλάμινοὐδ᾽ὣςἐντανύσαιδύνατο, μέγαδ᾽ἔστενεκυδάλιμονκῆρ:ὀχθήσαςδ᾽ἄραεἶροςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“ὢ
πόποι, ἧ
μοι
ἄχος
περί
τ᾽
αὐτοῦ
καὶ
περὶ
πάντων:οὔτιγάμουτοσσοῦτονὀδύρομαι, ἀχνύμενόςπερ:εἰσὶκαὶἄλλαιπολλαὶἈχαιΐδες, αἱμὲνἐναὐτῇἀμφιάλῳἸθάκῃ, αἱδ᾽ἄλλῃσινπολίεσσιν:ἀλλ᾽εἰδὴτοσσόνδεβίηςἐπιδευέεςεἰμὲνἀντιθέουὈδυσῆος, ὅτ᾽οὐδυνάμεσθατανύσσαιτόξον: ἐλεγχείηδὲκαὶἐσσομένοισιπυθέσθαι.”τὸνδ᾽αὖτ᾽Ἀντίνοοςπροσέφη, Εὐπείθεοςυἱός:“Εὐρύμαχ᾽, οὐχ
οὕτως
ἔσται: νοέεις
δὲ
καὶ
αὐτός.νῦνμὲνγὰρκατὰδῆμονἑορτὴτοῖοθεοῖοἁγνή: τίςδέκετόξατιταίνοιτ᾽; ἀλλὰἕκηλοικάτθετ᾽: ἀτὰρπελέκεάςγεκαὶεἴκ᾽εἰῶμενἅπανταςἑστάμεν: οὐμὲνγάρτιν᾽ἀναιρήσεσθαιὀΐω,ἐλθόντ᾽ἐςμέγαρονΛαερτιάδεωὈδυσῆος.ἀλλ᾽ἄγετ᾽, οἰνοχόοςμὲνἐπαρξάσθωδεπάεσσιν,ὄφρασπείσαντεςκαταθείομενἀγκύλατόξα:ἠῶθενδὲκέλεσθεΜελάνθιον, αἰπόλοναἰγῶν,αἶγαςἄγειν, αἳπᾶσιμέγ᾽ἔξοχοιαἰπολίοισιν,ὄφρ᾽ἐπὶμηρίαθέντεςἈπόλλωνικλυτοτόξῳτόξουπειρώμεσθακαὶἐκτελέωμενἄεθλον.”ὣςἔφατ᾽Ἀντίνοος, τοῖσινδ᾽ἐπιήνδανεμῦθος.τοῖσιδὲκήρυκεςμὲνὕδωρἐπὶχεῖραςἔχευαν,κοῦροιδὲκρητῆραςἐπεστέψαντοποτοῖο,νώμησανδ᾽ἄραπᾶσινἐπαρξάμενοιδεπάεσσιν.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνσπεῖσάντ᾽ἔπιόνθ᾽ὅσονἤθελεθυμός,τοῖςδὲδολοφρονέωνμετέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“κέκλυτέ
μευ, μνηστῆρες
ἀγακλειτῆς
βασιλείης:ὄφρ᾽εἴπωτάμεθυμὸςἐνὶστήθεσσικελεύει:ΕὐρύμαχονδὲμάλιστακαὶἈντίνοονθεοειδέαλίσσομ᾽, ἐπεὶκαὶτοῦτοἔποςκατὰμοῖρανἔειπε,νῦνμὲνπαῦσαιτόξον, ἐπιτρέψαιδὲθεοῖσιν:ἠῶθενδὲθεὸςδώσεικράτοςᾧκ᾽ἐθέλῃσιν.ἀλλ᾽ἄγ᾽ἐμοὶδότετόξονἐΰξοον, ὄφραμεθ᾽ὑμῖνχειρῶνκαὶσθένεοςπειρήσομαι, ἤμοιἔτ᾽ἐστὶνἴς, οἵηπάροςἔσκενἐνὶγναμπτοῖσιμέλεσσιν,ἦἤδημοιὄλεσσενἄλητ᾽ἀκομιστίητε.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςὑπερφιάλωςνεμέσησαν,δείσαντεςμὴτόξονἐΰξοονἐντανύσειεν.Ἀντίνοοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαζεν:“ἆ
δειλὲ
ξείνων, ἔνι
τοι
φρένες
οὐδ᾽
ἠβαιαί:οὐκἀγαπᾷςὃἕκηλοςὑπερφιάλοισιμεθ᾽ἡμῖνδαίνυσαι, οὐδέτιδαιτὸςἀμέρδεαι, αὐτὰρἀκούειςμύθωνἡμετέρωνκαὶῥήσιος; οὐδέτιςἄλλοςἡμετέρωνμύθωνξεῖνοςκαὶπτωχὸςἀκούει.οἶνόςσετρώειμελιηδής, ὅςτεκαὶἄλλουςβλάπτει, ὃςἄνμινχανδὸνἕλῃμηδ᾽αἴσιμαπίνῃ.οἶνοςκαὶΚένταυρον, ἀγακλυτὸνΕὐρυτίωνα,ἄασ᾽ἐνὶμεγάρῳμεγαθύμουΠειριθόοιο,ἐςΛαπίθαςἐλθόνθ᾽: ὁδ᾽ἐπεὶφρέναςἄασενοἴνῳ,μαινόμενοςκάκ᾽ἔρεξεδόμονκάταΠειριθόοιο:ἥρωαςδ᾽ἄχοςεἷλε, διὲκπροθύρουδὲθύραζεἕλκονἀναΐξαντες, ἀπ᾽οὔατανηλέϊχαλκῷῥῖνάςτ᾽ἀμήσαντες: ὁδὲφρεσὶνᾗσινἀασθεὶςἤϊενἣνἄτηνὀχέωνἀεσίφρονιθυμῷ.ἐξοὗΚενταύροισικαὶἀνδράσινεῖκοςἐτύχθη,οἷδ᾽αὐτῷπρώτῳκακὸνεὕρετοοἰνοβαρείων.ὣςκαὶσοὶμέγαπῆμαπιφαύσκομαι, αἴκετὸτόξονἐντανύσῃς: οὐγάρτευἐπητύοςἀντιβολήσειςἡμετέρῳἐνὶδήμῳ, ἄφαρδέσενηῒμελαίνῃεἰςἜχετονβασιλῆα, βροτῶνδηλήμοναπάντων,πέμψομεν: ἔνθενδ᾽οὔτισαώσεαι: ἀλλὰἕκηλοςπῖνέτε, μηδ᾽ἐρίδαινεμετ᾽ἀνδράσικουροτέροισιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“Ἀντίνο᾽, οὐ
μὲν
καλὸν
ἀτέμβειν
οὐδὲ
δίκαιον
ξείνουςΤηλεμάχου, ὅςκεντάδεδώμαθ᾽ἵκηται:ἔλπεαι, αἴχ᾽ὁξεῖνοςὈδυσσῆοςμέγατόξονἐντανύσῃχερσίντεβίηφίτεἧφιπιθήσας,οἴκαδέμ᾽ἄξεσθαικαὶἑὴνθήσεσθαιἄκοιτιν;οὐδ᾽αὐτόςπουτοῦτόγ᾽ἐνὶστήθεσσινἔολπε:μηδέτιςὑμείωντοῦγ᾽εἵνεκαθυμὸνἀχεύωνἐνθάδεδαινύσθω, ἐπεὶοὐδὲμὲνοὐδὲἔοικεν.”τὴνδ᾽αὖτ᾽Εὐρύμαχος, Πολύβουπάϊς, ἀντίονηὔδα:“κούρη
Ἰκαρίοιο, περίφρον
Πηνελόπεια,οὔτίσετόνδ᾽ἄξεσθαιὀϊόμεθ᾽: οὐδὲἔοικεν:ἀλλ᾽αἰσχυνόμενοιφάτινἀνδρῶνἠδὲγυναικῶν,μήποτέτιςεἴπῃσικακώτεροςἄλλοςἈχαιῶνἦπολὺχείρονεςἄνδρεςἀμύμονοςἀνδρὸςἄκοιτινμνῶνται, οὐδέτιτόξονἐΰξοονἐντανύουσιν:ἀλλ᾽ἄλλοςτιςπτωχὸςἀνὴρἀλαλήμενοςἐλθὼνῥηϊδίωςἐτάνυσσεβιόν, διὰδ᾽ἧκεσιδήρου.ὣςἐρέουσ᾽, ἡμῖνδ᾽ἂνἐλέγχεαταῦταγένοιτο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“Εὐρύμαχ᾽, οὔ
πως
ἔστιν
ἐϋκλεῖας
κατὰ
δῆμον
ἔμμεναιοἳδὴοἶκονἀτιμάζοντεςἔδουσινἀνδρὸςἀριστῆος: τίδ᾽ἐλέγχεαταῦτατίθεσθε;οὗτοςδὲξεῖνοςμάλαμὲνμέγαςἠδ᾽εὐπηγής,πατρὸςδ᾽ἐξἀγαθοῦγένοςεὔχεταιἔμμεναιυἱός.ἀλλ᾽ἄγεοἱδότετόξονἐΰξοον, ὄφραἴδωμεν.ὧδεγὰρἐξερέω, τὸδὲκαὶτετελεσμένονἔσται:εἴκέμινἐντανύσῃ, δώῃδέοἱεὖχοςἈπόλλων,ἕσσωμινχλαῖνάντεχιτῶνάτε, εἵματακαλά,δώσωδ᾽ὀξὺνἄκοντα, κυνῶνἀλκτῆρακαὶἀνδρῶν,καὶξίφοςἄμφηκες: δώσωδ᾽ὑπὸποσσὶπέδιλα,πέμψωδ᾽ὅππημινκραδίηθυμόςτεκελεύει.”τὴνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“μῆτερ
ἐμή, τόξον
μὲν
Ἀχαιῶν
οὔ
τις
ἐμεῖο
κρείσσων, ᾧκ᾽ἐθέλω, δόμεναίτεκαὶἀρνήσασθαι,οὔθ᾽ὅσσοικραναὴνἸθάκηνκάτακοιρανέουσιν,οὔθ᾽ὅσσοινήσοισιπρὸςἬλιδοςἱπποβότοιο:τῶνοὔτίςμ᾽ἀέκονταβιήσεται, αἴκ᾽ἐθέλωμικαὶκαθάπαξξείνῳδόμεναιτάδετόξαφέρεσθαι.ἀλλ᾽εἰςοἶκονἰοῦσατὰσ᾽αὐτῆςἔργακόμιζε,ἱστόντ᾽ἠλακάτηντε, καὶἀμφιπόλοισικέλευεἔργονἐποίχεσθαι: τόξονδ᾽ἄνδρεσσιμελήσειπᾶσι, μάλισταδ᾽ἐμοί: τοῦγὰρκράτοςἔστ᾽ἐνὶοἴκῳ.”ἡμὲνθαμβήσασαπάλινοἶκόνδεβεβήκει:παιδὸςγὰρμῦθονπεπνυμένονἔνθετοθυμῷ.ἐςδ᾽ὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶκλαῖενἔπειτ᾽Ὀδυσῆα, φίλονπόσιν, ὄφραοἱὕπνονἡδὺνἐπὶβλεφάροισιβάλεγλαυκῶπιςἈθήνη.αὐτὰρὁτόξαλαβὼνφέρεκαμπύλαδῖοςὑφορβός:μνηστῆρεςδ᾽ἄραπάντεςὁμόκλεονἐνμεγάροισιν:ὧδεδέτιςεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:“πῆ
δὴ
καμπύλα
τόξα
φέρεις, ἀμέγαρτε
συβῶτα,πλαγκτέ; τάχ᾽αὖσ᾽ἐφ᾽ὕεσσικύνεςταχέεςκατέδονταιοἶονἀπ᾽ἀνθρώπων, οὓςἔτρεφες, εἴκενἈπόλλωνἡμῖνἱλήκῃσικαὶἀθάνατοιθεοὶἄλλοι.”ὣςφάσαν, αὐτὰρ, ὁθῆκεφέρωναὐτῇἐνὶχώρῃ,δείσας, οὕνεκαπολλοὶὁμόκλεονἐνμεγάροισιν.Τηλέμαχοςδ᾽ἑτέρωθενἀπειλήσαςἐγεγώνει:“ἄττα, πρόσω
φέρε
τόξα: τάχ᾽
οὐκ
εὖ
πᾶσι
πιθήσεις
μήσεκαὶὁπλότερόςπερἐὼνἀγρόνδεδίωμαι,βάλλωνχερμαδίοισι: βίηφιδὲφέρτερόςεἰμι.αἲγὰρπάντωντόσσον, ὅσοικατὰδώματ᾽ἔασι,μνηστήρωνχερσίντεβίηφίτεφέρτεροςεἴην:τῷκετάχαστυγερῶςτιν᾽ἐγὼπέμψαιμινέεσθαιἡμετέρουἐξοἴκου, ἐπεὶκακὰμηχανόωνται.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἐπ᾽αὐτῷἡδὺγέλασσανμνηστῆρες, καὶδὴμέθιενχαλεποῖοχόλοιοΤηλεμάχῳ: τὰδὲτόξαφέρωνἀνὰδῶμασυβώτηςἐνχείρεσσ᾽Ὀδυσῆϊδαΐφρονιθῆκεπαραστάς.ἐκδὲκαλεσσάμενοςπροσέφητροφὸνΕὐρύκλειαν:“Τηλέμαχος
κέλεταί
σε, περίφρων
Εὐρύκλεια,κληῗσαιμεγάροιοθύραςπυκινῶςἀραρυίας.ἢνδέτιςἤστοναχῆςἠὲκτύπουἔνδονἀκούσῃἀνδρῶνἡμετέροισινἐνἕρκεσι, μήτιθύραζεπροβλώσκειν, ἀλλ᾽αὐτοῦἀκὴνἔμεναιπαρὰἔργῳ.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, τῇδ᾽ἄπτεροςἔπλετομῦθος,κλήϊσενδὲθύραςμεγάρωνεὖναιεταόντων.σιγῇδ᾽ἐξοἴκοιοΦιλοίτιοςἆλτοθύραζε,κλήϊσενδ᾽ἄρ᾽ἔπειταθύραςεὐερκέοςαὐλῆς.κεῖτοδ᾽ὑπ᾽αἰθούσῃὅπλοννεὸςἀμφιελίσσηςβύβλινον, ᾧῥ᾽ἐπέδησεθύρας, ἐςδ᾽ἤϊεναὐτός:ἕζετ᾽ἔπειτ᾽ἐπὶδίφρονἰών, ἔνθενπερἀνέστη,εἰσορόωνὈδυσῆα. ὁδ᾽ἤδητόξονἐνώμαπάντηἀναστρωφῶν, πειρώμενοςἔνθακαὶἔνθα,μὴκέραἶπεςἔδοιενἀποιχομένοιοἄνακτος.ὧδετιςεἴπεσκενἰδὼνἐςπλησίονἄλλον:“ἦ
τις
θηητὴρ
καὶ
ἐπίκλοπος
ἔπλετο
τόξων:ἤῥάνύπουτοιαῦτακαὶαὐτῷοἴκοθικεῖταιἢὅγ᾽ἐφορμᾶταιποιησέμεν, ὡςἐνὶχερσὶνωμᾷἔνθακαὶἔνθακακῶνἔμπαιοςἀλήτης.”ἄλλοςδ᾽αὖεἴπεσκενέωνὑπερηνορεόντων:“αἲ
γὰρ
δὴ
τοσσοῦτον
ὀνήσιος
ἀντιάσειεν
ὡςοὗτόςποτετοῦτοδυνήσεταιἐντανύσασθαι.”ὣςἄρ᾽ἔφανμνηστῆρες: ἀτὰρπολύμητιςὈδυσσεύς,αὐτίκ᾽ἐπεὶμέγατόξονἐβάστασεκαὶἴδεπάντη,ὡςὅτ᾽ἀνὴρφόρμιγγοςἐπιστάμενοςκαὶἀοιδῆςῥηϊδίωςἐτάνυσσενέῳπερὶκόλλοπιχορδήν,ἅψαςἀμφοτέρωθενἐϋστρεφὲςἔντερονοἰός,ὣςἄρ᾽ἄτερσπουδῆςτάνυσενμέγατόξονὈδυσσεύς.δεξιτερῇἄραχειρὶλαβὼνπειρήσατονευρῆς:ἡδ᾽ὑπὸκαλὸνἄεισε, χελιδόνιεἰκέληαὐδήν.μνηστῆρσινδ᾽ἄρ᾽ἄχοςγένετομέγα, πᾶσιδ᾽ἄραχρὼςἐτράπετο: Ζεὺςδὲμεγάλ᾽ἔκτυπεσήματαφαίνων:γήθησέντ᾽ἄρ᾽ἔπειταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.ὅττιῥάοἱτέραςἧκεΚρόνουπάϊςἀγκυλομήτεω:εἵλετοδ᾽ὠκὺνὀϊστόν, ὅοἱπαρέκειτοτραπέζῃγυμνός: τοὶδ᾽ἄλλοικοίληςἔντοσθεφαρέτρηςκείατο, τῶντάχ᾽ἔμελλονἈχαιοὶπειρήσεσθαι.τόνῥ᾽ἐπὶπήχειἑλὼνἕλκεννευρὴνγλυφίδαςτε,αὐτόθενἐκδίφροιοκαθήμενος, ἧκεδ᾽ὀϊστὸνἄντατιτυσκόμενος, πελέκεωνδ᾽οὐκἤμβροτεπάντωνπρώτηςστειλειῆς, διὰδ᾽ἀμπερὲςἦλθεθύραζεἰὸςχαλκοβαρής: ὁδὲΤηλέμαχονπροσέειπε:“Τηλέμαχ᾽, οὔ
σ᾽
ὁ
ξεῖνος
ἐνὶ
μεγάροισιν
ἐλέγχει
ἥμενος, οὐδέτιτοῦσκοποῦἤμβροτονοὐδέτιτόξονδὴνἔκαμοντανύων: ἔτιμοιμένοςἔμπεδόνἐστιν,οὐχὥςμεμνηστῆρεςἀτιμάζοντεςὄνονται.νῦνδ᾽ὥρηκαὶδόρπονἈχαιοῖσιντετυκέσθαιἐνφάει, αὐτὰρἔπειτακαὶἄλλωςἑψιάασθαιμολπῇκαὶφόρμιγγι: τὰγάρτ᾽ἀναθήματαδαιτός.”ἦκαὶἐπ᾽ὀφρύσινεῦσεν: ὁδ᾽ἀμφέθετοξίφοςὀξὺΤηλέμαχος, φίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο,ἀμφὶδὲχεῖραφίληνβάλενἔγχεϊ, ἄγχιδ᾽ἄρ᾽αὐτοῦπὰρθρόνονἑστήκεικεκορυθμένοςαἴθοπιχαλκῷ.
