De Republica, Cicero, Marcus Tullius, creator; Mueller, C. F. W. (Carl Friedrich Wilhelm), 1830-1903, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Dein Tubero: Nescio, Africane, cur ita memoriae proditum sit, Socratem omnem
istam disputationem reiecisse et tantum de vita et
de moribus solitum esse quaerere. Quem enim auctorem de illo locupletiorem Platone laudare possumus?
cuius in libris multis locis ita loquitur Socrates, ut
etiam, cum de moribus, de virtutibus, denique de re
publica disputet, numeros tamen et geometriam
et harmoniam studeat Pythagorae more coniungere.
Tum Scipio: Sunt ista, ut dicis; sed audisse te credo,
Tubero, Platonem Socrate mortuo primum in Aegyptum discendi causa, post in Italiam et in Siciliam
contendisse, ut Pythagorae inventa perdisceret, eumque et cum Archyta Tarentino et cum Timaeo Locro
multum fuisse et Philoleo commentarios esse nanctum,
cumque eo tempore in iis locis Pythagorae
nomen vigeret, illum se et hominibus Pythagoreis et
studiis illis dedisse. Itaque cum Socratem unice dilexisset eique omnia tribuere voluisset, leporem Socraticum
subtilitatemque sermonis cum obscuritate Pythagorae
et cum illa plurimarum artium gravitate contexuit.
11
Haec Scipio cum dixisset, L. Furium repente venientem aspexit, eumque ut salutavit, amicissime adprehendit et in lecto suo conlocavit. Et cum simul
P. Rutilius venisset, qui est nobis huius sermonis
auctor, eum quoque ut salutavit, propter Tuberonem
iussit adsidere. Tum Furius: Quid vos agitis? num
sermonem vestrum aliquem diremit noster interventus?
Minime vero, Africanus; soles enim tu haec studiose
investigare, quae sunt in hoc genere, de quo instituerat paulo ante Tubero quaerere; Rutilius
quidem noster etiam sub ipsis Numantiae moenibus
solebat mecum interdum eius modi aliquid conquirere.
Quae res tandem inciderat? inquit Philus. Tum ille:
p.280
De solibus istis duobus; de quo studeo, Phile, ex te
audire quid sentias.
12
Dixerat hoc ille, cum puer nuntiavit venire ad
eum Laelium domoque iam exisse. Tum Scipio calceis et vestimentis sumptis e cubiculo est egressus,
et cum paululum inambulavisset in porticu,
Laelium advenientem salutavit et eos, qui una venerant, Spurium Mummium, quem in primis diligebat,
et C. Fannium et Quintum Scaevolam, generos Laelii,
doctos adulescentes, iam aetate quaestorios; quos cum
omnis salutavisset, convertit se in porticu et coniecit
in medium Laelium; fuit enim hoc in amicitia quasi
quoddam ius inter illos, ut militiae propter eximiam
belli gloriam Africanum ut deum coleret
Laelius, domi vicissim Laelium, quod aetate antecedebat, observaret in parentis loco Scipio. Dein cum
essent perpauca inter se uno aut altero spatio conlocuti Scipionique eorum adventus periucundus et pergratus fuisset, placitum est, ut in aprico maxime pratuli loco, quod erat hibernum tempus anni, considerent; quod cum facere vellent, intervenit vir prudens
omnibusque illis et iucundus et carus, M'. Manilius, qui a Scipione ceterisque amicissime consalutatus adsedit proximus Laelio.
13
Tum Philus: Non mihi videtur, inquit, quod hi
venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius et dicendum dignum aliquid horum
auribus. Hic Laelius: Quid tandem agebatis, aut cui
sermoni nos intervenimus? [*]PH. Quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret. [*]L. Ain vero? Phile, iam explorata nobis sunt ea, quae ad domos nostras quaeque
ad rem publicam pertineant? siquidem, quid agatur
in caelo, quaerimus. Et ille: An tu ad domos nostras
non censes pertinere scire, quid agatur et quid fiat
domi? quae non ea est, quam parietes nostri cingunt,
sed mundus hic totus, quod domicilium quamque
p.281
patriam di nobis communem secum dederunt,
cum praesertim, si haec ignoremus, multa nobis et
magna ignoranda sint. Ac me quidem, ut hercule
etiam te ipsum, Laeli, omnisque avidos sapientiae
cognitio ipsa rerum consideratioque delectat. Tum
Laelius: Non inpedio, praesertim quoniam feriati sumus; sed possumus audire aliquid an serius venimus?
[*]PH. Nihil est adhuc disputatum, et, quoniam
est integrum, libenter tibi, Laeli, ut de eo disseras,
equidem concessero. [*]L. Immo vero te audiamus, nisi
forte Manilius interdictum aliquod inter duos soles
putat esse componendum, ut ita caelum possideant,
ut uterque possederit. Tum Manilius: Pergisne eam,
Laeli, artem inludere, in qua primum excellis ipse,
deinde sine qua scire nemo potest, quid sit suum,
quid alienum? Sed ista mox; nunc audiamus
Philum, quem video maioribus iam de rebus quam
me aut quam P. Mucium consuli.
14