In Verrem, Against Verres, Orationes Volume III. Cicero, Marcus Tullius, creator; Peterson, William, 1856-1921, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
verum esto, sit tibi[*]sit tibi p: siti R: si tibi SD
illud liberum omne tempus quoad[*]quoad RSp: quod
δ
cum imperio fuisti: etiamne privatus, etiamne
reus, etiamne paene damnatus hostium duces privata in domo retinuisti? Vnum, alterum mensem,
prope annum denique domi tuae piratae a quo tempore capti sunt[*]a quo tempore capti sunt
Richt. auctore del. Zielinski
, quoad per me
licitum[*]Acilium add.
δ
est, fuerunt, hoc est quoad per M'. Glabrionem
licitum est, qui postulante me produci atque in carcerem condi
imperavit.
30
quod est huiusce rei ius, quae
consuetudo, quod exemplum? hostem acerrimum atque infestissimum populi Romani seu
potius communem hostem gentium nationumque omnium quisquam omnium[*]quisquam omnium pk: om. RSψ
mortalium privatus intra moenia domi suae retinere poterit?
quid? si pridie[*]postridie RSψ
quam a me tu coactus es
confiteri civibus Romanis securi percussis praedonum ducem vivere, habitare apud te,—si,
inquam, pridie domo tua profugisset, si aliquam manum contra rem[*]contra populum romanum
pδ
publicam facere
potuisset, quid diceres? 'apud me habitavit, mecum fuit; ego illum ad iudicium
meum, quo facilius crimen inimicorum diluere possem, vivum atque incolumem reservavi.'
itane vero? tu tua pericula communi periculo defendes? tu supplicia quae debentur
hostibus victis ad tuum, non ad rei publicae tempus conferes? populi Romani hostis privati
hominis custodiis adservabitur? at etiam qui triumphant eoque diutius vivos hostium
duces reservant, ut his per triumphum ductis pulcherrimum spectaculum fructumque victoriae
populus Romanus percipere possit, tamen cum de foro in Capitolium currus flectere incipiunt
illos duci in carcerem iubent, idemque dies et victoribus imperi et victis vitae finem facit.
et nunc[*]et nunc (non q) cuiquam dubium π
cuiquam credo esse dubium
quin tu id commissurus non fueris,—praesertim cum statuisses, ut ais, tibi causam esse
dicendam,—ut ille archipirata non potius securi feriretur quam, quod erat ante oculos positum,
tuo periculo viveret! si enim esset mortuus, tu, qui crimen ais te metuisse,
quaero, cui probares? cum
[*]ab δ
constaret istum Syracusis nullo visum esse archipiratam, ab omnibus desideratum, cum dubitaret
nemo quin abs te pecunia liberatus esset, cum vulgo loquerentur suppositum in eius locum quem
pro illo probare velles, cum tu te fassus esses id crimen tanto ante metuisse: si eum diceres
esse mortuum, quis te audiret?
nunc cum vivum
nescio quem istum producis, tamen te derideri vides. quid? si aufugisset, si vincla
rupisset ita ut Nico[*]Nico ed. Cratandr.: in co codd.
, ille nobilissimus pirata, fecit, quem P. Servilius qua felicitate
ceperat eadem recuperavit, quid diceres? verum hoc erat: si ille semel verus pirata
securi percussus esset, pecuniam illam non haberes; si hic falsus esset mortuus aut
profugisset, non esset difficile alium in suppositi locum supponere. plura dixi
quam volui de illo archipirata, et tamen ea quae certissima sunt huius criminis argumenta
praetermisi. volo enim esse[*]enim esse SD al.: esse
enim Rp, sed hic cum signo transp. (iv, §108) totum
mihi[*]totum mihi RSD: mihi totum pqk:
(enim mihi totum esse s. enim totum esse mihi δ) crimen hoc integrum: est certus locus, certa lex, certum tribunal quo
hoc reservetur.
31
hac
tanta praeda auctus, mancipiis argento veste locupletatus, nihilo diligentior ad classem
ornandam milites revocandos alendosque esse coepit, cum ea res non solum provinciae saluti
verum etiam ipsi[*]ipsi om. V
praedae posset esse.
nam aestate summa, quo tempore ceteri praetores obire provinciam et concursare
consuerunt aut etiam in tanto praedonum[*]tot praed. V (§62 supra) metu et periculo ipsi navigare, eo tempore ad
luxuriem[*]luxuriem RSD: -am Vδ
libidinesque suas domo sua regia—quae regis Hieronis
fuit, qua praetores uti solent[*]quae... solent del. Ern. et edd.
recc.: iv, §118—contentus non fuit; tabernacula, quem ad modum consuerat
temporibus aestivis, quod antea[*]antea iam pkδ
demonstravi, carbaseis intenta velis conlocari iussit in[*]in
(ante Insula) om. RS
litore, quod est
litus in Insula Syracusis post Arethusae fontem propter ipsum introitum atque ostium portus
amoeno sane et ab arbitris remoto loco.