De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
qui omnes loci similiter in incommodi
quoque vitatione tractabuntur. sin accusator dixerit
eum id esse secutum, quod ei visum sit commodum,
aut id fugisse, quod putarit esse incommodum, quam-
quam in falsa fuerit opinione, demonstrandum erit
defensori neminem tantae esse stultitiae, qui tali in re
possit veritatem ignorare. quodsi hoc concedatur, illud
non concessum iri: ne dubitasse quidem, quid eius iuris
esset, et id, quod falsum fuerit, sine ulla dubitatione
pro vero probasse; quia si dubitarit, summae fuisse
amentiae dubia spe inpulsum certum in periculum se
committere.
quemadmodum autem accusator, cum ab
aliis culpam demovebit, defensoris locis utetur, sic iis
locis, qui accusatori dati sunt, utetur reus, cum in alios
ab se crimen volet transferre.
Ex persona autem coniectura capietur, si eae res,
quae personis adtributae sunt, diligenter considera-
buntur, quas omnes in primo libro exposuimus. nam
et de nomine nonnumquam aliquid suspicionis na-
scitur—nomen autem cum dicimus, cognomen quoque
intellegatur oportet; de hominis enim certo et proprio
vocabulo agitur—, ut si dicamus idcirco aliquem Cal-
dum vocari, quod temerario et repentino consilio sit;