GetPassage urn:cts:latinLit:phi0893.phi001.perseus-lat2 urn:cts:latinLit:phi0893.phi001.perseus-lat2 CarminaMachine readable textQ. Horatius Flaccus (Horace)Paul ShoreyGordon LaingPerseus Project, Tufts UniversityGregory CranePrepared under the supervision ofBridget AlmasLisa CerratoWilliam MerrillDavid SmithThe National Endowment for the Humanitiesabout 132KbTrustees of Tufts UniversityMedford, MAPerseus Project1997-10-28HoraceHorace, Odes and EpodesPaul Shorey and Gordon J. LaingChicagoBenj. H. Sanborn & Co.1919

This pointer pattern extracts book and poem and line

This pointer pattern extracts book and poem

This pointer pattern extracts book

LatinCapiTainS, Epidoc and Bumpmoving Greg's work-in-progress on CTS-izing greco-roman collection texts to a Work directoryTEI XML converted to facilitate CTS compatibilitybase file for sdlmoved more xml files around based on copyright statusfixed typofixed horace lat citation scheme and removed errors to that textfixed author name for consistent sortingremoved stray item tagsConverted to XMLUpdated texts to TEI P4 and Perseus P4 extensions; minor cleanup (esp. character encodings and typos.)Added separate funder entity to TEI header.Fixed refsDecl and titleStmt.Added to repository. Passed SGML parse.public domain text of Vollmer, Frederick, _Q._Horati_Flacci_Carmina_ Leipzig: Teubner, 1912 Book 1 downloaded from Libellus; Books 2-4 of Vollmer scanned and proofread by PE; entire text diffed with PHI and corrected to Shorey and Laing by WM. needs line nos.
Maecenas atavis edite regibus,o et praesidium et dulce decus meum:sunt quos curriculo pulverem Olympicumcollegisse iuvat metaque fervidisevitata rotis palmaque nobilisterrarum dominos evehit ad deos;hunc, si mobilium turba Quiritiumcertat tergeminis tollere honoribus,illum, si proprio condidit horreoquidquid de Libycis verritur areis.gaudentem patrios findere sarculoagros Attalicis condicionibusnumquam demoveas, ut trabe CypriaMyrtoum pavidus nauta secet mare.luctantem Icariis fluctibus Africummercator metuens otium et oppidilaudat rura sui; mox reficit ratesquassas indocilis pauperiem pati.est qui nec veteris pocula Massicinec partem solido demere de diespernit, nunc viridi membra sub arbutostratus, nunc ad aquae lene caput sacrae.multos castra iuvant et lituo tubaepermixtus sonitus bellaque matribusdetestata. manet sub Iove frigidovenator tenerae coniugis inmemor,seu visa est catulis cerva fidelibusseu rupit teretes Marsus aper plagas.me doctarum hederae praemia frontiumdis miscent superis, me gelidum nemusNympharumque leves cum Satyris chorisecernunt populo, si neque tibiasEuterpe cohibet nec PolyhymniaLesboum refugit tendere barbiton.quodsi me lyricis vatibus inseres,sublimi feriam sidera vertice.
Iam satis terris nivis atque diraegrandinis misit pater et rubentedextera sacras iaculatus arcisterruit urbem,terruit gentis, grave ne rediretsaeculum Pyrrhae nova monstra questae,omne cum Proteus pecus egit altosvisere montis,piscium et summa genus haesit ulmo,nota quae sedes fuerat columbis,et superiecto pavidae nataruntaequore dammae.vidimus flavum Tiberim retortislitore Etrusco violenter undisire deiectum monumenta registemplaque Vestae,Iliae dum se nimium querentiiactat ultorem, vagus et sinistralabitur ripa Iove non probante u-xorius amnis.audiet civis acuisse ferrum,quo graves Persae melius perirent,audiet pugnas vitio parentumrara iuventus.quem vocet divum populus ruentisimperi rebus? prece qua fatigentvirgines sanctae minus audientemcarmina Vestam?cui dabit partis scelus expiandiIuppiter? tandem venias precamurnube candentis umeros amictusaugur Apollo;sive tu mavis, Erycina ridens,quam Iocus circum volat et Cupido;sive neglectum genus et nepotesrespicis, auctorheu nimis longo satiate ludo,quem iuvat clamor galeaeque levesacer et Marsi peditis cruentumvoltus in hostem;sive mutata iuvenem figuraales in terris imitaris almaefilius Maiae, patiens vocariCaesaris ultor:serus in caelum redeas diuquelaetus intersis populo Quirinineve te nostris vitiis iniquumocior auratollat; hic magnos potius triumphos,hic ames dici pater atque princepsneu sinas Medos equitare inultoste duce, Caesar.
Sic te diva potens Cypri,sic fratres Helenae, lucida sidera,ventorumque regat paterobstrictis aliis praeter Iapyga,navis, quae tibi creditumdebes Vergilium; finibus Atticisreddas incolumem precoret serves animae dimidium meae.illi robur et aes triplexcirca pectus erat, qui fragilem truciconmisit pelago ratemprimus: nec timuit praecipitem Africumdecertantem Aquilonibusnec tristis Hyadas nec rabiem Noti,quo non arbiter Hadriaemaior, tollere seu ponere volt freta;quem mortis timuit gradumqui siccis oculis monstra natantia,qui vidit mare turbidum etinfamis scopulos Acroceraunia?nequiquam deus absciditprudens oceano dissociabiliterras, si tamen inpiaenon tangenda rates transiliunt vada.audax omnia perpetigens humana ruit per vetitum nefas:audax Iapeti genusignem fraude mala gentibus intulit;post ignem aetheria domosubductum macies et nova febriumterris incubuit cohorssemotique prius tarda necessitasLeti corripuit gradum;expertus vacuum Daedalus aerapennis non homini datis;perrupit Acheronta Herculeus labor.nil mortalibus ardui est:caelum ipsum petimus stultitia nequeper nostrum patimur scelusiracunda Iovem ponere fulmina.
Solvitur acris hiems grata vice veris et Favonitrahuntque siccas machinae carinasac neque iam stabulis gaudet pecus aut arator igninec prata canis albicant pruinis.iam Cytherea choros ducit Venus imminente lunaiunctaeque Nymphis Gratiae decentesalterno terram quatiunt pede, dum gravis CyclopumVolcanus ardens visit officinas.nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrtoaut flore, terrae quem ferunt solutae,nunc et in umbrosis Fauno decet immolare lucis,seu poscat agna sive malit haedo.pallida Mors aequo pulsat pede pauperum tabernasregumque turris. o beate Sesti,vitae summa brevis spem nos vetat inchoare longam;iam te premet nox fabulaeque Maneset domus exilis Plutonia; quo simul mearis,nec regna vini sortiere talisnec tenerum Lycidan mirabere, quo calet iuventusnunc omnis et mox virgines tepebunt.
Quis multa gracilis te puer in rosaperfusus liquidis urget odoribusgrato, Pyrrha, sub antro?cui flavam religas comamsimplex munditiis? heu quotiens fidemmutatosque deos flebit et asperanigris aequora ventisemirabitur insolensqui nunc te fruitur credulus aurea,qui semper vacuam, semper amabilemsperat, nescius auraefallacis. miseri, quibusintemptata nites. me tabula sacervotiva paries indicat uvidasuspendisse potentivestimenta maris deo.
Scriberis Vario fortis et hostiumvictor Maeonii carminis alite,quam rem cumque ferox navibus aut equismiles te duce gesserit.nos, Agrippa, neque haec dicere nec gravemPelidae stomachum cedere nesciinec cursus duplicis per mare Ulixeinec saevam Pelopis domumconamur, tenues grandia, dum pudorinbellisque lyrae Musa potens vetatlaudes egregii Caesaris et tuasculpa deterere ingeni.quis Martem tunica tectum adamantinadigne scripserit aut pulvere Troiconigrum Merionen aut ope PalladisTydiden superis parem?nos convivia, nos proelia virginumsectis in iuvenes unguibus acriumcantamus, vacui sive quid urimur,non praeter solitum leves.
Laudabunt alii claram Rhodon aut Mytilenenaut Epheson bimarisve Corinthimoenia vel Baccho Thebas vel Apolline Delphosinsignis aut Thessala Tempe;sunt quibus unum opus est intactae Palladis urbemcarmine perpetuo celebrare etundique decerptam fronti praeponere olivam;plurimus in Iunonis honoremaptum dicet equis Argos ditisque Mycenas:me nec tam patiens Lacedaemonnec tam Larisae percussit campus opimaequam domus Albuneae resonantiset praeceps Anio ac Tiburni lucus et udamobilibus pomaria rivis.albus ut obscuro deterget nubila caelosaepe Notus neque parturit imbrisperpetuos, sic tu sapiens finire mementotristitiam vitaeque laboresmolli, Plance, mero, seu te fulgentia signiscastra tenent seu densa tenebitTiburis umbra tui. Teucer Salamina patremquecum fugeret, tamen uda Lyaeotempora populea fertur vinxisse coronasic tristis adfatus amicos:“quo nos cumque feret melior fortuna parente,ibimus—o socii comitesque,nil desperandum Teucro duce et auspice Teucro:certus enim promisit Apolloambiguam tellure nova Salamina futuram.o fortes peioraque passimecum saepe viri, nunc vino pellite curas;cras ingens iterabimus aequor.”
Lydia, dic per omniste deos oro, Sybarin cur properes amandoperdere, cur apricumoderit campum patiens pulveris atque solis,cur neque militarisinter aequalis equitet, Gallica nec lupatistemperet ora frenis?cur timet flavum Tiberim tangere? cur olivumsanguine viperinocautius vitat neque iam livida gestat armisbracchia saepe disco,saepe trans finem iaculo nobilis expedito?quid latet, ut marinaefilium dicunt Thetidis sub lacrimosa Troiaefunera, ne viriliscultus in caedem et Lycias proriperet catervas?
Vides ut alta stet nive candidumSoracte nec iam sustineant onussilvae laborantes geluqueflumina constiterint acuto?dissolve frigus ligna super focolarge reponens atque benigniusdeprome quadrimum Sabina,o Thaliarche, merum diota.permitte divis cetera, qui simulstravere ventos aequore fervidodeproeliantis, nec cupressinec veteres agitantur orni.quid sit futurum cras, fuge quaerere etquem Fors dierum cumque dabit, lucroadpone nec dulcis amoressperne puer neque tu choreas,donec virenti canities abestmorosa. nunc et campus et areaelenesque sub noctem susurriconposita repetantur hora,nunc et latentis proditor intumogratus puellae risus ab angulopignusque dereptum lacertisaut digito male pertinaci.
Mercuri facunde nepos Atlantis,qui feros cultus hominum recentumvoce formasti catus et decoraemore palaestrae,te canam, magni Iovis et deorumnuntium curvaeque lyrae parentem,callidum, quidquid placuit, iocosocondere furto.te, boves olim nisi reddidissesper dolum amotas, puerum minacivoce dum terret, viduus pharetrarisit Apollo.quin et Atridas duce te superbosIlio dives Priamus relictoThessalosque ignis et iniqua Troiaecastra fefellit.tu pias laetis animas reponissedibus virgaque levem coercesaurea turbam, superis deorumgratus et imis.
Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibifinem di dederint, Leuconoe, nec Babyloniostemptaris numeros. ut melius, quidquid erit, pati.seu pluris hiemes seu tribuit Iuppiter ultimam,quae nunc oppositis debilitat pumicibus mareTyrrhenum: sapias, vina liques et spatio brevispem longam reseces. dum loquimur, fugerit invidaaetas: carpe diem quam minimum credula postero.
Quem virum aut heroa lyra vel acritibia sumis celebrare, Clio?quem deum? cuius recinet iocosanomen imagoaut in umbrosis Heliconis orisaut super Pindo gelidove in Haemo?unde vocalem temere insecutaeOrphea silvae,arte materna rapidos morantemfluminum lapsus celeresque ventos,blandum et auritas fidibus canorisducere quercus.quid prius dicam solitis parentislaudibus, qui res hominum ac deorum,qui mare ac terras variisque mundumtemperat horis?unde nil maius generatur ipsonec viget quidquam simile aut secundum.proximos illi tamen occupavitPallas honoresproeliis audax. neque te silebo,Liber et saevis inimica virgobeluis, nec te, metuende certaPhoebe sagitta.dicam et Alciden puerosque Ledae,hunc equis, illum superare pugnisnobilem; quorum simul alba nautisstella refulsit,defluit saxis agitatus umor,concidunt venti fugiuntque nubeset minax, quia sic voluere, pontounda recumbit.Romulum post hos prius an quietumPompili regnum memorem, an superbosTarquini fascis, dubito, an Catonisnobile letum:Regulum et Scauros animaeque magnaeprodigum Paulum superante Poenogratus insigni referam camenaFabriciumque.hunc et incomptis Curium capillisutilem bello tulit et Camillumsaeva paupertas et avitus aptocum lare fundus.crescit occulto velut arbor aevofama Marcelli; micat inter omnisIulium sidus velut inter ignisluna minores.gentis humanae pater atque custos,orte Saturno, tibi cura magniCaesaris fatis data: tu secundoCaesare regnes.ille seu Parthos Latio imminentisegerit iusto domitos triumphosive subiectos Orientis oraeSeras et Indos,te minor latum reget aequos orbem:tu gravi curru quaties Olympum,tu parum castis inimica mittesfulmina lucis.
