de Finibus Bonorum et Malorum, Cicero, Marcus Tullius, creator; Schiche, Theodor, 1869-1924, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
XML: Passage Full Text
1
Non eram nescius, Brute, cum, quae summis ingeniis exquisitaque doctrina philosophi Graeco sermone tractavissent, ea Latinis litteris mandaremus, fore ut hic noster labor in varias reprehensiones incurreret. nam quibusdam, et iis quidem non admodum indoctis, totum hoc displicet philosophari. quidam autem non tam id reprehendunt, si remissius agatur, sed tantum studium tamque multam operam ponendam in eo non arbitrantur. erunt etiam, et ii quidem eruditi Graecis litteris, contemnentes Latinas, qui se dicant in Graecis legendis operam malle consumere. postremo aliquos futuros suspicor, qui me ad alias litteras vocent, genus hoc scribendi, etsi sit elegans, personae tamen et dignitatis esse negent.
contra quos omnis dicendum breviter existimo.
Quamquam philosophiae quidem vituperatoribus satis responsum est eo libro, quo a nobis philosophia[*]philosophia a nobis BE defensa et collaudata est, cum esset accusata et vituperata ab Hortensio. qui liber cum et tibi probatus videretur et iis, quos ego posse iudicare arbitrarer, plura suscepi veritus ne movere hominum studia viderer, retinere non posse. Qui autem, si maxime hoc placeat,[*]placet BEV moderatius tamen id volunt fieri, difficilem quandam temperantiam postulant in eo, quod semel admissum[*]admissum dett iam missum
p.2
coe+rceri reprimique non potest, ut propemodum iustioribus utamur illis, qui omnino avocent a philosophia, quam his, qui rebus infinitis modum constituant in reque eo meliore, quo maior sit, mediocritatem desiderent.
sive enim ad sapientiam perveniri potest, non paranda nobis solum ea, sed fruenda etiam sapientia[*]om. cod. Eliens. Davisii, P. Man. est; sive hoc difficile est, tamen nec modus est ullus[*]ullus est BE investigandi veri, nisi inveneris, et quaerendi defatigatio[*]defetigatio A2 turpis est, cum id, quod quaeritur, sit pulcherrimum. etenim si delectamur, cum scribimus, quis est tam invidus, qui ab eo nos abducat? sin laboramus, quis est, qui alienae modum statuat industriae? nam ut Terentianus Chremes non inhumanus, qui novum vicinum non vult 'fodere au/t arare aut a/liquid ferre de/nique'— non enim illum ab industria, sed ab inliberali labore deterret—, sic isti curiosi, quos offendit noster minime nobis iniucundus labor.
2
Iis[*]iis Man. sec. Bai.; his igitur est difficilius satis facere, qui se Latina[*]latina A1B E latinia R latine A2NV scripta dicunt contemnere. in quibus hoc primum est in quo admirer, cur in gravissimis rebus non delectet eos sermo patrius, cum idem fabellas Latinas ad verbum e Graecis expressas non inviti legant. quis enim tam inimicus paene nomini[*]nomini pene BE Romano est, qui Ennii Medeam aut Antiopam Pacuvii spernat aut reiciat, quod se isdem Euripidis fabulis delectari dicat, Latinas litteras oderit? Synephebos ego, inquit, potius Caecilii aut Andriam Terentii quam utramque Menandri legam? A quibus tantum dissentio, ut, cum Sophocles vel optime scripserit Electram, tamen male conversam Atilii[*]atrilii (ut videtur)R acilii BE mihi legendam putem, de quo Lucilius:[*]Lucilius Se. lucinius A1; licinius (altera parte prioris u erasa) A2; licinius BER, N (litin.), V; Licinus C.F.W. Mue.
'ferreum scriptorem', verum, opinor, scriptorem tamen, ut legendus sit. rudem enim esse omnino in nostris poe+tis aut inertissimae
p.3
segnitiae est aut fastidii delicatissimi. mihi quidem nulli satis eruditi videntur, quibus nostra ignota sunt. an "Utina/m[*]an Utinam Mur (ad Phil. 14, 5), at utinam ABERN aut umnam V ne in nemore ... " nihilo minus legimus quam hoc idem Graecum, quae autem de bene beateque vivendo a Platone disputata sunt, haec explicari non placebit Latine?