αὐτὰρὁγυμνώθηῥακέωνπολύμητιςὈδυσσεύς,ἆλτοδ᾽ἐπὶμέγανοὐδόν, ἔχωνβιὸνἠδὲφαρέτρηνἰῶνἐμπλείην, ταχέαςδ᾽ἐκχεύατ᾽ὀϊστοὺςαὐτοῦπρόσθεποδῶν, μετὰδὲμνηστῆρσινἔειπεν:“οὗτος
μὲν
δὴ
ἄεθλος
ἀάατος
ἐκτετέλεσται:νῦναὖτεσκοπὸνἄλλον, ὃνοὔπώτιςβάλενἀνήρ,εἴσομαι, αἴκετύχωμι, πόρῃδέμοιεὖχοςἈπόλλων.”ἦκαὶἐπ᾽Ἀντινόῳἰθύνετοπικρὸνὀϊστόν.ἦτοιὁκαλὸνἄλεισονἀναιρήσεσθαιἔμελλε,χρύσεονἄμφωτον, καὶδὴμετὰχερσὶνἐνώμα,ὄφραπίοιοἴνοιο: φόνοςδέοἱοὐκἐνὶθυμῷμέμβλετο: τίςκ᾽οἴοιτομετ᾽ἀνδράσιδαιτυμόνεσσιμοῦνονἐνὶπλεόνεσσι, καὶεἰμάλακαρτερὸςεἴη,οἷτεύξεινθάνατόντεκακὸνκαὶκῆραμέλαιναν;τὸνδ᾽Ὀδυσεὺςκατὰλαιμὸνἐπισχόμενοςβάλενἰῷ,ἀντικρὺδ᾽ἁπαλοῖοδι᾽αὐχένοςἤλυθ᾽ἀκωκή.ἐκλίνθηδ᾽ἑτέρωσε, δέπαςδέοἱἔκπεσεχειρὸςβλημένου, αὐτίκαδ᾽αὐλὸςἀνὰῥῖναςπαχὺςἦλθεναἵματοςἀνδρομέοιο: θοῶςδ᾽ἀπὸεἷοτράπεζανὦσεποδὶπλήξας, ἀπὸδ᾽εἴδαταχεῦενἔραζε:σῖτόςτεκρέατ᾽ὀπτὰφορύνετο. τοὶδ᾽ὁμάδησανμνηστῆρεςκατὰδώμαθ᾽, ὅπωςἴδονἄνδραπεσόντα,ἐκδὲθρόνωνἀνόρουσανὀρινθέντεςκατὰδῶμα,πάντοσεπαπταίνοντεςἐϋδμήτουςποτὶτοίχους:οὐδέπηἀσπὶςἔηνοὐδ᾽ἄλκιμονἔγχοςἑλέσθαι.νείκειονδ᾽Ὀδυσῆαχολωτοῖσινἐπέεσσι:“ξεῖνε, κακῶς
ἀνδρῶν
τοξάζεαι: οὐκέτ᾽
ἀέθλων
ἄλλωνἀντιάσεις: νῦντοισῶςαἰπὺςὄλεθρος.καὶγὰρδὴνῦνφῶτακατέκτανεςὃςμέγ᾽ἄριστοςκούρωνεἰνἸθάκῃ: τῷσ᾽ἐνθάδεγῦπεςἔδονται.”ἴσκενἕκαστοςἀνήρ, ἐπεὶἦφάσανοὐκἐθέλονταἄνδρακατακτεῖναι: τὸδὲνήπιοιοὐκἐνόησαν,ὡςδήσφινκαὶπᾶσινὀλέθρουπείρατ᾽ἐφῆπτο.τοὺςδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ὦ
κύνες, οὔ
μ᾽
ἔτ᾽
ἐφάσκεθ᾽
ὑπότροπον
οἴκαδ᾽
ἱκέσθαι
δήμουἄποΤρώων, ὅτιμοικατεκείρετεοἶκον,δμῳῇσινδὲγυναιξὶπαρευνάζεσθεβιαίως,αὐτοῦτεζώοντοςὑπεμνάασθεγυναῖκα,οὔτεθεοὺςδείσαντες, οἳοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσιν,οὔτετιν᾽ἀνθρώπωννέμεσινκατόπισθενἔσεσθαι:νῦνὑμῖνκαὶπᾶσινὀλέθρουπείρατ᾽ἐφῆπται.”ὣςφάτο, τοὺςδ᾽ἄραπάνταςὑπὸχλωρὸνδέοςεἷλεν:πάπτηνενδὲἕκαστοςὅπηφύγοιαἰπὺνὄλεθρον.Εὐρύμαχοςδέμινοἶοςἀμειβόμενοςπροσέειπεν:“εἰ
μὲν
δὴ
Ὀδυσεὺς
Ἰθακήσιος
εἰλήλουθας,ταῦταμὲναἴσιμαεἶπας, ὅσαῥέζεσκονἈχαιοί,πολλὰμὲνἐνμεγάροισινἀτάσθαλα, πολλὰδ᾽ἐπ᾽ἀγροῦ.ἀλλ᾽ὁμὲνἤδηκεῖταιὃςαἴτιοςἔπλετοπάντων,Ἀντίνοος: οὗτοςγὰρἐπίηλεντάδεἔργα,οὔτιγάμουτόσσονκεχρημένοςοὐδὲχατίζων,ἀλλ᾽ἄλλαφρονέων, τάοἱοὐκἐτέλεσσεΚρονίων,ὄφρ᾽Ἰθάκηςκατὰδῆμονἐϋκτιμένηςβασιλεύοιαὐτός, ἀτὰρσὸνπαῖδακατακτείνειελοχήσας.νῦνδ᾽ὁμὲνἐνμοίρῃπέφαται, σὺδὲφείδεολαῶνσῶν: ἀτὰρἄμμεςὄπισθενἀρεσσάμενοικατὰδῆμον,ὅσσατοιἐκπέποταικαὶἐδήδοταιἐνμεγάροισι,τιμὴνἀμφὶςἄγοντεςἐεικοσάβοιονἕκαστος,χαλκόντεχρυσόντ᾽ἀποδώσομεν, εἰςὅκεσὸνκῆρἰανθῇ: πρὶνδ᾽οὔτινεμεσσητὸνκεχολῶσθαι.”τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Εὐρύμαχ᾽, οὐδ᾽
εἴ
μοι
πατρώϊα
πάντ᾽
ἀποδοῖτε,ὅσσατενῦνὔμμ᾽ἐστὶκαὶεἴποθενἄλλ᾽ἐπιθεῖτε,οὐδέκενὣςἔτιχεῖραςἐμὰςλήξαιμιφόνοιοπρὶνπᾶσανμνηστῆραςὑπερβασίηνἀποτῖσαι.νῦνὑμῖνπαράκειταιἐναντίονἠὲμάχεσθαιἢφεύγειν, ὅςκενθάνατονκαὶκῆραςἀλύξῃ:ἀλλάτιν᾽οὐφεύξεσθαιὀΐομαιαἰπὺνὄλεθρον.”ὣςφάτο, τῶνδ᾽αὐτοῦλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ.τοῖσινδ᾽Εὐρύμαχοςπροσεφώνεεδεύτεροναὖτις:“ὦ
φίλοι, οὐ
γὰρ
σχήσει
ἀνὴρ
ὅδε
χεῖρας
ἀάπτους,ἀλλ᾽ἐπεὶἔλλαβετόξονἐΰξοονἠδὲφαρέτρην,οὐδοῦἄποξεστοῦτοξάσσεται, εἰςὅκεπάνταςἄμμεκατακτείνῃ: ἀλλὰμνησώμεθαχάρμης.φάσγανάτεσπάσσασθεκαὶἀντίσχεσθετραπέζαςἰῶνὠκυμόρων: ἐπὶδ᾽αὐτῷπάντεςἔχωμενἀθρόοι, εἴκέμινοὐδοῦἀπώσομενἠδὲθυράων,ἔλθωμενδ᾽ἀνὰἄστυ, βοὴδ᾽ὤκισταγένοιτο:τῷκετάχ᾽οὗτοςἀνὴρνῦνὕστατατοξάσσαιτο.”ὣςἄραφωνήσαςεἰρύσσατοφάσγανονὀξὺχάλκεον, ἀμφοτέρωθενἀκαχμένον, ἆλτοδ᾽ἐπ᾽αὐτῷσμερδαλέαἰάχων: ὁδ᾽ἁμαρτῆδῖοςὈδυσσεὺςἰὸνἀποπροίει, βάλεδὲστῆθοςπαρὰμαζόν,ἐνδέοἱἥπατιπῆξεθοὸνβέλος: ἐκδ᾽ἄραχειρὸςφάσγανονἧκεχαμᾶζε, περιρρηδὴςδὲτραπέζῃκάππεσενἰδνωθείς, ἀπὸδ᾽εἴδαταχεῦενἔραζεκαὶδέπαςἀμφικύπελλον: ὁδὲχθόνατύπτεμετώπῳθυμῷἀνιάζων, ποσὶδὲθρόνονἀμφοτέροισιλακτίζωνἐτίνασσε: κατ᾽ὀφθαλμῶνδ᾽ἔχυτ᾽ἀχλύς.Ἀμφίνομοςδ᾽Ὀδυσῆοςἐείσατοκυδαλίμοιοἀντίοςἀΐξας, εἴρυτοδὲφάσγανονὀξύ,εἴπώςοἱεἴξειεθυράων. ἀλλ᾽ἄραμινφθῆΤηλέμαχοςκατόπισθεβαλὼνχαλκήρεϊδουρὶὤμωνμεσσηγύς, διὰδὲστήθεσφινἔλασσεν:δούπησενδὲπεσών, χθόναδ᾽ἤλασεπαντὶμετώπῳ.Τηλέμαχοςδ᾽ἀπόρουσε, λιπὼνδολιχόσκιονἔγχοςαὐτοῦἐνἈμφινόμῳ: περὶγὰρδίεμήτιςἈχαιῶνἔγχοςἀνελκόμενονδολιχόσκιονἢἐλάσειεφασγάνῳἀΐξαςἠὲπροπρηνέατύψας.βῆδὲθέειν, μάλαδ᾽ὦκαφίλονπατέρ᾽εἰσαφίκανεν,ἀγχοῦδ᾽ἱστάμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ὦ
πάτερ, ἤδη
τοι
σάκος
οἴσω
καὶ
δύο
δοῦρε
καὶκυνέηνπάγχαλκον, ἐπὶκροτάφοιςἀραρυῖαναὐτόςτ᾽ἀμφιβαλεῦμαιἰών, δώσωδὲσυβώτῃκαὶτῷβουκόλῳἄλλα: τετευχῆσθαιγὰρἄμεινον.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“οἶσε
θέων, ἧός
μοι
ἀμύνεσθαι
πάρ᾽
ὀϊστοί,μήμ᾽ἀποκινήσωσιθυράωνμοῦνονἐόντα.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲφίλῳἐπεπείθετοπατρί,βῆδ᾽ἴμεναιθάλαμόνδ᾽, ὅθιοἱκλυτὰτεύχεακεῖτο.ἔνθεντέσσαραμὲνσάκε᾽ἔξελε, δούραταδ᾽ὀκτὼκαὶπίσυραςκυνέαςχαλκήρεαςἱπποδασείας:βῆδὲφέρων, μάλαδ᾽ὦκαφίλονπατέρ᾽εἰσαφίκανεν,αὐτὸςδὲπρώτισταπερὶχροῒδύσετοχαλκόν:ὣςδ᾽αὔτωςτὼδμῶεδυέσθηντεύχεακαλά,ἔστανδ᾽ἀμφ᾽Ὀδυσῆαδαΐφροναποικιλομήτην.αὐτὰρὅγ᾽, ὄφραμὲναὐτῷἀμύνεσθαιἔσανἰοί.τόφραμνηστήρωνἕναγ᾽αἰεὶᾧἐνὶοἴκῳβάλλετιτυσκόμενος: τοὶδ᾽ἀγχιστῖνοιἔπιπτον.αὐτὰρἐπεὶλίπονἰοὶὀϊστεύονταἄνακτα,τόξονμὲνπρὸςσταθμὸνἐϋσταθέοςμεγάροιοἔκλιν᾽ἑστάμεναι, πρὸςἐνώπιαπαμφανόωντα,αὐτὸςδ᾽ἀμφ᾽ὤμοισισάκοςθέτοτετραθέλυμνον,κρατὶδ᾽ἐπ᾽ἰφθίμῳκυνέηνεὔτυκτονἔθηκεν,ἵππουριν, δεινὸνδὲλόφοςκαθύπερθενἔνευεν:εἵλετοδ᾽ἄλκιμαδοῦρεδύωκεκορυθμέναχαλκῷ.ὀρσοθύρηδέτιςἔσκενἐϋδμήτῳἐνὶτοίχῳ,ἀκρότατονδὲπαρ᾽οὐδὸνἐϋσταθέοςμεγάροιοἦνὁδὸςἐςλαύρην, σανίδεςδ᾽ἔχονεὖἀραρυῖαι.τὴνδ᾽Ὀδυσεὺςφράζεσθαιἀνώγειδῖονὑφορβὸνἑσταότ᾽ἄγχ᾽αὐτῆς: μίαδ᾽οἴηγίγνετ᾽ἐφορμή.τοῖςδ᾽Ἀγέλεωςμετέειπεν, ἔποςπάντεσσιπιφαύσκων:“ὦ
φίλοι, οὐκ
ἂν
δή
τις
ἀν᾽
ὀρσοθύρην
ἀναβαίη
καὶεἴποιλαοῖσι, βοὴδ᾽ὤκισταγένοιτο;τῷκετάχ᾽οὗτοςἀνὴρνῦνὕστατατοξάσσαιτο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν:“οὔ
πως
ἔστ᾽, Ἀγέλαε
διοτρεφές: ἄγχι
γὰρ
αἰνῶς
αὐλῆςκαλὰθύρετρακαὶἀργαλέονστόμαλαύρης:καίχ᾽εἷςπάνταςἐρύκοιἀνήρ, ὅςτ᾽ἄλκιμοςεἴη.ἀλλ᾽ἄγεθ᾽, ὑμῖντεύχε᾽ἐνείκωθωρηχθῆναιἐκθαλάμου: ἔνδονγάρ, ὀΐομαι, οὐδέπηἄλλῃτεύχεακατθέσθηνὈδυσεὺςκαὶφαίδιμοςυἱός.”ὣςεἰπὼνἀνέβαινεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν,εἰςθαλάμουςὈδυσῆοςἀνὰῥῶγαςμεγάροιο.ἔνθενδώδεκαμὲνσάκε᾽ἔξελε, τόσσαδὲδοῦρακαὶτόσσαςκυνέαςχαλκήρεαςἱπποδασείας:βῆδ᾽ἴμεναι, μάλαδ᾽ὦκαφέρωνμνηστῆρσινἔδωκεν.καὶτότ᾽Ὀδυσσῆοςλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,ὡςπεριβαλλομένουςἴδετεύχεαχερσίτεδοῦραμακρὰτινάσσοντας: μέγαδ᾽αὐτῷφαίνετοἔργον.αἶψαδὲΤηλέμαχονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“Τηλέμαχ᾽, ἦ
μάλα
δή
τις
ἐνὶ
μεγάροισι
γυναικῶν
νῶϊνἐποτρύνειπόλεμονκακὸνἠὲΜελανθεύς.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ὦ
πάτερ, αὐτὸς
ἐγὼ
τόδε
γ᾽
ἤμβροτον—οὐδέ
τις
ἄλλος
αἴτιοσ—ὃς
θαλάμοιο
θύρην
πυκινῶς
ἀραρυῖαν
κάλλιπονἀγκλίνας: τῶνδὲσκοπὸςἦενἀμείνων.ἀλλ᾽ἴθι, δῖ᾽Εὔμαιε, θύρηνἐπίθεςθαλάμοιοκαὶφράσαιἤτιςἄρ᾽ἐστὶγυναικῶνἣτάδεῥέζει,ἢυἱὸςΔολίοιο, Μελανθεύς, τόνπερὀΐω.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,βῆδ᾽αὖτιςθάλαμόνδεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν,οἴσωντεύχεακαλά. νόησεδὲδῖοςὑφορβός,αἶψαδ᾽Ὀδυσσῆαπροσεφώνεενἐγγὺςἐόντα:“διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,κεῖνοςδ᾽αὖτ᾽ἀΐδηλοςἀνήρ, ὃνὀϊόμεθ᾽αὐτοί,ἔρχεταιἐςθάλαμον: σὺδέμοινημερτὲςἐνίσπες,ἤμινἀποκτείνω, αἴκεκρείσσωνγεγένωμαι,ἦεσοὶἐνθάδ᾽ἄγω, ἵν᾽ὑπερβασίαςἀποτίσῃπολλάς, ὅσσαςοὗτοςἐμήσατοσῷἐνὶοἴκῳ.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“ἦ
τοι
ἐγὼ
καὶ
Τηλέμαχος
μνηστῆρας
ἀγαυοὺς
σχήσομενἔντοσθενμεγάρων, μάλαπερμεμαῶτας.σφῶϊδ᾽ἀποστρέψαντεπόδαςκαὶχεῖραςὕπερθενἐςθάλαμονβαλέειν, σανίδαςδ᾽ἐκδῆσαιὄπισθε,σειρὴνδὲπλεκτὴνἐξαὐτοῦπειρήναντεκίον᾽ἀν᾽ὑψηλὴνἐρύσαιπελάσαιτεδοκοῖσιν,ὥςκενδηθὰζωὸςἐὼνχαλέπ᾽ἄλγεαπάσχῃ:”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄρατοῦμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντο,βὰνδ᾽ἴμενἐςθάλαμον, λαθέτηνδέμινἔνδονἐόντα.ἦτοιὁμὲνθαλάμοιομυχὸνκάτατεύχε᾽ἐρεύνα,τὼδ᾽ἔστανἑκάτερθεπαρὰσταθμοῖσιμένοντε.εὖθ᾽ὑπὲροὐδὸνἔβαινεΜελάνθιος, αἰπόλοςαἰγῶν,τῇἑτέρῃμὲνχειρὶφέρωνκαλὴντρυφάλειαν,τῇδ᾽ἑτέρῃσάκοςεὐρὺγέρον, πεπαλαγμένονἄζῃ,Λαέρτεωἥρωος, ὃκουρίζωνφορέεσκε:δὴτότεγ᾽ἤδηκεῖτο, ῥαφαὶδὲλέλυντοἱμάντων:τὼδ᾽ἄρ᾽ἐπαΐξανθ᾽ἑλέτηνἔρυσάντέμινεἴσωκουρίξ, ἐνδαπέδῳδὲχαμαὶβάλονἀχνύμενονκῆρ,σὺνδὲπόδαςχεῖράςτεδέονθυμαλγέϊδεσμῷεὖμάλ᾽ἀποστρέψαντεδιαμπερές, ὡςἐκέλευσενυἱὸςΛαέρταο, πολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:σειρὴνδὲπλεκτὴνἐξαὐτοῦπειρήναντεκίον᾽ἀν᾽ὑψηλὴνἔρυσανπέλασάντεδοκοῖσι.τὸνδ᾽ἐπικερτομέωνπροσέφης, Εὔμαιεσυβῶτα:“νῦν
μὲν
δὴ
μάλα
πάγχυ, Μελάνθιε, νύκτα
φυλάξεις,εὐνῇἔνιμαλακῇκαταλέγμενος, ὥςσεἔοικεν:οὐδέσέγ᾽ἠριγένειαπαρ᾽Ὠκεανοῖοῥοάωνλήσειἐπερχομένηχρυσόθρονος, ἡνίκ᾽ἀγινεῖςαἶγαςμνηστήρεσσιδόμονκάταδαῖταπένεσθαι.”ὣςὁμὲναὖθιλέλειπτο, ταθεὶςὀλοῷἐνὶδεσμῷ:τὼδ᾽ἐςτεύχεαδύντε, θύρηνἐπιθέντεφαεινήν,βήτηνεἰςὈδυσῆαδαΐφρονα, ποικιλομήτην.ἔνθαμένοςπνείοντεςἐφέστασαν, οἱμὲνἐπ᾽οὐδοῦτέσσαρες, οἱδ᾽ἔντοσθεδόμωνπολέεςτεκαὶἐσθλοί.τοῖσιδ᾽ἐπ᾽ἀγχίμολονθυγάτηρΔιὸςἦλθενἈθήνη,Μέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν.τὴνδ᾽Ὀδυσεὺςγήθησενἰδὼνκαὶμῦθονἔειπε:“Μέντορ, ἄμυνον
ἀρήν, μνῆσαι
δ᾽
ἑτάροιο
φίλοιο,ὅςσ᾽ἀγαθὰῥέζεσκον: ὁμηλικίηνδέμοίἐσσι.”ὣςφάτ᾽, ὀϊόμενοςλαοσσόονἔμμενἈθήνην.μνηστῆρεςδ᾽ἑτέρωθενὁμόκλεονἐνμεγάροισι:πρῶτοςτήνγ᾽ἐνένιπεΔαμαστορίδηςἈγέλαος:“Μέντορ, μή
σ᾽
ἐπέεσσι
παραιπεπίθῃσιν
Ὀδυσσεὺς
