De lege agraria contra Rullum, Orationes Volume IV, Cicero, Marcus Tullius, creator; Clark, Albert Curtis, 1859-1937, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
nunc perspicite omnium rerum infinitam atque intolerandam licentiam.
pecunia coacta est ad agros emendos; ei porro ab invitis non
ementur. si consenserint possessores non vendere, quid futurum est?
referetur pecunia? non licet. exigetur?
vetat. verum esto; nihil est quod non emi possit, si
tantum des quantum velit venditor. spoliemus orbem terrarum, vendamus
vectigalia, effundamus aerarium, ut locupletatis aut invidiae aut pestilentiae
possessoribus agri tamen emantur.
quid tum? quae erit in istos agros deductio, quae totius rei ratio
atque descriptio? 'deducentur,' inquit, 'coloniae.' quot?
quorum hominum? in quae loca? quis enim non videt in coloniis esse
haec omnia consideranda? tibi nos, Rulle, et istis tuis harum omnium
rerum machinatoribus totam Italiam inermem tradituros existimasti, quam
praesidiis confirmaretis, coloniis occuparetis, omnibus vinclis devinctam et
constrictam teneretis? Vbi enim cavetur ne in Ianiculo coloniam constituatis, ne
urbem hanc urbe alia premere atque urgere possitis? 'non faciemus,'
inquit. primum nescio, deinde timeo, postremo non committam ut vestro
beneficio potius quam nostro consilio salvi esse possimus.