In Verrem, Against Verres, Orationes Volume III. Cicero, Marcus Tullius, creator; Peterson, William, 1856-1921, editor
atque ego hoc non vereor, ne quid horum non modo impulsu verum omnino adventu meo factum esse videatur. omnia ista ante facta sunt non modo quam ego Siciliam, verum etiam quam iste Italiam attigit. dum ego in Sicilia sum, nulla statua deiecta est: posteaquam illinc decessi[*]decessi C: discessi pb edd. (Div. §2: ii §172: v §7), quae sint[*]sint C: sunt pb edd. gesta cognoscite.
67
Centuripinorum senatus decrevit populusque iussit ut, quae statuae Verris[*]Verris C: C. Verris rell. edd. (Am. J. Ph. xxvi. 412) ipsius et patris eius[*]eius CO1: om. rell. et filii essent, eas quaestores demoliendas locarent, dumque ea demolitio[*]molitio CO1 ne minus triginta COq: xxx ne (non b) minus pbk fieret, senatores ne minus triginta adessent. videte gravitatem civitatis ac dignitatem. neque eas in urbe sua statuas esse voluerunt quas inviti per vim atque imperium dedissent, neque eius[*]eius om. π hominis in quem ipsi cum gravissimo testimonio publice, quod numquam antea, Romam mandata legatosque misissent; et id[*]id om. CO gravius esse[*]esse CO: om. rell. putarunt si publico consilio, quam si
per vim multitudinis factum esse videretur. cum hoc consilio statuas Centuripini publice sustulissent, audit Metellus; graviter fert; evocat ad se Centuripinorum magistratus[*]Centuripinum magistratum codd. praeter CO et decem primos; nisi restituissent statuas, vehementer minatur[*]minatur COb: his minatur π . illi ad senatum renuntiant: statuae, quae istius causae nihil prodessent, reponuntur; decreta Centuripinorum, quae de statuis erant facta, non tolluntur[*]decreta... tolluntur CO: om. p rell. . hic ego aliud alii concedo: Metello, homini sapienti, prorsus non possum ignoscere si quid stulte facit. quid? ille hoc putabat Verri criminosum fore, si statuae eius[*]stat. eius CO: eius stat. pb edd. essent deiectae, quod saepe vento aut aliquo casu fieri solet? non erat in hoc neque crimen ullum neque reprehensio. ex quo igitur crimen atque accusatio nascitur? ex hominum iudicio et voluntate.
68
ego, si Metellus statuas Centuripinos reponere[*]Centur. reponere CO: rep. Centur. pb vulg. non coegisset, haec[*]haec Cp: hoc Ob dicerem, videte, iudices, quantum et quam acerbum dolorem sociorum atque amicorum animis inusserint istius iniuriae, cum Centuripinorum amicissima ac[*]ac pqb: om. CO: et vulg. fidelissima civitas, quae tantis officiis cum populo Romano coniuncta est ut non solum rem publicam nostram, sed etiam in quovis homine privato nomen ipsum Romanum[*]Romanum CO: -orum p rell. semper dilexerit, ea publico consilio atque auctoritate iudicarit C. Verris statuas esse in urbe sua non oportere. recitarem decreta Centuripinorum; laudarem illam civitatem[*]laudarem illa decreta civitatem CO1: fort. laudarem illa decreta, laudarem illam civitatem, id quod verissime possem; commemorarem decem milia civium esse[*]civium esse CO: esse civium π: esse om. bδ Centuripinorum, fortissimorum fidelissimorumque sociorum; eos omnis hoc statuisse, monumentum istius in sua civitate nullum esse oportere.
haec tum dicerem, si statuas Metellus non reposuisset: velim quaerere nunc ex ipso Metello, quidnam sua vi et auctoritate mihi ex hac oratione praeciderit. eadem opinor omnia convenire. neque enim, si maxime statuae deiectae essent ego eas[*]ego eas CO: eas ego p vulg. vobis possem iacentis ostendere; hoc uno uterer, civitatem tam gravem iudicasse statuas[*]iudicasse statuas COp: stat. iud. b edd. C. Verris demoliendas. hoc mihi Metellus non eripuit; haec[*]hoc Ob etiam addidit, ut quererer, si mihi videretur, tam iniquo iure sociis atque amicis imperari ut iis ne in suis quidem beneficiis libero iudicio uti liceret, vos rogarem[*]vos rogarem CO: ut vos rog. p rell. ut coniecturam faceretis qualem in his[*]his codd.: iis edd. post Gruterum rebus in me L. Metellum fuisse putaretis, in quibus rebus[*]rebus om. CO: ego seclusi obesse mihi posset, cum in hac re tam aperta cupiditate fuerit, in qua nihil obfuit. sed ego Metello non irascor neque ei suam vacationem[*]vacationem CO: vagat. pq rell.: purgationem Naug. Iord. eripio, qua ille apud omnis utitur, ut nihil malitiose neque consulto fecisse videatur.
69
iam igitur est ita perspicuum ut negare non possis nullam tibi statuam voluntate cuiusquam datam, nullam pecuniam statuarum nomine nisi vi expressam et coactam. quo quidem in crimine non illud solum intellegi volo, te ad statuas HS viciens[*]HS viciensut §141 supra: HS ∞ ∞ C: HS ċcxxċ milia p coegisse, sed multo etiam illud magis, quod simul demonstratum[*]demonstratum CO: -andum p rell. est quantum[*]est quantum om. CO1 odium in te[*]in te CO: om. pb vulg. aratorum, quantum omnium Siculorum sit et fuerit. in quo quae vestra defensio futura sit coniectura adsequi non queo.