De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
quibus rebus non illud solum
conficitur, ut salvae et incolumes, verum etiam, ut
amplae atque potentes sint civitates. quare utilitatis
duae partes videntur esse, incolumitas et potentia. in-
columitas est salutis rata atque integra conservatio;
potentia est ad sua conservanda et alterius adtenuanda
idonearum rerum facultas. atque in iis omnibus, quae
ante dicta sunt, quid fieri et quid facile fieri possit,
oportet considerare. facile id dicemus, quod sine
magno aut sine ullo labore, sumptu, molestia quam
brevissimo tempore confici potest; posse autem fieri,
quod, quamquam laboris, sumptus, molestiae, longin-
quitatis indiget atque aut omnes aut plurimas aut
maximas causas habet difficultatis, tamen his suscep-
tis difficultatibus confieri atque ad exitum perduci
potest.
Quoniam ergo de honestate et de utilitate dixi-
mus, nunc restat, ut de iis rebus, quas his adtributas
esse dicebamus, necessitudine et affectione, perscriba-
mus. puto igitur esse hanc necessitudinem, cui nulla
vi resisti potest, quo ea setius id, quod facere pot-
est, perficiat, quae neque mutari neque leniri potest.
atque, ut apertius hoc sit, exemplo licet vim rei,
qualis et quanta sit, cognoscamus. uri posse flamma
ligneam materiam necesse est. corpus animal mortale
aliquo tempore interire necesse est; atque ita necesse,
ut vis postulat ea, quam modo describebamus, ne-
cessitudinis. huiusmodi necessitudines cum in di-
cendi rationes incident, recte necessitudines appella-
buntur;