In Verrem, Against Verres, Orationes Volume III. Cicero, Marcus Tullius, creator; Peterson, William, 1856-1921, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
nunc sum designatus aedilis; habeo rationem quid a populo
Romano acceperim; mihi ludos sanctissimos maxima cum cura et caerimonia Cereri,
libero, Liberaeque faciundos, mihi Floram matrem populo plebique Romanae ludorum
celebritate placandam, mihi ludos antiquissimos, qui primi Romani appellati sunt[*]Romani
sunt nominati pδ
, cum
dignitate maxima et religione Iovi, Iunoni, Minervaeque esse faciundos, mihi sacrarum aedium
procurationem, mihi totam urbem tuendam esse commissam; ob earum rerum laborem et
sollicitudinem fructus illos datos, antiquiorem in senatu sententiae dicendae locum, togam
praetextam, sellam curulem, ius imaginis ad memoriam posteritatemque prodendae[*]prodendae
Gronovius: prodendam codd.
.
ex his ego omnibus rebus, iudices,—ita mihi
omnis deos propitios velim,— etiamsi[*]etiamsi RS: ut tametsi p edd. (v, §81) mihi iucundissimus est honos populi, tamen
nequaquam capio tantum voluptatis quantum et sollicitudinis et laboris, ut haec ipsa
aedilitas, non quia necesse fuerit, alicui candidato data, sed, quia sic oportuerit, recte
conlocata et iudicio populi in loco esse posita videatur.
15
tu cum
esses praetor renuntiatus quoquo modo,—mitto enim et praetereo quid tum sit actum,—sed cum
esses renuntiatus, ut dixi, non ipsa praeconis voce excitatus es, qui te totiens seniorum
iuniorumque centuriis illo honore adfici pronuntiavit, ut hoc putares, aliquam rei publicae
partem tibi creditam, annum tibi illum unum domo carendum esse meretricis? cum tibi
sorte obtigisset uti ius diceres, quantum negoti, quid oneris haberes, numquam cogitasti?
neque illud rationis habuisti, si[*]si om. SD
forte te
expergefacere[*]Post forte, te experg. scripsi (§56 infra): expergete facere p (sed cum signo transp.=te experg.): experg. te δ
edd.: te om. RS
posses, eam
provinciam, quam tueri singulari sapientia atque integritate difficile esset, ad summam
stultitiam nequitiamque venisse? itaque non modo a domo[*]domo (om. a) pδ
tua Chelidonem in praetura excludere[*]extrudere δ
noluisti, sed in Cheliodonis domum praeturam totam
detulisti.
secuta provincia est; in qua numquam
tibi venit in mentem non tibi idcirco fascis ac securis et tantam imperi vim tantamque
ornamentorum omnium dignitatem datam ut earum rerum vi et auctoritate omnia repagula pudoris
officique perfringeres, ut omnium bona praedam tuam duceres, ut nullius res tuta, nullius
domus clausa, nullius vita saepta, nullius pudicitia munita contra tuam cupiditatem et
audaciam posset esse; in qua tu te ita gessisti ut, omnibus cum teneare rebus, ad bellum
fugitivorum confugias; ex quo iam intellegis[*]intelliges pδ
non modo nullam tibi defensionem, sed maximam vim
criminum[*]criminum p edd.: criminis RS
exortam. Nisi forte Italici fugitivorum[*]fugitivorum secl. Richter (§14 supra) belli reliquias atque illud
Tempsanum[*]tempsanum p: temanum R
incommodum proferes, ad quod recens cum te peropportune fortuna attulisset[*]obstulisset
p: obtulisset δ
, si quid in
te virtutis aut industriae[*]industriae fuisset pδ
habuisses, idem qui semper fueras inventus es.
16
cum ad
te Valentini venissent et pro iis[*]iis Bait.: his codd.
homo disertus ac nobilis, M. Marius,
loqueretur[*]quereretur RS
, ut negotium susciperes, ut, cum
penes te praetorium imperium ac[*]imperium ac om. RSψ
nomen esset, ad illam parvam manum exstinguendam
ducem te principemque praeberes, non modo id refugisti, sed eo ipso tempore, cum esses in
litore, Tertia illa tua, quam tu[*]tu om. δ
tecum deportaras, erat in omnium conspectu; ipsis autem Valentinis
ex tam inlustri nobilique municipio tantis de rebus responsum dedisti, cum esses cum tunica
pulla et pallio. quid hunc proficiscentem, quid in ipsa provincia fecisse
existimatis qui, cum iam ex provincia non ad triumphum sed ad iudicium decederet, ne illam
quidem infamiam fugerit quam sine ulla voluptate capiebat?