μνηστήρεσσιμάχεσθαι, ἀμυνέμεναιδέοἱαὐτῷ.ὧδεγὰρἡμέτερόνγενόοντελέεσθαιὀΐω:ὁππότεκεντούτουςκτέωμεν, πατέρ᾽ἠδὲκαὶυἱόν,ἐνδὲσὺτοῖσινἔπειταπεφήσεαι, οἷαμενοινᾷςἔρδεινἐνμεγάροις: σῷδ᾽αὐτοῦκράατιτίσεις.αὐτὰρἐπὴνὑμέωνγεβίαςἀφελώμεθαχαλκῷ,κτήμαθ᾽ὁπόσσατοίἐστι, τάτ᾽ἔνδοθικαὶτὰθύρηφι,τοῖσινὈδυσσῆοςμεταμίξομεν: οὐδέτοιυἷαςζώεινἐνμεγάροισινἐάσομεν, οὐδέθύγατραςοὐδ᾽ἄλοχονκεδνὴνἸθάκηςκατὰἄστυπολεύειν.”ὣςφάτ᾽, Ἀθηναίηδὲχολώσατοκηρόθιμᾶλλον,νείκεσσενδ᾽Ὀδυσῆαχολωτοῖσινἐπέεσσιν:“οὐκέτι
σοί
γ᾽, Ὀδυσεῦ, μένος
ἔμπεδον
οὐδέ
τις
ἀλκή
οἵηὅτ᾽ἀμφ᾽Ἑλένῃλευκωλένῳεὐπατερείῃ,εἰνάετεςΤρώεσσινἐμάρναονωλεμὲςαἰεί,πολλοὺςδ᾽ἄνδραςἔπεφνεςἐναἰνῇδηϊοτῆτι,σῇδ᾽ἥλωβουλῇΠριάμουπόλιςεὐρυάγυια.πῶςδὴνῦν, ὅτεσόντεδόμονκαὶκτήμαθ᾽ἱκάνεις,ἄνταμνηστήρωνὀλοφύρεαιἄλκιμοςεἶναι;ἀλλ᾽ἄγεδεῦρο, πέπον, παρ᾽ἔμ᾽ἵστασοκαὶἴδεἔργον,ὄφρ᾽εἰδῇςοἷόςτοιἐνἀνδράσιδυσμενέεσσινΜέντωρἈλκιμίδηςεὐεργεσίαςἀποτίνειν.”ἦῥα, καὶοὔπωπάγχυδίδουἑτεραλκέανίκην,ἀλλ᾽ἔτ᾽ἄρασθένεόςτεκαὶἀλκῆςπειρήτιζενἠμὲνὈδυσσῆοςἠδ᾽υἱοῦκυδαλίμοιο.αὐτὴδ᾽αἰθαλόεντοςἀνὰμεγάροιομέλαθρονἕζετ᾽ἀναΐξασα, χελιδόνιεἰκέληἄντην.μνηστῆραςδ᾽ὤτρυνεΔαμαστορίδηςἈγέλαος,ΕὐρύνομόςτεκαὶἈμφιμέδωνΔημοπτόλεμόςτε,ΠείσανδρόςτεΠολυκτορίδηςΠόλυβόςτεδαΐφρων:οἱγὰρμνηστήρωνἀρετῇἔσανἔξοχ᾽ἄριστοι,ὅσσοιἔτ᾽ἔζωονπερίτεψυχέωνἐμάχοντο:τοὺςδ᾽ἤδηἐδάμασσεβιὸςκαὶταρφέεςἰοί.τοῖςδ᾽Ἀγέλεωςμετέειπεν, ἔποςπάντεσσιπιφαύσκων:“ὦ
φίλοι, ἤδη
σχήσει
ἀνὴρ
ὅδε
χεῖρας
ἀάπτους:καὶδήοἱΜέντωρμὲνἔβηκενὰεὔγματαεἰπών,οἱδ᾽οἶοιλείπονταιἐπὶπρώτῃσιθύρῃσι.τῷνῦνμὴἅμαπάντεςἐφίετεδούραταμακρά,ἀλλ᾽ἄγεθ᾽οἱἓξπρῶτονἀκοντίσατ᾽, αἴκέποθιΖεὺςδώῃὈδυσσῆαβλῆσθαικαὶκῦδοςἀρέσθαι.τῶνδ᾽ἄλλωνοὐκῆδος, ἐπὴνοὗτόςγεπέσῃσιν.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκόντισανὡςἐκέλευεν,ἱέμενοι: τὰδὲπάνταἐτώσιαθῆκενἈθήνη,τῶνἄλλοςμὲνσταθμὸνἐϋσταθέοςμεγάροιοβεβλήκει, ἄλλοςδὲθύρηνπυκινῶςἀραρυῖαν:ἄλλουδ᾽ἐντοίχῳμελίηπέσεχαλκοβάρεια.αὐτὰρἐπεὶδὴδούρατ᾽ἀλεύαντομνηστήρων,τοῖςδ᾽ἄραμύθωνἦρχεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“ὦ
φίλοι, ἤδη
μέν
κεν
ἐγὼν
εἴποιμι
καὶ
ἄμμι
μνηστήρωνἐςὅμιλονἀκοντίσαι, οἳμεμάασινἡμέαςἐξεναρίξαιἐπὶπροτέροισικακοῖσιν.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄραπάντεςἀκόντισανὀξέαδοῦραἄντατιτυσκόμενοι: ΔημοπτόλεμονμὲνὈδυσσεύς,Εὐρυάδηνδ᾽ἄραΤηλέμαχος, Ἔλατονδὲσυβώτης,Πείσανδρονδ᾽ἄρ᾽ἔπεφνεβοῶνἐπιβουκόλοςἀνήρ.οἱμὲνἔπειθ᾽ἅμαπάντεςὀδὰξἕλονἄσπετονοὖδας,μνηστῆρεςδ᾽ἀνεχώρησανμεγάροιομυχόνδε:τοὶδ᾽ἄρ᾽ἐπήϊξαν, νεκύωνδ᾽ἐξἔγχε᾽ἕλοντο.αὖτιςδὲμνηστῆρεςἀκόντισανὀξέαδοῦραἱέμενοι: τὰδὲπολλὰἐτώσιαθῆκενἈθήνη.τῶνἄλλοςμὲνσταθμὸνἐϋσταθέοςμεγάροιοβεβλήκειν, ἄλλοςδὲθύρηνπυκινῶςἀραρυῖαν:ἄλλουδ᾽ἐντοίχῳμελίηπέσεχαλκοβάρεια.Ἀμφιμέδωνδ᾽ἄραΤηλέμαχονβάλεχεῖρ᾽ἐπὶκαρπῷλίγδην, ἄκρονδὲῥινὸνδηλήσατοχαλκός.Κτήσιπποςδ᾽Εὔμαιονὑπὲρσάκοςἔγχεϊμακρῷὦμονἐπέγραψεν: τὸδ᾽ὑπέρπτατο, πῖπτεδ᾽ἔραζε.τοὶδ᾽αὖτ᾽ἀμφ᾽Ὀδυσῆαδαΐφροναποικιλομήτην,μνηστήρωνἐςὅμιλονἀκόντισανὀξέαδοῦρα.ἔνθ᾽αὖτ᾽ΕὐρυδάμανταβάλεπτολίπορθοςὈδυσσεύς,ἈμφιμέδονταδὲΤηλέμαχος, Πόλυβονδὲσυβώτης:Κτήσιππονδ᾽ἄρ᾽ἔπειταβοῶνἐπιβουκόλοςἀνὴρβεβλήκειπρὸςστῆθος, ἐπευχόμενοςδὲπροσηύδα:“ὦ
Πολυθερσεΐδη
φιλοκέρτομε, μή
ποτε
πάμπαν
εἴκωνἀφραδίῃςμέγαεἰπεῖν, ἀλλὰθεοῖσινμῦθονἐπιτρέψαι, ἐπεὶἦπολὺφέρτεροίεἰσι.τοῦτότοιἀντὶποδὸςξεινήϊον, ὅνποτ᾽ἔδωκαςἀντιθέῳὈδυσῆϊδόμονκάτ᾽ἀλητεύοντι.”ἦῥαβοῶνἑλίκωνἐπιβουκόλος: αὐτὰρὈδυσσεὺςοὖταΔαμαστορίδηναὐτοσχεδὸνἔγχεϊμακρῷ.Τηλέμαχοςδ᾽ΕὐηνορίδηνΛειώκριτονοὖταδουρὶμέσονκενεῶνα, διαπρὸδὲχαλκὸνἔλασσεν:ἤριπεδὲπρηνής, χθόναδ᾽ἤλασεπαντὶμετώπῳ.δὴτότ᾽Ἀθηναίηφθισίμβροτοναἰγίδ᾽ἀνέσχενὑψόθενἐξὀροφῆς: τῶνδὲφρένεςἐπτοίηθεν.οἱδ᾽ἐφέβοντοκατὰμέγαρονβόεςὣςἀγελαῖαι:τὰςμέντ᾽αἰόλοςοἶστροςἐφορμηθεὶςἐδόνησενὥρῃἐνεἰαρινῇ, ὅτετ᾽ἤματαμακρὰπέλονται.οἱδ᾽ὥςτ᾽αἰγυπιοὶγαμψώνυχεςἀγκυλοχεῖλαι,ἐξὀρέωνἐλθόντεςἐπ᾽ὀρνίθεσσιθόρωσι:ταὶμέντ᾽ἐνπεδίῳνέφεαπτώσσουσαιἵενται,οἱδέτετὰςὀλέκουσινἐπάλμενοι, οὐδέτιςἀλκὴγίγνεταιοὐδὲφυγή: χαίρουσιδέτ᾽ἀνέρεςἄγρῃ:ὣςἄρατοὶμνηστῆραςἐπεσσύμενοικατὰδῶματύπτονἐπιστροφάδην: τῶνδὲστόνοςὤρνυτ᾽ἀεικὴςκράτωντυπτομένων, δάπεδονδ᾽ἅπαναἵματιθῦε.λειώδηςδ᾽Ὀδυσῆοςἐπεσσύμενοςλάβεγούνων,καίμινλισσόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“γουνοῦμαί
σ᾽, Ὀδυσεῦ: σὺ
δέ
μ᾽
αἴδεο
καί
μ᾽
ἐλέησον:οὐγάρπώτινάφημιγυναικῶνἐνμεγάροισινεἰπεῖνοὐδέτιῥέξαιἀτάσθαλον: ἀλλὰκαὶἄλλουςπαύεσκονμνηστῆρας, ὅτιςτοιαῦτάγεῥέζοι.ἀλλάμοιοὐπείθοντοκακῶνἄποχεῖραςἔχεσθαι:τῷκαὶἀτασθαλίῃσινἀεικέαπότμονἐπέσπον.αὐτὰρἐγὼμετὰτοῖσιθυοσκόοςοὐδὲνἐοργὼςκείσομαι, ὡςοὐκἔστιχάριςμετόπισθ᾽εὐεργέων:”τὸνδ᾽ἄρ᾽ὑπόδραἰδὼνπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“εἰ
μὲν
δὴ
μετὰ
τοῖσι
θυοσκόος
εὔχεαι
εἶναι,πολλάκιπουμέλλειςἀρήμεναιἐνμεγάροισιτηλοῦἐμοὶνόστοιοτέλοςγλυκεροῖογενέσθαι,σοὶδ᾽ἄλοχόντεφίληνσπέσθαικαὶτέκνατεκέσθαι:τῷοὐκἂνθάνατόνγεδυσηλεγέαπροφύγοισθα.”ὣςἄραφωνήσαςξίφοςεἵλετοχειρὶπαχείῃκείμενον, ὅῥ᾽Ἀγέλαοςἀποπροέηκεχαμᾶζεκτεινόμενος: τῷτόνγεκατ᾽αὐχέναμέσσονἔλασσε.φθεγγομένουδ᾽ἄρατοῦγεκάρηκονίῃσινἐμίχθη.Τερπιάδηςδ᾽ἔτ᾽ἀοιδὸςἀλύσκανεκῆραμέλαιναν,Φήμιος, ὅςῥ᾽ἤειδεμετὰμνηστῆρσινἀνάγκῃ.ἔστηδ᾽ἐνχείρεσσίνἔχωνφόρμιγγαλίγειανἄγχιπαρ᾽ὀρσοθύρην: δίχαδὲφρεσὶμερμήριζεν,ἢἐκδὺςμεγάροιοΔιὸςμεγάλουποτὶβωμὸνἑρκείουἵζοιτοτετυγμένον, ἔνθ᾽ἄραπολλὰΛαέρτηςὈδυσεύςτεβοῶνἐπὶμηρί᾽ἔκηαν,ἦγούνωνλίσσοιτοπροσαΐξαςὈδυσῆα.ὧδεδέοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,γούνωνἅψασθαιΛαερτιάδεωὈδυσῆος.ἦτοιὁφόρμιγγαγλαφυρὴνκατέθηκεχαμᾶζεμεσσηγὺςκρητῆροςἰδὲθρόνουἀργυροήλου,αὐτὸςδ᾽αὖτ᾽Ὀδυσῆαπροσαΐξαςλάβεγούνων,καίμινλισσόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“γουνοῦμαί
σ᾽, Ὀδυσεῦ: σὺ
δέ
μ᾽
αἴδεο
καί
μ᾽
ἐλέησον:αὐτῷτοιμετόπισθ᾽ἄχοςἔσσεται, εἴκενἀοιδὸνπέφνῃς, ὅςτεθεοῖσικαὶἀνθρώποισινἀείδω.αὐτοδίδακτοςδ᾽εἰμί, θεὸςδέμοιἐνφρεσὶνοἴμαςπαντοίαςἐνέφυσεν: ἔοικαδέτοιπαραείδεινὥςτεθεῷ: τῷμελιλαίεοδειροτομῆσαι.καίκενΤηλέμαχοςτάδεγ᾽εἴποι, σὸςφίλοςυἱός,ὡςἐγὼοὔτιἑκὼνἐςσὸνδόμονοὐδὲχατίζωνπωλεύμηνμνηστῆρσινἀεισόμενοςμετὰδαῖτας,ἀλλὰπολὺπλέονεςκαὶκρείσσονεςἦγονἀνάγκῃ.”ὣςφάτο, τοῦδ᾽ἤκουσ᾽ἱερὴἲςΤηλεμάχοιο,αἶψαδ᾽ἑὸνπατέραπροσεφώνεενἐγγὺςἐόντα:“ἴσχεο
μηδέ
τι
τοῦτον
ἀναίτιον
οὔταε
χαλκῷ:καὶκήρυκαΜέδοντασαώσομεν, ὅςτέμευαἰεὶοἴκῳἐνἡμετέρῳκηδέσκετοπαιδὸςἐόντος,εἰδὴμήμινἔπεφνεΦιλοίτιοςἠὲσυβώτης,ἠὲσοὶἀντεβόλησενὀρινομένῳκατὰδῶμα.”ὣςφάτο, τοῦδ᾽ἤκουσεΜέδωνπεπνυμέναεἰδώς:πεπτηὼςγὰρἔκειτοὑπὸθρόνον, ἀμφὶδὲδέρμαἕστοβοὸςνεόδαρτον, ἀλύσκωνκῆραμέλαιναν.αἶψαδ᾽ἀπὸθρόνουὦρτο, θοῶςδ᾽ἀπέδυνεβοείηνΤηλέμαχονδ᾽ἄρ᾽ἔπειταπροσαΐξαςλάβεγούνων,καίμινλισσόμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ὦ
φίλ᾽, ἐγὼ
μὲν
ὅδ᾽
εἰμί, σὺ
δ᾽
ἴσχεο
εἰπὲ
δὲ
πατρὶ
μήμεπερισθενέωνδηλήσεταιὀξέϊχαλκῷ,ἀνδρῶνμνηστήρωνκεχολωμένος, οἵοἱἔκειρονκτήματ᾽ἐνὶμεγάροις, σὲδὲνήπιοιοὐδὲνἔτιον.”τὸνδ᾽ἐπιμειδήσαςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“θάρσει, ἐπεὶ
δή
σ᾽
οὗτος
ἐρύσσατο
καὶ
ἐσάωσεν,ὄφραγνῷςκατὰθυμόν, ἀτὰρεἴπῃσθακαὶἄλλῳ,ὡςκακοεργίηςεὐεργεσίημέγ᾽ἀμείνων.ἀλλ᾽ἐξελθόντεςμεγάρωνἕζεσθεθύραζεἐκφόνουεἰςαὐλήν, σύτεκαὶπολύφημοςἀοιδός,ὄφρ᾽ἂνἐγὼκατὰδῶμαπονήσομαιὅττεόμεχρή.”ὣςφάτο, τὼδ᾽ἔξωβήτηνμεγάροιοκιόντε,ἑζέσθηνδ᾽ἄρατώγεΔιὸςμεγάλουποτὶβωμόν,πάντοσεπαπταίνοντε, φόνονποτιδεγμένωαἰεί.πάπτηνενδ᾽Ὀδυσεὺςκαθ᾽ἑὸνδόμον, εἴτιςἔτ᾽ἀνδρῶνζωὸςὑποκλοπέοιτο, ἀλύσκωνκῆραμέλαιναν.τοὺςδὲἴδενμάλαπάνταςἐναἵματικαὶκονίῃσιπεπτεῶταςπολλούς, ὥστ᾽ἰχθύας, οὕςθ᾽ἁλιῆεςκοῖλονἐςαἰγιαλὸνπολιῆςἔκτοσθεθαλάσσηςδικτύῳἐξέρυσανπολυωπῷ: οἱδέτεπάντεςκύμαθ᾽ἁλὸςποθέοντεςἐπὶψαμάθοισικέχυνται:τῶνμέντ᾽Ἠέλιοςφαέθωνἐξείλετοθυμόν:ὣςτότ᾽ἄραμνηστῆρεςἐπ᾽ἀλλήλοισικέχυντο.δὴτότεΤηλέμαχονπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“Τηλέμαχ᾽, εἰ
δ᾽
ἄγε
μοι
κάλεσον
τροφὸν
Εὐρύκλειαν,ὄφραἔποςεἴπωμιτόμοικαταθύμιόνἐστιν.”ὣςφάτο, Τηλέμαχοςδὲφίλῳἐπεπείθετοπατρί,κινήσαςδὲθύρηνπροσέφητροφὸνΕὐρύκλειαν:“δεῦρο
δὴ
ὄρσο, γρηῢ
παλαιγενές, ἥ
τε
γυναικῶν
δμῳάωνσκοπόςἐσσικατὰμέγαρ᾽ἡμετεράων:ἔρχεο: κικλήσκεισεπατὴρἐμός, ὄφρατιεἴπῃ.”ὣςἄρ᾽ἐφώνησεν, τῇδ᾽ἄπτεροςἔπλετομῦθος,ὤϊξενδὲθύραςμεγάρωνεὖναιεταόντων,βῆδ᾽ἴμεν: αὐτὰρΤηλέμαχοςπρόσθ᾽ἡγεμόνευεν.εὗρενἔπειτ᾽Ὀδυσῆαμετὰκταμένοισινέκυσσιν,αἵματικαὶλύθρῳπεπαλαγμένονὥστελέοντα,ὅςῥάτεβεβρωκὼςβοὸςἔρχεταιἀγραύλοιο:πᾶνδ᾽ἄραοἱστῆθόςτεπαρήϊάτ᾽ἀμφοτέρωθεναἱματόενταπέλει, δεινὸςδ᾽εἰςὦπαἰδέσθαι:ὣςὈδυσεὺςπεπάλακτοπόδαςκαὶχεῖραςὕπερθεν.ἡδ᾽ὡςοὖννέκυάςτεκαὶἄσπετονεἴσιδεναἷμα,ἴθυσένῥ᾽ὀλολύξαι, ἐπεὶμέγαεἴσιδενἔργον:ἀλλ᾽Ὀδυσεὺςκατέρυκεκαὶἔσχεθενἱεμένηνπερ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ἐν
θυμῷ, γρηῦ, χαῖρε
καὶ
ἴσχεο
μηδ᾽
ὀλόλυζε:οὐχὁσίηκταμένοισινἐπ᾽ἀνδράσινεὐχετάασθαι.τούσδεδὲμοῖρ᾽ἐδάμασσεθεῶνκαὶσχέτλιαἔργα:οὔτιναγὰρτίεσκονἐπιχθονίωνἀνθρώπων,οὐκακὸνοὐδὲμὲνἐσθλόν, ὅτιςσφέαςεἰσαφίκοιτο:τῷκαὶἀτασθαλίῃσινἀεικέαπότμονἐπέσπον.ἀλλ᾽ἄγεμοισὺγυναῖκαςἐνὶμεγάροιςκατάλεξον,αἵτέμ᾽ἀτιμάζουσικαὶαἳνηλείτιδέςεἰσιν.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι, τέκνον, ἀληθείην
καταλέξω.πεντήκοντάτοίεἰσινἐνὶμεγάροισιγυναῖκεςδμῳαί, τὰςμέντ᾽ἔργαδιδάξαμενἐργάζεσθαι,εἴριάτεξαίνεινκαὶδουλοσύνηνἀνέχεσθαι:τάωνδώδεκαπᾶσαιἀναιδείηςἐπέβησαν,οὔτ᾽ἐμὲτίουσαιοὔτ᾽αὐτὴνΠηνελόπειαν.Τηλέμαχοςδὲνέονμὲνἀέξετο, οὐδέἑμήτηρσημαίνεινεἴασκενἐπὶδμῳῇσιγυναιξίν.ἀλλ᾽ἄγ᾽ἐγὼνἀναβᾶσ᾽ὑπερώϊασιγαλόενταεἴπωσῇἀλόχῳ, τῇτιςθεὸςὕπνονἐπῶρσε.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς“μή
πω
τήνδ᾽
ἐπέγειρε: σὺ
δ᾽
ἐνθάδε
εἰπὲ
γυναιξὶν
ἐλθέμεν, αἵπερπρόσθενἀεικέαμηχανόωντο.”“ὣς
ἄρ᾽
ἔφη, γρηῢς
δὲ
διὲκ
μεγάροιο