Cum tu, Lydia, Telephicervicem roseam, cerea Telephilaudas bracchia, vae, meumfervens difficili bile tumet iecur.tum nec mens mihi nec colorcerta sede manet, umor et in genasfurtim labitur arguens,quam lentis penitus macerer ignibus.uror, seu tibi candidosturparunt umeros inmodicae merorixae sive puer furensinpressit memorem dente labris notam.non, si me satis audias,speres perpetuum dulcia barbarelaedentem oscula, quae Venusquinta parte sui nectaris imbuit.felices ter et ampliusquos inrupta tenet copula nec malisdivolsus querimoniissuprema citius solvet amor die.
O navis, referent in mare te novifluctus. o quid agis? fortiter occupaportum. nonne vides, utnudum remigio latuset malus celeri saucius Africoantemnaeque gemant ac sine funibusvix durare carinaepossint imperiosiusaequor? non tibi sunt integra lintea,non di, quos iterum pressa voces malo.quamvis Pontica pinus,silvae filia nobilis,iactes et genus et nomen inutile:nil pictis timidus navita puppibusfidit. tu, nisi ventisdebes ludibrium, cave.nuper sollicitum quae mihi taedium,nunc desiderium curaque non levis,interfusa nitentisvites aequora Cycladas.
Pastor cum traheret per freta navibusIdaeis Helenen perfidus hospitam,ingrato celeres obruit otioventos ut caneret feraNereus fata. “mala ducis avi domumquam multo repetet Graecia militeconiurata tuas rumpere nuptiaset regnum Priami vetus.heu heu, quantus equis, quantus adest virissudor, quanta moves funera Dardanaegenti. iam galeam Pallas et aegidacurrusque et rabiem parat.nequiquam Veneris praesidio feroxpectes caesariem grataque feminisinbelli cithara carmina divides;nequiquam thalamo gravishastas et calami spicula Cnosiivitabis strepitumque et celerem sequiAiacem: tamen, heu serus, adulteroscrines pulvere collines.non Laertiaden, exitium tuaegenti, non Pylium Nestora respicis?urgent inpavidi te SalaminiusTeucer, te Sthenelus, scienspugnae sive opus est imperitare equis,non auriga piger. Merionen quoquenosces. ecce furit, te reperire atrox,Tydides melior patre:quem tu, cervus uti vallis in alteravisum parte lupum graminis inmemor,sublimi fugies mollis anhelitu,non hoc pollicitus tuae.iracunda diem proferet Iliomatronisque Phrygum classis Achillei;post certas hiemes uret Achaicusignis Iliacas domos.
O matre pulcra filia pulchrior,quem criminosis cumque voles modumpones iambis, sive flammasive mari libet Hadriano.non Dindymene, non adytis quatitmentem sacerdotum incola Pythius,non Liber aeque, non acutasic geminant Corybantes aera,tristes ut irae, quas neque Noricusdeterret ensis nec mare naufragumnec saevos ignis nec tremendoIuppiter ipse ruens tumultu.fertur Prometheus addere principilimo coactus particulam undiquedesectam et insani leonisvim stomacho adposuisse nostro.irae Thyesten exitio gravistravere et altis urbibus ultimaestetere causae, cur perirentfunditus inprimeretque murishostile aratrum exercitus insolens.conpesce mentem: me quoque pectoristemptavit in dulci iuventafervor et in celeres iambosmisit furentem. nunc ego mitibusmutare quaero tristia, dum mihifias recantatis amicaopprobriis animumque reddas.
Velox amoenum saepe Lucretilemmutat Lycaeo Faunus et igneamdefendit aestatem capellisusque meis pluviosque ventos.inpune tutum per nemus arbutosquaerunt latentis et thyma deviaeolentis uxores maritinec viridis metuunt colubrasnec Martialis haediliae lupos,utcumque dulci, Tyndari, fistulavalles et Usticae cubantislevia personuere saxa.di me tuentur, dis pietas meaet musa cordi est. hic tibi copiamanabit ad plenum benignoruris honorum opulenta cornu.hic in reducta valle Caniculaevitabis aestus et fide Teiadices laborantis in unoPenelopen vitreamque Circen;hic innocentis pocula Lesbiiduces sub umbra nec Semeleiuscum Marte confundet Thyoneusproelia nec metues protervumsuspecta Cyrum, ne male dispariincontinentis iniciat manuset scindat haerentem coronamcrinibus inmeritamque vestem.
Nullam, Vare, sacra vite prius severis arboremcirca mite solum Tiburis et moenia Catili;siccis omnia nam dura deus proposuit nequemordaces aliter diffugiunt sollicitudines.quis post vina gravem militiam aut pauperiem crepat?quis non te potius, Bacche pater, teque, decens Venus?ac ne quis modici transiliat munera Liberi,Centaurea monet cum Lapithis rixa super merodebellata, monet Sithoniis non levis Euhius,cum fas atque nefas exiguo fine libidinumdiscernunt avidi. non ego te, candide Bassareu,invitum quatiam nec variis obsita frondibussub divum rapiam. saeva tene cum Berecyntiocornu tympana, quae subsequitur caecus amor suiet tollens vacuum plus nimio gloria verticemarcanique fides prodiga, perlucidior vitro.
Mater saeva CupidinumThebanaeque iubet me Semelae pueret lasciva Licentiafinitis animum reddere amoribus.urit me Glycerae nitorsplendentis Pario marmore purius,urit grata protervitaset voltus nimium lubricus adspici.in me tota ruens VenusCyprum deseruit nec patitur Scythaset versis animosum equisParthum dicere nec quae nihil attinent.hic vivum mihi caespitem, hicverbenas, pueri, ponite turaquebimi cum patera meri:mactata veniet lenior hostia.
Vile potabis modicis Sabinumcantharis, Graeca quod ego ipse testaconditum levi, datus in theatrocum tibi plausus,clare Maecenas eques, ut paternifluminis ripae simul et iocosaredderet laudes tibi Vaticanimontis imago.Caecubum et prelo domitam Calenotu bibes uvam: mea nec Falernaetemperant vites neque Formianipocula colles.
Dianam tenerae dicite virgines,intonsum pueri dicite CynthiumLatonamque supremodilectam penitus Iovi.vos laetam fluviis et nemorum comaquaecumque aut gelido prominet Algidonigris aut Erymanthisilvis aut viridis Cragi;vos Tempe totidem tollite laudibusnatalemque, mares, Delon Apollinisinsignemque pharetrafraternaque umerum lyra.hic bellum lacrimosum, hic miseram famempestemque a populo et principe Caesare inPersas atque Britannosvestra motus aget prece.
Integer vitae scelerisque purusnon eget Mauris iaculis neque arcunec venenatis gravida sagittis,Fusce, pharetra,sive per Syrtis iter aestuosassive facturus per inhospitalemCaucasum vel quae loca fabulosuslambit Hydaspes.namque me silva lupus in Sabina,dum meam canto Lalagen et ultraterminum curis vagor expeditis,fugit inermem;quale portentum neque militarisDaunias latis alit aesculetisnec Iubae tellus generat, leonumarida nutrix.pone me pigris ubi nulla campisarbor aestiva recreatur aura,quod latus mundi nebulae malusqueIuppiter urget;pone sub curru nimium propinquisolis in terra domibus negata:dulce ridentem Lalagen amabo,dulce loquentem.
Vitas hinnuleo me similis, Chloe,quaerenti pavidam montibus aviismatrem non sine vanoaurarum et siluae metu.nam seu mobilibus veris inhorruitadventus foliis seu virides rubumdimovere lacertae,et corde et genibus tremit.atqui non ego te tigris ut asperaGaetulusve leo frangere persequor:tandem desine matremtempestiva sequi viro.
Quis desiderio sit pudor aut modustam cari capitis? praecipe lugubriscantus, Melpomene, cui liquidam patervocem cum cithara dedit.ergo Quintilium perpetuus soporurget? cui Pudor et Iustitiae sororincorrupta Fides nudaque Veritasquando ullum inveniet parem?multis ille bonis flebilis occidit,nulli flebilior quam tibi, Vergili.tu, frustra pius, heu non ita creditumposcis Quintilium deos.quid? si Threicio blandius Orpheoauditam moderere arboribus fidem,num vanae redeat sanguis imagini,quam virga semel horridanon lenis precibus fata recluderenigro conpulerit Mercurius gregi?durum: sed levius fit patientiaquidquid corrigere est nefas.
Parcius iunctas quatiunt fenestrasiactibus crebris iuvenes protervinec tibi somnos adimunt amatqueianua limen,quae prius multum facilis movebatcardines. audis minus et minus iam:“me tuo longas pereunte noctes,Lydia, dormis?”invicem moechos anus arrogantisflebis in solo levis angiportuThracio bacchante magis sub inter-lunia vento,cum tibi flagrans amor et libido,quae solet matres furiare equorum,saeviet circa iecur ulcerosumnon sine questu,laeta quod pubes hedera virentigaudeat pulla magis atque myrto,aridas frondes hiemis sodalidedicet Euro.
Musis amicus tristitiam et metustradam protervis in mare Creticumportare ventis, quis sub Arctorex gelidae metuatur orae,quid Tiridaten terreat, unicesecurus. o quae fontibus integrisgaudes, apricos necte flores,necte meo Lamiae coronam,Piplei dulcis. nil sine te meiprosunt honores: hunc fidibus novis,hunc Lesbio sacrare plectroteque tuasque decet sorores.
Natis in usum laetitiae scyphispugnare Thracum est: tollite barbarummorem verecundumque Bacchumsanguineis prohibete rixis.vino et lucernis Medus acinacesimmane quantum discrepat: inpiumlenite clamorem sodaleset cubito remanete presso.voltis severi me quoque sumerepartem Falerni? dicat Opuntiaefrater Megillae, quo beatusvolnere, qua pereat sagitta.cessat voluntas? non alia bibammercede. quae te cumque domat Venus,non erubescendis aduritignibus ingenuoque semperamore peccas. quidquid habes, age,depone tutis auribus. a miser,quanta laborabas Charybdi,digne puer meliore flamma.quae saga, quis te solvere Thessalismagus venenis, quis poterit deus?vix inligatum te triformiPegasus expediet Chimaera.
Te maris et terrae numeroque carentis harenaemensorem cohibent, Archyta,pulveris exigui prope litus parva Matinummunera nec quicquam tibi prodestaerias temptasse domos animoque rotundumpercurrisse polum morituro.occidit et Pelopis genitor, conviva deorum,Tithonusque remotus in auraset Iovis arcanis Minos admissus habentqueTartara Panthoiden iterum Orcodemissum, quamvis clipeo Troiana refixotempora testatus nihil ultranervos atque cutem morti concesserat atrae,iudice te non sordidus auctornaturae verique. sed omnis una manet noxet calcanda semel via leti.dant alios Furiae torvo spectacula Marti,exitio est avidum mare nautis;mixta senum ac iuvenum densentur funera, nullumsaeva caput Proserpina fugit:me quoque devexi rapidus comes OrionisIllyricis Notus obruit undis.at tu, nauta, vagae ne parce malignus harenaeossibus et capiti inhumatoparticulam dare: sic quodcumque minabitur Eurusfluctibus Hesperiis Venusinaeplectantur silvae te sospite multaque mercesunde potest tibi defluat aequoab Iove Neptunoque sacri custode Tarenti.neglegis inmeritis nociturampostmodo te natis fraudem conmittere? fors etdebita iura vicesque superbaete maneant ipsum: precibus non linquar inultisteque piacula nulla resolvent.quamquam festinas, non est mora longa; licebitiniecto ter pulvere curras.
