De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
manum opulentiam; quae res ab legibus et ab aequabili
iure remotissima sit. octavus locus est, per quem de-
monstramus non vulgare neque factitatum esse ne ab
audacissimis quidem hominibus id maleficium, de quo
agatur; atque id a feris quoque hominibus et a bar-
baris gentibus et inmanibus bestiis esse remotum. haec
erunt, quae in parentes, liberos, coniuges, consangui-
neos, supplices crudeliter facta dicentur, et deinceps
si qua proferantur in maiores natu, in hospites, in
vicinos, in amicos, in eos, quibuscum vitam egeris, in
eos, apud quos educatus sis, in eos, ab quibus eruditus,
in mortuos, in miseros et misericordia dignos, in ho-
mines claros, nobiles et honore usos, in eos, qui neque
laedere alium nec se defendere potuerunt, ut in pueros,
senes, mulieres; quibus ex omnibus acriter excitata in-
dignatio summum in eum, qui violarit horum aliquid,
odium commovere poterit. nonus locus est, per quem
cum aliis peccatis, quae constat esse peccata, hoc quo
de quaestio est, conparatur, et ita per contentionem,
quanto atrocius et indignius sit illud, de quo agitur,
ostenditur. decimus locus est, per quem omnia, quae
in negotio gerundo acta sunt quaeque post negotium
consecuta sunt, cum unius cuiusque indignatione et
criminatione colligimus et rem verbis quam maxime
ante oculos eius, apud quem dicitur, ponimus, ut id,
quod indignum est, proinde illi videatur indignum, ac
si ipse interfuerit ac praesens viderit. undecimus locus
est, per quem ostendimus ab eo factum, a quo minime
oportuerit, et a quo, si alius faceret, prohiberi con-
venerit. duodecimus locus est, per quem indignamur,
quod nobis hoc primis acciderit neque alicui umquam
usu venerit.