Reading Center

si tibi fortuna non dedit ut patre certo nascerere ex quo intellegere posses qui animus patrius in liberos esset, at natura certe dedit ut humanitatis non parum haberes; eo accessit studium doctrinae ut ne a litteris quidem alienus esses. ecquid ^[*]esses. ecquid ed. C. Stephani: esset quid ς: esses quid cett. tandem tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere Eutychum, filium rusticum, quam illum alterum, Chaerestratum? — nam, ut opinor, hoc nomine est — alterum in urbe secum honoris causa habere, alterum rus supplici causa relegasse?

'quid ad istas ineptias abis?' inquies. quasi vero mihi difficile sit quamvis multos nominatim proferre, ne longius abeam, vel tribulis vel vicinos meos qui suos liberos quos plurimi faciunt agricolas^[*]agricolas ψ2: agriculos (agricos ψ1) cett. adsiduos esse cupiunt. verum homines notos sumere odiosum est, cum et illud incertum sit velintne ei sese nominari, et^[*]ii σχ, Halm: hi cett. nemo vobis magis notus futurus sit quam est hic Eutychus, et certe ad rem nihil intersit utrum hunc^[*]hunc om. σφ ego comicum adulescentem an aliquem ex agro Veienti^[*]Veienti Fleckeisen (cf. Zielinski p. 191): Veiente ψ2: veientem ς A: venientem cett. nominem. etenim haec conficta arbitror esse a poetis^[*]a poetis esse ed. R ut effictos nostros mores in alienis personis expressamque imaginem^[*]imaginem nostram (nostrae Hotoman) add. codd., del. Madvig vitae cotidianae videremus^[*]videremus A, ed. Guar.: viderimus cett. .

age nunc, refer animum sis ad veritatem et considera non modo in Umbria atque in ea vicinitate sed in his veteribus municipiis quae studia a patribus familias^[*]familias ed. Guar.: familiis codd. maxime laudentur; iam profecto te intelleges inopia criminum summam laudem Sex. Roscio vitio et culpae dedisse. ac ^[*]ac at φψ non modo hoc patrum voluntate liberi faciunt sed permultos et ego novi et, nisi me fallit animus, unus quisque vestrum qui et ipsi incensi sunt studio quod ad^[*]quod ad ω, Angelius: quod σφ: quo ad cett. agrum colendum attinet, vitamque hanc rusticam, quam tu probro et crimini putas esse oportere, et honestissimam et suavissimam esse arbitrantur.

quid censes hunc ipsum Sex. Roscium quo studio et qua intellegentia esse in rusticis rebus? Vt ex his propinquis eius, hominibus honestissimis, audio, non tu in isto artificio accusatorio callidior es quam hic in suo. verum, ut opinor, quoniam ita Chrysogono videtur qui huic nullum praedium reliquit, et artificium obliviscatur et studium deponat licebit. quod tametsi miserum et indignum est, feret^[*]feret χ1: ferret (-re σφ) cett. tamen aequo animo, iudices, si per vos vitam et famam potest obtinere; hoc vero est quod ferri^[*]ferre Puteanus non potest, si et in hanc calamitatem venit propter praediorum bonitatem et multitudinem et quod ea studiose coluit, id erit ei maxime^[*]maximae ς fraudi, ut parum miseriae sit quod aliis coluit non sibi, nisi etiam quod omnino coluit crimini fuerit.

ne tu, Eruci, accusator esses ridiculus, si illis temporibus natus esses^[*]natus |||| esses ς cum ab aratro arcessebantur qui consules fierent. etenim qui praeesse agro colendo flagitium putes, profecto illum Atilium quem sua manu spargentem semen qui missi erant convenerunt hominem turpissimum atque inhonestissimum iudicares. at hercule maiores nostri longe aliter et de illo et de ceteris talibus viris existimabant itaque ex minima tenuissimaque re publica^[*]rem publicam Pluygers maximam et florentissimam nobis reliquerunt. suos enim agros studiose colebant, non alienos cupide appetebant; quibus rebus et agris et urbibus et nationibus rem publicam atque hoc imperium et populi Romani nomen auxerunt.