Pro C. Rabiro perduellionis reo, Orationes Volume IV, Cicero, Marcus Tullius, creator; Clark, Albert Curtis, 1859-1937, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
neminem esse dico ex his omnibus,
qui illo die Romae fuerit, quem tu diem in iudicium vocas, pubesque tum fuerit, quin
arma ceperit, quin consules secutus sit. omnes ei quorum tu ex aetate
coniecturam facere potes quid tum fecerint abs te capitis C. Rabiri nomine citantur.
at occidit Saturninum Rabirius. Vtinam fecisset! non supplicium
deprecarer sed praemium postularem. etenim, si Scaevae, servo Q.
Crotonis, qui occidit L. Saturninum, libertas data est, quod equiti Romano praemium
dari par fuisset? et, si C. Marius, quod fistulas quibus aqua suppeditabatur Iovis
optimi
maximi templis ac sedibus praecidi imperarat, quod in clivo Capitolino
improborum civium * * *
12
[*]Fragmenta (a Niebuhrio ex P edita, supplementa sunt Niebuhrii, nisi aliter indicatum est)* * * aret. itaque non senatus in ea causa cognoscenda me agente
diligentior aut inclementior fuit quam vos universi, cum orbis terrae
distributionem atque illum ipsum agrum Campanum animis, manibus, vocibus
repudiavistis.
idem ego quod is qui auctor huius iudicii est clamo,
praedico, denuntio. nullus est reliquus rex, nulla gens, nulla natio
quam pertimescatis; nullum adventicium, nullum extraneum malum est quod
insinuare in hanc rem publicam possit. si
immortalem hanc civitatem esse voltis, si
aeternum hoc imperium, si gloriam sempiternam
manere, nobis a nostris cupiditatibus, a
turbulentis hominibus atque novarum rerum
cupidis, ab intestinis malis, a domesticis consiliis
est cavendum.
hisce autem
malis magnum praesidium vobis maiores vestri
reliquerunt, vocem illam consulis: 'qui rem
publicam salvam esse vellent.' huic voci
favete, Quirites, neque vestro iudicio abstuleritis
mihi ... neque eripueritis rei publicae spem libertatis,
spem salutis, spem dignitatis.
quid facerem, si T. Labienus
caedem civium fecisset ut L. Saturninus, si
carcerem refregisset, si Capitolium cum armatis
occupavisset? faceremidem quod C. Marius fecit, ad senatum referrem,
vos ad rem publicam defendendam cohortarer, armatus
ipse vobiscum armato obsisterem.
nunc quoniam armorum suspicio nulla est, tela non
video, non vis, non caedes, non Capitoli atque arcis obsessio est, sed accusatio
perniciosa, iudicium acerbum, res tota a tribuno pl. suscepta contra rem
publicam, non vos ad arma vocandos esse, verum ad suffragia
cohortandos contra oppugnationem vestrae maiestatis putavi. itaque
nunc vos omnis oro atque obtestor hortorque. non ita mos est,
consulem es * * *