Icci, beatis nunc Arabum invidesgazis et acrem militiam parasnon ante devictis Sabaeaeregibus horribilique Medonectis catenas? quae tibi virginumsponso necato barbara serviet,puer quis ex aula capillisad cyathum statuetur unctisdoctus sagittas tendere Sericasarcu paterno? quis neget arduispronos relabi posse rivosmontibus et Tiberim reverti,cum tu coemptos undique nobilislibros Panaeti Socraticam et domummutare loricis Hiberis,pollicitus meliora, tendis?
O Venus regina Cnidi Paphique,sperne dilectam Cypron et vocantisture te multo Glycerae decoramtransfer in aedem.fervidus tecum puer et solutisGratiae zonis properentque Nymphaeet parum comis sine te IuventasMercuriusque.
Quid dedicatum poscit Apollinemvates? quid orat de patera novumfundens liquorem? non opimaeSardiniae segetes feracis,non aestuosae grata Calabriaearmenta, non aurum aut ebur Indicum,non rura, quae Liris quietamordet aqua taciturnus amnis.premant Calenam falce quibus deditfortuna vitem, dives ut aureismercator exsiccet culillisvina Syra reparata merce,dis carus ipsis, quippe ter et quateranno revisens aequor Atlanticuminpune. me pascunt olivae,me cichorea levesque malvae.frui paratis et valido mihi,Latoe, dones et precor integracum mente nec turpem senectamdegere nec cithara carentem.
Poscimur. si quid vacui sub umbralusimus tecum, quod et hunc in annumvivat et pluris, age dic Latinum,barbite, carmen,Lesbio primum modulate civi,qui ferox bello tamen, inter armasive iactatam religarat udolitore navim,Liberum et Musas Veneremque et illisemper haerentem puerum canebatet Lycum nigris oculis nigroquecrine decorum.o decus Phoebi et dapibus supremigrata testudo Iovis, o laborumdulce lenimen, mihi cumque salverite vocanti!
Albi, ne doleas plus nimio memorinmitis Glycerae neu miserabilisdecantes elegos, cur tibi iuniorlaesa praeniteat fide.insignem tenui fronte LycoridaCyri torret amor, Cyrus in asperamdeclinat Pholoen: sed prius Apulisiungentur capreae lupisquam turpi Pholoe peccet adultero.sic visum Veneri, cui placet inparesformas atque animos sub iuga aeneasaevo mittere cum ioco.ipsum me melior cum peteret Venus,grata detinuit compede Myrtalelibertina, fretis acrior Hadriaecurvantis Calabros sinus.
Parcus deorum cultor et infrequens,insanientis dum sapientiaeconsultus erro, nunc retrorsumvela dare atque iterare cursuscogor relictos: namque Diespiter,igni corusco nubila dividensplerumque, per purum tonantisegit equos volucremque currum,quo bruta tellus et vaga flumina,quo Styx et invisi horrida Taenarisedes Atlanteusque finisconcutitur. valet ima summismutare et insignem attenuat deusobscura promens; hinc apicem rapax:Fortuna cum stridore acutosustulit, hic posuisse gaudet.
O diva, gratum quae regis Antium,praesens vel imo tollere de gradumortale corpus vel superbosvertere funeribus triumphos:te pauper ambit sollicita preceruris colonus, te dominam aequorisquicumque Bithyna lacessitCarpathium pelagus carina;te Dacus asper, te profugi Scythaeurbesque gentesque et Latium feroxregumque matres barbarorum etpurpurei metuunt tyranni,iniurioso ne pede proruasstantem columnam neu populus frequensad arma, cessantis ad armaconcitet imperiumque frangat;te semper anteit saeva Necessitas,clavos trabalis et cuneos manugestans aena nec severusuncus abest liquidumque plumbum;te Spes et albo rara Fides colitvelata panno nec comitem abnegat,utcumque mutata potentisveste domos inimica linquis,at volgus infidum et meretrix retroperiura cedit, diffugiunt cadiscum faece siccatis amici,ferre iugum pariter dolosi:serves iturum Caesarem in ultimosorbis Britannos et iuvenum recensexamen Eois timendumpartibus Oceanoque rubro.heu heu, cicatricum et sceleris pudetfratrumque. quid nos dura refugimusaetas? quid intactum nefastiliquimus? unde manum iuventusmetu deorum continuit? quibuspepercit aris? o utinam novaincude diffingas retusum inMassagetas Arabasque ferrum.
Et ture et fidibus iuvatplacare et vituli sanguine debitocustodes Numidae deos,qui nunc Hesperia sospes ab ultimacaris multa sodalibus,nulli plura tamen dividet osculaquam dulci Lamiae, memoractae non alio rege puertiaemutataeque simul togae.Cressa ne careat pulcra dies notaneu promptae modus amphoraeneu morem in Salium sit requies pedumneu multi Damalis meriBassum Threicia vincat amystideneu desint epulis rosaeneu vivax apium neu breve lilium.omnes in Damalin putrisdeponent oculos nec Damalis novodivelletur adulterolascivis hederis ambitiosior.
Nunc est bibendum, nunc pede liberopulsanda tellus; nunc Saliaribusornare pulvinar deorumtempus erat dapibus, sodales.antehac nefas depromere Caecubumcellis avitis, dum Capitolioregina dementis ruinas,funus et imperio parabatcontaminato cum grege turpiummorbo virorum quidlibet inpotenssperare fortunaque dulciebria. sed minuit furoremvix una sospes navis ab ignibusmentemque lymphatam Mareoticoredegit in veros timoresCaesar ab Italia volantemremis adurgens, accipiter velutmollis columbas aut leporem citusvenator in campis nivalisHaemoniae, daret ut catenisfatale monstrum. quae generosiusperire quaerens nec muliebriterexpavit ensem nec latentisclasse cita reparavit oras.ausa et iacentem visere regiamvoltu sereno, fortis et asperastractare serpentes, ut atrumcorpore conbiberet venenum,deliberata morte ferocior;saevis Liburnis scilicet invidensprivata deduci superbo,non humilis mulier, triumpho.
Persicos odi, puer, adparatus,displicent nexae philyra coronae,mitte sectari, rosa quo locorumsera moretur.simplici myrto nihil adlaboressedulus curo: neque te ministrumdedecet myrtus neque me sub artavite bibentem.
Motum ex Metello consule civicumbellique causas et vitia et modosludumque Fortunae gravisqueprincipum amicitias et armanondum expiatis uncta cruoribus,periculosae plenum opus aleae,tractas et incedis per ignissuppositos cineri doloso.paulum severae musa tragoediaedesit theatris: mox ubi publicasres ordinaris, grande munusCecropio repetes cothurno,insigne maestis praesidium reiset consulenti, Pollio, curiae,cui laurus aeternos honoresDelmatico peperit triumpho.iam nunc minaci murmure cornuumperstringis auris, iam litui strepunt,iam fulgor armorum fugacisterret equos equitumque voltus.audire magnos iam videor duces,non indecoro pulvere sordidoset cuncta terrarum subactapraeter atrocem animum Catonis.Iuno et deorum quisquis amiciorAfris inulta cesserat inpotenstellure victorum nepotesrettulit inferias Iugurthae.quis non Latino sanguine pinguiorcampus sepulcris inpia proeliatestatur auditumque MedisHesperiae sonitum ruinae?qui gurges aut quae flumina lugubrisignara belli? quod mare Dauniaenon decoloravere caedes?quae caret ora cruore nostro?sed ne relictis, Musa procax, iocisCeae retractes munera neniae,mecum Dionaeo sub antroquaere modos leviore plectro.
Nullus argento color est avarisabdito terris, inimice lamnaeCrispe Sallusti, nisi temperatosplendeat usu.vivet extento Proculeius aevo,notus in fratres animi paterni:illum aget penna metuente solviFama superstes.latius regnes avidum domandospiritum quam si Libyam remotisGadibus iungas et uterque Poenusserviat uni.crescit indulgens sibi dirus hydropsnec sitim pellit, nisi causa morbifugerit venis et aquosus albocorpore languor.redditum Cyri solio Phraatendissidens plebi numero beatorumeximit Virtus populumque falsisdedocet utivocibus, regnum et diadema tutumdeferens uni propriamque laurumquisquis ingentis oculo inretortospectat acervos.
Aequam memento rebus in arduisservare mentem, non secus in bonisab insolenti temperatamlaetitia, moriture Delli,seu maestus omni tempore vixerisseu te in remoto gramine per diesfestos reclinatum bearisinteriore nota Falerni.quo pinus ingens albaque populusumbram hospitalem consociare amantramis? quid obliquo laboratlympha fugax trepidare rivo?huc vina et unguenta et nimium brevisflores amoenae ferre iube rosae,dum res et aetas et sororumfila trium patiuntur atra.cedes coemptis saltibus et domovillaque, flavos quam Tiberis lavit,cedes et exstructis in altumdivitiis potietur heres.divesne prisco natus ab Inachonil interest an pauper et infimade gente sub divo moreris: victima nil miserantis Orci.omnes eodem cogimur, omniumversatur urna serius ociussors exitura et nos in aeternumexilium inpositura cumbae.
Ne sit ancillae tibi amor pudori,Xanthia Phoceu: prius insolentemserva Briseis niveo coloremovit Achillem,movit Aiacem Telamone natumforma captivae dominum Tecmessae,arsit Atrides medio in triumphovirgine rapta,barbarae postquam cecidere turmaeThessalo victore et ademptus Hectortradidit fessis leviora tolliPergama Grais.nescias an te generum beatiPhyllidis flavae decorent parentes:regium certe genus, et penatismaeret iniquos.crede non illam tibi de scelestaplebe dilectam neque sic fidelem,sic lucro aversam potuisse nascimatre pudenda.bracchia et voltum teretesque surasinteger laudo: fuge suspicari,cuius octavum trepidavit aetasclaudere lustrum.
Nondum subacta ferre iugum valetcervice, nondum munia conparisaequare nec tauri ruentisin venerem tolerare pondus;circa virentis est animus tuaecampos iuvencae nunc fluviis gravemsolantis aestum, nunc in udoludere cum vitulis salictopraegestientis. tolle cupidineminmitis uvae: iam tibi lividosdistinguet autumnus racemospurpureo varius colore.iam te sequetur (currit enim feroxaetas et illi quos tibi dempseritadponet annos), iam protervafronte petet Lalage maritumdilecta, quantum non Pholoe fugax,non Chloris albo sic umero nitensut pura nocturno renidetluna mari, Cnidiusve Gyges,quem si puellarum insereres choro,mire sagacis falleret hospitesdiscrimen obscurum solutiscrinibus ambiguoque voltu.
Septimi, Gadis aditure mecum etCantabrum indoctum iuga ferre nostra etbarbaras Syrtis, ubi Maura semperaestuat unda:Tibur Argeo positum colonosit meae sedes utinam senectae,sit modus lasso maris et viarummilitiaeque.unde si Parcae prohibent iniquae,dulce pellitis ovibus Galaesiflumen et regnata petam Laconirura Phalanthoille terrarum mihi praeter omnisangulus ridet, ubi non Hymettomella decedunt viridique certatbaca Venafro,ver ubi longum tepidasque praebetIuppiter brumas et amicus Aulonfertili Baccho minimum Falernisinvidet uvis;ille te mecum locus et beataepostulant arces: ibi tu calentemdebita sparges lacrima favillamvatis amici.
O saepe mecum tempus in ultimumdeducte Bruto militiae duce,quis te redonavit Quiritemdis patriis Italoque caelo,Pompei, meorum prime sodalium,cum quo morantem saepe diem merofregi, coronatus nitentismalobathro Syrio capillos?tecum Philippos et celerem fugamsensi relicta non bene parmula,cum fracta virtus, et minacesturpe solum tetigere mento;sed me per hostis Mercurius celerdenso paventem sustulit aere,te rursus in bellum resorbensunda fretis tulit aestuosis.ergo obligatam redde Iovi dapemlongaque fessum militia latusdepone sub lauru mea necparce cadis tibi destinatis.oblivioso levia Massicociboria exple, funde capacibusunguenta de conchis. quis udodeproperare apio coronascuratve myrto? quem Venus arbitrumdicet bibendi? non ego saniusbacchabor Edonis: receptodulce mihi furere est amico.
Vlla si iuris tibi peieratipoena, Barine, nocuisset umquam,dente si nigro fieres vel unoturpior ungui,crederem: sed tu simul obligastiperfidum votis caput, enitescispulchrior multo iuvenumque prodispublica cura.expedit matris cineres opertosfallere et toto taciturna noctissigna cum caelo gelidaque divosmorte carentisridet hoc, inquam, Venus ipsa, ridentsimplices Nymphae, ferus et Cupidosemper ardentis acuens sagittascote cruenta.adde quod pubes tibi crescit omnis,servitus crescit nova nec prioresinpiae tectum dominae relinquunt,saepe minati.te suis matres metuunt iuvencis,te senes parci miseraeque nupervirgines nuptae, tua ne retardetaura maritos.
