De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
id autem fiet, si, quibus ex locis culpa de-
monstrabitur esse in eo, qui comparatione aut remo-
tione aut relatione criminis aut concessionis partibus
se defendet—de quibus ante, ut potuimus, diligenter
perscripsimus—, si de iis locis, quae res postulabit, ad
causam adversariorum inprobandam transferemus; aut
causae et rationes afferentur, quare et quo consilio
ita sit in lege aut in testamento scriptum, ut sententia
quoque et voluntate scriptoris, non ipsa solum scrip-
tura causa confirmata esse videatur; aut aliis quoque
constitutionibus factum coarguetur.
Contra scriptum autem qui dicet, primum inducet
eum locum, per quem aequitas causae demonstretur;
aut ostendet, quo animo, quo consilio, qua de causa
fecerit; et, quamcumque causam assumet, assumptio-
nis partibus se defendet, de quibus ante dictum est.
atque in hoc loco cum diutius commoratus sui facti
rationem et aequitatem causae exornaverit, tum ex
his locis fere contra adversarios dicet oportere causas
accipi. demonstrabit nullam esse legem, quae aliquam
rem inutilem aut iniquam fieri velit; omnia supplicia,
quae ab legibus proficiscantur, culpae ac malitiae vin-