βεβήκει
ἀγγελέουσαγυναιξὶκαὶὀτρυνέουσανέεσθαι.αὐτὰρὁΤηλέμαχονκαὶβουκόλονἠδὲσυβώτηνεἰςἓκαλεσσάμενοςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ἄρχετε
νῦν
νέκυας
φορέειν
καὶ
ἄνωχθε
γυναῖκας:αὐτὰρἔπειταθρόνουςπερικαλλέαςἠδὲτραπέζαςὕδατικαὶσπόγγοισιπολυτρήτοισικαθαίρειν.αὐτὰρἐπὴνδὴπάνταδόμονκατακοσμήσησθε,δμῳὰςἐξαγαγόντεςἐϋσταθέοςμεγάροιο,μεσσηγύςτεθόλουκαὶἀμύμονοςἕρκεοςαὐλῆς,θεινέμεναιξίφεσιντανυήκεσιν, εἰςὅκεπασέωνψυχὰςἐξαφέλησθεκαὶἐκλελάθωντ᾽Ἀφροδίτης,τὴνἄρ᾽ὑπὸμνηστῆρσινἔχονμίσγοντότελάθρη.”“ὣς
ἔφαθ᾽, αἱ
δὲ
γυναῖκες
ἀολλέες
ἦλθον
ἅπασαι,αἴν᾽ὀλοφυρόμεναι, θαλερὸνκατὰδάκρυχέουσαι.πρῶταμὲνοὖννέκυαςφόρεονκατατεθνηῶτας,κὰδδ᾽ἄρ᾽ὑπ᾽αἰθούσῃτίθεσανεὐερκέοςαὐλῆς,ἀλλήλοισινἐρείδουσαι: σήμαινεδ᾽Ὀδυσσεὺςαὐτὸςἐπισπέρχων: ταὶδ᾽ἐκφόρεονκαὶἀνάγκῃ.αὐτὰρἔπειταθρόνουςπερικαλλέαςἠδὲτραπέζαςὕδατικαὶσπόγγοισιπολυτρήτοισικάθαιρον.αὐτὰρΤηλέμαχοςκαὶβουκόλοςἠδὲσυβώτῃςλίστροισινδάπεδονπύκαποιητοῖοδόμοιοξῦον: ταὶδ᾽ἐφόρεονδμῳαί, τίθεσανδὲθύραζε.αὐτὰρἐπειδὴπᾶνμέγαρονδιεκοσμήσαντο,δμῳὰςδ᾽ἐξαγαγόντεςἐϋσταθέοςμεγάροιο,μεσσηγύςτεθόλουκαὶἀμύμονοςἕρκεοςαὐλῆς,εἴλεονἐνστείνει, ὅθενοὔπωςἦενἀλύξαι.τοῖσιδὲΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἦρχ᾽ἀγορεύειν:“μὴ
μὲν
δὴ
καθαρῷ
θανάτῳ
ἀπὸ
θυμὸν
ἑλοίμην
τάων, αἳδὴἐμῇκεφαλῇκατ᾽ὀνείδεαχεῦανμητέριθ᾽ἡμετέρῃπαράτεμνηστῆρσινἴαυον.”ὣςἄρ᾽ἔφη, καὶπεῖσμανεὸςκυανοπρῴροιοκίονοςἐξάψαςμεγάληςπερίβαλλεθόλοιο,ὑψόσ᾽ἐπεντανύσας, μήτιςποσὶνοὖδαςἵκοιτο.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνἢκίχλαιτανυσίπτεροιἠὲπέλειαιἕρκειἐνιπλήξωσι, τόθ᾽ἑστήκῃἐνὶθάμνῳ,αὖλινἐσιέμεναι, στυγερὸςδ᾽ὑπεδέξατοκοῖτος,ὣςαἵγ᾽ἑξείηςκεφαλὰςἔχον, ἀμφὶδὲπάσαιςδειρῇσιβρόχοιἦσαν, ὅπωςοἴκτισταθάνοιεν.ἤσπαιρονδὲπόδεσσιμίνυνθάπεροὔτιμάλαδήν.ἐκδὲΜελάνθιονἦγονἀνὰπρόθυρόντεκαὶαὐλήν:τοῦδ᾽ἀπὸμὲνῥῖνάςτεκαὶοὔατανηλέϊχαλκῷτάμνον, μήδεάτ᾽ἐξέρυσαν, κυσὶνὠμὰδάσασθαι,χεῖράςτ᾽ἠδὲπόδαςκόπτονκεκοτηότιθυμῷ.οἱμὲνἔπειτ᾽ἀπονιψάμενοιχεῖράςτεπόδαςτεεἰςὈδυσῆαδόμονδεκίον, τετέλεστοδὲἔργον:αὐτὰρὅγεπροσέειπεφίληντροφὸνΕὐρύκλειαν:“οἶσε
θέειον, γρηΰ, κακῶν
ἄκος, οἶσε
δέ
μοι
πῦρ,ὄφραθεειώσωμέγαρον: σὺδὲΠηνελόπειανἐλθεῖνἐνθάδ᾽ἄνωχθισὺνἀμφιπόλοισιγυναιξί:πάσαςδ᾽ὄτρυνονδμῳὰςκατὰδῶμανέεσθαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:“ναὶ
δὴ
ταῦτά
γε, τέκνον
ἐμόν, κατὰ
μοῖραν
ἔειπες.ἀλλ᾽ἄγετοιχλαῖνάντεχιτῶνάτεεἵματ᾽ἐνείκω,μηδ᾽οὕτωῥάκεσινπεπυκασμένοςεὐρέαςὤμουςἕσταθ᾽ἐνὶμεγάροισι: νεμεσσητὸνδέκενεἴη.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“πῦρ
νῦν
μοι
πρώτιστον
ἐνὶ
μεγάροισι
γενέσθω.”ὣςἔφατ᾽, οὐδ᾽ἀπίθησεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια,ἤνεικενδ᾽ἄραπῦρκαὶθήϊον: αὐτὰρὈδυσσεὺςεὖδιεθείωσενμέγαρονκαὶδῶμακαὶαὐλήν.γρηῢςδ᾽αὖτ᾽ἀπέβηδιὰδώματακάλ᾽Ὀδυσῆοςἀγγελέουσαγυναιξὶκαὶὀτρυνέουσανέεσθαι:αἱδ᾽ἴσανἐκμεγάροιοδάοςμετὰχερσὶνἔχουσαι.αἱμὲνἄρ᾽ἀμφεχέοντοκαὶἠσπάζοντ᾽Ὀδυσῆα,καὶκύνεονἀγαπαξόμεναικεφαλήντεκαὶὤμουςχεῖράςτ᾽αἰνύμεναι: τὸνδὲγλυκὺςἵμεροςᾕρεικλαυθμοῦκαὶστοναχῆς, γίγνωσκεδ᾽ἄραφρεσὶπάσας.
γρηῢςδ᾽εἰςὑπερῷ᾽ἀνεβήσετοκαγχαλόωσα,δεσποίνῃἐρέουσαφίλονπόσινἔνδονἐόντα:γούναταδ᾽ἐρρώσαντο, πόδεςδ᾽ὑπερικταίνοντο.στῆδ᾽ἄρ᾽ὑπὲρκεφαλῆςκαίμινπρὸςμῦθονἔειπεν:“ἔγρεο, Πηνελόπεια, φίλον
τέκος, ὄφρα
ἴδηαι
ὀφθαλμοῖσιτεοῖσιτάτ᾽ἔλδεαιἤματαπάντα.ἦλθ᾽Ὀδυσεὺςκαὶοἶκονἱκάνεται, ὀψέπερἐλθών.μνηστῆραςδ᾽ἔκτεινενἀγήνορας, οἵθ᾽ἑὸνοἶκονκήδεσκονκαὶκτήματ᾽ἔδονβιόωντότεπαῖδα.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“μαῖα
φίλη, μάργην
σε
θεοὶ
θέσαν, οἵ
τε
δύνανται
ἄφροναποιῆσαικαὶἐπίφρονάπερμάλ᾽ἐόντα,καίτεχαλιφρονέοντασαοφροσύνηςἐπέβησαν:οἵσέπερἔβλαψαν: πρὶνδὲφρέναςαἰσίμηἦσθα.τίπτεμελωβεύειςπολυπενθέαθυμὸνἔχουσανταῦταπαρὲξἐρέουσακαὶἐξὕπνουμ᾽ἀνεγείρειςἡδέος, ὅςμ᾽ἐπέδησεφίλαβλέφαρ᾽ἀμφικαλύψας;οὐγάρπωτοιόνδεκατέδραθον, ἐξοὗὈδυσσεὺςᾤχετ᾽ἐποψόμενοςΚακοΐλιονοὐκὀνομαστήν.ἀλλ᾽ἄγενῦνκατάβηθικαὶἂψἔρχευμέγαρόνδε.εἰγάρτίςμ᾽ἄλληγεγυναικῶν, αἵμοιἔασι,ταῦτ᾽ἐλθοῦσ᾽ἤγγειλεκαὶἐξὕπνουἀνέγειρεν,τῷκετάχαστυγερῶςμινἐγὼνἀπέπεμψανέεσθαιαὖτιςἔσωμέγαρον: σὲδὲτοῦτόγεγῆραςὀνήσει.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:“οὔ
τί
σε
λωβεύω, τέκνον
φίλον, ἀλλ᾽
ἔτυμόν
τοι
ἦλθ᾽Ὀδυσεὺςκαὶοἶκονἱκάνεται, ὡςἀγορεύω,ὁξεῖνος, τὸνπάντεςἀτίμωνἐνμεγάροισι.Τηλέμαχοςδ᾽ἄραμινπάλαιᾔδεενἔνδονἐόντα,ἀλλὰσαοφροσύνῃσινοήματαπατρὸςἔκευθεν,ὄφρ᾽ἀνδρῶντίσαιτοβίηνὑπερηνορεόντων.”ὣςἔφαθ᾽, ἡδ᾽ἐχάρηκαὶἀπὸλέκτροιοθοροῦσαγρηῒπεριπλέχθη, βλεφάρωνδ᾽ἀπὸδάκρυονἧκεν:καίμινφωνήσασ᾽ἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“εἰ
δ᾽
ἄγε
δή
μοι, μαῖα
φίλη, νημερτὲς
ἐνίσπες,εἰἐτεὸνδὴοἶκονἱκάνεται, ὡςἀγορεύεις,ὅππωςδὴμνηστῆρσινἀναιδέσιχεῖραςἐφῆκεμοῦνοςἐών, οἱδ᾽αἰὲνἀολλέεςἔνδονἔμιμνον.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:“οὐκ
ἴδον, οὐ
πυθόμην, ἀλλὰ
στόνον
οἶον
ἄκουσα
κτεινομένων: ἡμεῖςδὲμυχῷθαλάμωνεὐπήκτωνἥμεθ᾽ἀτυζόμεναι, σανίδεςδ᾽ἔχονεὖἀραρυῖαι,πρίνγ᾽ὅτεδήμεσὸςυἱὸςἀπὸμεγάροιοκάλεσσεΤηλέμαχος: τὸνγάρῥαπατὴρπροέηκεκαλέσσαι.εὗρονἔπειτ᾽Ὀδυσῆαμετὰκταμένοισινέκυσσινἑσταόθ᾽: οἱδέμινἀμφί, κραταίπεδονοὖδαςἔχοντες,κείατ᾽ἐπ᾽ἀλλήλοισιν: ἰδοῦσάκεθυμὸνἰάνθης.νῦνδ᾽οἱμὲνδὴπάντεςἐπ᾽αὐλείῃσιθύρῃσινἀθρόοι, αὐτὰρὁδῶμαθεειοῦταιπερικαλλές,πῦρμέγακηάμενος: σὲδέμεπροέηκεκαλέσσαι.ἀλλ᾽ἕπευ, ὄφρασφῶϊνἐϋφροσύνηςἐπιβῆτονἀμφοτέρωφίλονἦτορ, ἐπεὶκακὰπολλὰπέποσθε.νῦνδ᾽ἤδητόδεμακρὸνἐέλδωρἐκτετέλεσται:ἦλθεμὲναὐτὸςζωὸςἐφέστιος, εὗρεδὲκαὶσὲκαὶπαῖδ᾽ἐνμεγάροισι: κακῶςδ᾽οἵπέρμινἔρεζονμνηστῆρες, τοὺςπάνταςἐτίσατοᾧἐνὶοἴκῳ.”τὴνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“μαῖα
φίλη, μή
πω
μέγ᾽
ἐπεύχεο
καγχαλόωσα.οἶσθαγὰρὥςκ᾽ἀσπαστὸςἐνὶμεγάροισιφανείηπᾶσι, μάλισταδ᾽ἐμοίτεκαὶυἱέϊ, τὸντεκόμεσθα:ἀλλ᾽οὐκἔσθ᾽ὅδεμῦθοςἐτήτυμος, ὡςἀγορεύεις,ἀλλάτιςἀθανάτωνκτεῖνεμνηστῆραςἀγαυούς,ὕβρινἀγασσάμενοςθυμαλγέακαὶκακὰἔργα.οὔτιναγὰρτίεσκονἐπιχθονίωνἀνθρώπων,οὐκακὸνοὐδὲμὲνἐσθλόν, ὅτιςσφέαςεἰσαφίκοιτο:τῷδι᾽ἀτασθαλίαςἔπαθονκακόν: αὐτὰρὈδυσσεὺςὤλεσετηλοῦνόστονἈχαιΐδος, ὤλετοδ᾽αὐτός.”τὴνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταφίλητροφὸςΕὐρύκλεια:“τέκνον
ἐμόν, ποῖόν
σε
ἔπος
φύγεν
ἕρκος
ὀδόντων,ἣπόσινἔνδονἐόνταπαρ᾽ἐσχάρῃοὔποτ᾽ἔφησθαοἴκαδ᾽ἐλεύσεσθαι: θυμὸςδέτοιαἰὲνἄπιστος.ἀλλ᾽ἄγετοικαὶσῆμαἀριφραδὲςἄλλοτιεἴπω,οὐλήν, τήνποτέμινσῦςἤλασελευκῷὀδόντι.τὴνἀπονίζουσαφρασάμην, ἔθελονδὲσοὶαὐτῇεἰπέμεν: ἀλλάμεκεῖνοςἑλὼνἐπὶμάστακαχερσὶνοὐκἔαεἰπέμεναιπολυϊδρείῃσινόοιο.ἀλλ᾽ἕπευ: αὐτὰρἐγὼνἐμέθενπεριδώσομαιαὐτῆς,αἴκένσ᾽ἐξαπάφω, κτεῖναίμ᾽οἰκτίστῳὀλέθρῳ.”τὴνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπερίφρωνΠηνελόπεια:“μαῖα
φίλη, χαλεπόν
σε
θεῶν
αἰειγενετάων
δήνεαεἴρυσθαι, μὰλαπερπολύϊδρινἐοῦσαν.ἀλλ᾽ἔμπηςἴομενμετὰπαῖδ᾽ἐμόν, ὄφραἴδωμαιἄνδραςμνηστῆραςτεθνηότας, ἠδ᾽ὃςἔπεφνεν.”ὣςφαμένηκατέβαιν᾽ὑπερώϊα: πολλὰδέοἱκῆρὥρμαιν᾽, ἢἀπάνευθεφίλονπόσινἐξερεείνοι,ἦπαρστᾶσακύσειεκάρηκαὶχεῖρελαβοῦσα.ἡδ᾽ἐπεὶεἰσῆλθενκαὶὑπέρβηλάϊνονοὐδόν,ἕζετ᾽ἔπειτ᾽Ὀδυσῆοςἐναντίη, ἐνπυρὸςαὐγῇ,τοίχουτοῦἑτέρου: ὁδ᾽ἄραπρὸςκίοναμακρὴνἧστοκάτωὁρόων, ποτιδέγμενοςεἴτίμινεἴποιἰφθίμηπαράκοιτις, ἐπεὶἴδενὀφθαλμοῖσιν.ἡδ᾽ἄνεωδὴνἧστο, τάφοςδέοἱἦτορἵκανεν:ὄψειδ᾽ἄλλοτεμένμινἐνωπαδίωςἐσίδεσκεν,ἄλλοτεδ᾽ἀγνώσασκεκακὰχροῒεἵματ᾽ἔχοντα.Τηλέμαχοςδ᾽ἐνένιπενἔποςτ᾽ἔφατ᾽ἔκτ᾽ὀνόμαξε:“μῆτερ
ἐμή, δύσμητερ, ἀπηνέα
θυμὸν
ἔχουσα,τίφθ᾽οὕτωπατρὸςνοσφίζεαι, οὐδὲπαρ᾽αὐτὸνἑζομένημύθοισινἀνείρεαιοὐδὲμεταλλᾷς;οὐμένκ᾽ἄλληγ᾽ὧδεγυνὴτετληότιθυμῷἀνδρὸςἀφεσταίη, ὅςοἱκακὰπολλὰμογήσαςἔλθοιἐεικοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν:σοὶδ᾽αἰεὶκραδίηστερεωτέρηἐστὶλίθοιο.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“τέκνον
ἐμόν, θυμός
μοι
ἐνὶ
στήθεσσι
τέθηπεν,οὐδέτιπροσφάσθαιδύναμαιἔποςοὐδ᾽ἐρέεσθαιοὐδ᾽εἰςὦπαἰδέσθαιἐναντίον. εἰδ᾽ἐτεὸνδὴἔστ᾽Ὀδυσεὺςκαὶοἶκονἱκάνεται, ἦμάλανῶϊγνωσόμεθ᾽ἀλλήλωνκαὶλώϊον: ἔστιγὰρἡμῖνσήμαθ᾽, ἃδὴκαὶνῶϊκεκρυμμέναἴδμενἀπ᾽ἄλλων.”ὣςφάτο, μείδησενδὲπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,αἶψαδὲΤηλέμαχονἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“Τηλέμαχ᾽, ἦ
τοι
μητέρ᾽
ἐνὶ
μεγάροισιν
ἔασον
πειράζεινἐμέθεν: τάχαδὲφράσεταικαὶἄρειον.νῦνδ᾽ὅττιῥυπόω, κακὰδὲχροῒεἵματαεἷμαι,τοὔνεκ᾽ἀτιμάζειμεκαὶοὔπωφησὶτὸνεἶναι.ἡμεῖςδὲφραζώμεθ᾽ὅπωςὄχ᾽ἄρισταγένηται.καὶγάρτίςθ᾽ἕναφῶτακατακτείναςἐνὶδήμῳ,ᾧμὴπολλοὶἔωσινἀοσσητῆρεςὀπίσσω,φεύγειπηούςτεπρολιπὼνκαὶπατρίδαγαῖαν:ἡμεῖςδ᾽ἕρμαπόληοςἀπέκταμεν, οἳμέγ᾽ἄριστοικούρωνεἰνἸθάκῃ: τὰδέσεφράζεσθαιἄνωγα.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“αὐτὸς
ταῦτά
γε
λεῦσσε, πάτερ
φίλε: σὴν
γὰρ
ἀρίστην
μῆτινἐπ᾽ἀνθρώπουςφάσ᾽ἔμμεναι, οὐδέκέτίςτοιἄλλοςἀνὴρἐρίσειεκαταθνητῶνἀνθρώπων.ἡμεῖςδ᾽ἐμμεμαῶτεςἅμ᾽ἑψόμεθ᾽, οὐδέτίφημιἀλκῆςδευήσεσθαι, ὅσηδύναμίςγεπάρεστιν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς“τοιγὰρ
ἐγὼν
ἐρέω
ὥς
μοι
δοκεῖ
εἶναι
ἄριστα.πρῶταμὲνἂρλούσασθεκαὶἀμφιέσασθεχιτῶνας,δμῳὰςδ᾽ἐνμεγάροισινἀνώγετεεἵμαθ᾽ἑλέσθαι:αὐτὰρθεῖοςἀοιδὸςἔχωνφόρμιγγαλίγειανἡμῖνἡγείσθωφιλοπαίγμονοςὀρχηθμοῖο,ὥςκέντιςφαίηγάμονἔμμεναιἐκτὸςἀκούων,ἢἀν᾽ὁδὸνστείχων, ἢοἳπεριναιετάουσι:μὴπρόσθεκλέοςεὐρὺφόνουκατὰἄστυγένηταιἀνδρῶνμνηστήρων, πρίνγ᾽ἡμέαςἐλθέμενἔξωἀγρὸνἐςἡμέτερονπολυδένδρεον: ἔνθαδ᾽ἔπειταφρασσόμεθ᾽ὅττικεκέρδοςὈλύμπιοςἐγγυαλίξῃ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄρατοῦμάλαμὲνκλύονἠδ᾽ἐπίθοντοπρῶταμὲνοὖνλούσαντοκαὶἀμφιέσαντοχιτῶνας,ὅπλισθενδὲγυναῖκες: ὁδ᾽εἵλετοθεῖοςἀοιδὸςφόρμιγγαγλαφυρήν, ἐνδέσφισινἵμερονὦρσεμολπῆςτεγλυκερῆςκαὶἀμύμονοςὀρχηθμοῖο.τοῖσινδὲμέγαδῶμαπεριστεναχίζετοποσσὶνἀνδρῶνπαιζόντωνκαλλιζώνωντεγυναικῶν.ὧδεδέτιςεἴπεσκεδόμωνἔκτοσθενἀκούων:“ἦ
