In Catilinam, M. Tullius Cicero. M. Tulli
Ciceronis Orationes: Recognovit brevique adnotatione critica instruxit Albertus
Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxonii. e Typographeo
Clarendoniano. 1908. Scriptorum Classicorum Bibliotheca
Oxoniensis.
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
quam ob rem, sive hoc statueritis, dederitis mihi comitem ad
contionem populo carum atque iucundum, sive Silani sententiam sequi
malueritis, facile me atque vos[*]vos αβ: vos a cett.
crudelitatis vituperatione populus Romanus[*]populus Romanus populo Romano a, Müller: om. l
αγ
liberabit
[*]liberabit scripsi (cf.
Har. Resp. 49): om.
α: exsolvitis αβ
h: defendetis l
αγ: eripiam i: purgabo Müller
, atque obtinebo eam multo leniorem fuisse. quamquam,
patres conscripti, quae potest esse in tanti sceleris immanitate
punienda crudelitas? ego enim de meo sensu iudico.
nam ita mihi salva re publica vobiscum perfrui liceat ut
ego, quod in hac causa vehementior sum, non atrocitate animi
moveor[*]moveor AV
αβ(l2):
movear ahl1αγ
— quis enim est me mitior? — sed singulari quadam humanitate et
misericordia. videor enim mihi videre hanc urbem, lucem orbis
terrarum atque arcem omnium gentium, subito uno incendio concidentem.
cerno animo sepulta in patria[*]sepulta in patria Aah: sepultam patriam cett.
miseros atque insepultos acervos civium, versatur mihi ante
oculos aspectus Cethegi et furor in vestra caede bacchantis.
cum vero mihi proposui regnantem Lentulum, sicut ipse
se[*]se om. ah, post fatis hab.
αβ
ex fatis sperasse confessus est, purpuratum esse huic[*]huic
CAab1: hunc cett.
Gabinium, cum exercitu venisse Catilinam, tum lamentationem
matrum familias, tum fugam virginum atque puerorum ac
vexationem[*]vexationem CV: vexantium Aahls: vexantiam bu
virginum Vestalium perhorresco, et, quia mihi vehementer haec
videntur misera atque miseranda, idcirco in eos qui ea perficere
voluerunt me severum vehementemque praebebo[*]praebeo b (contra Arusian.
K. vii. 486). etenim quaero, si quis
pater familias, liberis suis a servo interfectis, uxore occisa, incensa
domo, supplicium de servis[*]servis servo cod. Paris. 6602, Lactantius, de ira Dei 1. 17
non quam[*]non quam Lambinus:
numquam Lactantius: quam codd.
acerbissimum sumpserit, utrum is clemens ac misericors an
inhumanissimus et crudelissimus esse videatur? mihi vero
importunus ac ferreus qui non dolore[*]dolore ac (et edd.) cruciatu nocentis suum b2shl2: dolore
nocentis suum o: om. cett.
et cruciatu nocentis suum dolorem cruciatumque[*]cruciatumque
(om. que V) ahlo: ac cruciatum b2s: cruciatu tu
lenierit. sic nos in his hominibus qui nos, qui
coniuges, qui liberos nostros trucidare voluerunt, qui singulas unius
cuiusque nostrum domos et hoc universum rei publicae domicilium delere
conati sunt, qui id egerunt ut gentem Allobrogum in vestigiis huius
urbis atque in cinere deflagrati imperi conlocarent, si vehementissimi
fuerimus, misericordes habebimur; sin remissiores esse voluerimus,
summae[*]summae l1αγ: summa cett.
nobis crudelitatis in patriae civiumque pernicie fama subeunda
est.