Non semper imbres nubibus hispidosmanant in agros aut mare Caspiumvexant inaequales procellaeusque nec Armeniis in oris,amice Valgi, stat glacies inersmensis per omnis aut Aquilonibusquerceta Gargani laborantet foliis viduantur orni:tu semper urges flebilibus modisMysten ademptum nec tibi Vesperosurgente decedunt amoresnec rapidum fugiente solem.at non ter aevo functus amabilemploravit omnis Antilochum senexannos nec inpubem parentesTroilon aut Phrygiae sororesflevere semper. desine molliumtandem querellarum et potius novacantemus Augusti tropaeaCaesaris et rigidum NiphatenMedumque flumen gentibus additumvictis minores volvere verticesintraque praescriptum Gelonosexiguis equitare campis.
Rectius vives, Licini, neque altumsemper urgendo neque, dum procellascautus horrescis, nimium premendolitus iniquum.auream quisquis mediocritatemdiligit, tutus caret obsoletisordibus tecti, caret invidendasobrius aula.saepius ventis agitatur ingenspinus et celsae graviore casudecidunt turres feriuntque summosfulgura montissperat infestis, metuit secundisalteram sortem bene praeparatumpectus. informis hiemes reducitIuppiter, idemsubmovet. non, si male nunc, et olimsic erit: quondam cithara tacentemsuscitat Musam neque semper arcumtendit Apollo.rebus angustis animosus atquefortis adpare: sapienter idemcontrahes vento nimium secundoturgida vela.
Quid bellicosus Cantaber et Scythes,Hirpine Quinti, cogitet Hadriadivisus obiecto, remittasquaerere nec trepides in usumposcentis aevi pauca: fugit retrolevis iuventas et decor aridapellente lascivos amorescanitie facilemque somnum.non semper idem floribus est honorvernis neque uno luna rubens nitetvoltu: quid aeternis minoremconsiliis animum fatigas?cur non sub alta vel platano vel hacpinu iacentes sic temere et rosacanos odorati capillos,dum licet, Assyriaque nardopotamus uncti? dissipat Euhiuscuras edacis. quis puer ociusrestinguet ardentis Falernipocula praetereunte lympha?quis devium scortum eliciet domoLyden? eburna, dic age, cum lyramaturet, in comptum Lacaenaemore comam religata nodum.
Nolis longa ferae bella Numantiaenec durum Hannibalem nec Siculum marePoeno purpureum sanguine mollibusaptari citharae modisnec saevos Lapithas et nimium meroHylaeum domitosque Herculea manuTelluris iuvenes, unde periculumfulgens contremuit domusSaturni veteris: tuque pedestribusdices historiis proelia Caesaris,Maecenas, melius ductaque per viasregum colla minacium.me dulcis dominae Musa Licymniaecantus, me voluit dicere lucidumfulgentis oculos et bene mutuisfidum pectus amoribus;quam nec ferre pedem dedecuit chorisnec certare ioco nec dare bracchialudentem nitidis virginibus sacroDianae celebris die.num tu quae tenuit dives Achaemenesaut pinguis Phrygiae Mygdonias opespermutare velis crine Licymniaeplenas aut Arabum domos,cum flagrantia detorquet ad osculacervicem aut facili saevitia negatquae poscente magis gaudeat eripi,interdum rapere occupet?
Ille et nefasto te posuit diequicumque primum, et sacrilega manuproduxit, arbos, in nepotumperniciem opprobriumque pagi;illum et parentis crediderim suifregisse cervicem et penetraliasparsisse nocturno cruorehospitis; ille venena Colchaet quidquid usquam concipitur nefastractavit, agro qui statuit meote, triste lignum, te, caducumin domini caput inmerentisquid quisque vitet, numquam homini satiscautum est in horas: navita BosporumPoenus perhorrescit neque ultracaeca timet aliunde fata,miles sagittas et celerem fugamParthi, catenas Parthus et Italumrobur; sed inprovisa letivis rapuit rapietque gentis.quam paene furvae regna Proserpinaeet iudicantem vidimus Aeacumsedesque discriptas piorum etAeoliis fidibus querentemSappho puellis de popularibuset te sonantem plenius aureo,Alcaee, plectro dura navis,dura fugae mala, dura belli.utrumque sacro digna silentiomirantur umbrae dicere, sed magispugnas et exactos tyrannosdensum umeris bibit aure volgus.quid mirum, ubi illis carminibus stupensdemittit atras belua centicepsauris et intorti capillisEumenidum recreantur angues?quin et Prometheus et Pelopis parensdulci laborem decipitur sononec curat Orion leonesaut timidos agitare lyncas
Eheu fugaces, Postume, Postume,labuntur anni nec pietas moramrugis et instanti senectaeadferet indomitaeque morti,non, si trecenis quotquot eunt dies,amice, places inlacrimabilemPlutona tauris, qui ter amplumGeryonen Tityonque tristiconpescit unda, scilicet omnibusquicumque terrae munere vescimurenaviganda, sive regessive inopes erimus coloni.frustra cruento Marte carebimusfractisque rauci fluctibus Hadriae,frustra per autumnos nocentemcorporibus metuemus Austrum:visendus ater flumine languidoCocytos errans et Danai genusinfame damnatusque longiSisyphus Aeolides laboris.linquenda tellus et domus et placensuxor neque harum quas colis arborumte praeter invisas cupressosulla brevem dominum sequetur.absumet heres Caecuba digniorservata centum clavibus et merotinguet pavimentum superbo,pontificum potiore cenis.
Iam pauca aratro iugera regiaemoles relinquent, undique latiusextenta visentur Lucrinostagna lacu platanusque caelebsevincet ulmos; tum violaria etmyrtus et omnis copia nariumspargent olivetis odoremfertilibus domino priori,tum spissa ramis laurea fervidosexcludet ictus. non ita Romulipraescriptum et intonsi Catonisauspiciis veterumque norma.privatus illis census erat brevis,commune magnum: nulla decempedismetata privatis opacamporticus excipiebat arctonnec fortuitum spernere caespitemleges sinebant, oppida publicosumptu iubentes et deorumtempla novo decorare saxo.
Otium divos rogat in patentiprensus Aegaeo, simul atra nubescondidit lunam neque certa fulgentsidera nautis,otium bello furiosa Thrace,otium Medi pharetra decori,Grosphe, non gemmis neque purpura ve-nale nec auro.non enim gazae neque consularissubmovet lictor miseros tumultusmentis et curas laqueata circumtecta volantisvivitur parvo bene cui paternumsplendet in mensa tenui salinumnec levis somnos timor aut cupidosordidus aufert.quid brevi fortes iaculamur aevomulta? quid terras alio calentissole mutamus? patriae quis exsulse quoque fugit?scandit aeratas vitiosa navisCura nec turmas equitum relinquitocior cervis et agente nimbosocior Euro.laetus in praesens animus quod ultra estoderit curare et amara lentotemperet risu: nihil est ab omniparte beatum.abstulit clarum cita mors Achillem,longa Tithonum minuit senectuset mihi forsan tibi quod negaritporriget hora.te greges centum Siculaeque circummugiunt vaccae, tibi tollit hinnitumapta quadrigis equa, te bis Afromurice tinctaevestiunt lanae: mihi parva rura etspiritum Graiae tenuem CamenaeParca non mendax dedit et malignumspernere volgus.
Cur me querelis exanimas tuis?nec dis amicum est nec mihi te priusobire, Maecenas, mearumgrande decus columenque rerum.a, te meae si partem animae rapitmaturior vis, quid moror altera,nec carus aeque nec superstesinteger? ille dies utramqueducet ruinam. non ego perfidumdixi sacramentum ibimus, ibimus,utcumque praecedes, supremumcarpere iter comites parati.me nec Chimaerae spiritus igneaenec si resurgat centimanus Gyasdivellet umquam: sic potentiIustitiae placitumque Parcis.seu Libra seu me Scorpios adspicitformidolosus pars violentiornatalis horae seu tyrannusHesperiae Capricornus undae:utrumque nostrum incredibili modoconsentit astrum; te Iovis inpiotutela Saturno refulgenseripuit volucrisque Fatitardavit alas, cum populus frequenslaetum theatris ter crepuit sonum;me truncus inlapsus cerebro,sustulerat, nisi Faunus ictumdextra levasset, Mercurialiumcustos virorum. reddere victimasaedemque votivam memento;nos humilem feriemus agnam.
Non ebur neque aureummea renidet in domo lacunar,non trabes Hymettiaepremunt columnas ultima recisasAfrica neque Attaliignotus heres regiam occupavinec Laconicas mihitrahunt honestae purpuras clientae.at fides et ingenibenigna vena est pauperemque divesme petit: nihil supradeos lacesso nec potentem amicumlargiora flagito,satis beatus unicis Sabinis.truditur dies dienovaeque pergunt interire lunae:tu secanda marmoralocas sub ipsum funus et sepulcriinmemor struis domosmarisque Bais obstrepentis urgessubmovere litora,parum locuples continente ripa;quid quod usque proximosrevellis agri terminos et ultralimites clientiumsalis avarus? pellitur paternosin sinu ferens deoset uxor et vir sordidosque natos.nulla certior tamenrapacis Orci fine destinataaula divitem maneterum. quid ultra tendis? aequa telluspauperi recluditurregumque pueris nec satelles Orcicallidum Promethearevexit auro captus; hic superbumTantalum atque Tantaligenus coercet, hic levare functumpauperem laboribusvocatus atque non vocatus audit.
Bacchum in remotis carmina rupibusvidi docentem, credite posteri,Nymphasque discentis et auriscapripedum Satyrorum acutaseuhoe, recenti mens trepidat metu,plenoque Bacchi pectore turbidumlaetatur. euhoe, parce Liber,parce gravi metuende thyrso.fas pervicacis est mihi Thyiadasvinique fontem lactis et uberescantare rivos atque truncislapsa cavis iterare mella;fas et beatae coniugis additumstellis honorem tectaque Pentheidisiecta non leni ruinaThracis et exitium Lycurgitu flectis amnis, tu mare barbarum,tu separatis uvidus in iugisnodo coerces viperinoBistonidum sine fraude crinis.tu, cum parentis regna per arduumcohors gigantum scanderet inpia,Rhoetum retorsisti leonisunguibus horribilique mala;quamquam choreis aptior et iocisludoque dictus non sat idoneuspugnae ferebaris; sed idempacis eras mediusque belli.te vidit insons Cerberus aureocornu decorum leniter atterenscaudam et recedentis trilinguiore pedes tetigitque crura.
Non usitata nec tenui ferarpenna biformis per liquidum aetheravates neque in terris moraborlongius invidiaque maiorurbis relinquam. non ego, pauperumsanguis parentum, non ego, quem vocas.dilecte Maecenas, obibonec Stygia cohibebor unda.iam iam residunt cruribus asperaepelles et album mutor in alitemsuperne nascunturque levesper digitos umerosque plumae.iam Daedaleo notior Icarovisam gementis litora BosporiSyrtisque Gaetulas canorusales Hyperboreosque campos.me Colchus et qui dissimulat metumMarsae cohortis Dacus et ultiminoscent Geloni, me peritusdiscet Hiber Rhodanique potor.absint inani funere neniaeluctusque turpes et querimoniae;conpesce clamorem ac sepulcrimitte supervacuos honores.
Odi profanum volgus et arceo.favete linguis: carmina non priusaudita Musarum sacerdosvirginibus puerisque canto.regum timendorum in proprios greges,reges in ipsos imperium est Iovis,clari Giganteo triumpho,cuncta supercilio moventis.est ut viro vir latius ordinetarbusta sulcis, hic generosiordescendat in campum petitor,moribus hic meliorque famacontendat, illi turba clientiumsit maior: aequa lege Necessitassortitur insignis et imos,omne capax movet urna nomen.destrictus ensis cui super inpiacervice pendet, non Siculae dapesdulcem elaborabunt saporem,non avium citharaeque cantussomnum reducent: somnus agrestiumlenis virorum non humilis domosfastidit umbrosamque ripam,non Zephyris agitata Tempe.desiderantem quod satis est nequetumultuosum sollicitat marenec saevus Arcturi cadentisimpetus aut orientis Haedi,non verberatae grandine vineaefundusque mendax arbore nunc aquasculpante, nunc torrentia agrossidera, nunc hiemes iniquas.contracta pisces aequora sentiuntiactis in altum molibus: huc frequenscaementa demittit redemptorcum famulis dominusque terraefastidiosus: sed Timor et Minaescandunt eodem, quo dominus, nequedecedit aerata triremi etpost equitem sedet atra Cura.quodsi dolentem nec Phrygius lapisnec purpurarum sidere clariordelenit usus nec Falernavitis Achaemeniumque costum,cur invidendis postibus et novosublime ritu moliar atrium?cur valle permutem Sabinadivitias operosiores?