μάλα
δή
τις
ἔγημε
πολυμνήστην
βασίλειαν:σχετλίη, οὐδ᾽ἔτληπόσιοςοὗκουριδίοιοεἴρυσθαιμέγαδῶμαδιαμπερές, ἧοςἵκοιτο.”ὣςἄρατιςεἴπεσκε, τὰδ᾽οὐκἴσανὡςἐτέτυκτο.αὐτὰρὈδυσσῆαμεγαλήτοραᾧἐνὶοἴκῳΕὐρυνόμηταμίηλοῦσενκαὶχρῖσενἐλαίῳ,ἀμφὶδέμινφᾶροςκαλὸνβάλενἠδὲχιτῶνα:αὐτὰρκὰκκεφαλῆςκάλλοςπολὺχεῦενἈθήνημείζονάτ᾽εἰσιδέεινκαὶπάσσονα: κὰδδὲκάρητοςοὔλαςἧκεκόμας, ὑακινθίνῳἄνθειὁμοίας.ὡςδ᾽ὅτετιςχρυσὸνπεριχεύεταιἀργύρῳἀνὴρἴδρις, ὃνἭφαιστοςδέδαενκαὶΠαλλὰςἈθήνητέχνηνπαντοίην, χαρίενταδὲἔργατελείει:ὣςμὲντῷπερίχευεχάρινκεφαλῇτεκαὶὤμοις.ἐκδ᾽ἀσαμίνθουβῆδέμαςἀθανάτοισινὁμοῖος:ἂψδ᾽αὖτιςκατ᾽ἄρ᾽ἕζετ᾽ἐπὶθρόνουἔνθενἀνέστη,ἀντίονἧςἀλόχου, καίμινπρὸςμῦθονἔειπε:“δαιμονίη, περί
σοί
γε
γυναικῶν
θηλυτεράων
κῆρἀτέραμνονἔθηκανὈλύμπιαδώματ᾽ἔχοντες:οὐμένκ᾽ἄλληγ᾽ὧδεγυνὴτετληότιθυμῷἀνδρὸςἀφεσταίη, ὅςοἱκακὰπολλὰμογήσαςἔλθοιἐεικοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἄγεμοι, μαῖα, στόρεσονλέχος, ὄφρακαὶαὐτὸςλέξομαι: ἦγὰρτῇγεσιδήρεονἐνφρεσὶἦτορ.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“δαιμόνι᾽, οὔτ᾽
ἄρ
τι
μεγαλίζομαι
οὔτ᾽
ἀθερίζω
οὔτελίηνἄγαμαι, μάλαδ᾽εὖοἶδ᾽οἷοςἔησθαἐξἸθάκηςἐπὶνηὸςἰὼνδολιχηρέτμοιο.ἀλλ᾽ἄγεοἱστόρεσονπυκινὸνλέχος, Εὐρύκλεια,ἐκτὸςἐϋσταθέοςθαλάμου, τόνῥ᾽αὐτὸςἐποίει:ἔνθαοἱἐκθεῖσαιπυκινὸνλέχοςἐμβάλετ᾽εὐνήν,κώεακαὶχλαίναςκαὶῥήγεασιγαλόεντα.”ὣςἄρ᾽ἔφηπόσιοςπειρωμένη: αὐτὰρὈδυσσεὺςὀχθήσαςἄλοχονπροσεφώνεεκεδνὰἰδυῖαν:“ὦ
γύναι, ἦ
μάλα
τοῦτο
ἔπος
θυμαλγὲς
ἔειπες:τίςδέμοιἄλλοσεθῆκελέχος; χαλεπὸνδέκενεἴηκαὶμάλ᾽ἐπισταμένῳ, ὅτεμὴθεὸςαὐτὸςἐπελθὼνῥηϊδίωςἐθέλωνθείηἄλλῃἐνὶχώρῃ.ἀνδρῶνδ᾽οὔκέντιςζωὸςβροτός, οὐδὲμάλ᾽ἡβῶν,ῥεῖαμετοχλίσσειεν, ἐπεὶμέγασῆματέτυκταιἐνλέχειἀσκητῷ: τὸδ᾽ἐγὼκάμονοὐδέτιςἄλλος.θάμνοςἔφυτανύφυλλοςἐλαίηςἕρκεοςἐντός,ἀκμηνὸςθαλέθων: πάχετοςδ᾽ἦνἠΰτεκίων.τῷδ᾽ἐγὼἀμφιβαλὼνθάλαμονδέμον, ὄφρ᾽ἐτέλεσσα,πυκνῇσινλιθάδεσσι, καὶεὖκαθύπερθενἔρεψα,κολλητὰςδ᾽ἐπέθηκαθύρας, πυκινῶςἀραρυίας.καὶτότ᾽ἔπειτ᾽ἀπέκοψακόμηντανυφύλλουἐλαίης,κορμὸνδ᾽ἐκῥίζηςπροταμὼνἀμφέξεσαχαλκῷεὖκαὶἐπισταμένως, καὶἐπὶστάθμηνἴθυνα,ἑρμῖν᾽ἀσκήσας, τέτρηναδὲπάντατερέτρῳ.ἐκδὲτοῦἀρχόμενοςλέχοςἔξεον, ὄφρ᾽ἐτέλεσσα,δαιδάλλωνχρυσῷτεκαὶἀργύρῳἠδ᾽ἐλέφαντι:ἐκδ᾽ἐτάνυσσαἱμάνταβοὸςφοίνικιφαεινόν.οὕτωτοιτόδεσῆμαπιφαύσκομαι: οὐδέτιοἶδα,ἤμοιἔτ᾽ἔμπεδόνἐστι, γύναι, λέχος, ἦέτιςἤδηἀνδρῶνἄλλοσεθῆκε, ταμὼνὕποπυθμέν᾽ἐλαίης.”ὣςφάτο, τῆςδ᾽αὐτοῦλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,σήματ᾽ἀναγνούσῃτάοἱἔμπεδαπέφραδ᾽Ὀδυσσεύς:δακρύσασαδ᾽ἔπειτ᾽ἰθὺςδράμεν, ἀμφὶδὲχεῖραςδειρῇβάλλ᾽Ὀδυσῆϊ, κάρηδ᾽ἔκυσ᾽ἠδὲπροσηύδα:“μή
μοι, Ὀδυσσεῦ, σκύζευ, ἐπεὶ
τά
περ
ἄλλα
μάλιστα
ἀνθρώπωνπέπνυσο: θεοὶδ᾽ὤπαζονὀϊζύν,οἳνῶϊνἀγάσαντοπαρ᾽ἀλλήλοισιμένοντεἥβηςταρπῆναικαὶγήραοςοὐδὸνἱκέσθαι.αὐτὰρμὴνῦνμοιτόδεχώεομηδὲνεμέσσα,οὕνεκάσ᾽οὐτὸπρῶτον, ἐπεὶἴδον, ὧδ᾽ἀγάπησα.αἰεὶγάρμοιθυμὸςἐνὶστήθεσσιφίλοισινἐρρίγειμήτίςμεβροτῶνἀπάφοιτοἔπεσσινἐλθών: πολλοὶγὰρκακὰκέρδεαβουλεύουσιν.οὐδέκενἈργείηἙλένη, Διὸςἐκγεγαυῖα,ἀνδρὶπαρ᾽ἀλλοδαπῷἐμίγηφιλότητικαὶεὐνῇ,εἰᾔδηὅμιναὖτιςἀρήϊοιυἷεςἈχαιῶνἀξέμεναιοἶκόνδεφίληνἐςπατρίδ᾽ἔμελλον.τὴνδ᾽ἦτοιῥέξαιθεὸςὤρορενἔργονἀεικές:τὴνδ᾽ἄτηνοὐπρόσθενἑῷἐγκάτθετοθυμῷλυγρήν, ἐξἧςπρῶτακαὶἡμέαςἵκετοπένθος.νῦνδ᾽, ἐπεὶἤδησήματ᾽ἀριφραδέακατέλεξαςεὐνῆςἡμετέρης, ἣνοὐβροτὸςἄλλοςὀπώπει,ἀλλ᾽οἶοισύτ᾽ἐγώτεκαὶἀμφίπολοςμίαμούνη,Ἀκτορίς, ἥνμοιδῶκεπατὴρἔτιδεῦροκιούσῃ,ἣνῶϊνεἴρυτοθύραςπυκινοῦθαλάμοιο,πείθειςδήμευθυμόν, ἀπηνέαπερμάλ᾽ἐόντα.”ὣςφάτο, τῷδ᾽ἔτιμᾶλλονὑφ᾽ἵμερονὦρσεγόοιο:κλαῖεδ᾽ἔχωνἄλοχονθυμαρέα, κεδνὰἰδυῖαν.ὡςδ᾽ὅτ᾽ἂνἀσπάσιοςγῆνηχομένοισιφανήῃ,ὧντεΠοσειδάωνεὐεργέανῆ᾽ἐνὶπόντῳῥαίσῃ, ἐπειγομένηνἀνέμῳκαὶκύματιπηγῷ:παῦροιδ᾽ἐξέφυγονπολιῆςἁλὸςἤπειρόνδενηχόμενοι, πολλὴδὲπερὶχροῒτέτροφενἅλμη,ἀσπάσιοιδ᾽ἐπέβανγαίης, κακότηταφυγόντες:ὣςἄρατῇἀσπαστὸςἔηνπόσιςεἰσοροώσῃ,δειρῆςδ᾽οὔπωπάμπανἀφίετοπήχεελευκώ.καίνύκ᾽ὀδυρομένοισιφάνηῥοδοδάκτυλοςἨώς,εἰμὴἄρ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη.νύκταμὲνἐνπεράτῃδολιχὴνσχέθεν, Ἠῶδ᾽αὖτεῥύσατ᾽ἐπ᾽Ὠκεανῷχρυσόθρονον, οὐδ᾽ἔαἵππουςζεύγνυσθ᾽ὠκύποδας, φάοςἀνθρώποισιφέροντας,ΛάμπονκαὶΦαέθονθ᾽, οἵτ᾽Ἠῶπῶλοιἄγουσι.καὶτότ᾽ἄρ᾽ἣνἄλοχονπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς“ὦ
γύναι, οὐ
γάρ
πω
πάντων
ἐπὶ
πείρατ᾽
ἀέθλων
ἤλθομεν, ἀλλ᾽ἔτ᾽ὄπισθενἀμέτρητοςπόνοςἔσται,πολλὸςκαὶχαλεπός, τὸνἐμὲχρὴπάντατελέσσαι.ὣςγάρμοιψυχὴμαντεύσατοΤειρεσίαοἤματιτῷὅτεδὴκατέβηνδόμονἌϊδοςεἴσω,νόστονἑταίροισινδιζήμενοςἠδ᾽ἐμοὶαὐτῷ.ἀλλ᾽ἔρχευ, λέκτρονδ᾽ἴομεν, γύναι, ὄφρακαὶἤδηὕπνῳὕπογλυκερῷταρπώμεθακοιμηθέντε.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“εὐνὴ
μὲν
δή
σοί
γε
τότ᾽
ἔσσεται
ὁππότε
θυμῷ
σῷἐθέλῃς, ἐπεὶἄρσεθεοὶποίησανἱκέσθαιοἶκονἐϋκτίμενονκαὶσὴνἐςπατρίδαγαῖαν:ἀλλ᾽ἐπεὶἐφράσθηςκαίτοιθεὸςἔμβαλεθυμῷ,εἴπ᾽ἄγεμοιτὸνἄεθλον, ἐπεὶκαὶὄπισθεν, ὀΐω,πεύσομαι, αὐτίκαδ᾽ἐστὶδαήμεναιοὔτιχέρειον.”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“δαιμονίη, τί
τ᾽
ἄρ᾽
αὖ
με
μάλ᾽
ὀτρύνουσα
κελεύεις
εἰπέμεν; αὐτὰρἐγὼμυθήσομαιοὐδ᾽ἐπικεύσω.οὐμέντοιθυμὸςκεχαρήσεται: οὐδὲγὰραὐτὸςχαίρω, ἐπεὶμάλαπολλὰβροτῶνἐπὶἄστε᾽ἄνωγενἐλθεῖν, ἐνχείρεσσινἔχοντ᾽εὐῆρεςἐρετμόν,εἰςὅκετοὺςἀφίκωμαιοἳοὐκἴσασιθάλασσανἀνέρες, οὐδέθ᾽ἅλεσσιμεμιγμένονεἶδαρἔδουσιν:οὐδ᾽ἄρατοίγ᾽ἴσασινέαςφοινικοπαρῄους,οὐδ᾽εὐήρε᾽ἐρετμά, τάτεπτερὰνηυσὶπέλονται.σῆμαδέμοιτόδ᾽ἔειπενἀριφραδές, οὐδέσεκεύσω:ὁππότεκενδήμοιξυμβλήμενοςἄλλοςὁδίτηςφήῃἀθηρηλοιγὸνἔχεινἀνὰφαιδίμῳὤμῳ,καὶτότεμ᾽ἐνγαίῃπήξαντ᾽ἐκέλευενἐρετμόν,ἔρξανθ᾽ἱερὰκαλὰΠοσειδάωνιἄνακτι,ἀρνειὸνταῦρόντεσυῶντ᾽ἐπιβήτορακάπρον,οἴκαδ᾽ἀποστείχειν, ἔρδεινθ᾽ἱερὰςἑκατόμβαςἀθανάτοισιθεοῖσι, τοὶοὐρανὸνεὐρὺνἔχουσι,πᾶσιμάλ᾽ἑξείης: θάνατοςδέμοιἐξἁλὸςαὐτῷἀβληχρὸςμάλατοῖοςἐλεύσεται, ὅςκέμεπέφνῃγήραςὕπολιπαρῷἀρημένον: ἀμφὶδὲλαοὶὄλβιοιἔσσονται: τὰδέμοιφάτοπάντατελεῖσθαι.”τὸνδ᾽αὖτεπροσέειπεπερίφρωνΠηνελόπεια:“εἰ
μὲν
δὴ
γῆράς
γε
θεοὶ
τελέουσιν
ἄρειον,ἐλπωρήτοιἔπειτακακῶνὑπάλυξινἔσεσθαι.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον:τόφραδ᾽ἄρ᾽Εὐρυνόμητεἰδὲτροφὸςἔντυονεὐνὴνἐσθῆτοςμαλακῆς, δαΐδωνὕπολαμπομενάων.αὐτὰρἐπεὶστόρεσανπυκινὸνλέχοςἐγκονέουσαι,γρηῢςμὲνκείουσαπάλινοἶκόνδεβεβήκει,τοῖσινδ᾽Εὐρυνόμηθαλαμηπόλοςἡγεμόνευενἐρχομένοισιλέχοσδε, δάοςμετὰχερσὶνἔχουσα:ἐςθάλαμονδ᾽ἀγαγοῦσαπάλινκίεν. οἱμὲνἔπειταἀσπάσιοιλέκτροιοπαλαιοῦθεσμὸνἵκοντο:αὐτὰρΤηλέμαχοςκαὶβουκόλοςἠδὲσυβώτηςπαῦσανἄρ᾽ὀρχηθμοῖοπόδας, παῦσανδὲγυναῖκας,αὐτοὶδ᾽εὐνάζοντοκατὰμέγαρασκιόεντα.τὼδ᾽ἐπεὶοὖνφιλότητοςἐταρπήτηνἐρατεινῆς,τερπέσθηνμύθοισι, πρὸςἀλλήλουςἐνέποντε,ἡμὲνὅσ᾽ἐνμεγάροισινἀνέσχετοδῖαγυναικῶν,ἀνδρῶνμνηστήρωνἐσορῶσ᾽ἀΐδηλονὅμιλον,οἳἕθενεἵνεκαπολλά, βόαςκαὶἴφιαμῆλα,ἔσφαζον, πολλὸςδὲπίθωνἠφύσσετοοἶνος:αὐτὰρὁδιογενὴςὈδυσεὺςὅσακήδε᾽ἔθηκενἀνθρώποιςὅσατ᾽αὐτὸςὀϊζύσαςἐμόγησε,πάντ᾽ἔλεγ᾽: ἡδ᾽ἄρ᾽ἐτέρπετ᾽ἀκούουσ᾽, οὐδέοἱὕπνοςπῖπτενἐπὶβλεφάροισιπάροςκαταλέξαιἅπαντα.ἤρξατοδ᾽ὡςπρῶτονΚίκοναςδάμασ᾽, αὐτὰρἔπειταἦλθ᾽ἐςΛωτοφάγωνἀνδρῶνπίειρανἄρουραν:ἠδ᾽ὅσαΚύκλωψἔρξε, καὶὡςἀπετίσατοποινὴνἰφθίμωνἑτάρων, οὓςἤσθιενοὐδ᾽ἐλέαιρεν:ἠδ᾽ὡςΑἴολονἵκεθ᾽, ὅμινπρόφρωνὑπέδεκτοκαὶπέμπ᾽, οὐδέπωαἶσαφίληνἐςπατρίδ᾽ἱκέσθαιἤην, ἀλλάμιναὖτιςἀναρπάξασαθύελλαπόντονἐπ᾽ἰχθυόενταφέρενβαρέαστενάχοντα:ἠδ᾽ὡςΤηλέπυλονΛαιστρυγονίηνἀφίκανεν,οἳνῆάςτ᾽ὄλεσανκαὶἐϋκνήμιδαςἑταίρουςπάντας: Ὀδυσσεὺςδ᾽οἶοςὑπέκφυγενηῒμελαίνῃ:καὶΚίρκηςκατέλεξεδόλονπολυμηχανίηντε,ἠδ᾽ὡςεἰςἈΐδεωδόμονἤλυθενεὐρώεντα,ψυχῇχρησόμενοςΘηβαίουΤειρεσίαο,νηῒπολυκλήϊδι, καὶεἴσιδεπάνταςἑταίρουςμητέραθ᾽, ἥμινἔτικτεκαὶἔτρεφετυτθὸνἐόντα:ἠδ᾽ὡςΣειρήνωνἁδινάωνφθόγγονἄκουσεν,ὥςθ᾽ἵκετοΠλαγκτὰςπέτραςδεινήντεΧάρυβδινΣκύλληνθ᾽, ἣνοὔπώποτ᾽ἀκήριοιἄνδρεςἄλυξαν:ἠδ᾽ὡςἨελίοιοβόαςκατέπεφνονἑταῖροι:ἠδ᾽ὡςνῆαθοὴνἔβαλεψολόεντικεραυνῷΖεὺςὑψιβρεμέτης, ἀπὸδ᾽ἔφθιθενἐσθλοὶἑταῖροιπάντεςὁμῶς, αὐτὸςδὲκακὰςὑπὸκῆραςἄλυξεν:ὥςθ᾽ἵκετ᾽ὨγυγίηννῆσοννύμφηντεΚαλυψώ,ἣδήμινκατέρυκε, λιλαιομένηπόσινεἶναι,ἐνσπέσσιγλαφυροῖσι, καὶἔτρεφενἠδὲἔφασκεθήσεινἀθάνατονκαὶἀγήραονἤματαπάντα:ἀλλὰτοῦοὔποτεθυμὸνἐνὶστήθεσσινἔπειθεν:ἠδ᾽ὡςἐςΦαίηκαςἀφίκετοπολλὰμογήσας,οἳδήμινπερὶκῆριθεὸνὣςτιμήσαντοκαὶπέμψανσὺννηῒφίληνἐςπατρίδαγαῖαν,χαλκόντεχρυσόντεἅλιςἐσθῆτάτεδόντες.τοῦτ᾽ἄραδεύτατονεἶπενἔπος, ὅτεοἱγλυκὺςὕπνοςλυσιμελὴςἐπόρουσε, λύωνμελεδήματαθυμοῦ.ἡδ᾽αὖτ᾽ἄλλ᾽ἐνόησεθεὰγλαυκῶπιςἈθήνη:ὁππότεδήῥ᾽Ὀδυσῆαἐέλπετοὃνκατὰθυμὸνεὐνῆςἧςἀλόχουταρπήμεναιἠδὲκαὶὕπνου,αὐτίκ᾽ἀπ᾽Ὠκεανοῦχρυσόθρονονἠριγένειανὦρσεν, ἵν᾽ἀνθρώποισιφόωςφέροι: ὦρτοδ᾽Ὀδυσσεὺςεὐνῆςἐκμαλακῆς, ἀλόχῳδ᾽ἐπὶμῦθονἔτελλεν:“ὦ
γύναι, ἤδη
μὲν
πολέων
κεκορήμεθ᾽
ἀέθλων
ἀμφοτέρω, σὺμὲνἐνθάδ᾽ἐμὸνπολυκηδέανόστονκλαίουσ᾽. αὐτὰρἐμὲΖεὺςἄλγεσικαὶθεοὶἄλλοιἱέμενονπεδάασκονἐμῆςἀπὸπατρίδοςαἴης:νῦνδ᾽ἐπεὶἀμφοτέρωπολυήρατονἱκόμεθ᾽εὐνήν,κτήματαμὲντάμοιἔστι, κομιζέμενἐνμεγάροισι,μῆλαδ᾽ἅμοιμνηστῆρεςὑπερφίαλοικατέκειραν,πολλὰμὲναὐτὸςἐγὼληΐσσομαι, ἄλλαδ᾽Ἀχαιοὶδώσουσ᾽, εἰςὅκεπάνταςἐνιπλήσωσινἐπαύλους.ἀλλ᾽ἦτοιμὲνἐγὼπολυδένδρεονἀγρὸνἔπειμι,ὀψόμενοςπατέρ᾽ἐσθλόν, ὅμοιπυκινῶςἀκάχηται:σοὶδέ, γύναι, τάδ᾽ἐπιτέλλω, πινυτῇπερἐούσῃ:αὐτίκαγὰρφάτιςεἶσινἅμ᾽ἠελίῳἀνιόντιἀνδρῶνμνηστήρων, οὓςἔκτανονἐνμεγάροισιν:εἰςὑπερῷ᾽ἀναβᾶσασὺνἀμφιπόλοισιγυναιξὶνἧσθαι, μηδέτιναπροτιόσσεομηδ᾽ἐρέεινε.”ἦῥακαὶἀμφ᾽ὤμοισινἐδύσετοτεύχεακαλά,ὦρσεδὲΤηλέμαχονκαὶβουκόλονἠδὲσυβώτην,πάνταςδ᾽ἔντε᾽ἄνωγενἀρήϊαχερσὶνἑλέσθαι.οἱδέοἱοὐκἀπίθησαν, ἐθωρήσσοντοδὲχαλκῷ,ὤϊξανδὲθύρας, ἐκδ᾽ἤϊον: ἦρχεδ᾽Ὀδυσσεύς.ἤδημὲνφάοςἦενἐπὶχθόνα, τοὺςδ᾽ἄρ᾽Ἀθήνηνυκτὶκατακρύψασαθοῶςἐξῆγεπόληος.
