Reading Center

Quid quod, si ista vera sunt, ratio omnis tollitur quasi quaedam lux lumenque vitae: tamenne in ista pravitate perstabitis?^[*]peraestabitis A 1 B 1 nam quaerendi initium ratio attulit, quae perfecit^[*]perficit V1 virtutem, cum esset^[*]est Chr. ipsa ratio^[*]ratio del. Reitz. confirmata quaerendo; quaestio autem est adpetitio cognitionis quaestionisque finis^[*]est finis A 1VB2 B1 inventio; at nemo invenit falsa, nec ea quae incerta permanent inventa esse possunt, sed cum ea quae quasi involuta ante^[*]involuta ante Ha. inuoluptate ante B 1 inuoluptate A 1V1 inuoluta A2B2 in uoluntate Vm fuerunt^[*]fuerant B2 aperta sunt, turn inventa dicuntur: sic^[*]sic ratio Wa. et initium quaerendi et exitus^[*]exitum Lb. percipiundi et conprendendi^[*]conpraedendi A1V1 praed- B 1 conpraehend- A2V2B2 tenet.^[*]tenetur Bentl. itaque^[*]itaque om. A1V argumenti conclusio, quae est Graece ἀπόδειξις, ita definitur: 'ratio quae ex rebus perceptis ad id quod non percipiebatur adducit'.

quod si omnia visa eius modi essent qualia isti^[*]ista A1VB1 dicunt, ut ea vel falsa esse possent neque ea posset ulla notio discernere, quo modo quemquam aut conclusisse aliquid aut invenisse dicemus,^[*]diceremus dett. Rom. aut quae esset conclusi argumenti fides? ipsa autem philosophia, quae rationibus progredi debet, quem habebit exitum? sapientiae vero quid futurum est, quae neque de se ipsa dubitare debet neque de suis decretis (quae philosophi vocant δόγματα), quorum nullum sine scelere prodi poterit; cum enim decretum proditur, lex veri rectique proditur, quo e vitio et amicitiarum proditiones et rerum publicarum nasci solent; non potest igitur dubitari quin decretum nullum falsum possit esse sapientis neque^[*]AC. III cf. p. 25, 11 ^[*]neque A3 que VB2 quae B1 A1 satis sit non esse falsum sed etiam stabile fixum ratum esse debeat, quod movere nulla ratio queat; talia autem neque esse neque videri possunt eorum ratione qui illa visa e quibus omnia decreta sunt nata negant quicquam a falsis interesse.

Ex hoc illud est natum, quod postulabat Hortensius, ut id ipsum saltem perceptum a sapiente dioeretis, nihil posse percipi. Sed Antipatro hoc idem postulanti, cum diceret ei qui adfirmaret nihil posse percipi^[*]pos | posse (om. percipi) B consentaneum esse^[*]om. M unum tamen illud dicere percipi posse consentaneum esse^[*]cons. esse del. Man. ut alia non possent, Carneades acutius resistebat. nam tantum abesse dicebat ut id^[*]id ei V consentaneum esset, ut maxime etiam repugnaret. qui enim negaret quicquam esse quod perciperetur, eum nihil excipere; ita necesse esse ne id ipsum quidem quod exceptum non esset conprendi et percipi ullo modo posse.

Antiochus ad istum locum pressius videbatur accedere. quoniam enim id haberent Academici decretum (sentitis enim iam hoc me δόγμα dicere), nihil posse percipi, non debere eos in suo decreto sicut in ceteris rebus fluctuari,^[*]fluctuare V2 praesertim cum in eo summa consisteret: hanc enim esse regulam totius philosophiae, constitutionem veri falsi; cogniti incogniti; quam rationem quoniam susciperent docereque vellent quae visa^[*]visa Ha. uis AVB accipi oporteret quae repudiari, certe hoc ipsum, ex quo^[*]exinquo B1 omne veri falsique iudicium esset, percipere eos debuisse; etenim duo esse haec maxima in philosophia, iudicium veri et finem bonorum, nec sapientem posse esse qui aut cognoscendi esse^[*]esse del. A2 initium ignoret aut extremum expetendi, ut aut unde proficiscatur aut quo perveniendum sit nesciat;haecautem habere dubia nec is ita confidere ut moveri non possint abhorrere a sapientia plurimum. hoc igitur modo potius erat ab his postulandum ut hoc unum saltem, percipi nihil posse, perceptum esse dicerent. Sed de inconstantia totius illorum sententiae — si ulla sententia cuiusquam esse potest nihil adprobantis — sit ut opinor dictum satis.

Sequitur disputatio copiosa illa quidem sed paulo abstrusior — habet enim aliquantum a physicis, ut verear ne maiorem largiar ei^[*]largiar ei -are A1 -aret B1 qui contra dicturus est libertatem et licentiam; nam quid eum facturum putem de abditis rebus et obscuris, qui lucem eripere conetur? — sed disputari poterat subtiliter quanto quasi artificio natura fabricata esset primum animal omne deinde hominem maxime, quae vis esset in sensibus, quem ad modum prima^[*]primo Lb. -mum dett. Ha. visa nos pellerent, deinde adpetitio ab his pulsa sequeretur, tum ut sensus ad res percipiendas intenderemus. Mens enim ipsa,^[*]ipse Ern. quae sensuum fons est atque etiam ipsa sensus est, naturalem vim habet, quam intendit ad ea quibus movetur. itaque alia visa sic arripit ut iis statim utatur, alia quasi^[*]alia quasi Fab. aliqua sic AVB recondit, e quibus memoria oritur; cetera autem similitudinibus construit, ex quibus efficiuntur notitiae rerum, quas Graeci tum ἐννοίας tum προλήμψεις vocant; eo cum accessit ratio argumentique conclusio rerumque innumerabilium multitudo, tum et perceptio eorum omnium apparet et eadem ratio perfecta is gradibus ad sapientiam pervenit.