De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
assumptionis autem approbatione praeterita quadri-
pertita sic fiet argumentatio: "qui saepenumero nos
per fidem fefellerunt, eorum orationi fidem habere non
debemus. si quid enim perfidia illorum detrimenti
acceperimus, nemo erit praeter nosmet ipsos, quem
iure accusare possimus. ac primo quidem decipi in-
commodum est; iterum, stultum; tertio, turpe. Cartha-
ginienses autem persaepe iam nos fefellerunt. summa
igitur amentia est in eorum fide spem habere, quorum
perfidia totiens deceptus sis."
Utraque approbatione praeterita tripertita fit, hoc
pacto: "aut metuamus Carthaginienses oportet, si
incolumes eos reliquerimus, aut eorum urbem dirua-
mus. at metuere quidem non oportet. restat igitur,
ut urbem diruamus."
Sunt autem, qui putant nonnumquam posse com-
plexione supersederi, cum id perspicuum sit, quod
conficiatur ex ratiocinatione; quod si fiat, bipertitam
quoque fieri argumentationem, hoc modo: "si peperit,
virgo non est: peperit autem." hic satis esse proponere
et adsumere: quod conficiatur quoniam perspicuum
sit, complexionis rem non indigere. nobis autem vi-
detur et omnis ratiocinatio concludenda esse et illud
vitium, quod illis displicet, magnopere vitandum, ne,
quod perspicuum sit, id in complexionem inferamus.