Reading Center

Vt tibi^[*]sibi σψ2a concedam hoc indignum esse quod cuius modi sit iam videro, tu mihi concedas necesse est multo esse indignius in ea civitate quae legibus contineatur^[*]contineatur Pσψ2 a: teneatur Mμ discedi ab^[*]ab P: a Mμ a legibus. hoc enim vinculum est huius dignitatis qua fruimur in re publica, hoc fundamentum libertatis, hic fons aequitatis; mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus. Vt corpora nostra sine mente, sic^[*]sic ita Quintil. v. 11. 25 civitas sine lege suis partibus ut^[*]ut om. ςBs (contra Quintil.) nervis ac sanguine et^[*]et sanguine P (contra Quintil.) membris uti non potest. legum ministri magistratus, legum^[*]et legum ςBψ2a interpretes iudices, legum denique^[*]legum denique Mμ a: LEGIB. NIQ. P: legibus denique Baiter idcirco omnes servi sumus^[*]servi sumus Mμ a: servimus P ut liberi esse possimus.

quid est, Q.(Quinto) Naso, cur tu in isto loco sedeas? quae vis est qua abs te hi iudices^[*]iudices hi ς tali dignitate praediti coerceantur? vos autem, iudices, quam ob rem ex tanta multitudine civium tam pauci de hominum fortunis sententiam fertis? quo iure Attius quae voluit dixit? cur mihi tam diu potestas dicendi datur? quid sibi autem illi^[*]illi om. ς a scribae, quid lictores, quid ceteri quos apparere huic quaestioni video volunt? opinor haec omnia lege fieri totumque hoc iudicium, ut ante^[*]ante Pς a: antea Mμ dixi, quasi mente quadam regi legis et administrari. quid ergo^[*]ergo Pσψ2 a: ergo est Mμ ? haec quaestio sola ita gubernatur? quid M.(Marci) Plaetori et^[*]et om. a C. Flamini inter sicarios, quid C.(Gaii) Orchivi peculatus, quid mea de pecuniis repetundis, quid C.(Gaii) Aquili apud quem nunc de ambitu^[*]de ambitu Mμ : ambitu ς: ambitus ψ2a causa dicitur, quid reliquae quaestiones? circumspicite omnis rei publicae partis; omnia legum imperio et praescripto fieri videbitis.

si quis^[*]quis ςa: qui ςμβψ apud me, T.(Titi) Atti^[*]T. Acci, te ςa: te, T. Acci Mμ , te reum velit facere, clames te lege pecuniarum repetundarum non teneri; neque haec tua recusatio confessio sit captae pecuniae sed laboris et^[*]et ςa: sed Mμ periculi non legitimi declinatio. nunc quid agatur et quid abs te iuris constituatur vide. iubet lex ea, qua^[*]ea in qua ς lege haec quaestio constituta est, iudicem quaestionis, hoc est Q.(Quintum) Voconium^[*]coniunctum post iudicibus add. ψ2, ante cum b2s , cum eis iudicibus qui ei obvenerint — vos appellat, iudices — quaerere de veneno. in quem quaerere? infinitum est. "Quicumque fecerit, vendiderit, emerit^[*]emerit om a, habuerit, dederit." quid eadem lex statim adiungit? recita. "Deque eius capite quaerito." cuius? qui coierit^[*]coierit coegerit ς , convenerit? non ita est. quid ^[*]quid quid id σψ2s ergo est? dic. "Qui tribunus militum legionibus quattuor primis, quive quaestor^[*]quaestor ς: quaestores cett. , tribunus plebis" — deinceps^[*]deinceps deinde ςa omnis magistratus nominavit — "quive in senatu sententiam dixit, dixerit." quid tum^[*]quid tum ς M: qui tum μa? "Qui eorum coiit, coierit, convenit, convenerit quo quis iudicio publico condemnaretur^[*]condemnetur ς ." 'qui eorum'? quorum? videlicet qui supra scripti sunt. quid intersit^[*]intersit αa: interest Mμ utro modo scriptum sit, etsi est apertum, ipsa tamen lex nos^[*]ipsa tamen lex nos ςa: tamen ipsa lex (add. nos b2) Mμ docet. Vbi enim omnis mortalis adligat, ita loquitur: ' "Qui venenum malum fecit, fecerit." ' omnes viri, mulieres, liberi, servi in iudicium vocantur. si idem^[*]idem αa: item Mμ de coitione voluisset, adiunxisset: ' "Quive coierit." ' nunc ita est: "Deque eius capite quaerito qui magistratum habuerit quive^[*]quive in Mς : inve bψt: in s in senatu sententiam dixerit, qui eorum coiit, coierit." num is est Cluentius?

certe non est. quis ergo est Cluentius? qui tamen defendi causam suam lege noluit^[*]noluit ςt: nolit cett. . itaque abicio legem, morem Cluentio gero. tibi tamen, Atti, pauca quae ab huius causa seiuncta sunt respondebo. est enim quiddam in hac causa quod Cluentius ad se, est aliquid quod ego ad me putem pertinere. hic sua putat interesse se^[*]se om. ς a re ipsa et gesto negotio, non lege defendi; ego autem mea existimo interesse me nulla in disputatione ab Attio videri esse superatum. non enim mihi haec causa sola dicenda est^[*]dicenda esthinc defic.Mς usque ad quae tunc §154, lac. supplet ς in pag. dimidiata, supplem. in textu hab. bχψ a; omnibus hic labor meus propositus est quicumque hac facultate defensionis contenti esse possunt. nolo quemquam eorum qui adsunt existimare me quae de lege ab Attio dicta sunt^[*]sint ς mg. , si reticuerim, comprobare. quam ob rem, Cluenti, de te tibi obsequor; neque ego^[*]ego enim t legem recito neque hoc loco pro te dico, sed ea quae a^[*]a (ad ψ1) me desiderari b1χψ1: te a me desiderari ς b2: te a me desiderare ψ2a me desiderari arbitror non relinquam.

iniquum tibi videtur, Atti, esse non isdem legibus omnis teneri. primum, ut id iniquissimum esse confitear, eius modi est ut commutatis eis^[*]eis eos ς: fort. ideo opus sit legibus, non ut his quae sunt non pareamus. deinde quis umquam hoc senator recusavit ne^[*]recusavit ne Baiter: accusavit ut codd. , cum^[*]cum quo Lambinus altiorem gradum dignitatis beneficio populi Romani esset consecutus, eo se putaret durioribus legum condicionibus uti oportere? quam multa sunt commoda quibus caremus, quam multa molesta et^[*]et ςa: ac bχψ difficilia quae subimus! atque haec omnia tamen^[*]tamen ς, Lambinus: tantum cett. honoris et amplitudinis commodo compensantur. converte nunc ad equestrem ordinem atque in ceteros ordines easdem vitae condiciones; non perferent. putant enim minus multos sibi laqueos legum et condicionum ac iudiciorum propositos esse oportere qui summum^[*]qui in summum plures dett. locum civitatis aut non potuerunt ascendere aut non petiverunt.