Angustam amice pauperiem patirobustus acri militia puercondiscat et Parthos ferocisvexet eques metuendus hastavitamque sub divo et trepidis agatin rebus. illum ex moenibus hosticismatrona bellantis tyranniprospiciens et adulta virgosuspiret “eheu, ne rudis agminumsponsus lacessat regius asperumtactu leonem, quem cruentaper medias rapit ira caedes.”dulce et decorum est pro patria mori:mors et fugacem persequitur virumnec parcit inbellis iuventaepoplitibus timidoque tergo.Virtus, repulsae nescia sordidae,intaminatis fulget honoribusnec sumit aut ponit securisarbitrio popularis aurae.Virtus, recludens inmeritis moricaelum, negata temptat iter viacoetusque volgaris et udamspernit humum fugiente penna.est et fideli tuta silentiomerces: vetabo, qui Cereris sacrumvolgarit arcanae, sub isdemsit trabibus fragilemque mecumsolvat phaselon; saepe Diespiterneglectus incesto addidit integrum,raro antecedentem scelestumdeseruit pede Poena claudo.
Iustum et tenacem propositi virumnon civium ardor prava iubentium,non voltus instantis tyrannimente quatit solida neque Auster,dux inquieti turbidus Hadriae,nec fulminantis magna manus Iovis:si fractus inlabatur orbis,inpavidum ferient ruinae.hac arte Pollux et vagus Herculesenisus arcis attigit igneas,quos inter Augustus recumbenspurpureo bibet ore nectar,hac te merentem, Bacche pater, tuaevexere tigres indocili iugumcollo trahentes, hac QuirinusMartis equis Acheronta fugit,gratum elocuta consiliantibusIunone divis: “Ilion, Ilionfatalis incestusque iudexet mulier peregrina vertitin pulverem ex quo destituit deosmercede pacta Laomedon, mihicastaeque damnatum Minervaecum populo et duce fraudulento.iam nec Lacaenae splendet adulteraefamosus hospes nec Priami domusperiura pugnacis AchivosHectoreis opibus refringitnostrisque ductum seditionibusbellum resedit; protinus et gravisiras et invisum nepotem,Troica quem peperit sacerdos,Marti redonabo; illum ego lucidasinire sedes, discere nectarissucos et adscribi quietisordinibus patiar deorum.dum longus inter saeviat IlionRomamque pontus, qualibet exsulesin parte regnanto beati;dum Priami Paridisque bustoinsultet armentum et catulos feraecelent inultae, stet Capitoliumfulgens triumphatisque possitRoma ferox dare iura Medis.horrenda late nomen in ultimasextendat oras, qua medius liquorsecernit Europen ab Afro,qua tumidus rigat arva Nilus.aurum inrepertum et sic melius situm,cum terra celat, spernere fortiorquam cogere humanos in ususomne sacrum rapiente dextra,quicumque mundo terminus obstitithunc tanget armis, visere gestiens,qua parte debacchentur ignes,qua nebulae pluviique rores.sed bellicosis fata Quiritibushac lege dico, ne nimium piirebusque fidentes avitaetecta velint reparare Troiae.Troiae renascens alite lugubrifortuna tristi clade iterabiturducente victrices catervasconiuge me Iovis et sorore.ter si resurgat murus aeneusauctore Phoebo, ter pereat meisexcisus Argivis, ter uxorcapta virum puerosque ploret”non hoc iocosae conveniet lyrae —quo, Musa, tendis? desine pervicaxreferre sermones deorum etmagna modis tenuare parvis.
Descende caelo et dic age tibiaregina longum Calliope melos,seu voce nunc mavis acutaseu fidibus citharave Phoebi.auditis? an me ludit amabilisinsania? audire et videor pioserrare per lucos, amoenaequos et aquae subeunt et aurae.me fabulosae Volture in Apulonutricis extra limina Pulliaeludo fatigatumque somnofronde nova puerum palumbestexere, mirum quod foret omnibusquicumque celsae nidum Aceruntiaesaltusque Bantinos et arvumpingue tenent humilis Forenti,ut tuto ab atris corpore viperisdormirem et ursis, ut premerer sacralauroque conlataque myrtonon sine dis animosus infans.vester, Camenae, vester in arduostollor Sabinos, seu mihi frigidumPraeneste seu Tibur supinumseu liquidae placuere Baiae.vestris amicum fontibus et chorisnon me Philippis versa acies retro,devota non extinxit arbornec Sicula Palinurus unda.utcumque mecum vos eritis, libensinsanientem navita Bosporumtemptabo et urentis harenaslitoris Assyrii viator,visam Britannos hospitibus feroset laetum equino sanguine Concanum,visam pharetratos Gelonoset Scythicum inviolatus amnem.vos Caesarem altum, militia simulfessas cohortes abdidit oppidis,finire quaerentem laboresPierio recreatis antro.vos lene consilium et datis et datogaudetis, almae. scimus, ut inpiosTitanas immanemque turbamfulmine sustulerit caducoqui terram inertem, qui mare temperatventosum et urbis regnaque tristiadivosque mortalisque turmasimperio regit unus aequo.magnum illa terrorem intulerat Iovifidens iuventus horrida bracchiisfratresque tendentes opacoPelion inposuisse Olympo.sed quid Typhoeus et validus Mimasaut quid minaci Porphyrion statu,quid Rhoetus evolsisque truncisEnceladus iaculator audaxcontra sonantem Palladis aegidapossent ruentes? hinc avidus stetitVolcanus, hinc matrona Iuno etnumquam umeris positurus arcumqui rore puro Castaliae lavitcrinis solutos, qui Lyciae tenetdumeta natalemque silvamDelius et Patareus Apollo.vis consili expers mole ruit sua,vim temperatam di quoque provehuntin maius; idem odere virisomne nefas animo moventis.testis mearum centimanus Gyassententiarum, notus et integraetemptator Orion Dianaevirginea domitus sagitta.iniecta monstris Terra dolet suismaeretque partus fulmine luridummissos ad Orcum; nec pereditinpositam celer ignis Aetnenincontinentis nec Tityi iecurreliquit ales, nequitiae addituscustos; amatorem trecentaePirithoum cohibent catenae.
Caelo tonantem credidimus Iovemregnare; praesens divus habebiturAugustus adiectis Britannisimperio gravibusque Persis.milesne Crassi coniuge barbaraturpis maritus vixit et hostium,pro curia inversique mores!consenuit socerorum in armissub rege Medo Marsus et Apulus,anciliorum et nominis et togaeoblitus aeternaeque Vestae,incolumi Iove et urbe Roma?hoc caverat mens provida Regulidissentientis condicionibusfoedis et exemplo trahentisperniciem veniens in aevum,si non periret inmiserabiliscaptiva pubes. “signa ego Punicisadfixa delubris et armamilitibus sine caede” dixit“derepta vidi, vidi ego civiumretorta tergo bracchia liberoportasque non clausas et arvaMarte coli populata nostro.auro repensus scilicet acriormiles redibit: flagitio additisdamnum; neque amissos coloreslana refert medicata fuconec vera virtus, cum semel excidit,curat reponi deterioribus.si pugnat extricata densiscerva plagis, erit ille fortisqui perfidis se credidit hostibuset Marte Poenos proteret altero;qui lora restrictis lacertissensit iners timuitque mortem,hic, unde vitam sumeret inscius,pacem duello miscuit. o pudor!o magna Carthago, probrosisaltior Italiae ruinis!”fertur pudicae coniugis osculumparvosque natos ut capitis minorab se removisse et virilemtorvus humi posuisse voltum,donec labantis consilio patresfirmaret auctor numquam alias datointerque maerentis amicosegregius properaret exul.atqui sciebat, quae sibi barbarustortor pararet: non aliter tamendimovit obstantis propinquoset populum reditus morantemquam si clientum longa negotiadiiudicata lite relinquerettendens Venafranos in agrosaut Lacedaemonium Tarentum.
Delicta maiorum inmeritus lues,Romane, donec templa refecerisaedisque labentis deorum etfoeda nigro simulacra fumo.dis te minorem quod geris, imperas:hinc omne principium, huc refer exitum:di multa neglecti dederuntHesperiae mala luctuosae.iam bis Monaeses et Pacori manusinauspicatos contudit impetusnostros et adiecisse praedamtorquibus exiguis renidet.paene occupatam seditionibusdelevit urbem Dacus et Aethiops,hic classe formidatus, illemissilibus melior sagittis.fecunda culpae saecula nuptiasprimum inquinavere et genus et domos:hoc fonte derivata cladesin patriam populumque fluxit.motus doceri gaudet Ionicosmatura virgo et fingitur artibusiam nunc et incestos amoresde tenero meditatur ungui.mox iuniores quaerit adulterosinter mariti vina neque eligitcui donet inpermissa raptimgaudia luminibus remotis,sed iussa coram non sine consciosurgit marito, seu vocat institorseu navis Hispanae magister,dedecorum pretiosus emptor.non his iuventus orta parentibusinfecit aequor sanguine PunicoPyrrhumque et ingentem ceciditAntiochum Hannibalemque dirum,sed rusticorum mascula militumproles, Sabellis docta ligonibusversare glaebas et severaematris ad arbitrium recisosportare fustis, sol ubi montiummutaret umbras et iuga demeretbubus fatigatis amicumtempus agens abeunte curru.damnosa quid non inminuit dies?aetas parentum, peior avis, tulitnos nequiores, mox daturosprogeniem vitiosiorem.
Quid fles, Asterie, quem tibi, candidiprimo restituent vere FavoniiThyna merce beatum,constantis iuvenem fideGygen? ille Notis actus ad Oricumpost insana Caprae sidera frigidasnoctis non sine multisinsomnis lacrimis agit.atqui sollicitae nuntius hospitae,suspirare Chloen et miseram tuisdicens ignibus uri,temptat mille vafer modis:ut Proetum mulier perfida credulumfalsis inpulerit criminibus nimiscasto Bellerophontaematurare necem, refert;narrat paene datum Pelea Tartaro,Magnessam Hippolyten dum fugit abstinens,et peccare docentisfallax historias movet.frustra: nam scopulis surdior Icarivoces audit adhuc integer. at tibine vicinus Enipeusplus iusto placeat cave;quamvis non alius flectere equum sciensaeque conspicitur gramine Martio,nec quisquam citus aequeTusco denatat alveo.prima nocte domum claude neque in viassub cantu querulae despice tibiaeet te saepe vocantiduram difficilis mane.
Martiis caelebs quid agam kalendis,quid velint flores et acerra turisplena miraris positusque carbo incaespite vivo,docte sermones utriusque linguae?voveram dulcis epulas et albumLibero caprum prope funeratusarboris ictu.hic dies anno redeunte festuscorticem adstrictum pice dimovebitamphorae fumum bibere institutaeconsule Tullo.sume, Maecenas, cyathos amicisospitis centum et vigiles lucernasperfer in lucem: procul omnis estoclamor et ira.mitte civilis super urbe curas:occidit Daci Cotisonis agmen,Medus infestus sibi luctuosisdissidet armis,servit Hispanae vetus hostis oraeCantaber, sera domitus catena,iam Scythae laxo meditantur arcucedere campis.neglegens, ne qua populus laboret,parce privatus nimium cavere etdona praesentis cape laetus horae,linque severa.
“Donec gratus eram tibinec quisquam potior bracchia candidaecervici iuvenis dabat,Persarum vigui rege beatior.”“donec non alia magisarsisti neque erat Lydia post Chloen,multi Lydia nominis,Romana vigui clarior Ilia.”“me nunc Thressa Chloe regit,dulcis docta modos et citharae sciens,pro qua non metuam mori,si parcent animae fata superstiti”“me torret face mutuaThurini Calais filius Ornyti,pro quo bis patiar mori,si parcent puero fata superstiti.”“quid si prisca redit Venusdiductosque iugo cogit aeneo?si flava excutitur Chloereiectaeque patet ianua Lydiae?”“quamquam sidere pulchriorille est, tu levior cortice et inproboiracundior Hadria:tecum vivere amem, tecum obeam lubens.”
