In Verrem, Against Verres, Orationes Volume III. Cicero, Marcus Tullius, creator; Peterson, William, 1856-1921, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
etiam nunc mihi exspectare videmini,
iudices, quid deinde factum sit, quod iste nihil umquam fecit sine aliquo quaestu atque
praeda. quid in eius modi re fieri potuit? quod commodum est, exspectate
facinus quam vultis improbum; vincam tamen exspectationem omnium. homines sceleris
coniurationisque damnati, ad supplicium traditi, ad palum alligati, repente multis milibus
hominum inspectantibus soluti sunt et Triocalino illi domino redditi.
quid hoc loco potes dicere, homo amentissime, nisi id quod ego non quaero, quod
denique in re tam nefaria, tametsi dubitari non potest, tamen ne si dubitetur quidem quaeri
oporteat, quid aut quantum aut quo modo acceperis? remitto tibi hoc totum atque
ista te cura libero; neque enim metuo ne hoc cuiquam persuadeatur, ut, ad quod facinus nemo
praeter te ulla pecunia adduci potuerit, id tu[*]tum RS
gratis suscipere conatus sis. verum de ista furandi praedandique ratione nihil
dico, de hac imperatoria iam tua laude disputo.
6
quid
ais, bone custos defensorque provinciae? tu quos servos arma capere et bellum
facere in Sicilia voluisse cognoras et de consili sententia iudicaras, hos ad supplicium iam
more maiorum traditos[*]traditos et ad palum alligatos δ
(§§10, 11 supra) ex media morte eripere ac liberare ausus es,
ut, quam damnatis crucem servis fixeras, hanc indemnatis videlicet civibus Romanis reservares?
perditae civitates desperatis iam omnibus rebus hos solent exitus exitialis
habere, ut damnati in integrum restituantur, vincti solvantur, exsules reducantur, res
iudicatae rescindantur. quae cum accidunt, nemo est quin intellegat ruere illam rem
publicam haec ubi eveniant[*]eveniant RS: eveniunt p, veniunt δ: haec ubi even. secl. Ern. Kays.
; nemo est qui ullam spem salutis reliquam esse
arbitretur.
atque haec sicubi facta
sunt[*]facta sunt add. edd.: sicubi ita facta sunt π: sicubi facta sunt RSψ
ita facta sunt ut homines populares aut nobiles supplicio
aut[*]aut (ante nobiles) pδ
: ac RS (§34 infra) exsilio levarentur, at non ab iis ipsis qui iudicassent, at non statim,
at non[*]at non (ter) Lamb.: ut non (ter) RSp
eorum facinorum damnati quae ad
vitam et ad[*]ad (ante fortunas) om. pδ
: ad omnium fort. Sψ
fortunas omnium pertinerent. hoc vero
novum et eius modi est ut magis propter reum quam propter rem ipsam credibile videatur, ut
homines servos, ut ipse qui iudicarat, ut statim e medio supplicio dimiserit, ut eius
facinoris damnatos servos[*]servos del. Zielinski
quod ad
omnium liberorum caput et sanguinem pertineret.
O praeclarum
imperatorem nec iam cum M'. Aquilio, fortissimo viro, sed vero cum Paulis, Scipionibus, Mariis
conferendum! tantumne vidisse in metu periculoque provinciae! cum servitiorum
animos in Sicilia suspensos propter bellum Italiae fugitivorum videret, ne quis se commovere
auderet, quantum terroris iniecit! comprendi
[*]comprendi RS: comprehendi p vulg.
iussit; quis non pertimescat?
causam dicere dominos; quid servo tam formidolosum? FECISSE VIDERI pronuntiat; exortam videtur
flammam paucorum dolore ac morte restinxisse. quid deinde sequitur?
verbera atque ignes et illa extrema ad supplicium damnatorum, metum ceterorum,
cruciatus[*]cruciatus pδ
: et
cruc. RSψ
et crux.
hisce omnibus suppliciis sunt liberati. quis dubitet quin servorum
animos summa formidine oppresserit, cum viderent ea facilitate praetorem ut ab eo servorum
sceleris coniurationisque damnatorum vita vel ipso carnifice internuntio redimeretur?
7
quid?
hoc in Apolloniensi Aristodamo, quid? in Leonte Imacharensi[*]Imacharensi Prisc.: macharensi codd.
non idem
fecisti? quid? iste motus servitiorum bellique subita suspicio utrum tibi tandem
diligentiam custodiendae provinciae an novam rationem improbissimi quaestus attulit?
Halicyensis Eumenidae, nobilis hominis et honesti, magnae pecuniae vilicus cum impulsu tuo
insimulatus esset, HS LX a domino accepisti, quod nuper ipse iuratus docuit quem ad modum
gestum esset. ab equite Romano C. Matrinio absente, cum is esset Romae, quod eius
vilicos pastoresque tibi in suspicionem venisse dixeras, HS DC[*]dc sine
lineola RS: centies pδ
abstulisti. dixit hoc L. Flavius, qui tibi eam pecuniam numeravit, procurator C.
Matrini, dixit ipse Matrinius, dicit[*]dicit q: dicet pδ
: om.
RS
vir clarissimus, Cn. Lentulus censor, qui Matrini honoris causa recenti
negotio ad te litteras misit mittendasque curavit.