Epistulae ad Atticum, Epistulae Volume II, Pars Prior Pars Posterior Epistulae Ad Atticum. Cicero, Marcus Tullius, creator; Purser, Louis Claude, 1854-1932, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
8.11D
cum ad te litteras misissem quae tibi Canusi redditae sunt,
suspicionem nullam habebam te rei publicae causa mare transiturum eramque in spe magna
fore ut in Italia possemus aut concordiam constituere, qua mihi nihil
utilius videbatur, aut rem publicam summa cum dignitate defendere. interim
nondum meis litteris ad te perlatis ex iis mandatis quae D. Laelio
ad consules dederas certior tui consili factus non exspectavi dum mihi a te litterae
redderentur, confestimque cum Quinto fratre et cum liberis nostris iter ad
te in Apuliam facere coepi.
cum
Teanum
Sidicinum venissem, C. Messius familiaris tuus mihi
dixit aliique complures Caesarem iter habere Capuam et eo ipso
die mansurum esse Aeserniae. sane sum commotus quod, si ita
esset, non modo iter meum interclusum sed me ipsum plane exceptum putabam.
itaque tum Cales
processi, ut ibi potissimum consisterem, dum certum nobis ab Aesernia
de eo quod audieram referretur.
at mihi, cum Calibus essem, adfertur litterarum tuarum exemplum quas tu ad
Lentulum consulem misisses. hae scriptae sic erant, litteras
tibi a L. Domitio a. d. xiii Kal. Martias adlatas esse
(earumque exemplum subscripseras); magnique interesse rei publicae scripseras omnis
copias primo quoque tempore in unum locum convenire et ut praesidio quod satis esset
Capuae relinqueret. his ego litteris lectis in eadem opinione
fui qua reliqui omnes, te cum omnibus copiis ad Corfinium esse venturum;
quo mihi, cum Caesar ad oppidum castra haberet, tutum iter esse non
arbitrabar.
cum res in summa exspectatione
esset, utrumque simul audivimus, et quae Corfini acta essent et te iter
Brundisium facere coepisse; cumque nec mihi nec fratri meo dubium esset
quin Brundisium contenderemus, a multis qui e Samnio
Apuliaque veniebant admoniti sumus ut caveremus ne exciperemur a
Caesare, quod is in eadem loca quae nos petebamus profectus celerius
etiam quam nos possemus eo quo intenderet venturus esset. quod cum ita esset,
nec mihi nec fratri meo nec cuiquam amicorum placuit committere ut temeritas nostra non
solum nobis sed etiam rei publicae noceret, cum praesertim non dubitaremus quin, si
etiam tutum nobis iter fuisset, te tamen iam consequi non possemus.
interim accepimus tuas litteras Canusio a. d. x K.
Martias datas, quibus nos hortaris ut celerius Brundisium
veniamus. quas cum accepissemus a. d. iii K. Martias, non
dubitabamus quin tu iam Brundisium pervenisses, nobisque iter illud
omnino interclusum videbamus neque minus nos esse captos quam qui Corfini
fuissent. neque enim eos solos arbitrabamur capi qui in armatorum manus
incidissent sed eos nihilo minus qui regionibus exclusi intra praesidia atque intra arma
aliena venissent.
quod cum ita sit, maxime vellem primum semper tecum fuissem; quod quidem tibi
ostenderam, cum a me Capuam reiciebam. quod feci non vitandi
oneris causa sed quod videbam teneri illam urbem sine exercitu non posse, accidere autem
mihi nolebam quod doleo viris fortissimis accidisse. quoniam autem tecum ut
essem non contigit, utinam tui consili certior factus essem! nam suspicione
adsequi non potui, quod omnia prius arbitratus sum fore quam ut haec rei publicae causa
in Italia non posset duce te consistere. neque vero nunc
consilium tuum reprehendo sed fortunam rei publicae lugeo nec, si ego quid tu sis
secutus non perspicio, idcirco minus existimo te nihil nisi summa ratione fecisse.