de Finibus Bonorum et Malorum, Cicero, Marcus Tullius, creator; Schiche, Theodor, 1869-1924, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
dabit
hoc Zenoni Polemo, etiam magister eius et tota illa
gens et reliqui, qui virtutem omnibus rebus multo
anteponentes adiungunt ei tamen aliquid summo in
bono finiendo. si enim virtus digna est gloriatione,
ut est, tantumque praestat reliquis rebus, ut dici vix
possit, et beatus esse poterit[*](25 poterit, sc. non Polemo, sed qui virtute una praeditus est, caret
ceteris) virtute una praeditus
carens ceteris, nec tamen illud tibi concedetur,[*]concedetur Se. concedet praeter
virtutem nihil in bonis esse ducendum. illi autem,
quibus summum bonum sine virtute est, non dabunt
fortasse vitam beatam habere, in quo iure possit[*]possit iure BE gloriari, etsi illi quidem etiam voluptates faciunt interdum
p.143
gloriosas.
19
vides igitur te aut ea sumere, quae
non concedantur, aut ea, quae etiam concessa te nihil
iuvent.
Equidem in omnibus istis conclusionibus[*]conclusionibus istis B (non istis conclusionibus istis), E hoc putarem philosophia nobisque dignum, et maxime, cum
summum bonum quaereremus, vitam nostram, consilia, voluntates, non verba corrigi. quis enim potest
istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus[*]te ut ais delectant brevibus edit. Ascens. tu ut ais (ars V)
brevibus delectant (delectari N2) et acutis
auditis de sententia decedere? nam cum expectant[*]expectant 'alii' in mary.
Lamb. secondd. Mdv.); ea spectant
et avent[*]avent A. Man. habent audire cur dolor malum non sit, dicunt illi
asperum esse dolere,[*]dolere BE dolore R dolorem NV molestum, odiosum, contra naturam, difficile toleratu, sed, quia nulla sit in dolore
nec fraus nec improbitas nec malitia nec culpa nec
turpitudo, non esse illud malum. haec qui audierit,
ut ridere non curet, discedet tamen nihilo firmior ad
dolorem ferendum, quam venerat.
tu autem negas[*]negasp. 99, 12 sqq.
fortem esse quemquam posse, qui dolorem malum
putet. cur fortior sit, si illud, quod tute concedis,
asperum et vix ferendum putabit? ex rebus enim
timiditas, non ex vocabulis nascitur.
Et ais,[*]ais, 25 aiebasp. 118, 22 sqq. si una littera commota sit, fore tota ut labet
disciplina. utrum igitur tibi litteram videor[*]videor litteram BE an totas
paginas commovere? ut enim sit apud illos, id quod
est a te laudatum, ordo rerum conservatus et omnia
inter se apta et conexa—sic enim aiebas—, tamen
persequi non debemus,[*]debeamus BE si a falsis principiis profecta
congruunt[*]congruunt Ascens. congruenti
BER congruent N congruerunt V ipsa sibi et a proposito non aberrant.
in
prima igitur constitutione Zeno tuus a natura recessit,
cumque summum bonum posuisset in ingenii praestantia,
p.144
quam virtutem vocamus, nec quicquam aliud bonum esse[*]bonum esse RN esse bonum BE bonum V dixisset, nisi quod esset honestum, nec virtutem posse constare, si in ceteris rebus esset quicquam, quod aliud alio melius esset aut peius, his propositis tenuit prorsus consequentia. recte dicis; negare
non possum. sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur,
ut illa, e[*]ilia e N2
ille BER illa N1V quibus haec nata sunt, vera esse non possint.
docent enim nos, ut scis, dialectici, si ea, quae rem
aliquam sequantur, falsa sint, falsam illam ipsam esse,
quam sequantur. ita fit illa conclusio non solum vera,
sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem
reddi putent oportere: si illud, hoc; non autem hoc;
igitur ne illud quidem. sic consequentibus vestris sublatis prima tolluntur.[*]tolluntur BE tollantur quae sequuntur igitur? omnes,
qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes
omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur.[*]probabantur Grut. probantur sensus enim
cuiusque et natura rerum atque ipsa veritas clamabat
quodam modo non posse se adduci, ut inter eas res,[*]add. Se.
quas Zeno exaequaret, nihil interesset.
20