Pro Archia, Orationes Volume VI; Cicero, Marcus Tullius, creator; Clark, Albert Curtis, 1859-1937, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
XML: Passage Full Text
ex hoc esse[*]esse om. e hunc[*]hunc illum Garatoni numero quem patres nostri viderunt, divinum hominem, Africanum, ex hoc C. Laelium, L. Furium, moderatissimos[*]modestissimos ςbg homines et continentissimos, ex hoc fortissimum virum et illis temporibus doctissimum, M. [*]M. suppl. Manutius Catonem illum senem; qui profecto si nihil ad percipiendam colendamque[*]-que om. GEe virtutem litteris adiuvarentur, numquam se ad earum studium contulissent. quod si non hic tantus fructus ostenderetur, et si ex his studiis delectatio sola peteretur, tamen, ut opinor, hanc animi remissionem[*]animadversionem (animi adv. e) codd.: corr. Bonamicus (Muretus Var. Lect. xii. 15) humanissimam ac liberalissimam iudicaretis. nam ceterae neque temporum sunt neque aetatum omnium neque locorum; at[*]at GEe: om. cett. haec studia adulescentiam acuunt[*]acuunt Gulielmius: agunt codd.: alunt ed. Hervag. , senectutem oblectant, secundas res ornant, adversis perfugium[*]profugium Gap ac solacium praebent, delectant domi, non impediunt foris, pernoctant nobiscum, peregrinantur, rusticantur.
quod si ipsi haec neque attingere neque sensu nostro gustare possemus, tamen ea mirari deberemus, etiam cum in aliis videremus.
8
quis nostrum tam animo agresti[*]quis animo tam agresti et Schol. ac duro fuit ut Rosci morte nuper non commoveretur[*]morte non moveretur Schol. ? qui cum esset senex mortuus, tamen propter excellentem artem ac venustatem videbatur omnino mori non debuisse. ergo ille corporis motu tantum amorem sibi conciliarat a nobis omnibus; nos[*]nos hos Ernesti animorum incredibilis motus celeritatemque ingeniorum neglegemus[*]negligimus aςgp ?
quotiens ego hunc Archiam vidi, iudices,—utar enim vestra benignitate, quoniam me in hoc novo genere dicendi tam diligenter attenditis—quotiens ego hunc vidi, cum litteram scripsisset nullam, magnum numerum optimorum versuum de eis[*]iis χk, ed. V: his cett. ipsis rebus quae tum agerentur[*]agebantur b2 dicere ex tempore, quotiens[*]quotiens ego G revocatum eandem rem dicere commutatis verbis atque sententiis! quae vero accurate cogitateque scripsisset, ea sic vidi probari ut ad veterum scriptorum laudem perveniret[*]perveniret GEe: pervenirent cett. . hunc ego non diligam, non admirer, non omni ratione defendendum putem? atque [*]atque GEe: atqui cett. sic a summis hominibus eruditissimisque accepimus, ceterarum rerum studia ex[*]ex Müller: et codd. doctrina et praeceptis et arte constare, poetam natura ipsa valere et mentis viribus excitari et quasi divino quodam spiritu inflari[*]inflammari b2: afflari ed. V . qua re suo iure noster ille Ennius 'sanctos' appellat poetas, quod quasi deorum aliquo dono atque munere commendati[*]commodati Gulielmius nobis esse videantur[*]videntur Ee .
sit igitur, iudices, sanctum apud vos, humanissimos homines, hoc poetae nomen quod nulla umquam barbaria violavit. Saxa atque[*]atque Quintil. (quinque locis): et codd. solitudines voci[*]voci Quintil.: voce codd. respondent, bestiae saepe immanes cantu flectuntur atque consistunt; nos instituti rebus optimis non poetarum voce moveamur? Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii suum[*]Chii suum Chii sibi P. Thomas vindicant, Salaminii repetunt, Smyrnaei vero suum esse confirmant itaque etiam delubrum eius[*]eius ei Lambinus in oppido dedicaverunt, permulti alii praeterea pugnant inter se atque contendunt.
9
ergo illi alienum, quia poeta fuit, post mortem etiam expetunt; nos hunc vivum qui et[*]qui et b2k: qui ab1: et qui cett. voluntate et legibus noster est repudiamus[*]repudiabimus Lag. 9, Naugerius (1), praesertim cum omne olim studium atque omne ingenium contulerit Archias ad populi Romani gloriam laudemque celebrandam? nam et Cimbricas res adulescens attigit et ipsi illi C. Mario qui durior ad haec studia videbatur iucundus fuit.
neque enim quisquam est[*]est om. e, post enim hab. ςbg tam aversus a Musis qui non mandari versibus aeternum suorum laborum praeconium[*]praeconium facile k, Angelius: facile praeconium cett. (cf. Zielinski p. 204) facile patiatur. Themistoclem illum, summum Athenis virum, dixisse aiunt, cum ex eo quaereretur quod[*]quod qualia carmina quod Ee acroama[*]ACROAMA ς: ἀκρόαμα b mg.: om. p in lac. aut cuius vocem libentissime audiret: 'eius a quo sua virtus optime praedicaretur.' itaque ille Marius item[*]item om. ςbgς eximie L. Plotium dilexit, cuius ingenio putabat ea quae gesserat posse celebrari.