Extremum Tanain si biberes, Lyce,saevo nupta viro, me tamen asperasporrectum ante foris obicere incolisplorares Aquilonibusaudis, quo strepitu ianua, quo nemusinter pulcra satum tecta remugiatventis et positas ut glaciet nivespuro numine Iuppiter?ingratam Veneri pone superbiam,ne currente retro funis eat rota:non te Penelopen difficilem procisTyrrhenus genuit parens.o quamvis neque te munera nec precesnec tinctus viola pallor amantiumnec vir Pieria paelice sauciuscurvat, supplicibus tuisparcas, nec rigida mollior aesculonec Mauris animum mitior anguibus:non hoc semper erit liminis aut aquaecaelestis patiens latus.
Mercuri, nam te docilis magistromovit Amphion lapides canendo,tuque testudo resonare septemcallida nervis,nec loquax olim neque grata, nunc etdivitum mensis et amica templis,dic modos, Lyde quibus obstinatasadplicet auris,quae velut latis equa trima campisludit exsultim metuitque tanginuptiarum expers et adhuc protervocruda marito.tu potes tigris comitesque silvasducere et rivos celeres morari;cessit immanis tibi blandientiianitor aulaeCerberus, quamvis furiale centummuniant angues caput eius atquespiritus taeter saniesque manetore trilingui;quin et Ixion Tityosque volturisit invito, stetit urna paulumsicca, dum grato Danai puellascarmine mulces.audiat Lyde scelus atque notasvirginum poenas et inane lymphaedolium fundo pereuntis imoseraque fata,quae manent culpas etiam sub Orco.inpiae, (nam quid potuere maius?)inpiae sponsos potuere duroperdere ferro. una de multis face nuptialidigna periurum fuit in parentemsplendide mendax et in omne virgonobilis aevum,“surge” quae dixit iuveni marito,“surge, ne longus tibi somnus undenon times detur; socerum et scelestasfalle sorores, quae velut nactae vitulos leaenaesingulos eheu lacerant: ego illismollior nec te feriam neque intraclaustra tenebo.me pater saevis oneret catenis,quod viro clemens misero peperci,me vel extremos Numidarum in agrosclasse releget:i pedes quo te rapiunt et aurae,dum favet nox et Venus, i secundoomine et nostri memorem sepulcroscalpe querelam.”
Miserarum est neque amori dare ludum neque dulcimala vino lavere, aut exanimari metuentispatruae verbera linguae.tibi qualum Cythereae puer ales, tibi telasoperosaeque Minervae studium aufert, Neobule,Liparaei nitor Hebri,simul unctos Tiberinis umeros lavit in undis,eques ipso melior Bellerophonte, neque pugnoneque segni pede victus,catus idem per apertum fugientis agitatogrege cervos iaculari et celer arto latitantemfruticeto excipere aprum.
O fons Bandusiae splendidior vitro,dulci digne mero non sine floribus,cras donaberis haedo,cui frons turgida cornibusprimis et venerem et proelia destinat;frustra: nam gelidos inficiet tibirubro sanguine rivoslascivi suboles gregis.te flagrantis atrox hora Caniculaenescit tangere, tu frigus amabilefessis vomere taurispraebes et pecori vago.fies nobilium tu quoque fontiumme dicente cavis inpositam ilicemsaxis, unde loquaceslymphae desiliunt tuae.
Herculis ritu modo dictus, o plebs,morte venalem petiisse laurumCaesar Hispana repetit penatisvictor ab ora.unico gaudens mulier maritoprodeat iustis operata sacriset soror clari ducis et decoraesupplice vittavirginum matres iuvenumque nupersospitum; vos, o pueri et puellaeiam virum expertae, male nominatisparcite verbis.hic dies vere mihi festus atrasexiget curas ego nec tumultumnec mori per vim metuam tenenteCaesare terras.i pete unguentum, puer, et coronaset cadum Marsi memorem duelli,Spartacum siqua potuit vagantemfallere testa.dic et argutae properet Neaeraemurreum nodo cohibere crinem;si per invisum mora ianitoremfiet, abito.lenit albescens animos capilluslitium et rixae cupidos protervae;non ego hoc ferrem calidus iuventaconsule Planco.
Uxor pauperis Ibyci,tandem nequitiae fige modum tuaefamosisque laboribus;maturo propior desine funeriinter ludere virgineset stellis nebulam spargere candidis.non, siquid Pholoen, satiset te, Chlori, decet: filia rectiusexpugnat iuvenum domos,pulso Thyias uti concita tympano.illam cogit amor Nothilascivae similem ludere capreae,te lanae prope nobilemtonsae Luceriam, non citharae decentnec flos purpureus rosaenec poti, vetulam, faece tenus cadi.
Inclusam Danaen turris aenearobustaeque fores et vigilum canumtristes excubiae munierant satisnocturnis ab adulteris,si non Acrisium virginis abditaecustodem pavidum Iuppiter et Venusrisissent: fore enim tutum iter et patensconverso in pretium deo.aurum per medios ire satelliteset perrumpere amat saxa potentiusictu fulmineo: concidit augurisArgivi domus ob lucrumdemersa exitio; diffidit urbiumportas vir Macedo et subruit aemulosreges muneribus; munera naviumsaevos inlaqueant duces.crescentem sequitur cura pecuniammaiorumque fames. iure perhorruilate conspicuum tollere verticem,Maecenas, equitum decus.quanto quisque sibi plura negaverit,ab dis plura feret nil cupientiumnudus castra peto et transfuga divitumpartis linquere gestio,contemptae dominus splendidior rei,quam si quidquid arat inpiger Apulusoccultare meis dicerer horreis,magnas inter opes inops.purae rivos aquae silvaque iugerumpaucorum et segetis certa fides meaefulgentem imperio fertilis Africaefallit sorte beatior.quamquam nec Calabrae mella ferunt apesnec Laestrygonia Bacchus in amphoralanguescit mihi nec pinguia Galliciscrescunt vellera pascuis:inportuna tamen pauperies abestnec, si plura velim, tu dare deneges.contracto melius parva cupidinevectigalia porrigamquam si Mygdoniis regnum Alyatteicampis continuem. multa petentibusdesunt multa: bene est cui deus obtulitparca quod satis est manu.
Aeli vetusto nobilis ab Lamo,quando et priores hinc Lamias feruntdenominatos et nepotumper memores genus omne fastos,auctore ab illo ducis originem,qui Formiarum moenia diciturprinceps et innantem Maricaelitoribus tenuisse Lirim,late tyrannus:— cras foliis nemusmultis et alga litus inutilidemissa tempestas ab Eurosternet, aquae nisi fallit augurannosa cornix. dum potes, aridumconpone lignum: cras genium merocurabis et porco bimenstricum famulis operum solutis.
Faune, Nympharum fugientum amator,per meos finis et aprica ruralenis incedas abeasque parvisaequus alumnis,si tener pleno cadit haedus annolarga nec desunt Veneris sodalivina craterae, vetus ara multofumat odore.ludit herboso pecus omne campocum tibi nonae redeunt Decembres,festus in pratis vacat otiosocum bove pagus,inter audacis lupus errat agnos,spargit agrestis tibi silva frondes,gaudet invisam pepulisse fossorter pede terram.
Quantum distet ab InachoCodrus pro patria non timidus morinarras et genus Aeaciet pugnata sacro bella sub Ilio:quo Chium pretio cadummercemur, quis aquam temperet ignibus,quo praebente domum et quotaPaelignis caream frigoribus, taces.da lunae propere novae,da noctis mediae, da, puer, augurisMurenae: tribus aut novemmiscentur cyathis pocula commodis.qui Musas amat imparis,ternos ter cyathos attonitus petetvates; tris prohibet suprarixarum metuens tangere Gratianudis iuncta sororibus.insanire iuvat: cur Berecyntiaecessant flamina tibiae?cur pendet tacita fistula cum lyra?parcentis ego dexterasodi: sparge rosas, audiat invidusdementem strepitum Lycuset vicina seni non habilis Lyco.spissa te nitidum coma,puro te similem, Telephe, Vesperotempestiva petit Rhode;me lentus Glycerae torret amor meae.
Non vides, quanto moveas periclo,Pyrrhe, Gaetulae catulos leaenae?dura post paulo fugies inaudaxproelia raptor,cum per obstantis iuvenum catervasibit insignem repetens Nearchum:grande certamen, tibi praeda cedat,maior an illa.interim, dum tu celeres sagittaspromis, haec dentis acuit timendos,arbiter pugnae posuisse nudosub pede palmamfertur et leni recreare ventosparsum odoratis umerum capillis,qualis aut Nireus fuit aut aquosaraptus ab Ida.
O nata mecum consule Manlio,seu tu querellas sive geris iocosseu rixam et insanos amoresseu facilem, pia testa, somnum,quocumque lectum nomine Massicumservas, moveri digna bono die,descende Corvino iubentepromere languidiora vina.non ille, quamquam Socraticis madetsermonibus, te neglegit horridus:narratur et prisci Catonissaepe mero caluisse virtus.tu lene tormentum ingenio admovesplerumque duro, tu sapientiumcuras et arcanum iocosoconsilium retegis Lyaeo,tu spem reducis mentibus anxiisvirisque et addis cornua pauperipost te neque iratos trementiregum apices neque militum arma.te Liber et si laeta aderit Venussegnesque nodum solvere Gratiaevivaeque producent lucernae,dum rediens fugat astra Phoebus.
Montium custos nemorumque, virgo,quae laborantis utero puellaster vocata audis adimisque leto,diva triformis,imminens villae tua pinus esto,quam per exactos ego laetus annosverris obliquum meditantis ictumsanguine donem.
Caelo supinas si tuleris manusnascente luna, rustica Phidyle,si ture placaris et hornafruge Laris avidaque porca:nec pestilentem sentiet Africumfecunda vitis nec sterilem segesrobiginem aut dulces alumnipomifero grave tempus anno.nam quae nivali pascitur Algidodevota quercus inter et ilicesaut crescit Albanis in herbisvictima, pontificum securiscervice tinguet: te nihil attinettemptare multa caede bidentiumparvos coronantem marinorore deos fragilique myrto.inmunis aram si tetigit manus,non sumptuosa blandior hostia,mollivit aversos Penatisfarre pio et saliente mica.
Intactis opulentiorthesauris Arabum et divitis Indiaecaementis licet occupesterrenum omne tuis et mare publicum:si figit adamantinossummis verticibus dira Necessitasclavos, non animum metu,non mortis laqueis expedies caput.campestres melius Scythae,quorum plaustra vagas rite trahunt domosvivunt et rigidi Getae,inmetata quibus iugera liberasfruges et Cererem feruntnec cultura placet longior annuadefunctumque laboribusaequali recreat sorte vicarius.illic matre carentibusprivignis mulier temperat innocensnec dotata regit virumconiunx nec nitido fidit adultero;dos est magna parentiumvirtus et metuens alterius viricerto foedere castitas,et peccare nefas aut pretium est mori.o quisquis volet inpiascaedis et rabiem tollere civicam,si quaeret pater urbiumsubscribi statuis, indomitam audeatrefrenare licentiam,clarus postgenitis: quatenus, heu nefasvirtutem incolumem odimus,sublatam ex oculis quaerimus invidi.quid tristes querimoniae,si non supplicio culpa reciditur,quid leges sine moribusvanae proficiunt, si neque fervidispars inclusa caloribusmundi nec Boreae finitimum latusdurataeque solo nivesmercatorem abigunt, horrida callidivincunt aequora navitae,magnum pauperies opprobrium iubetquidvis et facere et pativirtutisque viam deserit arduae?vel nos in Capitolium,quo clamor vocat et turba faventium,vel nos in mare proximumgemmas et lapides aurum et inutile,summi materiem mali,mittamus, scelerum si bene paenitet.eradenda cupidinispravi sunt elementa et tenerae nimismentes asperioribusformandae studiis. nescit equo rudishaerere ingenuus puervenarique timet, ludere doctior,seu Graeco iubeas trochoseu malis vetita legibus alea,cum periura patris fidesconsortem socium fallat et hospitesindignoque pecuniamheredi properet. scilicet inprobaecrescunt divitiae, tamencurtae nescio quid semper abest rei.
Quo me, Bacche, rapis tuiplenum? quae nemora aut quos agor in specus,velox mente nova? quibusantris egregii Caesaris audiaraeternum meditans decusstellis inserere et consilio Iovis?dicam insigne, recens, adhucindictum ore alio. non secus in iugisexsomnis stupet EuhiasHebrum prospiciens et nive candidamThracen ac pede barbarolustratam Rhodopen, ut mihi devioripas et vacuum nemusmirari libet. o Naiadum potensBaccharumque valentiumproceras manibus vertere fraxinos,nil parvum aut humili modo,nil mortale loquar. dulce periculum est,o Lenaee, sequi deumcingentem viridi tempora pampino.
