De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
studium
autem quod est adsidua et vehementer aliquam ad
rem adplicata magna cum voluptate occupatio, facile
ex eo ducetur argumentatio ea, quam res ipsa desidera-
bit in causa. item ex consilio sumetur aliquid suspi-
cionis; nam consilium est aliquid faciendi non facien-
dive excogitata ratio. iam facta et casus et orationes,
quae sunt omnia, ut in confirmationis praeceptis dic-
tum est, in tria tempora distributa, facile erit videre,
ecquid afferant ad confirmandam coniecturam suspi-
cionis.
Ac personis quidem res hae sunt adtributae, ex qui-
bus omnibus unum in locum coactis accusatoris erit
inprobatione hominis uti. nam causa facti parum fir-
mitudinis habet, nisi animus eius, qui insimulatur, in
eam suspicionem adducitur, uti a tali culpa non videa-
tur abhorruisse. ut enim animum alicuius inprobare
nihil attinet, cum causa, quare peccaret, non intercessit,
sic causam peccati intercedere leve est, si animus nulli
minus honestae rationi affinis ostenditur. quare vitam
eius, quem arguit, ex ante factis accusator inprobare
debebit et ostendere, si quo in pari ante peccato con-
victus sit; si id non poterit, si quam in similem ante
suspicionem venerit, ac maxime, si fieri poterit, simili
quo in genere eiusdemmodi causa aliqua commotum
peccasse aut in aeque magna re aut in maiore aut in
minore, ut si qui, quem pecunia dicat inductum fecisse,
possit demonstrare aliqua in re eius aliquod factum
avarum.