De lege agraria contra Rullum, Orationes Volume IV, Cicero, Marcus Tullius, creator; Clark, Albert Curtis, 1859-1937, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
maiores nostri
Capua magistratus, senatum, consilium commune, omnia denique insignia rei
publicae sustulerunt, neque aliud quicquam in urbe nisi inane nomen Capuae
reliquerunt, non crudelitate—quid enim illis fuit clementius qui etiam externis
hostibus victis sua saepissime reddiderunt?—sed consilio, quod videbant, si quod
rei publicae vestigium illis moenibus contineretur, urbem ipsam imperio
domicilium praebere posse; vos haec, nisi evertere rem publicam cuperetis ac
vobis novam dominationem comparare, credo, quam perniciosa essent non videretis.
7
quid enim cavendum est in coloniis deducendis? si
luxuries, Hannibalem ipsum Capua corrupit, si superbia, nata inibi esse haec ex
Campanorum fastidio videtur, si praesidium, non praeponitur huic urbi ista
colonia, sed opponitur. at quem ad modum armatur, di immortales!
nam bello Punico quicquid potuit Capua, potuit ipsa per sese;
nunc omnes urbes quae circum Capuam sunt a colonis per eosdem xviros
occupabuntur; hanc enim ob causam permittit ipsa lex, in omnia quae velint
oppida colonos ut xviri deducant quos velint. atque his
colonis agrum Campanum et Stellatem campum dividi iubet.