De Oratore, Rhetorica Tomus I. Cicero, Marcus Tullius, creator; Wilkins, Augustus S. (Augustus Samuel), d. 1905, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Sed haec omnia perinde sunt, ut aguntur. Actio, inquam,
in dicendo una dominatur; sine hac summus orator esse in
numero nullo potest, mediocris hac instructus summos
saepe superare. Huic primas dedisse Demosthenes dicitur,
cum rogaretur, quid in dicendo esset primum; huic secundas,
huic tertias; quo mihi melius etiam illud ab
Aeschine dictum videri solet; qui cum propter ignominiam
iudicii cessisset Athenis et se Rhodum contulisset, rogatus
a Rhodiis legisse fertur orationem illam egregiam, quam in
Ctesiphontem contra Demosthenem dixerat; qua perlecta
petitum ab eo est postridie, ut legeret illam etiam, quae
erat contra ab Demosthene pro Ctesiphonte dicta: quam
cum suavissima et maxima voce legisset, admirantibus
omnibus "quanto" inquit "magis miraremini, si audissetis
ipsum!" ex quo satis significavit, quantum esset in actione,
qui orationem eandem aliam fore putarit actore mutato.
Quid fuit in Graccho, quem tu melius, Catule, meministi,
quod me puero tanto opere ferretur? "Quo me miser
conferam? Quo vertam? In Capitoliumne? At fratris
sanguine madet. An domum? Matremne ut miseram
lamentantem videam et abiectam?" Quae sic ab illo esse
acta constabat oculis, voce, gestu, inimici ut lacrimas tenere
non possent. Haec ideo dico pluribus, quod genus hoc
totum oratores, qui sunt veritatis ipsius actores, reliquerunt;
imitatores autem veritatis, histriones, occupaverunt.