Pro lege manilia, Pro Sex. Roscio, De imperio Cn. Pompei, Pro Cluentio, In Catilinam, Pro Murena, Pro Caelio, Cicero, Marcus Tullius, creator; Clark, Albert Curtis, 1859-1937, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
XML: Passage Full Text
de vestri imperi dignitate atque gloria, quoniam is est exorsus orationis meae, videte quem vobis animum suscipiendum putetis.
5
maiores nostri saepe pro[*]pro H: om. cett. (cf. §6) mercatoribus[*]naviculatoribus δπ aut naviculariis nostris[*]nostris HE: vestris t: om. δπ iniuriosius tractatis bella gesserunt; vos tot milibus[*]millibus civ. Rom. HE: civ. Rom. millibus cett. civium Romanorum uno nuntio atque uno tempore necatis quo tandem animo esse debetis? legati quod erant appellati superbius, Corinthum patres vestri totius Graeciae lumen exstinctum esse voluerunt; vos eum regem inultum esse patiemini qui legatum populi Romani consularem vinculis ac verberibus atque omni supplicio excruciatum necavit? illi libertatem imminutam civium Romanorum[*]imminutam civium Rom. HE: civium Rom. imminutam cett. non tulerunt; vos ereptam vitam[*]ereptam vitam HE: vitam ereptam cett. neglegetis[*]negligitis HEb1? ius legationis verbo violatum illi persecuti sunt; vos legatum omni supplicio interfectum relinquetis[*]relinquetis inultum relinquetis b2ψ ?
videte ne, ut illis pulcherrimum fuit tantam vobis imperi gloriam tradere, sic vobis turpissimum sit id quod accepistis tueri et conservare non posse.
quid? quod salus sociorum summum in periculum ac discrimen vocatur, quo id[*]quo id scripsi: quod id H: quo Etπ (quo... debetis om. δ) tandem animo ferre debetis? regno est expulsus[*]est expulsus HE: expulsus est cett. Ariobarzanes rex, socius populi Romani atque amicus; imminent duo reges toti Asiae non solum vobis inimicissimi sed etiam vestris sociis atque amicis; civitates autem omnes cuncta Asia atque Graecia[*]cunctae Asiae et Graeciae H, fort. recte vestrum auxilium exspectare propter periculi magnitudinem coguntur; imperatorem a vobis certum[*]certum a vobis H deposcere, cum praesertim vos alium miseritis, neque audent neque id se[*]id se Ht: se id cett. facere sine summo periculo posse arbitrantur.
vident enim[*]enim H: om. cett. et sentiunt hoc idem quod vos, unum virum esse in quo summa[*]summa om. H sint omnia, et eum propter esse[*]prope esse Hbψ , quo etiam carent aegrius; cuius adventu ipso atque nomine, tametsi ille ad maritimum bellum venerit, tamen impetus hostium repressos esse intellegunt ac retardatos. hi vos, quoniam libere loqui non licet, taciti[*]taciti H: tacite cett. rogant ut se quoque[*]quoque sicut ceterarum provinciarum socios add. codd.: ego delevi: quod ceteras in provincias eiusmodi H (cf. §65): quod ceteros in provinciam (hanc provinciam coni. Lambinus) eiusmodi Et: quod ceteros eiusmodi in provinciam Wπς : quam ceteros quod eiusmodi in provinciam b2ψ2 dignos existimetis quorum salutem tali viro commendetis, atque hoc etiam magis quod ceteras in provincias eius modi homines cum imperio mittimus ut, etiam si ab hoste defendant, tamen ipsorum adventus in[*]aditus in H urbe Et ς urbis sociorum non multum ab hostili expugnatione differant, hunc audiebant antea, nunc praesentem vident tanta temperantia, tanta mansuetudine, tanta humanitate ut ei beatissimi esse videantur apud quos ille diutissime commoretur[*]commoretur H (corr. m. 1), Lambinus: commoratur cett. .
6
qua re si propter socios nulla ipsi iniuria lacessiti maiores nostri cum Antiocho, cum Philippo, cum Aetolis, cum Poenis bella gesserunt, quanto vos studiosius[*]studiosius H: studio cett. convenit iniuriis provocatos sociorum salutem una cum imperi vestri dignitate defendere, praesertim cum de maximis vestris vectigalibus agatur? nam ceterarum provinciarum vectigalia, Quirites, tanta sunt ut eis ad ipsas provincias tuendas[*]tuendas H: tutandas cett. vix contenti esse possimus, Asia vero tam[*]tam ita H opima est ac fertilis ut et ubertate agrorum et varietate fructuum et magnitudine pastionis et multitudine earum rerum quae exportentur[*]exportantur bπ facile omnibus terris antecellat. itaque haec vobis provincia, Quirites, si et belli utilitatem et pacis dignitatem retinere[*]retinere HEWt: sustinere cett. voltis, non modo a calamitate sed etiam a metu calamitatis[*]calamitatis om. t est defendenda.
nam in ceteris rebus cum venit calamitas, tum detrimentum accipitur; at in vectigalibus non solum adventus mali sed etiam metus ipse adfert calamitatem. nam cum hostium copiae non longe absunt, etiam si inruptio nulla facta est, tamen pecua[*]pecua Servius ad Georg. iii. 64: pecora codd. relinquuntur[*]relinquentur Et , agri cultura deseritur, mercatorum navigatio conquiescit. ita neque ex portu neque ex decumis neque ex scriptura vectigal conservari potest; qua re saepe totius anni fructus uno rumore periculi atque uno belli terrore amittitur.