de Finibus Bonorum et Malorum, Cicero, Marcus Tullius, creator; Schiche, Theodor, 1869-1924, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
qui autem alia malunt scribi a nobis, aequi esse debent, quod et scripta multa sunt, sic
ut plura nemini[*]nemini edd. memini e nostris, et scribentur fortasse plura,
si vita suppetet; et tamen, qui diligenter haec, quae de
philosophia litteris mandamus, legere assueverit, iudicabit nulla ad legendum his esse potiora. quid est enim
in vita tantopere quaerendum quam cum omnia in philosophia, tum id, quod his libris quaeritur, qui[*]qui Or. quis ARNV quid BE sit finis,
quid extremum, quid ultimum, quo sint omnia bene
vivendi recteque faciendi consilia referenda, quid sequatur natura ut summum ex rebus expetendis, quid
fugiat ut extremum malorum? qua de re cum sit inter
doctissimos summa dissensio, quis alienum putet eius
p.6
esse dignitatis,[*]dignitatis esse BE quam mihi quisque tribuat,[*]tribuat A1 tribuit (in N cum ras. 1
vel 2 litt. post alteram t) quid in omni
munere vitae optimum et verissimum sit, exquirere?
an, partus ancillae sitne in fructu habendus, disseretur
inter principes civitatis, P. Scaevolam M'.[*]M.' que edd. m. que ARNV
m BE que Manilium,
ab iisque M. Brutus dissentiet—quod et acutum genus
est et ad usus civium non inutile, nosque ea scripta
reliquaque eiusdem generis et legimus libenter et legemus—, haec, quae vitam omnem continent, neglegentur?[*]neglegentur A. Man. negleguntur (neglig. BEN
neg|glig. V) nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe
sunt. quamquam id quidem licebit iis existimare, qui
legerint. nos autem hanc omnem quaestionem de finibus bonorum et malorum fere a nobis explicatam esse
his litteris arbitramur, in quibus, quantum potuimus,
non modo quid nobis probaretur, sed etiam quid a singulis philosophiae disciplinis diceretur, persecuti sumus.
5
Ut autem a facillimis ordiamur, prima veniat in medium Epicuri ratio, quae plerisque notissima est. quam
a nobis sic intelleges[*]intelleges A intelliges expositam, ut ab ipsis, qui eam
disciplinam probant, non soleat accuratius explicari;
verum enim invenire volumus, non tamquam adversarium aliquem convincere. accurate autem quondam a
L. Torquato, homine omni doctrina erudito, defensa est
Epicuri sententia de voluptate, a meque ei responsum,
cum C. Triarius, in primis gravis et doctus adolescens,
ei disputationi interesset.
nam cum ad me in Cumanum
salutandi causa uterque venisset, pauca primo inter nos[*]inter nos primo BE
de litteris, quarum summum erat in utroque studium,
deinde Torquatus: Quoniam nacti te,[*]nacti te VN2 hac tite A1BER, N1
(ut videtur); hac die A2
inquit, sumus aliquando otiosum, certe audiam, quid sit, quod Epicurum
nostrum non tu quidem oderis, ut fere faciunt, qui ab
eo dissentiunt, sed certe non probes, eum quem ego
arbitror unum vidisse verum maximisque erroribus animos
p.7
hominum liberavisse et omnia tradidisse, quae pertinerent[*]pertinent R ad bene beateque vivendum. sed existimo te,
sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod
ista Platonis, Aristoteli,[*]aristoteli A1 aristotili E aristotilis Theophrasti orationis ornamenta
neglexerit. nam illud[*]illuc NV ad illud A2
quidem adduci vix possum, ut
ea, quae senserit ille, tibi non vera videantur.
Vide, quantum, inquam, fallare,[*]fallare A. Man. fallere Torquate. oratio me
istius philosophi non offendit; nam et complectitur verbis, quod vult, et dicit plane, quod intellegam; et tamen ego a philosopho, si afferat eloquentiam, non
asperner, si non habeat, non admodum flagitem. re
mihi non aeque satisfacit,[*]satis facit R satisfecit et quidem locis pluribus.[*]plurimis BE sed
quot homines, tot sententiae; falli igitur possumus.
Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit? te enim
iudicem aequum puto, modo quae dicat ille bene noris.