De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Omnis argumentatio reprehenditur, si aut ex iis,
quae sumpta sunt, non conceditur aliquid unum plu-
rave aut his concessis conplexio ex his confici ne-
gatur, aut si genus ipsum argumentationis vitiosum
ostenditur, aut si contra firmam argumentationem alia
aeque firma aut firmior ponitur.
Ex iis, quae sumuntur, aliquid non conceditur, cum
aut id, quod credibile dicunt, negatur esse eiusmodi,
aut, quod conparabile putant, dissimile ostenditur, aut
iudicatum aliam in partem traducitur, aut omnino
iudicium inprobatur, aut, quod signum esse adversarii
dixerunt, id eiusmodi negatur esse, aut si conprehensio
aut una aut ex utraque parte reprehenditur, aut enume-
ratio falsa ostenditur, aut simplex conclusio falsi ali-
quid continere demonstratur. nam omne, quod su-
mitur ad argumentandum sive pro probabili sive pro
necessario, necesse est sumatur ex his locis, ut ante
ostendimus.
Quod pro credibili sumptum erit, id infirmabitur,
si aut perspicue falsum erit, hoc modo: "nemo est, quin
pecuniam quam sapientiam malit;" aut ex contrario
quoque credibile aliquid habebit, hoc modo: "quis est,
qui non officii cupidior quam pecuniae sit?" aut erit
omnino incredibile, ut si aliquis, quem constet esse
avarum, dicat alicuius mediocris officii causa se maxi-
mam pecuniam neglexisse, aut si, quod in quibusdam
rebus aut hominibus accidit, id omnibus dicitur usu
venire, hoc pacto: "qui pauperes sunt, iis antiquior of-
ficio pecunia est;"
"qui locus desertus est, in eo caedem
factam esse oportet; in loco celebri homo occidi qui
potuit?" aut si id, quod raro fit, fieri omnino negatur,
ut Curio pro Fulvio: "nemo potest uno aspectu neque
praeteriens in amorem incidere."