De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
quare hoc genere magnopere talibus in
causis uti oportebit: "hoc modo scripsisset, isto verbo
usus non esset, non isto loco verbum istud con-
locasset." nam ex his sententia scriptoris maxime per-
spicitur. deinde quo tempore scriptum sit, quaeren-
dum est, ut, quid eum voluisse in eiusmodi tempore
veri simile sit, intellegatur. post ex deliberationis
partibus, quid utilius et quid honestius et illi ad scri-
bendum et his ad conprobandum sit, demonstrandum;
et ex his, si quid amplificationis dabitur, communi-
bus utrimque locis uti oportebit.
Ex scripto et sententia controversia consistit, cum
alter verbis ipsis, quae scripta sunt, utitur, alter ad
id, quod scriptorem sensisse dicet, omnem adiungit
dictionem.
scriptoris autem sententia ab eo, qui sen-
tentia se defendet, tum semper ad idem spectare et
idem velle demonstrabitur; tum ex facto aut ex eventu
aliquo ad tempus id, quod instituit, accommodabitur.
semper ad idem spectare, hoc modo: paterfamilias
cum liberorum haberet nihil, uxorem autem haberet,
in testamento ita scripsit: si mihi filius genitur
unus pluresve, is mihi heres esto. deinde quae
assolent. postea: si filius ante moritur, quam in
tutelam suam venerit, tum mihi, * dicet, heres esto.
filius natus non est. ambigunt adgnati cum eo, qui
est heres, si filius ante, quam in tutelam veniat, mor-