De Oratore, Rhetorica Tomus I. Cicero, Marcus Tullius, creator; Wilkins, Augustus S. (Augustus Samuel), d. 1905, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Definitionis
autem sunt disceptationes aut, cum quaeritur, quid in communi
mente quasi impressum sit, ut si disseratur, idne sit
ius, quod maximae parti sit utile; aut, cum quid cuiusque
sit proprium exquiritur, ut ornate dicere propriumne sit
oratoris an id etiam aliquis praeterea facere possit, aut,
cum res distribuitur in partis, ut si quaeratur, quot sint
genera rerum expetendarum, ut sintne tria, corporis, animi
externarumque rerum, aut, cum, quae forma et quasi
naturalis nota cuiusque sit, describitur, ut si quaeratur
avari species, seditiosi, gloriosi.
Consecutionis autem duo
prima quaestionum genera ponuntur; nam aut simplex
est disceptatio, ut si disseratur, expetendane sit gloria,
aut ex comparatione, laus an divitiae magis expetendae
sint; simplicium autem sunt tres modi: de expetendis
fugiendisve rebus, ut expetendine honores sint, num
fugienda paupertas; de aequo aut iniquo, ut aequumne
sit ulcisci iniurias etiam propinquorum; de honesto aut
turpi, ut hoc, sitne honestum gloriae causa mortem obire.