de Finibus Bonorum et Malorum, Cicero, Marcus Tullius, creator; Schiche, Theodor, 1869-1924, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Me ipsum esse dicerem, inquam, nisi mihi viderer
habere bene cognitam[*]cognitam bene BE voluptatem et satis firme conceptam animo atque comprehensam. Nunc autem dico
ipsum Epicurum nescire et in eo nutare eumque, qui
crebro dicat diligenter oportere exprimi quae vis subiecta sit vocibus, non intellegere interdum, quid sonet
haec vox voluptatis, id est quae res huic voci subiciatur.
3
Tum ille ridens: Hoc vero, inquit, optimum, ut is,
qui finem rerum expetendarum voluptatem esse dicat,
id extremum, id ultimum bonorum, id ipsum quid et[*]quid et Brem. quidē ABENV quid sit R
quale sit, nesciat!
Atqui, inquam, aut Epicurus quid sit voluptas aut
omnes mortales, qui ubique sunt, nesciunt.
Quonam,[*]quo nam N quoniam inquit, modo?
Quia voluptatem hanc esse sentiunt omnes, quam
sensus accipiens movetur et iucunditate quadam perfunditur.
Quid ergo?
istam voluptatem, inquit, Epicurus
ignorat?
Non semper, inquam; nam interdum nimis[*]nimis minus R etiam
novit, quippe qui testificetur ne intellegere quidem se
p.35
posse ubi sit aut quod sit ullum bonum praeter illud,
quod cibo et potione et aurium delectatione et obscena voluptate capiatur. an haec ab eo non dicuntur?Quasi vero me pudeat, inquit, istorum, aut non possim quem ad modum ea dicantur ostendere!
Ego vero non dubito, inquam, quin facile possis,
nec est quod te pudeat sapienti adsentiri, qui se unus,
quod sciam, sapientem profiteri sit ausus. nam Metrodorum non puto ipsum professum, sed, cum appellaretur ab Epicuro, repudiare tantum beneficium noluisse;
septem autem illi non suo, sed populorum suffragio
omnium nominati sunt.
Verum hoc loco sumo verbis[*]de verbis Non. p. 396
his eandem certe[*]certe om. Non. p. 396
vim voluptatis[*]Verum ... voluptatisNon. p. 396 Epicurum nosse[*]non esse vel non nosse Non.
quam
ceteros. omnes enim iucundum motum, quo sensus hilaretur.[*]hilaretur N2
Non. hiaretur
ABERN1 yarēt sequente spatio 4 fere litt. V Graece ἡδονήν,[*]hedoneum Non.
Latine voluptatem vocant.[*]verum ... vocantNon.
p. 121
Quid est igitur, inquit, quod requiras?
Dicam, inquam, et quidem discendi causa magis,
quam quo te aut Epicurum reprehensum velim.
Ego quoque, inquit, didicerim libentius si quid attuleris, quam te reprehenderim.
Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid[*]quid quod ANV
dicat esse summum bonum,[*]bonum summum BE quo putet omnia referri
oportere?
Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere.
Quid? idem iste, inquam,[*]inquam om. R de voluptate quid sentit?
Negat esse eam, inquit, propter se expetendam.
Aliud igitur esse censet gaudere, aliud non dolere.
Et quidem, inquit, vehementer errat; nam, ut paulo
ante[*]paulo anteI 37—39 docui, augendae voluptatis finis est doloris omnis
amotio.
p.36
Non[*]Non cum non RN' tum non N2 tum vero (~uo) V; tuum
non dolere Lamb.
dolere, inquam, istud quam vim habeat postea
videro; aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est.
Atqui reperies, inquit, in hoc quidem pertinacem;
dici enim nihil potest verius.
Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas?
Quis istud possit, inquit, negare?
Eademne, quae restincta siti?
Immo alio genere; restincta enim sitis[*]enim om. RN (siti immo alio genere restincta enim om. V) stabilitatem
voluptatis habet, inquit,[*]inquit om. BE illa autem voluptas ipsius
restinctionis in motu est.
Cur igitur, inquam, res tam dissimiles[*]dissimiles (etiam A2)] difficiles A1
eodem nomine
appellas?
Quid paulo ante,[*]paulo antep. 17, 17 sqq. inquit, dixerim nonne meministi,
cum omnis dolor detractus esset, variari, non augeri
voluptatem?
Memini vero, inquam; sed tu istuc[*]tu quidem istuc V dixti[*]dixisti RNV bene Latine,
parum plane. varietas enim Latinum verbum est,
idque proprie quidem in disparibus coloribus dicitur,
sed transfertur in multa disparia: varium poe+ma, varia oratio, varii mores, varia fortuna, voluptas etiam
varia dici solet, cum percipitur e multis dissimilibus
rebus dissimilis[*]dissimilis dissimiliter RNV efficientibus voluptates. eam si varietatem diceres, intellegerem, ut etiam non dicente te
intellego; ista varietas quae sit non satis perspicio,
quod ais, cum dolore careamus, tum in summa voluptate nos esse, cum autem vescamur iis rebus, quae
dulcem motum afferant sensibus, tum esse in motu
voluptatem, qui[*]qui Dav. quae (que); in BE compend.
incert.
faciat varietatem voluptatum, sed non
augeri illam non dolendi voluptatem, quam cur voluptatem appelles nescio.
p.37
An potest, inquit ille,[*]ille inquit BE quicquam esse suavius quam
nihil dolere?
4