ἙρμῆςδὲψυχὰςΚυλλήνιοςἐξεκαλεῖτοἀνδρῶνμνηστήρων: ἔχεδὲῥάβδονμετὰχερσὶνκαλὴνχρυσείην, τῇτ᾽ἀνδρῶνὄμματαθέλγειὧνἐθέλει, τοὺςδ᾽αὖτεκαὶὑπνώονταςἐγείρει:τῇῥ᾽ἄγεκινήσας, ταὶδὲτρίζουσαιἕποντο.ὡςδ᾽ὅτενυκτερίδεςμυχῷἄντρουθεσπεσίοιοτρίζουσαιποτέονται, ἐπείκέτιςἀποπέσῃσινὁρμαθοῦἐκπέτρης, ἀνάτ᾽ἀλλήλῃσινἔχονται,ὣςαἱτετριγυῖαιἅμ᾽ἤϊσαν: ἦρχεδ᾽ἄρασφινἙρμείαςἀκάκητακατ᾽εὐρώεντακέλευθα.πὰρδ᾽ἴσανὨκεανοῦτεῥοὰςκαὶΛευκάδαπέτρην,ἠδὲπαρ᾽Ἠελίοιοπύλαςκαὶδῆμονὀνείρωνἤϊσαν: αἶψαδ᾽ἵκοντοκατ᾽ἀσφοδελὸνλειμῶνα,ἔνθατεναίουσιψυχαί, εἴδωλακαμόντων.εὗρονδὲψυχὴνΠηληϊάδεωἈχιλῆοςκαὶΠατροκλῆοςκαὶἀμύμονοςἈντιλόχοιοΑἴαντόςθ᾽, ὃςἄριστοςἔηνεἶδόςτεδέμαςτετῶνἄλλωνΔαναῶνμετ᾽ἀμύμοναΠηλεΐδαοὣςοἱμὲνπερὶκεῖνονὁμίλεον: ἀγχίμολονδὲἤλυθ᾽ἔπιψυχὴἈγαμέμνονοςἈτρεΐδαοἀχνυμένη: περὶδ᾽ἄλλαιἀγηγέραθ᾽, ὅσσαιἅμ᾽αὐτῷοἴκῳἐνΑἰγίσθοιοθάνονκαὶπότμονἐπέσπον.τὸνπροτέρηψυχὴπροσεφώνεεΠηλεΐωνος:“Ἀτρεΐδη, περὶ
μέν
σ᾽
ἔφαμεν
Διὶ
τερπικεραύνῳ
ἀνδρῶνἡρώωνφίλονἔμμεναιἤματαπάντα,οὕνεκαπολλοῖσίντεκαὶἰφθίμοισινἄνασσεςδήμῳἔνιΤρώων, ὅθιπάσχομενἄλγε᾽Ἀχαιοί.ἦτ᾽ἄρακαὶσοὶπρῶϊπαραστήσεσθαιἔμελλενμοῖρ᾽ὀλοή, τὴνοὔτιςἀλεύεταιὅςκεγένηται.ὡςὄφελεςτιμῆςἀπονήμενος, ἧςπερἄνασσες,δήμῳἔνιΤρώωνθάνατονκαὶπότμονἐπισπεῖν:τῷκέντοιτύμβονμὲνἐποίησανΠαναχαιοί,ἠδέκεκαὶσῷπαιδὶμέγακλέοςἤρα᾽ὀπίσσω:νῦνδ᾽ἄρασ᾽οἰκτίστῳθανάτῳεἵμαρτοἁλῶναι.”τὸνδ᾽αὖτεψυχὴπροσεφώνεενἈτρείδαο:“ὄλβιε
Πηλέος
υἱέ, θεοῖς
ἐπιείκελ᾽
Ἀχιλλεῦ,ὃςθάνεςἐνΤροίῃἑκὰςἌργεος: ἀμφὶδέσ᾽ἄλλοικτείνοντοΤρώωνκαὶἈχαιῶνυἷεςἄριστοι,μαρνάμενοιπερὶσεῖο: σὺδ᾽ἐνστροφάλιγγικονίηςκεῖσομέγαςμεγαλωστί, λελασμένοςἱπποσυνάων.ἡμεῖςδὲπρόπανἦμαρἐμαρνάμεθ᾽: οὐδέκεπάμπανπαυσάμεθαπτολέμου, εἰμὴΖεὺςλαίλαπιπαῦσεν.αὐτὰρἐπείσ᾽ἐπὶνῆαςἐνείκαμενἐκπολέμοιο,κάτθεμενἐνλεχέεσσι, καθήραντεςχρόακαλὸνὕδατίτελιαρῷκαὶἀλείφατι: πολλὰδέσ᾽ἀμφὶδάκρυαθερμὰχέονΔαναοὶκείροντότεχαίτας.μήτηρδ᾽ἐξἁλὸςἦλθεσὺνἀθανάτῃςἁλίῃσινἀγγελίηςἀΐουσα: βοὴδ᾽ἐπὶπόντονὀρώρειθεσπεσίη, ὑπὸδὲτρόμοςἔλλαβεπάνταςἈχαιούς:καίνύκ᾽ἀναΐξαντεςἔβανκοίλαςἐπὶνῆας,εἰμὴἀνὴρκατέρυκεπαλαιάτεπολλάτεεἰδώς,Νέστωρ, οὗκαὶπρόσθενἀρίστηφαίνετοβουλή:ὅσφινἐϋφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:“ἴσχεσθ᾽, Ἀργεῖοι, μὴ
φεύγετε, κοῦροι
Ἀχαιῶν:μήτηρἐξἁλὸςἥδεσὺνἀθανάτῃςἁλίῃσινἔρχεται, οὗπαιδὸςτεθνηότοςἀντιόωσα.”“ὣς
ἔφαθ᾽, οἱ
δ᾽
ἔσχοντο
φόβου
μεγάθυμοι
Ἀχαιοί:ἀμφὶδέσ᾽ἔστησανκοῦραιἁλίοιογέροντοςοἴκτρ᾽ὀλοφυρόμεναι, περὶδ᾽ἄμβροταεἵματαἕσσαν.Μοῦσαιδ᾽ἐννέαπᾶσαιἀμειβόμεναιὀπὶκαλῇθρήνεον: ἔνθακενοὔτιν᾽ἀδάκρυτόνγ᾽ἐνόησαςἈργείων: τοῖονγὰρὑπώρορεΜοῦσαλίγεια.ἑπτὰδὲκαὶδέκαμένσεὁμῶςνύκταςτεκαὶἦμαρκλαίομενἀθάνατοίτεθεοὶθνητοίτ᾽ἄνθρωποι:ὀκτωκαιδεκάτῃδ᾽ἔδομενπυρί, πολλὰδέσ᾽ἀμφὶμῆλακατεκτάνομενμάλαπίονακαὶἕλικαςβοῦς.καίεοδ᾽ἔντ᾽ἐσθῆτιθεῶνκαὶἀλείφατιπολλῷκαὶμέλιτιγλυκερῷ: πολλοὶδ᾽ἥρωεςἈχαιοὶτεύχεσινἐρρώσαντοπυρὴνπέρικαιομένοιο,πεζοίθ᾽ἱππῆέςτε: πολὺςδ᾽ὀρυμαγδὸςὀρώρειαὐτὰρἐπεὶδήσεφλὸξἤνυσενἩφαίστοιο,ἠῶθενδήτοιλέγομενλεύκ᾽ὀστέ᾽, Ἀχιλλεῦ,οἴνῳἐνἀκρήτῳκαὶἀλείφατι: δῶκεδὲμήτηρχρύσεονἀμφιφορῆα: Διωνύσοιοδὲδῶρονφάσκ᾽ἔμεναι, ἔργονδὲπερικλυτοῦἩφαίστοιο.ἐντῷτοικεῖταιλεύκ᾽ὀστέα, φαίδιμ᾽Ἀχιλλεῦ,μίγδαδὲΠατρόκλοιοΜενοιτιάδαοθανόντος,χωρὶςδ᾽Ἀντιλόχοιο, τὸνἔξοχατῖεςἁπάντωντῶνἄλλωνἑτάρων, μετὰΠάτροκλόνγεθανόντα.ἀμφ᾽αὐτοῖσιδ᾽ἔπειταμέγανκαὶἀμύμονατύμβονχεύαμενἈργείωνἱερὸςστρατὸςαἰχμητάωνἀκτῇἔπιπροὐχούσῃ, ἐπὶπλατεῖἙλλησπόντῳ,ὥςκεντηλεφανὴςἐκποντόφινἀνδράσινεἴητοῖςοἳνῦνγεγάασικαὶοἳμετόπισθενἔσονται.μήτηρδ᾽αἰτήσασαθεοὺςπερικαλλέ᾽ἄεθλαθῆκεμέσῳἐνἀγῶνιἀριστήεσσινἈχαιῶν.ἤδημὲνπολέωντάφῳἀνδρῶνἀντεβόλησαςἡρώων, ὅτεκένποτ᾽ἀποφθιμένουβασιλῆοςζώννυνταίτενέοικαὶἐπεντύνονταιἄεθλα:ἀλλάκεκεῖναμάλισταἰδὼνθηήσαοθυμῷ,οἷ᾽ἐπὶσοὶκατέθηκεθεὰπερικαλλέ᾽ἄεθλα,ἀργυρόπεζαΘέτις: μάλαγὰρφίλοςἦσθαθεοῖσιν.ὣςσὺμὲνοὐδὲθανὼνὄνομ᾽ὤλεσας, ἀλλάτοιαἰεὶπάνταςἐπ᾽ἀνθρώπουςκλέοςἔσσεταιἐσθλόν, Ἀχιλλεῦ,αὐτὰρἐμοὶτίτόδ᾽ἦδος, ἐπεὶπόλεμοντολύπευσα;ἐννόστῳγάρμοιΖεὺςμήσατολυγρὸνὄλεθρονΑἰγίσθουὑπὸχερσὶκαὶοὐλομένηςἀλόχοιο.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεδιάκτοροςἀργεϊφόντης,ψυχὰςμνηστήρωνκατάγωνὈδυσῆϊδαμέντων,τὼδ᾽ἄραθαμβήσαντ᾽ἰθὺςκίον, ὡςἐσιδέσθην.ἔγνωδὲψυχὴἈγαμέμνονοςἈτρεΐδαοπαῖδαφίλονΜελανῆος, ἀγακλυτὸνἈμφιμέδοντα:ξεῖνοςγάροἱἔηνἸθάκῃἔνιοἰκίαναίων.τὸνπροτέρηψυχὴπροσεφώνεενἈτρεΐδαο:“Ἀμφίμεδον, τί
παθόντες
ἐρεμνὴν
γαῖαν
ἔδυτε
πάντεςκεκριμένοικαὶὁμήλικες; οὐδέκενἄλλωςκρινάμενοςλέξαιτοκατὰπτόλινἄνδραςἀρίστους.ἦὔμμ᾽ἐννήεσσιΠοσειδάωνἐδάμασσεν,ὄρσαςἀργαλέουςἀνέμουςκαὶκύματαμακρά;ἦπουἀνάρσιοιἄνδρεςἐδηλήσαντ᾽ἐπὶχέρσουβοῦςπεριταμνομένουςἠδ᾽οἰῶνπώεακαλά,ἠὲπερὶπτόλιοςμαχεούμενοιἠδὲγυναικῶν;εἰπέμοιεἰρομένῳ: ξεῖνοςδέτοιεὔχομαιεἶναι.ἦοὐμέμνῃὅτεκεῖσεκατήλυθονὑμέτερονδῶ,ὀτρυνέωνὈδυσῆασὺνἀντιθέῳΜενελάῳἼλιονεἰςἅμ᾽ἕπεσθαιἐϋσσέλμωνἐπὶνηῶν;μηνὶδ᾽ἄρ᾽οὔλῳπάνταπερήσαμενεὐρέαπόντον,σπουδῇπαρπεπιθόντεςὈδυσσῆαπτολίπορθον.”τὸνδ᾽αὖτεψυχὴπροσεφώνεενἈμφιμέδοντος:“Ἀτρεΐδη
κύδιστε, ἄναξ
ἀνδρῶν
Ἀγάμεμνον,μέμνημαιτάδεπάντα, διοτρεφές, ὡςἀγορεύεις:σοὶδ᾽ἐγὼεὖμάλαπάντακαὶἀτρεκέωςκαταλέξω,ἡμετέρουθανάτοιοκακὸντέλος, οἷονἐτύχθη.μνώμεθ᾽Ὀδυσσῆοςδὴνοἰχομένοιοδάμαρτα:ἡδ᾽οὔτ᾽ἠρνεῖτοστυγερὸνγάμονοὔτ᾽ἐτελεύτα,ἡμῖνφραζομένηθάνατονκαὶκῆραμέλαιναν,ἀλλὰδόλοντόνδ᾽ἄλλονἐνὶφρεσὶμερμήριξε:στησαμένημέγανἱστὸνἐνὶμεγάροισινὕφαινε,λεπτὸνκαὶπερίμετρον: ἄφαρδ᾽ἡμῖνμετέειπε:“‘κοῦροι
ἐμοὶ
μνηστῆρες, ἐπεὶ
θάνε
δῖος
Ὀδυσσεύς,μίμνετ᾽ἐπειγόμενοιτὸνἐμὸνγάμον, εἰςὅκεφᾶροςἐκτελέσω, μήμοιμεταμώνιανήματ᾽ὄληται,Λαέρτῃἥρωϊταφήϊον, εἰςὅτεκένμινμοῖρ᾽ὀλοὴκαθέλῃσιτανηλεγέοςθανάτοιο,μήτίςμοικατὰδῆμονἈχαιϊάδωννεμεσήσῃ,αἴκενἄτερσπείρουκεῖταιπολλὰκτεατίσσας.’“ὣς
ἔφαθ᾽, ἡμῖν
δ᾽
αὖτ᾽
ἐπεπείθετο
θυμὸς
ἀγήνωρ.ἔνθακαὶἠματίημὲνὑφαίνεσκενμέγανἱστόν,νύκταςδ᾽ἀλλύεσκεν, ἐπεὶδαΐδαςπαραθεῖτο.ὣςτρίετεςμὲνἔληθεδόλῳκαὶἔπειθενἈχαιούς:ἀλλ᾽ὅτετέτρατονἦλθενἔτοςκαὶἐπήλυθονὧραι,μηνῶνφθινόντων, περὶδ᾽ἤματαπόλλ᾽ἐτελέσθη,καὶτότεδήτιςἔειπεγυναικῶν, ἣσάφαᾔδη,καὶτήνγ᾽ἀλλύουσανἐφεύρομενἀγλαὸνἱστόν.ὣςτὸμὲνἐξετέλεσσεκαὶοὐκἐθέλουσ᾽, ὑπ᾽ἀνάγκης.“εὖθ᾽
ἡ
φᾶρος
ἔδειξεν, ὑφήνασα
μέγαν
ἱστόν,πλύνασ᾽, ἠελίῳἐναλίγκιονἠὲσελήνῃ,καὶτότεδήῥ᾽Ὀδυσῆακακόςποθενἤγαγεδαίμωνἀγροῦἐπ᾽ἐσχατιήν, ὅθιδώματαναῖεσυβώτης.ἔνθ᾽ἦλθενφίλοςυἱὸςὈδυσσῆοςθείοιο,ἐκΠύλουἠμαθόεντοςἰὼνσὺννηῒμελαίνῃ:τὼδὲμνηστῆρσινθάνατονκακὸνἀρτύναντεἵκοντοπροτὶἄστυπερικλυτόν, ἦτοιὈδυσσεὺςὕστερος, αὐτὰρΤηλέμαχοςπρόσθ᾽ἡγεμόνευε.τὸνδὲσυβώτηςἦγεκακὰχροῒεἵματ᾽ἔχοντα,πτωχῷλευγαλέῳἐναλίγκιονἠδὲγέροντισκηπτόμενον: τὰδὲλυγρὰπερὶχροῒεἵματαἕστο:οὐδέτιςἡμείωνδύνατογνῶναιτὸνἐόνταἐξαπίνηςπροφανέντ᾽, οὐδ᾽οἳπρογενέστεροιἦσαν,ἀλλ᾽ἔπεσίντεκακοῖσινἐνίσσομενἠδὲβολῇσιν.αὐτὰρὁτῆοςἐτόλμαἐνὶμεγάροισινἑοῖσιβαλλόμενοςκαὶἐνισσόμενοςτετληότιθυμῷ:ἀλλ᾽ὅτεδήμινἔγειρεΔιὸςνοόςαἰγιόχοιο,σὺνμὲνΤηλεμάχῳπερικαλλέατεύχε᾽ἀείραςἐςθάλαμονκατέθηκεκαὶἐκλήϊσενὀχῆας,αὐτὰρὁἣνἄλοχονπολυκερδείῃσινἄνωγετόξονμνηστήρεσσιθέμενπολιόντεσίδηρον,ἡμῖναἰνομόροισινἀέθλιακαὶφόνουἀρχήν.οὐδέτιςἡμείωνδύνατοκρατεροῖοβιοῖονευρὴνἐντανύσαι, πολλὸνδ᾽ἐπιδευέεςἦμεν.ἀλλ᾽ὅτεχεῖραςἵκανενὈδυσσῆοςμέγατόξον,ἔνθ᾽ἡμεῖςμὲνπάντεςὁμοκλέομενἐπέεσσιτόξονμὴδόμεναι, μηδ᾽εἰμάλαπολλ᾽ἀγορεύοι:Τηλέμαχοςδέμινοἶοςἐποτρύνωνἐκέλευσεν.αὐτὰρὁδέξατοχειρὶπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,ῥηϊδίωςδ᾽ἐτάνυσσεβιόν, διὰδ᾽ἧκεσιδήρου,στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰών, ταχέαςδ᾽ἐκχεύατ᾽ὀϊστοὺςδεινὸνπαπταίνων, βάλεδ᾽Ἀντίνοονβασιλῆα.αὐτὰρἔπειτ᾽ἄλλοιςἐφίειβέλεαστονόεντα,ἄντατιτυσκόμενος: τοὶδ᾽ἀγχιστῖνοιἔπιπτον.γνωτὸνδ᾽ἦνὅῥάτίςσφιθεῶνἐπιτάρροθοςἦεν:αὐτίκαγὰρκατὰδώματ᾽ἐπισπόμενοιμένεϊσφῷκτεῖνονἐπιστροφάδην, τῶνδὲστόνοςὤρνυτ᾽ἀεικὴςκράτωντυπτομένων, δάπεδονδ᾽ἅπαναἵματιθῦεν.ὣςἡμεῖς, Ἀγάμεμνον, ἀπωλόμεθ᾽, ὧνἔτικαὶνῦνσώματ᾽ἀκηδέακεῖταιἐνὶμεγάροιςὈδυσῆος:οὐγάρπωἴσασιφίλοικατὰδώμαθ᾽ἑκάστου,οἵκ᾽ἀπονίψαντεςμέλαναβρότονἐξὠτειλέωνκατθέμενοιγοάοιεν: ὃγὰργέραςἐστὶθανόντων.”τὸνδ᾽αὖτεψυχὴπροσεφώνεενἈτρεΐδαο:“ὄλβιε
