Reading Center

itaque in^[*]in Mμ: om. α a respondendo primum exposuit utriusque rationem temporis ut oratio ex re et ex^[*]et ex α s: ex t: et Mμ causa habita videretur, deinde ut intellegere posset Brutus quem hominem et non solum qua eloquentia verum etiam quo lepore et quibus facetiis praeditum lacessisset, tris ipse^[*]ipse ςa: et ipse Mμ excitavit recitatores cum singulis libellis quos M. Brutus, pater illius accusatoris, de iure civili reliquit. Eorum initia cum recitarentur, ea quae vobis nota esse arbitror: 'forte evenit ut ruri in Privernati^[*]Privernati Cic. de Or. l. c., Quintil. l. c.: Privernate Mμ essemus^[*]essem ςBs ego et Brutus^[*]Brutus Marcus Cic. de Or., ita mox (bis) filius,' fundum Privernatem flagitabat; 'in Albano eramus ego et Brutus filius,' Albanum poscebat; 'in Tiburti forte cum adsedissemus^[*]cum adsedissemus adsedimus Cis. de Or. ego et Brutus filius om. bψ ego et Brutus filius,^[*]Albanum... filius om. Mςs forte om. ς ' Tiburtem fundum requirebat; Brutum autem, hominem sapientem, quod fili nequitiam videret, quae praedia ei relinqueret testificari^[*]testificari se σψ2a voluisse dicebat^[*]voluisse dicebat σψ2a: dicebat (add. se b2) voluisse Mμ . quod si potuisset honeste scribere se in balneis cum id aetatis filio fuisse, non praeterisset; eas se tamen ab eo balneas non ex libris patris sed ex tabulis et ex censu quaerere. Crassus tum ita Brutum ultus est ut illum recitationis suae paeniteret; moleste enim fortasse tulerat se in eis orationibus reprehensum quas de re publica habuisset, in quibus forsitan magis requiratur constantia. ego autem illa recitata esse^[*]esse αa: om. Mμ non moleste fero.

neque enim ab illo tempore quod tum erat, neque ab ea causa quae tum agebatur aliena fuerunt; neque mihi quicquam oneris suscepi, cum ita^[*]ita ςa: ista Mμ : illa Halm dixi, quo minus honeste hanc causam et libere possem defendere. quod si velim confiteri me causam A.(Auli) Cluenti nunc cognosse^[*]cognosse (ante lac. bψ ) μs: cognosce Mt , antea fuisse in ea^[*]ea ςa: illa Mμ opinione populari^[*]populari opinione αa, quis tandem id possit reprehendere? praesertim, iudices, cum a vobis quoque ipsis hoc impetrari sit aequissimum quod ego et ab initio petivi et nunc peto ut, si quam huc^[*]huic ςa (s1) graviorem de illo iudicio opinionem attulistis^[*]attulissetis ςa, hanc causa perspecta atque omni veritate cognita deponatis.

nunc, quoniam ad omnia quae abs te dicta sunt, T.(Titi) Atti^[*]T. om. ς a, de Oppianici damnatione respondi, confiteare^[*]confitearis a necesse est te opinionem multum fefellisse, quod existimaris me causam A.(Auli) Cluenti non facto eius sed lege defensurum. nam hoc persaepe dixisti tibi sic renuntiari, me habere in animo causam hanc praesidio legis defendere. itane est? ab amicis imprudentes videlicet^[*]imprud. videlicet ςs, Quintil. v. 13. 47: videlicet imprud. Mμ prodimur, et est nescio quis de eis^[*]iis (is M) Mb: his σψa nobis Mμ, Quintil.: nostros αa quos amicos nobis arbitramur qui nostra consilia ad adversarios^[*]adversarium Quintil. deferat. quisnam hoc tibi^[*]hoc tibi ςa, Quintil.: tibi hoc Mμ renuntiavit, quis tam improbus fuit? cui ego autem^[*]autem om. α a (contra Quintil.) narravi? nemo, ut opinor, in culpa est^[*]est Quintil.: est et ςa: est sed Mμ ; nimirum tibi istud^[*]istud Quintil.: istunc (-tuc μ) Mμ lex ipsa renuntiavit. sed num tibi ita defendisse videor ut tota in causa mentionem ullam legis fecerim^[*]legis fecerim ςa: fecerim legis Mμ , num secus hanc causam defendisse^[*]defendisse Manutius: defendissem Mμ a ac si lege habitus teneretur? certe, ut hominem confirmare oportet, nullus est locus a me purgandi istius invidiosi criminis praetermissus.

quid ergo est? quaeret fortasse^[*]fortassis ςa quispiam displiceatne^[*]displicetne a mihi legum praesidio capitis^[*]capitis ςa: a capite Mμ periculum propulsare. mihi vero, iudices, non displicet, sed utor instituto meo. in hominis honesti prudentisque iudicio non solum meo consilio uti consuevi sed multum etiam eius quem defendo et consilio et voluntati obtempero. nam ut haec ad me causa delata est, qui leges eas ad quas adhibemur et in quibus versamur nosse deberem, dixi habito statim eo: ' "Qui coisset quo quis condemnaretur" ^[*]eo capite t ' illum esse liberum, teneri autem nostrum ordinem. atque ille me orare atque obsecrare coepit ne sese^[*]ne sese (se a) ςa: ut ne sese Mμ lege defenderem. cum ego quae mihi videbantur^[*]videbantur ςa: viderentur Mμ dicerem, traduxit me ad suam sententiam; adfirmabat enim lacrimans non se cupidiorem esse civitatis retinendae quam existimationis.

morem homini gessi et tamen idcirco feci — neque enim id semper facere debemus — quod videbam per se ipsam causam sine lege copiosissime posse defendi. videbam in hac defensione qua iam sum usus plus dignitatis, in illa qua me hic uti noluit minus laboris futurum. quod si nihil aliud esset^[*]esset fuisset σψ2a actum nisi ut hanc causam obtineremus^[*]obtineremus Pςb2a: obtinerem Mμ , lege recitata perorassem. neque me illa oratio commovet^[*]commovet P: commoveret Mμ a, quod ait Attius indignum esse facinus, si senator iudicio quempiam^[*]quempiam Pσψ2 a: quemquam Mμ circumvenerit, legibus eum teneri; si eques Romanus hoc idem fecerit, non teneri.