Aeneid, Virgil. (Vergil) The Bucolics, Aeneid, and Georgics Of Virgil. J. B. Greenough. Boston. Ginn & Co. 1881.
Hastam alii galeamque ferunt, nam cetera Turnus
victor habet. Tum maesta phalanx Teucrique sequuntur
Tyrrhenique omnes et versis Arcades armis.
Postquam omnis longe comitum praecesserat ordo,
95
substitit Aeneas gemituque haec addidit alto:
“Nos alias hinc ad lacrimas eadem horrida belli
fata vocant: salve aeternum mihi, maxime Palla,
aeternumque vale.” Nec plura effatus ad altos
tendebat muros gressumque in castra ferebat.
100
Iamque oratores aderant ex urbe Latina,
velati ramis oleae veniamque rogantes:
corpora, per campos ferro quae fusa iacebant,
redderet ac tumulo sineret succedere terrae;
nullum cum victis certamen et aethere cassis;
105
parceret hospitibus quondam socerisque vocatis.
Quos bonus Aeneas haud aspernanda precantis
prosequitur venia et verbis haec insuper addit:
“Quaenam vos tanto fortuna indigna, Latini,
implicuit bello, qui nos fugiatis amicos?
110
Pacem me exanimis et Martis sorte peremptis
oratis? Equidem et vivis concedere vellem.
Nec veni, nisi fata locum sedemque dedissent,
nec bellum cum gente gero: rex nostra reliquit
hospitia et Turni potius se credidit armis.
115
Aequius huic Turnum fuerat se opponere morti.
Si bellum finire manu, si pellere Teucros
apparat, his mecum decuit concurrere telis:
vixet, cui vitam deus aut sua dextra dedisset.
Nunc ite et miseris supponite civibus ignem.”
120
Dixerat Aeneas. Illi obstipuere silentes