Λαέρταο
πάϊ, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,ἦἄρασὺνμεγάλῃἀρετῇἐκτήσωἄκοιτιν.ὡςἀγαθαὶφρένεςἦσανἀμύμονιΠηνελοπείῃ,κούρῃἸκαρίου: ὡςεὖμέμνητ᾽Ὀδυσῆος,ἀνδρὸςκουριδίου: τῷοἱκλέοςοὔποτ᾽ὀλεῖταιἧςἀρετῆς, τεύξουσιδ᾽ἐπιχθονίοισινἀοιδὴνἀθάνατοιχαρίεσσανἐχέφρονιΠηνελοπείῃ,οὐχὡςΤυνδαρέουκούρηκακὰμήσατοἔργα,κουρίδιονκτείνασαπόσιν, στυγερὴδέτ᾽ἀοιδὴἔσσετ᾽ἐπ᾽ἀνθρώπους, χαλεπὴνδέτεφῆμινὀπάσσειθηλυτέρῃσιγυναιξί, καὶἥκ᾽εὐεργὸςἔῃσιν.”ὣςοἱμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον,ἑσταότ᾽εἰνἈΐδαοδόμοις, ὑπὸκεύθεσιγαίης:οἱδ᾽ἐπεὶἐκπόλιοςκατέβαν, τάχαδ᾽ἀγρὸνἵκοντοκαλὸνΛαέρταοτετυγμένον, ὅνῥάποτ᾽αὐτὸςΛαέρτηςκτεάτισσεν, ἐπεὶμάλαπόλλ᾽ἐμόγησεν.ἔνθαοἱοἶκοςἔην, περὶδὲκλίσιονθέεπάντη,ἐντῷσιτέσκοντοκαὶἵζανονἠδὲἴαυονδμῶεςἀναγκαῖοι, τοίοἱφίλαἐργάζοντο.ἐνδὲγυνὴΣικελὴγρηῢςπέλεν, ἥῥαγέρονταἐνδυκέωςκομέεσκενἐπ᾽ἀγροῦ, νόσφιπόληος.ἔνθ᾽Ὀδυσεὺςδμώεσσικαὶυἱέϊμῦθονἔειπεν:“ὑμεῖς
μὲν
νῦν
ἔλθετ᾽
ἐϋκτίμενον
δόμον
εἴσω,δεῖπνονδ᾽αἶψασυῶνἱερεύσατεὅςτιςἄριστος:αὐτὰρἐγὼπατρὸςπειρήσομαιἡμετέροιο,αἴκέμ᾽ἐπιγνώῃκαὶφράσσεταιὀφθαλμοῖσιν,ἦέκενἀγνοιῇσι, πολὺνχρόνονἀμφὶςἐόντα.”ὣςεἰπὼνδμώεσσινἀρήϊατεύχε᾽ἔδωκεν.οἱμὲνἔπειταδόμονδεθοῶςκίον, αὐτὰρὈδυσσεὺςἆσσονἴενπολυκάρπουἀλωῆςπειρητίζων.οὐδ᾽εὗρενΔολίον, μέγανὄρχατονἐσκαταβαίνων,οὐδέτιναδμώωνοὐδ᾽υἱῶν: ἀλλ᾽ἄρατοίγεαἱμασιὰςλέξοντεςἀλωῆςἔμμεναιἕρκοςᾤχοντ᾽, αὐτὰρὁτοῖσιγέρωνὁδὸνἡγεμόνευε.τὸνδ᾽οἶονπατέρ᾽εὗρενἐϋκτιμένῃἐνἀλωῇ,λιστρεύονταφυτόν: ῥυπόωνταδὲἕστοχιτῶναῥαπτὸνἀεικέλιον, περὶδὲκνήμῃσιβοείαςκνημῖδαςῥαπτὰςδέδετο, γραπτῦςἀλεείνων,χειρῖδάςτ᾽ἐπὶχερσὶβάτωνἕνεκ᾽: αὐτὰρὕπερθεναἰγείηνκυνέηνκεφαλῇἔχε, πένθοςἀέξων.τὸνδ᾽ὡςοὖνἐνόησεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεὺςγήραϊτειρόμενον, μέγαδὲφρεσὶπένθοςἔχοντα,στὰςἄρ᾽ὑπὸβλωθρὴνὄγχνηνκατὰδάκρυονεἶβε.μερμήριξεδ᾽ἔπειτακατὰφρένακαὶκατὰθυμὸνκύσσαικαὶπεριφῦναιἑὸνπατέρ᾽, ἠδὲἕκασταεἰπεῖν, ὡςἔλθοικαὶἵκοιτ᾽ἐςπατρίδαγαῖαν,ἦπρῶτ᾽ἐξερέοιτοἕκαστάτεπειρήσαιτο.ὧδεδέοἱφρονέοντιδοάσσατοκέρδιονεἶναι,πρῶτονκερτομίοιςἐπέεσσινπειρηθῆναι.τὰφρονέωνἰθὺςκίεναὐτοῦδῖοςὈδυσσεύς.ἦτοιὁμὲνκατέχωνκεφαλὴνφυτὸνἀμφελάχαινε:τὸνδὲπαριστάμενοςπροσεφώνεεφαίδιμοςυἱός:“ὦ
γέρον, οὐκ
ἀδαημονίη
σ᾽
ἔχει
ἀμφιπολεύειν
ὄρχατον, ἀλλ᾽εὖτοικομιδὴἔχει, οὐδέτιπάμπαν,οὐφυτόν, οὐσυκέη, οὐκἄμπελος, οὐμὲνἐλαίη,οὐκὄγχνη, οὐπρασιήτοιἄνευκομιδῆςκατὰκῆπον.ἄλλοδέτοιἐρέω, σὺδὲμὴχόλονἔνθεοθυμῷαὐτόνσ᾽οὐκἀγαθὴκομιδὴἔχει, ἀλλ᾽ἅμαγῆραςλυγρὸνἔχειςαὐχμεῖςτεκακῶςκαὶἀεικέαἕσσαι.οὐμὲνἀεργίηςγεἄναξἕνεκ᾽οὔσεκομίζει,οὐδέτίτοιδούλειονἐπιπρέπειεἰσοράασθαιεἶδοςκαὶμέγεθος: βασιλῆϊγὰρἀνδρὶἔοικας.τοιούτῳδὲἔοικας, ἐπεὶλούσαιτοφάγοιτε,εὑδέμεναιμαλακῶς: ἡγὰρδίκηἐστὶγερόντων.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,τεῦδμὼςεἶςἀνδρῶν; τεῦδ᾽ὄρχατονἀμφιπολεύεις;καὶμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ,εἰἐτεόνγ᾽Ἰθάκηντήνδ᾽ἱκόμεθ᾽, ὥςμοιἔειπενοὗτοςἀνὴρνῦνδὴξυμβλήμενοςἐνθάδ᾽ἰόντι,οὔτιμάλ᾽ἀρτίφρων, ἐπεὶοὐτόλμησενἕκασταεἰπεῖνἠδ᾽ἐπακοῦσαιἐμὸνἔπος, ὡςἐρέεινονἀμφὶξείνῳἐμῷ, ἤπουζώειτεκαὶἔστινἦἤδητέθνηκεκαὶεἰνἈΐδαοδόμοισιν.ἐκγάρτοιἐρέω, σὺδὲσύνθεοκαίμευἄκουσον:ἄνδραποτ᾽ἐξείνισσαφίλῃἐνὶπατρίδιγαίῃἡμέτερόνδ᾽ἐλθόντα, καὶοὔπωτιςβροτὸςἄλλοςξείνωντηλεδαπῶνφιλίωνἐμὸνἵκετοδῶμα:εὔχετοδ᾽ἐξἸθάκηςγένοςἔμμεναι, αὐτὰρἔφασκεΛαέρτηνἈρκεισιάδηνπατέρ᾽ἔμμεναιαὐτῷ.τὸνμὲνἐγὼπρὸςδώματ᾽ἄγωνἐῢἐξείνισσα,ἐνδυκέωςφιλέων, πολλῶνκατὰοἶκονἐόντων,καίοἱδῶραπόρονξεινήϊα, οἷαἐῴκει.χρυσοῦμένοἱδῶκ᾽εὐεργέοςἑπτὰτάλαντα,δῶκαδέοἱκρητῆραπανάργυρονἀνθεμόεντα,δώδεκαδ᾽ἁπλοΐδαςχλαίνας, τόσσουςδὲτάπητας,τόσσαδὲφάρεακαλά, τόσουςδ᾽ἐπὶτοῖσιχιτῶνας,χωρὶςδ᾽αὖτεγυναῖκας, ἀμύμοναἔργαἰδυίας,τέσσαραςεἰδαλίμας, ἃςἤθελεναὐτὸςἑλέσθαι.”τὸνδ᾽ἠμείβετ᾽ἔπειταπατὴρκατὰδάκρυονεἴβων:“ξεῖν᾽, ἦ
τοι
μὲν
γαῖαν
ἱκάνεις, ἣν
ἐρεείνεις,ὑβρισταὶδ᾽αὐτὴνκαὶἀτάσθαλοιἄνδρεςἔχουσιν:δῶραδ᾽ἐτώσιαταῦταχαρίζεο, μυρί᾽ὀπάζων:εἰγάρμινζωόνγ᾽ἐκίχειςἸθάκηςἐνὶδήμῳ,τῷκένσ᾽εὖδώροισινἀμειψάμενοςἀπέπεμψεκαὶξενίῃἀγαθῇἡγὰρθέμις, ὅςτιςὑπάρξῃ.ἀλλ᾽ἄγεμοιτόδεεἰπὲκαὶἀτρεκέωςκατάλεξον,πόστονδὴἔτοςἐστίν, ὅτεξείνισσαςἐκεῖνονσὸνξεῖνονδύστηνον, ἐμὸνπαῖδ᾽, εἴποτ᾽ἔηνγε,δύσμορον; ὅνπουτῆλεφίλωνκαὶπατρίδοςαἴηςἠέπουἐνπόντῳφάγονἰχθύες, ἢἐπὶχέρσουθηρσὶκαὶοἰωνοῖσινἕλωργένετ᾽: οὐδέἑμήτηρκλαῦσεπεριστείλασαπατήρθ᾽, οἵμιντεκόμεσθα:οὐδ᾽ἄλοχοςπολύδωρος, ἐχέφρωνΠηνελόπεια,κώκυσ᾽ἐνλεχέεσσινἑὸνπόσιν, ὡςἐπεῴκει,ὀφθαλμοὺςκαθελοῦσα: τὸγὰργέραςἐστὶθανόντων.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ:τίςπόθενεἶςἀνδρῶν; πόθιτοιπόλιςἠδὲτοκῆες;ποῦδὲνηῦςἕστηκεθοή, ἥσ᾽ἤγαγεδεῦροἀντιθέουςθ᾽ἑτάρους; ἦἔμποροςεἰλήλουθαςνηὸςἐπ᾽ἀλλοτρίης, οἱδ᾽ἐκβήσαντεςἔβησαν;”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“τοιγὰρ
ἐγώ
τοι
πάντα
μάλ᾽
ἀτρεκέως
καταλέξω.εἰμὶμὲνἐξἈλύβαντος, ὅθικλυτὰδώματαναίω,υἱὸςἈφείδαντοςΠολυπημονίδαοἄνακτος:αὐτὰρἐμοίγ᾽ὄνομ᾽ἐστὶνἘπήριτος: ἀλλάμεδαίμωνπλάγξ᾽ἀπὸΣικανίηςδεῦρ᾽ἐλθέμενοὐκἐθέλοντα:νηῦςδέμοιἥδ᾽ἕστηκενἐπ᾽ἀγροῦνόσφιπόληος.αὐτὰρὈδυσσῆϊτόδεδὴπέμπτονἔτοςἐστίν,ἐξοὗκεῖθενἔβηκαὶἐμῆςἀπελήλυθεπάτρης,δύσμορος: ἦτέοἱἐσθλοὶἔσανὄρνιθεςἰόντι,δεξιοί, οἷςχαίρωνμὲνἐγὼνἀπέπεμπονἐκεῖνον,χαῖρεδὲκεῖνοςἰών: θυμὸςδ᾽ἔτινῶϊνἐώλπειμίξεσθαιξενίῃἠδ᾽ἀγλαὰδῶραδιδώσειν.”ὣςφάτο, τὸνδ᾽ἄχεοςνεφέληἐκάλυψεμέλαινα:ἀμφοτέρῃσιδὲχερσὶνἑλὼνκόνιναἰθαλόεσσανχεύατοκὰκκεφαλῆςπολιῆς, ἁδινὰστεναχίζων.τοῦδ᾽ὠρίνετοθυμός, ἀνὰῥῖναςδέοἱἤδηδριμὺμένοςπροὔτυψεφίλονπατέρ᾽εἰσορόωντι.κύσσεδέμινπεριφὺςἐπιάλμενος, ἠδὲπροσηύδα:“κεῖνος
μέν
τοι
ὅδ᾽
αὐτὸς
ἐγώ, πάτερ, ὃν
σὺ
μεταλλᾷς,ἤλυθονεἰκοστῷἔτεϊἐςπατρίδαγαῖαν.ἀλλ᾽ἴσχεοκλαυθμοῖογόοιότεδακρυόεντος.ἐκγάρτοιἐρέω: μάλαδὲχρὴσπευδέμενἔμπης:μνηστῆραςκατέπεφνονἐνἡμετέροισιδόμοισι,λώβηντινύμενοςθυμαλγέακαὶκακὰἔργα.”τὸνδ᾽αὖΛαέρτηςἀπαμείβετοφώνησέντε:“εἰ
μὲν
δὴ
Ὀδυσεύς
γε
ἐμὸς
πάϊς
ἐνθάδ᾽
ἱκάνεις,σῆμάτίμοινῦνεἰπὲἀριφραδές, ὄφραπεποίθω.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“οὐλὴν
μὲν
πρῶτον
τήνδε
φράσαι
ὀφθαλμοῖσι,τὴνἐνΠαρνησῷμ᾽ἔλασενσῦςλευκῷὀδόντιοἰχόμενον: σὺδέμεπροΐειςκαὶπότνιαμήτηρἐςπατέρ᾽Αὐτόλυκονμητρὸςφίλον, ὄφρ᾽ἂνἑλοίμηνδῶρα, τὰδεῦρομολώνμοιὑπέσχετοκαὶκατένευσεν.εἰδ᾽ἄγετοικαὶδένδρε᾽ἐϋκτιμένηνκατ᾽ἀλωὴνεἴπω, ἅμοίποτ᾽ἔδωκας, ἐγὼδ᾽ᾔτεόνσεἕκασταπαιδνὸςἐών, κατὰκῆπονἐπισπόμενος: διὰδ᾽αὐτῶνἱκνεύμεσθα, σὺδ᾽ὠνόμασαςκαὶἔειπεςἕκαστα.ὄγχναςμοιδῶκαςτρισκαίδεκακαὶδέκαμηλέας,συκέαςτεσσαράκοντ᾽: ὄρχουςδέμοιὧδ᾽ὀνόμηναςδώσεινπεντήκοντα, διατρύγιοςδὲἕκαστοςἤην: ἔνθαδ᾽ἀνὰσταφυλαὶπαντοῖαιἔασιν—ὁππότεδὴΔιὸςὧραιἐπιβρίσειανὕπερθεν.”ὣςφάτο, τοῦδ᾽αὐτοῦλύτογούνατακαὶφίλονἦτορ,σήματ᾽ἀναγνόντοςτάοἱἔμπεδαπέφραδ᾽Ὀδυσσεύς.ἀμφὶδὲπαιδὶφίλῳβάλεπήχεε: τὸνδὲποτὶοἷεἷλενἀποψύχονταπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἄμπνυτοκαὶἐςφρέναθυμὸςἀγέρθη,ἐξαῦτιςμύθοισινἀμειβόμενοςπροσέειπε:“Ζεῦ
πάτερ, ἦ
ῥα
ἔτ᾽
ἔστε
θεοὶ
κατὰ
μακρὸν
Ὄλυμπον,εἰἐτεὸνμνηστῆρεςἀτάσθαλονὕβρινἔτισαν.νῦνδ᾽αἰνῶςδείδοικακατὰφρέναμὴτάχαπάντεςἐνθάδ᾽ἐπέλθωσινἸθακήσιοι, ἀγγελίαςδὲπάντηἐποτρύνωσιΚεφαλλήνωνπολίεσσι.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς:“θάρσει, μή
τοι
ταῦτα
μετὰ
φρεσὶ
σῇσι
μελόντων.ἀλλ᾽ἴομενπροτὶοἶκον, ὃςὀρχάτουἐγγύθικεῖται:ἔνθαδὲΤηλέμαχονκαὶβουκόλονἠδὲσυβώτηνπροὔπεμψ᾽, ὡςἂνδεῖπνονἐφοπλίσσωσιτάχιστα.”ὣςἄραφωνήσαντεβάτηνπρὸςδώματακαλά.οἱδ᾽ὅτεδήῥ᾽ἵκοντοδόμουςεὖναιετάοντας,εὗρονΤηλέμαχονκαὶβουκόλονἠδὲσυβώτηνταμνομένουςκρέαπολλὰκερῶντάςτ᾽αἴθοπαοἶνον.τόφραδὲΛαέρτηνμεγαλήτοραᾧἐνὶοἴκῳἀμφίπολοςΣικελὴλοῦσενκαὶχρῖσενἐλαίῳ,ἀμφὶδ᾽ἄραχλαῖνανκαλὴνβάλεν: αὐτὰρἈθήνηἄγχιπαρισταμένημέλε᾽ἤλδανεποιμένιλαῶν,μείζοναδ᾽ἠὲπάροςκαὶπάσσοναθῆκενἰδέσθαι.ἐκδ᾽ἀσαμίνθουβῆ: θαύμαζεδέμινφίλοςυἱός,ὡςἴδενἀθανάτοισιθεοῖςἐναλίγκιονἄντην:καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ὦ
πάτερ, ἦ
μάλα
τίς
σε
θεῶν
αἰειγενετάων
