Timaeus, Scripta quae manserunt omnia Partis IV, Vol III. Cicero, Marcus Tullius, creator; Mueller, C. F. W. (Carl Friedrich Wilhelm), 1830-1903, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Quid sentiam igitur, cognoscite: Tria genera nobis reliqua sunt, eaque mortalia;
quibus praetermissis caeli absolutio perfecta non erit.
Omnia enim genera animalium complexu non tenebit;
teneat autem oportebit, ut ex eodem ne quid absit.
Quae a me ipso effecta si sint, deorum vitam possint
adaequare. Ut igitur mortali condicione generentur,
vos suscipite, ut illa gignatis imiteminique vim meam,
qua me in vestro ortu usum esse meministis. In
quibus qui tales creabuntur, ut deorum inmortalium
quasi gentiles esse debeant, divini generis appellentur
teneantque omnium animantium principatum vobisque
iure et lege volentes pareant; quorum vobis initium
satusque tradetur a me, vos autem ad id, quod erit
inmortale, partem attexitote mortalem. Ita orientur
animantes, quos et vivos alatis et consumptos sinu
recipiatis.”
Haec ille dixit. Deinde ad temperationem superiorem revertit; in qua omnem animum universae naturae temperans permiscebat superiorisque permixtionis
reliquias fundens aequabat eodem modo ferme, nisi
quod non ita incorrupta, ut ea, quae semper idem,
sed ab iis secundum sumebat atque etiam tertium.
Toto igitur omni constituto sideribus parem numerum
distribuit animorum et singulos adiunxit ad singula
atque ita quasi in currum universitatis inposuit commonstravitque leges fatales ac necessarias et ostendit
primum ortum unum fore omnibus, eumque moderatum atque constantem nec ab ullo inminutum, satis
autem et quasi sparsis animis fore uti certis temporum intervallis oreretur animal, quod esset ad cultum
deorum aptissumum.
Sed cum duplex esset natura
generis humani, sic se res habebat, ut praestantius
genus esset eorum, qui essent futuri viri. Cum autem
animos corporibus necessitate insevisset, cumque ad
corpora tum accessio fieret, tum abscessio, principio
necesse erat sensum exsistere unum communemque
omnium vehementiore motu excitatum coniunctumque
naturae, deinde voluptate et molestia mixtum amorem,
post iram et metum et reliquos motus animi, comites
superiorum et iis etiam contrarios dissidentes; quos
qui ratione rexerit, iuste vixerit, qui autem iis se dediderit, iniuste.
Atque ille, qui recte atque honeste
curriculum vivendi a natura datum confecerit, ad illud
astrum, quocum aptus fuerit, revertetur; qui autem
inmoderate et intemperate vixerit, eum secundus ortus
in figuram muliebrem transferet, et, si ne tum quidem finem vitiorum faciet, gravius etiam iactabitur
et in suis moribus simillimas figuras pecudum et ferarum transferetur neque terminum malorum prius aspiciet, quam illam sequi coeperit conversionem, quam habebat in se ipse eiusdem et similis innatam et insitam.
Quod tum eveniet, cum illa, quae ex igni, anima, aqua,
terra turbulenta et rationis expertia insederint, ratione
depulerit et ad primam atque optimam affectionem animi
pervenerit.