Brutus, Rhetorica Tomus II. Cicero, Marcus Tullius, creator; Wilkins, Augustus S. (Augustus Samuel), d. 1905, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
is cum tribunus
plebis Curionem et Octavium consules produxisset Curioque
multa dixisset sedente Cn. Octavio conlega, qui devinctus
erat fasciis et multis medicamentis propter dolorem artuum
delibutus, 'numquam,' inquit,' Octavi, conlegae tuo gratiam
referes: qui nisi se suo more iactavisset, hodie te istic
muscae comedissent.' Memoria autem ita fuit nulla, ut
aliquotiens, tria cum proposuisset, aut quartum adderet aut
tertium quaereret; qui in iudicio privato vel maximo, cum
ego pro Titinia Cottae peroravissem, ille contra me pro Ser.
Naevio diceret, subito totam causam oblitus est idque veneficiis et cantionibus Titiniae factum esse dicebat. Magna
haec immemoris ingeni signa; sed nihil turpius quam quod
etiam in scriptis obliviscebatur[*]oblivisceretur Manutius
quid paulo ante posuisset,
ut in eo libro, ubi se exeuntem e senatu et cum Pansa nostro et cum Curione filio conloquentem facit [cum senatum
Caesar consul habuisset[*]cum ... habuisset
secl. Ernesti
] omnisque ille sermo ductus est
[*]ductus est Orelli: ductus esset Lambinus:
ductus L: ducitur vulg.
e
p.1064
percontatione fili quid in senatu esset actum. In quo multis
verbis cum inveheretur in Caesarem Curio disputatioque
esset inter eos, ut est consuetudo dialogorum[*]disputatioque ... dialogorum secl. Kayser
, cum sermo
esset institutus senatu misso[*]in quo... misso secl. Eberhard
, quem senatum Caesar consul
habuisset, reprendit eas res quas idem Caesar anno post
et deinceps reliquis annis administravisset[*]administravit M: administravisset C
in Gallia. 61
Tum
Brutus admirans: Tantamne fuisse oblivionem, inquit, in
scripto praesertim, ut ne legens quidem umquam senserit
quantum flagiti commisisset? Quid autem, inquam, Brute,
stultius quam, si ea vituperare volebat quae vituperavit, non
eo tempore instituere sermonem, cum illarum rerum iam
tempora praeterissent? Sed ita totus errat ut in eodem
sermone dicat in senatum[*]in senatum codd. dei.: in senatu L
se Caesare consule non accedere
et id[*]et id Lambinus: sed id L
dicat ipso consule exiens e senatu. Iam, qui hac parte
animi, quae custos est ceterarum ingeni partium, tam debilis
esset ut ne in scripto quidem meminisset quid paulo ante
posuisset[*]ut ne ... posuisset secl. Eberhard
, huic minime mirum est ex tempore dicenti solitam
effluere mentem.
itaque cum ei nec officium deesset et
flagraret studio dicendi, perpaucae ad eum causae deferebantur. Orator autem vivis eius aetatis aequalibus[*]vivis eius aetatis aeq.
Friedrich: vivis eius aequalibus L (secl. Kayser): a temporis eius aeq.
Madvig: a suis aeq. Piderit: vivis etiam aeq. Stangl
proximus optimis numerabatur propter verborum bonitatem, ut
ante dixi, et expeditam ac profluentem quodam modo celeritatem. Itaque eius orationes aspiciendas tamen censeo.
Sunt illae quidem languidiores, verum tamen possunt augere
et quasi alere id bonum quod in illo mediocriter[*]mediocriter L: non mediocriter Stangl
fuisse
concedimus: quod habet tantam vim ut solum sine aliis
in Curione speciem oratoris alicuius effecerit. Sed ad
instituta redeamus.
p.1065
62
In eodem igitur numero eiusdem aetatis C. Carbo fuit[*]fuit secl. Vassis
illius eloquentissimi viri filius[*]filius. Is Jahn
. Non satis acutus orator,
sed tamen orator numeratus est. Erat in verbis gravitas
et facile dicebat et auctoritatem naturalem quandam habebat oratio. Acutior Q. Varius rebus inveniendis nec minus
verbis expeditus; fortis vero actor et vehemens et verbis nec
inops nec abiectus et quem plane oratorem dicere auderes,
Cn. Pomponius lateribus pugnans, incitans animos, acer
acerbus criminosus.
Multum ab his aberat L. Fufius,
tamen[*]tamen L: tametsi
Eberhard
ex accusatione M'. Aquili diligentiae fructum ceperat[*]cepit maluit Stangl
.
Nam M. Drusum tuum magnum avunculum, gravem oratorem ita dumtaxat cum de re publica diceret, L. autem
Lucullum etiam acutum, patremque tuum, Brute, iuris
quoque et publici et privati sane peritum, M. Lucullum,
M. Octavium Cn. F., qui tantum auctoritate dicendoque
valuit ut legem Semproniam frumentariam populi frequentis
suffragiis abrogaverit, Cn. Octavium M. F., M. Catonem
patrem, Q. etiam Catulum filium abducamus ex acie, id est
a iudiciis[*]id est a iudiciis secl. Manutius
, et in praesidiis rei publicae, cui facile satis facere
possint, collocemus.