De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Cum autem his concessis conplexio ex his non con-
ficitur, haec erunt consideranda: num aliud conficiatur,
aliud dicatur, hoc modo: si, cum aliquis dicat se pro-
fectum esse ad exercitum, contra eum quis velit hac
uti argumentatione: "si venisses ad exercitum, a tri-
bunis militaribus visus esses; non es autem ab his
visus: non es igitur ad exercitum profectus." hic cum
concesseris propositionem et assumptionem, conplexio
est infirmanda.
aliud enim, quam cogebatur, inlatum
est. ac nunc quidem, quo facilius res cognosceretur,
perspicuo et grandi vitio praeditum posuimus exem-
plum; sed saepe obscurius positum vitium pro vero
probatur, cum aut parum memineris, quid concesseris,
aut ambiguum aliquid pro certo concesseris. ambiguum
si concesseris ex ea parte, quam ipse intellexeris, eam
partem adversarius ad aliam partem per conplexionem
velit accommodare, demonstrare oportebit non ex eo,
quod ipse concesseris, sed ex eo, quod ille sumpserit,
confici conplexionem, ad hunc modum: "si indigetis
pecuniae, pecuniam non habetis; si pecuniam non
habetis, pauperes estis: indigetis autem pecuniae; mer-
caturae enim, ni ita esset, operam non daretis: pauperes
igitur estis." hoc sic reprehenditur: "cum dicebas: si
indigetis pecuniae, pecuniam non habetis, hoc intelle-
gebam: si propter inopiam in egestate estis, pecuniam
non habetis, et idcirco concedebam; cum autem hoc
sumebas: indigetis autem pecuniae, illud accipiebam:
vultis autem pecuniae plus habere. ex quibus conces-
sionibus non conficitur hoc: pauperes igitur estis; con-
ficeretur autem, si tibi primo quoque hoc concessissem,
qui pecuniam maiorem vellet habere, eum pecuniam
non habere."