De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Sin causam afferet is, qui a sententia stabit, pri-
mum erit contra dicendum: quam absurdum non
negare contra legem fecisse, sed, quare fecerit, cau-
sam aliquam invenire; deinde conversa esse omnia:
ante solitos esse accusatores iudicibus persuadere, ad-
finem esse alicuius culpae eum, qui accusaretur, cau-
sam proferre, quae eum ad peccandum impulisset;—
nunc ipsum reum causam afferre, quare deliquerit.
deinde hanc inducere partitionem, cuius in singulas
partes multae convenient argumentationes: primum,
nulla in lege ullam causam contra scriptum accipi con-
venire; deinde, si in ceteris legibus conveniat, hanc
esse eiusmodi legem, ut in ea non oporteat; postremo,
si in hac quoque lege oporteat, hanc quidem causam
accipi minime oportere.
Prima pars his fere locis confirmabitur: scriptori
neque ingenium neque operam neque ullam faculta-
tem defuisse, quo minus aperte posset perscribere id,
quod cogitaret; non fuisse ei grave nec difficile eam
causam excipere, quam adversarii proferant, si quic-
quam excipiendum putasset: