Pro Sulla, Orationes Volume VI, Cicero, Marcus Tullius, creator; Clark, Albert Curtis, 1859-1937, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
XML: Passage Full Text
hac vero in coniuratione quid tam coniunctum quam ille cum Catilina, cum Lentulo? quae tanta societas ullis inter se rerum optimarum quanta ei cum illis sceleris, libidinis, audaciae? quod flagitium Lentulus non cum Autronio concepit? quod sine eodem illo Catilina facinus admisit? cum interim Sulla cum isdem illis non modo noctem solitudinemque non quaereret sed ne mediocri[*]mediocriter Reid quidem sermone et congressu coniungeretur.
illum Allobroges, maximarum rerum verissimi indices[*]iudices eaπςb1 , illum multorum litterae ac nuntii coarguerunt; Sullam interea nemo insimulavit, nemo nominavit. postremo eiecto sive emisso iam ex urbe Catilina ille arma misit, cornua, tubas[*]tubes Tb1: tube e , fascis[*]fasces e: falces cett. , signa, legiones[*]legionesdel. Wolff (malo numero): legionis A. Augustinus: fort. legionum, ille relictus intus, exspectatus foris, Lentuli poena compressus convertit se aliquando ad timorem, numquam ad sanitatem; hic contra ita quievit ut eo tempore omni Neapoli fuerit, ubi neque homines fuisse putantur[*]putant e huius adfines suspicionis et locus est ipse non tam ad inflammandos[*]flammandos e calamitosorum animos quam ad consolandos accommodatus.
6
propter hanc igitur tantam dissimilitudinem hominum atque causarum dissimilem me in utroque praebui.
veniebat enim[*]enim om. Schol. ad me et saepe veniebat Autronius multis cum lacrimis supplex ut se defenderem, et se meum condiscipulum[*]discipulum e in pueritia, familiarem in adulescentia, conlegam in quaestura commemorabat fuisse; multa mea in se, non nulla etiam sua in me[*]sua in me etiam e proferebat officia. quibus ego rebus, iudices, ita flectebar animo atque frangebar ut iam[*]iam Te: etiam cett. ex memoria quas mihi ipsi[*]ipse T1b fecerat insidias deponerem, ut iam immissum esse ab eo C. Cornelium qui me in meis sedibus[*]meis sedibus e: sedibus meis cett.: meis aedibus Lambinus , in conspectu uxoris[*]uxoris Te: uxoris meae cett. ac liberorum meorum trucidaret obliviscerer. quae si de uno me cogitasset, qua mollitia sum animi ac lenitate[*]lenitate aπb2χψk: levitate cett. , numquam me hercule illius lacrimis ac precibus restitissem; sed cum mihi patriae,
cum vestrorum periculorum, cum huius urbis, cum illorum delubrorum atque templorum, cum puerorum infantium, cum matronarum ac virginum veniebat in mentem, et cum illae infestae ac funestae faces universumque totius urbis incendium, cum tela[*]cum tela om. T , cum caedes, cum civium cruor, cum cinis patriae versari ante oculos atque animum memoria refricare coeperat, tum denique ei resistebam, neque solum illi hosti ac parricidae sed his etiam propinquis illius, Marcellis, patri et filio, quorum alter apud me parentis gravitatem, alter fili suavitatem obtinebat; neque me[*]neque enim me Müller arbitrabar sine summo scelere posse, quod maleficium in aliis vindicassem, idem in illorum socio, cum scirem, defendere.
atque idem ego neque P. Sullam supplicem ferre, neque eosdem[*]eosdem hos T Marcellos pro huius[*]pro huius Eeaπ : pro T: om. cett. periculis lacrimantis aspicere[*]periculis lacrim. aspicere TEe: om. cett. , neque huius[*]neque huius om. aπ M. Messalae[*]Messallae Lambinus (cf. Sex. Rosc. 149), hominis necessarii, preces sustinere potui; neque enim est[*]est om. Te (causae adv. naturae est Madvig) causa adversata naturae, nec homo nec res[*]nec res nec homo c misericordiae meae repugnavit. nusquam nomen, nusquam vestigium fuerat, nullum crimen, nullum indicium, nulla suspicio[*]nulla suspicio Ee: om. cett. . suscepi causam, Torquate, suscepi, et feci libenter ut me, quem boni constantem, ut spero, semper existimassent, eundem ne improbi quidem crudelem dicerent.
7