εἶδόςτεμέγεθόςτεἀμείνοναθῆκενἰδέσθαι.”τὸνδ᾽αὖΛαέρτηςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“αἲ
γάρ, Ζεῦ
τε
πάτερ
καὶ
Ἀθηναίη
καὶ
Ἄπολλον,οἷοςΝήρικονεἷλον, ἐϋκτίμενονπτολίεθρον,ἀκτὴνἠπείροιο, Κεφαλλήνεσσινἀνάσσων,τοῖοςἐώντοιχθιζὸςἐνἡμετέροισιδόμοισιν,τεύχε᾽ἔχωνὤμοισιν, ἐφεστάμεναικαὶἀμύνεινἄνδραςμνηστῆρας: τῷκεσφέωνγούνατ᾽ἔλυσαπολλῶνἐνμεγάροισι, σὺδὲφρέναςἔνδονἐγήθεις.”ὣςοἷμὲντοιαῦταπρὸςἀλλήλουςἀγόρευον.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνπαύσαντοπόνουτετύκοντότεδαῖτα,ἑξείηςἕζοντοκατὰκλισμούςτεθρόνουςτε:ἔνθ᾽οἱμὲνδείπνῳἐπεχείρεον, ἀγχίμολονδὲἦλθ᾽ὁγέρωνΔολίος, σὺνδ᾽υἱεῖςτοῖογέροντος,ἐξἔργωνμογέοντες, ἐπεὶπρομολοῦσακάλεσσενμήτηργρηῦςΣικελή, ἥσφεαςτρέφεκαίῥαγέρονταἐνδυκέωςκομέεσκεν, ἐπεὶκατὰγῆραςἔμαρψεν.οἱδ᾽ὡςοὖνὈδυσῆαἴδονφράσσαντότεθυμῷ,ἔστανἐνὶμεγάροισιτεθηπότες: αὐτὰρὈδυσσεὺςμειλιχίοιςἐπέεσσικαθαπτόμενοςπροσέειπεν:“ὦ
γέρον, ἵζ᾽
ἐπὶ
δεῖπνον, ἀπεκλελάθεσθε
δὲ
θάμβευς:δηρὸνγὰρσίτῳἐπιχειρήσεινμεμαῶτεςμίμνομενἐνμεγάροις, ὑμέαςποτιδέγμενοιαἰεί.”ὣςἄρἔφη, Δολίοςδ᾽ἰθὺςκίεχεῖρεπετάσσαςἀμφοτέρας, Ὀδυσεῦςδὲλαβὼνκύσεχεῖρ᾽ἐπὶκαρπῷ,καίμινφωνήσαςἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“ὦ
φίλ᾽, ἐπεὶ
νόστησας
ἐελδομένοισι
μάλ᾽
ἡμῖν
οὐδ᾽ἔτ᾽ὀϊομένοισι, θεοὶδέσ᾽ἀνήγαγοναὐτοί,οὖλέτεκαὶμάλαχαῖρε, θεοὶδέτοιὄλβιαδοῖεν.καίμοιτοῦτ᾽ἀγόρευσονἐτήτυμον, ὄφρ᾽ἐῢεἰδῶ,ἢἤδησάφαοἶδεπερίφρωνΠηνελόπειανοστήσαντάσεδεῦρ᾽, ἦἄγγελονὀτρύνωμεν.”τὸνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηπολύμητιςὈδυσσεύς“ὦ
γέρον, ἤδη
οἶδε: τί
σε
χρὴ
ταῦτα
πένεσθαι;”ὣςφάθ᾽, ὁδ᾽αὖτιςἄρ᾽ἕζετ᾽ἐϋξέστουἐπὶδίφρου.ὣςδ᾽αὔτωςπαῖδεςΔολίουκλυτὸνἀμφ᾽Ὀδυσῆαδεικανόωντ᾽ἐπέεσσικαὶἐνχείρεσσιφύοντο,ἑξείηςδ᾽ἕζοντοπαραὶΔολίον, πατέρασφόν.ὣςοἱμὲνπερὶδεῖπνονἐνὶμεγάροισιπένοντο:Ὄσσαδ᾽ἄρ᾽ἄγγελοςὦκακατὰπτόλινᾤχετοπάντη,μνηστήρωνστυγερὸνθάνατονκαὶκῆρ᾽ἐνέπουσα.οἱδ᾽ἄρ᾽ὁμῶςἀΐοντεςἐφοίτωνἄλλοθενἄλλοςμυχμῷτεστοναχῇτεδόμωνπροπάροιθ᾽Ὀδυσῆος,ἐκδὲνέκυςοἴκωνφόρεονκαὶθάπτονἕκαστοι,τοὺςδ᾽ἐξἀλλάωνπολίωνοἶκόνδεἕκαστονπέμπονἄγεινἁλιεῦσιθοῇςἐπὶνηυσὶτιθέντες:αὐτοὶδ᾽εἰςἀγορὴνκίονἀθρόοι, ἀχνύμενοικῆρ.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἤγερθενὁμηγερέεςτ᾽ἐγένοντο,τοῖσινδ᾽Εὐπείθηςἀνάθ᾽ἵστατοκαὶμετέειπε:παιδὸςγάροἱἄλαστονἐνὶφρεσὶπένθοςἔκειτο,Ἀντινόου, τὸνπρῶτονἐνήρατοδῖοςὈδυσσεύς:τοῦὅγεδάκρυχέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπεν:“ὦ
φίλοι, ἦ
μέγα
ἔργον
ἀνὴρ
ὅδ᾽
ἐμήσατ᾽
Ἀχαιούς:τοὺςμὲνσὺννήεσσινἄγωνπολέαςτεκαὶἐσθλοὺςὤλεσεμὲννῆαςγλαφυράς, ἀπὸδ᾽ὤλεσελαούς:τοὺςδ᾽ἐλθὼνἔκτεινεΚεφαλλήνωνὄχ᾽ἀρίστους,ἀλλ᾽ἄγετε, πρὶντοῦτονἢἐςΠύλονὦκαἱκέσθαιἢκαὶἐςἬλιδαδῖαν, ὅθικρατέουσινἘπειοί,ἴομεν: ἦκαὶἔπειτακατηφέεςἐσσόμεθ᾽αἰεί:λώβηγὰρτάδεγ᾽ἐστὶκαὶἐσσομένοισιπυθέσθαι,εἰδὴμὴπαίδωντεκασιγνήτωντεφονῆαςτισόμεθ᾽. οὐκἂνἐμοίγεμετὰφρεσὶνἡδὺγένοιτοζωέμεν, ἀλλὰτάχισταθανὼνφθιμένοισιμετείην.ἀλλ᾽ἴομεν, μὴφθέωσιπεραιωθέντεςἐκεῖνοι.”ὣςφάτοδάκρυχέων, οἶκτοςδ᾽ἕλεπάνταςἈχαιούς.ἀγχίμολονδέσφ᾽ἦλθεΜέδωνκαὶθεῖοςἀοιδὸςἐκμεγάρωνὈδυσῆος, ἐπείσφεαςὕπνοςἀνῆκεν,ἔστανδ᾽ἐνμέσσοισι: τάφοςδ᾽ἕλενἄνδραἕκαστον.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεΜέδωνπεπνυμέναεἰδώς:“κέκλυτε
δὴ
νῦν
μευ, Ἰθακήσιοι: οὐ
γὰρ
Ὀδυσσεὺς
ἀθανάτωνἀέκητιθεῶντάδ᾽ἐμήσατοἔργα:αὐτὸςἐγὼνεἶδονθεὸνἄμβροτον, ὅςῥ᾽ὈδυσῆϊἐγγύθενἑστήκεικαὶΜέντοριπάνταἐῴκει.ἀθάνατοςδὲθεὸςτοτὲμὲνπροπάροιθ᾽Ὀδυσῆοςφαίνετοθαρσύνων, τοτὲδὲμνηστῆραςὀρίνωνθῦνεκατὰμέγαρον: τοὶδ᾽ἀγχιστῖνοιἔπιπτον.”ὣςφάτο, τοὺςδ᾽ἄραπάνταςὑπὸχλωρὸνδέοςᾕρει.τοῖσιδὲκαὶμετέειπεγέρωνἥρωςἉλιθέρσηςΜαστορίδης: ὁγὰροἶοςὅραπρόσσωκαὶὀπίσσω:ὅσφινἐϋφρονέωνἀγορήσατοκαὶμετέειπε:“κέκλυτε
δὴ
νῦν
μευ, Ἰθακήσιοι, ὅττι
κεν
εἴπω:ὑμετέρῃκακότητι, φίλοι, τάδεἔργαγένοντο:οὐγὰρἐμοὶπείθεσθ᾽, οὐΜέντοριποιμένιλαῶν,ὑμετέρουςπαῖδαςκαταπαυέμενἀφροσυνάων,οἳμέγαἔργονἔρεξανἀτασθαλίῃσικακῇσι,κτήματακείροντεςκαὶἀτιμάζοντεςἄκοιτινἀνδρὸςἀριστῆος: τὸνδ᾽οὐκέτιφάντονέεσθαι.καὶνῦνὧδεγένοιτο. πίθεσθέμοιὡςἀγορεύω:μὴἴομεν, μήπούτιςἐπίσπαστονκακὸνεὕρῃ.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ἄρ᾽ἀνήϊξανμεγάλῳἀλαλητῷἡμίσεωνπλείους: τοὶδ᾽ἀθρόοιαὐτόθιμίμνον:οὐγὰρσφινἅδεμῦθοςἐνὶφρεσίν, ἀλλ᾽Εὐπείθειπείθοντ᾽: αἶψαδ᾽ἔπειτ᾽ἐπὶτεύχεαἐσσεύοντο.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἕσσαντοπερὶχροῒνώροπαχαλκόν,ἀθρόοιἠγερέθοντοπρὸἄστεοςεὐρυχόροιο.τοῖσινδ᾽Εὐπείθηςἡγήσατονηπιέῃσι:φῆδ᾽ὅγετίσεσθαιπαιδὸςφόνον, οὐδ᾽ἄρ᾽ἔμελλενἂψἀπονοστήσειν, ἀλλ᾽αὐτοῦπότμονἐφέψειν.αὐτὰρἈθηναίηΖῆναΚρονίωναπροσηύδα:“ὦ
πάτερ
ἡμέτερε, Κρονίδη, ὕπατε
κρειόντων,εἰπέμοιεἰρομένῃ, τίνύτοινόοςἔνδοθικεύθει;ἢπροτέρωπόλεμόντεκακὸνκαὶφύλοπιναἰνὴντεύξεις, ἦφιλότηταμετ᾽ἀμφοτέροισιτίθησθα;”τὴνδ᾽ἀπαμειβόμενοςπροσέφηνεφεληγερέταΖεύς:“τέκνον
ἐμόν, τί
με
ταῦτα
διείρεαι
ἠδὲ
μεταλλᾷς;οὐγὰρδὴτοῦτονμὲνἐβούλευσαςνόοναὐτή,ὡςἦτοικείνουςὈδυσεὺςἀποτίσεταιἐλθών;ἔρξονὅπωςἐθέλεις: ἐρέωτέτοιὡςἐπέοικεν.ἐπεὶδὴμνηστῆραςἐτίσατοδῖοςὈδυσσεύς,ὅρκιαπιστὰταμόντεςὁμὲνβασιλευέτωαἰεί,ἡμεῖςδ᾽αὖπαίδωντεκασιγνήτωντεφόνοιοἔκλησινθέωμεν: τοὶδ᾽ἀλλήλουςφιλεόντωνὡςτὸπάρος, πλοῦτοςδὲκαὶεἰρήνηἅλιςἔστω.”ὣςεἰπὼνὤτρυνεπάροςμεμαυῖανἈθήνην,βῆδὲκατ᾽Οὐλύμποιοκαρήνωνἀΐξασα.οἱδ᾽ἐπεὶοὖνσίτοιομελίφρονοςἐξἔρονἕντο,τοῖςδ᾽ἄραμύθωνἦρχεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:“ἐξελθών
τις
ἴδοι
μὴ
δὴ
σχεδὸν
ὦσι
κιόντες.”ὣςἔφατ᾽: ἐκδ᾽υἱὸςΔολίουκίεν, ὡςἐκέλευεν:στῆδ᾽ἄρ᾽ἐπ᾽οὐδὸνἰών, τοὺςδὲσχεδὸνἔσιδεπάντας:αἶψαδ᾽Ὀδυσσῆαἔπεαπτερόενταπροσηύδα:“οἵδε
δὴ
ἐγγὺς
ἔασ᾽: ἀλλ᾽
ὁπλιζώμεθα
θᾶσσον.”ὣςἔφαθ᾽, οἱδ᾽ὤρνυντοκαὶἐντεύχεσσιδύοντο,τέσσαρεςἀμφ᾽Ὀδυσῆ᾽, ἓξδ᾽υἱεῖςοἱΔολίοιο:ἐνδ᾽ἄραΛαέρτηςΔολίοςτ᾽ἐςτεύχε᾽ἔδυνον,καὶπολιοίπερἐόντες, ἀναγκαῖοιπολεμισταί.αὐτὰρἐπείῥ᾽ἕσσαντοπερὶχροῒνώροπαχαλκόν,ὤϊξάνῥαθύρας, ἐκδ᾽ἤϊον, ἄρχεδ᾽Ὀδυσσεύς.τοῖσιδ᾽ἐπ᾽ἀγχίμολονθυγάτηρΔιὸςἦλθενἈθήνηΜέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν.τὴνμὲνἰδὼνγήθησεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς:αἶψαδὲΤηλέμαχονπροσεφώνεενὃνφίλονυἱόν:“Τηλέμαχ᾽, ἤδη
μὲν
τόδε
γ᾽
εἴσεαι
αὐτὸς
ἐπελθών,ἀνδρῶνμαρναμένωνἵνατεκρίνονταιἄριστοι,μήτικαταισχύνεινπατέρωνγένος, οἳτὸπάροςπερἀλκῇτ᾽ἠνορέῃτεκεκάσμεθαπᾶσανἐπ᾽αἶαν.”τὸνδ᾽αὖΤηλέμαχοςπεπνυμένοςἀντίονηὔδα:“ὄψεαι, αἴ
κ᾽
ἐθέλῃσθα, πάτερ
φίλε, τῷδ᾽
ἐπὶ
θυμῷ
οὔτικαταισχύνοντατεὸνγένος, ὡςἀγορεύεις.”ὣςφάτο, Λαέρτηςδ᾽ἐχάρηκαὶμῦθονἔειπε:“τίς
νύ
μοι
ἡμέρη
ἥδε, θεοὶ
φίλοι; ἦ
μάλα
χαίρω:υἱόςθ᾽υἱωνόςτ᾽ἀρετῆςπέριδῆρινἔχουσιν.”τὸνδὲπαρισταμένηπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνη:“ὦ
Ἀρκεισιάδη, πάντων
πολὺ
φίλταθ᾽
ἑταίρων,εὐξάμενοςκούρῃγλαυκώπιδικαὶΔιὶπατρί,αἶψαμαλ᾽ἀμπεπαλὼνπροΐειδολιχόσκιονἔγχος.”ὣςφάτο, καίῥ᾽ἔμπνευσεμένοςμέγαΠαλλὰςἈθήνηεὐξάμενοςδ᾽ἄρ᾽ἔπειταΔιὸςκούρῃμεγάλοιο,αἶψαμάλ᾽ἀμπεπαλὼνπροΐειδολιχόσκιονἔγχος,καὶβάλενΕὐπείθεακόρυθοςδιὰχαλκοπαρῄου.ἡδ᾽οὐκἔγχοςἔρυτο, διαπρὸδὲεἴσατοχαλκός,δούπησενδὲπεσών, ἀράβησεδὲτεύχε᾽ἐπ᾽αὐτῷ.ἐνδ᾽ἔπεσονπρομάχοιςὈδυσεὺςκαὶφαίδιμοςυἱός,τύπτονδὲξίφεσίντεκαὶἔγχεσινἀμφιγύοισι.καίνύκεδὴπάνταςὄλεσανκαὶἔθηκανἀνόστους,εἰμὴἈθηναίη, κούρηΔιὸςαἰγιόχοιο,ἤϋσενφωνῇ, κατὰἔσχεθελαὸνἅπαντα.“ἴσχεσθε
πτολέμου, Ἰθακήσιοι, ἀργαλέοιο,ὥςκενἀναιμωτίγεδιακρινθῆτετάχιστα.”ὣςφάτ᾽Ἀθηναίη, τοὺςδὲχλωρὸνδέοςεἷλεν:τῶνδ᾽ἄραδεισάντωνἐκχειρῶνἔπτατοτεύχεα,πάνταδ᾽ἐπὶχθονὶπῖπτε, θεᾶςὄπαφωνησάσης:πρὸςδὲπόλιντρωπῶντολιλαιόμενοιβιότοιο.σμερδαλέονδ᾽ἐβόησεπολύτλαςδῖοςὈδυσσεύς,οἴμησενδὲἀλεὶςὥςτ᾽αἰετὸςὑψιπετήεις.καὶτότεδὴΚρονίδηςἀφίειψολόεντακεραυνόν,κὰδδ᾽ἔπεσεπρόσθεγλαυκώπιδοςὀβριμοπάτρης.δὴτότ᾽ὈδυσσῆαπροσέφηγλαυκῶπιςἈθήνη:“διογενὲς
Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽
Ὀδυσσεῦ,ἴσχεο, παῦεδὲνεῖκοςὁμοιΐουπολέμοιο,μήπωςτοιΚρονίδηςκεχολώσεταιεὐρύοπαΖεύς.”ὣςφάτ᾽Ἀθηναίη, ὁδ᾽ἐπείθετο, χαῖρεδὲθυμῷ.ὅρκιαδ᾽αὖκατόπισθεμετ᾽ἀμφοτέροισινἔθηκενΠαλλὰςἈθηναίη, κούρηΔιὸςαἰγιόχοιο,Μέντοριεἰδομένηἠμὲνδέμαςἠδὲκαὶαὐδήν.