De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
hic, quia de civilibus causis lo-
quimur, fructus ad amicitiam adiungimus, ut eorum
quoque causa petenda videatur, ne forte, qui nos de
omni amicitia dicere existimant, reprehendere inci-
piant. quamquam sunt qui propter utilitatem modo
petendam putant amicitiam; sunt qui propter se so-
lum; sunt qui propter se et utilitatem. quorum quid
verissime constituatur, alius locus erit considerandi.
nunc hoc sic ad usum oratorium relinquatur, utram-
que propter rem amicitiam esse expetendam. ami-
citiarum autem ratio, quoniam partim sunt religioni-
bus iunctae, partim non sunt, et quia partim veteres
sunt, partim novae, partim ab illorum, partim ab
nostro beneficio profectae, partim utiliores, partim
minus utiles, ex causarum dignitatibus, ex temporum
opportunitatibus, ex officiis, ex religionibus, ex vetu-
statibus habebitur.
Utilitas autem aut in corpore posita est aut in
extrariis rebus; quarum tamen rerum multo maxima
pars ad corporis commodum revertitur, ut in re pu-
blica quaedam sunt, quae, ut sic dicam, ad corpus
pertinent civitatis, ut agri, portus, pecunia, classis,
nautae, milites, socii, quibus rebus incolumitatem ac
libertatem retinent civitates, aliae vero, quae iam quid-
dam magis amplum et minus necessarium conficiunt,
ut urbis egregia exornatio atque amplitudo, ut quae-
dam excellens pecuniae magnitudo, amicitiarum ac
societatum multitudo.