In Verrem, Against Verres, Orationes Volume III. Cicero, Marcus Tullius, creator; Peterson, William, 1856-1921, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
quid? de Apollonio, Diocli[*]Diocli pδ
: Dioclis RSψ
filio, Panhormitano, cui
gemino cognomen est, praeteriri potest? ecquid hoc tota Sicilia
clarius, ecquid indignius, ecquid manifestius proferri potest? quem, ut Panhormum
venit, ad se vocari et de tribunali citari iussit concursu magno frequentiaque conventus.
homines statim loqui: 'mirabar quod Apollonius, homo pecuniosus, tam
diu ab isto maneret integer; excogitavit nescio quid, nescio quid[*]nescio quid addidi: excog. nescio quid attulit RSψ
: attulit profecto excog. nescio quid π (sed p cum signis transp.) et sic Thomas del. excogitavit attulit; profecto homo dives
repente a Verre non sine causa citatur.' exspectatio summa omnium[*]omnium pδ
(Cluent.
§75): hominum RSψ
(§75 infra) quidnam id esset, cum exanimatus subito ipse accurrit cum
adulescente filio; nam pater grandis natu iam diu lecto tenebatur.
nominat iste servum, quem magistrum pecoris esse
diceret[*]diceret codd.: diceba(n)t Serv. ad
Aen. xii. 717, Zielinski, p. 197; eum dicit coniurasse
et familias concitasse, —is omnino servus in familia non erat,—eum statim exhiberi iubet.
Apollonius adfirmare se omnino nomine illo servum habere neminem: iste hominem abripi a
tribunali et in carcerem conici iubet. clamare ille, cum raperetur, nihil se
miserum fecisse, nihil commisisse, pecuniam sibi esse in nominibus, numeratam in praesentia
non habere. haec cum maxime summa hominum frequentia testificaretur, ut quivis
intellegere posset eum, quod pecuniam non dedisset, idcirco illa tam acerba iniuria adfici—cum
maxime, ut dico, hoc de pecunia clamaret, in vincla coniectus est.
8
videte
constantiam praetoris, et eius praetoris[*]et eius praetoris om.
RSψ
qui in his[*]his Sp: iis R: om. δ
rebus non ita defendatur ut mediocris praetor, sed ita laudetur ut
optimus imperator. cum servorum bellum metueretur, quo supplicio dominos indemnatos
adficiebat, hoc servos damnatos liberabat: Apollonium, hominem locupletissimum, qui, si
fugitivi bellum in Sicilia facerent, amplissimas fortunas amitteret, belli fugitivorum nomine
indicta causa in vincla coniecit: servos, quos ipse de consili sententia[*]de consilii
sententia Lamb.: de consilio RSψ
: cum consilio pδ
(fort. cum consilio... sine consilio)
belli faciendi causa consensisse iudicavit, eos sine consili sententia sua sponte omni
supplicio liberavit.
quid? si aliquid ab
Apollonio commissum est quam ob rem in eum iure animadverteretur, tamenne hanc rem sic agemus
ut crimini aut invidiae reo putemus esse oportere si quo de homine severius iudicaverit?
non agam tam acerbe, non utar ista accusatoria consuetudine, si quid est factum
clementer, ut dissolute factum criminer, si quid vindicatum est severe, ut ex eo crudelitatis
invidiam colligam. non agam ista ratione; tua sequar iudicia, tuam defendam
auctoritatem, quoad tu voles; simul ac tute coeperis tua iudicia rescindere, mihi suscensere
desinito; meo iure enim contendam eum qui suo iudicio damnatus sit iuratorum iudicum
sententiis damnari oportere.
non defendam
Apolloni causam, amici atque hospitis mei, ne tuum iudicium videar rescindere; nihil de
hominis frugalitate, virtute, diligentia dicam; praetermittam illud etiam de quo
ante[*]antea δ (iv, §§104, 132; v, §167) dixi,
fortunas eius ita constitutas fuisse familia, pecore, villis, pecuniis creditis ut nemini
minus expediret ullum in Sicilia tumultum aut bellum commoveri; non dicam ne illud quidem, si
maxime in culpa fuerit Apollonius, tamen in hominem honestissimae[*]honestissimae
(-ę) civ. honestissimum SD: honestissimae (-e) maximae (-e)
civ. hon. Rψ
: honestissimum
civitatis honestissimae pδ
,
civitatis suppl. in lac. p2 (iii, §56; v, §§117, 122): cf. Am. J. Ph. xxvi, p. 431 civitatis
honestissimum tam graviter animadverti causa indicta non oportuisse.