Reading Center

Mithridaticum vero bellum magnum atque difficile et in multa varietate terra marique^[*]mari terraque G versatum totum ab hoc expressum est; qui libri non modo L. Lucullum, fortissimum et clarissimum virum, verum etiam populi Romani nomen inlustrant. populus enim Romanus aperuit Lucullo imperante Pontum et regiis quondam opibus et ipsa natura et^[*]natura et Mommsen: naturae (-ra ebχς ) codd. regione^[*]regionis bχς vallatum, populi Romani exercitus eodem duce non maxima manu innumerabilis Armeniorum copias fudit, populi Romani laus est urbem amicissimam Cyzicenorum eiusdem consilio ex omni impetu regio atque^[*]atque GEeb: ac cett.: atque e Halm totius belli ore ac faucibus ereptam esse atque servatam; nostra semper feretur et praedicabitur L. Lucullo dimicante, cum interfectis ducibus depressa hostium classis est^[*]est Heumann: et codd. , incredibilis apud Tenedum pugna illa navalis, nostra sunt tropaea, nostra monumenta, nostri triumphi. quae ^[*]quae G1Ee: quia cett. (G2) quorum ingeniis efferuntur^[*]efferuntur Görenz: haec (hec aςbg) feruntur codd.: ecferuntur Stürenberg , ab eis populi Romani fama celebratur.

carus fuit Africano superiori noster Ennius, itaque etiam in sepulcro Scipionum putatur is esse constitutus ex marmore. at eis^[*]ex marmore. At iis Fascitellus: et marmoratis codd.: ex marmore; cuius Mommsen laudibus certe non solum ipse qui laudatur^[*]ipse ... laudatur GEeab2: ipsi ... laudantur (-atur p) cett. sed etiam populi Romani nomen ornatur. in caelum huius proavus Cato tollitur; magnus honos populi Romani rebus adiungitur. omnes denique illi maximi, Marcelli, Fulvii non sine communi omnium nostrum laude decorantur. ergo illum qui haec fecerat, Rudinum^[*]Rudinum Schol., A. Augustinus: rudem tum (tu Ee: tamen ςgpς) codd. hominem, maiores nostri in civitatem receperunt; nos hunc Heracliensem multis^[*]a multis Lambinus civitatibus expetitum, in hac autem legibus constitutum de nostra civitate eiciamus^[*]eiciamus G: eiecimus e: eiciemus cett. ?

nam si quis minorem gloriae fructum putat ex Graecis versibus percipi quam ex Latinis, vehementer errat, propterea quod Graeca leguntur in omnibus fere gentibus, Latina suis finibus exiguis sane continentur. qua re, si res eae quas gessimus orbis terrae regionibus definiuntur, cupere debemus, quo hominum nostrorum^[*]hominum nostrorum Bases: minus (om. c2k, del. Madvig) manuum nostrarum codd. tela pervenerint, eodem^[*]eodem eandem G: om. e gloriam famamque penetrare, quod cum ipsis populis de quorum rebus scribitur haec ampla sunt, tum eis^[*]iis χς: his cett. certe qui de vita gloriae causa dimicant hoc maximum et periculorum incitamentum est et laborum.

quam multos scriptores rerum suarum magnus ille Alexander secum habuisse dicitur! atque is tamen, cum in Sigeo ad Achillis tumulum astitisset: 'o fortunate,' inquit, 'adulescens, qui tuae virtutis Homerum praeconem inveneris^[*]inveneris ebχc: inveneras (-nisti k) cett. !' et vere. nam, nisi Ilias^[*]Ilias Naugerius (2): illi (illa a: om. E) ars codd. illa exstitisset, idem tumulus qui corpus eius contexerat nomen etiam obruisset. quid? noster hic Magnus qui cum virtute fortunam adaequavit, nonne Theophanem Mytilenaeum, scriptorem rerum suarum, in contione militum civitate donavit, et nostri illi fortes viri, sed rustici ac milites, dulcedine quadam gloriae commoti quasi participes eiusdem laudis magno illud clamore approbaverunt?

itaque, credo, si civis Romanus Archias legibus non esset, ut ab aliquo imperatore civitate donaretur perficere non potuit. Sulla cum Hispanos et Gallos donaret^[*]donaret et Gallos E , credo, hunc petentem repudiasset; quem nos^[*]nos in contione add. codd. e v. 18 (malo numero): ego delevi videmus GEea vidimus, cum ei libellum malus poeta de populo subiecisset, quod epigramma in eum fecisset tantum modo alternis versibus longiusculis, statim ex eis^[*]iis Manutius: his codd., Schol. rebus quas tum^[*]tum GEe: tamen a: tunc cett.: om. Schol. vendebat iubere^[*]iubere iussit a, Schol. ei praemium tribui, sed^[*]sed Schol.: sub codd. ea condicione ne quid postea scriberet. qui sedulitatem mali poetae duxerit^[*]deduxerit GEe aliquo tamen praemio dignam, huius^[*]huius ς: cuius cett. ingenium et virtutem in scribendo et copiam non^[*]non tamen non Ee expetisset?