De Oratore, Rhetorica Tomus I. Cicero, Marcus Tullius, creator; Wilkins, Augustus S. (Augustus Samuel), d. 1905, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Ex hac versus, ex hac eadem dispares numeri
conficiuntur; ex hac haec etiam soluta variis modis
multorumque generum oratio; non enim sunt alia sermonis,
alia contentionis verba, neque ex alio genere ad
usum cotidianum, alio ad scaenam pompamque sumuntur;
sed ea nos cum iacentia sustulimus e medio, sicut mollissimam
ceram ad nostrum arbitrium formamus et fingimus.
Itaque ut tum graves sumus, tum subtiles, tum medium quiddam
tenemus: sic institutam nostram sententiam sequitur
orationis genus idque ad omnem aurium voluptatem et
animorum motum mutatur et vertitur.
Sed ut in plerisque
rebus incredibiliter hoc natura est ipsa fabricata, sic in
oratione, ut ea, quae maximam utilitatem in se continerent,
plurimum eadem haberent vel dignitatis vel saepe etiam
venustatis. Incolumitatis ac salutis omnium causa videmus
hunc statum esse huius totius mundi atque naturae, rotundum
ut caelum terraque ut media sit eaque sua vi nutuque
teneatur, sol ut eam circum feratur, ut accedat ad brumale
signum et inde sensim ascendat in diversam partem; ut
luna accessu et recessu suo solis lumen accipiat; ut eadem
spatia quinque stellae dispari motu cursuque conficiant.