Epistulae ad Atticum, Epistulae Volume II, Pars Prior Pars Posterior Epistulae Ad Atticum. Cicero, Marcus Tullius, creator; Purser, Louis Claude, 1854-1932, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
2.16
cenato mihi et iam dormitanti pridie K. Maias epistula est illa
reddita in qua de agro Campano scribis. quid quaeris? primo ita
me pupugit ut somnum mihi ademerit, sed id cogitatione magis quam molestia; cogitanti
autem haec fere succurrebant. primum ex eo quod superioribus litteris
scripseras, ex familiari te illius audisse prolatum iri aliquid quod nemo improbaret,
maius aliquid timueram. hoc mihi eius modi non videbatur. deinde
ut me egomet consoler, omnis exspectatio largitionis agrariae in agrum
Campanum videtur esse derivata, qui ager; ut dena iugera sint, non
amplius homines quinque milia potest sustinere; reliqua omnis multitudo ab illis
abalienetur necesse est. praeterea si ulla res est quae bonorum animos quos
iam video esse commotos vehementius possit incendere, haec certe est et eo magis quod
portoriis Italiae sublatis, agro Campano diviso, quod vectigal
superest domesticum praeter vicensimam? quae mihi videtur una contiuncula clamore
pedisequorum nostrorum esse peritura.
Gnaeus quidem noster iam plane quid cogitet nescio.
""
qui quidem etiam istuc adduci potuerit. nam adhuc haec ἐσοφίζετο, se leges Caesaris probare, actiones
ipsum praestare debere; agrariam legem sibi placuisse, potuerit intercedi necne nihil ad
se pertinere; de rege Alexandrino placuisse sibi aliquando confici;
Bibulus de caelo tum servasset necne sibi quaerendum non fuisse; de
publicanis voluisse illi ordini commodare; quid futurum fuerit si Bibulus
tum in forum descendisset se divinare non potuisse. nunc vero,
Sampsicerame, quid dices? vectigal te nobis in monte
Antilibano constituisse, agri Campani abstulisse?
quid? hoc quem ad modum obtinebis?
"oppressos vos"
inquit
"tenebo exercitu Caesaris."
non me hercule me tu quidem tam isto exercitu quam ingratis animis eorum
hominum qui appellantur boni, qui mihi non modo praemiorum sed ne sermonum quidem
umquam fructum ullum aut gratiam rettulerunt.
φυσᾷ γὰρ οὐ σμικροῖσιν αὐλίσκοισ ἔτι,
ἀλλ' ἀγρίαισ φύσαισι φορβειᾶσ ἄτερ
quod si in eam me partem incitarem, profecto iam aliquam reperirem resistendi
viam. nunc prorsus hoc statui, ut, quoniam tanta controversia est
Dicaearcho familiari tuo cum Theophrasto amico meo ut ille
tuus τὸν πρακτικὸν βίον longe omnibus anteponat, hic
autem τὸν θεωρητικόν utrique a me mos gestus esse
videatur. puto enim me Dicaearcho adfatim satis fecisse;
respicio nunc ad hanc familiam quae mihi non modo ut requiescam permittit, sed
reprehendit quia non semper quierim. qua re incumbamus, o noster
Tite, ad illa praeclara studia et eo unde discedere non oportuit
aliquando revertamur.
quod de Quinti fratris epistula scribis, ad me quoque fuit
πρόσθε λέων, ὄπιθεν δὲ—.
quid dicam nescio; nam ita deplorat primis versibus mansionem suam ut
quemvis movere possit, ita rursus remittit ut me roget ut annalis suos emendem et edam.
illud tamen quod scribis animadvertas velim de portorio circumvectionis;
ait se de consili sententia rem ad senatum reiecisse. nondum videlicet meas
litteras legerat quibus ad eum re consulta et explorata perscripseram non deberi.
velim si qui Graeci iam Romam ex
Asia de ea causa venerunt videas et, si tibi videbitur, iis demonstres
quid ego de ea re sentiam. si possum discedere, ne causa optima in senatu
pereat, ego satis faciam publicanis; εἰ δὲ μὴ (vere
tecum loquar), in hac re malo universae Asiae et negotiatoribus; nam eorum
quoque vehementer interest. hoc ego sentio valde nobis opus esse.
sed tu id videbis. quaestores autem, quaeso, num etiam de
cistophoro dubitant? nam si aliud nihil erit, cum erimus omnia experti, ego
ne illud quidem contemnam
quod extremum est; te in Arpinati videbimus et
hospitio agresti accipiemus, quoniam maritimum hoc contempsisti.