De lege agraria contra Rullum, Orationes Volume IV, Cicero, Marcus Tullius, creator; Clark, Albert Curtis, 1859-1937, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
sortietur tribus idem
Rullus. homo felix educet quas volet tribus. quos
viiii tribus xviros fecerint ab eodem Rullo eductae, hos
omnium rerum, ut iam ostendam, dominos habebimus. atque hi, ut grati
ac memores benefici esse videantur, aliquid se viiii tribuum notis
hominibus debere confitebuntur, reliquis vero vi et xx
tribubus nihil erit quod non putent posse suo iure se denegare. quos
tandem igitur xviros fieri volt? se primum. qui
licet? leges enim sunt veteres neque eae consulares, si quid interesse hoc
arbitramini, sed tribuniciae vobis maioribusque vestris vehementer gratae atque
iucundae; Licinia est lex et altera Aebutia, quae non modo eum qui tulerit de
aliqua curatione ac potestate sed etiam conlegas eius, cognatos, adfinis
excipit, ne eis ea potestas curatiove mandetur.
etenim si populo consulis, remove te a suspicione alicuius tui
commodi, fac fidem te nihil nisi populi utilitatem et fructum quaerere, sine ad
alios potestatem, ad te gratiam benefici tui pervenire. nam hoc
quidem vix est liberi populi, vix vestrorum animorum ac magnificentiae.
9
quis legem tulit? Rullus.
quis maiorem partem populi suffragiis prohibuit? Rullus.
quis comitiis praefuit, quis tribus quas voluit vocavit nullo
custode sortitus, quis xviros quos voluit creavit? idem
Rullus. quem principem renuntiavit? Rullum. vix me hercule
servis hoc eum suis, non modo vobis omnium gentium dominis probaturum
arbitror. optimae leges igitur hac lege sine ulla exceptione
tollentur; idem lege sibi sua curationem petet, idem maiore parte populi
suffragiis spoliata comitia habebit, quos volet atque in eis se ipsum
renuntiabit, et videlicet conlegas suos ascriptores legis agrariae non
repudiabit, a quibus ei locus primus in indice et in praescriptione legis
concessus est; ceteri fructus omnium rerum qui in spe legis huius positi sunt
communi cautione atque aequa ex parte retinentur.