Reading Center

quid igitur censores secuti sunt? ne ipsi quidem, ut gravissime dicam, quicquam aliud dicent praeter sermonem atque famam. nihil se testibus, nihil tabulis, nihil aliquo gravi^[*]aliquo gravi ςa: gravi aliquo Mμ argumento comperisse, nihil denique causa cognita statuisse dicent. quod si ita fecissent, tamen id non ita fixum esse deberet ut convelli non liceret. non utar exemplorum copia quae summa est, non rem veterem, non hominem potentem aliquem aut gratiosum proferam. nuper hominem tenuem, scribam aedilicium, D.(Decimum) Matrinium, cum defendissem apud M.(Marcum) Iunium^[*]Macrinium (-inum s) ςb2s Q.(Quintum) Publicium praetores et M.(Marcum) Plaetorium^[*]Pretorium ςs C.(Gaium) Flaminium aedilis curulis, persuasi ut scribam iurati legerent eum quem idem isti censores aerarium reliquissent^[*]reliquissent Mς : reliquisse subscripserunt (scripserunt s) ςbψa: reliquisse subscripserint b2ψ2 . cum enim in homine nulla culpa inveniretur, quid ille meruisset, non quid de eo statutum esset, quaerendum esse duxerunt^[*]dixerunt ςa.

nam haec quidem quae de iudicio corrupto^[*]iudicio corruptohinc defic. Mς usque ad §132, opinione standum, lac. supplet ς in pag. insuta, supplem. in textu hab. bχψ a subscripserint^[*]subscripserunt cod. Graevii quis est qui ab illis satis cognita et diligenter iudicata arbitretur? in M'.(Manlium) Aquilium^[*]M'. Manutius: M. codd. Ti. Schütz: T. (Titum) codd., cf. §98 et in Ti.(Tiberium) Guttam video esse subscriptum. quid est hoc? duos esse corruptos solos pecunia iudicant^[*]iudicant Madvig: dicant codd.: quid Angelius ; ceteri videlicet gratiis^[*]gratiis ς: gratis cett. condemnarunt. non est igitur circumventus, non oppressus pecunia, non, ut in illa Quinctiana contione habebatur^[*]in illa Quinctiana contione habebatur Graevius: illa Quinctiana contiones habebantur (haberebantur ς) σχψ: illae Quinctianae contiones habebantur cett. , omnes qui Oppianicum condemnarunt in culpa sunt ac suspicione ponendi. duos solos video auctoritate censorum adfinis ei turpitudini iudicari. aut illud adferant, aliquid eos^[*]eos Peterson: esse codd.: sese Leclerc quod de his duobus habuerint compertum de ceteris comperisse.

nam illud quidem minime probandum est, ad notationes auctoritatemque censoriam exemplum illos e ^[*]e Baiter: om. codd.: a Naugerius consuetudine militari transtulisse. statuerunt enim ita maiores nostri ut, si a multis esset flagitium rei militaris admissum, sortito^[*]sortito Classen: sortitio ςa: sortitione bχψ (cf. §129) in quosdam animadverteretur, ut metus videlicet ad omnis, poena ad paucos perveniret. quod idem facere censores in delectu dignitatis et in iudicio civium et in animadversione vitiorum qui convenit? nam miles qui locum non tenuit, qui hostium impetum vimque pertimuit, potest idem postea et miles esse melior et vir bonus et civis utilis. qua re ne quis in bello propter hostium metum delinqueret^[*]ne quis... delinqueret scripsi: ne... delinqueret ςb1χψ1: qui... deliquerat b2ψ2 a, amplior ei mortis et supplici metus est a maioribus constitutus; ne autem nimium multi poenam capitis subirent, idcirco illa sortitio comparata est.

hoc tu idem facies censor in senatu legendo? si erunt plures qui ob innocentem condemnandum pecuniam acceperint, tu^[*]tu ut ςb1ψ1 non animadvertes^[*]animadvertes Lambinus: animadvertis (-tas b1ψ1 ) codd. in omnis, sed carpes, ut velis, et paucos ex multis ad ignominiam sortiere? habebit igitur te sciente et vidente curia senatorem, populus Romanus iudicem, res publica civem sine ignominia quemquam qui ad perniciem innocentis fidem suam et religionem pecunia commutarit, et qui pretio adductus eripuerit patriam, fortunas, liberos civi innocenti, is censoriae severitatis nota non inuretur? tu es praefectus moribus, tu magister veteris disciplinae ac^[*]ac P: et cett. severitatis, si aut retines quemquam sciens in senatu scelere tanto contaminatum aut statuis qui in^[*]quis in ςbψa eadem culpa sit non eadem poena adfici convenire? aut quam^[*]convenire aut quam P: oportere convenire ut (ut ad a) quam cett. condicionem supplici maiores in bello timiditati militis propositam esse voluerunt, eandem tu in pace constitues^[*]constituas a improbitati senatoris? quod si hoc exemplum ex re militari ad animadversionem censoriam transferendum fuit, sortito^[*]sortito scripsi: sortitio ς: sortitione cett. (cf. §128) id ipsum factum esse oportuit. sin autem sortiri ad poenam et^[*]et P: ad cett. hominum delictum fortunae iudicio committere minime censorium est, certe in multorum peccato carpi paucos ad ignominiam et turpitudinem^[*]et turpitudinem om. P (cf. Verr. 1. 23) non oportet.

verum omnes intellegimus in istis subscriptionibus ventum quendam popularem esse quaesitum. iactata res erat in contione a tribuno seditioso^[*]a tribuno seditioso om. P ; incognita causa probatum erat illud^[*]erat illud P: illud erat cett. multitudini nemini licitum P, Ant. Augustinus: multitudinem inilicitum ς: multitudinem illicitum cett. multitudini; nemini licitum est contra dicere, nemo denique ut defenderet contrariam partem laborabat. in invidiam porro magnam illa iudicia venerant. etenim paucis postea mensibus alia vehemens erat in iudiciis ex notatione tabellarum^[*]tabellarum P, Garatoni: tabularum cett. invidia versata. praetermitti ab^[*]ab P: a cett. censoribus et neglegi macula iudiciorum posse non videbatur. homines, quos ceteris vitiis atque omni dedecore infamis videbant, eos hac quoque subscriptione notare voluerunt, et eo magis quod illo ipso^[*]ipso in ςb2ψ2a tempore illis censoribus erant iudicia cum equestri ordine communicata, ut viderentur per hominum idoneorum ignominiam sua auctoritate rem ^[*]rem scripsi: iudicia P: illa iudicia cum equestri ordine cett. (cf. Zielinski p. 177) reprendisse.