De Inventione, Rhetorici libri duo qui vocantur de inventione. Cicero, Marcus Tullius, creator; Stroebel, Eduard, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Locos autem communes et ex causa ipsa, si quid
inerit indignationis aut conquestionis, et ex iuris uti-
litate et natura multos et graves sumere licebit et
oportebit, si causae dignitas videbitur postulare.
Nunc adsumptivam partem iuridicialis considere-
mus.
Adsumptiva igitur tum dicitur, cum ipsum ex se fac-
tum probari non potest, aliquo autem foris adiuncto
argumento defenditur. eius partes sunt quattuor: com-
paratio, relatio criminis, remotio criminis, concessio.
Comparatio est, cum aliquid factum, quod ipsum
non sit probandum, ex eo, cuius id causa factum est,
defenditur. ea est huiusmodi: quidam imperator, cum
ab hostibus circumsederetur neque effugere ullo modo
posset, depectus est cum iis, ut arma et inpedimenta
relinqueret, milites educeret; itaque fecit; armis et in-
pedimentis amissis praeter spem milites conservavit.