De Oratore, Rhetorica Tomus I. Cicero, Marcus Tullius, creator; Wilkins, Augustus S. (Augustus Samuel), d. 1905, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Probatur autem ab eodem
illo maxime paean, qui est duplex: nam aut a longa oritur,
quam tres breves consequuntur, ut haec verba "desinite,
incipite, comprimite," aut a brevibus deinceps tribus, extrema
producta atque longa, sicut illa sunt "domuerant,
sonipedes"; atque illi philosopho ordiri placet a superiore
paeane, posteriore finire; est autem paean hic posterior non
syllabarum numero, sed aurium mensura, quod est acrius
iudicium et certius, par fere cretico, qui est ex longa et brevi
et longa: ut
Quid petam praesidi, aut exsequar? quove nunc ...
A quo numero exorsus est Fannius: "si, Quirites, minas
illius." Hunc ille clausulis aptiorem putat, quas vult longa
plerumque syllaba terminari.
Neque vero haec tam acrem
curam diligentiamque desiderant, quam est illa poetarum;
quos necessitas cogit et ipsi numeri ac modi sic verba versu
includere, ut nihil sit ne spiritu quidem minimo brevius aut
longius, quam necesse est. Liberior est oratio et plane, ut
dicitur, sic est vere soluta, non ut fugiat tamen aut erret, sed
ut sine vinculis sibi ipsa moderetur. Namque ego illud
adsentior Theophrasto, qui putat orationem, quae quidem
sit polita atque facta quodam modo, non astricte, sed remissius
numerosam esse oportere.