Brutus, Rhetorica Tomus II. Cicero, Marcus Tullius, creator; Wilkins, Augustus S. (Augustus Samuel), d. 1905, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
T. Flamininum, qui cum Q. Metello
consul fuit, pueri vidimus: existimabatur bene Latine[*]Latine
loqui maluit Kayser
, sed
litteras nesciebat. Catulus erat ille quidem minime indoctus, ut a te paulo est ante dictum, sed tamen suavitas
vocis et lenis appellatio litterarum bene loquendi famam
confecerat. Cotta, qui[*]qui Ernesti: quia L
se valde dilatandis litteris a similitudine Graecae locutionis abstraxerat sonabatque contrarium Catulo, subagreste quiddam planeque subrusticum,
alia quidem quasi inculta et silvestri via ad eandem laudem
pervenerat. Sisenna autem quasi emendator sermonis
usitati cum esse vellet, ne a C. Rusio quidem[*]quidem L:
quadam Manutius
accusatore
deterreri potuit quo minus inusitatis verbis uteretur. Quidnam istuc est? inquit Brutus; aut quis est iste
C. Rusius?
Et ille: Fuit accusator, inquit, vetus, quo accusante C. Hirtilium[*]Chirtilium L: C. Herennium Martha
Sisenna defendens dixit quaedam eius sputatilica
esse crimina.
75
tum C. Rusius: Circumvenior, inquit,
iudices, nisi subvenitis. Sisenna quid dicat[*]dicat vulg.: dicas L
nescio; metuo
p.1078
insidias. Sputatilica, quid est hoc? sputa quid sit scio,
tilica nescio. Maximi risus; sed ille tamen familiaris meus
recte loqui putabat esse inusitate loqui. Caesar autem
rationem adhibens consuetudinem vitiosam et corruptam
pura et incorrupta consuetudine emendat[*]emendabat OG
. Itaque cum
ad hanc elegantiam verborum Latinorum—quae, etiam si
orator non sis et sis ingenuus civis Romanus, tamen necessaria est—adiungit illa oratoria ornamenta dicendi, tum
videtur tamquam tabulas bene pictas conlocare in bono
lumine. Hanc cum habeat praecipuam laudem, in communibus non video cui debeat cedere. Splendidam quandam minimeque veteratoriam rationem dicendi tenet, voce
motu forma etiam magnificam et generosam[*]magnificam et generosam Lambinus (coll.
Suet. Iul. 55): magnifica et generosa L
quodam modo.
tum Brutus: Orationes quidem eius mihi vehementer probantur. Compluris autem legi atque etiam commentarios[*] (compluris autem legi)
...commentarii Stangl
,
quos idem scripsit rerum suarum. Valde quidem[*]quos idem Stangl: quos Bake: quosdam L
, inquam,
probandos; nudi enim sunt, recti et venusti, omni ornatu
orationis tamquam veste detracta[*]detracto Lambinus
. Sed dum voluit alios
habere parata, unde sumerent qui vellent scribere historiam,
ineptis gratum fortasse fecit, qui illa volent[*]illa volent Suefon.: volunt illa L
calamistris
inurere: sanos quidem homines a scribendo deterruit; nihil
est enim[*]enim est BHM
in historia pura et inlustri brevitate dulcius. Sed
ad eos, si placet, qui vita excesserunt, revertamur.
76
C. Sicinius[*]Sicinius vulg. (coll. §264): Sinicius FOG: sinucius C
igitur Q. Pompei illius, qui censor fuit, ex
filia nepos, quaestorius mortuus est; probabilis orator, iam
vero etiam probatus, ex hac inopi ad ornandum, sed ad
inveniendum expedita Hermagorae disciplina. Ea dat
rationes certas et praecepta dicendi, quae si minorem
habent apparatum—sunt enim exilia—, tamen habent
ordinem et quasdam errare in dicendo non patientis vias.
p.1079
Has ille tenens et paratus ad causas veniens, verborum non
egens, ipsa illa comparatione disciplinaque dicendi iam in
patronorum numerum pervenerat.