Vixi puellis nuper idoneuset militavi non sine gloria;nunc arma defunctumque bellobarbiton hic paries habebit,laevum marinae qui Veneris latuscustodit. hic, hic ponite lucidafunalia et vectis et arcusoppositis foribus minacis.o quae beatam diva tenes Cyprum etMemphin carentem Sithonia nive,regina, sublimi flagellotange Chloen semel arrogantem.
Inpios parrae recinentis omenducat et praegnans canis aut ab agrorava decurrens lupa Lanuvinofetaque volpes;rumpat et serpens iter institutum,si per obliquum similis sagittaeterruit mannos: ego cui timebo,providus auspex,antequam stantis repetat paludesimbrium divina avis imminentium,oscinem corvum prece suscitabosolis ab ortu.sis licet felix, ubicumque mavis,et memor nostri, Galatea, vivasteque nec laevos vetet ire picusnec vaga cornix.sed vides, quanto trepidet tumultupronus Orion. ego quid sit aterHadriae novi sinus et quid albuspeccet Iapyx.hostium uxores puerique caecossentiant motus orientis Austri etaequoris nigri fremitum et trementisverbere ripas.sic et Europe niveum dolosocredidit tauro latus et scatentembeluis pontum mediasque fraudespalluit audax.nuper in pratis studiosa florum etdebitae Nymphis opifex coronaenocte sublustri nihil astra praetervidit et undas.quae simul centum tetigit potentemoppidis Creten, “pater, o relictumfiliae nomen pietasque” dixit“victa furore!unde quo veni? levis una mors estvirginum culpae. vigilansne ploroturpe conmissum an vitiis carentemludit imagovana, quae porta fugiens eburnasomnium ducit? meliusne fluctusire per longos fuit an recentiscarpere flores?siquis infamem mihi nunc iuvencumdedat iratae, lacerare ferro etfrangere enitar modo multum amaticornua monstri.inpudens liqui patrios Penates,inpudens Orcum moror. o deorumsiquis haec audis, utinam inter erremnuda leones.antequam turpis macies decentisoccupet malas teneraeque sucusdefluat praedae, speciosa quaeropascere tigris“vilis Europe” pater urget absens:“quid mori cessas? potes hac ab ornopendulum zona bene te secutalaedere collum.sive te rupes et acuta letosaxa delectant, age te procellaecrede veloci, nisi erile maviscarpere pensumregius sanguis dominaeque tradibarbarae paelex.”” aderat querentiperfidum ridens Venus et remissofilius arcu.mox ubi lusit satis, “abstineto”dixit “irarum calidaeque rixae,cum tibi invisus laceranda reddetcornua taurus.uxor invicti Iovis esse nescis.mitte singultus, bene ferre magnamdisce fortunam; tua sectus orbisnomina ducet.”
Festo quid potius dieNeptuni faciam? prome reconditum,Lyde, strenua Caecubum,munitaeque adhibe vim sapientiae.inclinare meridiemsentis et, veluti stet volucris dies,parcis deripere horreocessantem Bibuli consulis amphoram.nos cantabimus invicemNeptunum et viridis Nereidum comas;tu curva recines lyraLatonam et celeris spicula Cynthiae;summo carmine quae Cnidonfulgentisque tenet Cycladas et Paphoniunctis visit oloribusdicetur, merita Nox quoque nenia.
Tyrrhena regum progenies, tibinon ante verso lene merum cadocum flore, Maecenas, rosarum etpressa tuis balanus capillisiamdudum apud me est: eripe te moraene semper udum Tibur et Aefulaedeclive contempleris arvum etTelegoni iuga parricidae.fastidiosam desere copiam etmolem propinquam nubibus arduis,omitte mirari beataefumum et opes strepitumque Romae.plerumque gratae divitibus vicesmundaeque parvo sub lare pauperumcenae sine aulaeis et ostrosollicitam explicuere frontem.Iam clarus occultum Andromedae paterostendit ignem, iam Procyon furitet stella vesani Leonis,sole dies referente siccos;iam pastor umbras cum grege languidorivumque fessus quaerit et horididumeta Silvani, caretqueripa vagis taciturna ventis.tu civitatem quis deceat statuscuras et urbi sollicitus timesquid Seres et regnata CyroBactra parent Tanaisque discors.prudens futuri temporis exitumcaliginosa nocte premit deusridetque, si mortalis ultrafas trepidat. quod adest mementoconponere aequos; cetera fluminisritu feruntur, nunc medio alveocum pace delabentis Etruscumin mare, nunc lapides adesosstirpisque raptas et pecus et domosvolventis una, non sine montiumclamore vicinaeque silvae,cum fera diluvies quietosinritat amnis. ille potens suilaetusque deget cui licet in diemdixisse “vixi: cras vel atranube polum pater occupatovel sole puro; non tamen inritumquodcumque retro est efficiet nequediffinget infectumque reddetquod fugiens semel hora vexit.”Fortuna saevo laeta negotio etludum insolentem ludere pertinaxtransmutat incertos honores,nunc mihi nunc alii benigna.laudo manentem; si celeres quatitpennas, resigno quae dedit et meavirtute me involvo probamquepauperiem sine dote quaero.non est meum, si mugiat Africismalus procellis, ad miseras precesdecurrere et votis paciscine Cypriae Tyriaeque mercesaddant avaro divitias mari:tunc me biremis praesidio scaphaetutum per Aegaeos tumultusaura feret geminusque Pollux.
Exegi monumentum aere perenniusregalique situ pyramidum altius,quod non imber edax, non aquilo impotenspossit diruere aut innumerabilisannorum series et fuga temporum.non omnis moriar multaque pars meivitabit Libitinam; usque ego posteracrescam laude recens, dum Capitoliumscandet cum tacita virgine pontifex.dicar, qua violens obstrepit Aufiduset qua pauper aquae Daunus agrestiumregnavit populorum, ex humili potens,princeps Aeolium carmen ad Italosdeduxisse modos. sume superbiamquaesitam meritis et mihi Delphicalauro cinge volens, Melpomene, comam.
Intermissa, Venus, diurursus bella moves? parce, precor precor.non sum qualis eram bonaesub regno Cinarae. desine, dulciummater saeva Cupidinum,circa lustra decem flectere mollibusiam durum imperiis: abi,quo blandae iuvenum te revocant preces.tempestivius in domumPauli purpureis ales oloribuscomissabere Maximi,si torrere iecur quaeris idoneum;namque et nobilis et decenset pro sollicitis non tacitus reiset centum puer artiumlate signa feret militiae tuaeet, quandoque potentiorlargi muneribus riserit aemuli,Albanos prope te lacusponet marmoream sub trabe citrea.illic plurima naribusduces tura lyraeque et Berecyntiaedelectabere tibiaemixtis carminibus non sine fistula;illic bis pueri dienumen cum teneris virginibus tuumlaudantes pede candidoin morem Salium ter quatient humum.me nec femina nec pueriam nec spes animi credula mutuinec certare iuvat meronec vincire novis tempora floribus.sed cur heu, Ligurine, curmanat rara meas lacrima per genas?cur facunda parum decorointer verba cadit lingua silentio?nocturnis ego somniisiam captum teneo, iam volucrem sequorte per gramina Martiicampi, te per aquas, dure, volubilis.
Pindarum quisquis studet aemulari,Iulle, ceratis ope Daedaleanititur pennis vitreo daturusnomina ponto.monte decurrens velut amnis, imbresquem super notas aluere ripas,fervet inmensusque ruit profundoPindarus ore,laurea donandus Apollinari,seu per audacis nova dithyrambosverba devolvit numerisque ferturlege solutis,seu deos regesque canit, deorumsanguinem, per quos cecidere iustamorte Centauri, cecidit tremendaeflamma Chimaerae,sive quos Elea domum reducitpalma caelestis pugilemve equomvedicit et centum potiore signismunere donat,flebili sponsae iuvenemve raptumplorat et viris animumque moresqueaureos educit in astra nigroqueinvidet Orco.multa Dircaeum levat aura cycnum,tendit, Antoni, quotiens in altosnubium tractus: ego apis Matinaemore modoquegrata carpentis thyma per laboremplurimum circa nemus uvidiqueTiburis ripas operosa parvoscarmina fingo.concines maiore poeta plectroCaesarem, quandoque trahet ferocisper sacrum clivum merita decorusfronde Sygambros;quo nihil maius meliusve terrisfata donavere bonique divinec dabunt, quamvis redeant in aurumtempora priscum.concines laetosque dies et urbispublicum ludum super inpetratofortis Augusti reditu forumquelitibus orbum.tum meae, si quid loquar audiendum,vocis accedet bona pars et “o solpulcher, o laudande!” canam receptoCaesare felix.teque, dum procedis, “Io Triumphe”non semel dicemus, “Io Triumphe”civitas omnis dabimusque divistura benignis.te decem tauri totidemque vaccae,me tener solvet vitulus, relictamatre qui largis iuvenescit herbisin mea vota,fronte curvatos imitatus ignistertium lunae referentis ortum,qua notam duxit, niveus videri,cetera fulvos.
Quem tu, Melpomene, semelnascentem placido lumine videris,illum non labor Isthmiusclarabit pugilem, non equos inpigercurru ducet Achaicovictorem neque res bellica Deliisornatum foliis ducem,quod regum tumidas contuderit minas,ostendet Capitolio:sed quae Tibur aquae fertile praefluuntet spissae nemorum comaefingent Aeolio carmine nobilem.Romae principis urbiumdignatur suboles inter amabilisvatum ponere me choroset iam dente minus mordeor invido.o testudinis aureaedulcem quae strepitum, Pieri, temperas,o mutis quoque piscibusdonatura cycni, si libeat, sonum,totum muneris hoc tui est,quod monstror digito praetereuntiumRomanae fidicen lyrae:quod spiro et placeo, si placeo, tuum est.
Qualem ministrum fulminis alitem,cui rex deorum regnum in avis vagaspermisit expertus fidelemIuppiter in Ganymede flavo,olim iuventas et patrius vigornido laborum propulit inscium,vernique iam nimbis remotisinsolitos docuere nisusventi paventem, mox in oviliademisit hostem vividus impetus,nunc in reluctantis draconesegit amor dapis atque pugnae;qualemve laetis caprea pascuisintenta fulvae matris ab ubereiam lacte depulsum leonemdente novo peritura vidit:videre Raetis bella sub AlpibusDrusum gerentem Vindelici. quibusmos unde deductus per omnetempus Amazonia securidextras obarmet, quaerere distulinec scire fas est omnia, sed diulateque victrices catervaeconsiliis iuvenis revictaesensere, quid mens rite, quid indolesnutrita faustis sub penetralibusposset, quid Augusti paternusin pueros animus Nerones.fortes creantur fortibus et bonis:est in iuvencis, est in equis patrumvirtus neque inbellem ferocesprogenerant aquilae columbam.doctrina sed vim promovet insitamrectique cultus pectora roborant;utcumque defecere mores,indecorant bene nata culpae.quid debeas, o Roma, Neronibus,testis Metaurum flumen et Hasdrubaldevictus et pulcher fugatisille dies Latio tenebris,qui primus alma risit adorea,dirus per urbis Afer ut Italasceu flamma per taedas vel Eurusper Siculas equitavit undas.post hoc secundis usque laboribusRomana pubes crevit et inpiovastata Poenorum tumultufana deos habuere rectos.dixitque tandem perfidus Hannibal:“cervi, luporum praeda rapacium,sectamur ultro quos opimusfallere et effugere est triumphus.gens, quae cremato fortis ab Ilioiactata Tuscis aequoribus sacranatosque maturosque patrespertulit Ausonias ad urbis,duris ut ilex tonsa bipennibusnigrae feraci frondis in Algido,per damna, per caedis ab ipsoducit opes animumque ferro.non hydra secto corpore firmiorvinci dolentem crevit in Herculemmonstrumve submisere Colchimaius Echioniaeve Thebae.merses profundo, pulchrior evenit;luctere, multa proruet integrumcum laude victorem geretqueproelia coniugibus loquenda.Carthagini iam non ego nuntiosmittam superbos: occidit, occiditspes omnis et fortuna nostrinominis Hasdrubale interempto.nil Claudiae non perficient manus,quas et benigno numine Iuppiterdefendit et curae sagacesexpediunt per acuta belli”.
