Reading Center

conlocata autem verba habent ornatum, si aliquid concinnitatis efficiunt, quod verbis mutatis non maneat manente sententia; nam sententiarum ornamenta quae permanent, etiam si verba mutaveris, sunt illa quidem permulta, sed quae emineant pauciora.

ergo ille tenuis orator, modo sit elegans, nec in faciendis verbis erit audax et in transferendis verecundus et parcus et in priscis in reliquisque^[*]in reliquisque Reid: parcus in priscis edd. plurimi ornamentis et verborum et sententiarum demissior; ea ^[*]ea add. Heerdegen translatione fortasse crebrior, qua frequentissime sermo omnis utitur non modo urbanorum, sed etiam rusticorum: si quidem est eorum gemmare vitis, sitire^[*]sitire F2 cum Quint. viii. 6. 6 et Non.: scire F1O1P1: lascivire MO2P2 d agros, laetas esse segetes, luxuriosa frumenta.

nihil horum parum audacter, sed aut simile est illi unde transferas, aut si res suum nullum habet nomen, docendi causa sumptum, non ludendi videtur. Hoc ornamento liberius paulo quam ceteris utetur hic summissus, nec tam licenter tamen quam si genere dicendi uteretur amplissimo; itaque illud indecorum, quod quale sit ex decoro debet intellegi, hic quoque apparet, cum verbum aliquod altius transfertur idque in oratione humili ponitur quod idem in alia^[*]alia L: alta Manutius deceret.

illam autem concinnitatem, quae verborum conlocationem inluminat eis luminibus quae Graeci quasi aliquos gestus orationis σχήματα appellant, quod idem verbum ab eis etiam in sententiarum ornamenta transfertur, adhibet^[*]adhibet L: adhibebit Bake hic quidem^[*]hic quidem vulg.: quidem hic L subtilis, quem nisi quod solum ceteroqui^[*]ceteroqui Heerdegen: ceteroquin codd. dett.: ceteroque L recte quidam vocant Atticum, sed paulo parcius; nam sic ut^[*]sicut vulg.: si ut L in epularum apparatu a ^[*]a add. codd. dett. magnificentia recedens non se parcum solum sed etiam elegantem videri volet, et eliget^[*]et eliget Bake: eliget L: eligetque Lambinus quibus utatur;

sunt enim pleraque apta^[*]apta Lambinus: aptae L huius ipsius oratoris de quo loquor parsimoniae. Nam illa de quibus ante dixi huic acuto fugienda sunt: paria paribus relata et similiter conclusa eodemque pacto cadentia et immutatione litterae quasi^[*]quasi secl. Lambinus: post quoddam transtulit Schütz quaesitae venustates, ne elaborata concinnitas et quoddam aucupium delectationis manifesto deprehensum appareat;

itemque si quae verborum iterationes contentionem aliquam et clamorem requirent, erunt ab hac summissione orationis alienae; ceteris promiscue poterit uti, continuationem verborum modo relaxet et dividat utaturque verbis quam usitatissimis, translationibus quam mollissimis; etiam illa sententiarum lumina adsumet^[*]adsumet Lambinus: adsumat L , quae non erunt vehementer inlustria. Non faciet rem publicam loquentem nec ab inferis mortuos excitabit nec acervatim multa frequentans una complexione devinciet. Valentiorum haec laterum sunt nec ab hoc, quem informamus, aut exspectanda aut postulanda; erit enim ut voce sic etiam oratione suppressior.