Divis orte bonis, optume Romulaecustos gentis, abes iam nimium diu;maturum reditum pollicitus patrumsancto concilio redi.lucem redde tuae, dux bone, patriae:instar veris enim voltus ubi tuusadfulsit populo, gratior it dieset soles melius nitent.ut mater iuvenem, quem Notus invidoflatu Carpathii trans maris aequoracunctantem spatio longius annuodulci distinet a domo,votis ominibusque et precibus vocatcurvo nec faciem litore dimovet:sic desideriis icta fidelibusquaerit patria Caesarem.tutus bos etenim rura perambulat,nutrit rura Ceres almaque Faustitas,pacatum volitant per mare navitae;culpari metuit fides,nullis polluitur casta domus stupris,mos et lex maculosum edomuit nefas,laudantur simili prole puerperae,culpam poena premit comes.quis Parthum paveat, quis gelidum Scythen,quis Germania quos horrida parturitfetus incolumi Caesare? quis feraebellum curet Hiberiae?condit quisque diem collibus in suiset vitem viduas ducit ad arbores;hinc ad vina redit laetus et alteriste mensis adhibet deum;te multa prece, te prosequitur merodefuso pateris et Laribus tuummiscet numen, uti Graecia Castoriset magni memor Herculis.“longas o utinam, dux bone, feriaspraestes Hesperiae!” dicimus integrosicci mane die, dicimus uvidi,cum sol Oceano subest.
Dive, quem proles Niobea magnaevindicem linguae Tityosque raptorsensit et Troiae prope victor altaePthius Achilles,ceteris maior, tibi miles inpar,filius quamvis Thetidis marinaeDardanas turris quateret tremendacuspide pugnax—ille, mordaci velut icta ferropinus aut inpulsa cupressus Euro,procidit late posuitque collum inpulvere Teucro;ille non inclusus equo Minervaesacra mentito male feriatosTroas et laetam Priami choreisfalleret aulam,sed palam captis gravis, heu nefas, heu,nescios fari pueros Achivisureret flammis, etiam latentemmatris in alvo,ni tuis victus Venerisque grataevocibus divum pater adnuissetrebus Aeneae potiore ductosalite muros.doctor argutae fidicen ThaliaePhoebe, qui Xantho lavis amne crinis,Dauniae defende decus Camenae,levis Agyieu.spiritum Phoebus, mihi Phoebus artemcarminis nomenque dedit poetae.virginum primae puerique clarispatribus orti,Deliae tutela deae, fugacislyncas et cervos cohibentis arcu,Lesbium servate pedem meiquepollicis ictumrite Latonae puerum canentes,rite crescentem face Noctilucam,prosperam frugum celeremque pronosvolvere mensis.nupta iam dices “ego dis amicumsaeculo festas referente lucesreddidi carmen docilis modorum vatis Horati.”
Diffugere nives, redeunt iam gramina campisarboribusque comae;mutat terra vices et decrescentia ripasflumina praetereunt;Gratia cum Nymphis geminisque sororibus audetducere nuda choros:inmortalia ne speres, monet annus et almumquae rapit hora diem.frigora mitescunt Zephyris, ver proterit aestasinteritura, simulpomifer autumnus fruges effuderit, et moxbruma recurrit iners.damna tamen celeres reparant caelestia lunae:nos ubi decidimusquo pius Aeneas, quo dives Tullus et Ancus,pulvis et umbra sumus.quis scit an adiciant hodiernae crastina summaetempora di superi?cuncta manus avidas fugient heredis amicoquae dederis animo.cum semel occideris et de te, splendida, Minosfecerit arbitria,non, Torquate, genus, non te facundia, non terestituet pietas;infernis neque enim tenebris Diana pudicumliberat Hippolytumnec Lethaea valet Theseus abrumpere carovincula Pirithoo.
Donarem pateras grataque commodus,Censorine, meis aera sodalibus,donarem tripodas, praemia fortiumGraiorum, neque tu pessuma munerumferres, divite me scilicet artiumquas aut Parrhasius protulit aut Scopas,hic saxo, liquidis ille coloribussollers nunc hominem ponere, nunc deumsed non haec mihi vis, nec tibi taliumres est aut animus deliciarum egens.gaudes carminibus; carmina possumusdonare et pretium dicere muneri.non incisa notis marmora publicis,per quae spiritus et vita redit bonispost mortem ducibus, non “celeres fugaereiectaeque retrorsum Hannibalis minae”non “incendia Karthaginis inpiae”,eius, “qui domita nomen ab Africalucratus rediit”, clarius indicantlaudes quam “Calabrae Pierides” neque,si chartae sileant quod bene feceris,mercedem tuleris. quid foret IliaeMavortisque puer, si taciturnitasobstaret meritis invida Romuli?ereptum Stygiis fluctibus Aeacumvirtus et favor et lingua potentiumvatum divitibus consecrat insulis.dignum laude virum Musa vetat mori,caelo Musa beat. sic Iovis interestoptatis epulis inpiger Hercules,clarum Tyndaridae sidus ab infimisquassas eripiunt aequoribus ratis,ornatus viridi tempora pampinoLiber vota bonos ducit ad exitus.
Ne forte credas interitura quaelonge sonantem natus ad Aufidumnon ante volgatas per artisverba loquor socianda chordis:non, si priores Maeonius tenetsedes Homerus, Pindaricae latentCeaeque et Alcaei minacesStesichorique graves Camenaenec siquid olim lusit Anacreondelevit aetas; spirat adhuc amorvivuntque conmissi caloresAeoliae fidibus puellae.non sola comptos arsit adultericrinis et aurum vestibus inlitummirata regalisque cultuset comites Helene Lacaenaprimusve Teucer tela Cydoniodirexit arcu; non semel Iliosvexata; non pugnavit ingensIdomeneus Sthenelusve solusdicenda Musis proelia; non feroxHector vel acer Deiphobus gravisexcepit ictus pro pudicisconiugibus puerisque primus.vixere fortes ante Agamemnonamulti; sed omnes inlacrimabilesurgentur ignotique longanocte, carent quia vate sacro.paullum sepultae distat inertiaecelata virtus. non ego te meischartis inornatum silebo,totve tuos patiar labores inpune, Lolli, carpere lividasobliviones. est animus tibirerumque prudens et secundistemporibus dubiisque rectus, vindex avarae fraudis et abstinensducentis ad se cuncta pecuniae,consulque non unius anni,sed quotiens bonus atque fidusiudex honestum praetulit utili,reiecit alto dona nocentiumvoltu, per obstantis catervasexplicuit sua victor arma. non possidentem multa vocaverisrecte beatum; rectius occupatnomen beati qui deorummuneribus sapienter utiduramque callet pauperiem patipeiusque leto flagitium timet,non ille pro caris amicisaut patria timidus perire.
O crudelis adhuc et Veneris muneribus potens,insperata tuae cum veniet pluma superbiaeet, quae nunc umeris involitant, deciderint comae,nunc et qui color est puniceae flore prior rosaemutatus Ligurinum in faciem verterit hispidam,dices “heu,” quotiens te speculo videris alterum,“quae mens est hodie, cur eadem non puero fuit,vel cur his animis incolumes non redeunt genae?”
Est mihi nonum superantis annumplenus Albani cadus, est in horto,Phylli, nectendis apium coronis;est hederae vismulta, qua crinis religata fulges,ridet argento domus, ara castisvincta verbenis avet immolatospargier agno;cuncta festinat manus, huc et illuccursitant mixtae pueris puellae,sordidum flammae trepidant rotantesvertice fumum.ut tamen noris, quibus advocerisgaudiis: Idus tibi sunt agendae,qui dies mensem Veneris marinaefindit Aprilem,iure sollemnis mihi sanctiorquepaene natali proprio, quod ex hacluce Maecenas meus adfluentisordinat annos.Telephum, quem tu petis, occupavitnon tuae sortis iuvenem puelladives et lasciva tenetque gratacompede vinctum.terret ambustus Phaethon avarasspes et exemplum grave praebet alesPegasus terrenum equitem gravatusBellerophontem,semper ut te digna sequare et ultraquam licet sperare nefas putandodisparem vites. age iam, meorumfinis amorum,(non enim posthac alia calebofemina) condisce modos, amandavoce quos reddas: minuentur atraecarmine curae.
Iam veris comites, quae mare temperant,inpellunt animae lintea Thraciae,iam nec prata rigent nec fluvii strepunthiberna nive turgidi.nidum ponit, Ityn flebiliter gemens,infelix avis et Cecropiae domusaeternum opprobrium, quod male barbarasregum est ulta libidines.dicunt in tenero gramine pinguiumcustodes ovium carmina fistuladelectantque deum, cui pecus et nigricolles Arcadiae placent.adduxere sitim tempora, Vergili:sed pressum Calibus ducere Liberumsi gestis, iuvenum nobilium cliens,nardo vina merebere.nardi parvus onyx eliciet cadum,qui nunc Sulpiciis adcubat horreis,spes donare novas largus amaraquecurarum eluere efficax.ad quae si properas gaudia, cum tuavelox merce veni: non ego te meisinmunem meditor tinguere poculis,plena dives ut in domo.verum pone moras et studium lucrinigrorumque memor, dum licet, igniummisce stultitiam consiliis brevem:dulce est desipere in loco.
Audivere, Lyce, di mea vota, diaudivere, Lyce: fis anus et tamenvis formosa videriludisque et bibis inpudenset cantu tremulo pota Cupidinemlentum sollicitas. ille virentis etdoctae psallere Chiaepulcris excubat in genis.inportunus enim transvolat aridasquercus et refugit te quia lurididentes, te quia rugaeturpant et capitis nives.nec Coae referunt iam tibi purpuraenec cari lapides tempora, quae semelnotis condita fastisinclusit volucris dies.quo fugit venus, heu, quove color, decensquo motus? quid habes illius, illius,quae spirabat amores,quae me surpuerat mihifelix post Cinaram notaque et artiumgratarum facies? sed Cinarae brevisannos fata dederunt,servatura diu paremcornicis vetulae temporibus Lycen,possent ut iuvenes visere fervidimulto non sine risudilapsam in cineres facem.
Quae cura patrum quaeve Quiritiumplenis honorum muneribus tuas,Auguste, virtutes in aevumper titulos memoresque fastosaeternet, o, qua sol habitabilisinlustrat oras, maxime principum,quem legis expertes LatinaeVindelici didicere nuperquid Marte posses. milite nam tuoDrusus Genaunos, inplacidum genus,Breunosque velocis et arcisAlpibus inpositas tremendisdeiecit acer plus vice simplici;maior Neronum mox grave proeliumconmisit immanisque Raetosauspiciis pepulit secundis,spectandus in certamine Martiodevota morti pectora liberaequantis fatigaret ruinis,indomitas prope qualis undasexercet Auster Pleiadum choroscindente nubis, inpiger hostiumvexare turmas et frementemmittere equum medios per ignis.sic tauriformis volvitur Aufidus,qui regna Dauni praefluit Apuli,cum saevit horrendamque cultisdiluviem meditatur agris,ut barbarorum Claudius agminaferrata vasto diruit impetuprimosque et extremos metendostravit humum sine clade victor,te copias, te consilium et tuospraebente divos. nam tibi quo dieportus Alexandrea supplexet vacuam patefecit aulam,Fortuna lustro prospera tertiobelli secundos reddidit exituslaudemque et optatum peractisimperiis decus adrogavit.te Cantaber non ante domabilisMedusque et Indus, te profugus Scythesmiratur, o tutela praesensItaliae dominaeque Romae.te fontium qui celat originesNilusque et Hister, te rapidus Tigris,te beluosus qui remotisobstrepit Oceanus Britannis,te non paventis funera Galliaeduraeque tellus audit Hiberiae,te caede gaudentes Sygambriconpositis venerantur armis.
Phoebus volentem proelia me loquivictas et urbis increpuit lyra,ne parva Tyrrhenum per aequorvela darem. tua, Caesar, aetasfruges et agris rettulit ubereset signa nostro restituit Ioviderepta Parthorum superbispostibus et vacuum duellisIanum Quirini clausit et ordinemrectum evaganti frena licentiaeiniecit emovitque culpaset veteres revocavit artis,per quas Latinum nomen et Italaecrevere vires famaque et imperiporrecta maiestas ad ortussolis ab Hesperio cubili.custode rerum Caesare non furorcivilis aut vis exiget otium,non ira, quae procudit ensiset miseras inimicat urbis.non qui profundum Danuvium bibuntedicta rumpent Iulia, non Getae,non Seres infidique Persae,non Tanain prope flumen orti.nosque et profestis lucibus et sacrisinter iocosi munera Libericum prole matronisque nostris,rite deos prius adprecati,virtute functos more patrum ducesLydis remixto carmine tibiisTroiamque et Anchisen et almaeprogeniem Veneris canemus.